DERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 19 DECEMBER 1931. No. 299.
FEITEN EN CIJFERS OVER
SCHOOL EN ONDERWIJS.
ZEELAND.
Wat of ook
wankelde,
Wat of ook
viel,
Gulden blijft
Gulden/
KUNST EN WETENSCHAP.
ONDERWIJS.
SPORT.
GEMENGD NIEUWS.
X CSXot.)
De' »L.ageronderwijswel 1920 schrijft
voor, dat er voor elke openbare school
gezamenlijk een oudercommissie moet
worden ingesteld. Deze o uderoommissie
is bedoeld als een schakel tusischien ouh
ders en onderwijzers, gemeentebestuur
en schooltoezicht. Zij dient de goede veri
houding en samenwerking van schpol
en huis te Bevorderen. Tweemaal per
jaar behoort de commissie een ouder
avond te organiseeren.
Er ligt echter wel een igroote afstand
tusschen wet en praktijk.
Aan 1/5 gedeelte der openbare schol
len en 1/1 gedeelte der openbare u.l.om
scholen ontbreekt de ouderonimissie ten
eenenmale.
De overige scholen hebben commissies.
Maar z;ijn al deze commissies wel actief?
De vrees is gerechtvaardigd, dat daaaV
aan nogal iets ontbreekt. Immers aan
38 pCt. der openbare scholen voor g.l.oj,
en aan 45 pCt. der openbare u.Lo.Vscho-
len werd in 1929 geen ouderavond ge
houden.
Voor de bijzondere scholen gelden geen
wettelijke voorschriften wat betreft hot
oontact tusschen de school en de ouders.
In 65 pCt .der Protestantsch-Cihjrislteljijlke
scholen voor g.l.o. werden in 1929 een
of meer ouderavonden gehouden en in
de helft van de u.Lomscholen van deze
richting. Uiterst gering is daartegenover
het aantal ouderavonden in Roomschf-
Katholidke scholen. Slechts in 3 pet.
der Roomsoh-Katholieke scholen vóór g.
l.o. en in 5 pet. der Roomschj-Katbolidke
u.l.o.-scholen werden in 1929 ouder
avonden gehouden.
Het geneeskundig schooltoezicht is
in ons land meer verbreid dan velen
bekend is. Bijna de helft der leerlingen
van lagere scholen is thans aan medisch
toezicht onderworpen. Men den'ke daarbij
niet aan de geregelde geneeskundige
controle, welke in de groote steden zoo
voortreffelijk is georganiseerd. In vele
dorpen komt de schoolarts slechts inl
dien jjijn hulp worden ingeroepen'. Het
geneeskundig schpoltpezicht is niet ge
lijkelijk over de schplen der verschillende
richtingen verdeeld. Van de leerlingen
der openbare scholen staat 65 pet., van
die der Roomscbt-Katholiéke 39 pet. en
van die der Prates tantschrChristel'i jke
30 pet. onder toezicht.
De Statistiek' -van het Gewoon en Uit
gebreid (L: ager Onderwijs waaraan wij
deze gegevens ontleenen, vérstrekt ook
gegevens omtrent de naleving der Leer
plichtwet. Ons treft in het bijzonder de
opvoedende werking van deze wet. Zij
beeft het geregeld schoolgaan der kiiii-
deren ongetwijfeld bevorderd. Zoo ver
minderde het aantal ongeoorloofde
schoolverzuimen per 10.000 schooltijden
van 133 in 1902 tot 24 in 1929. rBegrjij|.
pellijk is het ,dat ook het analphahetisme
in ons land sterk' afnam. In 1900 konV
den van de 100 ingelijfden bij de land
en zeemacht er 2,3 lezen noch sclmjfven.
In 1929 was dit aantal uiterst gering,
n.l. 0,2. De 41 dienstplichtigen, die in
1929 konden lezen noch schrijven, zul
len, naar wij wel mogen aannemen, zijn
voortgekomen uit de gezinnen van schipi-
pers en kramers, die een vasten woon
plaats missen en dientengevolge niet door
de 'Leerplichtwet worden bereikt.
Onze bespreking van de Statistiek van
het Gewoon enUilgcbrcid Lager Onder,
wijs is hiermede ten einde. Het zal
den lezer wel gebleken zijn, dat in dit
werk een schat van gegevens over ons
onderwijs is verzameld.
/Het moet, naar onze meening, een
plaats vinden in de hoekenkast van ie|-
der, die zich voor ons onderwijs interes
seert.
Uitgave van het Centraal Bureau
voor Statistiek te 's-Gravenhage.
MIDDELBURG.
In de onder voorzitterschap van
den heer H. C. Wielandt gehouden ver
gadering van het Comité voor Wandel
concerten, bracht de heer P. de Vos, als
secretaris het verslag uit over 1931. De
secretaris herinnert er aan, dat het plan
om op tweeden Pinksterdag een och
tendrondwandeling te houden met het
Middelburgsch Muziekkorps niet kon
doorgaan en het eerste optreden plaats
had, en wel een avondwandeling met ge
noemd korps en den padvindersband,
met muziek op de Markt, o.a. van den
torentrans van het verlichte Stadhuis
tot slot. Het plan om de kinderen der
Middelburgsche Vacantieschool eens van
de tram te halen, mislukte door het
slechte weer. Wel is met zeer goed
weer medegewerkt aan de feesten van
Medioburgum.
Ten slotte had op 26 September de
laatste rondwandeling plaats met 't Mid
delburgsch Muziekkorps en den pad
vindersband en daarbij kregen verschil
lende instellingen een speciaal bezoek.
De secretaris zegt aan het einde van
zijn verslag, dat het Comité met vol
doening mag terugblikken op hetgeen
het dit seizoen als afwisseling in de ge
wone gang van zaken van de ingeze
tenen heeft geboden, uit de wensch, dat
na een periode van rust het volgende
zomerseizoen de thans populair gewor
den rondwandelingen weder plaats zul
len mogen hebben.
De vergadering keurde het verslag
goed evenals de rekening die een klein
batig saldo aanwijst, en die voor belang
hebbenden met de bescheiden ter inza
ge liggen bij den penningmeester, den
heer mr. P. C. Adriaanse,
Men schrijft ons:'
Eenige dagen geleden maakte een
deel der leden van de Ned. Ver, v. Huis
vrouwen ,,Afd. Middelburg" een excur
sie naar Goes, alwaar een bezoek werd
gebracht aan de Zeeuwsche Glas- en
Verffabriek van de firma Wattez en De
Vos,
Verschillende soorten gebrand glas
zijn daar bezichtigd, bewonderd, er wa
ren o.a. wapens van Goes, Middelburg
en Zeeland, alles in koper of lood ge
vat..
Elders zagen we teekenlngen op glas
gemaakt, die later een zandbewerking
ondergingen, waardoor bloemen en fi
guren in matglas te voorschijn kwamen.
Ook zagen we op deze afdeeling 't etsen
van glas en aan alle dames werd een
klein geëtst glasplaatje ten geschenke
gegeven.
Verder werd 't facetten-slijpen, 't slij
pen van figuren in glas en 't vervaardi
gen van spiegels aanschouwd.
Ook was er een groote gasoven, die
nende tot 't vervaardigen van gebogen
glas.
Boven was de afdeeling waar staafjes
lood machinaal tot lange staven getrok
ken werden; en ten slotte zagen we 't
vervaardigen van glas in lood. 't Was
een zeer interessante middag; mej. M,
Callenfels, de presidente van de Middel
burgsche afdeeling heeft den heer Wat
tez hartelijk dank gezegd voor 't gebo-
dene.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Veere.
VEERE. Gister vergaderde de raad.
Voorzitter de burgemeester. Alle leden
waren aanwezig.
Notulen.
De notulen werden z. h. st. goedge
keurd.
De VOORZITTER deelt mede, dat de
commissie voor de werkverschaffing
haar werk is begonnen. Het pand van
de wed. Perrels heeft 1099 opgebracht.
Ingekomen stukken.
Een schrijven van den directeur van
het museum Mesdag, dat de vijf schilde
rijen uit de raadszaal en de oudheidka
mer opgezonden kunnen worden ter res
tauratie.
De stichting Landverhuizing Neder
land vraagt een bijdrage van 10. B. en
W. erkennen het nut der vereeniging,
doch kunnen niet gunstig adviseeren,
wegens den toestand der financiën. Al
dus besloten.
Het ophalen van beerputten enz.
wordt gegund aan den heer De Buck
voor 249 m. a. st.
Een schrijven van de gemeente Mid
delburg dat 68.69 moet worden bijge
dragen voor schoolgaande kinderen aan
de school L. Singelstraat en aan de Hee
rengracht.
Een schrijven van pachters van bouw
land aan den Gapingschen weg om kor
ting van pacht. B. en W. stellen voor 10
pet. verlaging voor 1931.
De heer WOUTERS vindt 't goed en
wel, doch er zijn hier pachters die geen
verlaging krijgen.
De VOORZITTER zegt dat iedere
aanvrage afzonderlijk kan beoordeeld
worden. Recht hebben ze er niet op,-
De heer VAN BEVEREN wijst op
meerderen die er recht op zouden heb
ben.
De VOORZITTER zou dan voor het
a.s. pachtjaar willen restitueeren.
De heer CASTEL is daar niet voor.
In 1932 kunnen we weer zien.
De heer VAN BEVEREN wil of aan
niemand, of aan allen geven.
De heer GIDEONSE is er ook niet
voor direct maar te restitueeren.
Na nog eenige discussie wordt het
voorstel verworpen met 1 stem voor.
Een adres van den heer De Nood te
Zandijk om een haagje weg te doen.
Gunstig prae-advies. Aldus besloten.
Tot lid van het plaatselijk toezicht op
het I. o. wordt de heer J. de Jonge her
kozen.
Een aanvrage om vrijstelling van
schoolgeld wordt o.a. op praecedents-
redenen afgewezen.
Een schrijven van B, en W. van de
gemeente Wehl om adhaesiebetuiging
tot de instelling van een geheel zelfstan
dig ministerie van landbouw.
De heer WOUTERS is hier voor, en
stelt voor adhaesiebetuiging.
De heer CASTEL zegt dat ook de
landbouworganisaties er voor gevoelen.
Tot adhaesiebetuiging wordt besloten.
Een schrijven van den minister van
binnenl. zaken betreffende een crisis
comité B, en W. hebben gemeend daar
toe niet over te gaan.
De heer WOUTERS zou er voor ge
voelen, als het alleen ten behoeve van
de gemeente was.
De VOORZITTER vindt de gemeente
te klein voor een comité, doch wil dat
in elkaar zetten als men het wenschelijk
acht.
Besloten wordt er niet toe over te
gaan.
De VOORZITTER doet mededeeling
van de operatie van een verpleegde in
het Godshuis. Als het Burgerlijk Arm
bestuur het niet betalen kan, komt het
ten laste van de gemeente.
Verordening begraafplaats.
De VOORZITTER leest de verorde
ning, die de vorige keer reeds is aan
genomen, nog eens in haar geheel voor
ter definitieve vaststelling.
Aldus besloten m. a. st.,
Opcenten gemeentefondsbelasting.
Evenzoo de verordening tot heffing
van opcenten op de gemeentefondsbe-
Jasting.
De VOORZITTER deelt mede, dat 10
verschillende rijksveldwachters dienst
hebben gedaan in den tijd dat hier geen
politieambtenaar was. B. en W. stellen
voor 150 ter beschikking te stellen ten
behoeve van datgene, die dienst hebben
gedaan voor wijlen Perrels en dat be
drag ter beschikking te stellen aan den
majoor van de rijksveldwacht.
Aldus wordt besloten.
Evenzoo wordt besloten den gemeen
tewerkman een onderscheidingsteeken
te geven (een pet).
De heer CASTEL deelt mede, dat het
werkverschaffingscomité zijn werkzaam
heden is begonnen. Spr, deelt de ver
schillende punten mee, die besproken
zijn en wie voor de werkverschaffing in
aanmerking komen. Er wordt o.a. geen
onderscheid gemaakt tusschen georgani-
seerden en ongeorganiseerden. Het uur
loon is bepaald op 21 cent voor 48-urige
werkweek. Als er rijkssteun komt, is de
commissie bereid het loon wat te ver-
hoogen tot maximaal 25 cent.
De heer BLIND acht het onjuist, dat
aan menschen zonder kinderen hetzelfde
wordt uitgekeerd als met een gezin.
Spr. zou een gezinstoeslag willen.
De heer CASTEL zegt dat de com
missie dit besproken heeft, doch meen
de er niet op in te moeten gaan.
De heer BLIND zou voorts het maxi
mumbedrag aan inkomsten over 1931 om
in aanmerking te komen voor de werk
verschaffing willen zien gebracht van
ƒ800 op 1000,
Na explicatie van den heer CASTEL
wijzigt de heer BLIND zijn voorstel, dat
hij met 800 accoord gaat, behalve voor
gezinnen met meer dan twee kinderen,
1000.
De heer CASTEL zegt dat de regee
ring dit zeker niet toe zal staan.
De heer WOUTERS vraagt of sommi
ge gevallen niet aan de commissie kun
nen worden overgelaten.
De heer VAN BEVEREN is om prac-
tische redenen tegen het voorstel-Blind.
We raken dan met de werkverschaffing
achteruit, en kunnen dan pas beginnen
met Februari.
De heer BLIND trekt zijn voorstel in.
De regeling wordt m. a. st. goedge
keurd.
De heer CASTEL deelt mee, dat van
de regeering getracht is steun te krij
gen voor werkverschaffingsobjecten. Dat
kan zoo lang uitblijven. Dus heeft de
commissie uitgezien naar objecten, die
daar buiten vallen, om vast te beginnen.
Het groote werk zal dan zijn om den
weg onderhanden te nemen van de Hal
ve Maan tot Veere (kosten berekend op
1660). De steenen uit den weg naar
Middelburg, die nog aan de kanten lig
gen, kunnen worden overgenomen voor
20 van de Provincie. Aldus besloten.
Rondvraag.
De heer SIMONSE vraagt de Wage-
naarstraat op te knappen.
De VOORZITTER zal dit bij B. en W.
bespreken. Als er geld op de begrooting
beschikbaar is, kunnen we dat uitvoe
ren.
De heer BLIND vraagt door wie de
arbeiders aan de restauratie worden
aangesteld.
De VOORZITTER zegt dat de uit
voerder van het werk de arbeiders aan
stelt. Destijds is de wenk gegeven de
voorkeur te geven aan Veerenaars.
De heer BLIND wijst op een arbeider
uit deze gemeente die op aandringen
van de wethouders zou zijn ontslagen.
De VOORZITTER zet uiteen, dat B.
en W. met den opzichter overeen zijn
gekomen de werkloozen bij toerbeurt
aan de restauratie te laten werken, Spr.
voelt wel iets voor de bezwaren van den
betrokken arbeider. De kwestie is met
den opzichter van het werk besproken,
die zal trachten een oplossing te vinden.
De heer BLIND vindt de zaak een
beetje verdacht. Wanneer een werkge
ver een arbeider aanneemt en hij be
valt, dan houdt hij dien. Als B. en W.
zich in deze zaak niet hadden gemengd,
was hij aangebleven. B. en W. moeten
zorgen dat hij in zijn positie hersteld
wordt.
De heer CASTEL zegt dat het besluit
van ontslag genomen is door B. en W.
met den opzichter. Er was een plan om
de loonen aan het restauratiewerk meer
in overeenstemming te brengen met de
Veersche loonen. Toen dit werd ontra
den, werd besloten dat werkloozen bij
toerbeurt aan het restauratiewerk zou
den arbeiden. Spr. meent dat de betrok
kene geen ander recht heeft dan een
ander.
De VOORZITTER zegt dat het besluit
van B, en W. met den opzichter te heb
ben meegemaakt. Hij dacht niet aan een
persoon, doch het spijt hem voor den
betrokkene. Spr. wil hier geen beslis
sing nemen.
De heer VAN BEVEREN: Dat kunnen
alleen B. en W,
(Ingez. Med.),
Hierna ontstaat een langdurige, som
tijds heftige discussie, waarbij de heer
CASTEL zegt het te betreuren dat de
voorzitter thans dingen zegt, die hij niet
in het college van B. en W. heeft gezegd,
waartegen de VOORZITTER zeer krach
tig opkomt. Zijn standpunt is precies
gelijk gebleven, 't spijt hem alleen voor
den betrokkene. Doch de bedoeling was
steeds werkloozen bij toerbeurt aan de
restauratie aan het werk te zetten.
De heer BLIND zeide, dat het hier
niet gaat om werkloozen. De betrok
kene was niet werkloos, maar wordt het
thans gemaakt. Daar komt spr. tegen op.
De VOORZITTER zegt dat evenzoo
te betreuren.
Verschillende leden vinden er evenzoo
een onbillijkheid voor den betrokkene in.
Pola Negri ernstig ziek.
De filmster Pola Negri werd Dinsdag
tijdens de opnamen in de filmsludio ha-
rer maatschappij, onwel en zakte in
een. Zij werd naar haar villa te Santa
Monica overgebracht, waar haar genees
heer constateerde, dat zij ernstig ziek is.
Zij lieefi gisteren een ernstige operatie
ondergaan en bloedtransfusie is op haar
toegepast. Waarschijnlijk zal een tweede
transfusie noodzakelijk zijn.
Voor 't jaar 1932 is benoemd in de
commissie, belast met liet afnemen van
de examens ter verkrijging van een diplo
ma als machinist aan boord van 'koopt-
vaardijschepen en als machinist voor de
sleep vaart: tot lid en voorzitter - de heer
G. A. Gall, gep. liooifdj-offioier marine
stoomvaartdienst le Ski.; tolt pta,aitsvervani-
gend lid o.a. de heer J. M. Jansen, !hoof|d-
werktuigkundige bij de Rotterdamsche
Lloyd t c Mid d e 1 to u r g.
Een hardere tennisbal.
In de jaarvergadering van den Em-
gelschen Lawntennistoond is één punt
behandeld dat een wijdere strekking had
dan het Engelscne tennis alleen. Dat punt
betrof de goedkeuring van de vergadering
om in de toekomst te'laten spelen .niet
een harderen tennisbal. Een hardere bal,
zooals in Amerika gebruikt wordt, is
'levendiger, geeft meer Ikans voor den
aanvallenden speler. Hij zal den, ver
dedigenden speler bedachtzamer maken
doch zijn kansen verminderen. De be-
teeklenis van dit besluit is, dat 11a En
geland alle Europeesche landen zullen
yolgen. f
Ongelukken.
Donderdagavond kwam te Ber|gf
ei'k (N.B.) op den rijksweg Valkenswaard
Hasselt de aannemer P. v. d. V. uit
Eindhoven met zijn auto in de richting
België gereden terwijl twee met kunst
mest geladen karren hem tegemoet re
den. De auto heeft toen met zijn, spatbord
de voorste .'kar gegrepen, die de tweede
kar in de flank reed. De voerman vam (de
'kar, de 28-jarige L. O. is daarbij' tuss'cihen
de auto en de kar verpletterd. Ook' het
paard is doodel'ijfc gewond. De chauffeur
brak drie ribben. De auto is totaal verf-
nield.
Donderdagavond kwam een auto,
bestuurd door den heer M. uit Giesen1-
dam, GiesenNieuwkerk inrijden, toen
de landbouwer M. aankwam. Beiden re
den pp. een gevaarlijk' punt met een
flinke vaart. Hflet gevolg was, dat ,M.
onder de auto kwam en deerlijk aan het
hoofd werd gewond.
EEN TWEETAL WAARVOOR DIENT
OPGEPAST. Dinsdagmiddag zijn in
den juweliers winkel van den heer R. aan
de Zeevischmarlrt le Rotterdam een
dame en een heer binnengekomen, die
eenige horloges en ringen te zien vroe
gen Zij spraken Franscli en vestigden
we.l den indruk vreemdelingen te
zijn. Nadat zij bij de ringen geen keus
hadden kunnen maken ,werd een aantal
horloges getoond waarbij zij eveneens
niet tot koopen konden besluiten. Toen
't tweetal was verdwenen vermiste men
een platina dameshorloge met briljanten
bezetter waarde van f250. Waarschijn
lijk is dit hetzelfde tweetal, dat op de
zelfde wijze te Amsterdam een juwelier
heeft bestolen.
BRUTALE INBRAAK. Te Z a a n -
dam is Donderdagavond een brutale
inbraak ontdekt waarbij de daders na
een kloppartij werden gegrepen. Twee
mannen hadden ingebroken in een per
ceel aan de Rozengracht. Toen zij' met
den buit bestaande uit 'n gesloten geld*
kistje zich uil de voeten wilden makeq,
kwam juist de bewoner aangeloopen. Op
zijn alarm ontstond een klopjacht en wist
men spoedig een der daders te grijpen.
Kort daarna werd ook nummer twee iu
arrest gesteld. De daders' bleken te z'ijn
Zaandammers, de 21-j,arige K. en de 25-
jarige G., beiden goede békende van de
politie. In het geldkistje bevond zich
f 75. :j - I, 1
BLOEDVERGIFTIGING. De 17-ja-
rige mej. ,M. V. te Ulvenhont krabde
een puistje in haar gezicht open w.agir-
door bloedvergiftiging ontstond.
DOOR SPOORWEGAFSLUITING
GEREDEN. Donderdagavond is een
auto, waarin een drietal Delftsche stu
denten waren gezeten, in volle vaart te
Ede door de spoorwegafsluiting gere
den. De botsing was zoo- hevig, dat de
afsluithekken werden versplinterd, en
de auto op de rails terechtkwam. De lo
comotief van een naderenden goederen
trein greep den wagen en duwde dezen
voort. Doch de machinist slaagde erin
spoedig den trein tot stilstand te bren
gen. Wonder boven wonder kwamen de
drie jongelui ongedeerd uit den verniel
den auto te voorschijn.
ONGELUK MET EEN BUKS. Een
17-jarige jongen te Wapenveld, gemeen
te Heerd e, die met een met hagel ge
laden buks op musschen wilde schieten
heeft bij ongeluk zijn vijfjarig broertje in
het hoofd geraakt. Het kind zal een oog
moeten missen.
NOG JUIST GERED. Te Sout
hampton is het stoomschip Aztec
aangekomen, dat op den Atlantischen
Oceaan vijf man van de bemanning van
den schoener Ria uit Saint Jean (New
Foundland) gered heeft, op het oogen-
blik dat zij nog slechts een zak uien als
mondvoorraad hadden en regenwater
moesten opvangen, om hun dorst te les-
schen. Gedurende 17 dagen had de be
manning hulpeloos rondgedreven op het
schip, dat in een storm lek geslagen was
en zijn masten had verloren. Alles wat
men aan boord had, tot het grootste deel
van de kleeren, hadden de schipbreuke
lingen gebruikt, om er toortsen van te
improviseeren, waarmee zij de aandacht
van voorbijgaande schepen hoopten te
trekken. De schipbreukelingen waren
volkomen uitgeput.
DE ONTSNAPTE PINGUÏNS. De twee
pinguins, die Zondagavond uit een die
rentuin in Surrey ontsnapten, zijn
Dinsdagavond teruggevonden op den
hoofdweg van Esher naar Epsom waar
zij zich plotseling in het lichtschijnsel
van voorbijrijdende auto's vertoonden.
Een passeerend motorfietser stopte ze
in twee zakken en bracht ze terug naar
den dierentuin, waar ze zich te goed de
den aan een uil vele haringen bestaant-
den maaltijd.
MOORD EN ZELFMOORDi DOOREEN
PRINS. De Roemeensehe inspecteur-
generaal van financiën had, naar Az
Est meldt, een onderzoek ingesteld bij
een bank le Kisjinef, in het verloop
waarvan hij ernstige beschuldigingen uit
te tegen den bij die bank aamgestelden
prins Canlacuzino. De prins trok daarbij
een revolver en schoot den inspecteur-
generaal neer; vervolgens pleegde hij
zelfmoord.
