SCHETSEN VAN OE ZEE.
TWEEpE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 25 FEBRUARI 1932. No. 47.
RECHTZAKEN.
Voorkomen is beter dan genezen
KUNST EN WETENSCHAP.
M
HET JAPANSCH-
CHINEESCHE CONFLICT.
*)Hierop heeft ook de Chineesche ge
delegeerde in den Vrijdag j.l. gehouden
Volkenbondsraad gewezen, in antwoord
op de beschuldiging van den Japanschen
gedelegeerde Sato, dat China geen geor
dende staat is en geen georganiseerde
regeering heeft. Hij verweet der Japan-
sche regeering, China tegen te werken,
zoodra een sterk man optreedt als Yoean
Shih Kai en nu weer Tsjiang Kai Sjek.
Japan wil geen geordend sterk eensge
zind China, zoo zeide hij.
Voor de Arr. rechtbank te Utrecht
stond een boekhouder van de gemeen
tebedrijven te Woerden terecht, die zich
sinds December 1927 tot op heden her
haaldelijk had schuldig gemaakt aan
fraude tot een bedrag van 5800.
De eisch luidde een gevangenisstraf
van een jaar met aftrek van preventief.
Wapenborden in kerken.
In de mededeelingen omtrent de fa
milie Liens uit het eiland Tholen werd
ook vermeld het wapenbord dat in de
kerk te Tholen voorkwam en thans
ook nog dezelfde inscriptie bewaart
op een marmeren plaat en werd toe
zegging gedaan omtrent meerdere, die
voorheen i n de kerk hingen. De her
innering daaraan is te danken aan dr,
II. A. Callenfels, die in het jaarboekje
Zeeland van 1852 eenigszins uitvoerig
over dit onderwerp schreef naar aan
leiding van een boek in folio, dat in
die dagen behoorde aan den heer J.
Pleijte te Zuidzande. Het is ons niet
bekend of dit boek nog in bezit is van
de nakomelingen van dezen heer, maar
wel weten wij, van een reeds gerui-
men tijd overledene, die ons jaren gele
den, mededeelde, dat er méér dan één
exemplaar moest gemaakt zijn, want
dat hij het onder oogen had gehad en
hij was van oudere toestanden zeer
goed op de hoogte. Waar dit was kun
nen wij ons niet meer herinneren. Het
boek bevatte de afbeelding van al de
wapens, die vroeger in de kerk hin
gen. Op het titelblad, zoo meldde dr.
Callenfels. stond: „De wapens hangen
de in de preek-, wandel- en choorkerk
Tholen; uitgeteikend ende gemaakt
door mij ondergeschrevene Geadmit
teerde Landmeter; afgezet met couleu-
ren, als dezelve hebben vercierd, Tholen
1 July 1785, K. Bestebroer." Het boek
bevatte 60 wapens met de kwartieren
voor zoover zij ervan voorzien waren.
Daarvan bevonden zich 26 in de preek-
kerk; 6 in de wandelkerk en 28 in de
koorkerk, van voorname Thoolsche ge
slachten als: Van Vrijberghe, De Vager.
De Hubert, De Jonge, Cromsbuen, Sta-
venisse, Van den Brande, Lichtenberg
en Van Borselen. Sommige zonder
naamvermelding. Het oudste van 1578,
het jongste van 1774. Vooraf schreef dr.
Callenfels een inleiding, waarin o.m.
wordt gezegd, dat in elk geval hier,
maar ook elders de wapens waren van
na de Reformatie. En hoe men moge
denken aan „ijdele trots van den adel
en van de aristocratie" of „ongepaste
Het schijnt het noodlot van den zee
man te zijn, dat hij altijd op de gezellig
ste dagen van het jaar het zeegat uit
moet.
Hu, wat een hondenweer, geen beest
zou men op straat jagen.
Eindelijk zie ik de vuurtjes van twee
sleepbooten op ons toekomen. Stam
pend en buizend (3), steigerende ros
sen gelijk, doorklieven de krachtige
bootjes het woelige water van de Maas.
Ik praai door de fluit, die naar de hut
van den ouwe voert, uit (4), dat ze in
aantocht zijn. 'n Dof gebrom is het
antwoord. Ook al in 'n p-bui.
Nu gaat het spel beginnen. De ha
venloods komt, bonkend met zijn klom-
schoenen de trap op.
,,'n Avond, stuurman."
,,'n Avond, loods."
Daar ratelt de telephoon van het
achterschip en de tweede deelt mee,
dat de sleepboot achter vast is. Tegelij
kertijd brult de opper (5) van het voor
dek: „Sleepboot vast voor."
De ouwe komt op de bok (6) en be
gint meteen tegen den leerling te kanke
ren over een of andere futiliteit. Ik kan
het hem niet kwalijk nemen. Hij is de
eenige die hoorbaar zijn mopperbui
mag luchten.
De uitstuurder (7), vergezeld van een
alcoholwalm, is intusschen ook boven
gekomen en staat nu zwijgend achter
(3) Buizen spatwater overnemen.
(4) Uitpraaien kennisgeven,
(5) 1 e Stuurman,
(6) Brug.
(7) Roerganger, die het schip moet
sturen zoolang het op de rivier is.
praal van aardsche grootheid in de plaat
sen voor godsdienstige samenkomsten,"
dat die wapens met hunne kwartieren
en de wijze, waarop deze laatste ge
rangschikt waren, voor onze historie
en de geslachten van veel gewicht kon
den zijn en dat hun vernietiging in dit
opzicht voorzeker een verlies is.
In elk geval hebben de dagen van
„vrijheid, gelijkheid en broederschap"
gemeend, dat ze er niet meer hoorden
en dus zijn zij waarschijnlijk zegevie
rend tot brandhout gehakt of op andere
wijze vernietigd. Als bijzonderheid
wordt er door dr. Callenfels in eenige
aanteekeningen aan toegevoegd dat er in
de kerk te Sluis nog veel meer waren,
die in die dagen door het burgerlijk be
wind waarschijnlijk in 1796 wer
den opgeborgen in den toren en op een
gestapeld en in het begin der 19e eeuw
o, vandalisme! voor „brandhout"
werden verkocht, Slechts enkele wa
pens zijn toen het eigendom geworden
van personen, die er betrekking op had
den en die half de 19e eeuw nog in
hun bezit waren. Misschien dat er tot
op den huidigen dag nog aanwezig zijn.
Van de 60 in de genoemde kerk te
Tholen maakte dr. Callenfels van een
viertal in het jaarboekje vermelding,
behalve van Joachim Liens, van Jean
de Haen, capitaine commandeur a Lillo,
obijt 15 Juni (zonder jaartal) met het bij
schrift Vigilans pugno (Al wakende
vecht ik) Van Johan Dullensma „Obïit
19 Juni 1666 en Dulce et decorum est
pro patria mori (Het is zoet en eervol
voor het vaderland te sterven) Hij stierf
op 22-jarigen leeftijd tengevolge van
verwondingen in den vierdaagschen zee
slag. Tenslotte nog van Elias Beekman,
den held van Aardenburg „obiit XXI
Juny, 1677, alles met Latijnsche op
schriften, met omschrijving van de wa
pens.
Hoe dit zij belangrijk mag dit boek
wel geacht worden voor de Thoolsche
geschiedenis in het bijzonder, voor de
vaderlandsche in het algemeen. Het is
goed geweest dat dr, Callenfels er de
aandacht op vestigde in wat uitgebrei
der zin als hierboven is ontleend.
BK
het wiel. Hij heeft zeker zijn laatste
oortjes (8) versnoept in de kroeg van
Tante Mina op Katendrecht.
Fel snerpend klinken de fluitsignalen
van den loods boven het geloei van den
storm, telkens beantwoord door korte
stootjes van de sleepbooten, ten tee-
ken dat ze begrepen hebben.
„Los voor en achter" brult de ouwe
door de megaphoon naar het voordek.
Ik geef het bevel telephonisch door
naar achteren.
Ratelend en puffend draaien de win
ches de trossen in.
„Langzaam vooruit. Stuurboord aan
boord je roer", beveelt de loods.
De telegraaf rinkelt, de machineka
mer heeft het commando begrepen, de
pen wijst op langzaam. Het wiel gaat
den roerganger ratelend door de han
den. „Stuurboord aan boord" zingt (9)
hij met schorre stem.
Allengs gaat het schip van den wal.
Op de kade dooven de vuren. Eenzaam
en verlaten ligt zij in het donker. De
mannen zijn natuurlijk al verdwenen. Ze
zijn met bekwamen spoed naar huis te
ruggekeerd, blij dat dat „jammer" (10)
eindelijk weg is. Misschien kunnen ze
met de klok van twaalven weer achter
de kachel zitten.
„Woeoeoe, woeoeoe," doet de wind
in het schuilkleed.
Rillend kruip ik in mijn natten kraag.
De klok op het havenhoofd wijst
kwart voor twaalven. Langzaam draait
het schip met den kop de rivier in, Puf-
(8) Geld.
(9) Roept.
(10) Schip;
De tegenwoordige tijd wemelt van „be-
schermmiddelen" tegen verkoudheid.
De onschuldige hoestbonbons, drops en
dergelijke meer, welke alleen de slijm
vliezen vochtig houden, helpen meestal
niets. Het is daarom van belang, te
hooren, dat de op medisch gebied opzien
barende ontdekking van Trypaflavin, dat
met zekerheid bacteriën-doodend werkt
en toch volkomen onschadelijk voor het
lichaam is, voor een nieuw preparaat
gebruikt wordt,
„Panflavin-Pastilles" is de naam van dit
preparaat, dat zijn buitengewone werk
zaamheid in den strijd tegen keelziekten
en verkoudheden reeds dikwijls bewezen
heeft en daarom door doctoren aanbe
volen wordt. De aangename smaak is ook
oorzaak, dat kinderen, die meestal een
afkeer van tabletten en pastilles heb
ben, graag „Panflavin-Pastilles" nemen.
„Panflavin-Pastilles" mogen in het bij
zonder nu in geen enkel huis ontbreken
en moeten telkens, wanneer het weer
omslaat gebruikt worden.
„Panflavin-Pastilles" zijn verkrijgbaar bij
Apotheken en Drogisterijen.
(Ingez. Med.)
spraak idem, doch voorwaardelijk met
1 jaar proeftijd en met bijzondere voor
waarden.
M. C. van E., huisvr. van H. J. K.,
33 jaar, zonder beroep te Sluiskil,
wegens het doorknippen van het lood
waarmede het afsluitkastje van Elec-
triciteitsvoorziening verzegeld was te
Terneuzen in November of December
1932.
Eisch en uitspraak 5 s, 5 d.h.
J. H., 47 j., rijwielhersteller te Bors-
selen, wegens het koopen van 18 a 19
liter brandspiritus, waarvan hij wist dat
die door misdrijf was verkregen, voor
f.t. te Borsselen op 31 December j.l.
Eisch en uitspraak 25 s. 25 d.h.
M, L. S., huisvrouw P. M., 24 j., zon
der beroep te Watervliet, wegens mis
handeling van C. Saeij te Eede op 15
Januari 1932
Eisch en uitspraak 15 s. 5 d.h.
M, de R., 43 j-, leurder te Vlissingen
wegens mishandeling van Marinus de
Ridder te Vlissingen.
Eisch en uitspraak 10 s. 5 d.h.
J. L., 21 j., werkman te Hontenisse
wegens mishandeling van J. van Riet
en J, de Rijk te Hengstdijk op 24 Janu
ari 1932.
Eisch en uitspraak 15 s. 5 d.h.
M. L. van den B„ huisvr, Th. de K,,
46 j., zonder beroep te St. Jansteen, we
gens mishandeling van Philomena Baste-
leijer te St. Jansteen op 23 Januari '32.
Eisch 15 s. 10 d.h. Uitspraak 5 s,
5 dagen hechtenis.
P, M. S., 55 j., werkman te Sas van
Gent, wegens landlooperij te Middel
burg in Februari 1932.
Eisch 3 d.h. plus 3 jaar R.W, Inrich
ting. Uitspraak idem.
Een première bij Frits Hirsch.
De operette-componist Robert Stolz
heeft naar het Handelsblad meldt,
het operettegezelschap van Fritz Hirsch
de eervolle onderscheiding gegund van
de première van zijn nieuwste werk
„Wenn die Kleinen Veilchen blühen"; zoo
krijgt dus binnenkort 's-Gravenhage een
„wereld"-première. De componist komt
fend en blazend verrichten de sleep
booten hun werk, groote rookwolken uit
kwalmend, Voortdurend snerpt het
fluitje van den loods, hun meester, On-
middelijk volgen zij telkens zijn bevelen
op. Als snelle elegante paarden draaien
ze heen en weer, voor en achter het
groote schip.
Eindelijk ligt het schip slaags (11) en
wordt de achtersleepboot losgegooid.
De rivierloods neemt de taak van den
havenloods over. De stormladder wordt
uitgehangen, onder een reflector aan
stuurboord. De achtersleepboot komt
langszij om den loods op te pikken.
Als van beneden aan het dek „al
klaar" van den stuurman opklinkt en
tegelijkertijd de sleepboot van het schip
wegzwaait, is het juist twaalf uur.
Flauw klinken van den wal eenige
schoten. Buitenlandsche schepen blazen
op de stoomfluit of laten de sirene hoo
ren. Een nieuw jaar is begonnen.
Even dwalen m'n gedachten naar een
lieve oude vrouw, die op datzelfde
oogenblik den regen tegen de ruiten
van haar knusse kamer hoort kletteren
en den storm door de boomen om het
huis hoort huilen. Ik weet aan wien zij
denkt.
Is het wel alleen van den regen, dat
de vuurtjes aan den wal door een stra
lenkrans omgeven schijnen?
„Midscheeps", zingt de loods,
„Midscheeps", herhaalt de roergan
ger.
J. BIJL.
(11) Op koers.
Uit het dagboek van een
oud-stuurman.
II.
EEN OUDEJAARSAVOND.
Navigare necesse est:
Vivere non necesse.
Met daemonische kracht jaagt de
Noordwester den felstriemenden, ijskou-
den regen voort en brengt het water van
de Rijnhaven beneden ons in hevige be
roering. Luguber zingt hij zijn somber
lied in het want. Loeiend rukt hij aan
1 s^._u'lkleed op de brug, kletsend
slaat hij de druppels tegen de ruiten
van het stuurhuis.
Spookachtig verlicht de slingerende
bollantaarn in den voormast het glim
mende dek, waarop eenige donkere ge
stalten bezig zijn de trossen op te kor
ten. Het gedempt klotsend geluid van
de langzaam draaiende winches (1)
dringt met tusschenpoozen tot mij door.
Aan den wal staan een paar gebogen
gedaanten, handen diep in de zakken,
pet over de ooren. Het zijn de man
nen, die straks het schip moeten hel
pen losmaken. Zij zullen wel kankeren,
dat ze op dit onzalige uur moesten ko
men, dat zij van de warme kachel en de
oliebollen werden weggeroepen. Zij zul
len wel mopperen, dat het zoo lang
duurt, eer die vervloekte schuit van
den wal gaat. Maar de sleepbooten zijn
er nog niet; die zijn besteld tegen hoog
(1) Scheepslieren.
water. Het zal dus wel elf uur worden
en ze moeten nog een goed half uur
geduld hebben,
In de schemerig verlichte plassen, bij
hen, slaat, sputterend en bubbelend, de
regen.
Op de brug en in de kaartenkamer
maken de leerling en ik den boel
in orde voor het vertrek. Top- en zij
vuren worden geprobeerd, evenals de
telephoons naar achterschip en machi
nekamer, het roer wordt doorgedraaid
van stuur naar bakboord en weer terug,
de kaarten, die we het eerst noodig zul
len hebben, worden uitgespreid, plein-
schaal en passers er bij, het peiltoestel
wordt klaar gelegd en de kijkers over
de verschillende kijkerbakjes gedistri
bueerd. Aan weerskanten op de brug
komt een megaphoon te staan, waardoor
straks de ouwe en de loods hun com
mando's zullen uitzingen (2) naar het
voorschip en de sleepbooten. Een nieuw
wachtboekje wordt ingevuld.
Automatisch doen we dit werk, dat
we al zoovele malen gedaan hebben.
Vroolijk zijn we niet gestemd en nie
mand zal dat van ons kunnen verwach
ten. Een gevoel van berusting is over
me gekomen, nadat we den geheelen
dag gehoopt hadden, dat we nog niet
zouden vertrekken, dat we den oude
jaarsavond thuis zouden kunnen door
brengen, Een lichter met stukgoederen
van Amsterdam was namelijk opgehou
den door het slechte weer. Te elfder
ure geeft dan het kantoor order, dat we
zonder die lading zullen vertrekken. De
ze gaat met een volgende boot mee.
(2) Uitroepen.
VII.
Japans dubbelhartige houding.
Het wenscht geen krachtig
bestuur in China. De Duit-
sche concurrent op handelsge
bied wordt onschadelijk ge
maakt.
In 1912 heeft dr. Soen Yat Sen, kort
na zijn optreden, het veld geruimd voor
Yoean Shih Kai, den machtigen man
van het Noorden, die nu als voorloopig
president de Chineesche Republiek be
stuurt. Hij is een staatsman van het
oude regime, die reeds onder de thans
geabdiceerde Keizerin-Weduwe en het
jeugdige Keizertje Poe Jin de teugels
van het bewind in handen had,
Hij regeert met dictatoriale macht;
zeer tegen den zin van de Zuid-Chinee-
zen, die al hun hoop gevestigd hadden
op den vader van de Chineesche revo
lutie, dr. Soen Yat Sen, die zich, na zijn
aftreden, in het ambtelooze leven heeft
teruggetrokken
In het begin van 1913 breekt in het
Zuiden van China een opstand tegen het
gezag van Yoean Shih Kai uit, de z.g.
tweede revolutie, die door de regeering
in het Noorden spoedig onderdrukt
wordt.
Tijdens deze tweede revolutie toont
de Japansche regeering haar dubbelhar
tige houding jegens China.
Want, terwijl zij bij het uitbreken van
de eerste revolutie in 1912 aanvankelijk
een poging doet om de keizerlijke dy
nastie in China op den troon te handha
ven, doch door de openbare opinie en
de radicale partijen in het Japansche
parlement gedwongen wordt van hou
ding te veranderen, kiest zij nu bijna
openlijk partij voor de opstandelingen
van het Zuiden.
Japan wenschte geen krachtig man
aan de regeering in China, wijl het daar
in een belemmering voor de uitbreiding
van zijn belangen in dat land zag.*)
Hoe was nu de houding van de Ver-
eenigde Staten van Amerika tegenover
de Chineesche omwenteling?
De Amerikanen stonden zeer sympa
thiek tegenover de Chineesche revolu
tie, daar zij van den val der Mandsjoe-
dynastie en de invoering van den re-
publikeinschen regeeringsvorm ingrijpen
de hervormingen in China verwachten,
die van veel nut en voordeel voor hun
eigen belangen in dit groote rijk konden
zijn.
Amerika was de eerste mogendheid,
die den nieuwen staat van zaken in Chi
na officieel erkende. Door dezen stap
koos het openlijk partij voor den dicta
tor Yoean Shih Kai en tegen de op
roerige JongChineezen in het (Zuiden,
die zich volkomen onbekwaam toonden,
een werkelijke republiek te vormen.
Het uitbreken van den wereldoorlog
in 1914 biedt Japan gelegenheid af te
rekenen met Duitschland. Dit land is
een der mogendheden geweest, die Ja
pan gedwarsboomd hebben in zijn mate-
looze expansiezucht in 1895, ten koste
van China. Nimmer heeft Japan aan
Duitschland zijn houding in 1895 kunnen
vergeven.
Bovendien is de Duitsche handel op
Oost-Azië in den loop der jaren een
niet te onderschatten concurrent van
den Japanschen handel geworden, De
Japansche industrie produceert goedkoop
maar ook de Duitsche.
Duitschland heeft in 1899 China te
gen zijn wensch en wil gedwongen de
streek van Kiantsjou in pacht aan hem
af te staan. Dit beteekende voor Duitsch
land een steunpunt voor zijn handel op
China en dus groote faciliteiten voor zijn
invoer.
Met groote energie, den Duitschers
eigen, hebben zij in enkele jaren van het
onbeduidende plaatsje Tsingtao een flin
ke havenstad gemaakt. Ook in het ach
terland van hun pachtgebied, de rijke
provincie Sjantoeng, heeft Duitschland
belangrijke concessies voor het openen
van ondernemingen en den aanleg van
spoorwegen verworven.
Overeenkomstig de bepalingen van het
Engelsch-Japansch Verbond verklaart
Japan Duitschland den oorlog. Het neemt
op zich Duitschland uit zijn nederzettin
gen in Oost-Azië te verjagen. Een Ja
pansche troepenmacht wordt naar Ki
antsjou gezonden. De havenstad Tsing
tao, waarvan de Duitschers in den loop
der jaren een sterke vesting hebben ge
maakt, is van de zeezijde niet te nemen.
De stad zal van de landzijde bestormd
moeten worden.
Een Japansche troepenmacht landt op
Chineeschen bodem en rukt tegen Tsing
tao op. Heldhaftig wordt de vesting door
het betrekkelijk kleine bezettingsleger
en de uit alle oorden van Azië toege
stroomde, Duitsche vrijwilligers tegen de
Japanners verdedigd. Zij moeten echter
zwichten voor de overmacht; de vesting
wordt door de Japanners veroverd en
de Duitsche verdedigers als krijgsgevan
genen naar Japan overgebracht.
Aan Duitschlands macht in Oost-Azië
is nu, althans voorloopig, een eind ge
maakt. De Duitsche spoorwegen, mijnen
en andere Duitsche industrieele onder
nemingen in de provincie Sjantoeng gaan
over in Japansche handen,
Wel belooft de Japansche regeering
Kiautsjou bij het beëindigen van den
oorlog, indien het dan volkomen vrij
heid mocht worden gelaten, naar wel
gevallen over dit voormalig Duitsche
pachtgebied te beschikken, onder be
paalde voorwaarden aan China te zul
len teruggeven.
Doch de Amerikaansche regeering,
die de bedoelingen van Japan doorziet,
eischt, direct na de Japansche oorlogs
verklaring aan Duitschland, een schrif
telijke verklaring van de Japansche re
geering, waarin zij zich verplicht, aller
eerst in overleg te treden met Amerika,
vóór zij gedurende den oorlog de grens
van het pachtgebied Kiautsjou zal over
schrijden.
De kantonrechter te Tiel heeft A,
K. winkelier aldaar, wegens ongeoor
loofd uitoefenen van de geneeskunst ver
oordeeld tot 300 boete subs. 100 dagen
hechtenis.
Politierechter te Middelburg,
In de zitting van 23 Februari werden
de volgende personen gedagvaard:
G. O., 29 j., schildersknecht te Mid
delburg, wegens als geschenk aanne
men van een paspoort van K, R. en C.
R., te Middelburg in 1931.
Eisch en uitspraak 15 s, 5 d.h.
M. R. van D., huisvrouw J, F, B., 36
j,, zonder beroep te Boschkapelle we
gens beleediging van Alfridus de Rooij
te Boschkapelle op 23 December 1931.
Eisch 10 s. 10 d.h. Uitspraak 5 s.
5 dag en hechtenis.
K, B,, 62 j., zonder beroep te Middel
burg, wegens verduistering van een pas
poort, toebehoorende aan Albert Sta
kenburg te Middelburg in 1931,
Eisch 20 s. 10 d.h. Uitspraak 15
s. 5 dagen hechtenis.
A. C., 21 j„ drukkersknecht te Oost
en Wlest Souburg, wegens vernieling
van een ruit in het café van J. Holle-
brandse te Souburg op 27 December
1931.
Eisch 10 s. 5 d.h. Uitspraak 5 s.
5 dagen hechtenis.
M. A. J., 24 j., zonder beroep te
Hulst, wegens beleediging van H, J.
Reuling te Hulst op 24 Januari 1931.
Eisch en uitspraak 10 s. 10 d.h,
C. M., 31 j., commissionair te Krui-
ningen, wegens beleediging van Jacob
van Westen te Nieuwdorp op 6 Januari
1932.
Eisch en uitspraak 10 s. 5 d.h.
A. B., 19 werkman te Bruinisse we
gens bedreiging met een geopend knip
mes en wegens huisvredebreuk in het
verloflokaal van Krina Schouten te
Bruinisse op 1 Januari 1932.
Eisch 15 s. 5 d.h. Uitspraak 10 s.
5 dagenhechtenis.
M, de K., 42 j., werkman te Kapelle
wegens verduistering van een bedrag
van 55.34 toebehoorende aan een an
der op 15 December 1931 in het arron-
dissements Middelburg.
Eisch 1 maand gevangenisstraf. Uit-
