I
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 13 MEI 1932. Ne. 112.
DE TARWETEELT IH ZEELAND IN 1932.
iziger
Rott
'oens-
s om
varen.
[01 P
FEUILLETON.
HARTENAAS EN
RUITENDRIE.
BINNENLAND.
HET PACHTVRAAGSTUK.
WIJZIGING IN HET GEVANGENIS-
BESTUUR.
CIGARETTES-COCKTAIL CIGARETTES-COCKTAIL CIGARET
SCOCKTAIL CIGARETTES - COCKTAIL CIGARETTES - COCKTAItf
(Ingez. Med.)
KUNST EN WETENSCHAP.
Laatste besïoten Kunstfilm
avond.
Electro.
RECHTZAKEN.
ging'
USMOMUOKSBOM!
KRING.
Uitgez. tarwe
Uitgezaaide tarwei uitgedr. in pCt
Oogst 1931 Oogst 1932 van de van het
bedr.gr. bouwi.
Bedrijfs-
grootte
1932
Bouwland Aantal leden
1932 1931 1932
goed-
>d met
door
sweg.
9
9!-
O. Z. Vlaanderen ;4126.— 7533.09 24.2J 30.— 31146.61 25113.89 1171 1710
W. Z.{Vlaanderen 2716.— 6044.06 24.6 27.7 24516.78 21844.17 872 1276 j
Zuid-Beveland 3140— 4702.44 18.4 23.6 25524.19 19899.26 1290 1731
Noord-Beveland. 825.— 1498.25 22.7 25.8 6630.03 5882.38 271 410
Walcheren. 895.— 1613.54 11.4 20.9 14179.97 7787.60 1371 1665
Thólen, ;St. Philips]> 975— 1426.61 14.5 17.8 9858.76 8052.43 331 456
Schouwen-Duivel. I860— 2864.98 18.9 25.3 15189— 11329.84 745 1041
België 63-— 295.03 21.- 24.5 1409.20 1277.33 18 111
Totaal
14600— 25978.— 20.23 25.66 128454.54 101186.90 6069 8400
Qeze tarwe7wordtjverbouwd door Belgen op Ned. grondgebied.
Het secretariaat der Gewestelijke
Tarweorganisatie voor Zeeland schrijft
ons:
Bovenstaande cijfers vertoonen wel
is waar een belangrijke uitbreiding van
de tarweteelt, doch deze is zoo groot
niet als de losse geruchten wel deden
vermoeden. Hadden de slechte weers
omstandigheden in het najaar 1930 de
uitzaai niet bemoeilijkt, dan zou de op
pervlakte tarwe in 1931 reeds grooter
zijn geweest en was de vermeerdering
der uitzaai meer geleidelijk gegaan. De
uitbreiding van het ledental met 2400
(d. i, 40 pet.) beteekent reeds een ver
meerdering der bebouwde oppervlakte
van 6000 a 7000 ha.
De uitbreiding en van het ledental en
van de bebouwde oppervlakte illustreert
den toestand van den akkerbouw in on
ze provincie en is verklaarbaar, omdat:
le. de tarwe het eenigste product is,
dat bij behoorlijke opbrengst, met
zekerheid rendabel kan worden
verbouwd;
2e. de suikerbietenteelt, als gevolg van
de steunmaatregelen, die betrekking
hebben op 80 pet. van de gemid
delde verbouw in de jaren 1928
1930, circa 20 pet. is ingekrompen,
hetgeen beteekent, idat plm. 4600
ha voor andere gewassen beschik
baar kwam;
3e. de vlasteelt absoluut niet loonend
is, ondanks de in uitzicht gestelde
maatregelen. Hierdoor moet voor
plm. 5000 ha „iets anders" worden
gezocht.
4e. de andere handelsgewassen als
blauwmaanzaad (1930: 1321 ha),
koolzaad (1930: 554 ha), geel mos
terdzaad (1930: 731 ha), karwij (1930
521 ha) alsmede uien (1930: 2120
ha) eveneens ingekrompen zullen
zijn, omdat de teelt steeds specula
tief is en de tijd er niet naar is om
veel te risceeren;
5e, de haver- en gerstprijzen zoo laag
zijn, dat deze teelten niet rendabel
zijn en daarom zeer belangrijk in
gekrompen zullen zijn, waardoor
naar schatting 5000 a 7000 ha be
schikbaar kwam voor andere ge
wassen.
(Deze omstandigheden zijn plaatselijke
verschillend,doch gelden voor het Zeeuw-
sche zaaiplan.)
Het bovenstaande leert, dat er dus
14000 a 16000 ha beschikbaar kwam,
die niet loonend bebouwd kan worden,
en waarvoor andere dan de gebruikelijke
gewassen gekozen moeten worden, of
die braak zouden moeten liggen. Er i6
reden om aan te nemen, dat de land
bouwers hun keuze hebben bepaald bij
tarwe en aardappelen. Van dit
laatste product is veel meer uitgepoot,
naar schatting 5000 ha. (Zoolang de offi-
cieele cijfers niet bekend zijn, blijven dit
ramingen).
Had de mogelijkheid van deze uitbrei
ding niet bestaan, dan zou er reeds
meer gebraakt zijn, daar dit veelal min
der nadeelig is dan jaar in, jaar uit ge
wassen te verbouwen, die verlies opleve
ren. Mocht de tarweverbouw beperkt
moeten worden, dan kan men zeker ver
wachten, dat een volgend jaar veel meer
gebraakt zal worden.
63. '1
Ik zal Uw hoed laten halen, mijn
heer Aimsbury, zei hij.
Hoed? vroeg Aimsbury met een af
wezige stem. Waarvoor heb ik een hoed
noodig? Hij bleef staan met zijn hand op
den deurknop en keek rond, alsof hij op
een geheel vreemde plaats was. Hij was
niet sterk, ondanks zijn lengte en deze
laatste schok had hem zoo getroffen,
dat hij voelde dat zijn verstand bedreigd
werd.
Spencer kwam naar hem toe en klop
te hem bemoedigend op den schouder,
terwijl Enid naar Eric ging en haar han
den in zwijgenden sympathie op zijn arm
legde.
Houd moed, Aimsbury! raadde
Spencer op dien eigenaardig krachtigen
toon, die sir Peter vroeger in den mor
gen bedwongen had. Ga aan je zaken en
vergeet deze zaak tot Mei.
Aimsbury richtte zich wat op en er
kwam een beetje kleur in zijn wangen.
Het was alsof een toegevend meester
hem uitstel van een verdiende straf ver
leend had, met een zwijgende belofte
zijn vergrijp met toegevende oogen te
Er zijn reeds uitingen in de pers ver
schenen, dat deze uitzaai zeer veront
rustend was, eendeels omdat bij een
maalpercentage van 25 pet. alle tarwe
niet zou kunnen worden opgenomen, an
derdeels omdat de werkgelegenheid op
de bedrijven belangrijk zou inkrimpen.
Wat het eerste betreft, hierover kan
men pas oordeelen, wanneer alle cijfers
uit Nederland bekend zijn en dan zal
men moeten afwachten, wat te dezer
zake besloten wordt. Wat het tweede
betreft, mag worden aangenomen, dat de~
uitbreiding van een tarweteelt voor
namelijk ten koste is gegaan van de in
krimping van de haver en gerst,
waardoor er geen wijziging in de werk
gelegenheid is gekomen en van het vlas,
hetgeen zijn oorzaak vindt in de abso
luut onvoldoende steunmaatregelen.
In dit verband mag er op gewezen
worden, dat de graanteelt in de jaren
1913 en 1914 (de beide jaren voor den
oorlog) resp. bedroeg 35.265 en 37.287
H.A. of wel 32 en 34 pet. van het bouw
land, terwijl dit in 1921 nog 35.598 H.A.
(33 pet.) bedroeg en nadien steeds is af
genomen, doch steeds nog 28 pet. van
het bouwland bedroeg.
De inkrimping van de suikerbieten
teelt wordt volledig gecompenseerd door
de uitbreiding van de aardappelteelt,
waardoor aan werkgelegenheid niet ver
loren is. Met bieten en aardappelen wa
ren in 1930 bebouwd 33.383 H.A. (ge
middeld gedurende 1921 t/m '30 36.565
H.A.) hetgeen dit jaar zeker bereikt zal
worden.
Bij dit alles mag niet vergeten worden
dat wanneer de toestand niet spoedig
verbetert, het meerendeel der landbou
wers door geldgebrek gedwongen zal
worden de intensiteit van het Zeeuw-
sche akkerbouwbeddijf belangrijk te
verminderen om op deze wijze tot een
sluitende rekening te komen, waarnaar
ieder landbouwer moet trachten te ko
men, wil hij niet ten gronde gaan. Door
den steun aan de tarwe en de bieten al
leen zullen zeer velen er nog niet kun
nen komen, wanneer niet alle maatre-
geelen, die hem ten dienste staan, geno-
ftien worden.
Vaak wordt er een overdreven voor
stelling gegeven van de financieele re
sultaten van den tarwesteun. Men dient
echter wel te bedenken, dat de richt
prijs van 12.50 (waarin de bewaarpre-
mie is begrepen) berust op de productie
kosten en de prijzen gedurende de laatste
10 jaar. Het bedrag dat er netto voor den
boer overschiet, kan de verliezen op an
dere producten in zeer vele gevallen
niet goed maken, vooral nu de gemeng
de bedrijven ook in het gedrang zijn ge
komen.
Het Kon. Nederlandsch Landbouw-
comité schrijft in een adres aan den mi
nister van economische zaken en arbeid:
Het zal algemeen duidelijk zijn gewor
den, dat aan ons huidig pachtstelsel fou
ten kleven, welke correctie behoeven.
Inzonderheid geldt dit ten aanzien van
beschouwen. Hij draaide zich om en
boog voor de anderen.
Een scherpe kreet kwam uit de hall
en de schelle protesten van Lee Wang
vulden het huis, terwijl hij achteruit
liep naar de studeerkamer, gevolgd door
een luidruchtig verontwaardigden Clin
ton.
Maak dat je weg komt, gele heiden!
brulde Clinton, den Chinees met harde
hand over den drempel duwend. Houd je
mond! voegde hij er dreigend bij, toen
Lee Wang een stroom van Chineesche
vloeken uitstiet. Als ik je weer betrap
dat je me een mes voorhoudt, zwijn, zal
ik je den nek breken ,om den beul werk
te besparen! Deze Chinees wilde me uit
het huis houden! zei hij op beleedigenden
toon tot de anderen. Had de brutaliteit
een keukenmes voor mijn gezicht te hou
den! En hij wierp een woedenden blik
op den sidderenden Lee Wang.
Spencer lachte.
Dat is een aardige gewoonte van
Lee Wang, vertelde hij kalm. Hij wil na
tuurlijk geen twijfelachtige vreemdelin
gen op het domein van zijn meester heb
ben.
Clinton keek Spencer boos aan en zijn
lippen krulden zich sarcastisch, maar hij
antwoordde niet.
Als U mij verontschuldigen wilt, zei
Henry Aimsbury zal ik nu heengaan.
Neen, mijnheer Henry Aimsbury,
de positie van den pachter, waar deze
bloot staat aan onredelijke pachtopzeg-
ging van de zijde van den verhuurder.
Het Koninklijk Nederlandsch Land-
bcuwcomité acht het dan ook zeer ge-
wenscht, dat de regeering ten spoedig
ste bij de Tweede Kamer een wetsont
werp aanhangig maakt, waarbij de pacht
overeenkomst opnieuw wordt geregeld
en met name voorzieningen worden ge
troffen ingeval van onbillijke pachtop-
zegging door den verpachter. Een re
geling, waarbij in dergelijke gevallen
aan den pachter een recht op schade
vergoeding wordt gegeven, zal ongetwij
feld een zeer gunstige preventieve wer
king uitoefenen, waardoor het tenslotte
toch ook met een continuatierecht be
oogde doel, n.l. meerdere bestaansze
kerheid voor den pachter, ten zeerste
v/ordt bevorderd.
Daarnaast veroorlooft het Comité de
aandacht te vestigen op een stelsel van
huur en verhuur, waarbij de jaarlijksche
huursom niet wordt uitgedrukt in een
vast bedrag in geld, doch wisselt met
de prijzen van de producten. Vooral in
dezen tijd, nu aLs gevolg van het zeer
ongunstige prijsverloop van de landbouw
producten, het. in vele gevallen niet wel
mogelijk is, dat partijen óver een pacht
som in geld tot overeenstemming ko
men, trekt de hierboven aangeduide wij
ze van verpachting steeds meer belang
stelling. In verschillende landsgedeelten
zijn reeds eenige landbouwbedrijven ver
huurd op dezen venn van pacht, de z.g.
mobiele pacht.
Tot dusverre is echter de pachtover
eenkomst in dezen vorm op geen enkele
wijze wettelijk geregeld, hetgeen aan
de verbreiding van de toepassing niet
bevorderlijk is geweest.
In verband met de verwachting, dat
een meer algemeene toepassing van het
verhuren op z.g. mobiele pacht een gun-
stigen invloed zal hebben op de ver
houding tuschen verpachter en pachter,
valt zulks te betreuren.
Resumeerende verzoekt het Kon. Ned.
Landb. Comité den minister wel te willen
bevorderen, dat spoedig een wetsont
werp inzake een nieuwe regeling van
de pachtovereenkomst in den zin als bo
venbedoeld bij de volksvertegenwoordi
ging aanhangig worde gemaakt en daar
bij tevens aandacht worde geschonken
aan het besluit der mobiele pacht.
In het Staatsblad is opgenomen een
K. B„ waarbij een nieuwe gevangenis
maatregel wordt vastgesteld waarin o.m.
wordt bepaald, dat naast het gestichts-
bestuur voor bepaalde gevallen een ge-
stichtsraad bestaat, welke raad advies
uitbrengt aan het college van regenten
of aan den directeur.
Deze raad bestaat uit den directeur
als voorzitter, diens plaatsvervanger, de
geneesheeren, onderwijzers, bedienaren
van den godsdienst en godsdienstonder
wijzers, aan het gesticht verbonden of
die met te behandelen gedetineerden in
het gesticht meer geregeld in aanraking
kwamen en verder de subalterne ambte
naren, die met de te behandelen gedeti
neerden in het bijzonder in aanraking
kwamen.
Bij elk der rijkswerkinrichtingen te
Veenhuizen is een raad van tucht. Deze
bestaat uit: den directeur, lid en voor
zitter, en vier door den minister aange
wezen ambtenaren.
De raden van tucht leggen de disci
plinaire straffen op. Van de raden is be
roep op den hoofddirecteur.
Het lezen van nieuwsbladen blijft aan
de gevangenen verboden. Tot handha
ving van de tucht kunnen door het ge-
stichtsbestuur disciplinaire straffen wor
den opgelegd.
In de bijzondere strafgevangenis te
Leeuwarden, kan bovendien de lijfstraf
worden opgelegd, hetgeen alleen ge
schiedt bij voortdurende verstoring der
orde en aanslagen tegen personen.
viel Clinton dreigend in de rede, terwijl
hij Aimsbury bij zijn jas greep en
hem ruw de kamer binnen duwde.
Ik heb naar U gezocht en ik wil U een
paar vragen doen en ik verwacht eerlijke
antwoorden! eindigde hij dreigend.
Er ontstond een pijnlijke stilte en Lee
Wang hield op met zijn akelig gemompel.
Eric kwam vooruit als om zijn vader te
beschermen, maar Enid legde terughou
dend haar hand op zijn arm. Spencer glim
lachte even. Het was hem duidelijk dat
Clinton's goede inval zich in een waar
schijnlijke oplossing gematerialiseerd
had.
Wat bedoelt U daarmede, mijnheer?
vroeg Aimsbury verontwaardigd, zich
van zijn verbazing herstellend.
zal wel gauw merken wat ik er
mee bedoel, antwoordde Clinton drei
gend. Waar is U heengegaan toen U gis
terenavond hier vandaan kwam? vroeg
hij, op zijn besten detectivetoon,
Waarom zou ik U dat zeggen? ant
woordde Aimsbury, terwijl zijn bleeke
wangen eenigszins kleurden van woede.
Omdat ik het U vraag! snauwde
Clinton. Waar is U heengegaan?
Naar huis natuurlijk.
Hm. En U had anderhalf uur noo
dig om een halven mijl te loopen! Dat
is niet weinig, mijnheer Aimsbury. Kom
nu! Wat heeft U gedaan?
Op mijn eigen zaken gepast, mijn
Deze straf bestaat uit het toebrengen
van ten hoogste 25 (vroeger 50) slagen op
het achterdeel door middel van bulle
pees of rottang. Bij de tenuitvoerlegging
zijn een van de gestichtsgeneesheeren en
ten minste drie leden van het college van
regenten tegenwoordig.
(-7-) Een schoon, maar vooral een in
teressant slot dezer eerste serie van be
sloten kunstfilm-soirée's.
Werk van René Clair: Entré acte.
Wat met cinematrucs te bereiken is,
dus verwordend tot een burlesque van
intense dwaasheid (begrafenis bv.!)
Dan: Ueberfall, van Ernö Metzner.
De Ueberfall, als noodlot; de man met
het valsche muntstukje; inderdaad: de
eigenlijke dader van den wat erg hard
aangekomen slag-op-het-hoofd: pracht-
type Jan-Ongeluk, onvermijdelijk „er in
loopend. Voortreffelijk geënsceneerd van
close-up tot close-up; heel de lugubere
omgeving, de rauw-harde decoratie voor
dezen overval; het ruiggemeene van dit
uitschot-geboefte, wel ontdaan van alle
apache- of onderwereld romantiek.
En als hoofdschotel: Weltstadt in fle-
geljahren, van den cineast-kunstenaar
Hauser.
Wereldstad. Neen, niet onze metro
polen van de oude wereld. Geen Parijs,
Londen of Berlijn. Maar de nog jonge
„in de vlegeljaren", de jeugdige, veel-
wagende, aldurvende, overmoedige. Het
steenkolossen labyrinth, in de laatste
heer was het vernietigende antwoord.
Maar Clinton liet zich niet vernieti
gen. Hij glimlachte grimmig en uit zijn
zak de bretels halende, die sir Peter in
de documentendoos had gevonden, liet
hij ze voor de oogen van Aimsbury heen
en weer bengelen.
Aimsbury kreeg een kleur van verle
genheid en ging haastig achteruit.
Nu, begon Clinton nadrukkelijk,
Aimsbury met een strengen loenschen
blik aanziend. U heeft deze gisterenmid
dag bij Bert Maxwell in de Upper Sy-
mondsstraat gekocht! Waarom?
Aimsbury glimlachte spottend en Clin
ton werd nog wat nadrukkelijker.
Nu! Vooruit, Aimsbury! Ik ben je
op het spoor gekomen. Je kwam terug,
sneed de lichtdraden door en forceerde
de brandkast! Heb je dat niet gedaan?
Hij naderde Aimsbury dreigend en deed
Spencer onweerstaanbaar denken aan
een reusachtigen St. Bernard, die een
zich verdedigende patrijshond zegt, wat
hij van zijn soort denkt.
Zeg, protesteerde Eric, een stap
voorwaarts gaande, en er bijtijds aan
denkend Enid's greep niet al te ruw
af te schudden.
Heb je dat niet gedaan? hield Clin
ton vol, zonder op de onderbreking
acht te geven.
Henry Aimsbury deed iets aan zijn
magere borst, die het iets opmerkelijker
decennia verrezen, zich immer vernieu
wend, immer uitbreidend: Chicago,
Chicago, zonder Al Caponery, èn zon
der Rockefellery.
Alleen maar: de groote, de geweldig
en overweldigende groote stad. Zoo
eene, die 't nauwelijks aanvaardbaar
maakt, dat ook zij toch alleen maar is
gemeenschap van individuen.
Deze verkeersrimran van treinen bo
ven, onder en naast elkaar; deze file
dichtheid van auto's en nog eens auto's,
en wéér auto's. Deze efficiency van be
drijf. Terecht was wel de geprojecteer
de vraag: Waar zijn de menschen? De
grauwe eentonigheid der faubourgs; de
schrille orregelmaat der skyscrapers.
Dat alles te samen collectief: het leven
van millioenen eigen levens.
Met slechts daarvan los, niet de pro
minenten, maar de paria's, de wrakken.
Triest, juist door dit hoop- en wanhoop-
looze „hooren bij het stadsbeeld". Niet
dus de activiteit der onderwereldlingen,
maar de passiviteit der dakloozen, de
stil-stomme wachtenden voor de labour-
offices.
Dit mede vooral geeft den toeschou
wer een blijvenden indruk.
Zoo werd het een belangwekkend ein
de dezer liga-avonden!
De 26-jarige tuinder G. v. 01. M.
uit 's-Gravenzande heeft voor de Haag-
sche 'rechtbank tereciij-' geslaan wegens
valschheid in geschjrifte.
Verdachte had den pink van zijn rech
terhand 'laten amiputeeren om f 1500
Van de ongevallenmiaatschapipij uitge
keerd te Ikrijgen en had daartoe de hand-
maakte.
Verwacht U, dat ik ja zeg? vroeg
hij scherp.
Waarom heeft U gisteren deze bre
tels gekocht? Antwoord mij!
i Waarom koopt iemand gewoon
lijk zulke dingen? vroeg Aimsbury, zon
der in zijn gerechten toorn op te letten
wat behoorlijk was. En ik heb die niet
gekocht, mijnheer! Ik kocht deze! Met
een kalm gebaar trok Aimsbury een lus
van zijn bretels door het armgat van zijn
vest en hield die den detective voor.
Je merkt dat het patroon hetzelfde is,
zei hij.
Clinton vergeleek de patronen en
glimlachte berouwvol.
i Weer een verkeerd spoor, erkende
hij eerlijk, terwijl Aimsbury zijn reus
achtige hand toestak. Het spijt me dat
ik U lastig gevallen ben, mijnheer Aims
bury.
Aimsbury kon niet anders doen dan
de hand van den detective nemen, of
schoon Clinton's toon niet zoo vol van
spijt was, dat hij geloofde in zijn wroe-
Wees wat voorzichtiger, mijnheer,
zei lAimsbury streng. U schijnt het
twijfelachtige vernuft te toonen, waar
mede U het bezoek van den Decker
aan mij onderzocht hebt....
(Wordt vervolgd.)