C4FZ
cuxo;
DE ECONOMISCHE CRISIS IN DE
VEREENIGDE STATEN.
geeft geuren smaak
aan uw
CATZ& ZOON VAN PEKELA,
LEGER EN VLOOT.
Handel, Nijverheid en Visscherij
LAATSTE BERICHTEN.
ONDERWIJS.
BEURS- EN WISSELKOERSEN.
Ci Cities Serv. Cy 6i/4—l0i/4-3/8.
BUITENLAND.
Algemeen Overzicht
BEURSTHERMOMETER.
Lezing van den heer
E. P. Zandijk in het
Zeeuwsch Genootschap
In de gisterenavond alhier gehouden
gewone vergadering van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen, heeft
de heer E. P. Z a n d ij k, te Middelburg,
een lezing gehouden over: „De econo
mische crisis in de Vereenigde Staten".
De crisis die Amerika nu teistert
zoo ving de spr. aan is hoogst inte
ressant, wijl zij de eerste is die men er
doormaakt sinds de Vereenigde Staten,
door in gebruik name van het laatste
vrije land, getreden zijn in de rij der
West-Europeesche oude landen.
Een crisis vooronderstelt een vooraf
gaande periode van gezondheid met
reeds voorhanden zijn van ziektekiemen:
het incubatietijdperk zou men dit kun
nen noemen. Dan komt de depressie, en
op haar diepst zal öf beterschap intre
den, öf de patiënt overlijdt. Tot nu toe
is op een crisis steeds herstel gevolgd,
en men mag hopen, dat dit ook nu zal
geschieden, al zijn er tal van factoren
ook niet-economische die het her
stelproces belemmeren.
Zich tot de strikt-economische facto
ren bepalende, merkte spr. op, dat aan
de crisis van *29 in de V. S. ook een
periode van bloei voorafging; men meen
de toen zelfs de conjuctuurschommelin-
gen te kunnen voorkomen of beheer-
schen, en men droomde van prosperity
for ever.
De wereldoorlog had een enorme toe
neming van de welvaart in Amerika ten
gevolge; van debiteurland werd het er
door tot crediteurstaat van heel de we
reld. Doordat het 2% jaar zelf uit den
oorlog bleef, kon het enorm leveren aan
de oorlogvoerenden; tenslotte erin be
trokken, leed het onbeteekenende ver
liezen aan menschenmateriaal (slechts
56.000 dooden).
Amerika's leveranciers konden niet
met producten betalen, dus deden zij dit
met effecten, leeningen en directe goud
zendingen. Een gevolg hiervan was ople
ving der industrie, mede mogelijk door
dat juist voor den oorlog het Federal
Reserve Banking System in werking
trad .waardoor in de geldschaarschte
voorzien werd en het financieren van in
dustrieën makkelijk ging.
De dollar werd voor heel de wereld
de eenige stabiele valuta, de algemeene
waardemeter en de reserve van alle ka
pitaal. Dit laatste kreeg Amerika zoo
doende vrijwel kosteloos uit de arme
landen, vanwaar het kapitaal uit zelf
behoud vluchtte. Door dezen enormen
goudtoevloed kon Amerika een reusach
tig credietgebouw construeeren; de ver
anderingen in het bedrijfsleven die hier
mede samengingen, geschiedden zonder
schokken.
De immigratie nam sterk af; het eigen
bevolkingsaccres vertoont een laag cij
fer en de intensieve industrie moest dus
de consumeering intensiveeren om afzet
gebied te behouden. Hooge loonen moes
ten de koopkracht opvoeren; het buying
out of income werd troef: radio, kunst
zijde, Fordjes kocht men op afbetaling;
een enorme wegenbouw werd aangepakt,
't hotel- en restaurantwezen uitgebouwd:
over den van nature inhuizigen Ameri
kaan kwam een nomadische geest.
In deze fabelachtige stijging der con
sumentenindustrieën kwam als nieuw
element het zelfstandige financieringsin-
stituut voor deze transactie; spr. be
schouwt dit echter niet als een der oor
zaken van de crisis.
Dit systeem nu paste Amerika ook in
het groot toe. Een belangrijk deel van
zijn export-saldi stelde het n.l, als cre-
dieten wederom beschikbaar aan de lan
den in Europa: een van land tot land
consumenten-financiering systeem.
De ontwikkeling der toestanden gaf
een enorme toename van de speculatie
te zien, in alle lagen der bevolking en
het geloof in de eternal prosperity, ge
voegd bij het den Amerikaan eigene op
timisme, veroorzaakte een algemeene
hausse-stemming, waarin men meer op
koers-avance dan op rendement lette.
Het geld stroomde naar min of meer fan
tastisch getinte industrieën: film, radio,
grammofoon, kunstzijde inplaats van,
als in degelijker tijden, naar de spoorwe
gen bv. De oprichting van de Investment
Trust, als gevaarloos speculatie en be
leggingsinstituut beschouwd, bevorderde
dit nog.
De uitgaven van den Amerikaanschen
staat zijn gering; de belastingen werden
voortdurend verlicht en door de toene
mende welvaart stegen de rijksinkom
sten nog enorm. De batige saldi der bud
getten werden gebruik voor schulddel
ging, De geldmarkt was voortdurend
ruim, zij werd nog versterkt door goud-
invoer uit Europa.
Van Mei '27Juni '28 verloor Ame
rika aan Europa, met name aan Frank
rijk, 600 miljoen dollar goud, hetwelk de
Europeesche staten gebruikten om hun
munt te stabiliseeren. Ondanks deze
goudverliezen zetten de speculanten hun
bedrijf voort. Doordat de Europeesche
koopkracht sterk afnam, nam ook de
Amerikaansche afzet aftotdat 26
Sept. '29 de Amerikaansche crisis offi
cieel begon met de verhooging van het
disconto aan de Bank of England van
5% op 6% juist op het moment,
dat de credietspanning in Amerika op z'n
hoogst was.
Spr. schetste nu het verloop van za
ken: krach in Wallstreet, onrust, talrijke
executies, failures; te vroege interventie
van de Amerikaansche kapitalisten met
steunkoopen. De val van „de laatste
consument", aldus spr., was het einde
van den hoogen bloei der consumenten
industrie. De sterk verzwakte koop
kracht van het buitenland kon het po-
tentiëele surplus der Amerikaansche in
dustrie ook niet opnemen en de „zegen"
van reusachtige koffie- en tarwe-oogsten
door mislukte valorisatie niet gered
completeerde het beeld. De malaise
sloeg over op de kapitaalsgoederen-
industrieën en men zit midden in de
crisis.
Het eenige redmiddel was geweest:
radicaal zijn verlies te nemen, maar dat
wilde Amerika niet. Het hield zich aan
Hoovers devies: keep smiling. Het ziek
teproces en de genezing zijn tegenge
houden door indirecte regeeringsinter-
ventie; er kwam echter een sterke af
name der materieele productie, Amerika
heeft 5 a 7 miljoen werkloozen, in den
loop van '31 waren er 2100 bankfaillis-
sementen te vermelden.
De laatste poging tot interventie: de
oprichting der Reconstruction Finance
Corporation met een kapitaal van 2 mil
joen dollar, onder leiding van generaal
Dawes, doet onderstellen dat de leiders
van het economische en politieke leven
de moeilijkheden niet alleen inzien, maar
ook erkennen. Men hoopt hierdoor, vol
gens Melvfn Taylor, 1% miljoen dollar
aan bevroren deposito's weer vrij te ma
ken, en ook het hamsteren van bankbil
jetten door het publiek te doen eindigen.
Lukt dit wat nog de vraag is dan
is wellicht een herstel van het Ame
rikaansche binnenlandsche zakenleven
hiervan te verwachten, en misschien
kan dat de aanvang van het einde der
wereldcrisis zijn.
De voorzitter van het Genootschap,
jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford, heeft
den spreker dank gezegd voor zijn inte
ressante en actueele lezing.
Aanwinsten Februari 1932,
Bouwpenning van het stadhuis te Vee-
re, afslagen in zilver en in brons, ge
schonken door mr. G. J. Sprenger; steel
van een roodaarden steelpan (ca 16e
eeuw), gevonden aan het strand te Dom
burg, geschonken door den heer Van
Visvliet te Domburg.
^)glaasye.
GRONINGEN
(lngez. Med.;
De majoor-torpedomaker C. Baart
is bevorderd tot opper-torpedomaker, de
schipper G. C. Zewald tot opperschipi-
per, en de majoor-torpedomaker G. W.
Brouwer tot opper-konstabel.
In de Amsterdamsche haven liggen
per 1 Febr. totaal op 51 ((v.mf. 55)
schepen met samen 302.374 (313.505)
ton. Onder deze schepen bevinden zich
o.a. de passagjerschepen Jan Pietersz.
Coen en Johan de Witt.
lende borden meegedragen. Waar er
voor dezen optocht van de zijde der po
litie geen toestemming was verleend,
werd door een groot aantal agenten de
stoet uiteengedreven, waarbij van den
gummistok werd gebruik gemaakt.
De Haagsche rechtbank heeft den
gewezen advocaat mr. E. P. M., die te
recht heeft gestaan wegens oplichting
van 3000, tot negen maanden gevange
nisstraf veroordeeld. De oplichting heeft
plaats gehad ten nadeele van een gepen
sioneerden stationschef, die M. als boek
houder van de destijds door hem ge-
exploiteerde sociëteit „City Club" had
aangesteld en daarvoor een zekerheid,
groot 3000, had doen stellen, welke gel
den door hem ten eigen bate zijn aan
gewend.
STAATSLOTERIJ.
Op onderstaande nummers vielen de
volgende prijzen:
(Onder voorbehoud),
f 1000: 922 2968 7223 11491
Geslaagd voor lsten stuurman de
heer J. I. de Klerk. Voor 2en stuurman
de heer J. A. de Jager beiden leerlingen
van de De Ruylerschool te Vilissin-
gen.
Sinds geruimen tijd is de bewaar
school te Westkapelle gesloten, daar
het gebouw door den inspecteur van de
volksgè'zöndheid uit gezondheidsoogpunt
is afgekeurd. De kleinen zijn nu deze
week tijdelijk ondergebracht in een lo
kaal van de openbare school.
Geslaagd aan de Technische
Hoogeschool te Delft voor het ingenieurs
examen electro-technisch ingenieur de
heer J. J. Derksen te G 1 i n g e.
AMSTERDAM, 4 Fejhr.
Het eerste getal is de vorige notee
ring, daarop volgt de officieele notee
ring van heden.
'Ned22 A-B 1000-6 100y2—100y2.
Ned. 17 IOOO-41/2 97-97.
Niejd,;31. 1000-4 92i/4-933/8'.
Eeriificalen-3 721/972V2.
Cert. N.W.S.-2i/2 63—623//.
O. Indië 22 dollar 1000-6 82i/2—83.
O. Indië 23 pd .st. 100-6 '6|6y2—06i/4
O. n&ië 16 1000-3 84— 83i/2
O. IIndië 26 1000-li/2 77%— 77i/4.
Duitschl. pd .st. 100-7 53—521/* -
Duitschl. 30 1000-5i/2 38—38i/s.'
Engl. "W.L. 50-200-5 71—703/4
Engl. F.L. 50-200-4 OOi/2 -~'603/4
Zeeuwsch Hyp. B-5 947/s'—j
Zieeuws. Hyp. B-^/a1 90
A Amsfcerd. Bank 10iy4—lOOs/j'.
A Bank Assoc. 201/8—
C Roti. Bankver. 70—:
A Twentsche Bank 9898.
A Pref. Jurgens A 7676.
A De Schelde N.B. 4039%.
A Ver. Papf. v. Gelder 7070.
C Am. Car Foundry 10%10.
C Am. Smelt Ref. 1716%.
C Farbenind. I.G. 80%81%.
C U. States St. C. 40%—41%.
C C. P.uibl. Serv. 2/4—2/4
C North Ami Cy: 32y2L-323/4. 1
A Born. Sum. H.M. 116-1153//.
A Ned. Wol Mij'. 223/4—22i/2;.
A J. C. Japan Ln. 39i/2—39.
A Rotterd. Lloyd 695/8
A S.M. Nederland 72to72.
A Amst. Thee C,.M. 22i/2—23.
A Houth. Alberts 41i/2
A Singkep Tin M. 80. i
C Peruvian C. Pr. 9%*9%,
A Southern Rlw. 12%12%.
C Union Pac. Rr. 75i/4— 76.
C Int. Nickel Cy. 8%8%.
TER AARDEBESTELLING
MR. D. J. WOLFSON.
Hedenmiddag had op de algemeene 'be
graafplaats alhier de ter aairdebestel-
ling plaats van het stoffelijk overschot
van wij'len den heer mr. D. J,. Wolfson, in
ljeven officier van justitie bij1 de recht
bank alhier.
Onder de talrijke aanwezigen merk
ten wij' op den Commissaris der Koningin
in Zeeland, de leden van de rechterlijke
macht, parket en griffie, vele leden der
balie, den Kantonrechter en de ambte
naren van het O.M. bij de Kantongerech
ten, hoofd van rijks- en gemeentepolitie,
korpsen u'it de omgeving, den burgemees
ter van Middelburg en dien van enkele
andere gemeenten op Walcheren, het
personeel van het parket en de griffie
en vele personen ook uit andere kringen
die ambtelijk of persoonlijk met den
overledene in aanraking 'kwamen.
Slechts één krans van de familie, dékte
de baar.
Aan de groeve heeft de predikant der
Waalsche gemeente, ds. R. Blommaert 'n
laatsten groet aan den overledene g
bracht en God's ontferming over den
doode afgesmeekt.
Een zoon dankte voor de laatste
eer zijn vader bewezen.
DE LOCAALSPOOR OP
ZUID-BEVELAND.
Naar wij vernemen is men reeds be
gonnen met het opbreken van een deel
van het emplacement der locaalspoor
bij 's Heer Arendskerke, Dit gedeelte
is gebleken noch voor het goederen
noch voor het personenverkeer noodig te
zijn.
Ook worden ontstane vacatures in de
ploegen lijnwerkers bij de locaalspoor
de laatste weken niet meer aangevuld.
Komt het tot vermindering van het aan
tal passagierstremen, dan kan een dee
van dit personeel gemist worden.
De Raad van Serooskerke be
sloot gister van alle pensioengerechtigde
ambtenaren de volle pensioenkorting met
ingang; van 1 Maart a.s. toe te passen
IWegens plaatsgebrek moeten wij' het
verslag aanhouden tot morgen.
Bij de behandeling van de zaak te
gen L. en H., die voor de Rotterdamsche
rechtbank terecht moesten staan we
gens een roofoverval op het wisselkan
toor der firma Van 't Hoff en Pikaar, al
daar eischte het O. M. tegen ieder
jaar gevangenisstraf.
1 Hedenmorgen heeft een honderdtal
communisten per rijwiel door een
deelte van Amsterdam een optocht
gehouden, waarvan het doel was te de
monstreeren tegen het crisis-comité
Daartoe werden in den stoet verschil
A Koloniale Bnk. 5452%.
A N.l. Hbk, 1000 61—61.
C Ned. H. M. 100 74%—74%.
A Alg. Kunstz. U. 43%43%-42%,
A v. Berkels Pat. 2626%.
C Calvé-Delft 6259%.
A C. Suiker Mpij. 2220%.
A Int. Viscose 7%
A Küchenm. I. Acc. 11%11%-%,
A Ned. Ford A.M. 169165.
A Philips Gem. B. 89%88-87.
C Unilever 109%—107-08%.
C Anaconda Cop, 2221-20%,
C Bethlehem St. 19%19%-%.
A A.N.I.E.M.N.Bi 172-171'
C. A. Gas en El. Cy. 5ys— 4b/4.
C Midd. West Ut. 6—5»/4.
A Boeton Mijnb. 26—27.
A Kon. Petr. Mpij. 134% 136%-33%.
C Contin. Oil Cy. 6%6%.
C Shell Union O.C. 44.
A Holl. Amer. Lijn 3%3%.
A K.N. Stoomb. Mij. 16%17.
hun aanval op het Noorderstation, waar
de Chineezen nog steeds stand houden.
De Japanners schijnen te trachten een
omtrekkende beweging te maken ten
einde de Chineesche verdediging te iso-
leeren.
Naar het oordeel van Amerikaansche
marineofficieren zijn de Chineesche stel
lingen echter zoodanig ingericht, dat zij
bet nog geruimen tijd tegen de Japan-
sche strijdkrachten kunnen volhouden.
Nog steeds blijven granaten in de in
ternationale nederzetting vallen.
Een voorgenomen luchtaanval van de
Japanners kon niet doorgaan, aangezien
sneeuw en mist het opstijgen van vlieg
tuigen belemmerde.
Vele Chineesche vrouwen, gekleed in
uniform, en als soldaten uitgerust, zou
den ook in de loopgraven aan de ver
dediging van Sjapei meewerken.
Het Britsche stoomschip „Fengtien" is
ook ternauwernood, toen het tusschen
drie Japansche torpedojagers en het fort
Woesoeng doorvoer, bij het binnenvaren
van de Wangpoerivier, aan een beschie
ting ontkomen. Zonder voorafgaande
waarschuwing werd in zijn richting ge
vuurd.
Nog twee Japansche divisies en twee
vliegtuigeskaders zullen naar Sjanghai
gaan.
Neen, de toestand is daar nog verre
van vrede af. Maar toch geeft het Ja
pansche antwoord moed; en toch schijnt
de stap van Genève in Tokio indruk te
hebben gemaakt. Japan werd dan ook
op handige juiste wijze aan den tand ge
voeld.
Deze „raadgevingen", gelijkluidend aan
In antwoord öp'de vijf vöorstellën'der I JaPai/ en China waren volkomen aan-
mogendheden is de Japansche regeering stootloos Bovendien Wor# Japan ztfn
voornemens het volgende standpunt in «ud standPu!lt: inmenging van der-
den in de Mantsjoerijsche kwestie erin
tgerespecteerd.
Nanking.
f
9204
19416
15146
400: 6,382 7714 7874
16117 171'67 17(668
200 3548 169:64 17009 1 9373 1 9762
100: 307 6128 '673(6 8350 8956
9633 11776 11930 13392 17023
18535 19790 20799
Japan en China.
Het antwoord van Japan.
te nemen:
le. de staking der geweldactie is aan
nemelijk, mits de Chineezen eveneens
de vijandelijkheden staken;
2e. Japan kan de verdere militaire
voorbereidingen eerst staken, indien het
Bij Nanking wordt op het ootgenblik
niet gevochten. Er is _geconfereerd aan
boord van een Japansch oorlogschip
overtuigd is zulks eveneens oprecht van I tusschen vier Chineesche regeeringsamb-
China te vernemen; Itenaren, den Janansclien consul en den
3e. het terugtrekken der gedebarkeer- japanschen vloo'tcommandant Men kwam
de Japansche troepen van plaatsen waar overeen (jat aan geen van beide zijden
zich een groot aantal Japansche onder-1 het vuur zou worden geopend .tenzij
danen bevindt, is onmogelijk, zoolang I <jer partijen zich aan provocatie
niet eerst de Chineezen zelf hun troepen j zou schuldig maken. De Japansche oor-
terugtrekken; llogschepen zijn verder stroomopwaarts
4e. Japan gaat accoord met de instel-1 gevaren, de Chineesche oorlogsschepen
ling eener neutrale zone te Sjanghai en I <je rivier af. Tusschen de beide eska-
zal streven naar een mogelijke perma- ders liggen Engeüsche en Amerikaan-
nente overeenkomst, waarbij zich geen I sche oorlogschepen
Chineesche troepen mogen ophouden I
binnen een vast te stellen afstand van de
internationale nederzetting;
5e. Japan is onder geen omstandighe- I
den in staat zich bereid te verklaren,
onder deelneming van een derde mo
gendheid, met China onderhandelingen
te voeren voor zoover zulks de Mands-
joerijsche kwestie betreft.
Men verwacht, dat de antwoordnota I
Donderdag aan de mogendheden zal
worden overhandigd.
Van toonaangevende zijde wordt ver-J
klaard, dat Japan bij de onderhandelin
gen zal streven naar de instelling van
een neutrale zone rond alle Chineesche
verdraghavens.
Dit antwoord is althans iets tegemoet
komend en meegaand. Van China heeft
men geen klagen over tegenwerking ge
had! De regeering was direct bereid een
neutrale zone in te stellen, en geen enkel
bericht ook sprak van een Chineeschen
aanval. Dat Japan algemeen als de aan
valler wordt aangemerkt, hebben we ge
zien in de laatste Volkenbondsraadraads-
vergadering. Alle hoop dus, dat Japan
binnen een afzienbaren tijd terug zal
keeren op de wel wat verre afdwalingen
zijner Chineesche wegen.
Sjanghai.
Doch zoover is het ter plaatse nog
lang niet!
De Japanners schijnen het voorzien te
hebben op het fort Woesoeng hij Sjang
hai. De Chineesche commandant heeft
geweigerd het fort vrijwillig over te ge
ven. Het kostte den Japanners een torpe
dojager.
En vanmorgen hebben Japansche ma
rine- en luchtstrijdkrachten opnieuw een
krachtigen aanval geopend op de voor
stad Sjapei. Te kwart voor tien (onge
veer 2 uur in den afgeloopen nacht A,T.)
begon wederom een bombardement met
het zwaarste geschut waarover de Ja
panners beschikken. Zij concentreerden
A Ned. Scheepv. U. 6765%.
A H.V. Amsterdam 178%176%-74%.
A Java Cult. Mij. 125120.
A N.l, Suiker U. 77%—76.
A Poerworedjo S.O, 6%
A Deli Batavia 152147%.
C Deli Mij. 1000 178%—174%.
A Senembah 201%—99%.
C Chicago Milw. 33.
A Amst. Rubb. C. 46%—47%-48%.
A Deli-Bat. Rubb. 18%19%.
A Hessa Rubber 26%26%.
A Serbadjadi S.R. 16%17%.
Prolongatie 2%—2.
Hitleriade.
De Thüringsche Staatsregeering heeft
de Rijksregeering materiaal doen toe
komen, waaruit blijkt, dat volgens ver
klaringen van een Oberregierungsrat en
een Ministerialrat afgelegd aan den
Thüringschen minister dr. Haestner, de
toenmalige minister dr. Frick, in Juli
1930 ongeveer, een aanstellingsoorkon
de heeft doen opstellen, waarbij aan
Adolf Hitler de op dat oogenblik va
cante positie werd gegeven van gendar
merie commissaris in Hildburgbausen(!)
Hitier heeft afgezien van indiensttreding
en van bezoldiging. Dit materiaal is
voor het instellen van een staatsrech
terlijk onderzoek ter hand gesteld aan
den Rijksminister van binnenlandsche
zaken. De bovengenoemde autoriteiten
die deze verklaring uit hoofde van htm
functie hebben afgelegd, verklaarden,
dat zij zich bezwaard gevoelden door
de verplichting tot zwijgen, die hun in
dertijd door minister Frick is opgelegd.
In verband met dit feit is de Thüring
sche minister Baum Woensdag door dr.
Brüning ontvangen.
De M 2 gevonden.
Officieel wordt thans medegedeeld,
dat de Engelsche duikboot M 2 terugge
vonden is op 5 mijl buiten Portland Bill.
Hij was juist acht dagen geleden ge
zonken.
De M 2 ligt in de nabijheid van 4 wrak
ken, waarvan één reeds tijdens de eer
ste dagen van het opsporingswerk werd
ontdekt, ongeveer op de plaats waar
de kapitein van. het stoomschip „Tyne-
sider" de onderzeeër had zien duiken
en waar naderhand twee signaalvlag
gen waren gevonden Het wrak werd
ontdekt door de onderwatersignaal-in
stallaties van den torpedojager Tor
rid, Toen de zoeklijn van een paar
vaartuigen bleef haken aan een hinder
nis op den zeebodem, werden duikers
neergelaten, die spoedig daarop jweer
Schepen
Robber
Amerika
B. V. A.
Industrie
Suiker
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Zwitserland
Kopenhagen
New-York
WISSELKOERSEN.
3 Febr. 4 Febr.
8.59% 8.57%.
58.82 58.95.
9.77%
34.62%
48.43
47.50
2.48%
9.77%.
34.63.
48.47%.
47.25.
2.48%.
MARKT
KoaüoU,
»n
Tabak
Wettig gedeponeerd
