PHILIPS
J0üuhi&
WAAROM
LAMPEN?
KUNST EN WETENSCHAP.
Weigert namaak!,
RECHTZAKEN.
LANDBOUW.
ONDERWIJS
GEMENGD NIEUWS.
Door het veel ge
ringere stroomver
bruik haalt de Phi
lips lamp het prijs
verschil van een
paar dubbeltjes,
dat ze meer kost
dan een zooge
naamd goedkoope
lamp, reeds binnen
een maand ruim
schoots in.
Gebruikt Philips
„Argenta'Mampen
en denkt er aan
VOOR ONZE JONGENS EN MEISJES.
llVJi
samenstelling van de begrooting 1933
zullen B. en W. ernstig moeten nagaan,
of eene loonverlaging over de geheele
lin:e der ambtenaren en werklieden ge
boden wordt om het evenwicht in de
gemeentefinanciën te kunnen behouden.
Voor eene verlaging uitsluitend op de
bezoldiging van de genoemde drie titu
larissen kunnen B. en W. geen vrijheid
vinden aan Ged. Staten voor te stel
len te adviseeren daartoe over te gaan
Evenmin zouden zij het billijk achten,
dat bedoelde korting uitsluitend voor
hen reeds zou moeten ingaan op 1 Maart
a.s.
Op grond van een en ander stellen B
en W. voor Ged. Staten in bovenge-
noemden zin te adviseeren B. en W.
teekenen hierbij aan, dat de voorzitter
van hun college tot dit voorstel niet
heeft medegewerkt.
Ingevolge art. 101 der L.O.-wet stel
len B. en W. voor over 1929 uit te kee-
ren de volgende vergoedingen: school
der VI. Schoolvereeniging 1993,25;
Sint Paulusschool 1785,47; R.K. Jon
gensschool Kasteelstraat 1144,34; R,
K. Meisjesschool 3365,93; Ch. Herv.
School Wagenaarstraat 3513,81; Oran-
jeschool 2255,14; Geref. School Ka
steelstraat 2437,03; idem Verkuyl
Quakkelaarstraat 1618,93; R.K, U.L.O.
school 899,40 en Ch. U.L.O. school
1492,50.
Voor vakonderwijzers: VI. Schoolver
eeniging 340,50; school Wagenaar
straat 428; Oranjeschool 214; Ger.
school Kasteelstraat 321; idem Ver
kuyl Quakkelaarstraat 214; R. K.
Meisjesschool 360; R.K. U.L.O.-School
609,90; Chr. U.L.O.-school 694,59,
Ten slotte voor het vervolg onder
wijs der Ver. tot bevordering van Chr.
Onderwijs f 349.77.
Als voorschot j-oor 1932 wordt voor
gesteld voor gewone lagpre scholen
f 11.39 per leerling of met gewoon on
derhoud f 14.91 en voor de uloscholen
resp. 119.90 en f 26.25; voor de vakon
derwijzers in totaal f 342 voor gewone
lagere scholen f1049 voor uloscholen.
Daar dc Electro tinfabriek het geheele
jaar 1931 niet in werking is geweest,
stellen B. en W. op verzoek der directie
voor ontheffing der straatbelasting te
verleenen, zijnde een bedrag van f 36.
Ter vaststelling bieden Bi. en W. de re
kening van de Zeemans- en Visschers-
bcurs over 1*930 aan, met een goed slot
van f 3548.86.
Daar de verharde rijbreedte van het
gedeelte van den Singel tusschen den
Koningsweg en de Van Dishoeckstraat
maar 5 m. is en onvoldoende is voor
het huidige verkeer, waardoor vele voer
tuigen gebruik maken van de tusschen
de verharding en de boomen gelegen
strook grond, wat kuilen veroorzaakt en
tot verkeersongevallen kan leiden, stel-
B. en W .voor tot verbreeding van den
rijweg over S(e |g|aan, wat f 4355 zal
kosten en tot rioleering van dit deel
van den weg, waarvan de kosten op
f 3750 worden geraamd, alles te brengen
ten laste van het wegenfonds.
B. en W. zijn bij nadere bestudeering1
tot dc overtuiging gekomen, dat niet moet
worden overgegaan tót het plaatsen van
een kleine electrisch gedreven pomp
voor hel afvoeren van water uit de zout-
kvatersloot ten Noorden van de tram
baan der N.V. Stoomtram Walcheren,
doch dat dit water moeit worden ge
loosd door de te verbreeden en uit te
diepen slooten, tot welk werk reeds be
sloten is. De kosten zullen daardoor tot
f 30.000 stijgen en B. en W. hopen dit
werk in werkverschaffing te kunnen doen
uitvoeren met subsidie van het rijk.
In verband niet deze werken stellen
B. en W. voor ten laste van het grond
bedrijf aan te koopen 5210 vierk. m
grond van de gebr. J .en M. de Jonge
voor f 3126.
Ten slotte stellen B. en W. voor aan
den heer ir. F. Vredenrijk Engelenburg
op zijn verzoek eervol ontslag te verleenen
als tijdelijk leer aar in het machinetee-
kenen aan de Avondschool voor Nijver
heidsonderwijs zulks met ingang van "1
Februari 1932.
van behoorlijk te rijden te eeneaimale
missen. De administratie maakt de fout.
van veel te gemakkelijk rijbewijzen ax
te geven. Nu wordt de rechter voor de
taak gesteld te corrigeeren wat de taak
van de administratie is. Zoo had de hier
betrokkene een absoluut gebrek aan reac
tie-vermogen. Om deze reden had hem
geen rijbewijs mogen worden verstrekt.
Lfta-v
Vraagt de echte Poeders en Tabletten I
Echt zijn ze alleen, wanneer op de
verpakking de naam van den fabrikant
in nevenstaande
handteekening
voorkomt
(Ingez. Med..)
'ZB
De Hooge Baad behandelde 'n cassa
tieberoep van K. Z., die terecht had
gestaan terzake dat hij op 8 Ma,art 1931
te Rijswijk met een door hem bestuur
den jaiuto zoo onvoorzichtig en roeke
loos gereden heeft, dat hij een aanrijding
veroorzaakte, waarbij de heer K. uit
Schiedam het leven verloor.
Verdachte werd door de Haagsche
rechtbank veroordeeld tot 2 maanden
gevangenisstraf, welk vonnis het Haag
sche Hof bevestigde.
Voor requirant pleitte voor den Hoo-
gen Raad mr. Roeper Bosch, die stelde,
dat men bij 't ten laste leggen van „roe
keloos rijden" geen rekening houdt mot
hot feit, dat zeer veel automobilisten
op don wag rijdon, die de bekwaamheid
DE KRINGLOOP DER ELEMENTEN
IN DE NATUUR.
Maandagavond sprak vanwege het
Natuurkundig Gezelschap Prof. Dr. G.
iterson uit Delft over den kringloop van
elementen in de natuur.
De elementaire samenstelling van
planten en dieren vertoont uit den aard
der zaak veel overeenkomst. Alleen is de
verhouding verschillend. Terwijl het
dierlijk lichaam 62 pet. zuurstof bevat,
bevat de plant 53 pet. koolstof.
Onder den invloed van het licht op
het chlorophyl van het bladgroen wordt
koolzuur uit de atmosfeer opgenomen en
te zamen met water omgezet in kool
hydraten en koolzuur. Hierbij wordt
licht energie verbruikt. Het omgekeerde
proces heeft plaats bij de ademhaling der
dieren en planten, deze laatste in het
auister waarbij de energie als
lichaamswarmte weer te voorschijn
komt.
Volgens schatting gebruikt de plan
tengroei van de in de atmosfeer uiterst
verdund voorkomende koolzuur (0.03
percent) per jaar 120 biljoen kg kool
zuur, dit is het 20ste deel van de in de
atmosfeer aanwezige koolzuur. Kwam
er dus geen nieuwe aanvoer van kool
zuur, dan zou in 20 jaar alle leven op
gehouden hebben. De nieuwe toevoer
geschiedt door de ademhaling van dieren
en planten en wel 2.4 biljoen kg per
jaar dus steeds 2 pet. van wat er noodig
is. De overige 98 percent, dus het leeu
wenaandeel, wordt opgeleverd door de
werking van microben.
Men heeft reeds met goed gevolgd de
plantengroei kunnen bevorderen door
extra toevoer van koolzuur en extra
bestraling met licht.
Welke elementen onontbeerlijk of
schadelijk zijn tracht men bij de planten
te onderzoeken door voedingsproeven.
Men heeft het vermoeden, dat die ele
menten het werkzaamst zijn, die in het
periodiek systeem zoodanig geplaatst en
in die mate geioniseerd kunnen zijn, dat
de elektronenmantel, die ze bij die
ionisatie bezitten overeenkomt met die
van het naastbijzijnd edelgas.
Calcium en phosphorus vormen de be-
standdeelen van de beenderen.
Kalium is belangrijker dan natrium en
door de proeven van prof. Zwaardema
ker is uitgemaakt, dat dit vooral is toe
ie schrijven aan de radio-activiteit van
het kalium.
Jodium is voor dieren belangrijker dan
voor planten. Zwavel en ijzer zijn onont
beerlijk. De rol van aluminium is nog
niet bekend, maar opmerkelijk is, dat
het tot 10 a 20 percent voorkomt in
Lycopodiumpoeder. Verschillende ele
menten zijn alleen nuttig wanneer ze
slechts in uiterst kleine hoeveelheid
voorkomen, bijv. molybdeen (alleen als
anion) en koper. Dit laatste vervult
in het bloed van vele lagere dieren de
rol van het ijzer in dat van hoogere. Dat
bloed van die lagere dieren is dan ook
dikwijls groen.
Het blauwe gras van Kentucky bevat
veel koper.
De werkzame hoeveelheid van derge
lijke metalen wordt soms reeds verkre
gen door de metalen zelf in de voedings
vloeistof te doen. De minimale hoeveel
heid, die dan wordt opgelost, blijkt vol
doende te zijn voor een gunstig resul
taat.
Merkwaardig is, dat het onderzoek
heeft uitgemaakt, dat zeer waarschijnlijk
het haematine van het bloed in con
structie overeenkomt met het chloro
phyl en dat dit laatste op de plaats
waar in haematine ijzer en chloor zit,
magnesium heeft.
Het in Limburg voorkomende zink-
viooltje met groot geel bloempje en lange
steel bevat veel zink en heeft daaraan
de afwijkingen te danken, waarvan het
nog niet geheel zeker is of ze ook blij
ven na overplanting op niet zxnkhou-
denden bodem.
Van borium weet men alleen, dat het
gunstig heeft gewerkt bij de bestrijding
van een tabaksziekte.
Chroom, zilver en cadmium zijn scha
delijk.
De Nobelprijswinnaar Otto Warburg
heeft door proefnemingen uitgemaakt
dat, ofschoon rood licht de sterkste wer
king heeft op het chlorophyl, toch ook bij
ontstentenis van rood licht ook de
andere lichtstralen actief kunnen zijn,
vooral blauwe.
Omtrent de ademhalingswerking be
staan nog verschillende theoriën, de
eene neemt aan, dat het ijzer de zuurstof
actief maakt, een andere, dat onder in
werking van een enzym de hydrogena-
sen ontstaan, die de waterstof actief
maken.
Microben doen stikstof verwerken in
eiwit, dat bij afbouw Anirden, Ammo
niak, nitriten en nitraten levert, welke
laatste weer door de planten en micro
ben in eiwitten kunnen worden omge
zet.
De mensch kan hier ingrijpen en de
•tikstof uit d e lucht binden in Ammoni-
Een wonderbrood.
In oude kronieken vindt men tal van
wonderverhalen overde kometen. Ze
worden voorgesteld als vreeselijke lucht
monsters, die bloed en vlammen braken
en, zooals het wei eens terecht is uit
gedrukt, door de lucht rijden, dat het
den menschen de haren ten berge doen
rijzen, maar dan tevens worden voor
gesteld als boden en proleten van aTlerlei
ellende, als pest, hongersnood, aardbe
vingen, stormen, watervloeden, veesterlte
en wat er op dat gebied nog meer be
dacht kan worden.
Even mag de aandacht gevraagd wor
den voor een komeet, die in 1316 ver
scheen en waarvan wij het volgende vin
den aangeleekend, dat ongetwijfeld wel
tot hel allermerkwaardigste behoort, wat
die staartsterren in den loop der tijden
hebben kunnen veroorzaken, waarbij wij
letterlijk weergeven, behalve de oude
spelling.
In hel jaar 1316 openbaarde een ver-
vaardelijke groote comeet, daar een gtroo-
te en lastige dure tijd na vblgde, en
groote Pestelentie, bijzonder in Holland
en Zeeland, zoodat er veël menschen
van honger stierven. Meq vond{ als som-
nïïaen schrijven, de menschen dood o_p
de wegen liggen van "honger, en sommi-
kinderen aan haar moeders borsten
die dood waren en die horsten gezo
gen hadden. Den honger en dure tijd
durende twee jaren lang. In dezen tijd
veranderde binnen Leiden in Holland
een stuk gerstebrood in een harden
steen, dewelke die gedaante heeft van
een brood, als men nog voor oogen zien
mag in Sinte ?Peetersheele aldaar. Er
wordt daaraan toegevoegd, dat dit won
derbrood naderhand is verhuisd' naar
het Gasthuis te Middelburg. Ongeloovige
meuscheu van lateren tijd willen .wel
zeggen, dat het nooit iets anders is ge
weest dan een keisteen. De legende
zegt, dat in dien hongersnood een vrouw
te Leiden tot haar zuster ging en deze
om een bete broods verzocht: dat deze
zeide geen brood te bezitten en dat daar-
00 de eerste zeide: Jlueve zuster ,,ik
weet. dat gji wel brood hebt, maar ik
wensch nu. dat al het brood, dat ^ij
hebt, in steen verandere".
Men zal ook in die dagen van de ver
schijning van de komeet en de wonder-
derlijke wijze van verandering van brood
in steen, wel gezegd hebben „dat noyt
mensclie dierghelycke gjhesien en hadde".
De verschijning van een komeet 35
jaren later, in 1351', 'is ook al 'heej
zonderling, want 'dat dit in 'September
plaats had, dat ze groot en vreeselijk
was, dal er sterke winden uit heit Noor
den volgden, is alles vrij gewoon voor
die dagen ,maar het volgende is nogal
miracileus: En daar was ook een eclips
der sonnen wel zeventien uren lang, „dat
noyt mensche derghelycke ghtesien had
den", geen wonder, 'want een eclips van
zeventien uren behoort nu eenmaal tot
de onmogelijkheden. W.
ak en zoo het zelfde proces doen plaats
hebben.
Deze eiwitleverende microben zijn niet
alleen de in de bekende wortelknolletjes
-anwezige, maar ook andere, door prof.
Beyerinck in den bodem gevondene. Bij
die werkzaamheid wordt ten koste van
energie van koolhydraten het eiwit op
gebouwd, zooals door proeven is bewe
zen, waarbij filtreerpapier in een kolfje
de koolhydraden leverde en eiwitdeeltjes
het verwoeste papier opvulden.
Zwavel is in groote hoeveelheid aan
wezig in het cysteine een bestanddeel
van haar, wol, enz.
De cysteïneverbinding glutathion is
in alle cellen aanwezig en speelt een
groote rol bij de stofwisseling.
De Aarde levert aan de planten per
jaar 36000 miljoen K.G. zwavel, waarvan
de menschen 365 miljoen en de dieren
1095 miljoen K.G. benutten, dit is 3 pet.
van het beschikbare. De overige 97 pet.
worden door de microben verwerkt Er
zijn microben, die gevuld zijn met zwa-
veldruppels, die ze in hun voedingspro
ces omzetten.
Opvallend is hier de overeenstem
ming met de verhoudingsgetallen bij de
koolzuurassimilatie.
Silicium is een belangrijk bestanddeel
van de kiezelalgen.
Arcenicum schijnt ook noodzakelijk te
zijn voor het menschelijk leven.
De mensch neemt per jaar 7.66 m.gr,
arsenicum op.
Spreker heeft uit het rijke materiaal
enkele grepen gedaan. Veel is er nog
onbekend, maar men dient wel bewon
dering te hebben voor de stoere en nauw-
keur'ge arbeid, die reeds belangrijke re
sultaten heeft geleverd.
De aanwezigen bedankten den spreker
voor zijn duidelijke en boeiende voor
dracht door een hartelijk applaus.
Kring Axel der Z, L. M.
Zaterdag vergaderde de Kring Axel
der Z.L.M. in tegenwoordigheid van den
Alg. Secretaris Ir. Siebenga uit Goes. Na
opening en de gewone plichtplegingen
werd het jaarverslag uitgebracht eu deel
de de penningmeester mee dat de ont
vangsten f1406 en de uitgaven f1365
hadden beloopen.
Hierna besprak de heer Siebenga in
het kort de reorganisatie van de 'kringen,
die men in afdeelimgen wil splitsen, ten
einde plaatselijk meer .bekendheid te kun
nen geven aan wat in de Zeeuwsche Land-
houw-Maatschappij omgaat, zoowel in de
kringen als op de kantoren; en men om
gekeerd ook zijn wenschen en grieven
meer tot zijn recht kan doen komien,
opdat zoo mogelijk daarnaar kan worden
gehandeld. Kortom men wil te Goes mtér
voeling hebben met de leden. Men zal
een vijftal vergaderingen in deze streek
en ook in West-Zeeuwsch-Vlaanderen be
leggen, waar een en ander kan worden
besproken.
Als bestuursleden worden gekozen de
heeren A. d'Hert van Zuiddorpe (aflr.X
A. Dees Dz., te Tereneuzen en J. den
Hamer Sr. te Axel.
Bij de rondvraag werd geklaagd over
de schade, die zelfs landbouwers "hadden,
die op meer dan 4 km van de fabrieken
de l'Azote te Sluiskil wonen. Opgemerkt
werd dat het bij' mist en vochtig weer
hel ergst is. Herhaaldelijk worden de jbn-
ge planljles aangetast die er op den duur
niet meer boven op komen.
Een nader onderzoek wordt toegezegd
Anderen kiagen over den druk der
sociale lasten, de zegelplakkerij' en de
grondbelasting.
Ten slotte sprak ir. Siebenga nog over
den uitvoer van landbouwproducten, in
zonderheid van pootaardappelen, waar
voor nu wettelijke bepalingen zijn ge
vraagd en ook zullen worden vastgesteld!,
maar dan op een wijze, die meer vertrou
wen moet geven in den Nederlandscheri
handel in dat artikel, dan op het oogen-
blik in het buitenland bestaat.
Beurs voor studiën in België.
De NederJandsche afd. van de com
missie ter uitvoering van het verdrag be
treffende intellectueele toenadering tus
schen Nederland en België, zal ten be
hoeve van een afgestudeerde, 'n student
'n geleerde of een kunstenaar van naaim,
die zijn studiën aan een universiteit of
hoogeschool in België wenscht voor te
zetten ol' aldaar onderzoekingen o>f andere
werkzaamheden wenscht te verrichten,
beschikbaar stellen een beurs, .groot
f1200 's jaars.
FABRIEKSBRAND. Hedennacht om
streeks één uur is door, tot nu toe on
bekende oorzaak een .geweldige brand
uitgebroken in de fabriek van industrie,
landbouw en zuivelwerktuigen annex
woonhuis, toebehoorende aan den heer
A. Lanfers te Eelderswolde, op 'n
half uur afstand van Groningen. Toen de
brand uitbrak, was niemand in het ge
bouw aanwezig. Een buurman waar
schuwde de brandweer van Groningen
De molorspuit had het ongeluk om' vlak
bij' het brandend gebouw in een grep
pel te geraken. Een tweede motorspuit
werd gewaarschuwd, die spoedig ter
plaatse verscheen, en eindelijk drie stra
len water kon geven in de loeiende vuur
zee. Door den krachtigen O. wind aange
wakkerd viel aan blusschen weldra niet
meer te denken.
Daar er tenslotte geen water meer was,
was men gedwongen het gebouw tot den
grond toe te laten afbranden. Groote
voorraden die opgeslagen stonden zijn
verwoest. Verzekering dekt de schade.
DE MOORD TE HEMMEN. Om
trent den moord op de 73-jarige vrouw
van B. te Hemmen verneemt de
Maasbode nog het volgende: Twee man
nen, die te Schoonhoven gearresteerd
(Ingez. Med.)
waren bleken met den moord niets uit
staande te hebben. Nadat zij door den
rechtercommissaris te Arnhem géhoord
waren, zijn zijl weer opi vrije Voeten
gesteld. In de woning van den Visch-
venter H. H. te Opheusden werd bjij een
huiszoeking geld gevonden, waarvan de
vrouw van H. niets afwist.
Voorts is gebleken dat H. meermalen
bij de vermoorde vrouw B'. visch af
leverde.
H. is naar Arnhem overgebracht, ten
einde door <^en rechtercommissaris te
worden gehoord.
VOL WATER GELOOPEN. -x Dinsdag
middag ontdekte de brugwachter v. d. B>.
te Naarden, dat er een schip 'in het
Naarder Hop de noodvlag had uitgesto
ken, waarop hij zich onmiddellijk met de
politie in verbinding stelde en fich met
de havenboot naar het in gevaar ver-
Eeerende schip begaf. Dit bleek te zijn
het motorschip „Samenwerking" van de
Gebr. Los uit Amersfoort. De machine
kamer en het ruim waren vol water ge-
loopen tengevolge van het feit, dat het
schip te diep geladen was en er een
hevige golfslag stond. De schipper met
zijn knecht zaten nog in den roef, die(
nog net boven wateruitstak. Zij konden
juist bijtijds het zinkende schip verlaten.
m net ruim nevona zich een hoe
veelheid balen gerst en opi het dekstond
een aantal vaten met ve(t.
Ongelukken.
Het zoontje van den heer v. D. te Dus-
sen bij Geertruidentberg viel, spe
lende, bij een buurman, van den zoldei.
Met een ernstige hoofdwonde werd Ciu
kleine opgenomen.
15
Vind jij het niet
gek, dat we zoo
maar in een onder-
aardsch kasteel zit
ten, merkte Roetje
op en alsof hij bang
werd, gaf hij Drib
beltje gauw een
hand. Ze liepen zoo
een eindje en kwa
men bij een heel
eigenaardig dingske.
Het leek 'n mensch
met een heel groot
gezicht, maar dat
kon toch niet en
daarbij tikte het al
lemaal. Roetje wil
de heel flink zijn en
ging er op af. Hij wreef met zijn hand
over het gezicht en daar zagen ze tot
bun blijdschap dat het ten heel gewone
Roetje en Dribbeltje.
klok was, die heelemaal vol stof zat.
Maar dat die klok nog liep, daar be-
grepaa z* aiets van.