^rouittciale ifeettuische
ZEEUWSCH PROFETENBROOD
HET ECHTE.
No. 69.
Twee Bladen.
DINSDAG 22 MAART 1932.
Eerste Blad.
175e Jaargang.
Het Wetsontwerp-Terpstra
en de liberate Partij.
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEER EN WIND.
Verwachting tot Morgenavond;
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dfegblad Abonnementsprijs voor Middelburg en't agentschap Vlissingen
Jf 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
IQ cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiên
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 -:- Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f 2.10elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiên" worden, mits uitdruk'
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiên, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiên onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent.
ren
eèn
ek-
lao
Liep
eu-
aon
Iers
Iter,
jok
De
ich-
'dje,
|èk-
jm-
as
lao
fon-
alf
as
lien.
die
J>ur-
staf
die
|noe
en
|>ten
leid
je
cele
Iken
me-
(Ne-
dat
kt 't
Over het wetsontwerp-Terpstra
is een rapport uitgebracht door
de Onderwijscommissie uit het
Hoofdbestuur van de Liberale
Staatspartij „De Vrijheidsbond".
Beze commissie vreest, dat de bezui
niging, welke met het ingediende wets
ontwerp tot herziening van de L. O.-wet
1920 wordt beoogd, in de uitwerking zal
blijken niet veel te beteekenen, terwijl
bij ongewijzigde doorvoering levensbe
langen van het volksonderwijs, vooral op
het platteland, waar men de kleine scho
len aantreft, h. i. zullen worden geschaad.
De bezuiniging zal gelegen zijn in het
besparen van de salarissen van een aan
tal onderwijzers door het invoeren van
een uniforme 45-leerlingenschaal voor
het gewoon en een 26-leerlingenschaa!
voor het uitgebreid lager onderwijs, zoo
wel voor openbare als bijzondere scho
len, ter vervanging van de gedifferenti
eerde regeling, die thans geldt en die
voor de kleine scholen voordeeliger is,
doordat reeds voor de 33e of 25e leer
ling het Rijk een onderwijzer vergoedt
aan gemeente- of schoolbestuur.
Bovendien bevat het ontwerp de be
paling, dat scholen voor gewoon lager
onderwijs met minder dan 91 leerlingen
nog tien jaar in de tegenwooi'dige for
matie mogen blijven bestaan.
Al zullen door de voorgestelde rege
ling de kosten voor het Rijk minder wor
de», in wezen zal op de kosten voor het
lager onderwijs niet veel worden bezui
nigd. daar de gemeenten, die prijs stel
les op goed onderwijs, meer zuilen moe
ten uitgeven voor boventallige onderwij
zers.
1* gemeenten, die onmachtig zijn, om
boventallig personeel te bekostigen, zul
le» zonder twijfel de onderwijsbelangen
ernstig worden geschaad.
Evenwel acht de commissie het een
dwhsgende eisch, dat de kosten van ons
lager onderwijs naar beneden gebracht
worde».
Naar haar oordeel ligt voor een goed
deel de oorzaak van de te hooge kosten
in net bestaan en de voortdurende op
richting van kleine scholen, vaak één-
mansschooltjes, die nog meer zullen ont
staan, wanneer hij de invoering van de
45-schaal een aantal van 40 leerlingen
in kleine plaatsen voldoende zou zijn
voor de stichting van een school. Deze
regeling komt de commissie onhoudbaar
voor.
Om nu in de toekomst de stichting
va» Irieine scholen te voorkomen, over
woog de commissie of het mogelijk zou
zijn, zonder aan het grondwettelijk be
ginsel der financieele gelijkstelling te ra
ken, een bepaling in de Lager-onderwijs-
wet te doen opnemen, in gevolge welke
gee» gelden uit de overheidskas zouden
worden beschikbaar gesteld voor scho
len met minder dan drie leerkrachten,
opdat een goede organisatie zou worden
verkregen.
Het aantal leerlingen, benoodigd voor
de stichting eener school, zou dan afhan
kelijk zijn van de vast te stellen leerlin-
geaechaal.
De commissie is van oordeel, dat in
die« zulk een regeling inderdaad dooi
te voeren ware, aan de tot het uiterste
gedreven schoolsplitsing (waardoor bo
vendien veel kleine openbare scholen
zijn ontstaan) te eenen male een eind
gemaakt zou zijn. Zeer zeker is de com
missie er van doordrongen, dat door 'n
dergelijke bepaling ook 't aantal kleine
openbare scholen sterk beperkt zou wor
de», doch zij meent, dat daarin voor het
onderwijs geen bezwaar zou zijn gele
gen.
verband met deze overwegingen,
wijdde de commissie haar aandacht aan
het in het wetsontwerp voorgestelde sy
steem om te komen tot de oprichting van
ee« bijzondere school. Het eischen van
ee» feoogere waarborgsom voor 't stich-
te* van een bijzondere school met min
der dan 150 leerlingen en het daartegen
over laten vervallen van de verklaring
der ouders, dat zij die school voor hun
kinderen wenschen, acht de commissie
niet te aanvaarden. Eerder zou de
ouderverklaring van meer beteekenis
moeten worden gemaakt door strenge
controlemaatregelen vanwege
het gemeentebestuur mogelijk te maken.
Zoowel bij openbaar als bij bijzonder
onderwijs zou ook voor de kleine scholen
zooveel mogelijk naar concentratie en
samenwerking, ook over gemeentegren-
zen heen, moeten worden gestreefd, om
bezuiniging te verkrijgen.
Wat de scholen voor uitgebreid lager
onderwijs betreft, acht de commissie een
24-leerlingenschaal gewenscht.
Indien bereikt zou kunnen worden, dat
op den duur tal van kleine scholen wer
den opgeheven om tot grootere scholen
complexen te geraken, zou daarmee het
voordeel gepaard kunnen gaan, dat mis
schien over de geheele linie de salari-
eering van het onderwijzend personeel
zou kunnen worden verbeterd, maar ook,
dat betere selectie zou kunnen plaats
hebben voor hen, die het hoofdschap
zullen bekleeden met een aan die func
tie verbonden hooger salaris.
Het komt der commissie n.l. voor, dat
aan de positie van het hoofd der school
meer aandacht moet worden geschonken
tegenover de in onderwijzerskringen
veldwinnende neiging om de beteekenis
van het hoofdschap te onderschatten.
Het is goed gezien om het hoofd der
school zoo noodig van het onderwijs in
een vaste klasse te ontheffen. Het hoofd
der school moet naar het oordeel der
commissie in de gelegenheid zijn zich
in alle klassen van den gang van zaken
op de hoogte te stellen en te zorgen
voor een behoorlijke aaneensluiting van
alle deelen van het onderwijs.
Ook aan het vraagstuk van de oplei
ding der onderwijzers schonk de com
missie haar aandacht, zonder voor het
huidige tijdsgewicht bepaalde voorstel
len te doen.
Verder acht de commissie het ge
wenscht, dat gelet wordt op die bepa
lingen in het ontwerp, welke er op wij
zen, dat eerder van achterstelling
dan van bevoorrechting van het
openbaar onderwijs sprake is. Ofschoon
bij de thans voorgestelde wijziging aan
verschillende bezwaren, welke die ach
terstelling bewijzen, wordt tegemoet ge
komen n.l. het herstel van het onderwijs
in een vreemde taal voor het zevende
leerjaar (waarin het bijz. onderwijs door
het geven van cursussen binnen den
schooltijd voorzag), de mogelijkheid ook
in de openbare school het hoofd van het
onderwijs in een vaste klasse te onthef
fen en de gelijkstelling voor openbaar en
bijzonder onderwijs van het aantal uren,
dat aan de voorgeschreven vakken moet
worden besteed, meent de commissie,
dat aan verschillende bepalingen in het
belang van het openbaar onderwijs aan
dacht moet worden geschonken.
Vooral acht zij de vraag gewettigd, of
aan het Rijksschooltoezicht wel voldoen
de invloed is gegeven op het bijzonder
onderwijs.
Tenslotte heeft de commissie nog de
aandacht gevestigd op eenige speciale
onderwijsbelangen.
Het onderwijs in handenarbeid bv.
wordt zoo spoedig mogelijk verplicht ge
steld; waar reeds vele van de in de
laatste jaren opgeleide onderwijzers de
aanteekening voor handenarbeid op de
L. O.-akte bezitten, behoeft de invoe
ring van dit vak niet lang meer achter
wege te blijven en wanneer met een
voudige hulpmiddelen wordt volstaan,
behoeven de te maken kosten de invoe
ring niet tegen te houden.
Hetzelfde geldt voor het onderwijs in
eenvoudige huishoudkunde voor de meis
jes van het zevende leerjaar. Dit vak
zou de commissie gaarne als facultatief
vak in de wet zien opgenomen.
Wat het vak lichamelijke oefening be
treft, betreurt de commissie dat een ter
mijn, waarbinnen de invoering plaats
moet hebben, geheel uit het ontwerp is
vervallen.
Het rapport is, namens de commissie,
onderteekend door haar voorzitter nrof
H. T. Colenbrander.
DE KONINGIN IN FRIESLAND.
Gistermiddag is de Koningin met de
„Bosman" van den dienst Enkhuizen
Stavoren te Stavoren gearriveerd.
De Koningin was vergezeld van een
hofdame en twee heeren.
H.M. werd verwelkomd door den bur
gemeester van Sneek. Het gezelschap
vertrok naar Leeuwarden, waar zij te
vijf uur aankwam. De reis was streng
incognito en zal zeer zeker verband hou
den met den grooten nood in de zuivel
industrie. Heden zal H.M. confereeren
met enkele vooraanstaande personen op
landbouwgebied. De Koningin logeerde
bij den Commissaris der Koningin.
Voordat de Koningin zich te Enkhui
zen inscheepte, reed ze door de Streek
naar Grootebroek, waar H.M. heeft ge
sproken met eenige tuinders, handela
ren en bestuursleden der veilingsver-
eeniging.
Meer-weten en minder-weten liggen
zeer nabij elkander; maar er is groot
verschil in de toepassing van 't wei
nige, dat we weten.
Multatuli.
LIBERALE STAATSPARTIJ.
Aan den Liberalen Omroep (V.L.R.A.)
heeft de minister van waterstaat op Za
terdagavond 2 April de beschikking ge
geven over het zendstation Hilversum
(golflengte 298 ni) tot het uitzenden van
een deel van het partij-congres van de
Liberale Staatspartij de Vrijheidsbond,
dat op genoemden avond te Leeuwarden
zal worden geopend met een rede van
mr. D. Fock. De tijd van aanvang van
de uitzending zal nader bekend worden
gemaakt.
INVOERBEPERKING PORSELEIN EN
AARDEWERK.
Bij K. B. no. 8 van 18 Maart, gister
avond in de „Staatscourant" afgekondigd
in verband met de gebleken noodzaak
tot tijdelijke beperking van den invoer
van porselein, aardewerk, sanitair aar
dewerk, alsmede van tegels, bepaald, dat
gedurende een tijdvak van drie maan
den (1 Maart tot 1 Juni) de invoer uit
ieder land verboden is van porselein,
fijn aardewerk, sanitair aardewerk, en
muur en wandtegels, voorzoover die
meer bedraagt dan resp. 90 pet., 75 pet.,
85 pet. en 60 pet van hetgeen gemiddeld
werd ingevoerd in drie maanden, in vo
rige jaren.
Bestuurders van het Steunfonds
voor spoorwegpersoneel en van de vijf
erkende organisaties van spoorwegper
soneel hebben een „Crisisfonds voor ont
slagen spoorwegpersoneel" gesticht tot
steunverleening aan hen, wier tijdelijk
dienstverband bij de Nederlandsche
Spoorwegen, in verband met de crisis,
niet is of zal worden verlengd.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
burgemeester van Roosendaal en
Nispen mr. C. A, Prinsen.
De nieuwbenoemde is 35 jaar oud. Tot
nu toe was hij chef der afd. financiën
ter gemeentesecretarie in Den Bosch.
Bij Kon. besluit is aan D. F. Ou-
denampsen, op verzoek, eervol ontslag
verleend als notaris te Wildervank.
M. PETERSE, Fa, GRAVESTEIN.
(Ingez. Med.)
MHM■MOV
Lid Provinciale Staten.
In plaats van wijlen den heer C. Jo-
ziasse is in Januari tot lid van de Pro
vinciale Staten gekozen verklaard de
heer Iz, de Feijter te Axel.
De heer De Feijter heeft niet op tijd
zijn geloofsbrieven ingezonden en is
thans gekozen verklaard de heer A. C.
Heijboer te Oud-Vossemeer, opvolger op
de lijst der Staatk. Gereformeerden.
MIDDELBURG.
Gisterenmiddag had de jaarverga
dering van de Ned. Ver. v. Huisvrou
wen plaats. De presidente kon met te
vredenheid op het afgeloopen jaar te
rug blikken.
Uit het jaarverslag der secretaresse
bleek dat er groote afwisseling geweest
was in lezingen en demonstraties. De
leden hadden hierover hare waardee
ring kenbaar gemaakt. Het Jacobafonds
had steun verleend aan een lid. Drie
gouden zilveren medailles zijn uitge
reikt voor 25 en 12% jarigen trouwen
dienst.
De vergadering herkoos tot bestuurslid
mevr. Horninge. In de plaats van mevr.
Fagginger AuerHansen, secretaresse,
die tusschentijds bedankte, koos de
vergadering mevrouw van Beugen Bik-
Korevaer en voor Mevr. Bakker-van
Bendegom, 2e secretaresse, die aftrad
en zich niet meer herkiesbaar stelde,
mevrouw Walland-Semmelink.
Als afgevaardigde naar de algemeen©
vergadering te Hilversum benoemde de
vergadering mevr. Loman-v. Nieuwen-
burg, als plaatsvervangster mevr. v.
Beugen Bik-Korevaer.
De presidente bedankte nog in waar-
deerende woorden de secretaresse en
vice-secretaresse voor hetgeen zij in 't
belang der afdeeling hebben gedaan en
sloot de vergadering,
Op verzoek' wijzen wij op de ad
vertentie in dit nummejr, waarin voor
'komt, dat op Donderdag a.s. in het
Schuttershof de mededeeling der bevor
dering van en het uitpeifen van. diplo
ma's en prijzen aan de leerlingen dei-
ambachtsschool zal plaats hebben.
VLISSINGEN. {£££1
In de gisteravond gehouden verga
dering van de afd. Vlissingen van de
Ned. Vereen, tot Bescherming van Die
ren, bracht de secretaris het jaarverslag
uit over 1931, waaruit blijkt dat hel
dierenasyl in een dringende behoefte
voorziet. 'Gedurende 1931 zijn er 47 hon
den en 49 katten verpleegd, zoomede 4
zwerfhonden en 6 zwerfkatten. Het be
stuur slaagde er in Voor deze dieren een
tehuis te vinden. Voorts nam men in. liet
asyl op 1 zeehond1, 2 marmotten en en
kele duiven, terwijl ooltó 2 koeien er
voor één nacht onderdak' vonden. Twaalf
jonge poesljes zijn aan een tehuis .-ge
holpen. Men let er streng op, (flat hel
pijnloos afmaken alleen geschiedt, als
geconstateerd is, dat het zieke diepen
betreft.
Het asyl' verleent ook tijdelijk onder
dak aan zieke dieren, die nagenezing
weer aan de eigenaars terug-komen.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Arnemuiden.
ARNEMU1DEN. Onder leiding van
den heer H. G. Horninge, burgemees
ter vergaderde de raad dezer gemeen
te in voltallige zitting.
De aankoop van steenslag heeft
plaats gehad van den laagsten inschrij
ver J. de Dreu te Goes voor de som
van 3.80, franco voor den wal.
De besturen van de plattelandsge
meenten behoorende tot den vleesch-
keuringsdienst Middelburg hebben aan
Ged. Staten verzocht geen goedkeuring
te verleenen aan de door de gemeente
Middelburg getroffen regeling inzake
vordering van zoogenaamd invoerkeur-
loon van geslacht vee.
Ingekomen zijn declaraties van de
gemeente Middelburg, krachtens de be
palingen van de L. O. wet 1920, waar
uit blijkt dat verschuldigd is: a, krach
tens art. 104 der wet over 1929 130.48
b, krachtens art. 205 der wet over 1929
1.63.
Tot lid der schattingscommissie wordt
de heer J. van de Ketterij benoemd.
Afwijzend wordt beschikt op de aan
vrage van de Gebroeders de Hamer om
bij hun werkplaats een zand- en grind
bak te mogen plaatsen.
Een geldleening, groot één duizend
gulden, ter betaling der kunstwerken
in den Walcherschen en Veerschen dijk,
alsmede in den Paralelweg langs den
spoorweg, wordt goedgekeurd.
Getracht zal worden de leening te
plaatsen tegen 5 procent, en in vijf jaar
te beginnen met 1933, worden afgelost.
Voorloopig wordt het geld nog niet
opgenomen.
Een tweede geldleening in verband
met den aanleg van straten en rioleer-
ing op het bouwterrein van de Gebrs.
de Hamer wordt voorloopig nog niet
aangegaan.
Een Obligatie Nederland, groot 100
6 pCt. zal worden omgewisseld tegen
een obligatie van 100, rentende 5 pet.
Het kohier hondenbelasting wordt
vastgesteld met 34 honden a 2.50.
Een voorstel tot aanleg van ongeveer
800 vierk. m- betonweg wordt breed
voerig besproken. Het resultaat is, dat
voorloopig hier niet toe zal worden
overgegaan. Men wil eerst het resultaat
dat met dergelijke wegen elders ver
kregen wordt, eens afwachten.
Een voorsel n. a. v. een verzoek van
H. Boone om vermindering van steiger-
geld voor het geregeld aanvoeren van
enkele vaten olie per week, wordt breed
voerig besproken.
Daar deze aanvoeren minder bedra
gen dan één vierde van den tonnenmaat
van het vaartuig waarmede die vaten-
olie werden aangevoerd, hadden B. en
W. gemeend niet meer dan V\ van het
steigergeld te moeten heffen, temeer
daar de verordening de bepaling reeds
heeft dat bij minder dan een halve be
vrachting van het vaartuig, ook slechts
de helft van 't steigergeld verschuldigd
J.S.
De heer C. S. v. Eenennaam zei-
(Ingez. Med.)
23-III-'32, Dinsdag hoogste lucht-
temperatuur 7.6 °C (46 °F); laagste 2.4
°C (37 °F). Heden 9 h: 3.3 °C; 12 h.
9.5 °C. Geen regen of neerslag. Hoog
ste barometerstand alhier 772 mm,
laagste 769 mm.
Hoogste barometerstand 776.5 mm te
Kopenhagen; laagste 757.6 mm te Vest-
manoer.
Zwakke tot matige O. tot Z, wind,
licht tot half bewolkt, droog weer, iets
zachter overdag.
Zon op: 5 h 58; onder 18 h 17. Licht
op: 18 h 47. Maan op: 20 h 09; onder
6 h 05. L.K.: 29 Maart.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min, vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Maart.
Di.
Wo.
Do.
Vr.
22
23
24
25
Hoogwater.
1.00 13.29
1.35 14.03
2.12 14.40
2.53 15.22
Laagwater.
7.39 19.47
8.20 20.23
8.57 21.04
9.38 21.47
de, dat het steigergeld sinds 1932 aan
merkelijk is verlaagd, hij acht geen re
den aanwezig om nu nog verder te gaan,
hij zegt dat 't den leverancier toch vrij
staat ook met een half bevracht vaartuig
deze olie aan te voeren-
De heeren A. Schuit en L. P u ij p e
staan op hetzelfde standpunt.
De heeren A, C o r n e I i s s e en P. A.
B a a ij e n s willen Boone tegemoet ko
men.
De heer B. Franse zegt dat het be
ginsel voor vermindering reeds in de
verordening is vastgelegd.
Het voorstel werd verworpen. De wet
houders en de heer Cornelisse voor.
Een voorstel van B. en W. om zich
aan te sluiten bij het verzoek van de
afdeeling Walcheren van Burgemeesters
en secretarissen om voorloopig van de
verplichting tot deelneming aan den
bouw van de ziekenbarak voor be
smettelijke ziekten te worden vrijge
steld, wordt goedgekeurd.
Een regeling inzake benoembaarheid
en bezoldiging van den gemeenteveld
wachter wordt vastgesteld.
Werkverschaffing.
Bij de bespreking werkverschaffing
keurt de raad de regeling, zooals die
door B- en W. is vastgesteld goed.
De regeling is als volgt;
Uitgesloten van de werkverschaffing
worden allen, die vanaf heden nog 18
dagen uit hun werkloozenkas kunnen
trekken, en allen die zich niet verze
kerd hebben;
zij die minder dan 18 trekdagen heb
ben worden nog drie dagen per week te
werk gesteld; zij die zich wel hebben
verzekerd, maar die thans niet uit hun
kas kunnen trekken zullen 4 dagen per
week te werk worden gesteld.
De heer P. A. B a a ij e n s verklaarde
zich tegen deze regeling, omdat de ge-
organiseerden nu buiten de werkver
schaffing staan; hij zegt verder van de
ze regeling niets af te weten.
De Voorzitter zegt den heer
