ASPIRIN een,9°p
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 24 MAART 1932. No, 71.
KRANKZINNIGHEID.
FEUILLETON.
HARTENAAS EN
RUITENDRIE.
Sproeten komen vroeg in het
voorjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG
Tegen
de wereld
(Van onzen geneeskundigen
medewerker).
II. (Slot.)
Wie den vroegeren vorm der gestich
te» nog uit ervaring kent en thans een
modern ziekenhuis voor geesteszieken
bezoekt, wordt in de eerste plaats ge
troffen door de invoering van den ar
beid. Vroeger zag men groote vertrek
ken vol met patiënten, die voor het
grootste deel niets uitvoerden; thans
wordt voor iederen patiënt een voor
hem geschikte werkzaamheid uitge
zocht. Er zijn er maar heel weinigen,
▼oor wie dit n;et gelukt. Een gesticht
in Gelderland heeft nabij de inrichting
een flinke boerderij, welke geheel door
de patiënten gedreven wordt. Zij ver
zorgen het vee, bewerken het land,
ploegen, eggen, zaaien, oogsten enz.
Niettegenstaande deze enorme veran
dering, zal het nog wel eenigen tijd
duren, voordat in de oogen van velen
het verblijf in een dergelijk gesticht
voor het geheele leven een stempel op
den patiënt zal drukken, terwijl daar
aan niet gedacht wordt bij iemand, die
bijv. in een koortsaanval zich veel
woester heeft aangesteld dan de gees
tesziekte. De aanvallen van razernij
bij de zieken zijn in belangrijke mate
afgenomen sedert de gewijzigde behan
deling op hen wordt toegepast. De toe
gepaste dwangmaatregelen prikkelden
in vele gevallen tot weerstand, welke
in het onevenwichtig brein tot daden
van krachtig verzet voerden. Het kwam
voor, dat de politie, met de overbren
ging van den patiënt naar het gesticht
belast, den lijder zoo stevig met tou
wen bond, dat het bij aankomst een
heele toer was, hem van zijn banden te
bevrijden en ten zeerste verbaasd zagen
de handhavers van het gezag toe, als
de arts den patiënt geheel vrij liet en
hem met een kalmeerende toespraak
volmaakt rustig maakte.
Het gesticht voor geesteszieken is een
zoogenaamde gesloten inrichting, d.w.z.
dat de patiënten .eenmaal opgenomen,
het niet willekeurig mogen verlaten .In
het belang der persoonlijke vrijheid is
de opneming daarom door de wet aan
bepaalde voorwaarden gebonden. Tot
die voorwaarden behoort, dat de kan
tonrechter een desbetreffend verzoek
van de familie van den patiënt of van
den patiënt zelf moet ontvangen, verge
zeld van een verklaring van een arts,
dat de patiënt inderdaad zoodanige gees
tesstoornissen heeft, dat zijn opneming
in een gesticht noodzakelijk is. De kan
tonrechter is vrij-in zijn oordeel, d.w.z,
hij kan nadere inlichtingen van medici en
anderen vragen om tot een besluit te
komen. Is geen familie bekend, dan kan
de officier van justitie ingrijpen. In ur
gente gevallen kan de burgemeester in
bewaring-stelling gelasten, bij voorkeur
in een ziekeninrichting, alleen in geval
van nood in de gevangenis. Is de patiënt
eenmaal opgenomen, dan moet de ge
neesheer van het gesticht op gezette tij
den rapport uitbrengen aan den officier
van justitie, die bovendien geregeld zelf
het gesticht bezoekt en met de patiënten
spreekt.
Slechts bij hooge uitzondering blijkt
deze regeling nog niet voldoende. Het
volgende geval deed zich misschien 20
_Êeledon voor. Een boer bemerkte
bij zijn aankomst, dat een andere man
met ongeoorloofde bedoelingen bij zijn
vrouw aanwezig was. Hij begreep dat
zijn alleszins begrijpelijke ontroering hem
mogelijk tot vreemde daden zou voeren,
nam zijn fiets en reed eenige uren in
het rond, zoodat hij eindelijk uitgeput
thuis kwam. In dien tusschentijd was
zijn vrouw naar een arts gegaan en had
hem zooveel over haar man verteld, dat
de arts, zonder den man gezien te heb
ben, een verklaring van krankzinnigheid
23).
Ga zitten en houd je mond!
Oh, goed, antwoordde Eric vrien-
dehjlc. Als het U genoegen kan doen.
En hij wierp zich in den Chesterfield en
kwam tot rust achterover geleund met
zijn voeten op een kostbaar Chineesch
kussen.
Oa voort, riep hij. Ik zal trachten
niet te luisteren.
Sir Peter s oogen gloeiden van toorn,
terwijl hij zich tot Aimsbury wendde,
die van schaamte bloosde over de bru
taliteit van zijn zoon.
Het is mijn stellige meening, Aims
bury, zei hij, dat je een verontschuldi
ging aan het nageslacht schuldig bent,
Hij is jong, sir Peter, verontschul
digde Aimsbury verzoenend. Hij zal
wel ouder worden.
Dat doen jonge honden gewoon
lijk. En die leven om doodgeschoten te
worden.
De arme diertjes! zei Eric mede
lijdend.
Spencer kwam op dit oogenblik bin
nen, begeleid door den muzikalen klank
van kostbaar kristal, en Sir Peter lucht
te zijn toorn tegen dengene, die nooit
zou durven antwoorden,
afgaf. Op grond daarvan werd de man in
een ziekenhuis in bewaring gesteld. Toen
hij daar wat gekalmeerd was, zag de
daar aanwezige arts, dat van krankzin
nigheid geen sprake was. De man werd
ontslagen en ging niet naar het gesticht.
Een dergelijk geval werd dezer dagen
in de courant vermeld. Daar was de pa
tiënt intusschen reeds een paar dagen in
het gesticht geweest.
De moeilijkheid is hierin gelegen, dat
het niet altijd zoo eenvoudig is, in ver
loop van een paar dagen vast te stellen
of krankzinnigheid aanwezig is. Langere
observatie is dan noodig. Als deze in
een gesticht zou geschieden, en de op
neming bleek niet noodig, dan was toch
van den patiënt bekend, dat hij in een
gesticht had vertoefd. In Belgi.ë beston
den reeds lang vrije inrichtingen voor
zenuwlijders, die voor observatie ge
schikt waren en van waaruit, indien noo
dig, de patiënten dan naar het gesticht
konden overgaan. Hier te lande zijn nog
slechts enkele inrichtingen, bijv. het Wil-
helmina-Gasthuis te Amsterdam, waar
een overeenkomstige handelwijze moge
lijk is.
Een ander Belgisch voorbeeld wordt
hier eveneens hoe langer hoe meer na
gevolgd. Dat is de verpleging van rus
tige patiënten in gezinnen, welke zich
daartoe beschikbaar stellen. In Gheel is
dit stelsel zoo ingeburgerd, dat haast
ieder gezin een of meer patiënten her
bergt. Er is 'n centrale inrichting, waar
heen de lijders in geval van nood kunnen
worden overgebracht.
H. A. S.
Pot 90 ct., Tube 50 ct. Zeep 60 ct.
(Ingez. Med.)
Vergadering van Woensdag 23 Maart
te twee uur.
Voorzitter de burgemeester.
Aanwezig 16 leden; afwezig mevr.
Weijl.
1, Notulen vergaderingen 18 Dec. 1931,
19 Dec. 1931, 21 Dec. 1931 en 20 Januari
1932.
Al deze notulen worden goedge
keurd.
Mededeelingen.
De Voorzitter doet mededeeling van
verschillende goedkeuringen van raads
besluiten en aanneming van benoemin
gen.
2 Ingekomen stukken.
Van H. Hendrikse was weder een
adres ingekomen, nu behelsende om
zijn vorig adres beslist te behandelen.
Geen der leden heeft hier aanleiding
voor en neemt de raad beide adressen
voor kennisgeving aan.
Het zelfde geschiedt met het verslag
der gezondheidscomnrssie, nadat de
VOORZITTER op een vraag van den
heer Mondeel had toegezegd voor de
volgende jaren te zullen vragen ieder
der raadsleden zulk een verslag toe te
zenden.
Bij de rekening van de Commissie
voor den MiddelburgVeerschen straat
weg, merkt de heer PAUL op, dat niet
voldaan is aan zijn verzoek van verle
den jaar om de rekening overzichtelij
ker te maken. Z. i. had de commissie
geen lasten mogen betalen voor hen, die
grond verkochten. Bovendien meent
spr. dat men een duidelijk overzicht
moest heben gegeven van de gewone
uitgaven en die voor de groote verbe
tering aan den weg.
De VOORZITTER vraagt of de heer
Vervloekt, Spencer! Waar ben je
geweest? vroeg hij, terwijl hij het glas
nam, dat de butler voor Harker be
stemd had.
Ik moest een nieuwe flesch krijgen,
Ik heb me zooveel mogelijk gehaast, sir
Peter.
Hu! Waar is de soda? Soda! Wat
mankeert je?
Spencer hanteerde den siphon ern
stig en ongestoord kalm.
Ik niet, Spencer, oude kerel, riep
Eric luchtig. Niet voor na zes uur 's
avonds.
En niet voor zes uur 's ochtends,
hoop ik, zei Aimsbury streng.
Hoop als een glinsterend juweel.,
begon Eric. Maar sir Peter viel in:
Maak de zaak af, Harker, beval hij
scherp.
Harker, die met een flikkering in zijn
oogen naar de uitwisseling van onbe
leefdheden geluisterd had, zette het glas
neer, dat Spencer ju'st voor hem ge
vuld had, en nam het contract op.
i Wij moeten nog een getuige bij de
handteekening hebben, zei hij, sir Pe
ter, vroolijk aankijkend.
U heeft natuurlijk niets tegen Eric
Aimsbury, heeren?
Aimsbury verhief zijn hand in ver
weer, maar sir Peter barstte uit.
Ik heb alles tegen den onbe-
schaamden jongen schavuit! brulde hij.
Laat Spencer getuige zijn.
Spencer doet alle dingen zoo erg
Paul terugzending der rekening naar
de commissie wenscht.
De heer JERONIMUS zegt niet wan
trouwend te zijn.
De VOORZITTER zegt, dat 10.000
besteed is aan verbetering van den
weg. Het was zeker beter geweest als
er een afzonderlijke bouwrekening was
geweest, m^ar dat kan nu moeilijk
meer nu dit niet van begin af het geval
is geweest.
De heeer PAUL komt terug op het
betalen van lasten.
De VOORZITTER zegt dat dit ge
schied is in overleg met de provincie.
De heer PAUL blijf) er bij, het niet
betaald had mogen worden.
De heer HEEMSKERK is het met
den heer Paul eens, het moet goed uit
komen wat onderhoud is. Zoo is er 'n
post van 60 voor beplanting waarvan
men niet kan zien of het voor een of
meer boomen is en of het al of niet
met de verbetering van den weg ver
band houdt.
De VOORZITTER zegt dat bij de
commissie nimmer de kapitaaldienst en
de gewone dienst gescheiden zijn ge
weest.
De heer PAUL zegt er zelf wel kans
voor te zien het te scheiden, het is ook
nood'g voor de overname van den weg,
door de p-ovincie.
De VOORZITTER zegt, dat de com
missie de voorwaarden voor de over
name reeds in bezit heeft.
De heer JERONIMUS heeft op de re
kening den verkoop van twee gebouwtjes
gezien en vraagt of die eigendom der
Commissie waren of wellicht van Mid
delburg of Veere.
De heer DE VEER zegt in geen ge
val van Middelburg, want dan had de
raad over den verkoop moeten beslis
sen.
De VOORZITTER zegt, dat de ge
bouwtjes aan de provincie zijn ver
kocht.
De heer JERONIMUS vraagt of de
provincie dan nagaat wie eigenaar is.
De heer PAUL: ja.
De rekening wordt aan de commissie
terug gezonden.
De begrooting 1932 der zelfde com
missie wordt z. h. st. goedgekeurd.
Voor kennisgeving wordt aangenomen
het verslag inzake de Volkshuisvesting.
De VOORZITTER stelt voor het adres
van de afdeeling van den Alg. Ned.
Bouwvakarbeidersbond over 't uitbetaal
de loon aan den opperman Van Zwee-
den in handen van B. en W. te stellen
ter afdoening.
De heer PAUL dringt aan op uitbeta
ling van 45 ct. voor den geheelen tijd, dat
de betrokkene in dienst der gemeente
was. Men had aan het besluit terug
werkende kracht moeten verleenen.
De heer V. D. FELTZ vraagt het re
sultaat aan den raad bekend te maken.
De heer ONDERDIJK zegt, dat men 't
dan om praeadvies moet zenden.
Het wordt ter afdoening in handen
van B. en W. gesteld.
Bij het verzoek van de bewoners van
den Ouden Vlissingschen weg om meer
lantaarns, stelt de VOORZITTER voor
dit in handen van B. en W. te stellen om
praeadvies.
De heer v. ANDEL zegt, dat hij ver
nomen heeft, dat Koudekerke bereid is
de helft te betalen in kosten van aanleg
en ook van het branden der lantaarns.
B. en W. schijnen te willen wachten
tot de annexatie, maar die zal nog wel
even duren.
De VOORZITTER meent, dat men spre
ken moet van een grenswijziging
De heer VAN ANDEL zegt dat tus-
schen Veldzicht en de Abeele 28 gezin
nen op Middelburgsch en 23 op Koude-
kersch grondgebied wonen. Deze men-
schen hebben z. i. recht op licht.
De VOORZITTER zegt,dat men in
geen geval verder zal gaan dan de wo
ning van den heer Troll.
De heer JERONIMUS meent, dat er
goed, Harker, zei Eric kalm.
Spencer stond met vragende aan
dacht eerbiedig toe te zien, toen het
contract geteekend werd, eerst door
Aimsbury, wiens hand merkbaar beef
de, toen door sir Peter, die zijn aristo
cratische handteekening krabbelde met
een onverschilligheid, die voorgewend
was.
Nu, Spencer, noodigde Harker, de
pen aan den butler reikende, en de
stippellijn aanwijzend, waar hij moest
teekenen.
Spencer kuchte zacht en schraapte
zijn keel.
Mag ik vragen van welken aard 't
contract is? vroeg hij plechtig, zijn
wenkbrauwen licht opgetrokken, en de
siphon soda stijf voor zich uit houdend,
S;r Peter staarde hem aan alsof hij
niet goed gehoord had en Eric grinnik
te hoorbaar.
Zeker niet! snauwde sir Peter.
Wij vragen om je handteekening, niet
om brutaliteit.
Spencer boog heel even.
Vergeef mij, sir Peter, maar het
strijdt met mijn gewoonte documenten
te teekenen, waarvan ik den inhoud niet
ken, antwoordde hij met kalmte. En er
school een lichte uitdaging in zijn
oogen, die sir Peter eenjgszins in de
war bracht.
Je gewoonte? snoof sir Peter min
achtend. Wat heeft je gewoonte hier
mede te maken?
samenwerking met Koudekerke moet zijn
en dat men een redelijke te gemoetko-
ming moet toonen als die gemeente iets
vraagt.
De VOORZITTER zegt dat Koudeker
ke niets te vragen heeft.
Het verzoek wordt om praeadvies in
handen van B. en W. gesteld en dit zelf
de geschiedt met het verzoek om wa-
terleidingaanleg in den Nadorstweg en
dat van den Bond van architecten om
aan de ambtenaren der gemente nimmer
toestemming te verleenen voor werken
voor particulieren.
Nog was ingekomen een verzoek van
den R. K. Volksbond om bij den minister
stappen te doen om ook de bouwvak
arbeiders in den crisissteun te mogen
opnemen.
De VOORZITTER zegt dat op zulk-
een verzoek door den minister reeds af
wijzend is beschikt.
De heer MONDEEL herinnert aan de
motie-Joekes ten deze om de regeering
uit te noodigen alsnog in die richting
werkzaam te zijn.
3. Eervol ontslag vak-onderwijzer
School G en leeraar Avondschool voor
Nijverheidsonderwijs.
De raad verleent op zijn verzoek aan
den heer A. de Smidt eervol ontslag als
bovengenoemd eri aan den heer B. J. A.
Stoopman op een nog ingekomen ver
zoek als leeraar aan de avondschool
voor N. O., zulks met ingang van 1 Mei
wegens zijn benoeming tot inspecteur
van het L. O. te Neuzen.
4. Uitbreiding aantal stemdistricten en
stemlokalen.
Bij dit voorstel wijst de heer HEEMS
KERK er op, dat men twee bureaux
krijgt X en XI met resp. 613 en 796,
maar een bureau VI met 1097 kiezers.
Hij wil het geheele Molenwater bij XI
voegen en daardoor VI ontlasten.
De VOORZITTER zegt, dat burg. en
weth. dit ook reeds overwogen hebben,
maar er zijn verschillende bezwaren aan
verbonden, o.a. om de wijken over ver
schillende bureaux te verdeelen. An
ders is het voor nivelleering der dis
tricten zeker goed. Wellicht kan het als
bij politieverordening een nieuw nummer
der huizen, waartoe de wensch reeds
meermalen tot uiting kwam, mocht wor
den ingevoerd.
De heer PAUL gaat met het idee van
den heer Heemskerk mede, men houdt
zich nu ook bijv. in wijk S al niet meer
aan de wijken.
Het voorstel wordt aangenomen z. h. s
5. Nadere regeling beheer woningen
Karelsgang.
De heer VAN DER FELTZ zegt, dat
in het voorstel o.a. staat, dat de ex
ploitatiebegroting aan burg. en weth.
moet worden voorgelegd, terwijl de raad
het tekort moet bijpassen.
De VOORZITTER zegt, dat de be
grooting vanzelf in den raad komt.
Het voorstel wordt z. h.s. aangenomen.
6. Aanvulling ontruimingsbesluit on
bewoonbaar verklaarde woning.
De heer VAN DER FELTZ vraagt of
de betrokkene, Schuit, ook een gezin
heeft.
De heer ONDERDIJK antwoordt, dat
Schuit samen woont met twee kinderen
Zoolang hij er woont en het huis niet
op instorten staat, kan hij er blijven wo
nen.
De raad vereenigt zich z. h. st. met
het voorstel.
7. Verleening crediet voor herstelling
bevolkingsregisters.
Aangenomen z. h. st.
8. Overneming strooken grond Lelie
straat.
De heer VAN DER FELTZ vraagt of
nu alle strooken zijn overgenomen.
De VOORZITTER zegt dat alleen de
eigenaar van een hofsteedje niet mede
wil werken.
De heer ONDERDIJK zegt, dat er ern-
Harker hield de dreigende tirade te-
gen.
Spencer is in zijn recht, zei hij
rustig, terwijl hij het contract aan den
butler overreikte. Je moet het vooral
zorgvuldig doorlezen, Spencer, voegde
hij er met een zeker sarcasme bij. Ik
zou niet gaarne door je geweten ge
kweld worden.
Sir Peter kookte zwijgend; Aimsbu
ry hield zijn adem in, Eric neuriede een
deuntje en Harker rookte onverschil
lig, terwijl Spencer zorgvuldig het stuk
doorlas. Er kwam niet de minste ver
andering van uitdrukking op zijn ge
zicht van den butler, toen hij de inlei
dende clausules doorlas, maar toen hij
aan de lijst obligaties kwam, die de
borgstelling vormden, lichtte hij zijn
hoofd op.
Deze zijn natuurlijk al de gestor
te borgstellingen? vroeg hij.
i Ja, antwoordde Harker, het pak
obligaties opnemend. Misschien wil je
ze zelf nazien?
Dat zal niet noodig zijn, mijnheer,
antwoordde Spencer, terwijl hij weer
voortging met lezen.
Het schijnt in orde te zijn, mijn
heer, zei hij eindelijk, ik....
Schijnt te zijn, barstte sir Peter uit.
Schijnt te zijn? Het is in orde!
Ik had dat willen zeggen, sir Pe
ter.
Zeg dan wat je meent. Teeken het
nu en ga dan heen!
Lat op dan oranje band en hef Bayerlcruls. Prijs 75 ets.
(Ingez. Med.)
stige onderhandelingen worden gevoerd
met den eigenaar voor een vooruitste
kend schuurtje, hij zal er waarschijnlijk
in bewilligen, dat de muur achteruit
wordt gezet.
De raad neemt het voorstel z. h, st.
aan.
9. Verpachting grasgewas bermen Niea-
we Vlissingsche weg.
Aangenomen z. h. st.
10. Verkoop strooken gemeente-grond
bij Dampoort.
Aangenomen z.h.s.
11. Revisie electriciteitsmeters.
De heer v, d. FELTZ zegt dat de
commissie van financiën zich met dit
voorstel vereenigt.
De heer JERONIMUS acht het moei
lijk over derge'ijke zaken te spreken.
De kans is wellicht groot op schade
als men het niet doet en daarom is spr.
huiverig om er over te spreken. Maar
wat snr. wel bevreemd heeft is, dat er
gesproken wordt over het aanstellen
van een jeugdige kracht voor dit werk.
Hij meent, dat men toch andere werk
zaamheden zal moeten uitstellen. Men
zal dan personen vrij krijgen voor dit
werk Spr. hoopt dat men zooveel mo
gelijk met eigen personeel kan werken
want als er een jeugdig persoon lang
werkt, kan hij in de termen vallen voor
vaste aanstePing ingevolge het ambte
narenreglement.
De heer DE VEER zegt dat het de be
doeling is een jongen te nemen, die zoo
van de ambachtsschool komt, maar, als
het niet noodig is, zal het niet gebeu
ren.
Het voorstel wordt z.h.s. aangeno
men.
12. Crediet voor verbeteringen in elec-
triciteitsdistributie.
De heer v. d. FELTZ zegt, dat de
Commissie van Financiën bere:d is aan
dit voorstel mede te werken. De meer-*
derheid der commissie zou echter gaar
ne willen weten of men in andere ge
meenten ook zulkeen hoogspannings
net heeft als men hier wil krijgen.
De heer DE VEER zegt, dat dit zeer
zeker het geval is. Goed hoogspannings
net maakt distributie van het laagspan
ningsnet beter mogelijk. Het is dan ook
algemeen bij goede bedrijven. Hier is
het ook reeds gedeeltelijk toegepast
door het gebouwtje in de Oude Kerk
straat.
De heer v. d. FELTZ zegt, dat een
lid der commisise zich geheel met het
voorstel kon vereenigen, doch de meer
derheid kon het niet los van financieele
gevolgen beschouwen. Men achtte het
wel goed storingen te voorkomen, maar
vroeg of het werk noodzakelijk is in
deze tijden.
Persoonlijk is voor spr. de beslissing
heel moeilijk, omdat de gemeente fi
nanciën er nauw bij betrokken zijn, al
geldt het hier een goed gaand bedrijf.
Er is bijna geen raadszitting of men vo
teert nieuwe uitgaven. Het is te begrij
pen en te prijzen, dat de directeur met
voorstellen komt, als hij fouten ontdekt
Spencer zette gehoorzaam den si
phon neer en plaatste zijn handteeke
ning waar Harker hem had gewezen.
Teeken het afschrift ook, nu wij
er toch mee bezig zijn, Spencer.
Spencer teekende het onvoltooide
afschrift, dat de procureur hem voor
legde en zei niets. Toen keerde hij zich
naar de deur en ging plechtig heen.
Maar hij ging niet geheel en al weg, want
juist toen hij op het punt was de kamer
te verlaten, begon Harker, die met 'n
zucht van opluchting het contract op
gevouwen in zijn tasch geborgen had,
met den onmiskenbaren toon van ie
mand, die graag wil afstappen van een.
onderwerp, dat onaangenaam is gewor
den.
Sprekend over dezen Decker, be
gon hij.
Spencer bleef op den drempel staan
en draaide zijn hoofd om om te luiste
ren.
Deden we dat? vroeg sir Peter
knorrig.
We doen het nu, antwoordde Har
ker grinnekend. Er gaan praatjes in de
couranten, dat hij identiek is met den
Ruiten Aas, die ongeveer twintig jaar
geleden de Engelsche crimineele krin
gen in oproer bracht.
(Wordt vervolgd.)
