REIS naar pAmim
Ceeusiekv.
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 10 FEBRUARI 1932, No, 34.
HET JAPANSCH-
CHINEESCHE CONFLICT.
DOOR RADDYN S.PkdeVRIES.Mzn
Café-Restaurant van den 1sten Rang.
TEGEN 'T ONTWERP
TERPSTRA.
„Allerlei omstandigheden."
BINNENLAND.
DE STERRENHEMEL 10—17 FEBR. 1932. 20 h M.T.
DE KLEINE GEMEENTEN EN
HET KORTINGSWETJE.
STUKKEN
VOOR DEN GEMEENTERAAD VAN
VLISSINGEN.
II,
De eerste botsing tusschen
Japanners en Chineeten.
Het ontwakend China,
(Bijzondere correspondentie,)
In de negentiger jaren regeert over
China de Keizerin-Weduwe Tsehsi. Zij
regeert er met absolute macht. Wel is
er haar zoon, de keizer, maar hij is een
willoos werktuig in de handen van zijn
moeder. De rechterhand van de keizerin
weduwe bij het besturen van het onme
telijke rijk is Li Hoeng Tsang, bekwaam
generaal en staatsman. Hij is minister
van buitenlandsche zaken en eerste mi
nister van het Chineesche keizerrijk.
Zijn functie brengt hem voortdurend in
aanraking met buitenlanders. Als Chi
nees van den ouden stempel mag hij
deze vreemdelingen niet. „Het zijn niet
de mannen zelf, die mij tegenstaan, maar
't is hun manier, zich zoo verheven te
voelen. Eenmaal zal ik hun vragen: was
uw land beschaafd en bestudeerde het de
zeven kunsten vóór het onze?"
Maar ondanks zijn afkeer van de Wes
terlingen, begrijpt hij, dat zij niet buiten
het land te houden zijn
Het keizerlijke hof te Peking haat de
vreemdelingen. Liefst zou het ze in zee
drijven, maar Li Hoeng Tsang, die in
Europa is geweest en gezien heeft hoe
machtig deze Westerlingen zijn, vormt
laag. Aan het keizerlijke hof te Peking is
men woedend op den eersten minister
Li Hoeng Tsjang, wien men de schuld
geeft van de ramp, die het land getrof
fen heeft. Men verwijt hem, dat hij door
krijgstoerustingen te land en ter zee
Japan geprikkeld heeft. Li Hoeng Tsang
laat den storm van verontwaardiging
onder zijn landgenooten kalm over zich
heengaan en gewiekst voert hij tot zijn
verdediging aan: „Wanneer een bank
ijzeren deuren bouwt, of een pandleener
ijzeren staven aan zijn vensters aan
brengt, kan men dan zeggen, dat dit een
uitdaging voor inbrekers en dieven is?"
Li Hoeng Tsang wordt gedwongen om
met de Japanners over de vredesvoor
waarden te onderhandelen. Ze zijn ver
nederend voor China. Afstand van Ko
rea, Formosa en het schiereiland Liatong.
Maar Rusland, Duitschland en Frank
rijk bemoeien zich er mede en dwingen
Japan zijn eischen wat te matigen. De
tusschenkomst van de drie Europeesche
mogendheden leidt ertoe, dat Japan
voorloopig genoegen moet nemen met
het eiland Formosa.
Deze gebeurtenissen leiden tot het
ontstaan van de nationale beweging on
der de Chineezen. Een felle strijd breekt
uit tusschen hervormers en reactionai
ren. De invloed van Li Hoeng Tsang op
de keizerin-weduwe is sterk afgenomen.
Zij leent het oor aan personen uit haar
onmiddellijke omgeving, op wier insti
gatie zij een aan de vreemdelingen vij
andige politiek gaat voeren.
Een dezer personen, prins Toean, is
macuug ueze w esteruugen z.ju, vurn, t bezield
de remmende kracht voor al te ondoo.r A T u
dachte maatregelen der keizerliike re-!,.5 en de vreemdelmgen. Li Hoeng
dacnte maatregelen der keizerlijke re lgang ziet het gevaas.f dat zijn iand be_
geering. dreigt en hij stelt alle pogingen in het
werk om dit oplaaiend nationalisme te
temperen en in gezonde banen te leiden.
Dit verwekt den toorn der nationalisten
en Li Hoeng Tsang is te Peking zijn
leven niet meer zeker. Om hem te red
den plaatst de keizerin-weduwe den
hoogbejaarden staatsman in 1899 over
naar Kanton in het Zuiden van het Rijk,
waar hij met het ambt van onderkoning
wordt bekleed.
De bezetting van Port Arthur door
Rusland, Kiautschau door Duitschland en
Weihaiwei door Engeland doet de bom
barsten. Op 20 Juni 1900 wordt de
Duitsche gezant, baron von Ketteler, te
Peking door nationalisten vermoord. De
keizerin-weduwe verklaart den oorlog
aan de groote Europeesche mogendhe
den. De troepen der Europeesche mo
gendheden rukken naar Peking op en
bezetten de hoofdstad. Het keizerlijke
hof vlucht.
Aan de beweging der z.g. „Patriotti
sche Vredesvuisten", meer bekend onder
den naam van Boksers (Bokseropstand),
wordt met geweld een eind gemaakt.
China is nu in de macht van de groote
mogendheden.
Nog eenmaal wordt de 79-jarige, grij
ze staatsman Li Hoeng Tsjang geroe
pen om zijn land te redden en het voor
al te smadelijke vredesvoorwaarden te
vrijwaren. Dit gelukt hem wonderwel
De integriteit van het Chineesche rijk
blijft gewaarborgd.
Onder deze omstandigheden gaat men
de twintigste eeuw in.
In den loop der jaren hebben Engeland
en de Vereenigde Staten van Amerika
zich groote voorrechten in China weten
te verschaffen. De handelaren hebben er
hun nederzettingen in de kustplaatsen,
de zendelingen trekken het binnenland
in om de Chineezen tot het Christelijk
geloof te bekeeren. „Om ons te leeren
hoe wij het best leven en het gelukkigst
zullen sterven," smaalt Li Hoeng Tsang.
Deze privilegiën in China aan de
Westerlingen zijn een doorn in het oog
van het zich snel moderniseerend Japan,
dat hunkert naar macht en aanzien. Dit
land heeft het groote, Chineesche rijk,
met zijn onmetelijke rijkdommen aan
grondstoffen noodig voor zijn expansie
en als afzetgebied voor de producten
van zijn industrie. Japan zoekt een voor
wendsel om vasten voet te krijgen op
Chineesch grondgebied.
Maar de keizerlijke, Chineesche re
geering ig niet van de Japanners gediend.
De Chineezen mogen de Japanners niet,
hoewel zij in ras en beschaving er veel
overeenkomst mede vertoonen. De Ja
panner ziet met een kwetsende gering
schatting neer op den Chinees en trou
wens op eiken Oosterling, die niet tot
zijn volk behoort.
In het Noorden tegen Mantsjoerije aan
ligt het in zekeren zin onafhankelijke rijk
Korea. Het is dit land, waarop Japan ter
bevrediging van zijn expansiezucht het
eerst het oog richt.
Maar ook China meent aanspraken
op Korea te hebben, die 't niet wenscht
prijs te geven. Dit leidt in 1894 tot een
oorlog tusschen Japan en China, die door
Japan was uitgelokt, omdat het in
Korea den invloed van het steeds meer
naar het Oosten voortdringende Rus
land vreesde.
China is niet opgewassen tegen het
modern uitgeruste Japan en het Chi
neesche leger lijdt een smadelijke neder-
Gedenkschriften
Tsang.
van Li Hoeng
25).
En we beklimmen van buiten het
platte dak, waar, aan beide zijden, koe
peltjes uitsteken, die andere graven
van grooten overwelven. Daar zien we
de halve zuilen, welke van boven als
schotels zijn uitgehold. Op Lag-ba-Omer
worden ze gevuld met olijfolie en dan
zijn het groote fakkels, die de bergen
rondom verkondigen, dat het „jaartijd"
is van Rabbie Schim on. En dan stroomt
het bezoekers naar Meron. En een on
afzienbare file van rijtuigen en auto's
komt er uit het gindsche Safed, alwaar
evenals hier te Meran, de politie het
verkeer moet regelen. „Wie de vreugde
van „de Hiloelah d'Rabbie Schim'on"
niet heeft gezien, heeft nog nooit een
werkelijk vreugdefeest beleefd." Zoo
wordt er met een variant (4) beweerd.
De armelijke woningen der oude van
dagen bevinden zich boven aan de gaan
derij. Van daar wijst men ons de plaat
sen, alwaar de graven moeten zijn van
Hillel en Schammaï de onsterfelijken
uit den tijd van Herodes en tevens
de plekken waar zij geleeraard zouden
(4) Op Talm. Babi. Soekkah fo. 51a.
AMSTERDAM
"hobbemastraat lu_
STADHOUDERSKADE
Eigen garage (40 Auto's) naast 't Hotel.
(Ingez. Med.).
hebben. En van nóg een aantal beroem
de namen uit Mischnah- en Gamarah-
tijd. Ook de profeet Elia heeft hier 'n
bepaalde plek. En een bepaalde functie
in de mystiek, die de bergen en dalen
vult.
Een historische plaats is het hier van
eersten rang, zonder eenigen twijfe'. In
deze streek hebben de grootsten van
ons volk gewerkt en geleeraard en de
geestelijke fundamenten voor zijn on
vergankelijkheid opnieuw bevestigd,
de nek gekromd onder den voet van hel
machtige Rome. Wij zijn er nog. En er
wordt weer gebouwd.
Die gedachten vergezellen ons ver
der. Het schouwspel van het boek der
bezoekers had ze haast bedorven. Dr.
Fries is er nog niet over heen: „Dat is
de plaats onwaardig. Voor duizend dol
lar jaarlijks houdt men deze monumen
ten op waardige wijze in stand." En hij
schrijft het op.
Wegwindingen gelijk verrekte kurke-
trekkers zooals hier in den opgang naar
Safed, hebben we nog niet gehad,
Schmidt fluit en zingt en tenslotte zegt
hij, zelf verademend: bravo Schmidt,
Zoo doen we onzen intocht in Safed, Het
is omstreeks twee uur in den middag
als wij ons hotel bereikt hebben,
Safed ligt hoog en het is er heerlijk
koel. Zelfs nu op het heetst van den
dag. Wit ziet de stad en zilvergrijs be
stoven de omgeving. Ver reikt het oog
over Meron heen en er spreidt zich een
geheimzinnig waas over de heuvelen.
VI.
Men schrijft ons;
In het Rapport Rutgers wordt gezegd
en Minister Terpstra gaat er mee ac-
coord dat er geen sprake van kan
zijn, ouders, die beloofd hebben hun kin
deren naar een op te richten bijzondere
school te zenden, doch die belofte niet
gestand doen, voor schadevergoeding
aan te spreken.
„Allerlei omstandigheden kunnen zich
voordoen, tengevolge waarvan ouders
aan hun voornemen geen uitvoering kun
nen geven", zoo betoogen de meerder
heid van de Staatscommissie en de Mi
nister.
Heel wat van die „allerlei omstandig
heden" kunnen de schoolbesturen en him
handteekeningen-colporteurs voorkomen,
als zij niet werken met zoo vaak voor
komende mededeelingen als: meester is
't er mee eens; meester (en de juffrouw)
gaan mee over; de openbare school
wordt „omgezet" en 't kost dus geen
geld; als zij niet in het Noorden van een
gemeente vertellen: de school komt in
deze buurt, terwijl zij in het Zuiden de
vaste verklaring afleggen, dat de school
daar komt.
Als werkelijk juiste inlichtingen wor
den gegeven, zullen zich niet zoo vaak
„allerlei omstandigheden voordoen, ten
gevolge waarvan ouders aan hun voor
nemen geen uitvoering kunnen geven".
Er is wel een middel om de schoolbe
sturen te dwingen voorzichtigheid te be
trachten bij het verzamelen van hand-
teekeningen. Dat „verzamelen" moet
toch geschieden bij principiëele voor
standers van het bijzonder onderwijs en
moet niet ontaarden in een handteeke-
ningen-jacht, waarbij dikwijls met aller
lei drang- en dwangmiddelen gewerkt
wordt.
Als in de wet een bepaling opgeno
men wordt in dezen zin, dat, indien bij
de opening van de school aan het ge
meentebestuur blijkt, dat geen redelijke
overeenstemming bestaat tusschen de
bij de aanvrage opgegeven toekomstige
leerlingen en de leerlingen, die de school
werkelijk bezoeken, van de waarborg
som een evenredig gedeelte aan de ge
meente vervalt, dan wordt de verant
woordelijkheid voor de juistheid van de
„lijst" gelegd op het aanvragende school
bestuur. En dat bestuur dient ook die
verantwoordelijkheid te dragen.
CRISISMAATREGELEN.
Zooals gister reeds in het kort gemeld,
heeft de regeering eenige wetsontwerpen
;n veroand met de crisis en onze lands-
financiën ingediend.
In de eerste plaats wordt voorgesteld,
in verband met het voorstel tot ver-
hoogmg van den tijdelijken steun aan
de Die tenteelt, om tijdelijk 10 op
centen te heffen op den suikerac-
c ij n s.
Deze aangelegenheid is aangegrepen
om nog op andere "wijze de in
komsten van het Leeningfonds 1914,
waaruit de crisisuitgaven worden be
streden ,te versterken.
Vooreerst worden de opcenten op 'den
w ij n a c c ij n s, lot dusver 20 in getal,
verhoogd tot 80;
een regeling is opgenomen omtrent na
vordering van ae verhoogde belasting
van de bij de inwerkingtreding der wet
in het vrije verkeer voorhanden hoeveel
heden wijn.
Verder wordt voorgesteld een verhoo
ging van de opcenten welke gpheven
worden op zegelrechten van bui
tenlandsche effecten.
Zou deze sfeer de oorsprong zijn of de
voedingsbodem zijn geweest van de my-
st:ek, die hier van ouds her een tehuis
gevonden heeft? Of heeft de mystiek
van hier mij deze sfeer voor mijn ver
beelding getooverd? Het is frisch hier,
heerlijk frisch. En dat is geen verbeel
ding. Het is een verademing. We zijn
dankbaar na de hitte, die we hebben
uitgestaan.
Hier zullen we den Sabbath doorbren
gen.
Safed.
Toen ik Jerusalem verliet, heeft een
mijner daar verworven nieuwe vrienden
de zoo beminnelijke Rav Asaf, fijnzinnig
geleerd Talmoedist en paedagoog, lec
tor ook aan de Hebreeuwsche Universi
teit, bij het hartelijke afscheid mij aan
geraden vooral in Safed op Sabbath een
dienst in de Ari-Sjoel niet te verzuimen.
Want dan zou ik zien, in welk een innig
heid en hevigheid daar door de men-
schen wordt gebeden. Dus gingen we er
Vrijdagavond heen,
die Jodenbuurt! Steile straatjes.
Gangetjes. Groote oneffen steenen het
plaveisel. Overal bedehuizen. Sjoelen
en sjoeltjes. En uit alle huizen Sabbath-
licht en in alle woningen Sabbath. Alles
gesloten en overal stilte en rust,
In de Ari-Sjoel geen groote ruim
te is de Dienst nog niet begonnen.
Folianten liggen er voor verscheiden
mannen open en een zacht-geneuriede
leerzang klinkt er schuchter uit hun
VOLLE MMN
LAATSTE KM&IIER
NIËUVEMAAN
ZUID
VENUS©
MAES©
JUPITER Q)
SATURNUS©
(Sterretijd 5 h 19 min.) Venus aan
den Westrand. Drie maantjes, in de Vis-
schen, den Ram en de Stier. Het E.K.
van den 16en staat juist op de plaats,
waar de heldere ster aan 't Oost-einde
van den Stier staat (vergelijk met het
voorafgaande kaartje).
Thans is aan opcenten verschuldigd
voor obligaties 1 (pet. otp de hoofdsom ad
80 cent per f 100 en voor aandeelen 1.2
pet. op de hoofdsom ad fl per f 100.
Deze percentages zullen nu worden resp.
1.6 en 1.8.
Vervolgens wordt voorgesteld eenver-
hooging van de opcenten op den s i g a-
rettenaccijn's van 30 tot 50. De
sigareltenwinkeliers zullen in 11e gelegen
heid worden gesteld de voorraden zon-
jer verhooging uit te verkoopen.
Tenslotte wordt een invoerrecht voor
gesteld van 10 pet. op de dusgenaamde.
Zuidvruchten.
Dit invoerrecht werd ook vroeger hier
te lande gelieven.
Oolc van de opcenten op den suiker
accijns zal navordering moeten plaats
hebben: een maximum hoeveelheid
van 1000 kg wordt vrijgelaten.
Tegenover deze versterkingen van.
hel Leeningfonds wordt voorgesteld de
20 opcenten op de grondbelasting, voor
hel ongebouwd te schrappen.
Als jaarlijksche baten van de voor
gestelde maatregelen worden geraamd:
opcenten snikeraccijns f 5 millioen, meer
opbrengst wijnaccijns f 1.5 millioen; meer
opcenten zegelrecht f2 millioen; meer
opbrengst sigarettenaccijns f 3 millioen
en invoerrecht op Zuidvruchten f 1.7 mil
lioen, totaal f 13.2 millioen, waarvan af
gaat f 1.2 millioen wegens schrapping op
centen ongebouwd, zoodat totaal blijft
f 12 millioen.
De voorgestelde maatregelen zullen
gelden tot 1 Januari 1934.
Bij de Nota van Wijzigingen wordt
een wijziging aangebracht in het zgn.
KorLingswetje. Tot dusver zijn volgens
het voorgestelde van de korting vrijge
steld de gemeenten, waar het peil dei-
wedden niet voor verlaging in aanmer
king komt en die tevens zwaar belast
zijn.
De regeering heeft nu ter vereenvoudi
ging besloten, de kleine gemeenten alle
voor zoover ze zwaar belast zijn, van
de korling vrij te stellen zonder onder
zoek naar het peil der wedden. Als grens
monden. Anderen reciteeren, gedempt
maar opgewekt, het Hooglied daar door
heen. Zij dragen allemaal de lichtkleu
rige gestreepte gewaden der Sefardiem,
lang als Kaftans, hebben den gordel om
de lendenen, den „Streimel" de flu-
weelen muts met rand van bont op
het hoofd en aan de voeten lage schoe
nen, sommigen muilen.
Hoog is het Almemmor, het platform
in het midden, vanwaar de Torah op
haar tijd wordt voorgelezen. Zeer hoog.
Van onderen smal en naar boven breed
uitloopend. Is dat, om beneden ruimte
uit te paren voor de zitplaatsen, die er
op den grond rondomheen zijn aange
bracht? Of verbeeldt het de Sinai? Zoo
zagen wij het ook in andere Sefardische
Synagogen, hier en in Tiberias. Elders
niet.
Een der huisvaders, niet Chazan
voorzanger van beroep, gaat voor in
den Dienst. De Kawanah, de aandachts
concentratie, is in aantocht. Men kan
het dien mannen aanzien hoe zij wor
stelen om de Kawanah. En hen zien
overwinnen. De stemmen gonzen, de lij
ven schudden, de lange lokken langs de
slapen pendelen rusteloos en allengs-
kens regelmatig. De Péöth de lokken
zijn hier bizonder lang! Het valt me
op. En mijn blik blijft even bij een don
ker gelaat tusschen twee ravenzwarte
langgekrulde Péöth. Hoe leelijk lijkt die
man. Wat wordt hij mooi, nu zijn ge
zicht van lieverlede als met een hooge-
ren glans schijnt overgoten te worden.
is aangenomen een aantal van 5000 in
woners. Een kleine 800 gemeenten vallen
beneden die grens.
Naar aanleiding van de circulaire van
Ged. Staten inzake tijdelijke korting op
de jaarwedden van burgemeester, (se
cretarissen en ontvangers, wijzen B. en
W. er op, dat de raad op zeer korten
termijn zijn meening over deze kwestie
moet kenbaar maken, n.l, vóór 18 Fe
bruari. Deze spoed heeft B. en W. be
vreemd, daar niet eerst wordt afge
wacht het lot over het door de regee
ring ingediende wetsontwerp tot tijde
lijke korting op de uitkeeringen aan de
gemeenten uit het gemeentefonds. Zoo
als bekend zijn schier allerwege tal van
groote bedenkingen tegen dat wetsont
werp geopperd. Om slechts een twee
tal te noemen: de verbreking van de
garantie in de financieele verhoudings
wet gegeven, welke de gemeenten voor
vijf jaren deed rekenen op vaste uitkee
ringen uit 's Rijks kas en den inbreuk
door de regeering op grondwettelijke
bevoegdheid van den raad tot regeling
en bestuur van de gemeente. Aan B. en
W. is slechts één provincie, met name
Friesland, bekend waarvan Gedepu-
tuurde Staten eveneens voornemens zijn
de tijdelijke korting op de bezoldiging
van burgemeeesters, secretarissen en
ontvangers toe te passen; de overige
provinciale besturen schijnen in deze
eene afwachtende houd'ng aan te ne
men. Voor Vlissingen achten B. en W.
thans nog niet de tijd gekomen om tot
salarisverlaging of pensioenkorting over
te gaan, hoe moeilijk overigens de om
standigheden zijn waarin de gemeente
tengevolge van de crisis op economisch
gebied verkeert. B. en W. zijn erin ge
slaagd voor het loopende jaar te wer
ken met een sluitende begrooting en zal
nog moeten worden afgewacht of en in
hoeverre er tekorten op den dienst 1932
zullen moeten worden geboekt. Bij de
Hij heeft den Sabbath ingehaald!
Bij het verlaten van het Bedehuis ont
dek ik op den gevelsteen, dat deze Sy
nagoge nog slechts tacht'g jaren oud is.
En zij heet de Ari-Sjoel? Hoe kan dat?
De Ari was immers de Qabbalist, de
Joodsche Mysticus, Rabbie Izak gehee-
ten, die in het midden der zestiende
eeuw hier leefde en leerde en met zijn
mystieke intenties navolging en een ver
eering heeft gevonden, die aan verheer
lijking, aan vergoddelijking grenst en
wel tot bijgeloof is ontaard, Uit de He
breeuwsche beginletters van zijnen
naam Aschkenazie Rabbie Izak, of mis
schien van de woorden: Amar Robbi
Izak i d.i. „Rabbie Izak zegt",
warmede een leerling zijn woorden
pleegt aan te halen, of nog eens mis
schien van niets minders dan: Elokje
Rabbie Izak d.i. de goddelijke Rab
bie Izak heeft men hem den titel
A.r.i, geschapen! Ari is: Leeuw! Weshal
ve zijne leerlingen en volgelingen den
naam van: leeuwenwelpen goeré Ari
erlangden. Hoe kon nu echter deze
tachtigjarige Synagoge ook zijn naam
en titel voeren? Inderdaad blijkt het ras
dat het een pseudo-Ari-sjoel is. Hij heeft
haar niet gesticht. Hij heeft er niet ge
beden. Maar de Ari heeft aan de liturgi
ook eigen stukken toegevoegd, haar een
eigen cachet gegeven. En die is hier in-
heemsch. En daarom voert zij zijnen
naam.
(Wordt vwvolgd.)
