Pijnlijke Spieren?
SLOAN'S Liniment ot
ARNHEM
Antwerpen
en zijn verbinding
met den Rijn
*4
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 12 MAART 1932,
No, 61,
Prof. dr. J. Valckenier Suringar.
Hier begint hetl
Wybert
LEVENS
VERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
ZEELAND,
door
IX.
Het kanaal van Min. Beelaerts.
Het is noMK om het voorgaande te
weien, oma; bet antwoorü van den
Minister r. i.erpeuaue van bet b.er-
ste wait; jz oavormn Louman op
14 Uci ivo cludeiijK bleek dat ae Mi
nister we. v. er wilde gaan dan een
kanaal tta;.n umteisas en eventueeie
spiusiug der ocüeide door middel van
een s die aan boven- en bene
deneind een o en ocbeidevak net be
staan. He Minister bieek geen bezwaar
te nebbei - .«.:n het dichtmaken der
open uiteinden van den
.strekdam - daar door, in plaats
van een open oassin plus een kanaal
Bath - een doorloopend ka
naal zou omstaan van Hinteisas naar
An tv.ninatie van de open
Scneioe. bov ren wilde de Minister
het ka 111 Hintelsas doen bij
Willen la.en beginnen (met latere
mogenj (.rekking naar Moer dijk j,
daarmee ae .ostbare verbetering van
hel tie - aardeloos makende.
Wat de raster zeide te willen aan
bieder. y, is d s 'n. gewijzigd of pseudo-
Moerdijkkan ;y Alle natuurlijke voor
deel en van Kouerdam boven ontwerpen
(de beien/1*; -oen door de open bcnel-
de, de van den weg door de tus-
schenwaif"' het open maar zeer ver
beter/.; Lie zouden daarmee opge
heven zi..-., strijd met den door bet
verwt. te t Moerdijkkanaai uit-
ged a e- van het iNederlandsche
Vo, i, e vroegere verklaringen
van den Min ster.
Zoo ts-i-ue de Minister den 22
Maa; se Kamer, naar aanlei
ding v door hem te voren aan Bel
gië ge, jrandum (van 7 Mei
192,; .erkijds niet bewilligd
wordt kïistreeksche verbin
ding vs sa van Antwerpen over
Nedes grondgebied naar het
Hollanc- üaaaan moest vastge
houden Ja daaraan moet vast-
gehonti vorden, onwrikbaar. Laat
ieder z oor knoopen!
Be' at de noodzakelijkheid
van z aan te toonen met de
bewe strekdam een techni
sche oi.v dat, zoodra die er
is, hc ,'>r openingen ook een
tedhnisc oudzaak is; het niet-maken
van dien ''.esloien dam werd door den
Minïsk i,s Plagerij' „kleinheid" en
„onwaarao v a betiteld; maar in
1929 boon de mister zelf den Belgen
hei kanaa: haUxHintelsas zonder dien
dam aan ers nog in 1919 verklaarde de
Kamer van Koophandel van Antwerpen
dat zij pnjs icide op een heropening
van het Kreekrak; van een dam werd
niet gerept.
De „technische noodzaak" is een on
waarachtig argument, want die is er
niet. noch betreffende den dam, noch
betreffende het dicht maken der openin
gen, De „Nationale Unie" spreekt in haar
antwoord aan den Minister van 4 Nov.
1931 met recht van een „ezelsbrug der
technische noodzakelijkheden" waar
over heen de Minister zijn doorloopend
kanaal wil binnen (eigenlijk naar buiten,
naar België) loodsen!
m
Hij nam zijn meest autocratische hou
ding aan, liep over het haardkleed, en
ging tegenover zijn dochter staan,
k enk er aan' w'e 'e bent, Enid,
ij61 I ^biedend, en laat hem loopen.
Ik heb je gezegd dat ik niet goedvind,
da. de zoon van een biscuitfabrikant
je man wordt.
Maar de fijne biscuit van Aims-
bury m wezenlijk uitstekend, antwoord
de Enid kalm terwijl zij haar boek op
den Chestei field liet vallen en langzaam
opstond.
En ik zou er bij willen voegen, ging
zij rustig voort, dat i k zal beslisen met
wies ik zal trouwen, U ziet dus, mijn
beste vader, dat uw toestemming of af
keuring mij werkelijk niet veel schelen
kam. Ik ben het toch tenslotte, die met
rajfe echtgenoot zal moeten leven.
ïiun oogen zagen elkander uitdagend
aam; die van Enid licht spottend, die
va* sir Peter boos en snauwend.
n* werd zichtbaar bleeker onder haar
va«4en blik, en zijn hemden kwamen
langzaam uit zijn zakken. Toen snoof
Uf verachtelijk en keerde zich plotse-
l«é om, zich bewust van een lichte
aamdoening, door de wetenschap, dat
Over dezen, in een onzalig uur uit
gedachten dam ware nog meer te zeg
gen; de N. R. C. heeft in hare nummers
van 25 en 30 Oct. 1931 de zaak uiteen
gezet; de daar voorgestelde dam is prin
cipieel dezelfde als die door Ir. v. Ko
nijnenburg bedoeld is, maar de plaats
van den dam is begrijpelijker gekozen;
daarentegen mist men in dit nieuwe plan
de door Ir. v. Konijnenburg geprojecteer
de buitenhaven voor Bergen op Zoom.
Behalve het nadeel aan Rotterdam's
en Amsterdam's dus Nederland's Rijn-
handel, levert het kanaal van den Mi
nister alle bezwaren van een interna
tionaal kanaal 1); terwijl het, daarenbo
ven, door in het Hollandsch Diep uit te
komen, de gelegenheid aan de verpo
litiekte Rijnvaartcommissie zou geven er
haar klauw op te leggen. Bovendien
loopt het nu buiten het gebied der tus-
schenwateren, waarvan Dintelsas de
uiterstegrens is (daarom sprak de Mi
nister in de Kamer diplomatiek d.w.z.
misleidend, niet van de grenslijnen maar
van de richtlijnen, welke volgens hem
onveranderd gebleven waren).
Het kanaal van den Minister heeft nog
een derde, geweldig, bezwaar voor ons;
de Belgen weten het beter dan de Mi
nister; dat hebben wij hierboven uit de
circulaire van den Belgischen consul te
Roosendaal gezien; zij vertellen den Bra
banders „dat West-Brabant door zijne
geografische ligging op Antwerpen is
aangewezen; een kanaal door West-Bra
bant (d.i. een Moerdijkachtig kanaal) zal
dit gewest uit zijn isolement verlossen"
enz. Ook Zeeuwsch-Vlaanderen loopt ge
vaar zich op België te oriënteeren, wan
neer de verbinding met België gemakke
lijker dan met Noord-Brabant wordt ge
maakt. En oeconomische annexatie ein
digt in politieke. In een Belgisch blad,
„Province Libérale" dat te Namen ver
schijnt, schreef Marcel Grafé een artikel,
waarin hij zeide dat het jammer is dat
geen Belgisch Generaal in 1918
Zeeuwsch-Vlaanderen is binnengevallen
om er te zeggen „j'y suis j'y reste". Ja,
hoe komt het dat dit niet gebeurd is?
België had geen d'Annunzio die, dichter
lijk en onbeschaamd, populariteit en Fi-
ume won. De Walen zijn niet poëtisch
aangelegd, de Vlamingen niet onbe
schaamd.
Tegen het gevaar van oeconomische
afscheiding van Zeeuwsch-Vlaanderen
en West-Noord-Brabant van het overige
Nederland door een gesloten kanaal Ant
werpenHollandsch Diep waarschuwen
in een open brief aan den Minister de
hoogleeraren W. E. Boerman (Rotter
dam) en L. v. Vuuren (Utrecht). Ook C.
K. Elout waarschuwt er tegen in „Rijks
eenheid"; „Het is eene bedreiging van
de Rijkseenheid, die zelfs het verworpen
Moerdijkkanaal niet eens meebracht."
De Nederlandsche Minister verdedigt
het gesloten kanaal oeconomisch hier
mede dat, door het gat dicht te maken,
het voordeel voor de Belgen zou zijn
één sluis minder, wat door den minister
op een half uur minder oponthoud werd
geschat; het nadeel voor Nederland,
maar dat wordt door den Minister niet
begrepen of gevoeld, zou zijn een grens-
kruisend dus internationaal kanaal met
internationaal (d.i. vooral Fransch) ge
zag er over, en, behalve het nadeel voor
Rotterdam, oeconomische afscheiding
van een deel der zuidelijke provincies
van overig Nederland, oriënteering naar
België.
1) Naar verluidt, in te richten voor
schepen tot 4000 ton (oorlogsschepen!).
Een keersluis op de grens moet den
eventueelen indringer tegenhouden!
VoorkomGorgel droog
met
(Ingez. Med.)
zijn dochter trouw b'eef aan de tradi
ties van zijn stijfhoofdig geslacht.
Zoo, gromde hij, dat zullen wij
zien.
Hij wendde zich opeens tot haar:
Als hij vanavond met zijn vader
meekomt, ga dan met hem naar buiten,
terwijl Aimsbury en ik over zaken spre
ken, -oeval hij.
HOOFDSTUK V.
Heeft U gebeld, sir Peter?
Sir Peter schrikte op. Hij had Spencer
de kamer niet hooren binnenkomen. Hij
keerde zich om en keek den butler aan.
Geef me de Dominion van gisteren,
beval hij en ging weer naar zijn stoel te
rug, waarin hij zich kwaad neerwierp.
Hij staarde in het vuur, terwijl Spen
cer de verspreide kranten vlug en stil
bijeen raapte.
Ik denk, peinsde hij hardop, dat
je die dwaze denkbeelden omtrent za
ken van dien braven jongenman over
neemt?
Wat meent U, sir Peter? zeide
Spencer beleefd.
Hè? riep sir Peter uit, zijn blik op
den knielenden butler richtend, die zoo
juist van onder de tafel te voorschijn
kwam.
Sprak ik tegen jou?
Haal me de Dominion, herhaalde
hij scherp. Het is niet bij die daar. Die
heb ik nagezocht!
Spencer stond op en kwam met de
WEST-SOUBURG MET OOST-
SOUBURG VEREENIGD.
16 MAART 1832.
Bij Koninklijk besluit van 16 Maart
1832 No. 92 werd de Ned. Herv. Ge
meente te West-Souburg met die te
Oost-Souburg vereenigd.
Daar het dus juist een eeuw geleden
is, dat de kerkelijke gemeente te West-
Souburg is opgeheven, waarop spoedig
ook de opheffing der burgerlijke ge
meente volgde, volgen hier in 't kort
eenige bijzonderheden over West-Sou
burg.
De eerste kerk te West-Souburg, ge
wijd aan den H. Martinus, was een der
5 moederkerken op Walcheren. Haar
stichtingsjaar is niet bekend. Met ze
kerheid weet mén, dat haar dochterkerk
te Oost-Souburg in 1250 is gebouwd. Zij
is dus van ouderen datum. Andere doch- j
terkerken waren die te Vlissingen, Rit- i
them en Nieuwerve. j
In 1454 moet zij door een nieuwe kerk
vervangen zijn, want in dat jaar hebben
Adriaan van Bcrsele, Heer van Brig-
damme, Souburg, Zoutelande, enz. en
zijn gemalin Anna van Bourgondië te
West-Souburg een nieuwe kerk ge
bouwd, .welke zij bij hun dood met vele
goederen en voorrechten begiftigden.
Het is niet bekend, dat de kerk door
een beeldenstorm in 1566 zooveel ge
leden heeft als de kerk te Oost-Sou
burg. Doch 6 jaar later trof haar een
zwaarder ramp.
Toen in April de stad Vlissingen, spoe
dig gevolgd door Veere, het Spaanrche
juk had afgeschud, bleef Middelburg
nog lang in handen der Spanjaarden.
Deze stad werd belegerd door de Geu
zen, al werd in den eersten tijd de
stad niet geheel ingesloten. Bij deze be
legering werd veel gevochten te West-
Souburg, waar dicht bij de kerk een
sterk kasteel stond, dat bij beurten in
handen der Vlissingers en in die der
Spanjaarden was, totdat de eersten liet
ten laatste hebben vernield en in brand
gestoken.
De kerk te West-Souburg heeft bij
deze gevechten zoodanig geleden, dat zij
nog ruim 20 jaar verwoest bleef, voor
er aan herstelling of opbouw gedaeht
werd. Het was de bekende Marnix van
St. Aldegonde, die er zich voor spande
om de kerk weder op te bouwen en een
Hervormde gemeente te stichten.
Hij had in 1578 het ambacht West-
Souburg gekocht en woonde op het
door hem herstelde kasteel.
Bij schrijven van 14 Jan. 1593 ver
zocht hij aan de Staten van Zeeland om
geldelijken steun tyt opbouw der kerk
en tot onderhoud van een predikant, 'n
schoolmeester, enz. Daar in 1581 de kerk
te Oost-Souburg reeds was hersteld en
men Marnix niet gunstig gezind was,
werd niet dadelijk aan het verzoek vol
daan. Toen echter de parochianen van
West-Soubu-g zelf ook requesteerden
en zij beloofden een derde deel der
kosten te zullen betalen, werd tot den
bouw der kerk overgegaan. In Maart
1595 werd als eerste predikant beroepen
L. de Herde, sinds April 1591 predikant
te Grijpskerke.
De nieuwe Hervormde kerk was
kleiner dan de vroegere Roomsche kerk,
waarvan nog een stuk verbrokkelde
muur was blijven staan. De toren werd
ook niet meer opgebouwd. In 1924 zijn
bij opgravingen hiervan de fondamen
ten gevonden. Op het dak boven den in
gang der kerk stond een zeshoekig to
rentje. Achter tegen de kerk aan, stond
een kleine consistoriekamer. Om het
kerkhof was een laag steenen muurtje,
terwijl de ingang geflankeerd werd door
2 steenen pilaren, waarop twee klim
mende leeuwen, die 't wapen van het
ambacht omvatten. Het schip der kerk
had 4 traveeën (ruimten tusschen 2
Breng Sloan's Liniment lichtelijk aan. Het dringt onmiddellijk door,
verspreidt een tintelende warmte door de gewrichten en spieren ea
verdrijft de pijn en gevoeligheid. Sloan's is een zegen voor athleten,
arbeiders in de open lucht, en alle personen, die blootgesteld zijn
aan het winterweder. Het beveiligt U tegen rheumatiek. Schaf U
nog heden een flacon aan. Gebruik het bij Rheumatiek, Lende jicht,
Ischias, Verkoudheden op de Borst, Verstuikingen, Kneuzingen.
(lngez. ivïea.j
steunmuren) met evenveel hoogstaande
spitsboogvensters met glas in lood.
Toen de kerk nog Roomsch was, zijn
de heeren van West-Souburg, die op 't
kasteel Woonden, daarin begraven. Ook
na de Hervorming was het bedehuis de
laatste rustplaats der ambachtsheeren
en van de notabelste personen.
In de eerste plaats mag zeker ge
noemd worden Marnix van St, Aldegon
de. Dit wordt echter in twijfel getrok
ken, daar Marnix te Leiden is overle
den 15 Dec. 1598.
In de kerk hingen echter wel familie
wapens van Marnix van St. Aldegonde,
zijn zoon Jacob en zijn drie echtgenoo-
ten: Phippote Bailleul, Catharina van
Eeckeren en Josina de Lannoy.
Deze wapens hingen aan beide zijden
van den preekstoel. Door den revolu
tie geest op het eind der 18e eeuw moes
ten zij, evenals uit alle kerken, worden
verwijderd.
(Slot volgt.)
R. B. J, d. M.
Em polisrder
ls de beste geldbelegging.
(lngez. Med.
gevraagde courant. Sir Peter keek er
naar, bromde wat, en nam ze aan zon
der te bedanken.
Ga heen!
Spencer legde de couranten weer goed
op de tafel, boog en ging stil naar de
deur.
En sluip niet zoo! snauwde sir Pe
ter. Loop zooveel mogelijk als een
mensch, als je dat kunt.
Niet de minste verandering in zijn
gewone deftigheid van uitdrukking en
houding toonde aan dat de woorden in
eenig opzicht beleedigend voor Spencer
waren, terwijl hij rustig boog en heen
ging, de deur zacht achter zich sluitend.
Sir Peter scheurde de courant in stuk
ken en wierp ze kwaad in het vuur, al
waar ze ontvlamde en in den schoor
steen verdween, en Enid glimlachte ge
amuseerd over de kleine comedie.
Ja, zeide ze met kalme overtui
ging, Uw humeur en manieren passen
zonde-ling bij het hoofd van het edele
Huis Brace, vader.
Sir Peter keek haar even aan over
zijn p;nce-nez heen, toen boog hij over
de tafel, en zocht met overdreven zorg
een nieuwe sigaar uit.
Zoo? vroeg hij zacht. Maar je ver
wacht toch zeker niet, dat ik beleefd
tegen de bedienden ben?
Ik verwacht n;et meer dat U tegen
iemand belee'd is, antwoordde Enid, wat
boos over het sarcasme in zijn stem,
Zoo?
ZUID-BE VEL A ND.
HOEDEKENSKERKE. Donderdag had
de algemeene ledenvergadering der
Coöp. Boerenleenbank plaats. De
voorzitter deelde mede, dat de heer J.
Ermerins Jr. is benoemd tot tweeden
kassier. De rekening en balans over '31
het 23e boekjaar werden goedgekeurd.
De winst over 1931 bedraagt 2032.37
die in het reservefonds zal worden ge
stort, waardoor die stijgt tot 15489.31.
Uit het jaarverslag bleek dat de bank
op 1 Januari 1932 276 leden telde en zij
zich in een steeds toenemenden bloei
mag blijven verheugen.
De vergadering heeft tot lid van het
bestuur herbenoemd den heer J. Traas
Pzn. en als lid van den Raad van Toe
zicht den heer J. Traas Czn.
De rente voor spaargelden voor de le
den en hun minderjarige huisgenooten
bedraagt per 1 Januari 1932 3% pCt.,
voor niet-leden 3 pCt., De rente van
voorschotten is met ingang van dien da
tum bepaald op 414 pCt.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
Gemeenteraad van Ter Neuzen.
TERNEUZEN. Donderdag was de raad
voltallig bijeen, voor het afwerken van
Sir Peter rolde zijn sigaar tuschen zijn
vingers, en glimlachte spottend.
Verwaandheid is Uw voornaamste
zonde, vader!
Sir Peter wachtte lang, voordat hij
antwoordde. Hij wist, dat zij waarheid
had gesproken. Hij wist dat de meeste
menschen hem ondragelijk pedant von
den, maar dit was de eerste keer, dat
iemand hem dit in zijn gezicht had dur
ven zeggen. De glimlach verdween van
zijn lippen.
Je moet leeren onderscheid te ma
ken tusschen verwaandheid en familie
trots, lieve, zei hij eindelijk, met moeite
zijn toorn bedwingend.
Geen één Brace huwt met iemand
uit lageren stand, Hij vindt ook niet, dat
bedienden menschehjke wezens zijn, al
dus voegde hij er bij, zijn hoofd oplich
tend en Enid vroolijk uitdagend aan
ziend.
Enid wist, dat hij overdreef, maar zij
nam de uitdaging met graagte aan.
i Spencer is tenminste menschelijk,
verklaarde zij nadrukkelijk.
I s hij dat? vroeg sir Peter met ge
veinsde verbaz'ng. Dat heb ik me dik
wijls afgevraagd. En zelfs toegegeven
dat hij het is heeft hij nog geen recht op
mijn beleefdheid. Ik betaal hem loon. Ik
koop hem, zooals ik iedere andere be
zitting zou kunnen koopen. Vier hon
derd jaar geleden zou ik hem met heel
iets anders gekocht hebbende
zweep! De zweep! herhaalde hij met
een uitgebreide en zware agenda, die
bijna 5 uur in beslag nam.
Het voorstel van B. en W. uitvoering
van rijkswerken als werkverschaffing
werd met 10 tegen 5 stemmen aangeno
men.
In de algemeene Politieverordening
wordt voorgesteld als nieuw verbod op
te nemen het wasschen van glazen en
schrobben van stoepen en trottoirs bij
vriezend weer, het staan op trottoirs
voor bewoonde huizen, zoodat het in
zicht wordt belemmerd of inzicht op
de etalage van winkels wordt belem
merd, om binnen de bebouwde kommen
bananenschillen op de openbare straat
te laten vallen of neer te werpen, zonder
vergunning het bedrijf van fotograaf uit
te oefenen om in de kommen der ge
meente zonnebaden te nemen gekleed
in zwembroek of badcostuum.
De heer Van D r i e 1 hield een re
quisitoir tegen de bepaling der zonne
baden, en wilde dat schrappen, terwijl
zijn partijgenoot, de heer Van den Bulck
namens de fractie voorstelde een bepa
ling op te nemen, waarbij het maken
van muziek op de openbare straat wordt
geoorloofd des Zondags van half 12 tot
half 2 en voorts 's middags van 4 tot
10 uur, ook vooral met het oog op van
elders komende muziekgezelschappen.
De voorzitter wees er op, dat met
dat voorstel toch wel niet het doel be
reikt wordt, aangezien dan toch nog de
Zondagswet blijft, waarvan de uitvoering
aan B. en W. i opgedragen.
De verschillende voorstellen van B. en
W. werden aangenomen; alleen de heer
Huijssen had succes met zijn voorstel tot
het laten vervallen van het verbod be
treffende het rijden met een korten dis
sel, welke verbodsbepaling de deskundi
gen hier niet uitvoerbaar achten.
Met betrekking tot de Winkelsluitings
wet werden vastgesteld als dagen waar
op de wet niet geldt MaandagWoens
dag in de Paaschweek, Maandag-Don
derdag in de Pinksterweek, Maandag
Vrijdag in de jaarlijks te houden winkel
week, gedurende de dagen waarop ker
mis gehouden wordt, de 3 laatste dagen
van het jaar, voor zoover die geen Za
terdag of Zondag zijn.
Het voorstel het sluitingsuur geduren
de den zomertijd te stellen op 9 uur 's-
avonds, vond ernstige bestrijding van
den heer Van Aken, die het geheele jaar
door op half 9 of 8 uur wenscht. Zijn eer
ste voorstel kon slechts 4 stemmen ha
len dat van den heer De Bakker die 8
uur sluiting voor stond haalde 7 stem
men, tegen 8 die voor het voorstel van
B. en W. waren. Op verschillende ver
zoeken van belanghebbenden kon niet
worden ingegaan, omdat vaststaat, dat
daaraan de Kroon geen goedkeuring zal
verleenen.
Een wijziging der steunregeling voor
werkloozen gaf aanleiding tot uitgebrei
de besprekingen. De heer v, D r i e 1
nam 't B. en W. kwalijk, dat zij niet heb
ben getracht de mogelijke verbeteringen
voor de betrokkenen te verkrijgen. Na
mens zijn fractie stelde hij voor den norm
der uitkeeringen van tien op elf gul
den te brengen, hetgeen dan ten goede
welgevallen. De betaling is tegenwoor
dig anders, mijn beste, maar de verhou
ding blijft dezelfde. Je ziet dus, dat ik
alle recht heb om tot Spencer of ieder
anderen bediende, dien ik betaal, te
spreken zooals, wanneer, en waar ik
wil.
Hij streek een lucifer af en stak zijn
sigaar aan, zijn dochter door den rook
heen m^t een boosaardigen glimlach
aanziend.
Enid keek hem aan met iets van min
achting in haar ogen.
Het verbaast me, dat hij het ver
draagt, zei ze bitter.
Dat hij het doet is een bewijs va*
mijn bewering, dat bedienden geen men
schen zijn, antwoordde hij onverschillig.
Werkelijk, mijn beste kind, Spencer, en
al zijn vrienden zullen alles verdragen
a's zij gekocht worden. Ik zou kunnen
gelooven, dat Spencer inderdaad trotsch
er op is. de butler van sir Peter Brace
te zijn. En dat behoort hij ook te zijn!
De hemel weet dat ik een hoogen prijs
voor slaven betaal.
Ja, stemde Enid dadelijk na zijn
laatste woorden toe. U koopt slaven ter
wille van Uw ijdelheid. Opdat U de feu
dale heer in een ontaarden tijd zoudt
kunnen spellen.
(Wordt vervolgd.),
