REÏSnaarPAlMA
Tegen vocht en kou
l&heumasan-lakeits
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DINSDAG 2 FEBRUARI 1932. No. 27.
KUNST EN WETENSCHAP.
LANDBOUW.
DOOR KADDYM S.Ph.deVRIES„Mzn
19)
RECHTZAKEN.
Handel, Nijverheid en Visscherij
GEMENGD NIEUWS.
helpen de
het best. Neem eens de proef: het is
in het belang van Uw gezondheid.
Niet uitstellen!
1) Jes. 21, 16.
Filmkunst.
Dezer dagen heeft in Vlissingen tus-
schen een paar belangstellenden in de
ontwikkeling der filmkunst uit die stad
en uit Middelburg, een voorloopige be
spreking plaats gehad, teneinde, bij het
eventueel ontwerpen van plannen, sa
menwerking tusschen beide steden te
overwegen.
Men is in die bespreking tot de vol
gende conclusies gekomen:
le dat het aantal daadwerkelijke be
langstellenden vermoedelijk in geen van
beide steden voldoende groot zou we
zen, om twee afdeelingen van de film
liga, twee zelfstandige vereenigingen, of
twee buiten elke vereeniging staande
series besloten kunstfilmvoorstellingen,
als thans in Middelburg gegeven wor
den, kans van slagen te geven.
2e. Dat samenwerking dus geboden
en, bij het regelmatig om en om in Mid
delburg en in Vlissingen geven der voor
stellingen, ook zeer wel mogelijk schijnt.
Het is bv. bekend, dat de Friesche ver
eeniging op Walcheren evenzoo handelt.
3e Dat aan de te Middelburg voor dit
seizoen georganiseerde serie kunstfilm
avonden op geenerlei wijze afbreuk ge
daan dient te worden, integendeel deze
voor die stad als de best denkbare pro
paganda voor de kunstfilm te beschou
wen is.
4e Dat een afdeeling Walcheren van
de filmliga het niet te ontkennen voor
deel zou bieden, dat men de beschikking
over internationaal op den voorgrond
komende nieuwe films zou kunnen krij
gen, die in het gewone verkeer moeilijk
of in 't geheel niet te bekomen zijn,
5e Dat het daarom de meest wen-
schelijke gedragslijn leek: a. in Middel
burg af te wachten, welken indruk de
daar reeds te geven avonden zullen ma
ken, en b. in Vlissingen eens een avond
vanwege de filmliga te organiseeren,
waarbij een spreker van het hoofdbe
stuur een en ander zou kunnen uiteen
zetten, terwijl daarna een ligafilm ver
toond zou worden.
6e. Indien dan tegen den aanvang van
het seizoen 1932/'33 voldoende belang
stelling voor de zaak zou blijken te be
staan, dan zou een afd. Walcheren van
de filmliga opgericht kunnen worden,
die dan in overleg met de directies der
betrokken bioscopen in Middelburg en
Vlissingen, een serie voorstellingen voor
het winterseizoen zou kunnen organi
seeren, waarvan dan de eene voorstel
ling in Middelburg, de volgende in Vlis
singen, en zoo voorts, beurt om beurt,
gegeven zou kunnen worden.
Het Utrechtsch Stedelijk Orkest.
Naar V. D. verneemt heeft het be
stuur der Vereemgjnig Het Utr. Sted. O re
kest aan alle leden van het orkest de
arbeidsovereenkomst opgezegd tegen 1
Mei a.s.
Naar de N.R.Crt. verneemt is thans
ook aan de leden der Arnhemsche Or-
kestvereeniging tegen 1 Mei de arbeids
overeenkomst opgezegd.
Zaterdagavond hield de vereeniging
tot bevordering van Landbouw en Vee
teelt te 's H. Arend s-k erke haar
jaarvergadering.
Uit het verslag van den penning
meester bleek dat de rekening der ver
eeniging sloot met een batig saldo van
217.16.
Besloten werd aan de Provinciale
Commissie voor Rundveekeuringen voor
1932 een bedrag van 10 te schenken.
Overweging werd toegezegd aan het
denkbeeld van den heer C. Philipse om
pogingen aan te wenden kosteloos serum
te doen verstrekken voor het inenten
van varkens tegen vlekziekte.
Ir. J. Siebenga, secretaris van de Z.L,
M. hield een lezing over de regeerings-
maatregelen in verband met de crisis in
den landbouw.
Een zorgenkind was Ramataim, ook
voor de Nederlandsche Zionisten. Zor
gen, onnoemelijke zorgen baart het hee-
le kolonisatiewerk. Volgens sommigen
zijn er door ondeskundigheid, gebrek
aan economisch inzicht en beheer, wild
heid en doordraverij geweldige sommen
aan verknoeid. En met dat al zoo
zeggen mij anderen dezen dag daar
zonder hadden we niets bezeten! Nu
gaat ge gansch den dag over Joodschen
grond, Joodsch grondbezit, dat door
Joodsche handen van woestijn in cultuur
grond is herschapen! Ik zwijg. Dit is
mijn vak niet.
We moeten ons haasten als we Pe-
thach-Tikvah willen aandoen en Rodges
bezoeken. Pethach-Tikvah telt al een
halve eeuw. Is het oudst en is het
grootst. Is nu reeds een stad van tien
duizend inwoners. Maar heeft ook haar
ups en downs gekend, van de laatste
soort het meest, en schijnt nu langza
merhand van de eerste te genieten.
We gaan ook hier door verschillende
instituten en inrichtingen, maar verla
ten de stad heden liever voor de lande
lijke nederzetting, de kleine groep te
Rodges, vlak bij Pethach-Tikvah, waar
toe onze jongens behooren, die in Hol
i Maandag is ter openbare terecht
zitting van de Arr. Rechtbank te Midldel-
fïurg, Kaïner voor Burgerlijke Zaken, be-
eediigd als Kan tonrechter-plaatsvervanger
te Oostbupg, de heer A. A. M. Gor^haljs',
notaris te IJ z e n d ij k e,
De Rechtbank te Midelburg heeft
in vrijheid gesteld zekeren J. wonende
te Weineldinge, die er van verdacht werd
zich eenigen tijd geleden te hebben schuif
dig gemaakt aan bedreiging van een te
Oudelande woonachtige vronw, met het
doel om haar geld af te persen.
Dezer dagen heeft de rivierpolitie
te Rotterdam aan boord van een aldaar
liggend sleepschip aangehouden den 20-
jarigen schippersknecht P., die zich in
Juni 1930 te Sas van Gent heeft schul
dig gemaakt aan verbreking van een
roef aan boord van een schip waarop hij
toen werkzaam was en uit de kajuit
een bedrag van ruim 400 ten nadeele
van zijn schipper ontvreemdde. Hij is ter
beschikking van de Justitie te Middel-
buing gesteld en naar het Huis van Be
waring overgebracht.
Het Bossche Gerechtshof heeft
den chauffeur B. uit Utrecht tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeeld
met intrekking van zijn rijbewijs voor
den tijd van één jaar ter zake van de
aanrijding bij Teteringen, waarbij drie
personen het leven verloren. Verdachte
was onder invloed van sterken drank
geweest.
De grondwerker G. K, uit Den
Bosch, die in de maand Augustus 1931
in Den Bosch een reiziger uit Eindho
ven had doodgeschoten, hoorde deswe
ge door den advocaat-generaal bij het ge
rechtshof een gevangenisstraf tegen zich
eischen voor den tijd van vier jaar. De
rechtbank had indertijd verdachte ver
oordeeld tot 2 jaar gevangenisstraf waar
van de officier in hooger beroep was ge
gaan. Uitspraak 15 Februari.
Faillissementen.
De arr. rechtbank alhier h[eeft gister
failliet verklaard J. L. Nieuwers'teeg,
manufacturier te Bruinisse.
Rechter-commissaris mr. A. v. d. Hoop.
Qurator mr. O. J. B'. du Croo te Ziei-
rikzee.
Het speelseizoen in Berlijn.
De jonge Nederlander Gilles van Rap-
pard, die zich in de laatste jaren een
plaats en een naam in de Duitsche too-
neelwereld veroverde, wijdt in de Too-
neelspiegel een artikel over het Ber-
lijnsche speelseizoen. Wij citeeren het
begin:
Er wordt veel operette gespeeld in
Berlijn. Maar cabaret en variété bijna
niet meer. Aan den eenen kant: licht
rhythme, kleur, beweging, jool en een
tikje sentiment; aan den anderen kant:
pittige geestigheidjes, gracieuse persifla
ge of doodsbenauwde acrobaat, meesle
pende clowns- en dressuurstukjes. Hier:
muziek, parfum, roes: daar: knalbonbons
van spiritualiteit en sensatie.
Zoo wil 't het publiek.
De menschen willen uitrusten 's-
avonds, ze willen geprikkeld worden op
de een of andere manier. Maar ook de
intellectueel heeft genoeg van zware
kost.
En zelfs de revue schijnt geen groote
aantrekkingskracht meer uit te oefenen:
ook te machtig waarschijnlijk, te groote
happen! Het is geen toeval, dat de re
vue-koning Charell 13 jaar geleden
trad bij nog met een paar mannetjes in
het cabaret-artistique op en danste een
paar nummertjes, nu is hij een van de
meest gevierde tooneelmenschen der we
reld het is geen toeval, dat hij, de
eenige die nog revues wist en dorst te
arrangeeren, plotseling Berlijn aan zijn
lot overlaat om in Londen en New-York
zijn shows te ensceneeren.
Het publiek wil delicatie maar kleine
brokjes!
„Unverbindlich" 'moet de toonval zijn.
Het publiek is kleiner geworden, zoo
als overal (behalve in Rusland) want de
beurs is geslonken. Tegen lage prijzen
wordt het uitstekend bediend. De op
voeringen zijn uitmuntend. Met operet
tes en bij het cabaret is nog geld te ver
dienen: dus loopt alles daarheen over.
Prachtige zangers en zangeressen gaan
weg van de opera om bij de luchthartige
muse veel geld of liever nog: meer geld
te verdienen. Richard Tauber begon er
mee. Al vroeger traden van de acteurs
en actrices verschillenden, nadat ze hun
rol in hun theater hadden geabsolveerd,
in 't cabaret op; er behoorde een speci
aal talent toe, niet iedereen kon het. Nu
is er bijna niemand meer, die dit niet
doet. Iedereen kan 't. Honderden heb
ben plotseling ontdekt, dat ze kunnen
zingen of wat ze zoo noemen, een leger
van dichters schrijft chansons, een leger
van componisten maakt er muziek bij,
de cabarettroepjes schieten als padde
stoelen uit den grond. Ze hebben niet
eens alle eigen theater, maar trekken
rond, dikwijls in allerlei zaaltjes en bios
copen van de volksbuurten: „fliegende
Kabarets", zooals b.v. „die Wespen".
Werkelijk succes, d. w. z. succes dat lan
ger duurt dan 14 dagen hebben er maar
heel weinig.
Sensationeel was de ontvangst die
Friedrich Hollander ten deel viel, toen
hij verleden winter z'n „Tingel Tangel"
begon. De bijval van publiek en pers is
hem trouw gebleven ook nu bij z'n nieuw
programma. Niet onverdiend, want Hol
lander is onuitputtelijk: z'n intellectueel
sarcasme waarmee hij de sfeer, de mode,
het snobisme van het publiek uit Berlin-
West hekelt is vlijmscherp maar heeft
toch zooveel charme, dat hij juist de
menschen onweerstaanbaar aantrekt,
die hij toetakelt.
Ongelukken,
Maandagmorgen is een auto op den
Boschdijk onder Eindhoven op een
vrachtauto gereden, welke telaat het
teeken gaf, naar links te willen afslaan.
De wagen reed tengevolge hiervan met
zulk een kracht tegen een muur, dat de
ze scheurde. Een inzittende dame werd
ernstig gewond. De andere inzittenden
bekwamen lichte verwondingen. De auto
werd zwaar beschadigd.
Aan den Verheulweg te Den Haag
is Maandagmiddag een 10-jarigen jon
gen E. B., die op een fiets rechts van den
weg reed, door een wagen met materia
len. welke door een tractor werd voort
getrokken, overreden en gedood.
Maandagmorgen had op den Boschdijk
onder Best nabij' het kanaal een ernstig
ongeluk plaats. Uit de richting Eind;-
(Ingez. Me®.)
land onder het patronaat der Mizrachie
hun voor-opleiding hebben gehad. Het
troepje ontginners hier heeft het niet
gemakkelijk. Zij leven in zorgen en
zweet. De grond is goed en de ruimte
groot genoeg. De bodem levert de eer
ste jaren natuurlijk geen bestaan. Een
deel vindt werk, vooral in het nabije
Pethach-Tikvah, als daglooners. Ook de
hoenderteelt levert wat gewin. Vinden
ze genoeg buitenwerk als arbeiders, dan
kunnen ze er tezamen komen en intus-
schen het ontginningswerk voortzetten
totdat de nederzetting een gevestigde
kolonie zal zijn. Een paar koeien erbij
ware een groote vooruitgang. Melk, bo
ter, mest. En weer werk voor een ka
meraad meer. Een betrekkelijk klein
probleem onder de vele andere, die hen
bezig houden. Maar hun moed is frisch
en levendig. En onze Chaloetsiem pi
onieren van Rodges worden overal,
waar men naar hen vraagt, met lof be
sproken.
De laatste dagen in Jerusalem,
We zijn na ons verblijf te Tel-Aviv
en ons bezoek aan de koloniën, die We
vandaar uit bereikten, in Jerusalem te
rug. En nu wordt het tijd, dat ik U met
een oud vriend laat kennis maken. Een
vriend reeds vanuit de vorige eeuw.
Toen waren wij beide nog jong. Prof.
Hermann Struck was toen nog 'n jonge
ling, maar reeds een veelbelovend schil
der, die zoo goed als jaarlijks Nederland
bezocht voor zijne studie, en Zandvoort
liefhad om het dorp en om de zee. Zoo
leerden we elkander destijds kennen
om den tijd, dat Herzl de bazuin der ver
zameling blies en het eerste Zionisten
congres te Bazel bijeenkwam. Na dien
tijd waren we herhaaldelijk tezamen op
congressen en bij Mizrachie-wereld-
conferenties. Elders en ook in Nederland.
Hij kent de Hollandsche meesters en
Holland, en vereert niet enkel de mees
ters. Hij kent Haarlem en zijn Musea,
en vraagt naar de orgelconcerten in de
Bavo. Ook hier heeft hij gewerkt. Bo
ven mijn schrijftafel hangt zijn groote
„Ets van Jerusalem" en aan den wand
zijn „Palm bij de Bron", maar ook de
kleine ets uit zijn jeugd „de Molen
d'Adriaan" aan het Spaarne. Een ge
schenk aan ons gezin, met zijn bijschrift.
Herinnering aan den zomer van 1924,
toen wij het voorrecht hadden hem
eenen Sabbath in onze woning te ge
nieten. Ook hij heeft aan het front ge
staan. En samen met Arnold Zweig heeft
hij daar „dat Ostjüdische Antlitz" ver
eeuwigd. Arnold Zweig met zijn ver
maarde pen als literator, hij met zijn
stift in twee-en-vijftig teekeningen. Na
den oorlog heeft hij voorgoed zijn Huis
in Erets-Israël gebouwd. En sinds onze
jongste dochter zich bij hem en zijne
gade in hun Tehuis te Haifa acclimati
seerde is de band tusschen ons nog
sterker gelegd. Hij kent het Land en
heel het Land kent hem. Ik geloof, dat
hij de heele Joodsche wereld kent en
dat ook deze kennis wederzijdsch is.
Evenals ook de wederzijdsche liefde en
vereering. Zijn naam gaat over de zeeën.
Struck en zijn vrouw waren naar Jeru
salem gekomen. Hij had er te werken.
hoven kwam een vrachtauto, beladen
met triplexplaten. Bijna op de, ka-
naalbrug gekomen, schoot een der tri
plexplaten los en raakte een van de drie
passeerende fietsers, den 50-jarigen B.
B., in den ruig en smakte dezen van de
fiets. B. kwam ongelukkiger wijze met
het hoofd onder ©en der adhiferwielen.
De man was op slag dood. De ongeluk
kige was gehuwd en vader van zeven
kinderen en woonachtig te Strijtp.
Maandagmiddag gleed een 61-jarige
bewoner op den Nieuwedammerdijk te
Amsterdam uit en kwam met zijn
achterhoofd op straat terecht. In bewus-
teloozen toestand werd hij een woning
binnengedragen, waar hij spoedig over
leed.
Maandagmorgen reed een auto, waar
in gezeten een rijksveldwachter en vier
personen van Eindhoven naar de recht
bank-zitting in Den Bosch, Een bot
sing had plaats met een anderen auto
met het gevolg dat een der inzittenden
van eerstgenoemden wagen zwaar en
anderen lichter werden gewond.
DE ROOFOVERVAL TE HELMOND.
Omlrent de aanhouding van de ver
dachten in den roofoverval1 le Hel
mond verneemt V. D. nog:
De gebroeders van L. waren beide
reeds 14 dagen in pension in café het
Centrum op de Markt. Het kwam1 vast
te staan, dat de getbrs. L. den wissellooj-
per reeds een dag te voren waren gep
volgd. De exploitant van bedoeld caféi
werd een verhoor afgenomen. Deze ver
klaarde o.m. dat Zaterdag 'de bij1 hem»
in pension zijnde gebroeders f 121 kost
geld hadden betaald na voordien steeds
om uitstel van de betaling te> hebben
Onder anderen aan zijn schilderstuk Op-
perrabijn Qoeq, en aan de inrichting
van de Herzl-kamer in het mooie nieu
we gebouw van het Joodsch-Nationaal
Fonds. Zoon woonden en leefden wij te
zamen in Béth-Goldsmit gedurende een
aantal bijzonder schoone dagen. En zoo
stelde Struck mijn verder reisprogram
ma vast.
Mijn dagen in Jerusalem zijn nu ge
teld. En ik heb nog heel wat te bezich
tigen en een aantal persoonlijkheden te
zien. Maar het Zionistische informatie
bureau met zijn even bekwamen als
dienstvaardigen secretaris helpt, zoodat
ge alle deuren op de afgesproken mo
menten letterlijk te nemen open,
en alle gewenschte menschen aanwezig
vindt. Dan gaat er geen minuut verlo
ren.
Maar ik neem U niet mede door alle
scholen, ziekenhuizen en stichtingen en
langs alle bezienswaardigheden, overge
bleven uit de oudheid. Deze hebt ge
trouwens, naar ik vermoed, haast alle
maal wel reeds door de oogen van an
deren gezien. In het algemeen zie ik
deze zaken natuurlijk op ongeveer ge
lijke wijze. Bij of op of in de zoogenaam
de „Koningsgraven" sta ik versteld als,
dunkt mij, iedereen van den arbeid, die
hier deze grafkamers uit de rots heeft
gehouwen. Ik denk onwillekeurig aan
den schatbewaarder Schebna en het
praalgraf, dat hij zich in de rots heeft
laten houwen 1) en aan het harde woord
dat de profeet Jesaja aan hem wijdt.
verzocht. Verder bleek dat zij Vrijdags-
middag een rijwiel hadden gehuurd en
op verschillende punten waren gtezien,
waar ook de wissellooper was geweest.
Mei de autobus vertrokken zij Zaterdag]"
middag, naar Eindhoven, 's avonds wer
den zij te Tilburg gearresteerd.
ERNSTIG VERGIFTIGINGSG.EVAL.
Te R a a 11 e heeft zich een ernsfjg
geval van vergiftiging vtoorgedaan bij
het .gezin van de weduwe van L., wonen
de aan de Marktstraat en bestaande uit
de vrouw en drie jeugdige kinderen.,Toen
men gisteren niets van hen boorde, hee.<
men de voordeur van de woning open
gebroken en werd de vrouw des huizes
jn ©enigszins wezenloozen toestand aan.
getroffen, terwijl twee van de drie kin
deren, een jongen van ongeveer 9 jaar
en een meisje van ongeveer 5 j'aar ble
ken te zijn overleden. Het derde kind, 'n
meisje van ongeveer 7 jaar was er erg
aan toe. De vrouw en het kind zijn naar
het ziekenhuis overgebracht. Omtirent de
oorzaak van den dood der beijde (hinderen
en de toestand waarin de twee andere
leden van het gezin verbeereen is nog
niets met zekerheid te zeggen. Aangeno
men wordt dat het gezin is vergiftigd,
tengevolge van het nuttigen van ondeug
delijke zelfingemaa'kte snijboonen. De
politie bemoeit zich ook met het geval
daar 'bekend is, dat de vrouw aan zwaar
moedigheid leed.
Nader verneemt V.D. nog, dat in den
loop van den avond de toestand van de
vrouw en het kind vrij goed was te noe
men.
KINDERLIJKJE GEVONDEN. - Zater
dagmorgen is tusschen de rails op de
spoorlijn Woerden—Gouda het lijkje ge
vonden van een pasgeboren kind, dat
vermoedelijk uit den trein is geworpen.
Het was in papier gewikkeld en door
wegpersoneel gevonden. De politie heeft
het lijkje in beslag genomen en zet het
onderzoek voort.
KIP, MET GOUDEN OORBELLEN.
De heer C. J. te Nieuw Lekker-
1 a n d slachtte een kip. Toen hij de
maag van het dier schoonmaakte_, vond
hij tot zijn verrassing daarin twee gou
den oorbellen.
DE NOODLOTTIGE BRAND TE DEN
HAAG. Het politioneel onderzoek
naar de oorzaak van het ontstaan van
den brand aan den Trekweg te Den
Haag waarbij drie personen om het le
ven zijn gekomen, heeft wel nog geen
positief resultaat opgeleverd, maar wel
is vrijwel uit getuigenverklaringen en
omstandigheden gebleken, dat het niet
uitgesloten is te achten, dat de brand
ontstaan is door onbezonnenheid of door
onvoorzichtigheid van den knecht, die
ook in de vlammen is omgekomen. Deze
knecht toch was een imbeciele die vaak
zonderling deed en dat 's avonds nog
heel erg was gebleken.
ONGELUK BIJ GRANAATWERPEN
Maandagmiddag heeft bij de oefenin
gen in granaatwerpen in het kamp
Waalsdorp, een ongeluk plaats gehad.
Een der leerlingen, de dienstplichtige
sergeant-titulair van het 13de regiment
infanterie W. liet na de ontsteking een
der handgranaten uit zijn hand vallen
tengevolge waarvan deze in zijn onmid
dellijke nabijheid ontplofte. De ser
geant werd aan buik en linkerarm ge
wond. De officier van gezondheid, die
de oefeningen bijwoonde, verbond hem
ter plaatse. Hij is naar het ziekenhuis
overgebracht.
NOODLANDING. Maandagmorgen
heeft het militair vliegtuig 555 aan de
overzijde van het IJ nabij Amster
dam een noodlanding gemaakt. Er hadL
den ;geen ongevallen plaats. Het toestel
'werd licht beschadigd.
Maar ik denk daaraan niet, omdat deze
rotsgraven hier dezelfde als dat van
Schebna zouden kunnen zijn. Het zijn
ook niet de Koningsgraven van David
en verder, maar hoogstwaarschijnlijk
zijn zij uitgehakt voor koningin Helena
van Adiabene en haar familie, die in
den tijd van Herodes het Jodendom heb
ben aangenomen en toen te Jerusalem
hun verblijf hebben gekozen. Hier zien
we voorhallen en nissen, zooals we ze in
Mischnah en Talmoed behandeld vin
den, Alles interessant genoeg. We na
men dit bezoek mede op onzen weg
naar de Hebreeuwsche universiteit op
den Scopusberg. De vacantie is natuur
lijk allang begonnen. Maar wij vinden er
wel den geschikten gids, die ons door
de belangrijkste gebouwen en zalen van
het gansche instituut geleidt. Hij maakt
mij bijzonder opmerkzaam op het ge
bouw, hetwelk tot laboratorium was be
stemd voor prof. Ornstein, wanneer
deze naar Jerusalem ware gekomen. Nu
is het in gebruik ten minste tijdelijk
i voor den planten- en bloemenverza-
melaar, die ons tegen komt met nieu
we vondsten, maar dien ik uit den weg
ga, omdat ik weet, dat hij ons anders
den heelen dag niet los laat. Alles wat
er in Bijbel en Talmoed van bloemen
en planten voorkomt, is in zijn hoofd
gevaren en hier vindt hij zijn speciaal
wetenschappelijk arbeidsveld.
(Wordt vervólgd).