RHSnaafPAIË SPOOR/ MOSTERD TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 17 FEBRUARI 1932. No. 40. ZEELAND. DOOR RAD DY N S_Ph.deVRIES.Mzn vm V"- J/ (Wordt vervolgd.} LIDO De Gezondheidscommissie te Middelburg, Aan het verslag der .gezoindheidscofm,' tnassie alhier over -1931, ontleenen "wïj( het volgende: In de samenstelling der co-mmis-sie greep in 'l af.geloopen jaar geen verande ring plaats. Op 29 April 1931 overleed te Apel doorn dr. R. Rijlsma die, vanaf de instel ling der GezondhéidSGommissie, .geduren de een tijdvak van 24 jaren als haar se cretaris is opgetreden. Een woord van hulde en dank zij hier gebracht aan toean, die door zijn kimde en tactvol op treden, de Commissie zoo belangrijke diensten heeft bewezen. Er zijn negen vergaderingen gehouden. De. hjst der ingekomen stukken bedroeg 408. 'Da gezondheidstoestand der gemeente, tgaf geen bijzondere reden tot lkachten Het optreden van Paratyphus B bleef tot één en van Poliomyelitis anterior acuta tot twee gevallen beperkt. Daar de klacht over het gemeenteriool gelegen in den Veerschen weg, waarover in het vorig verslag uitvoerig rapport werd uitgebracht, nu ook door andere bewoners geuit werd, besloot de com missie deze zaak in handen te geven van •den Directeur der gemeentewerken, ten einde thans afdoende maatregelen, te ne men, om de newoners voor goed te be vrijden van een zoo hinderlijken overlast. Genoemde directeur gaf na het instellen van een onderzoek én het aanmengen van een doeltreffende verbetering als zijn meening le kennen, dat dit bezwaar alleen oip den duur te overwinnen zou zijp door een veelvuldig en op geregelde tijden schoonmaken van hét riool. Ttot op heden heeft zich nu die klacht niet herhaald. ■Een klacht, die bij de commissie meermalen werd ingediend, berust op 't feit, dat door een handelaar een droge rij van huiden en vellen wordt geëx ploiteerd, waarooor zich een ondrage lijke stank verspreid, waarvan de be woners dier huurt grooten overlast on dervinden, Toen indertijd door den eige naar dezer perceelen aan het Gemeen tebestuur concessie werd aangevraagd tot het exploiteeren eener huidendroo- gerij, is hem die geweigerd op grond van het feit, dat een dergelijke exploita tie, vooral bij' 'n eventneelé uitbreiding zeer dikwijls tot klachten der omgeving aanleiding geeft en het verbreiden van een dergelijken stank in een dichtbe volkte gemeente wel allerminst "bevor derlijk kan geacht worden voor de volksgezondheid. Toen nu deze handelaar, niet tevre den met die weigering, zich beriep op de Kroon, werd hem die concessie ver leend op voorwaarde, dat bij de daarbij gestelde eischen stipt zou opvolgen. De hierboven genoemde klacht is daarop in handen der Politie gestéld, die een nauwkeurig onderzoek instelde en de Commissie mededeelde, dat zij toezicht zal houden op het naleven der door de Kroon gestelde voorwaarden. "Een klacht over vervuiling van een zijwegje van den Noordweg ging verge zeld van de mededeeling, dat de werk lieden van den Middelburgschen Rei nigingsdienst daarvan mede de oorzaak waren. De Commissie stelde daarop den 3 lj. En-Charod is op dezelfde leest ge schoeid. Het is economisch al verder dan Béth-Alpha, kan zich niet alleen reeds heelemaal zelf bedruipen, maar ook al beginnen aan ée afbetaling der investeeringskosten, die vele duizenden ponden belo.open. Hier gaat een vrouw, een dame, met ons mede, wier meisjes naam Esther Budko is. Zuster van den schilder Budko, en deze een leerling van Struck. Van prof. Struck had ik overal introducties bij de persoonlijk heden, die wij noodig zouden hebben, zoodat ons nergens een seconde verlo ren ging met navragen en zoeken en wij nooit van het kastje naar den muur ge zonden werden, "In En-Charod zijn de houten barak ken bijna allemaal door steenen huizen en gebouwen vervangen. En alles wordt naar hoogerop verplaatst. Voor de vei ligheid! Bijna niets is nog beneden. En dat is van hout en niet bewoond. De woningen beslaan niet de meeste ruim te. Het zijn complexen, waarin ook de echtparen niet méér hebben dan één kamer en keuken ,of bijvertrekje. Alles immers is gemeenschappelijk; eetzaal Directeur van dezen dienst met deze beschuldiging in kennis waarop hij meldde, een onderzoek daarna te heb ben ingesteld en bevonden te hebben, dat dit bericht onjuist was. Hiertegen is door den klager bij de Commissie geen protest aangeteekend. Daar bij de Commissie meermalen klachten inkomen, die niet behooren tot haar ressort en dus voor kennisgeving konden aangenomen worden, meent zij op grond van de onwetendheid van een deel van het publiek, dat het doeltref fender is, die klachten over te brengen aan het juiste adres. Zoo beklaagde zich een door de Hei- de-Maatschappij te werk gestelde ar beider, dat hij door ongeschikt gereed schap, hem verstrekt voor het uitbag geren van een sloot, dienend voor af voer van faecaliën van Middelburg naar Veere, was geïnfecteerd, en er ook geen voldoende maatregelen genomen waren om zich behoorlijk te kunnen reinigen. Deze klacht werd dus aan de Gezond heidscommissie te Veere overgebracht. Mét het oog echter op mogelijk be smettingsgevaar meende de Commissie in dezen haar medewerking te moeten verleenen tot het voorkomen van be smetting. Bij onderzoek bleek, dat de arbeider zijn berichten sterk had over dreven, dat het gereedschap, waarmede dit werk moest worden verricht, niet door ander was te vervangen, dat ech ter de gelegenheid zich behoorlijk te kunnen reinigen niet voldoende kon worden geacht met het oog op den aard der werkzaamheden, zoodat onmiddel lijk maatregelen werden genomen in deze behoefte ruimschoots te voorzien. Bij het uit den weg ruimen van de g wone klachten over verstopte riolen, ondervond de Commissie tengevolge de- zer tijdsomstandigheden wel eens wat tegenstand bij de huiseigenaren, maar bereikte zij door haar optreden toch steeds het gewenschte resultaat. Een paar klachten werden niet in be handeling genomen, omdat bij onder zoek bleek, dat men door het interme diair van de Gezondheidscommissie ge schillen trachtte te beslechten, die bij buurtgenooten ontstaan waren. Dit jaar bereikte de Commissie van het College van Burgemeester en Wet houders menig verzoek om advies inza ke nieuwbouw of verbouw in afwijking van de Bouwverordening. Op 27 Januari gewerd de Commissie van het College van Burgemeester en Wethouders een verzoek om advies op hun voorstel aan den Raad tot het onbe- baarverklaren van een tiental woningen en den bouw van tien eenvoudige één gezinswoningen, voorzien van gas,elec- triciteit en waterleiding, benevens mo dern privaat, tegen den billijken huur prijs van 2.70 per week. Deze wonin gen zullen binnenkort gereed zijn. Het onbewoonbaar verklaarde per ceel P 100, langen tijd een twistgeding tusschen gemeente en eigenaar, zal tot pakhuis worden ingericht. Door het Instituut voor Preventieve Geneeskunde werden een aantal vragen gesteld, betrekking hebbende op het bouwen van woningen speciaal met het oog op den weldadigen invloed van het zonnelicht. Deze vragen, geheel vallend op het terrein van den medicus-hygie- nist, zijn door het medisch lid als medi cus beantwoord. Door de bijzondere tijdsomstandighe den is de termijn van de onbewoonbaar- verklaring der bovengenoemde wonin gen met 6 maanden verlengd gewor den. Het aantal besmettelijke ziekten be droeg voor: Roodvonk 9 gevallen; Diphtheritis 1 geval; Paratyphus B 1 ge val; Typhus abdominalis 1 geval; Poli omyelitis anterior acuta 2 gevallen; Me ningitis cerebrospinal^ epidemica 1 ge val. Van den Hoofdinspecteur voor Be- mmmmmvrnrnmtm- leeszaal, zaal voor ontspanning; alles wat er noodig is. En voor de kinderen is er een kinderhuis. Meer dan één. Er zijn veel kinderen. Maar ze zijn niet thuis. De ouders komen hen 's avonds voor het ter ruste gaan, goeden nacht zeggen en blijven dan korter of langer met hen samen. Maar overigens zijn de kinderen ook collectief bezit en hun verzorging en opvoeding een collectie ve zorg. De ouders werken inderdaad zoo lang het dag is, met natuurlijk de noodige indeeling en rustpoozen. En de dag begint heel vroeg en „men gaat uit naar zijn taak en zijn werk tot den avond" 3). Of hieruit het systeem is ont staan? En of het daarmede te verdedi gen is? Het kind komt ter wereld in het Centrale Ziekenhuis van den Emek. Dat is de regel. Vandaar keert de moeder terug naar haar werk. En bet kind gaat naar het Kinderhuis. Het systeem leek en lijkt mij 'niet min der dan verschrikkelijk. Om de ouders. En om de kinderen. De ouders echter hebben deze methode zelf gekozen en ze schijnen het mooi en heerlijk te vin den. Een jonge moeder, die wij troffen en die ook in Holland was geweest, vroeg mij met trots: Zouden arbeiders kinderen wel ergens ter -wereld zulk een verzorging krijgen? Nee» moest ik zeggen zulk een verzorging niet. Want het huis is mooi. En de harichting is model. In alles deele, HygiëmYch en 3}. Ps. 104, 23. De ziel van den Oosterling. Hoe moeilijk het voor den Westerling is, de ziel van het Oosten te peilen, blijkt nog eens weer uit het volgen de geval, dat door een der Oost-Indi- scihe bladen verhaald wordt. Eenige maanden geleden was iemand in het onderdistrict Pakis, Ismael ge naamd na langdurige overpeinzingen tot de concluisie gekomen, dat de wereld op haar eind loopt en dat een uitbarsting van den vuurspuwenden berg, de Me- rapi zeer binnenkort het schrikkelijk tooneel van een algemeene weretdca- tastrophe zou vooraf gaan. Hij heeft vier anderen ook van deze droombeelden doordrongen en gevijven zijn ze toen den Merapi opgegaan om in den krater den dood te zoeken. Op een heiligen steen boven Selo (dat tusschen Merapi en Merbaboe ligt) heeft Ismael brieven gedeponeerd, aan den gouver neur van Midden-Java, aan den resi dent van Kedoe en aan den regent van Magelang, waarin ze mededeeling de den van hun voornemen. Merkwaardig was een zinsnede uit een achtergelaten brief, in 't Nederlandsch, waarin de schrij ver mededeelde, dat hij na zijn dood in den krater astraal zou blijven voortle ven. Van alle zijden is men vruchteloos op zoek geweest. Totdat onlangs de topo- graaf bij den Vulkanologischen dienst, de heer Petrochefsky, die op den waarne mingspost Babadan verblijft, op een och tend omstreeks tien uur twee lijken zag liggen aan de Noordoostzijde van den krater, dus vlak onder den hoogen negatief te verloopen. De Commissie kan voorts tot haar groote voldoening mededeelen, dat de installatie aan de prise d'eau ter vergrootig van het lil- teroppervlak voltooid en op 19 Uct. j.l in gebruik is genomen. De Com missie spreekt dan ook de verwachting uit, dat in het aanstaand verslag va* den Hoofdinspecteur van de Volksge zondheid de clausule: „dat de water voorziening te Middelburg thans aan. de te stellen eischen geheel voldoet niet. moge gemist worden. kraterrand"8 aari^den^'kant v7n" SeCTe In de vleesvoorziening heersche. heer Petrochefsky was met een koelie jj helaas nog toestanden e, La_ naar boven gegaan om temperaturen in strijd met de eischen L j- solfataren te meten en daartoe reeds om half zes 's morgens uit Babadan ver trokken. Toen hij over de lava van 1931 een eind in den krater doordrong, zag hij plotseling, tusschen rookslierten door, twee geheel ontkleede lichamen, waarvan er één onder een grooten steen verrpletterd lag. Ze waren geheel zwart geworden, maar niet verbrand. Het was door de opspuitende stoommassa's on mogelijk, de plaats te bereiken, waar »e lagen en de kraterbodem was zoo heet, dat zelfs de koelie het niet zonder schoe nen afkon. Van een opklaring heeft de heer Petrochefsky gebruik gemaakt om er een foto te maken. Van de andere vermisten werd niets gezien. Als de lijken inderdaad zijn van het gezelschap Ismael dan moeten ze den krater hebben beklommen aan den kant van Selo en van daar van den ongeveer 80 meter hoogen rand zijn afgespron gen! KOMT IN smettelijke Ziekten ontving de Com missie een mededeeling over: a. Vaccinatie in het eerste levens jaar; b. Poliomyelitis-bestrijding. Daar de Directeur der Gemeente reiniging den bestaanden ontsmettings oven had afgekeurd, als zijnde oud en versleten en niet meer beantwoordende aan de thans te stellen eischen, is door het College van Burgemeester en Wet houders in overleg met den betrokken Inspecteur van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, een voorstel aan den Raad ingediend tot het aanbrengen van een ronden, vacuum-formaldehyde-ont- smettingsoven met een inwendigen dia meter van 1350 mM. De Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid verklaarde zich bereid de helft bij te dragen in de kosten, mits de aanschaffing geschiedde in overleg met den inspecteur van de Volksgezondheid. De oven, thans reeds eenige maanden in gebruik, voldoet uit stekend. In aansluiting aan hetgeen volgens ar tikel 18 van de Wet op de Besmettelij ke Ziekten betreffende den bouw van barakken in het vorig verslag is mede gedeeld, meldt de commissie, dat 't Ge meentebestuur te dien opzichte krach tige pogingen aanwendt om deze zaak tot een goede oplossing te brengen en in deze, nog steeds diligent is. Volgens de verstrekte maandstaten van den loop van den Burgerlijken Stand, bleek, dat de influenza dit jaar weer eenige offers eischte en dat enkele gevallen van pneumonie, long ontsteking, kanker, hart- en nieraan doeningen, arteriosclerose, apoplexie en ouderdomsgebreken wederom als doodsoorzaak moesten worden gecon stateerd. In aansluiting aan hetgeen daarom- tient in het vorig verslag is medege deeld, kan worden gemeld, dat de apo theek van het Instituut der Godshuizen is opgeheven en de Geneesmiddelen voorziening thans door de apothekers bij toerbeurt van drie maanden ge schiedt; deze nieuwe regeling levert geen aanleiding tot eenige bemerking op. Het keukenzoutgehalte (NaCl) van het leidingwater, dat geregeld maandelijks werd onderzocht, schommelde van 73 tot 91 mGr. per liter. Evenzoo werd dit water om de 14 da gen bacteriologisch onderzocht uit een kraan van de périphérie en meerdere malen aan de prise d'eau: a. uit het kanaal; b. uit den reinwa- terkelder (Oost); c. uit den reinwater- kelder (West). Als résumé der resultaten, vermeld in de gezonden rapporten, kan worden gemeld, dat zich in verreweg de meeste gevallen geen enkele colonie op Agar- voedingsbodem vormde en dat de proe ven naar Mac Conkey, ingesteld met 4 maal 12 CC water, bevonden werden VRAAGT Let op het Fabrieksmerk (lngez. Med.) BHBfiNRX paedagogisch. Want de kinderen, inge deeld naar hun leeftijd, worden hier den heelen dag ontwikkelend en in doelma tig spel bezig gehouden. Dat alles is be wonderenswaardig. Maar verzorging en opvoeding zijn twee. En een Kinderhuis is geen ouderlijk dak. Waarjnede eigen lijk alles is gezegd. Niettemin werd mij verzekerd, dat de band tusschen de ouders en de kinderen hier niet minder stevig is dan bij welke andere maat schappelijke verhoudingen en regelin gen ook. En dat ouderliefde en kinder liefde er evengoed bij gedijen. Kunnen we ook hier een Synagoge be zichtigen? „Neen", zegt Esther Budko. „Die hebben we niet" gaat ze ernstig eenigszins irronisch, en als spijtig pole- miseerend voort. „Wij zijn immers goddeloozen!" En met een armbeweging naar het werk en in het rond: „Wij ge- looven, dat wij God hier beter ver staan, en -dat bij ons hier beter ver staat." „De school dan" vragen wij „en het onderwijs en joodsche lette ren en wetenschap? En de Bijbel? „Wis en zeker!" zegt zij „Kunnen wij onze kinderen dan betere en mooi ere en verhevener klassieken geven dan den Bijbel?" We rukken op Afoelé aan, alwaar we een behoorlijk hotel weten te vin den, Het is niet ver meer. Als we halt houden, komt de waard aan ons portier en vertelt ons, dat hij ons tot zij nen spijt niet kan herbergen, omdat hij leden van de politiemacht beeft gekre gen en nu alle kamers bezet zijn. Hij wist, dat wij in aantocht waren, want hij had van prof. Struck mijn post ge stuurd gekregen,' die inmiddels voor mij te Haifa aangekomen was. Die post was een blijde verrassing. Maar het was 'n tegenvaller, dat wij geen hotel hadden. We hebben echter nog eenige daguren en Schmidt meent dat we de belang rijkste instituten in den Emek nog kun nen zien en toch met den avond Haifa bereiken. Daar zullen we het op aan leggen. Afoelé is bedoeld als de groote centrale hoofdplaats van den Emek. Maar zij is het nog niet, al heeft zij het hoofdstation van de spoorlijn. We heb ben niet veel keuze voor hotel. We frisschen ons op en verkwikken ons aan wat spijs en drank. En we trekken weg naar het groote Centrale Ziekenhuis, gesticht en onder houden door het Arbeidersziekenfonds en de prachtige Amerikaansche vereeni- ging „Hadassah", die Palestina met tal van hygiënische instituten van den eer sten rang heeft voorzien en den heelen gezondheidsdienst op modernen grond slag heeft geregeld en tevens onder houdt. Mooie ligging, hoog, den omtrek beheerschend. Mooi gebouw. Mooi en voor zoover ik kan beoordeelen volledig ingericht, zooals een ziekenhuis moet ingericht zijn. Ook wat het ver plegend personeel van broeders en zus ters betreft. Bij het aanschouwen van zulke insti tuten moet jjjfïi telkens weder tien ja ten we hopen, dat met de Wet in de band, aan dezen ontoelaatbaren toestand dit jaar een einde zal wordefl Reeds jaren geleden heeft deze toe stand de ernstige bezorgdheid van ons Gemeentebestuur gewekt en heeft dit dan ook een plan en begrooting voor het bouwen van een abattoir ter fine van advies aan de Commissie voorgelegd., Door samenloop van allerlei omstan digheden, onderhandelingen en ontstane verwikkelingen is dit goede plan tot op beden nog niet tot uitvoering gekomen, totdat in Maart 1931 ons een nieuw voorstel van het Gemeentebestuur be reikte tot het bouwen van een abattoir op den Poelendalensingel, Dit lijvig dos sier bevatte naast een zevental teeke- ningen, de vóórgeschiedenis, de ver schillende onderhandelingen en bespre kingen, de begrooting, exploitatie-bere keningen, aanleg van wegen enz. Aan dit voorstel kon onze Commissie met groote ingenomenheid haar adhaesie hechten. De Commissie vertrouwt dan ook, dat de Raad hieraan zijn goedkeu ring zal hechten. WALCHEREN. NIEUW EN ST. JOOSLAND. Maan dagmiddag hield de raad dezer ge meente een openbare vergadering. Af wezig het lid Klompe wegens onge steldheid. Ingekomen was een dankbetuiging van de familie Catsman voor betoonde deel neming bij de begraving van wijlen I. Catsman, tot kort voor zijn dood ge meentebode alhier. De voorzitter deelde mede, dat voor werkverschaffing in 1931 totaal is uit gegeven 780.dat een steunregeling ter goedkeuring is opgezonden aan de regeering; dat hij zich in verbinding heeft gesteld met de besturen der gemeenten Ritthem, O. en W, Souburg en Vlissin- gen betreffende de uitvoering van den aanleg van den nieuwen rijksweg van hier naar Vlissingen, en dat de gemeen ten Ritthem, Souburg samen willen werken om gedaan te krijgen, dat de werkloozen in die gemeenten tewerk kunnen gesteld worden bij de voorgeno-- men werkzaamheden in den polder Wal cheren. Een en ander is ook voor kennis geving aangenomen. Op het aangehouden verzoek van J. de Vries, grafdelver om extra belooning voor begraving van lijken uit andere ge meenten op deze begraafplaats, werd na toelichting door B. en W. afwijzend beschikt. Aan het Bestuur der Bijz. School werd een voorschot verleend op de vergoe ding krachtens art. 101 der L.O.W, voor 1932 van 1150.83. De korting op de jaarwedden van den burgemeester, secretaris en ontvanger, waarover door MIDDELBURG ren terugdenken. En overwegen, hoe> het er toen in den Emek moet hebben uitgezien! Vlak bij ligt K'far-Jeladiem, dat is; Kinderdorp. Een kolonie voor weezen. Een alge meen weshuis. Maar een landelijke in richting, waar de jongens en meisjes in den landbouw worden opgeleid en m alle werkzaamheden, die voor het land bouwbedrijf noodig zijn. Er is een volle dig landbouwbedrijf aan verbonden, waarin de kinderen gaan werken van den leeftijd af, waarop ze ook in het ge zin als boerenzoons en -dochters zou den medearbeiden. Ook hier is alles, wat tot het verblijf, het onderwijs en 't bedrijf behoort, naar het hoogere ge deelte van het bezit gebracht of wordt er langzamerhand heen verhuisd. Al weder voor de veiligheid. We zien hier bovendien een vaste politiepost, Eén bereden man. Ook de meisjes-landbouwschool in Nahalal doen we aan. Het is vacantie- tijd en niet de heele meisjes-bevolking is aanwezig. Maar we zien het hoofdge bouw en de omgeving en de tuinen -en een aantal aanstaande boerinnen aan 't werk in de stallen en bij het pluimvee en aan den arbeid op het land. Onze be knotte tijd dwingt ons tot een slechte vluchtige beschouwing. Want ik wil in zonderheid nog graag even in Scheich- Abreq zijn.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1932 | | pagina 5