Kort Zeeuwsch Nieuws.
KUNST EN WETENSCHAP.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS
FEITEN EN CIJFERS OVER
SCHOOL EN ONDERWIJS.
RECHTZAKEN.
LAATSTE BERICHTEN
BEURS- EN WISSELKOERSEN.
BEURSTHERMOMETER
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
De Arroudissements-Rechtbank te
Middelburg heeft benoemd tot deskun
dige voor de schatting van gronden, ge
legen in de calamiteuze polders Ser Lip
pens en Nieuw-Cthene (Ter Neuzen en
Zaamsiag) aen heer Abr. Dees Jaczn.,
rustend landbouwer te Ter Neuzen. De
Dijkraad benoemde den heer L. Moes
te Ter Neuzen en Ged. Staten den heer
C. H. M. Plasschaert te St.-Jansleen.
In West- en Oost-Zeeuwsch-Vlaan-
deren worden pogingen aangewend door
een comité om tot de oprichting van
twee protestantsche ziekenhuizen te ko
men, een in West- en een in Oost-Zw.
Vlaanderen. Per circulaire worden gif
ten of een jaarlijksche contributie ge
vraagd. De kosten van oprichting van
de beide ziekenhuizen worden begroot
op ongeveer f 200.000.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
Nadat de bij het Zeeuwsch-
.Vlaamsch Waterleidingsplan betrokken
gemeentebesturen sedert langen tijd niet
meer bijeen geweest waren, heeft Maan
dagmiddag naar „De Zeeuw" meldt, te
Ter neuzen een vergadering plaats
gehad, waarop de colleges van Burg.
en Weth. te Terneuzon, Hulst, Sas van
Gent, Oostburg, Breskens en Aardenburg
tegenwoordig waren.
Aldaar zou het plan voor den aanleg
van waterleiding in de gemeenten Hulst,
Terneuzen en Sas van Gent, waartoe in
dertijd besloten werd, nader onder het
oog zijn gezien, alsmede de kwestie van
deelname van de drie gemeenten in het
Westen.
Officieele mededeelingen betreffende
de besprekingen werden echter niet ver
schaft.
Vrijzinnige Hervormden.
De Studiekas der Vereeniging van Vrij
zinnig Hervormden in Nederland heeft
een legaat van f 2000 ontvangen-
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat ten behoeve van 's Rijks
schatkist wegens over vorige jaren te
weinig betaalde belastingen naar inko
men en/of vermogen (gewetensgeld) is
ontvangen bij den ontvanger der direc
te belastingen te G o e s f 68.25, te
Hulst f 1134,20; den inspecteur der
directe belastingen te Middelburg
f 44.02.
Het aantal aangegeven gevallen
van besmettelijke ziekten over de week
van 8 tot en met 14 November in de
provincie Zeeland bedroeg: Febris
typhoïdea: Ierseke 1. Roodvonk: Clin-
ge 1, Hulst 1, Neuzen 2, Serooskerke
(W.) 6. Diphtherie: Koewacht 1.
De broodprijs is te Sas vamGent
met I1/2 cent per 8 ons verlaagd.
Deze week staan te S a s v a n
Gent ais werkloos ingeschreven 1 fa
brieksarbeider en 1 losse arbeider.
Praehistorische dieren,
In. de steppe Koeloendinsk in Wlelst-
Siberië heeft men de overblijfselen ge
vonden van 'n praehistorischen olifant,
'n geweldige giraffe en van vogels uit
het quartaire tijdperk.
Deze vondst wordt van enorme be-
teekenis geacht, aangezien hierdoor de
hypothese, dat dit gedeelte van Siberië
in het praehistorische tijdvalk 'n zee is
geweest, wordt omvergeworpen.
Ned, Fabrikaat-Kwartetten.
Teneinde te trachten te bevorderen,
dat het opgroeiend geslacht spelender
wijze op de hoogte komt van hetgeen
hier te lande wordt gemaakt, ligt het in
het voornemen van het bestuur der
Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
eenige series kwartetspelen uit te ge
ven in samenwerking met de directies
van daarvoor in aanmerking komende
Nederlandsche fabrieken. De eerste se
rie is dezer dagen gereed gekomen en
de voorbereiding voor de volgende se
ries is inmiddels getroffen.
De kwartetten hebben betrekking op
Nederlandsche producten en fabrikaten.
De uitvoering van teekeningen en
drukwerk is helaas zéér matig. Wat
jammer is voor het goede doel!
Voor het staatspraktijkdiploma. voor
handel en administratie zijn geslaagd de
heeren W. C. Bosschaart, oud-Jeerling
van den cursus aan de Handelsavond
school al hier en J. R van Wel te
Kloe tinge.
Aan ae Universiteit van Amsterdam
is bevorderd tot arts de heer J. J. Ste-
ketee te Biaarland.
De gemeenteraad te Stavenisse be
noemde heden tot onderwijzer aan de
O. L. School aldaar, den heer A. Goet-
hals te S c h o o n d ij k e.
Friesch Onderwijskongres te
Leeuwarden.
Naar wij vernemen hebben de geza
menlijke Friesche vereenigingen in en
buiten Friesland besloten op Woensdag
30 Dec. a.s. te Leeuwarden een informa
tief onderwijskongres te houden. Het
ligt in de bedoeling, allerlei vereenigin
gen en personen, werkzaam op onder
wijsgebied, tot het bijwonen van dit
kongres uit te noodigen.
De heer L. v. d. Meer, onder directeur
der R, K. H. B. S. te Hilversum zal een
referaat houden over „Friesch onder
wijs als eisch van moderne cultuur";
de heer P. Sipma, lektor in. Groningen,
over „Friesch onderwijs als eisch van
moderne taalwetenschap"; de heer S.
E. Wendelaar Bonga, hoofd van een
School en leeraax aan de Christel. Kweek
school te Dokkum over „Friesch onder
wijs als eisch van moderne paedagogie"
en de heer J. K. Dijkstra, oud hoofd van
de Openbare School te Terwispel, over
„Methodiek van het Friesch onder
wijs".
scholen in Mei? (En waarom heeft men
in Gelderland hoofdzakelijk voor April
gekozen terwijl men in Zeeland
aan eind Mei de voorkeur geeft?)
Mocht een van de lezers op deze vra
gen een antwoord weten, laat hij dan
niet verzuimen zijn inzicht aan het Cen
traal Bureau voor de Statistiek (afd.
Onderwijs-statistiek) mede te deelen.
De cursusduur der meeste scholen is
12 maanden. Vroeger waren er veel
een nader onderzoek bevolen ter te--
rechtzitting van 4 December a.s. tot hef
hooren van 2 getuigen.
Kantongerecht van Goes.
De Kantonrechter te Go e.s heeft
vroordeeld wegens overtreding:
arbeidswet: J. D. v. d. E., Yerseke, 5
m. 1 of 5 m. 1 dag; C. R., Hoedekens-
kerke 5 of 5 dgn.;
a te Wemeldinge venten zonder vergun-
scholen, die elke 6 maanden bevorder-1 ning van B. en W., F. H. I., Maastricht
den. Dat had dit voor, dat een leerling 3 of 3 dgn.;
(Ingez. Med.)
De bevestiging en intrede van den
heer L. Kleisen, theol. cand. bij de Chr.
Geref. Kerk' te V 1 i s s i n g e n,. is thans
definitief bepaald op Zondag 29 Novem
ber a.s. i
Als notabelen der Ned. Herv. kerk
te Veere zijn j.l. Zaterdag gekozen de
heeren P. de Voogd, C. Geldof en J.
Volkers, die zich - bereid verklaarden de
betrekking aan te nemen.
Geref. Kerk.
Ds. D. Scheele te Middelburg heeft
bedankt voor het beroep naar Schevenin-
gen.
VOETBALLADE.
(Toen Zondag een voetbalclub
te Blokzijl nog eens probeerde,
een voetbalwedstrijd te begin
nen, kwam de burgemeester het
terrein op en nam eigenhandig
den bal en een reservebal in
beslag.)
Burgemeester is gekomen,
Burgemeester is gegaan
En toen was de voetballade
Voor dien middag weer gedaan.
En de spelers konden zingen
Op de oude melodij:
Waar de burgemeester is, daar
Is 't (helaas) geen bal voor mij.
Zonder veld kun je nog trappen.
Zonder doel zelfs, zonder schoen,
Maar de bal is onontbeerlijk
En daaraan is niets te doen
Wees balsturig, wordt balloorig
In een dergelijk geval,
Je kunt zelfs de vuisten ballen,
Maar dat alles helpt geensteek.
Burgemeester is gekomen,
Burgemeester ging weer heen
En Blokzijl blijft als tevoren
Nog een Blok aan 't voetbalbeen.
Burgemeester is gekomen,
En hij zag en overwon,
Zelfs de scheidsrechter besefte,
Dat hij ernaar fluiten kon.
Kom nou, burgemeester, gunt ge
Aan die jongens geen plezier?
Waarom drijft ge ze de kroeg in,
's Zondags tusschen twee en vier.
Wilt ge liever dat ze kaarten
In 't café, metschoppen troef?
Ziet g'als hoofd van de politie
In den voetballer een boef?
Zoo maar ballen confisceeren, 1
Burgemeester, mag dat wel?
Scheidsrechter had moeten fluiten
Strafschop, „hands" en buitenspel.
Kom toch burgemeester, laat ze
In hun speelschheid ongestoord,
Heusch, een mensch kan te beroemd
[zijn,
Wees tevree, ge hebt.... gescoord.
P. GASUS.
Steunt bij gelijken prijs en kwaliteit
DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE.
Gij dient daarmede Uw land
En ge bestrijdt de werkloosheid.
VI.
In de vorige, onder dit hoofd versche
nen, artikelen, hebben wij ons bezig ge
houden met enkele vragen de organi
satie van ons volksonderwijs betref
fende: het aantal scholen, de grootte der
scholen en de richtingsverschillen, welke
zich op dit terrein openbaren.
Vandaag laten wij ons door de Statis
tiek van het Gewoon en Uitgebreid La
ger Onderwijsin het interne school
leven binnenvoeren. Wij willen, door
deze uitgave voorgelicht, in dit en het
volgend artikel enkele punten bespre
ken, welke voor den gang van het onder
wijs van onmiddellijke beteekenis zijn:
de aanvang van het schooljaar, de duur
van den cursus, het aantal leerjaren van
het leerplan, de leerstof, de schoolloka
len, de hulpmiddelen bij het onderwijs,
enz.
Vooreerst iets over het begin van het
schooljaar. Ten aanzien van dit punt
openbaart zich een verschil tusschen de
stad en het platteland. Vele groote
stadsmenschen weten niet anders dan
dat het schoolbedrijf in September weer
begint. Dat brengt het levensrythme der
stad zoo mede. Blijkens de statistiek
hervatten in de gemeenten met meer
dan 20.000 inwoners de meeste scholen
met September haar arbeid. Daarnevens
is er een aantal stadsscholen, dat reeds
in Augustus begint. In de grootste ste
den vindt men een niet onbelangrijk
getal scholen, waar in het voorjaar leer
lingen worden geplaatst. Op het platte
land vangen verreweg de meeste scho
len in het voorjaar aan. Hiervoor hestaat
goeden grond. Men zendt de kleine kin
deren het liefst in het zachte jaarge
tijde voor het eerst ter school en men
ziet de oudere leerlingen gaarne vrij
komen vóór het begin van de zomer-
campagne. Maar nu stellen de statistiche
gegevens ons voor een probleem, waar
van de inleiding tot de statistiek geen
oplossing weet te geven. Waarom be
ginnen in Friesland 70 van de 100 scho
len in April en daartegen in de nabuur
provinciën Groningen en Drenthe
respectievelijk 66 en 88 der
minder bezwaarlijk eens een keer kon
doubleeren. Hij verloor dan slechts een
half jaar. Enkele scholen, zooals die voor i
schipperskinderen, met een sterk vlot
tende bevolking, kunnen geen bepaalden j
cursusduur aangeven. Zij vormen een
continubedrijf.
De wet stelt als regel, dat het gewoon
lager onderwijs in tenminste zeven ach
tereenvolgende leerjaren wordt gegeven.
Bijna 3 van de scholen heeft een
langeren duur. Dit aantal is gering ver
geleken met dat, waar met minder leer
jaren wordt volstaan. Bijzondere geval
len buiten beschouwing gelaten, zijn dit j
scholen met zes leerjaren. De Kroon I
heeft daar de gelegenheid om op andere
wijze aansluitend onderwijs in het ze
vende leerjaar te ontvangen voldoende
verzekerd geacht. Zoo heeft men vooral
bij het openbaar onderwijs vele centrale
zevende leerjaren. Bij het bijzonder on
derwijs doet zich de gelegenheid tot het
vormen daarvan minder voor. De u.l.o.
scholen duren meestal drie jaren. Van
deze scholen heeft thans 37 een vier
jarigen cursus.
De artsenkwestie bij „de Volharding'
Zooais men zich herinneren zal, heeft
de coöperatie „De Volharding" in Den
Haag eenige jaren geleden in het belang
eener goede behandeling van haar leden
aan de aan haar verbonden doktoren
verboden naast dé fondspraktijk een
particuliere praktijk uit te oefenen.
De Ned. Mij: tot Bevordering der Ge
neeskunst heeft toen naar aanleiding
hiervan baar leden Verboden zich als
arts aan „De Volharding' te verbinden,
terwijl leden, die in strijd met dit verbod
handelden, door de maatschappij met
hooge boeten werden gestraft.
Zoo was een der betrokken doktoren
een boete van f 10.000 opgelegd en waar
de dokter weigerde deze boete te be
talen, sprak de maatschappij hem in
rechten voor dar nedrag aam.
De Haag'sche rechtbank, gisteren von
nis wijzende in deze zaak, heeft de vor
dering der maatschappij toegewezen, tot
een bedrag evenwel van f 2000, terwijl
ae rechtbank de kosten van partijejn
compenseerde.
Arrond. Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van 20 Nov, werden
de
te Goes in de bebouwde kom zonder
vergunning een varkenshok hebben, C,
A. C., Goes 5 of 5dg.;
gevaarlijke hond niet vasthouden: J.-
A. M. R„ Krabbendijke, vrijspraak;
wielen van wagen niet van klei en
modder zuiver houden: C. M. T., Kloe
tingen, 5 of 5 dgn.;
zonder vergunning fietsen langs tram
baan: J. G., 's Heer Arendskerke, geen
straf toegepast;
met motorrijtuig rijden zonder rijbe
wijs: J. M., Goes 3 of 3 dgn., L. S„
Oud Beijerland 25 of 25 dgn.;
met motorrijtuig niet voldoende uit
wijken: F. V., Wolphaartsdijk, vrij
spraak;
op een kruispunt van wegen het ver
keer van rechts niet voor laten gaan, A.
v. d. B., Wolphaartsdijk 0,50 of 1 dag;
met een motorrijtuig niet stilhouden
als veiligheid verkeer zuks vordert: L,
S„ Oud Beijerland, vrijgesproken;
met motorrijtuig rechts niet voor la
ten gaan: A. C, v. S. Goes 10 of 10
dgn.;
met motorrijtuig geen signaal geven
als de vc'ligheid van het verkeer zulks
vordert, en rijden zonder remmen: J. W.
Kapelle f 15 of 10; of 15 en 10 dagen;
met een motorrijtuig vrijheid verkeer
belemmeren; P. A. R., Goes f 25 of 10
dagen.
HET OFFICIEELE EINDE VAN EEN
KONINGSCHAP.
In een stormachtige nachtzitting heeft
de Spaansche Cortes de verschillende
tegen ex-koning Alfonso ingebrachte
beschuldigingen en voorstellen behan
deld. De laatste monarchistisch© mi
nisterpresident graaf Romanones be
pleitte in een uitvoerige verdediging
voor Alfonso XIII de onhoudbaarheid
van de aanklacht. Algemeen vond de
rede ook bij de tegenstanders die er niet
mede instemden waardeering en aan
dachtig gehoor. Daarentegen werd de
rede van den Katholieken afgevaardig-
Xde Gil Robles die eveneens den Koning
verdedigde herhaaldelijk onderbroken
door groot rumoer. Tegen vier uur he
dennacht bracht de voorzitter de schuld
vraag in stemming. De Cotes antwoord
de met een bijna eenstemmig ja. De
stemming werd gevolgd door een storm
achtige demonstratie voor de republiek
en haar toekomstigen president. Koning
Alfonso is thans officieel door de volks
vertegenwoordiging aan hoogverraad
schuldig bevonden en buiten de Spaan
sche wet verklaard. Ieder Spanjaard, die
hem op Spaansch grondgebied ontdekt
heeft het recht hem te arresteeren. Zijn
bezittingen zijn verbeurd verklaard. Hij
wordt plechtig van zijn titels en waar
digheden ontheven. Het vonnis zal door
de burgemeesters van alle gemeenten
in hun gemeenten bij plakkaat bekend
worden gemaakt en verder ter kennis
worden gebracht van alle diplomatieke
vertegenwoordigingen en van dèn Vol
kenbond.
De directie van den Landbouw dieelt
mede, dat blijkens telefonische mededee-
ling van den Rijkslandbouwconsulent te
Parijs de Fransche regeering thans ook
AMSTERDAM, 20 November.
Het eerste getal is de vorige noteering,
daarop volgt de officieele noteering van
heden.
Ned. 22 A/B 1000-6 100%—100%.
Ned. 31 100014 96—96.
Ned. 17 1000-4% 100%—100%.
Certificaten-3 72%72%.
Cert. N.W.S.-2% 60%—60%.
Duitschl. 100-7 50%50.
Engl. W.L. 50-200-5 76%—76.
Goes '30-4 99
Zeeuws, Hyp. B-4% 92%
A Amsterd. Bank 120120.
A Bank Assoc. 28%28%.
C Rott. Bankver. 70%70:
A Twentsche Bank 100102.
A Pref. Jurgens A. 84%84%.
A K.M. De Schelde N.B. 40%40%.
A Ver. Papf. v, Gelder 7068%.
C Am, Car Foundry 15%
C Am. Smelt Ref. 26%26%.
C Farbenind. I.G. 92%91%.
C U. States St. C. 65%65%.
C C. Publ. Serv. 4%3%.
C North Am. Cy. 36%38.
A Born Sum. H.M. 120118%.
A Ned. Wol Mij. 3130.
XA Singkep Tin M. 80—79.
XA J. C. Japan Lil. 44—42.
A Rotterd. Lloyd 78
A S.M. Nederland 85—843/4.
A Amst. Thee G.M. 29s/4—,29i/2-
A Houth. Alberts 5251.
C Peruvian G. Pr. 12—11%.
A Erie Spoorweg 13y812i/2.
A Southern Rlw. 17/4
C Union Pac. Rr. 9597%.
C Int. Nickel Cy. 9%9%.
A Koloniale Bnk. 7170.
A N.I. Hbk. 1000 73%—74%.
C Ned. H. M. 1000 90—92.
A Alg. Kunstz. U. 49%50-51.
volgende vonnissen uitgesproken
Overtreding dienstplichtwet: J. J, de
L., 19 j., zonder beroep te Lapscheure
(België) 25 of 5 dagen hectenis;
Diefstal: A. E. L. D., 19 j., zonder be
roep te Vlissingen, gedetineerd, 2 maan
den gevangenisstraf, met aftrek van het
voorarrest; B. M„ 30 j„ loondorscher te
's Heer-Arendskerke, vrijspraak;
overtreding Motor- en Rijwielwet: F.
M. M., 27 j„ chauffeur te Zaamsiag 10
of 5 dagen hechtenis;
C. G. de T., 36 j., reiziger te Zeven
bergen, bevestiging van het vonnis van
den Kantonrechter, f 15 of 15 dagen
hechtenis;
G. H., 19 j„ monteur te 's-Heer Abts
kerke, bevestiging van het vonnis van
den Kantonrechter, behalve betreffende I den invoel* van afgesneden bloemen, ver-
de straf, f 10 of 5 dagen hechtenis;
J. F., 24 j., chauffeur te Rilland-Bath,
bevestiging van het vonnis van den
Kantonrechter, vrijspraak;
Fr. D., 55 j., koopman te Antwerpen,
bevestiging van het vonnis van den Kan
tonrechter. Schuldig verklaard, doch
geen straf opgelegd.
Vee leiden over een rijwielpad: B. v.
sche en gezouten hammen, versche volle
of afgeroomde melk, room, geconden
seerde melk met of zonder suiker, melk
producten, kindermeel met suiker en
kaas, "heeft gecontingenteerd. Ten aan-
aanzien van de contengenteering van
[deze producten is tevens bepaald, dat
van 1 Dec. af alleen aan in Frankrijk
gevestigde importeurs invoterverigunnin-,
1) Bewerkt door het Centraal Bureau!
voor de Statistiek te 's-Gravenhage.
d. B., 23 j., landbouwersknecht te Vrou-1 Sen zullen worden verleend. Voorts zijn
wepolder, bevestiging van het vonnis de contingenten voor den invoer van eie-
van den Kantonrechter, behalve de IrerL geldende tot 1 Jan. a.s. reeds bereikt,
straf, f 6 of 3 dagen hechtenis. behoudens een kleine hoeveelheid van
Verduistering: H. J. v. B., 55 j., zonder het aan België toegewezen contingent,
beroep te Hansweert. In deze zaak werdl
De invoer van eieren is in verband
A v. Berkels Pat. 3130%.
C Calvé-Delft 64%63%,
A C. Suiker Mpij. 24%24
A Int. Viscose 1312%.
A Küchenm. I, Ace. 15%14-15.
A Ned. Ford A.M. 208—209%.
A Philips Gem. B. 89-89-92%.
C Unilever 122%—122-123.
C Anaconda Cop. 30%29%-30%.
C Bethlehem St. 29 ex div.29-29%.
C Gen. Aviation 3%3.
A A.N.I.E.M.—N.B. 179—179.
C A. Gas El. Cy. 7%—7.
C Cities Serv. Cy. 7%7%.
C Midd. West Ut. 10—10%-10%.
A Alg. Explor. Mij. 6564%.
A Boeton Mijnb. 45%47-49%.
A Kon. Petr. Mpij. 133%—134-131
C Contin. Oil Cy. 7%7%,
C Shell Union O.C, 55%-5%.
A Hollè Amer. Lijn 4%—4%.
A K.N. Stoomb. Mij. 2121.
A Ned. Scheepv, U, 81%81.
A H.V. Amsterdam 194200-194,
A Java Cult. Mij. 160162.
A N.I. Suiker U. 103%—103.
A Poerworedjo S.O. 11%
A Deli Batavia 146146.
C Deli Mij 1000 182%—182,
A Senembah 207207,
C Chicago Milw. 3%3%.
A Amst. Rubb. C. 52%53-54.
A Deli-Bat. Rubb. 2019%,
A Hessa Rubber 3029%.
A Serbadjadi S.R. 2324%.
A V.I.C. Óndern. 3130%.
C Interc. Rubber 1%1%.
Prolongatie 1%1%.
Unilever
MARKT -
Industrie
Koninkl
WISSELKOERSEN.
Amsterdam,
19 Nov,
20 Nov.
1 -
Londen
9.37
9.33
I
Berlijn
59.15
59.15
I
Parijs
9.75
9.75
I
Brussel
34.55
34.55
I
Zwitserland
48.42%
48.45
Kopenhagen
51.25
New-York
2.49
2.49%
Suiker
Sehepen
Olie -
Amerika
Young
Philips -
Accoust.
Rubber
Tabak
Wettig gedeponeerd
