c EERSTE KVf
©VDLIEMMN
3 LAATSTE KVARïlER
NlEUVE MAAN
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
BOEKENSCHOUW.
DE STERRENHEMEL 3—10 AUGUSTUS 22 h MT (23 h ZT)
ZUID
ongeveer 40.000 K.G., werd ingekuild en
de prijs daarvan was 6.tot 8.per
1000 K.G. franco stal.
De dienst bezit 9 paarden, de gezond
heidstoestand was goed te noemen.
De onderhoudskosten bedroegen een
bedrag van 3803.
De gemiddelde onderhoudskosten van
9 paarden per paard en per dag waren
1.16, alzooo 0.22 minder dan vorig
verslagjaar.
In het ophalen van vuilnis kwam geen
verandering. De hoeveelheid huisvuil
bedroeg 11.112 M3 tegen 10.502 M3 in
vorig jaar, een vermeerdering van 612
M3.
De vermeerdering houdt steeds aan,
wegens de uitbreiding van het woning
aantal en de geringe waarde van pa'
pier enz.
De hoofdriolen worden naar volgorde
geschept.
De syphons en vergaarputten werden
na volgorde geledigd, die op den Veer-
schen weg en Veersche brug 2 maal per
week.
De syphons worden iederen dag
straatsgewijze door den syphonschep-
per geschept. Het ledigen der hoofdrio
len geschiedt des namiddag s door een
voerman met ijzeren paardenmodder-
wagen.
Het aantal syphons bedraagt 933, het
aantal vergaarputten 133.
De reiniging der straten onderging
geen verandering, hieraan wordt veel
zorg besteed. De straten krijgen zooveel
mogelijk iederen dag een beurt. Waar
ophaaldienst wordt uitgevoerd komen de
ploegvegers niet, doch worden de stra
ten door de helpers der voerlieden ge
veegd. De hoofdstraten worden 2 a 3
maal per dag geveegd. Door de goede
bestrating valt 't schoonhouden gemak
kelijker, verzameld veegvuil bedroeg
783 kub. m.
Het wieden der straten wordt, waar
noodig, uitgevoerd. Kunnen de plaatsen
waar gras groeit met weedkiller worden
behandeld, dan wordt dit gedaan, anders
wordt het gedurende den veegdienst met
stalen krabbers uitgevoerd. Gedurende
het natte jaargetijde, zooals dezen zo
mer, groeide het gras buitengewoon
tusschen de straatsteenen op Kade enz.
Sneeuwval had laat in den winter
plaats en wel op 11 en 12 Maart, hier
voor werdén 30 werklieden aan het vas
te personeel gevoegd.
Op de mestbergplaats werd 6220 kg
vleesch onder toezicht onschadelijk ge
maakt, waarbij 43 liter creoline werd
gebbruikt.
De beide sproeiwagens, inhoudende
resp. 2000 en 1500 liter, voorzien in de
behoefte om de straten stofvrij te hou
den. Er werd gedurende den zomer
weinig gesproeid wegens den aanhou
denden regenval.
Het aantal faecalientonnen bedroeg op
31 December 416 stuks, waarvan 206 in
dagelijksche verwisseling.
Voor de kermis werden 38 tonnen ge
bruikt.
Gedurende 1931 werden 51 beerput
ten geledigd, inhoudende 108 tenders
van 1500 liter.
Niettegenstaande de crisis nog meer
doorwerkte is er stijging van den ver
koop compost geweest. Daar de prijzen
der kunstmeststoffen aanmerkelijk zijn
gedaald, moest de prijs van compost en
paardenmest omlaag, daar anders ver
koop uitbleef. De prijzen waren 2.50
(Van onzen letterkundigen medewerker)
De Zonden van Laurian Ostar
Door Willy Corsari. (H. P,
Leopold, Den Haag).
Het is een lust om te zien hoe gelei
delijk en goed Willy Corsari zich tot
romanschrijfster ontwikkelt. Men kent
haar natuurlijk nog van vroeger, toen
ze liedjes zong in het cabaret, beschaaf
der en tegelijkertijd pittiger dan de
meeste andere dienaren en dienares
sen der lichte muze dat plegen te doen,
hetgeen ook daaruit blijkt, dat zij ze
later gebundeld durfde uitgeven. «Want
hoe weinige cabaretliederen verdragen
dat! Gewoonlijk vertonen ze alleen
maar eenige schijn van leven in late
feest-vreugdige avonduren, te-midden
van alle charmante accessoria der
zoogezegde kleinkunst, maar wan
neer ge ze, in een ander millieu, ge
drukt voor u ziet en ge ze, regel voor
regel, a tête reprosée kunt beoordee-
len blijft er veelal heel weinig van
over. Wat Willy Corsari indertijd zong,
heeft deze vuurproef ongeschonden
doorstaan, en aldus is het van-den-ee-
nen kant wel jammer dat zij thans
blijkbaar zoo vierkant den brui heeft
gegeven aan dat geheele dikwijls zoo
goedkoope cabaret-gedoe, maar aan-
den-anderen kant hadden hare gaven
het recht op een schooneren, geeste-
lijk-voornameren uitbloei, en wij zijn
er tenslotte een vaardig en lang niet on
beduidend prozaschrijfster rijker door
geworden.
„Lang niet onbeduidend"ik
druk het negatief uit en daardoor veel
te zwak. Het komt misschien doordat
Willy Corsari voor geen halven cent
offert aan de litterair-artistieke mode
van onzen tijd; er hangt om haren
arbeid niets van de geforceerde (en an
ders nauwelijks herkenbare) „nieuw
heidvan het proza der jongeren";
per voer compost en 3.50 per voer
paardenmest..
Het thuisbezorgen der meststoffen be
vordert den verkoop en vooral de volks
tuinders maken hiervan gebruik.
Het huisvuil en haardasch aan de hui
zen opgehaald, werd verkocht aan den
landbouwer C. Cornelisse, wonende Se-
geersweg, en ook aan andere particulie
ren voor ophooging en demping. Ook
werd er een gedeelte gebracht op de
puinplaats om deze in bruikbaren staat
te brengen tot weide.
Het veegvuil en rioolmodder wordt
door het compost vermengd, het syphon-
vuil gebruikt voor ophooging en bemes
ting van eigen weiden.
Het huisvuil werd van alle niet rot
tende stoffen ontdaan op de plaatsen
waar het gestort werd, daar het anders
niet verkoopbaar is. Alle ingrediënten,
welke verkoopbaar waren, werden op de
stortplaatsen verzameld en des avonds
na beëindigen medegevoerd naar de
mestbergplaats en tijdelijk opgeslagen.
Papier, oud ijzer en flesschen brachten
310 op.
In voorraad is, nog een groote partij
oud ijzer en blik, momenteel onverkoop
baar, evenals een partij wit en zwart
glas, wat ook geen waarde had. Deze ar
tikelen blijven bewaard voor betere tij
den, om dan verkocht te worden.
Bij 41 inwoners werd op aanvraag rat
ten verdelgd. Ook voor het postkantoor
te Bergen op Zoom werd rattenvergift
klaar gemaakt voor bestrijding.
Met het praeparaat Zelio pasta wer
den goede resultaten bereikt.
De kosten van deze bestrijding werden
door de aanvragers betaald.
Bij 3 landbouwers en veehandelaren
werd onder het vee mond- en klauwzeer
geconstateerd.
Na beëindiging werden de stallen ont
smet en de kenteekenen verwijderd. Van
het rijk werden de gemaakte kosten te
rug ontvangen.
Het is niet gelukt ondanks veel ge
schrijf maar één lading beerstoffen te
verhandelen.
Er is thans 300 m3 aanwezig en ge
tracht zal worden het van de hand te
doen.
De beerstoffen welke niet konden ge
borgen werden bij den compostaanmaak
verwerkt.
Het aantal inwoners bedroeg op 31
December 1931 18425, zoodat de kosten
op 2.90 per inwoner kwamen te staan.
De ontsmettingsdienst.
De technisch-deskundige leiding van
den Dienst bleef opgedragen aan den Di
recteur van den Reinigingsdienst, door
2 ontsmetters daarin bijgestaan.
Medisch-deskundig leider bleef de ge
meente-arts de heer J. Broekhuizen,
wiens aangename samenwerking op prijs
werd gesteld.
Het ontsmettingsgebouw onderging
aan de zijde van het reine gedeelte een
flinke verbouwing.
De raad verleende in haar vergadering
van 25 Februari 1931 de goedkeuring
tot aanschaffing van een nieuwe vacuum
formaldehyde ontsmettingsoven met een
door gas gestookten stoomketel. Deze
installatie is de eerste in ons land welke
door een ontsmettingsdienst in gebruik
werd genomen. De gehouden proef-
stoomingen leverden goede resultaten op
en kon na bezoek van den Inspecteur der
Volksgezondheid, Dr. Hulshoff Pol, en
na keuring door den Ingenieur van het
zij doet niet aan documentatie en niet
aan het comprimeeren en verheftigen
der levensuitingen; zij weet, God
dank, van geen gepatenteerde woord
kunst en nog minder van het ironisch
cynisme, dat (dank zij Du Perron en
Jan Greshoff) den schrijver en dichter
van tegenwoordig dient te sieren
hoe jonger hoe beter. Wanneer ge dat
laatste bedenkt, kunt ge Willy Corsari
zelfs een ouderwetsch schrijfster noe
men, maar zij is dan van een ouder-
wetschheid die haar werk juist een
spontane frischheid en jeugdig-aan
doende levenskracht geeft. Want hebt
ge wel eens opgemerkt hoe vooral de
poëzie onzer jongere dichters zwaar is
van een levensallure, die misschien bij
sommige gedesillusioneerde oudeman
netjes écht kan zijn, maar die bij jonge
menschen valschelijk aandoet, gefin
geerd of in elk geval: artificieel. Het
is een desolate overwonnenheid van het
leven, waardoor nog slechts een cyni
sche glimlach mogelijk is voor alle men-
schelijke deugden en gebreken; het
is ook de triomf van een staal-hard
over-vernuft en de nederlaag van een
fantaseerende sensibiliteit; zij heb
ben de wereld in een doosje en ze la
chen er ironisch om. En wanneer ik Du
Perron lees (knap en origineel dichter,
razend knap en angstig origineel) of
Jan Greshoff (nagemaakt roué, maar.,
amusant, als ,,'t Amusantje"), wel,
dan lach ik ironisch mee en ik geloof
zelfs, precies zoolang als hun versvoe
ten tellen, aan hun wereld-in-het-doos-
je, maar als ik weer alleen ben en mij
zelf teruggevonden heb, dan ben ik,
nog feller dan tevoren, overtuigd van
ons menschelijk recht op romantiek en
op sentimentaliteit. Deze overtuiging is
natuurlijk roekeloos-kettersch ten op
zichte der literaire goden van onzen
tijd, en wie verstandig is, wacht zich
wel het maar zoo in 't openbaar te zeg
gen. Over die dingen spreekt men thans
niet meer in fatsoenlijk gezelschap;
romantiek en sentimentaliteit zijn oude
zonden der menschheid, vroeger in on
Stoomwezen de inrichting in gebruik
worden gesteld.
De Dienst is nu voor jaren van een
goede ontsmettingsinrichting voorzien.
In den Vacuumoven kunnen alle goe
deren o.a. ook pelswaren, worden gedes
infecteerd, wat voorheen in de forma-
linekast moest geschieden.
Het ontsmetten van woningen ge
schiedde hoofdzakelijk door formaline-
verdamping, volgende door amoniakver-
damping.
De medisch deskundig leider werd
met de ontsmettingen in kennis gesteld
en heeft ook medegewerkt tot het ver
krijgen van den nieuwen ontsmettings
oven.
In totaal werden 154 ontsmettingen
verricht voor 143 ziektegevallen.
De pestbarak, staande in den tuin ach
ter het gasthuis, in eigendom der ge
meente, verkeert in goeden staat.
Beroepen bij de Ned. Herv. Kerk
te Asperen ds. F. de Gidts te Oud-
Vossemeer,
Doopsgez, Gem.
De heer Abr. Muidér te Middelburg
hoopt Zondag 21 Augs. 1932, des na
middags te 2 uur, zijn intrede te doen
te Aardenburg na des morgens ingeleid
te zijn door ds. J. Koekébakiker «van
Middelburg.
Op de gehouden examens der Eer
ste Nederlandsche Modevakschoolver-
eeniging behaalden o.a. de volgende da
mes het diploma voor leerares-coupeuse:
mej. J. M. Lagendijk, L. T. Pikkaart te
Wemeldinge.
Coupeuse: mej. T. M. v. d. Hooft te
Groede; F. de Meyer te Breskens; J.
Verplanke te Schoondijke; mevr. S. M.
Risseeuw-de Ridder te Zuidzande.
Costumière: mej. F. Casteleyn te
Groede; P. M. de Roo te Cadzand; A.
J, Roest te Breskens; C. M. Verhage te
Zuidzande; A, C. F. Boer te Biervliet;
M. C. Adriaansen, M. de Bourgraaf-Baas
te Breskens; J. Jansen te IJzendijke,
Diploma A: mej. J. van 't Westende,
J, Everse-Slager te Goes; P. Ostdijk te
Sluiskil; A. Lijk te Middelburg; mej,
Millenaar te Neuzen en M. C. Steendijk
te Zaamslag.
Alle dames leerden volgens methode
E.N.S.A.l.D.
De heer C, P. Maartense te Mid
delburg slaagde voor het Mercurius-
diploma Boekhouden.
De heer J. de Jonge te Middel-
burg behaalde het praotijk-diploma
boekhouden, uitgereikt door de ver-
eeniging van Leeraren in de Handelswe
tenschappen en het Mercurius-diploma
uitgereikt door de Federatie van Han
dels- en kantoorbediendenvereenigin-
gen.
Te Utrecht slaagde voor het :exa-
men EugeJsch L. O. de heer A. J. de
Rlerek te Wilhelminadorp en voor het
wetendheid begaan, wel-is-waar meer
belachelijk dan gevaarlijk, maar toch
volkomen onredelijk en de moderne
jonge mensch van tegenwoordig, die
zichzelven respecteert en een uilebril
draagt, kan deze versleten woorden niet
alleen met medelijdenden spot als een
historische typeering gebruiken.
Maar het bloed kruipt waar het niet
gaan kan, een mensch blijft een
mensch, en het onverwoestbare diepere
leven-zelf trekt zich bitter weinig aan
van een onrijp mode-cynisme; dus
zijn we nóg sentimenteel en drijft nóg
de drang naar romantiek ons als een
zoet heimwee door het bloed. Willy
Corsari is waarachtig geen vrouw die 't
leven niet kent, die door het noodlot
gespaard is, of die opzettelijk de felle
tragische kanten van ons bestaan ver
doezelen wil, ze durft de waarheid
aan en wenscht ons niets te sparen,
maar ze weet ook dat het fatum zijn
heelende en vertroostende grillen heeft,
en ze begrijpt daarin het menschelijk
hart als een wonder van diepe en hef
tige bewogenheid. Wie niet zóózeer on
der den invloed komt van haar levens
aanvoeling en van haar woordgebruik,
dat hij dit alles ook aanvaarden kan, die
vindt misschien in haar verhaal veel dat
soms bezijden waarheid en redelijkheid
zal schijnen. Is een vrouw als deze Lau-
iran Ostar bestaanbaar? een vrouw
die zóózeer eigen leven en eigen per
soonlijkheid vermag op te offeren aan
het geluk van den éénen beminden
man? Ik weet niet of er zulke vrouwen
zijn, ik twijfel er aan, en ik zou
het allerminst mooi en goed vinden,
wanneer ze er wèl waren maar hier
word ik toch gedwóngen aan zulk een
vrouw te gelooven, aan de zuiverheid
harer liefde, aan de kracht harer zelf
verloochening en aan het martelaar
schap dat zij daarmede op zich laadt,
Ze is getrouwd met een schilder en zelf
ook is ze schilderes, maar ze heeft
al hare artistieke aspiraties en idealen
opgegeven voor hèm, geofferd om zijn
levenspad effen en zonnig te maken,
VENUS
MARS©
JUPITER Q)
SAITJRNUS©
Bovenstaand kaartje stelt voor den
sterrenhemel in Nederland, des avonds
te 22 uur Middelbare tijd 23 uur Zo
mertijd.
In tegenstelling met gewone landkaar
ten, vindt men hier het Westen rechts,
het Oosten links geteekend; dit ge
schiedde om te voorkomen, dat de vorm
der sterrebeelden als het ware in spie
gelschrift zou verschijnen. Er zijn wel
kaarten volgens dit principe, maar het
bevordert een gemakkelijke oriëntatie
niet. Men houde in het oog, dat de he
mellichamen in het O. opkomen, naar
't Zuiden stijgen en in het W. ondergaan;
verder vergelijke men slechts dat stuk
van den sterrenhemel, waarnaar men
den blik richt, met het er op betrekking
hebbende deel van de kaart, en dan is
de oriëntatie heel gemakkelijk.
De gebogen stippellijn, die omstreeks 't
Z langs den Schutter, door Arend,
Zwaan, Cassiopeia en Wagenman loopt,
is de zgn, galactische equator;
zij duidt de ligging van den melkweg
aan.
Op dit eerste kaartje van deze maand
vindt men een aantal namen in schrijf
letters: dit zijn de eigennamen der be
Fransch L.O. de heer W. J. de Wolf'te
Middelburg.
Mejuffrouw J. v. Poers onderwij
zeres aan de R. K. school te Ovezan-
de slaagde te Utrecht voor de acle En-
gelsch lager onderwijs,
Geslaagd voor het mulo-diplo
ma A de heer W. v. d. Graaff en mulo-
diplotna B, P. W. ,'Hartog beiden 'te
Scherpenisse.
Te Rotterdam slaagden voor nut
tige handwerken L. O. de dames W. van
kendste en helderste sterren. In druk
letters zijn de namen der sterrenbeelden
aangegeven.
De zonshoogte in den meridiaan ver
mindert nu snel: van 56° op 46° De
dagboog wordt van 15 uur, 13 h 4G
min. De schijngestalten van de maan
zijn deze maand: 2 Aug. N.M.; 9 Aug,
E.K.; 16 Aug. V.M.; 24 Aug. L.K.; 31
Aug. N.M.
Van de vier planeten, welker loop wij
op onze kaartjes geregeld aangeven
(Mercurius is zelden waar te nemen,
Uranus en Neptunus zijn te lichtzwak
voor ons doel) is er maar één geteekend
deze maand: Saturnus, in den Steen
bok. Hij gaat in den nanacht, des och
tends vroeg, onder; den ganschen avond
is hij laag in het Z. te zien.
Venus en Mars staan in de Twee
lingen, zij komen in den nanacht pas op,
Venus is een briljante ster aan den mor-
genhemel.
J u p i t e r is in samenstand met de
zon, en dus onwaarneembaar.
Het E.K. van den 9en is nèt aan den
Westrand van ons kaartje te zien.
de mogelijkheid te scheppen (voor zoo
ver dat in haar macht is) om z ij n e
kunst tot volschoonen en rijpen bloei te
laten komen. Reeds hierin ligt een zui
vere, en door het geheele boek strak
volgehouden tegenstelling tusschen den
man-kunstenaar en de vrouw-kunste
nares. De eerste zal nimmer, voor niéts
en onder geen enkele omstandigheid, in
staat zijn z'n kunst te offeren. Maar
voor de vrouw is en blijft de liefde het
diepste van haar wezen, en wel mis
te Laurian na hare verbintenis met Eric
de vreugde van haar eigen arbeid, maar
dat gemis is haar niet ondragelijk omdat
ze het besef heeft dat het een offer is
aan hèm. En nog oneindig veel meer
vraagt het noodlot dezer liefde van haar:
armoede kiezen kan gelijk Laurian dat
ke uitgeworpenheid, en dan (ergst
van al) de bezoedeling harer eerlijkheid.
Om Eric ook materieel te helpen, glijdt
ze langzaam maar zeker weg in de hei
melijke verhouding tot een schatrijken
„meneer", die dadelijk grif duizend gul
den betaalt voor een naaktfiguur. Het is
Laurian's eigen moeder die haar tot de
ze afdwaling brengt, en ge krijgt
daarbij wéér een tegenstelling, nu
tusschen moeder en dochter de moe
der een oude, wereldwijze demimon-
daine, die er eenvoudig niets van be
grijpt hoe een vrouw zóó vrijwillig de
armoede kiezen kan gelijk LLaurian dat
doet, en de dochter die met afschuw
staat tegenover de materieele weelde
eener opgepoetste liefdeloosheid.... In
dit werken met tegenstellingen ligt een
zekere psychologische primitiviteit, dié
ge door het geheele boek terugvindt en
die soms even een beetje goedkoop
aandoet, maar die de schrpL' t toen de
kostbare gelegenheid geert tot het diep
en fel laten-uitkomen der verschilende
karakters, zonder dat deze daardoor in
een verclycheerde eenzijdigheid verval
len. Dit laatste is een groote deugd
waardoor de levensechtheid dezer ge
fingeerde menschen in hooge mate ver
sterkt wordt: in de hier geteekende
menschelijkheid is niets absoluut, zelfs
de Gruiter, te Middelburg, C._ L. Din-
gemanse te Nieuw eu St. .Toosland, P.
Luteijn te Souburg, J. Bij1! te Vlissingert
en J. Flïpse te St. iLaurens.
Te 's-Gravenhage slaagde voor het
examen Handenarbeid de heeren G. W.
H. Moerdijk te Groede.
Voor het examen Nijverheidsonder
wijs (N. III) slaagde te 's-Gravenhage de
heer E. van de Waeter te Oostburg.
Geslaagd te Utrecht voor de acte
Fransch L. O. M. Dhont te 's Gravenha-
ge vroeger te S c h o o n d ij k e.
niet in de liefde van Laurian voor Eric;
het goede heeft er steeds een inslag
van het kwade, en het kwaad heeft
steeds een inslag van het goede. Ook
Dirk Raat, de grof-amoureuse Maecenas
aan wien Laurian zich verbindt, blijkt
later niet geheel zonder latente goed
hartigheid, en de schilder Eric van
wiens hooge, sterke kunstenaarsgaven
wij aanvankelijk zwaar overtuigd wor
den, blijkt niet zelden een slappe, na-
ieve dwaas te zijn. Prachtig is het bij
voorbeeld in den aanvang van het boek,
wanneer de rijke ruwe Raat zijn lakei,
jonkheer Verhooyen, gezonden heeft
om de schilderij („dat ding met die na
kende vrouw op bed") te koopen. Ver
hooyen doet het mét de elegantie die
zijn vriend en loonheer mist, lanceert
kennis van schilderkunst te toonen,
en., dadelijk is Eric wég. Dat hij de
zelfs wat oppervlakkige praatjes om zijn
liefde van zijn vrouw verkoopt in plaats
van de schilderij, beseft hij natuurlijk in
de verste verte niet, maar ook door
proeft hij niet de voosheid van Ver-
hooyen's lof en aan den waarachtigen
bestaansgrond van zijn plotseling succes
twijfelt hij geen moment. Zoo is hij een
sterk kunstenaar, maar tegelijkertijd 'n
zwak, ijdel kind, helderziende in de
eene richting, stekeblind in de andere,
maar die tweeledigheid van karakter
is tot een eenheid gegroeid waarin men
gelóóven kan. Als mensch-schepping is
voor mijn gevoel Eric nog beter ge
slaagd dan Laurian. Maar goed is ook
Laurian's moeder, en Dirk Raat, vooral
in het tweede gedeelte van het boek,
en de gang dezer levens is op dramati
sche wijze verwikkeld, romantisch en
logiSch tegelijkertijd, zóózeer dat men
zou wenschen er een tooneelspel van te
zien.
Een goede roman dus, die het lezen
meer dan waard is.
Herman Poort.
