Jlrouinciale .Zeemusche
EBBE I ff VEED
No,
.mms
2 9 8,
Twee Bladen,
VRIJDAG 18 DECEMBER 1931.
Eerste blad. 174e Jaargang.
Zij die zich met ingang van
1 JANUARI a.s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende num
mers GRATIS,
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
ECONOMISCH-FINANCIEEL
WEEK-OVERZICHT.
BINNENLAND.
KUNST EN WETENSCHAP.
I$T3T Y6T Y9Y y3Y Y6Y Y9?
Stormachtig_ 7"A\E_Bestendi{
Verwachting tot morgenavond:
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
id-
in-
el-
eil-
0
A
an
re
rs
is.
t:
e
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs toot Middelburg en rt agentschap Vlissingen
2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiëa
20 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG. N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 -:- Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f 2,10elke rege!
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" oi
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 ceat.
ijiiiuaiawjggasssj*^ -
De heer Van D ij k (a.-r.) vraagt in
verband met het feit, dat de versterking
van den Hilversumschen zender niet aan
de verwachtingen heeft beantwoord,
verlof, te interpelleeren over den bouw
van een radiozender. Op dit verzoek
wordt morgen beslist.
Voortgezet wordt de behandeling der
onderwijsbegrooting. MinisterTerp-
s r a beantwoordt de sprekers van
Woensdag. Dan is aan de orde de afd.
Nijverheidsonderwijs.
Mej. Westerman (l:b.) drong daar
bij o.a. aan op voorzichtigheid met be
snoeiing op het avondonderwijs.
De heer Van der Hou ven (s.-d.)
acht de bezuiniging op het avondonder
wijs de meest ergerlijke, die voorgesteld
is.
De heer T i 1 a n u s (c.-h.) waarschuwt
tegen intellectualisme op de nijverheids
scholen, tegen uniformiseering en op
schroeving der exameneischen.
Minister Terpstra zet uiteen,
dat ook op deze afdeeling moet bezui
nigd worden, anders had hij een grooter
bedrag uitgetrokken.
Ten aanzien van de inkrimping van 't
meisjesonderwijs is spr. afgegaan op de
inlichtingen der inspectie. Voor de avond
cursussen acht spr. 12 lessen van 50 mi
nuten voldoende omdat deze jongens
Onze financieele deskundige schrijft
ons uit Amsterdam dd. 17 Dec.:
De berichten, die in de afgeloopten
•week zijn binnengekomen, waren wéinig]
geschikt, om de fondsenmarkt opgewek
ter te stemmen. Daar was in de oerste
plaats het besluit van de Japansche re-
gearing, om den uitvoer van goud te ver
bieden, een maatregel, practisch gelijk
staande met' de opheffing van den gou
den standaard. Verrassend was dit be
richt op zich zelf niet. Eenerzljds'heeft
de waardedaling van het Pond Sterling
een ongunstigen invloed uitgeoefend op
de ontwikkeling van den buitenlandschem
handel van Japan, welks industrie op ve
lerlei gebied dezelfde afzetmarken heeft
sis de Engelsche nijverheid. Daarnaast
heeft hel conflict in Mandsjoerije ook
een sterke stijging van cLe Japansche
staatsuitgaven met zich gebracht, waar
door het vertrouwen van Tiet buitenland
in de Japansche valuta is ondermijnd1.
De Bank van Japan heeft in den laait
sten tijd aanzienlijke bedragen aam goud
moeten afslaan. Alleen naar de Vereenigj-
de Staten werd 490 millioen dollar aam
Igoud uit Japan geëxporteerd en het
was a llengs duidelijk geworden, dat de
positie van de Bank van Japan, zoowel
als van de Japanslche schatkist, niet
krachtig genoeg was, om aan den aan
houdenden druk lang weerstand te bie*
den. Nu ook in Japan de gpud*u|uiitvoer
is stopgezet, dreigt de Japansche valuta
denzelfden weg op te gaan als de valu
ta's van de andere landen, die vam hun
goudanker zijn geslagen.
Wat de directe financieele gevolgen
van de feitelijke opheffing van den gout
den standaard in Japan voor ons land
betreft, deze zijn in verhouding minder
groot dan die, welke voortspruiten uit
dergelijke maatregelen in verschillende
andere landen, met name in Engeland en
de Scandinavische staten. Wel zijn ver-
scihiiKende Japansche leeningen op de
Amsterdamsche beurs officieel genoteerd
mi. de ey, pet. dollarleening van 1924, de
pet. sterlingleening van 1924, de 5
pet. 'oinnenlandsche leening 1908-'09, de
4 pet. sterlingleening van 1899 ea de
4 pet. sterlingleening van 1910. Groote
bedragen zijn in deze fondsen hjer te lan»
die echter, naar men mag aannemen,,
nieit geïnvesteerd.
meest overdag in fabrieken en werk
plaatsen werken.
De heer Ketelaar (v.-d.) dient een
motie in, waarin gevraagd wordt, de ver
andering in het avondonderwijs niet te
doen plaats hebben vóór het eind van
dezen cursus.
Bij de afd. lager onderwijs vraagt mej.
Westerman (lib.) hoe de minister
denkt oveh het vrijwillig stopzetten van
den bouw van lagere scholen.
De heer Van Zadelhoff (s.-d.)
meent, dat ons lager onderwijs eer afge
broken wordt, dan opgebouwd.
De heer De Boer (s.-d.) pleit voor
onderwijs in het Friesch op de lagere
school in Friesland.
Minister Terpstra antwoordt
o.a. voorstander te zijn van lichame
lijke oefening. Op de kwestie van het
Friesch kan spr nu niet ingaan. Waarom
met? Spr. is van plan te overwegen de
verhooging van den toelatingsleeftijd
voor de lagere school met een half jaar.
Nadat de minister nog verteld heeft,
dat met justitie overleg gepleegd wordt
omtrent een monumentenwet, wordt de
begrooting van O., K. en W. aangeno
men.
DE WERKLOOZEN ACTIE
TE AMSTERDAM.
Op de Lauriergracht en in de omlig-
gerde straten is het in den laten mid
dag van Donderdag in verband met de
actie der werkloozen, 'inzake het niet
meer dan één keer stempellen per dag,
tot ernstige ongeregeldheden gekomen.
Op enkele punten in de buurt van het
stempellokaal aan de Lauriersgracht, dat
door eenige agenten werd bewaakt, werd
door de leiders van de actie, die zich
met scheepsroepers gewapend hadden,
voortdurend het parool uitgegeven niet
lol stempelen over te gaan.
Een groote politiemacht was aanwe-
ora de orde te handhaven. Na vier uur
Van zeer ernstigen aard zijn de gevol
gen, welke de waardevejrmiiiderin g van
de Japansche valuta voor het Neder-
landsche bedrijfsleven dreigt te zullen
hebben. In de laatste jaren is Japan
reeds in toenemende mate als concurrent
op de wereldmarkt opgetreden. 'Uit den
hard der zaak concentreerde de activi
teit der Japansche industrie zich het
sterkst op de geografisch het gunstigst
gelegen afzetgebieden, in liet Verre Oos
ten.
Het Engelsche aandeel in den import
katoenen manufacturen in Ned.-Iudié is
Van 26 van den totalen .invoer in
1928 teruggeloopen tot slechts 10 o/0 in
de eerste tien maanden van 1931. Het
aandeel van Nederland is van '25.4S o/o
in 1928 teruggegaan tot 21.16 o/o in 1931
en daartegenover is het aandeel van
Japan gestegen van 34 o/o in 1928 tot
57 o/o in 1931. Gevpeie-sd moet worden,
dat nog een verdere verschuiving ten
nadeele van ons land zal intreden, wan
neer de Yen inderdaad nog stejrk in
waarde mocht gaan verminderen en tege
lijkertijd ook de invloed van de depreci
atie van het Pond Sterling zich in toe
nemende mate zat doen gelvoelen.
Welk een groote belemmering de de
preciatie van de valuta"s in verschillen
de staten in' 't algemeen wel aan het
handelsverkeer in den weg legt, blijkt
duidelijk daaruit dat in November de
Duitsche uitvoer naar Denemarken met
25 pet. is gedaald, naar Zweden met'
21 pet., naar Britsch-Indië met 37 pet.
en naar Argentinië met 22 pet.
Voor ons land zijn de gedetailleerde
cijfers betreffende de ontwikkeling van
Het h andelsverkeer met 'de afzonderlijke
staten voor November nog niet beschik
baar. Wel blijkt uit de reeds gepubliceer
de cijfers, dat de totale uitvoer uit Ne
derland in Nov. verder scherp'is gedaald
en wel tot f 101 'millioen d. i. weer f 10
millioen minder dan in Oct. j.l. In de
eerste elf maanden van dit 'jaar expor
teerde ons land voor een waarde van
f 1231 millioen, legen f 1601 millioen in
de overeenkomstige periode van het vo
rige jaar. Onze uitvoer Is dus met ca.
23 pet. teruggegaan en er bestaat alle
kans, dat deze ongunstige ontwikkeling
in den eerstvolgenden tijd nog zal aan
houden.
De eenige troost is, dat de valuta-
(concurrentie niet van' blijvemden aarid
De groote mystieken, de vroomsten
van alle tijden hebben moedig en blij
de wijde verlatenheid en eenzaam
heid als heilige gemeenzaamheid met
God gewild en gevonden.
Alb. Schweitzer.
trachten verschillende groepen werk
loozen ongeregeldheden uit te lokken,
daarbij provoceerend tegen de politie
optredend. Vooral in de 2de Lauriers-
dwarsstraat werd de politie danig in het
nauw gedreven met het gevolg, dat twee
agenten een revolver trokken ein schoten
in de lucht losten. Geruimen tijd bleef
het in deze buurt zeer rumoerig. B tuurt
bewoners namen daarbij aan het optre
den der volksverzameling deel. Uit de
huizen wam met flesschen, huisraad en
steenen naar de politie geworpen, die
zich hierdoor genoodzaakt zag bij wijze
van dreigement enkele malen in de lucht
te schieten. Herhaaldelijk werd gechar
geerd en gevoelige likken werden uitge
deeld. Uil eenige woningen en ook van
uit de menigte werd op een groep po
litieruiters en op een aantal agenten
te voet geschoten. Het tfevolg was, flat
de politieruiters eenige schoten in 'de
lucht losten, van de agenten te voet
schoten er echter eenige in de richting
van de herriemakers.
Een ongeveer 48-jarig burger is door
een kogel uit een politie-revoiver geraakt
en naar een der gasthuizen overgebracht.
DE STAKING TE ENSCHEDE.
Donderdagavond is het ondanks een
verbod van den burgemeester tot samen
scholingen gekomen bij de fabrieken der
firma Spanjaard, waarbij eenige werk
willige arbeiders werden opgewacht,
alsmede eenige personen, zooals men dat
noemt, die „onderkruiperswerk" ver
richten, Door het optreden van eenige
jongens, die met zevenklappers wierpen,
was de zeer versterkte politie genood
zaakt een charge uit te voeren. Vele
personen liepen klappen op. Eenige
straten werden schoongeveegd. Na een
half uur was de toestand in de omge
ving der fabriek weer rustig.
Het retourvliegtuïjjj „de Ekster' is
hedenmorgen uit Batavia vertrokken.
Zeeuwsch Genootschap.
Van het archief, vroegere en latere
mededeelingen voornamelijk in betrek
king tot Zeeland, uitgegeven door het
Zeeuwsch Genootschap der Weten
schapen, verscheen de jaargang 1931 bij
de drukkers van het Genootschap J. C.
W. Altorffér te Middelburg. Als voor
werk treft men erin aan het jaarverslag
over 1930/'31, door den secretaris mr.
A. Meerkamp v. Embden; den naamlijst
van directeuren, directrices en leden,
en een opgave van de binnen- en bui-
tenlandsche genootschappen, met welke
onze instelling in vriendschappelijke be
trekking staat. Als redactioneel artikel
volgt daarop een „Hegel herdacht",
daarna „Het eiland St. Joosland", een
gedegen studie met een fraaie kaart, van
F. P. Polderdijk, en „Een verloren ge
waande aanvulling op La Rue's „Gelet
terd Zeeland" door mr. F. W. D. C. A.
van Hattum.
Opera-trein,
Sinds zeven jaar lompen, gedurende het
speelseizoen uiit Limburg z.g. Qpera-bredt*
nen naar Aken, de vrooliijke Duitsche
grensstad in de buurt van Maastricht,
Heerlen en Kerkrade.
De tremen vervoeren steeds een res
pectabel aantal bezoekers.
De idee tot het inleggen van deze treii-
nen is destijds uitgegaan van het Nederf
landsche Verkehxsburo te Aken.. Zater-
dag j.l. is Carmen gegeven. Roermond
Sittard, Maastricht, Heerlen, Kerkrade en
de dorpen rondom die steden hadden
weer een vollen extratrein gelevérd.
18-XII-'31; Donderdag hoogste lucht
temperatuur 6% °C; (44 °F); laagste 1
°C (34 °F). Heden 9 h: 1% °C; 12 h: 2
°C. 2.0 mm regen.
Giateren (nam.) Heden v.m. Barometer:
780
779
778
777
ee 776
- 775
774
Wat de huiskamerbarometer zegt:
Veranderlijk"
Regen
iLWi'nd*
'Goed-
- Weder
Zware Storm'
-Zeer Schoon
zal kunnen zijn.
De ervaring tijdens de valuta-debacle
in verschillende landen in de na-oorlogsf
jaren heeft ons geleerd, dat het pro-
oes van aanpassing van het levens-, loott
en prijzenpeil zich gestadig voltrekt, tot
de Voorsprong op de wereidmiarM ver
dwenen is en het land nog slechts de
naweeën van het bederf van het ruilmid
del ondervindt. Het is dan ook duidelijk
dat die landen, welke in den jongsten
tijd den gouden standaard hebben laten
Varen, en dan nog slechts tijdelijk, hier
toe slechts als uiterste noodmlaatregel
zijn overgegaan. Een moedwillig nederf
van de valuta moge al een tijdelijk, en
bovendien feitelijk fictief voordeel voor
sommige takken van het bedrijfsleven
opleveren, daartegenover staat de groote
Verwarring, die in de geheel© volkshuisi-
houding door het hierdoor ontstaande!
wantrouwen wordt aangericht, de on
billijkheid tegenover diegenen, die van
een beperkt inkomen moeten 'leven en
Wat dies al meer zij. Gelukkig bevindt
ons land zich in een zoodanige positie,
dat "van een noodgedwongen opgeven van
den gouden standaard onder de huidige
omstandigheden geen sprake behoeft te
zijn. En dat men hier te lande moed
willig tot zulk een maatregel zou ne
sluiten, is een denkbeeld, dat men Verre
Van zich mag wijzen.
Dit neemt niet weg, dat in de af.geloo-
pen week in verschillende buitenlandsdhe
bladen het een in een meer of minder
positieven vorm gegoten 'bericht is voor-
geltomen dat een besluit tot ophipffing
van den gouden standaard in Nederland
voor de deur zou staan. Wa,ar de .ge
ruchten hun oorsprong hebben gevon
den, is niet na te gaan. Zij doken vrijwel!
gelijktijdig in Duilschland, England, Frant
krïjfc en België op, en vonden ook h,un
weg naar New-York'. Het meest gedetail
leerd was de mededeeling van 'n Duitsch
blad, dat wist te vertellen, da,t een Ne-
derlan'dsche regeeringscommissie na 'n
onderzoek van 'den toestand van het be>-
drij'fsleven rapport over de wenschelijk!-
hieid van opheffing van den gouden standi-
aard zou hebben uit te brengen. Te bef
voegder plaatse zijh de desbetreffende
berichten catagoriscb gedementeerd en
wij' zouden er geen melding van hebben
gemaakt, ware bet niet, dat de campagne
op enkele dagen bet karakter van een
„Hetze" tegen den gulden had aangenot-
men en zelfs reeds tot een belemmering
van het zakenverkeer van ons land met
hiet ouitenland dreigde te leiden. Zoo
hporden wij' van verschillende kanten, dat
buitenlandsche huizen, 'die igewend zijn,
op crediet te verk'ooipen, hier thans op
contante betaling aandringen, teneinde
zich door onmiddellijken verkoop van de
guldens tegen eventueele koersverliezen
te vrijwaren. Gelulkkig heeft het Neder-
landschc publiek z'ijh Ikalmte geheel be
houden en onder deze omstandigheden
heeft de campagne geen ernstige gevol
gen gehad.
Op de Amsterdamsch beurs zijn de
koersbewegingen voor aandeelen bin
nen beperkte grenzen gebleven, mede
als gevolg van de geringe bedrijvigheid.
De leidende industriëele fondsen kon
den nog iets boven het niveau van het
einde der vorige week uitkomen. Wat
Philips betreft, was dit voornamelijk toe
te schrijven aan de bevredigende cijfers
van den uitvoer gedurende November.
Aan luidsprekers, radio-toestellen en
onderdeelen kon in deze maand weer
voor een waarde van 5.72 millioen
worden geëxporteerd, tegen 4.48 mil
lioen in October en 7.15 millioen in
November van het vorige jaar. De ex
port van gloeilampen is van 973.000
in October tot 1.06 millioen in Novem
ber gestegen. Ook dit cijfer is lager dan
dat in de overeenkomstige maand van
het vorige jaar toen voor 1 millioen
aan gloeilampen werd geëxporteerd. On
der de tegenwoordige omstandigheden
moet het echter als een bevredigend ver
schijnsel worden aangemerkt, dat de ex
port zoowel van radio-artikelen als van
gloeilampen zich weder in stijgende
richting beweegt.
Aandeelen Unilever werden gunstig
beinvloed door de officiëele mededeeling
van de directie, dat de winst voor de
Unilevermaatschappijen na vaststelling
van alle preferente dividenden aanmer
kelijk meer zal bedragen dan 10 pet.
over het gewone aandeelenkapitaal van
het concern. Eenige aanduiding omtrent
het voor te stellen dividend is hieraan
echter niet toegevoegd.
De overige fondsen zijn meerendeels
in koers afgebrokkeld, zoo o.a. aan
deelen Koninklijke Petroleum, rubber
en tabakswaarden, zonder dat zich hier
bij speciale factoren deden gelden. Sui-
keraandeelen werden eenigszins gedrukt
door de wat vage berichten over de
thans te Parijs plaats vindende bespre
kingen tusschen de internationale sui
kerproducenten, om tot een betere re.
De Bilt (per radio). Een verdere ont
wikkeling van het gebied van hoogen
druk, dat zich over de Britsche eilan
den, door Frankrijk en het Noordzeege
bied tot in het Zuiden van Skandinavië
uitstrekt, samengaande met de vorming
van hoogen druk in het Z.W, en een N.
O.-waarts aftrekken van de IJsland-de
pressie, deed de kansen op 'n aanhouden
van de vorst toenemen. De nog hooge
temperatuur in Skandinavië, die op en
kele plaatsen 10 tot 15 graden boven de
normale is, maakte de kans op transport-
koude uit die streken nog gering, doch
de uitgebreidheid van het sneeuwdek
aldaar en in Oost-Duitschland doet een
temperatuurdaling onder invloed van
den hoogen druk in die streken ver
wachten. Wat de scheepsberichten op
den Oceaan te zien geven wijst op 'n ver
der W. voorbij trekken van de depres
sie. Waarschijnlijk zal in streken bij de
zwakke wind, in de omgeving van den
kern van den hoogen druk, de vorst des
nachts matig zijn, en overdag licht met
eenigen nevel.
Hoogste barometerstand 778.3 mm te
Croydon en Yarmouth; laagste 744,8 mm
te Isafjord.
Zwakke veranderlijke wind, licht tot
half bewolkt, waarschijnlijk droog weer,
lichte tot matige vorst des nachts, over
dag temperatuur om het vriespunt.
Zon op: 8 h 07; onder 15 h 45. Licht
op: 16 h 15. Maan op: 24 h 32; onder:
12 h 55. V.M. 24 Dec.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Vr. 18
Za. 19
Zo. 20
Ma. 21
December 1931.
Hoogwater.
7.49 20.31
8.55 21.35
10.00 22.35
10.52 23.21
Laagwater.
1.36 14.20
2.39 15.24
3.45 16.27
4.48 17.22
geling der productie te geraken, omdat
de beperking, zooals deze thans wordl
toegepast, niet zou voldoen. Hoewel
groote geheimzinnigheid wordt betracht,
moet uit de schaarsche berichten wor
den afgeleid, dat het moeilijk is, tot over
eenstemming te geraken.
Hieronder volgt een overzicht van hel
koersverloop:
4% Nederland 96197%-95.
4 Nederland 87%—90-87.
5 Ned. Indië 7977%,
4% Ned. Indië 7172%-69.
4% Amsterdam 81%76-%.
4% Den Haag 9488.
4% Rotterdam 88%78.
Koloniale Bank 55%50.
Ned Handel Mij. 76%—70.
Amsterdamsche Bank 101%87.
Ned. Bank Cert. 11098%.
Philips Gloeilampen 79%-84%81%
-83%.
Unilever 89-93 89-91
Ned. Gist Spir. Fabr. 284258.
Ned. Ind. Gas 160—150%.
Kon. Petroleum 112116-108%.
Amsterdam Rubber 41%38-39%.
Oost Java Rubber 6050%.
Ned. Scheepvaart Unie 59%55.
Handelsver. A'dam 167-174%166%
-170%.
Java Cultuur 125114.
Tjepper Cultuur 201147-155.
Deli Batavia Mij. 124110.
Senembah 181171.