PUDD/f/O
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 1 APRIL 1932.
No. 77.
TEGEN 'T WETSONTWERP
TERPSTRA.
ZEELAND.
XI.
CLHXCI^
geeft geuren smaak
aan uw
'^glaasje.
CATZ& ZOON VAN PEKÉLA,
FEUILLETON.
HARTENAAS EN
RUITENDRIE.
.(fossfard
XÜ+P$0m/yD£LTJt15-
KERKNIEUWS.
T» 1"t ir~n
Het weer-veranderde U, L. O,
Men meldt ons:
In het wetsontwerp Terpstra wordt
voorgesteld weer in te voeren een soort
uitgebreid lager onderwijs, van het type,
dat door de wet van 1920 tot verdwijnen
veroordeeld was.
Gemotiveerd wordt dit voorstel in de
Memorie van Toelichting niet. De eenige
verdediging, die de Minister geeft, is
dat, „dit vroegere schooltype door ve
len op hoogen prijs wordt gesteld."
De algemeenheid, die nog wordt opge
nomen: „de vrijheid van inrichting van
het uitgebreid lager onderwijs behoort
te worden verruimd", kan toch ook niet
gelden als een voldoende motiveering
voor de voorgestelde verandering van
het U.L.O.
In geen enkel opzicht is gebleken, dat
het uitgebreid lager onderwijs, in den
vorm, waarin het bij de Lageronderwijs
wet 1920 in de plaats kwam van het
oude M.U.L.O., in de practijk niet vol
deed. Integendeel het U.L.O. onderwijs
onder de wet 1920 is sterk toegenomen
en zeker het aantal vier jarige U.L.O.-
scholen.
Na enkele jaren practijk kort, want
er zijn ook nog overgangsbepalingen ge
weest wordt nu maar weer terugge
keerd, tot 't oude M.U.L.O.-stelsel, Dit
is het voeren van een onvaste politiek
op onderwijsgebied, die veroordeeld
moet worden.
De daardoor weer in het leven geroe
pen combinatie Lager en Uitgebreid La
ger Onderwijs zal oorzaak worden, dat
reeds in de klassen voor het Lager On
derwijs bestemd, rekening wordt gehou
den met de eischen van den „boven
bouw", dit tot schade voor de leerlingen
in den „benedenbouw", voor wie dat
(Lager) onderwijs eind-onderwijs is.
De vrees, dat door het weer-invoeren
van deze M.U.L.O.scholen, de z.g. stan
denscholen weer zullen opleven, is ook
ongetwijfeld gegrond.
Voorgesteld wordt voorts, dat de „be
nedenbouw" van deze scholen geen 7e
leerjaar behoeft te bezitten. Een gevolg
daarvan zal zijn, dat dit 7e leerjaar de
eerste klasse wordt van de U.L.O.-af-
deeling; in verband met de bepalingen
van de Leerplichtwet zal die eerste klas
se wel goed bezet zijn, waardoor het
niet moeilijk zal wezen ook voor de
volgende (8e en 9e) leerjaren, het benoo-
digde, nog kleine, aantal leerlingen te
krijgen om aanspraak te kunnen maken
op de Rijksvergoeding, Op deze wijze
kunnen er een aantal s c h ij n-U. L. O,
scholen ontstaan, wat niet in 't voor
deel van ons onderwijsstelsel is, doch
waardoor wordt aangetoond hoe de door
Minister Terpstra op dit punt gevolgde
wijze van wetgeving er een is van be-
denkelijken aard.
Hoe t ook gekeerd of gewend wordt,
wederinvoering van het oude
M.U.L.O, bestaan zulke groote beden
kingen, ja overwegende bezwaren, dat
niet geaarzeld kan worden ook dit on
derdeel van het wetsontwerp Terpstra
nadeelig voor ons onderwijs te noemen.
OROMINCEN -
(Ingez, Med.)
29).
Overtuigd, dat het jonge paar in de
studeerkamer niet opgemerkt had, dat
hij ze heimelijk had weggenomen, spreid
de hij de kaarten behendig in zijn han
den uit en zocht er bij het flauwe maan
licht met zorg één kaart uit. Toen stak
hij het pak in zijn jaszak en liep zacht
den hoek van het huis om.
Gedreven door een oprechte liefde
voor de natuur en een even oprechten
afkeer van Nina's aanhaligheid, leunde
Spencer tegen een zuil van de portiek
aan de voorzijde van het huis en genoot
plechtig van één der uitstekende siga
ren van sir Peter. Hij trok zich vlug in
de schaduw van den ingang terug, sloeg
zijn lapellen over zijn wit overhemd,
verborg de gloeiende sigaar achter zich
en keek met aandacht toen sir Peter
langs het huis kwam, voorzichtig over
den rand van het grasveld liep en naar
het hek ging, waar hij eenige oogenblik-
ken over heen leunde,
i Spencaire, fluisterde een zachte,
smeekende stem aan zijn elleboog, juist
toen sir Peter scherp floot en een naar
■huis keerende taxi opeens stil stond,
St! siste Spencer woedend.
MIDDELBURG.
JAARVERGADERING
HANDELSBELANG.
De vereeniging Handelsbelang a 1 -
hier hield Woensdagavond haar druk
bezochte jaarvergadering in de Socië
teit St. Joris.
De voorzitter, de heer L. A. Stof-
koper opende de vergadering met 'n
woord van welkom en herdacht, terwijl
de aanwezigen zich van hun zitplaat
sen verhieven, wijlen de heeren M. G,
Boasson en J. M. Hoogesteger, in leven
oud-lid en lid der vereeniging.
Spr. wees vervolgens op de moeilijke
tijden en zeide, dat, wanneer, hetgeen
ieder hoopt en verwacht, het voort-
brengings- en verdeelingsproces weer
normaler verloopen gaat, er een zware
taak zal komen te rusten op de schou
ders van den middenstander. Spr. wees
er op, dat de productiemiddelen niet
door roest, maar door gebruik moeten
slijten en door nieuwe en wellicht be
tere middelen vervangen. Er is geen her
stel van economisch leven te verwach
ten, zoolang het productieapparaat niet
op volle kracht werkt. Spr. noemt het
dwaasheid te weigeren een offer te bren
gen dat noodzakelijk is voor het econo
misch herstel of de schuld van het he
den op bepaalde personen of groepen
van personen te werpen. Want door dit
verzet tegen de werking der economi
sche wetten worden toestanden in het
leven geroepen, die de gevolgen van de
stagnatie in de voortbrenging en ver
deeling in angstige mate verergeren.
Voor den middenstander, den zakenman,
is het zaak zich er terdege van te ver
gewissen wat hem te doen staat in de
zen tijd van heropbouw van het maat
schappelijk economisch leven. Hij zal
zich bewust moeten worden van de
plaats, die hij in het ruilverkeer inneemt
en van den arbeid, dien hij daar te ver
vullen heeft. Een ding staat voor spr.
vast: er zal heel wat doorzicht gevergd
worden om wat op het oogenblik een
chaos lijkt, weer tot orde te brengen.
En de middenstander, die meent, dat het
op orde brengen zal geschieden met oude
versleten en onbruikbaar geworden mid
delen- de winkelier die niet met zijn tijd
medegaat en blijft revereeren aan den
goeden ouden tijd gaat onverbiddelijk
ten gronde.
Men mag in dezen tijd van depressie
niet bij de pakken neer gaan zitten
niét altijd spreken over slechte tijden en
malaise maar krachtig weerstand bie
den aan alles wat op zakengebied drukt
of tegenstreeft. Dat is de eenige manier
om zich op de been te houden en zich
door deze periode heen te werken naar
betere tijden, die toch zonder twijfel
weer komen moeten. Betere tijden die
zullen moeten worden voorafgegaan
door opheffing der tolmuren van alle
landen. Dus herstel van het vrije ruil
verkeer en niet het minst door het
zich instellen op een lager levenspeil-
Moge de mogelijkheid aldus eindigde
spr. hiertoe in het belang van de ge-
heele samenleving, zich spoedigst de-
monstreeren. (Applaus.)
Van de heeren mr. P. Dieleman,
rechtskundig adviseur en J. Dronkers,
bestuurslid, was bericht van verhindering
voor deze vergadering ingekomen.
Verschillende ingekomen stukken
kwamen ter tafel.
Naar aanleiding daarvan kon o.a. wor
den medegedeeld, dat het bestuur dili
gent blijft inzake de regeling van de
winkelsluiting.
Verder dat in verband met het adres
van de Winkeliersvereeniging Klimop te
Terneuzen inzake den bootdienst Ter-
neuzenVlissingen is vernomen, dat de
plannen tot opheffing van die lijn voor-
loopig zijn opgeschort.
HOOFDSTUK XI.
Het spijt me zoo, Eric, zei Enid,
met een prop in haar keel, toen de
voetstappen van sir Peter niet meer op
de waranda gehoord werden.
Tob er maar niet over, meisje,
antwoordde Eric vroolijk, naar haar
toegaande en haar kin zachtjes ophef
fend. Mijn ruggegraat is nogal stevig.
Oh, maar Erichijhij is
als een beest!
Dat is een brullende leeuw ook,
lieveling, zeer beestig zelfs. Maar, hij
is toch een leeuw.
i Ik ga twijfelen aan de leeuwach
tige hoedanigheden van mijn vader,
Eric, antwoordde Enid met een droe
vig hoofdschudden. Vanavond lijkt hij
meer op iets.... iets dat steekt.
Kleintje, wat steekt, brult niet. Ik
herinner mij tenminste niet ooit een
wesp te hebben hooren brullen. Dingen,
die steken, kunnen in den regel verplet
terd worden, maar iets, dat brult, kan
men niet verpletteren. En sir Peter
brult bepaald. Maar wat brult, kan ge
stoken worden....
Wees als het je belieft ernstig
Eric,
Lieveling, ik ben ernstig en logisch,
zei hij plechtig, toen hij naast haar ging
zitten en zijn arm troostend om haar
heen sloeg.
t Ik weet niet wat ik van die obli
gaties denken moet, ging hij in twijfel
voort, na een merkbare pauze, gedu
Geprotesteerd is tegen het uitschake
len van den handel bij de verstrekking
van zwavelzure ammoniak door het cri
siscomité tegen minder dan de helft van
de dagwaarde, zulks op verzoek van de
N.V. Zeeuwsche Voeder- en Kunstmest
handel.
In verband met een aanbieding voor
schriftelijke cursussen in étaleeren en
étalageschrift, kreeg het bestuur machti
ging zoo noodig 25 pCt. der kosten voor
rekening der vereeniging te nemen als
een voldoend aantal leden zich voor
deelname aanmeldt-
Naar de bijeenkomst uitgaande van de
K. L. M, in verband met den te openen
luchtdienst RotterdamHaamstede
Vlissingen, op 7 April vaardigde de' ver
gadering af de heeren M. H, Boasson,
F. B. den Boer en A. Jeronimus, vooral
zal ook naar vrachttarieven worden ge-
informeerd, daar men ook voor vlugge
verzending naar Schouwen de lijn van
beteekenis achtte.
De vereeniging van Sigarenwinkeliers
vroeg adhaesie aan een verzoek aan den
gemeenteraad inzake een absoluut ver
bod van het plaatsen van automaten, Uit
de discussie bleek, dat men de conse
quenties van zulke^n verzoek niet ge
heel kon overzien en besloot men eene
commissie te benoemen, die deze zaak
nog eens geheel onder het oog zal zien.
In die commissie namen zitting de heer
F. B. den Boer voor het bestuur, J. van
Oss voor de slagers, L. Louwerse voor-
loopig voor de caféhouders, J. M. Ster-
zenbach voor de chocolatiers, I- P. van
Ham voor de banketbakkers, E. B. Ron-
ca jr. voor de winkeliers in galanteriën
en een nader aan te wijzen lid der siga
renwinkeliers vereeniging. Deze commis
sie zal op korten termijn rapport uit
brengen.
Het laatste ingekomen stuk was van
den heer J. van Oss, die de vraag stel
de of er ook aanleiding is een onder
linge glasverzekering voor de leden der
vereeniging in te voeren.
De voorzitter voelde veel hier
voor en zegde toe, dat het bestuur deze
zaak ernstig onder de oogen zal zien.
Jaarverslag.
Hierna deed de secretaris, de heer F.
B. den Boer, voorlezing van zijn uit
gebreid jaarverslag, waarin ook hij be
gon met een beschouwing over de moei
lijke tijden en zeide, dat het beeld van
den algemeenen toestand in zijn vorig
verslag geschetst, thans helaas niet gun
stiger kan worden gesteld, doch er in
tegendeel nog somberder moet uitzien.
Een verblijdend feit evenwel noemde de
secretaris het, dat Nederland in staat
was den gouden standaard te handha
ven, dank zij de zeer sterke goudpositie
en onze credietverhouding tot het bui
tenland. Spr. gaf daarna een overzicht
van de verschillende onderdeelen van
handel en industrie in onze omgeving,
dat geheel in mineur was gezet. Inzake
den landbouw sprak hij van een nood
toestand. Ook bij den toestand der ar
beidsmarkt en werkloosheid stond spr,
stil om resumeerende vast te stellen, dat
de in het vorig jaarverslag uitgesproken
hoop, dat 1931 over de geheele linie ver
betering zou brengen, niet is verwezen
lijkt. Integendeel, de branches waaruit
het bestuur het vorig jaar nog tamelijk
gunstige berichten ontving, zijn thans
ook minder gestemd en die, welke vo
rig jaar reeds klachten deden hooren,
zijn er thans nog slechter aan toe. Spr.
besloot deze beschouwing met het
uitspreken van den wensch, dat er spoe
dig klaarheid moge komen in de inter
nationale verwikkelingen, het schulden-
vraagstuk en den monetairen toestand
der Wereld, waarop ongetwijfeld een op
leving van Landbouw, Handel en In
dustrie moet volgen. Er wordt aan alle
kanten gezocht naar oplossingen en het
vertrouwen is toch wel gewettigd, dat
de wereld ook deze ongekende crisis
rende welke hij Enid's profiel zwijgend
bewonderde en zij keek met betraande
oogen naar den grond en vroeg zich in
haar onderbewustzijn af welk nummer
van schoenen hij droeg.
Vader zal ze toch niet verkocht
hebben?
Waarom niet? vroeg Enid, opkij
kende. Hoeveel zijn ze waard?
Och, ik ben niet erg op de hoogte
van obligaties, maar ik geloof dat deze
niet minder dan een honderd duizend
waard zijn. Waarschijnlijk veel meer.
Wat me echter verbaasd is, dat ik er
nooit tevoren van gehoord heb.
Enid keek hem met groote oogen
aan, toen kneep ze haar lippen stijf sa
men,
Dan heeft hij ze niet verkocht, zei
ze beslist. Sir Peter heeft niet zulk een
groot bedrag aan geld.
Eric keek haar peinzend aan.
Is dat waar? Heeft Ryan het de
B.F.I. moeilijk gemaakt? vroeg hij. Er
gaan zulke praatjes rond.
Enid knikte.
Vader heeft een korten tijd tel
kens geld verloren, antwoordde zij lang
zaam. De beleggingen, die hij gedaan
heeft, zijn, vrees ik, niet heal gelukkig
gebleken. De waarde van aandeelen is
gestadig gedaald en misschien heeft hij
dat gelijk dit aan Ryan te wijten. Maar
ik geloof niet, dat hij recht heeft de
waarde van bouwland met geweld te
doen dalen, waarop de B.F.I.-hypotheek
heeft.
te boven zal komen. Op allen rust de
plicht den moed niet te laten zakken
en als kleine onderdeelen in het groote
raderwerk stand te houden en zijn plicht
te doen om zoodoende mede te werken
aan het herstel van het geheel.
Het aantal leden der vereeniging be
droeg op 1 Januari 1932 266 tegen 281
ultimo 1930.
Spr. ging na wat het bestuur, al of
niet gehoord de algemeene vergadering,
heeft verricht en uitte er zijn blijdschap
over, dat in 1931 de nieuwe panden van
de firma's De Jager en Wiener in de
Langedelft zijn geopend, waardoor de
stad een paar naar de eischen des tijds
ingerichte winkelpanden rijker is gewor
den. Ook met den herbouw van het
Grand-Hotel werd een aanvang gemaakt,
zoodat de op 7 December 1929 door het
vuur aangerichte verwoestingen weer
teri deele zijn hersteld. Toch is het te be
treuren, dat na 2 jaar de hoofdstraat
nog zoo de kenteekenen vertoont van
de ramp, die haar toen heeft getroffen.
Moge aldus eindigde de heer Den
Boer het Uw bestuur gegeven zijn ook
in 1932 goed werk te doen voor onzen
Middenstand en moge het verslag over
dat jaar wat gunstiger kunnen klinken
dan thans het geval is.
Na een luid applaus, bracht de voor
zitter den secretaris hartelijk dank
voor het uitgebreide en mooie ver
slag.
De penningmeester, de heer J. W. de
Oude, bracht het financieel verslag
uit, waaruit blijkt, dat in 1931 ontvangen
is 1728.99% en uitgegeven 1708.27%.
Het bezit der vereeniging bedraagt thans
681-54.
Overeenkomstig het advies der finan-
cieele commissie, keurde de vergadering
de rekening goed en bracht de voor
zitter den heer De Oude dank voor
zijn accuraat beheer.
Tot leden der commissie voor het na
zien der rekening 1932 benoemde de
vergadering de heeren A. L. Thielens, J.
Verhage en N, P. Dekker.
Een viertal candidaat-leden werden op
voorstel van de Commissie van Onder
zoek als lid aangenomen.
Bij acclamatie herkoos de vergadering
tot bestuursleden de heeren L. A. Stof-
koper, J. Dronkers en J. J. de Vlieger,
die allen hun benoeming weder aanna
men.
Thans kwam aan de orde de bespre
king van al of niet viering van het 35-
jarig bestaan der vereeniging en bleek,
dat men algemeen voor een herdenking
van dit jubileum was en zich voorloopig
kon vereenigen met een nader uit te
werken schema, waarvan het voornaam
ste onderdeel is een- winkelweek in
Augustus, vermoedelijk van 15 tot 20
Augustus.
Tijdens die winkelweek zullen concer
ten, verlichting enz. wel een deel van
de attracties uitmaken, een receptie en
een samenkomst van de leden met hun
dames om van een goed concert of der
gelijke te genieten komen ook op het
voorloopig programma voor-
In een binnen afzienbaren tijd te hou
den tweede vergadering zal het bestuur
komen met nader uitgewerkt program
ma en kostenberekening.
De vergadering gaf blijk van instem
ming met de voorloopige plannen en en
kele leden gaven nog een paar wenken,
die het bestuur ook gaarne zal overwe
gen.
De voorzitter kon nog mededee-
len, dat den leden 13 April een avond
van Philips over etalage verlichting
wacht en dat het bestuur inzake de con-
tingenteering zich met de Kamer van
Koophandel heeft verstaan, die bereid
was als voorlichtster voor den handel op
te treden en wier secretaris op de hoog
te is en materiaal voor aanvragen in ver
band met de wet, in voorraad heeft.
Bij de rondvraag kwam o.a. ter spra-
fi© üTi ü|P&OEFPAKJE]
BSBIJ Z PAKJE5
RECLAT1E
Q-PCIJUK.-& RONI NGEfN -
(Ingez. Med.)
ke het optreden van de A.T.O., die groo
te concurrentie aan vrachtrijders en
schippers berokkent, doch ook werden
stemmen gehoord, die meenden dat voor
hun zaak het verzenden per A.T.O.
groote voordeelen brengt.
Het kanaalplan bleef ook niet onbe
sproken en zag een der aanwezigen daar
in gevaar voor verzanden van deelen der
Zeeuwsche stroomen en het opheffen van
den stoombootdienst op de Oosterschel-
de. Dit lid deed een klacht hooren over
minder goeden zorg aan sommige wate
ren.
De voorzitter zeide toe, dat de
zaak van de A.T-O. de volle aandacht
van het bestuur heeft, en men klachten
goed moet preciseeren.
Hierna sloot de voorzitter tegen
middernacht de vergadering.
ZUID-BEVELAND.
KRUININGEN. De heer de Mul, de
nieuw benoemde burgemeester dezer
gemeente, werd naar de Zeeuw meldt,
op 19 December 1900 te Wemeldinge
geboren en is thans werkzaam als com
mies ter secretarie te Zierikzee. Hij is
de Chr. Hist, beginselen toegedaan,
ZEEUWSCK-VLAANDEREN W. D.
AARDENBURG. De landbouwer M.
de R. wilde onder het rijden een riem
van het paardentuig, die los was gegaan,
vastgespen. De man had de touw van
het leidsel om den duim gewonden, Zon
der dat de R. het bemerkte werd de lijn
door het wiel gegrepen, waardoor deze
zoodanig werd aangetrokken, dat de
duim zoo goed als afgeknepen werd. De
R. werd naar het ziekenhuiis te Vlis
singen vervoerd.
SINT KRUIS, In de plaats van wet
houder De Sutter die de gemeente
heeft verlaten, is als raadslid benoemd
de heer S. E. P. Bonte en is Cl. Snau-
waert bij loting benoemd tot wethou
der,
De gemeenteraad besloot in hare
laatste vergadering te trachten propa
ganda te maken voor de brug bij Wil-
lemsstad, daar deze in het belang wordt
geacht van het platteland en de indu
strie in N.-Brabant en van de Zuid-
Hollandsche eilanden .In de eerstvol
gende vergadering van Burgemeesters
en Secretarissen, zal deze kwestie door
St. Kruis besproken worden.
Heden herdenkt ds. D. Vrieling em.
pred. der Geref. Kerk te Scheemda, zijn
vijftigjarige ambtsbediening.
Meliskerke was de eerste stand
plaats van ds. Vrieling, waar hij 1 April
1882 in 't ambt werd bevestigd. Twee
jaar later ging hij naar Stiens. Zes jaar
daarna werd een beroep naar Appelscha
Neen, stemde Eric toe. Door het
geheele land heen moest de waarde van
landerijen dalen na de stijging tijdens
den oorlog.
Dat geloof ik ook. Maar vader is
min of meer fanatiek op het punt van
Ryan,
Zij vertelde haar laatsten twist met
haar vader en Eric luisterde ernstig en
goedkeurend.
Och, waarom gebeurt er niets, dat
ons zonder zijn ellendige geld achter
laat? eindigde zij hartstochtelijk.
Je hebt het hem zeker goed ge
zegd, kindje, zei Eric grinnikend, toen
zij zweeg.
Enkele oogenblikken keek hij pein
zend naar het paneel, dat de muur-
brandkast verborg. Hij dacht er over,
of het wijs was, de woorden te spreken
die eerlijkheid hem op de lippen dreef.
Enid, zei hij eindelijk met ernstige
stem, terwijl zijn hart onrustig klopte.
Ik heb er over gedacht. Zeer blijkbaar
heeft mijn vader een leening gesloten
op die obligaties. Hoeveel en waarom
dit zijn dingen, die ik niet weet, of
schoon ik gevoel, dat ik ze behoorde te
weten. Vader's geheimzinnigheid be
valt me niet, evenmin als de tegen
woordige houding van sir Peter. En
ik vind het vreeselijk om te zeggen,
Enid, ik geloof, dat mijn vader van
geluk zal mogen spreken als hij die
obligaties ooit weer ziet.
Het meisje keek hem met verschrik
ten blik aan en ging stijf rechtop zit
ten.
Eric nam zijn arm van haar middel
weg en voelde met zenuwachtige vin
gers naar zijn sigarettenkoker.
Je denkt dat.dat sir Peter hem
daarmee zal oplichten?
De stem van het meisje klonk strak
en haar oogen drukten een angstige
vraag uit.
Eric wachtte lang voor te antwoor
den. Hij wist, dat van zijn antwoord de
geheele toekomst afhing, de toekomst,
die opeens een hoogere waarde had
gekregen, zijn toekomst met Enid. Maar
hij wist, dat het goed zou zijn, zijn ge
dachten uit te spreken. Het zou oneer
lijk zijn ze achter te houden.
Ja, antwoordde hij zacht, dat
denk ik!
Hij vond zijn sigarettenkoker en het
was hem ongewoon moeilijk dien te
openen. Hij draaide hem onbeholpen
om en om. Hij durfde niet op te zien.
Hij vreesde den toorn, dien hij voelde,
dat in Enid's oogen moest schitteren,
en hij vroeg zich reeds af, wat hij zon
der haar doen zou, zonder deze prach
tige kameraad, deze begrijpende vrouw,
die zooveel voor hem was gaan betee-
kenen. Hij spande zijn hart tegen de
hartstochtelijke overstooting, die hem
voorgoed uit haar huis en haar hart
zou bannen.
Eii ik denk het ook,
fWarit vervolgd.)
