ONDERWIJS GEMENGD NIEUWS. RECHTZAKEN. Handel, Nijverheid en Visscherij LANDBOUW. HET LIBERALISME IN TIJDEN VAN NOOD. Zooals gemeld heeft prof. mr. C. W. de Vries, hoogleeraar aan de Handels- hoogeschool te Rotterdam, Vrijdagavond op de bovenzaal der sociëteit „De Ver genoeging" voor de afdeeling van de Liberale Staatspartij, den Vrijheidsbond een rede gehouden over „Het liberalis me in tijden van nood. De vergadering, die door een 70 tal personen, onder wie velen van buiten Middelburg was bezocht, stond onder leiding van den afdeelingsvoorzitter, dr. B. D. H. T e 11 e g e n. Professor de Vries zeide niet alleen over economische kwesties te zullen spreken, omdat het goed is, dat overal de liberale gedachte wordt toegepast Men moet niet steeds op de fouten van andere partijen wijzen, maar elkaar waardeeren. Spr. heeft er bijv. geen be zwaar tegen, dat iemand Vrijz. Demo ratisch stemt. Men moet niet afgeven op anderen, maar ook willen erkennen, als in eigen partij iets verkeerds wordt gedaan, waarbij spr. doelt op een ver kiezingsbiljet, dat de Liberalen te Am sterdam uitgaven en dat z.i. een onge paste aanval op de Socialisten was. Het liberalisme is vooral uiting van onbaat zuchtigheid en tolerantie. De rechtsche partijen behoeven loons verlaging en dergelijke niet te verdedi gen, zij verwijzen dan slechts naar de regeerign, maar dat kunnen de libera len niet doen. Als zij dan de regeering toch willen steunen, zijn zij tegen over de kiezers de dupe. Hun streven ten de ze zal hen dan ook zeker niet veel voor deel brengen, maar toch mogen zij niet nalaten in deze richting te werken. Het is niet juist dat alleen de liberalen on baatzuchtigheid en tolerantie toepassen, dat doen ook de vrijzinnig-democraten en de Christelijke democraten. De libe rale gedachte leeft niet alleen bij het betrekkelijk kleine aantal menschen, dat in de Liberale partij is samengekomen Niet allen wilden mr. van Houten vol gen en Christelijk getinte liberalen zijn door rechts aangetrokken. Als de libe ralen met hun tijd medegaan, zullen zij o.a. onder de Katholieken wel gelijk- denkenden aantreffen. Men spreekt wel eens smalend over de vroeger groote li berale partij, maar die heeft er volgens spr. nooit bestaan- Thans wordt de par tij echter innerlijk weer sterk gemaakt, al mist zij nog een volgens spreker zeer gewenscht secretariaat van de kamer fractie met enkele ambtenaren. Spr. stelt in den loop van zijn rede o.a. de vraag, wat er bijv. zou moeten gebeu ren, als het Huis Oranje Nassau mocht uitsterven. Zoolang dat Huis over ons regeert is er natuurlijk geen gedachte aan een anderen regeeringsvorm. Mocht dit onverhoopt anders worden, dan zou spreker geen nieuw vorstenhuis willen, doch het Koninklijk gezag in han den leggen van den Raad van State met behoud der ministerieele verantwoorde lijkheid. Spr. is van meening, dat de politici niet te veel moeten afgaan op adviezen van deskundigen en zich er ook in dezen tijd niet moeten afmaken met te meenen, dat men nu geen politiek debat over voorstellen moet houden. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar spr. acht het ook niet goed, dat de economische be langen in handen worden gelegd van de groote financiers. Dikwijls zijn de des kundigen de belanghebbenden en de be langhebbenden de deskundigen, en zij hebben zich dan in tal van vraagstukken meester gemaakt van de politiek. Volgens minister Verschuur wordt aan armenzorg, werkloozensteun enz. een bedrag van 300.000.000 uitgegeven, ter wijl de inkomsten van rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en andere openbare lichamen, aan belastingen en daarmede gelijk te stellen bronnen van inkomsten 1500 millioen bedragen. De defensie kost daarvan één vijftiende, het onderwijs één tiende. De vraag rijst of men wellicht niet op wat te hoog peil leeft, waar toch de helft van het inkomen veelal aan voed sel wordt uitgegeven en de prijzen toch beslist zijn gedaald. Spr. is voorstander van een parlemen taire enquête naar den toestand van werkloosheid en armoede in Nederland, men weet er eigenlijk niets van. Spr. is voorstander van de verlaging der amb tenaarssalarissen, gezien de algemeene verlaging van het levenspeil en hij noemt de ingevoerde verlaging der salarissen bescheiden, gezien de kosten van levens onderhoud. Spr. heeft geen bezwaar tegen den al- gemeenen inhoud van de motie-Knotten belt, maar wel tegen aantasting van be staande collectieve contracten. Men moet niet denken, dat bij het opheffen van zulk een contract, de loonen di rect zullen dalen, de vakvereenigingen zullen daartegen blijven strijden; men kan de contracten wel op papier ophef fen, maar niet economisch. De huurcommissies hebben destijds de bestaande contracten niet aangetast, be halve soms door onwetendheid van het bestaan er van. De beurswet van 1914 tastte ook ten deele het privaatbezit aan, maar zij is toch niet zoo ver gegaan. Wat in Duitschland misschien goed gaat, behoeft daarom in Nederland nog piet goed te gaan. Goedkooper gaat steeds gepaard met kwaliteitsverlaging. Daarbij mag vooral ook niet worden ver geten, dat Nederland niet in staat is ge heel op zichzelf te staan. Het Nederlandsche volk onderwerpt zich niet makkelijk aan nieuwe maatre gelen, dit bleek wel tijdens de distribu tie en kort geleden bij de verhooging der benzinebelasting, toen alom op groote schaal gesmokkeld werd. Dit is mogelijk, omdat men hier lang van te voren zoo iets aankondigt, maar bijv. in Engeland zegt de minister „ik verhoog die belas ting", doet het direct en mocht het par lement het niet goedkeuren, dan betaalt de staat het te veel gehevene weer te rug. Spr- wijst op het overcompleet aar ambtenaren, omdat opvolgende ministers van verschillende politieke inzichten, iedere keer weder menschen van hun richting aanstellen, en zoo heeft men ten slotte een dubbele bezetting. Het liberalisme is voor zoo min moge lijke staatsbemoeiing. Het is z.i. gevaar lijk om te handelen zooals Brüning, en een vernielingsproces toe te passen om tot verlaging te komen, maar ook om dor het niet op peil houden van de in komens de koopkracht te verminderen. Men moet de verlaging öf tegenhouden öf er aan medewerken. Maar, terwijl men verlaging wil, gaat men bijv. de tramta rieven verhoogen volgens spr. moet men één lijn trekken. Toch zijn uitzonderin gen in dezen tijd wel mogelijk en zoo komt spr. tot de contingenteering. Daar bij komt het z.i. aan op de toepassing, maar men gaat iri de richting van eco nomische protectie. En contingenteering gaat juist tegen verlaging in- Steun aan den landbouw acht spr. ook goed, omdat het steun beteekent aan de arbeiders en aan den middenstand ten plattelande. Men vergete niet, dat bescherming tege lijk met vrijhandel onzin is, evenals ge lijk verhoogen en verlagen. Hiermede eindigde spreker zijn inlei ding onder applaus der aanwezigen. Van de gelegenheid tot het stellen van vragen maakten verschillende aan wezigen gebruik. O.a. de heer Jero- nimus, die vroeg hoe de inleider denkt over invoering van een referendum, op hoeveel het belastbaar inkomen in Ne derland wordt geschat, of spr. het ver anderen van pachtcontracten in over eenstemming acht met het liberale be ginsel en ten slotte of hij het indexloon niet geschikt acht. De heer P i 1 a'a r vroeg hoe de leden van den Raad van State zouden moeten worden benoemd en ook mr. Van D e i n s e bleek zich met deze gang van zaken niet direct te kunnen vereenigen en opperde een juridisch bezwaar. Op deze en andere opmerkingen uit de vergadering antwoordde prof. D e Vries, dat hij den Raad van State zou willen bekleeden met de macht van de kroon, en zou willen doen blijven be staan uit 14 leden, die voor hun leven be noemd worden, waardoor z.i. samenstel ling onder politieken invloed niet wel mogelijk is. De heer Smit interrumpeerde, dat dit z.i. het symbolische element, dat in een staatshoofd aanwezig is, zou doen verdwijnen, wat hem zou spijten. Prof. D e V r i e s zeide vervolgens, dat een referendum z.i. meer past in de radi cale democratie, dan in de liberale de mocratie. Het is een controle op de wet gevende lichamen en de ondervinding elders heeft geleerd, dat men het volk niet te dikwijls tot een referendum zou kunnen oproepen, zelfs bij stemplicht zouden velen er zich niet voldoende voor interesseeren. Spr. is het niet eens met den voor zitter, die meende, dat de rechten van ambtenaren inzake hunne jaarwedden, onaantastbaar zijn. Hoover's plan inzake credieten heeft niet voldoende resultaat en ook de in flatie in Engeland heeft niet gebracht, wat men er van verwachtte. Spr. ont kent op een interruptie van den heer Smit, dat het in Engeland een betalings kwestie betrof. Het inkomen uit obli gaties is geraamd op 9 millioen en dat uit dividenden op 4J4 millioen. Spr. voelt veel voor een .indexloon als er een goed stelsel is te vinden. Hij is te gen tusschentijds veranderen van pach- en bij de wet, doch ook tegen het con- tinuatierecht. In de eerste plaats is voor alles een goed onderling vertrouwen noo- dig. De voorzitter bracht dank aan den spreker en aan de vragenstellers. Met een tot weerziens tat prof. de Vries sloot dr. Teilegen de vergadering. Op de voordracht voor onder wijzer aan de O. L. school te Scherpe- n i s s e zijn geplaatst 1. P. Peute, Zierik- zee; 2. B. v. d- Berg, Ouderkerk a. d. IJssel; 3. G. W. Smeenk, Axel. Bij Kon. besluit is met wijziging in zooverre van vroegere Kon. be sluiten, bepaald, dat in afwachting van gebieden voor de inspecteurs van het nijverheidsonderwijs, de inspecteur ir. L. Th. H. Hesselfelt te Dordrecht, met voorloopige handhaving van zijn te werkstelling in algemeenen dienst, met ingang van 1 April 1932 belast zal zijn met het toezicht op de middelbare tech nische scholen, de mijnschool, de kunst en kunstnijverheidsscholen, de dag- en avondscholen en cursussen voor am bacht en handwerk, en die voor speci ale doeleinden (ambachts-, vak- en teekenscholen) en de Rijksnijverheids scholen in de provinciën Gelderland, Limburg, Noord-Brabant en Zeeland, en op het leerlingwezen op het gebied van ambacht of handwerk in deze pro vinciën. SOMERSET HOUSE. (Van onzen Londenschen correspondent.) De afgeloopen maanden heeft geen ge bouw in Londen zooveel openbare be langstelling gekregen als Somerset House. Het is een der monumenten van staatsbestuur en tevens een museum van documenten dat op een kleine schare in de samenleving altijd een magnetischen invloed heeft uitgeoefend. Somerset House staat eenige tientallen meters bin nen de rooilijn van The Strand, een van de drukste straten van de stad, waar ze ker wel een millioen menschen eiken dag passeeren. Niettemin krijgt men van dit House den indruk van een verlaten gebouw. Het rumoerige bezige leven van Londen, zoo demonstratief juist op deze plek, gaat langs de koele muren van Somerset House heen en niet er door. Men leest over Somerset House. Men weet dat men er voor een shilling het testament van Shakespeare mag gaan bekijken, dat men indien men op Britschen grond is geboren er voor drie en een halve shilling een afschrift kan krijgen van zijn geboortebewijs en dat men, zoo men dat interessant mocht vinden, voor niets alle wilsbeschikkingen van een eeuw langer geleden mag door snuffelen. Er zijn maar weinig men schen, behept met dien zonderlingen hartstocht. Er zijn maar weinig men schen, die zonder veel aanleiding daar toe met de gedachte rondloopen dat er nog een oude erfenis is, waarbij zij ruim zijn bedeeld en die daarom naar Somer set House gaan om het bewijs te zoe ken. Advocaten moeten hun klerken zoo nu en dan naar het groote huis aan de Theems sturen om er afschriften te krijgen van officieele papieren. En daar mede zijn de bezoekers van Somerset House opgesomd. Het kolossale gebouw is met al zijn ramen in zichzelf gekeerd. De burgerlijke geschiedenis van En geland, voor zoover ze is opgesteld in geboorte, huwelijk en overlijden, in tes tamentaire beschikkingen, in formulieren van belasting, in uitkomsten van volks tellingen, ligt er opgestapeld, in foudra- len, in bundels met roode linten, in dQO- zen, in kasten en in portefeuilles. De meer dan normale belangstelling, welke de laatste maanden voor Somerset House is gerezen, komt voort uit het feit dat het hoofdkantoor der rijksbelas tingen er zetelt. Het machtig gebouw heeft nooit zijn naam zoo vaak in de dagbladen gehad als den laatsten tijd, die zich kenmerkt door zulke drastische belastingmaatregelen. De kranten zijn er verantwoordelijk voor dat Somerset House meer dan ooit wordt vereenzel vigd met den belastingdruk, met den driekwart termijn te voldoen in het be gin van het jaar, met de „drive", die de menschen queues doet maken aan de deur van elk belastingkantoorbe halve Somerset House. Het hoofdkan toor van den belastingdienst heeft van de reclame, welke de pers voor Somer set House heeft gemaakt, last genoeg ge had. Want de menschen zijn naar het ge bouw in The Strand gegaan of met geld (dat men in Somerset House niet in ont vangst neemt) of met voorstellen voor uitstel of verlichting (die men in Somer set House niet behandelt). Of belasting betalers, die zoowel prompt konden als wilden zijn, hebben hun belastingpennin gen rechtstreeks naar Somerset House gestuurd, terwijl zij het naar hun loka len ontvanger hadden behooren te zen den. Dit is de burcht in blanken steen, waar de drie supreme oogenblikken van het leven der Èngelschen, dat van de geboorte, dat van het huwelijk en dat van den dood opgestapeld liggen in den vorm van certificaten. Er zijn duizenden oude menschen, op zoek naar ouderdomspensioen, die hun leeftijd en verjaardag niet kennen en die hun pensioen zouden missen indien Somerset House er niet was om hun de vereischte wetenschap en bewijsstuk ken te verschaffen. Dat is er gewor den van een paleis van koninginnen, door een arroganten hertog voor zijn feesten gebouwd. dlgheden onder andeUe deze, dat dit zijn laatste reis is geweest en dat tein sliotte dë ramp, hoe ook de navigatie-i zou 'zijn geweest, met zekerheid zon zijn voorkomen, indien de betrokkene, hetgeen zijn plicht was, het karaktdr van het licht juist had geobserveerd hebben den Raad er van doen afzien daartoe over te gaan. Een straf van schorsing acht de Raad geb|oden, mitsdien straft hij den eersten stuurman door hem de bevoegdheid te ontnemen om ais stuurman te varen op een schip, als bedoeld bij artikel 2 dter Schepenwet voor den tijd van een maand'. Steunt bij gelijken prijs en kwaliteit DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE. Gij dient daarmede Uw land En ge bestrijdt de werkloosheid. GASVERSTIKKING. De 44-jarige mevrouw K. K. is Zaterdag bewusteloos gevonden in de keuken van haar woning te H i 11 e g e r s b e r g. Zij heeft vermoe delijk een gaskraan open laten staan, waardoor zij bedwelmd is geraakt. De ontboden geneesheer heeft tevergeefs getracht de levensgeesten op te wekken. (N.R.C.) EEN GELDBOETE. De Brusselsche correspondent der Maasbode meldt: Een Nederlander, een zekere Sch„ ge boren te Rotterdam, en gedomicili eerd te 's-Gravenhage had in Antwer pen een klein „bankiers"-zaakje op touw gezet en daarin verschillende personen op de allermodernste wijze van hun spaarpenningen ontdaan. Door een tiental slachtoffers, wien hij tot een bedrag van 20.000 francs had af getroggeld, was een klacht ingediend te gen den oneerlijken bankier, die met de Noorderzon vertrokken is. De zaak kwam Vrijdag voor de Ant- werpsche rechtbank en. Sch. werd tot een gevangenisstraf van drie jaar en een geldboete van 7700 frs. veroordeeld. Zijn onmiddellijke aanhouding werd bevolen. MAN VERBRAND. Zaterdagmor gen is te Leeuwarden de 29-jarige T., terwijl hij zich alleen in de kamer bevond, met zijn nachtgewaad in aan raking met een fel brandende kachel gekomen. Zijn kleeren vatten vlam en de man kreeg zoodanige brandwonden, dat hij spoedig overleed. VERDUISTERING VAN EEN AMBTS BRIEF. De Prov. Groninger Courant verneemt dat men in E e n r u m tot de ontdekking is gekomen van de verduis tering van een ambtsbrief van den bur gemeester door een postbode, in over leg met een der wefchoudefrs. Deze brief zou van belang zijn ten opzichte van de toen plaats gehad hebbende benoeming van een gemeente-secretaris. De Justi tie heeft de zaak in onderzoek. VERDRONKEN IN HET BAD. De kantoorbediende L. K. uit Groningen is Zaterdagavond in zijn kosthuis te E i r. d- hoven in de badkuip verdronken hij is tengevolge van een hartverlamming bewusteloos geworden- Ongelukken. Zaterdagavond half twaalf is op de Koninginnelaan nabij de van Wate ringelaan te Voorburg een fietser bij het oversteken van den weg door de z.g. blauwe tram gegrepen en eenige meters meegesleurd. De getroffene, die tot nu toe onbekend is, werd op slag gedood. Zijn rijwiel zat zoodanig onder de tram, dat de wagen moest worden opgevijzeld De 50-jarige C. S. uit Vlaardingen kwam Zaterdag met den trein uit Dord recht op het staion D.P. te Rotter dam aan, waar hij moest overstappen. Hij is te vroeg uitgestapt en dientenge volge gevallen. Met een hoofdwond en een hersenschudding is hij in het zie kenhuis opgenomen. i Zekere A. K. te Roosendaal wilde zijn woning aan de achterzijde verlaten om zijn rijwiel uit de achter het huis staande schuur te halen. Toen hij naar buiten stapte liep de man. on gelukkigerwijze met het oog tegen het uiteinde van een afhangende drooglijn, waarbij hem de punt in het oog drong. Hij zal het oog vermoedelijk moeten mis sen. Bij de behandeling van de aanvrage om serseance van betaling door de N.V. Izaak Boasson Zonen's Bank alhier in de Raadkamer der rechtbank, ver klaarden zich Zaterdag het overgroote deel den in persoon of bij volmacht aan wezigen crediteuren vóór het verleenen der surseance. De rechtbank zal Woensdag uitspraak doen. Door M. de K., 42 jaar, koopman, wonende te Kapelle is hooger beroep aangeteekend tegen het vonnis van den Politierechter te Middelburg van 23 Fe bruari 1932, waarbij hij ter zake van verduistering is veroordeeld tot eene gevangenisstraf van eene maand, voor waardelijk met een proeftijd van één jaar, en met bijzondere voorwaarden. De oplichting te Limmen. De Amsterdamsche rechtbank deed Vrijdag uitspraak in de bekende Lim1- mensche oplichlerszaak. Een Amstleri- damsch koopman had terekht gestaan wegens verduistering. Hij had hypo- theekgelden, bestemd voor de Limm en- sche winkelierster, ten eigen bate aan gewend. De rechtbank veroordeelde den man tot een gevangenisstraf van één jaar met aftrek van drie maanden voorarrest. Het O. M. had zeven maanden met aftrek van de geheele voorloopige hechtenis gevorderd. Slordige navigatie op zijn laatste reis. De Raad voor de Scheepvaart heeft uit spraak gedaan i. z. de stranding van het s.s. „Friesland" aan de Oostkust van Engeland. De Raad is van oordeel, d!aL dit ongeval' is veroorzaakt door onjuiste na vigatie van den eerste stuuijman. De Raad is mede van oordeel dat de algemeene navigatie, waarvoor de ka pitein ten volle aansprakelijk is, op de „Friesland" gedurende deze reis geheel onvoldoende is geweest. 'De Raad heeft ernstig overwogen, ook den kapitein als nog op daad of nalatigheid te doen hooren. Slechts zeer bijzondere om'sfan- ONTWAPENING. (De Rechtbank te Maastricht heeft de uitspraak van den kantonrechter aldaar beves tigd, volgens welke een padvin- dersmes onder de wapenwet valt en het dragen ervan dus verboden is). Daar zit men in Genève nu. Te praten en te praten, Van welke wapens men verbiedt, En welke men zal laten. Men steekt er mooie speeches af, Men debatteert er uren En als het zoo maar verder gaat, Kan het nog maanden duren. Ontwapening is 't groote doel, De wensch van alle naties 't Blijkt stuk voor stuk uit het program Van alle delegaties. De duikboot en het doodend gas, De onderzeesche mijnen, Wat blijft daarvan nog toegestaan En wat moet er verdwijnen. Zal men voortaan de tonnenmaat Van kruisers rantsoeneeren •Mag men eén onbeschermde stad Uit° 't luchtruim bombardeeren? Zoo tracht men daar een heele reeks Van louter kleine dingen, Met moeizaam werken in het keurs Van 't compromis te wringen. Intusschen is er in Maastricht Een rechter opgetreden Die wijselijk geen tijd verdoet Met zulke kleinigheden. Zoo, zonder delegaties maar Zelfs zonder Volkenbonden, Heeft hij, op zoek naar 't ideaal, Het juiste pad gevonden. Nu is de groote lijn ontdekt Hier schuilt de kiem der glorie, Ontwapening vindt in Maastricht 't Begin van haar victorie. P. GASUS. Het oesterbedrijf en de crisis. Men meldt aan de N. R. Crt. uit Zee land: De toestand in het oesterbedrijf, wat omzet en prijzen betreft, toch al ongun stiger dan in het vorige seizoen, bene vens enorme sterfte op sommige percee- len tot zelfs meer dan 50 pet., wordt er thans niet beter op nu in Engeland 10 invoerrecht woidt gevorderd. De crisis- druk werkt ook in het eigenaardige Zeeuwsche bedrijf ongunstig. Woensdagavond werd te O o s t- kapelle opgericht een landbouwers- wer kgeversvereeniging. Als bestuursleden werden gekozen de heeren Andr. de Buck, voorzitter; W. N. van Liere, secretaris, G. Schoonen- boom, penningmeester, J- Maljaars Wzn, en J. Louws Azn. Het bestuur werd opgedragen in overleg te treden met de werknemers in den landbouw over de besluiten die de eerste vergadering dezer vereeniging genomen heeft Donderdagavond had de eindles plaats van den twee jarigen tuinbouw- cursus te Kruiningen gegeven door de onderwijzers Jansen-Verplanke van Kruiningen en Oele van Kapelle- Alle 16 leerlingen kregen het diploma: t. w. M. Dieleman, G. Blok. D. Wiskerke, J. Hoogstrate, J-. van Iwaarden, P. Cok, Jan Sinke, C. Meyaard, Joost Waverijn, P. Wondergem, J. Zweemer, F. de Back, M. Maas, Joost Boone, A. van Dalsen en L. Kole. Woensdagavond hield de vereeni ging tot verkrijging van onroerend goed voor landarbeiders te Rilland Bath haar elfde jaarvergadering. Op voorstel van het bestuur werden de landpachten met 10 pCt verlaagd. V. P. Z. Vrijdagmiddag had in hotel Centraal te Go e s de jaarlijksche algemeene ver gadering van de V.P.Z. plaats. Verte genwoordigd waren alle afdeelingen be halve Oostburg. De Voorzitter, de heer H. A. Hanken hoopte, dat de toestanden voor de pluimveehouderij spoedig beter zul len worden en dat loonende prijzen voor de eieren bedongen zullen kunnen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1932 | | pagina 6