TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 8 JANUARI 1932. No. 6. EEN JUBILEEREND HOUT-BEDRIJF. j3jemoe:/7~ VZ/C/iFQMEZ ONDERWIJS Verwarmend en helder! zijn die fijne roomkleurige Meninasan-lakeii^. U gebruikt ze toch ook? Doe heth (Van onzen specialen verslaggever). Een excursie naar Bruijnzeel's fabrieken te Zaandam; bij de bakermat van deuren en par ket-vloeren; over crisis en malaise wordt niet gesproken. De directie van Bruijnzeel's fabrieken te Zaandam organiseerde Dinsdag ter herdenlking van de overbrenging harer bedrijven van Rotterdam naar heit cen trum van de Nederlandsche lioutnijveil heid voor de vertegenwoordigers van een aanjtjal Maden een excursie, die het, in de laatste jaren oplk hier te lande meer en meer beoogde doel had mfet behulp van het dagblad een op andere wijze moeilijk' te bereiken omvangrijk, pu bliek een blik in haar onderneming te doen werpen. Tal van 'bladen hadden aan de uitnoodiging tolt deelneming aan de excursie gevolg gegeven, zoodat de «di rectie van het juMleerend bedrijf Dinsj- dagmorgen een aanzienlijke groep jour nalisten welkiom kon heeten. De inleiding tot den tocht dopr de fabrieken, vormde de schaverij, door haar afmeting en door de bedrijvigheid welke zij omsluit, de 'beste introductie tot een onderneming met een capaciteit die haar weerga in Europa niet vindt. Zij is on dergebracht in een uit steen, ijzer en glas opgetrokken gebouw, dat 250 m. lang en 30 m. breed is. Een kraan met 'n automatischen grijper, die in staat is 4000 'kiloi planken in zijn stalen armen te klemmen en deze 'met 'n snelheid van 120 meter per minuut over een lucht;- spoor naar elke gewenschte plaats in de schier onafzienbare ruimte te brengen, glijdt gonzend af en aan om de schepen, die naar de, in de loods uitmondende haven, hout aanvoeren, te lossen, en om de talrijke, met een hoog gier-geluiid ge stadig werkizagmheid eischemde machi nes ie voldoen. Planken van allerlei af metingen, ruw en onaantrekkelijk, komen glanzend en glad als lieden die zich „naar ©en feest opmaken, uit de behanr deling, en het is weer de onverbiddeljji- 'ke igrijp-kraan, die ze in hun Zondagsche gedaante transporteert naar de volgen) de bestemming, waar blijken zal voor welk onderdeel van het lijstwerk ze in aanmerking komen. Bij bezichtiging van de schavierij valt het op, dat men ondanks de .duizenden planken, die toch alle een gedeelte van hun omvang moeten afstaan, zoo goed als geen houtafval treft. Een verklaring hiervan vindt men in de wijde buizen, die met elke machine verbonden zijn, en die krullen, zaagsel en stof naar het ketelgebouw zuiglen, waar zij een gansch complex van machinale drooginstallaties voeden. En hier raken we aan een van van de oorzaken Van den omvang van Bruijnzeel's fabrieken, n.l. aan den re gel, dat ieder stukje hout voor bewer king bestemd, zorgvuldig en kunstmatig giedroogd dient te worden teneinde wer king, tot waarneemoare vormverandering leidend, te voorkomen. Over dezen regel is aanvankelijk in Vakkringen, die uit tra ditie de natuur het droog-monopolie wil den laten behouden, heel wat te doen geweest. Doch tenslotte heeft de prac- tijk ook daar bewezen, dat de naLuur zich soms opperbest door menschelijke hulpmiddelen wil doen bijstjaan. Met wetenschappelijke belangstelling wordt in Bruijnzeel's fabrieken het hout op' vocht gehalte onderzocht en gecontroleerd, en in de groote droogmagazijnen wordt het met stoom op een temperatuur van om en nabij 140 graden gebracht op het vochtgehalte, dat gebleken is het goede te zijn. Het behoeft geen betoog, dat het fijne vloerenhout vooral ook, nadat het van de droogruimten naar de op slagplaatsen overgebracht is, doorloopend onder controle blijft staan. Voor de vervaardiging, van parkct-vloei- Ja, dat was nu juist bet zwakke punt, dat zij had aangferoerd'. En terwijl zij daar naast elkaar in de ,auto zaten op dien prachtigen dag, hadden zij alle ge legenheid om de natuur te bewonderen en het bewuste vraagstuk van alle kan ten te bekijken. Je spreekt van Frankrijk, Spanje en Italië. Die romantische tocht stemdej haar Vrij wat zachter dan gewoonlijk. Je wilt schilderstukken gaan zien in het Louvre, het Pr ado, de Uffici Galerij. •Wat was1 zij op de hoogte Van al die 'musea! Met een onbuigzame, wils kracht, met eerzucht en een zeer goed geheugen had zij niet alleen geleerd woorden in vreemde talen uit te spre ken, maar ze wist ze bepaald goed uit te spreken ook. Je praat van Pv©inbrandt en ivan Velasquez, maar ik ben bang dat de dames daar in die vreemde landen jé beet nemen. Ik geloof dat je iemand noo- dig hebt die altijd bij je is om' toe te zien dat ze geen misbruik van je ma ken en je niets afnemien. i, Van wat misbruik maken en afne- inen, juffrouw Julie F ren wordt uitsluitend gebruik gemaakt van Amerikaansch grenenhout, omdat al leen Amerika in staat is regelmatig', groote partijen kwastvrij en naar een speciale .methode gezaagd hout uit oude dikke boomen te leveren. In de vloerenfabriek zagen we deze mooie houtsoorten door talrijke vernuftige machines bewerken en het leven geven aan het bekende parket-materiaal, dat voornamelijk direct aan particulieren geleverd wordt, en dat door een staf van vioerieggiers over ge heel Nederland wordt verspreid. Is het niet vermeldenswaard, dat Bruijnzeel's fabrieken, die aan circa 500 personen werk verschaffen, haar producten na genoeg uitsluitend in het eigen land af zet? Tijdens de lunch, die de directie der fabriek den bezoekers na bezichtiging van de vloeren- en lijstenafdeeling in de Zaandamsche sociëteit met haar be koorlijk uitzicht op de Zaan aanbood, hoorden we omtrent afzetgebied en over de positie van het bedrijf in de Ne deriandsche bouwwereld' meer bijzonder heden, die hier vermelding verdienen. Oorspronkelijk' waren Bruijnzeebs fabrie ken in Rotterdam gevestigd, doch toen men met de plannen tot aanzienlijke uit breiding op een bijna onbegrijpelijk ge mis aan medewerking van Botterdamfs gemeentebestuur stuitte (het was traag, bijna onwillig en bovendien nog te duur met het ter beschikking stellen van bouwgronden) werd besloten tot over brenging der bedrijven naar Zaandam. Na 10 jaar is er nu een bedrijf meti een capaciteit van 300 standaarddeuren per dag, 125 km lijstwerk, 1000 vierk. mi vloeren, 500 man personeel, 24.3000 kub. tn aan werkplaatsen eneen directie die in dezen tijd haar bezoekersi niet over crisis en malaise behoeft te spreken Voordat Bruijnzeel's fabrieken tot het vervaardigen van standaarddeuren overv ging importeerde Zweden per jaar nier te lande ongeveer 400,000 van deze voor werpen iThans zijn de Z'weedsche deuren geheel van de markt verdwenen;'Neder land sluit zijn huizen en kamers met de deuren van Nederiandsch fabrikaat. Bovendien vragen Indië, Zuid'-Aimerika en "Zuid-Afrika naar da deuren uit de Ne deriandsche fabriek, die in haar genre de grootste van Europa is. Na de lunch werd ons een kijkje ge gund in de deurenfabriek, die door de Zaan gescheiden wordt van de zuster ondernemingen. In de ontzaglijke werk plaatsen zagen We onder zaag-, draai-, lijm zwaluwstaartmachines in 'n snel tem po ontelbare deuren uit stukken hout en planken groeien, zonder dat gebruik werd gemaakt van ook één klein spijker tje Het was interessant, het was grootsch't was ook een beetje triest. Want zooals andere groot-bedrijven, die we vroeger zagen bracht ook deze mas- sa-vervaardiging ons weer tot de overwe ging, dat het niet meer de mensch is die werkt, doch dat de mensch er slechts is om het materiaal onder het bereiik van de feilloos werkende machine te bren gen en om' het door machines verv'aar- digd product op te stapelen en te dis- tribueeren. Deze indruk is de bij ieder bezoek aan een moderne industrie on vermijdelijke trieste passage in het opge- Londensche oudejaarsavond- viering. Correspondent.) Correspondent, Er is altijd een Oudejaarsavondviering geweest onder het oneidig nachtelijk uit spansel, rond de kathedraal van den Londenschen St. Paul. Bij overlevering is deze viering Schotsch. Ze was er lang voordat het vermakelijkheidsbedrijf het idee kreeg en ging ontwikkelen om van Oudejaarsavond een feest t emaken. De Londensche Schotten hebben de tradi tie van hun volk meegenomen naar den vreemde. En in Londen plachten zij op Oudejaarsavond een feest te maken. De de City-kathedraal, er middernacht af te wachten en arm in arm rond het mach tig gebouw te dansen wanneer „Great Paul", de grootste klok van Engeland, aankondigde, dat het laatste uur van het oude jaar voorbij was. Zij zongen het oude Schotsche lied „Auld Lang Syne" en dronken eikaars gezondheid met whis ky, voor de gelegenheid meegebracht. Dit jaarlijksch tooneel duurt voort. Maar ingewijden vertellen ons dat de Schot ten er thans schitteren door afwezig heid, nu alle stammen der aarde, Welsh men en Ieren, Indiërs en Japanners, East Enders en West Enders, Ameri kanen en Australiës, aan deze „revel ry" zijn gaan deelnemen. De Oudejaars- avondherrie rond St, Paul's wordt met de jaren grooter en talrijker van deel name. Ze is zeker de meest indrukwek kende Oudejaarsavondbetooging van Londen. Maar Piccadilly Circus wordt geleidelijk ook een centrum van straat vreugde over de komst van een nieuw jaar, Eros, het sierlijké beeldje van Gil- weJJt en pittig tempo van de sympho nic van de hedendaagsche massa-pro ductie. In de cantine van het personeel heeft de architet Pliet Zwart ter gelegenheid van het jubileum dat ook ons naar Zaan dam noodigde, de symphonic van den arbeid in Eiruijnzeel's1 fabrieken vastge legd in een omvangrijk wand-tableau. Zwart's werk leek ons zeer merk'waan- dig en in vele opzichten geslaagd, maar vooralsnog dragen we de foto-montage voor film en dagblad een beter hart toe dan vioor het wand-tableau. i bert, is juist als „hall mark" van dit „centrum van de wereld" (zooals de Londenaars hun Circus graag noemen) teruggekeerd. En Eros werd dit jaar het middelpunt voor den terugkeer, na ze ven jaren afwezigheid, van het liefde- godje, balanceerend op een veerkrach- tigen voet op zijn voetstuk boven een fontein, als over de intrede van 1932, dat men even graag heeft zien komen als men 1931 heeft zien gaan, In het openbaar is er meer feestelijke uitgelatenheid geweest dan ooit. De vroolijkste, klaarblijkelijk geluk kigste menigten, die het West End in vele maanden heeft gezien, verdrongen zich in de groote danszalen der restau rants om het nieuwe jaar te komen be groeten. Een crescendo van muziek, dans en zang rees naar zijn climax tegen middernacht, toen onder een hemel van veel kleurige ballonnetjes en ser pentines de feestvierders hand in hand ronddansten en Auld Lang Syne zongen. Plet culminatiepunt van alle feeste lijke versiering was overal een groote klok, waarop tegen twaalf uur een zoek licht in kleuren stralen wierp of waar van de wijzers de laatste seconden van het oude jaar werden voortbewogen door een beeldschoone Miss 1932. Maar als steeds spanden de tooneelen van de Royal Albert Hall, waar op Oudejaars avond de kunstclub van Chelsea een gecostumeerd bal geeft, de kroon. In de reusachtige ruimte waren naar schatting 8000 „vreugdelingen" verzameld in de meest fantastische kleeren en kleuren. Toen het klokje van twaalf begon te slaan daalde een geillumeerde sneeuw storm op de dansendeiparen neer. Dinsdag had die installatie van den heer A. Coumou, •'als hoofd der Chr. Lagtare School aan de Heerengna.cht 'al hier plaats. De directeur der R.H.B.S. te Vlii si singen, de heer J. Coster heeft tegen 1 September a.s. eervol ontslag aange vraagd. Dat was een lastige Vraag! Je kinderwagen natuurlijk', jej tedd'y- en je zuigfi'esch. En nog Voegde ze er den verachtelijken naam 'bij: Jou dwaas! Dit was echter nie/t voor zijn oor en 'be stemd, maar vioor het aardige stadje Muiden, dat ze juist naderden. Al's je naar Parijs gaat en in 't Louvre Paul en Virgini bestudeert, dan mag jij 'blij zijn als je er zonder kleer scheuren afkomt. Mijnheer Bioultby heeft me vroeger wel verteld dat de Fransche dames vreeselijke menschen zijn. O jaP zei de Droomer en toen plot seling zeer geanimeerd: Zie je dat kwik staartje op den rand van dat vijvertje? Julie lette niet op het kwikstaartje.! Je moest iemand bij je hebben'aM je naar Parijs gaatiemand, die de waarde kent Van het geld. Hoe 'minder geld voor een schilder waard is, hoe beter, zei Willem. Mijnheer Boultby zou dat nonsens! noemen. Willelm bedoelde eigenlijk dat hoe min der een schilder d'aclht over geld hoe beter Voor zijn kunst; dat een schilder 'beter schildert uit liefde voor de kun si' dan voor geld; dat de groote meesters bijna altijd arm waren en arm blevten tot hun dood toe en dat niets zoo zeer geschikt is om' iemands oog van schoon heid af te leiden als juist geld. Dit waren nu juist niet zijn woorden Willem' had immers een eigenaardige ma- (Ligez. Med.) nier om zijn gedachten in ie kleeden en Julie was zoo uit het veld geslagen over dit argument, dat d'e inhoud van het 'lunchimandje noodig was om haar wat op te wekken. Nadat zij geduldig had geluisterd naar die malle redeneeringen, keek zij op haar horloge en zag dat het één uur was. En. daar ze nog geen spoor van het dorpje Crowdon Market in het oog kre gen, besloten zij maar eerst eens te kij ken wat hun beschermgodin voor hen klaar gemaakt had. Sandwiches met ei en tomaten, ham en onder in een heer lijke taart met amandelen: alles even Verrukkelijk. Het déjeuner was op het oog-enblik nog wel zoo prettig als hun gesprek, ofschoon dat ook op heel hoog peil stond. Zij deelden alles eerlijk in drieën. Mit chell moest zijn aandeel maar ge-bru-i- zoodra hij wat 'langzamer kon gaan rij den. Hij kreeg ook zijn aandeel' van dé koffie, die lekker warlm' uit de flesch kwam. Het was ruim twee uur toen zij in Crowdon Market aan kWa'men en stilhiel den voor de herberg „De Eenhooirn". Hier had Willem een half jaar geleden ovter de groote droogte gepraat mlet juf frouw Ferris, de dochter des huizes, een meisje met een hoogroode kleur. Julie zag dadelijn dat het een brutale moid Was. Zij beloofden over een uur terug te GEMEENTERAAD VAN VLISSINGEN Wij zfin in de gelegenheid gesteld hier onder een samenvatting te geven van de Nieuwjaarsrede, die de burgermeester van Vlissingen hedenmiddag in de eerste Raadsvergadering van dit jaar voorne mens was uit-te spreken: Wanneer de stormbal in ons oude Europa uithangt, ligt Vlissingen aan de zoo belangrijke Scheldemonding in de internationale branding, -dat heeft Kjeizer Karei V reeds in zijn politiek testament vastgelegd. Napoleon wist het èn heeft het aan den lijve gevoeld en ook de wereldoorlog heeft er ons weer ernstig aan herinnerd. In de abnormale na-oor- logsche jaren heeft Vlissingen meer de nadeelen dan de groote voordeden van zijne saillante ligging ondervonden, toch mogen wij wel zeggen, dat in de laatste I jaren door gezamenlijke inspanning Vlis singen legen de verdrukking in gpgroeid is. Hoe zal het echter in 1932 worden nu de gansche maatsöchappij in a-pre voegen kraakt? Hoe zal onze nationale snelverbinding op Engeland den nood 'tijden doorstaan ,hoe zal ons groot scheepsbouwbedrijf -de Kjo-n. Maatschap pij „de Schelde" het spook ELer werkloos heid weer staan? Spr. vraagt het zien met Igroote zorg af. In 1931 zijn te Vlissingen belangrijke zaken tot stand gekomen en spr. 'herin nert aan de opening der nieuwe bui tenhaven, aan de onteigening door den Slaat der Nederlanden ten behoeve van de Kjon. Maatschappij „de Schelde", aan het ingebruikstellen van Let ziekenhuis „Bethesda", hel bijna gereed zijn van het slachthuis met koelinricfnting In de bouwvakken was er het gehee- le jaar volop werk, inderdaad had niet de ernstige werkloosheid bij de K[on. Maat. „de Schelde" voortdurend grootere afme tingen aangenomen en was Vlissingen niet getroffen door den ondergang van komen, meer tijd kon Mitchel h,un niel geven als ze voor het opgaan van de maan thuis wilden zijn. Zoo togen Julie en Wilem er op uit, meer romantisch dan tooit en aanvaarden den pelgrimstocht naar de Hoogstraat Het was de eenigfs straat in de stad die iets beduidde, het punt waarop alle kleinere straatjes uitkwamen. Een van die straatjes moesten ze opizoeken Van het begin van de straat af aan was Willem helaas zeer weinig zekér van den weg. Hij herinnerde zich vaag dat het tweede of derde straaltje Iclnks moest zijn, dan oversteken en dan weer links en daarna een klein steegje in, waarvan h;ij den naam vergeten was Dat was' juist iets voor hem, dacht Ju lie, maar ze -zei het maar niet. Willem wist evenmin de naam van de vrouw, als de naam van de straat wlaaa' zij woonde en toen ze omstreeks een half uur tevergeefsch gezocht hadden, maakte Julie zich al ongerust dat h,et oude mensch haar jaargeld zou mislolo- pen. Het zou echter vernederend zijn terug te keeren zonder iels bereikt 'té hebben, en toch had het romantische van het geval gemaakt d,at ze den moed niet verloren. Mitchell's uur was bijna om toen Wil lem eensklaps staan bleef. Er was een licht voor hem opgegaan. Hij was op het spoor. Op den hoek van de. straat, waar zij twee oude gevestigde bankiersfirma's, dan had 1931 tot de goede jaren voor Vlissingen moeten worden gerekend. De bevolking steeg van 21.716 tot 21.750 op 1 Jan. j.l. ©ene ver'meerde- dering -dus van 34- personen gedurende 1931, de bevolking nam toe door 338 geboorten en verminderde door 167 sterfgevallen, er vestigden zich 1750 en er vertrokken 1887 personen, 357 in gezetenen behooren thans nog tot de Belgische nationaliteit. 'Die gezondheids toestand was gunstig in 1931, epidemiëen kwamen niet voor. Afgezien van de oude stedelijke geves tigde schuld bedroeg de gemeentelijke schuld op 1 Jan. j.l. f 1.831.500 eender laagste bedragen voor alle grootere Ne deriandsche gemeenten, waarbij echter moet woru-en overwogen, dat Vlissingen geen groote 'gemeentebedrijven exploi teert. De kaspositie verschaft gelukki gerwijze voorloopig geen bijzondere zor gen. De werkloosheid in de metaalindus trie, die in September 1930 is begon nen, heeft in 1931 ernstige afmetingen gekregen, het gemiddelde werkloosheids percentage van a'ile verzekerde arbei ders steeg in 1931 tot 19 ,°/o tegen 2.5 o/o in het vorige jaar. In Mei 1931 1931 werd eene werkverschaffing in gesteld. Ruim 300 personen zijn kor- teren of langeren tijd bij deze werkver schaffing werkzaam' gesteld. De toene mende werkloosheid noopte in Novem ber j.l. ook de Rijk'ssteunregdeling1 toe te passen, waardoor tot 26 December j.l. aan ongeveer 110 „uitgelrokkenen" uit- keeringen zijn gedaan. In 1931 is mede door den verlengden uitkeeringsduur door de werkloozenkassen aan arbeiders in deze gemeente ongeveer f 140.000 uitgekeerd tegenover slechts ongeveer f 12.000.in normale jaren. Bij de gemeentelijke arbeidsbeurs' steeg het aantal aanvragen om arbeidskrach ten in 1931 tot ruim 1500 tegenover 1100' in het vorige jaar. In 1931 zijn er 82 woningen vol tooid, terwijl begonnen is met den douw van een complex van 21 woningen voor de Woningbouwvereeniging „Goed Wo nen", een nieuw kerkgebouw voor de Hersteld Apostolische Gemeente is in gebruik genomen. De bebossching van de terreinen op en nanij het voormalige fort „de Nolle'f wordt voortgezet, in den loop van dit jaar zal nu sedert 1926 door den pla.ni)» s-oendienst bijna 16 II.A. nieuw beplant zijn ten Westen van den Vrijdom weg, hetig-een vooral 'bedoeld is ,als toekomstige nieuwe attractie voor de badpla,ats Het voortbestaan van het Christelijk Ziekenhuis „Bethesda", '.dat zoowel wat ligging als wat inrichting betreft, aa,n de "hoogste eischen voldoet, loopt dóór zteer ernstige financieele moeilijkheden, onï< slaan door .groote verliezen geleden bij de firma's Si.egers en de Koster, groot gevaar, het Vlissingscli Zie;kenhuisvr,aa|g[- stuk' is daardoor eensklaps weer acuut geworden. De financiieele resultaten van den Vée- en Vleeschkeuringsdienst waren gunsti ger dan in de laatste jaren, zooidat er geen of slechts 'n zeer gering te kort op dien dienst te wachten is. Bij de brandweer werd een nieuwe automotorspuit aangeschaift en eeniig verder matereiaal. De brandweer blusch- \le in 1931 drie uitslaande branden, ook werd nog voor 2 kleine branden groot alarm igemaakt. Voorts zijn ge'bluscht 3 binnenbranden, 11 straalbrianden en be gin van brand, 27 schoorsteenbranden en 5 bijzondere branden. .Met -den verkoop van gemeentegrond is bij het Grondbedrijf een record be reikt, er is voor f 120.145.50 grond ver) kocht tegen f 90.097.50 in 1930. Bij de gemeente- en fruitveiling nam het aanlal loden toe van 440 tot 448, de oporengsl der kleine veilingen be droeg ongeveer f 2900 meer dan in 1930, al -driemaal in geweest waren, was een alleraardigst Klein winkeltje en melk inrichting. En daar herinnerde Willem zich iets van. Zoodra hij het schildert- stukje gekocht had, was hij daar in ge gaan o m een glas melk en een broodje te gebruiken. Hij bleef even staan: het winkeltje van de oude vrouw moest juist aan den overkant zijn. Maar het huisje was afgebroken, het heele perceel, waar toe het winkeltje behoorde, was ver dwenen. Zij gingen het koffiehuis binnen om inlichting te vragen en werden vriende lijk1 ontvangen door een jong meisje, naar Julie's opinie te veel haai' tanden liet zien als ze lachte, ooi mooi genoemd te worden. Evlenals juffrouw Ferris, de dochter van de herbergierster, herinnerde dit meisje zich Willem1 zeer goed. Julie vond dit wel wonderlijK, daar hij! maar jeens in die stad geweest was en dan nog zeer kort. Ma;ar Willem was nu eenmaal Wil lem; daarenboven kwamen er heel wei nig vreemdelingen in het stadje. Nadat Willem, vrij omstandig, een be schrijving gegeven bad van het oude mensch cn van haar winkel', vernam! Lij, dat de buren haar altijd Moeder StarK genoemd hadden. En liet arme oude mensch was haar huisje uitgezet om dat ze de huur niet langer kon be talen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1932 | | pagina 5