^rotiinciale JSeeutu gche
WEgmWÏND
EBBE
Bfi3ï t6t t9t t6t 9ï #1
m
No. 2 7 0.
Twee Bladen,
MAANDAG 16 NOVEMBER 193 1.
Eerste Blad,
174e Jaargang.
BINNENLAND.
18,
air-
6,
>yal
Ba
ll—
azie
kl.
11
|lje-
10
-%
-10,
erie
3 ten
al-
eld-
le
Hier werkt
ZEELAND.
Kort Zeeuwsch Nieuws.
Stormachtig
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
^MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs roor Middelburg en 't agentschap Vlissingea
f 2,30, elders 2.50 per kwartaal, Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UIIG. N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent, In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent,
ian-
pg's-
loch
lens
pen
en
den
tot
21 i
13
pt 9
4-
hds-
pble
DE EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer zal op Dinsdag 24
Nov. a.s .des namiddags te twee uur in
openbare vergadering bijeenkomen ter
behandeling van een reeks wetsontwer
pen o.a. dat houdende bepalingen tot
regeling van den kleinhandel in alcohol
houdende dranken.
De voorzitter is voornemens aan de
Centrale Afdeeling voor te stellen in de
afdeelingen te doen onderzoeken, on
middellijk na de openbare vergadering
eenige wetsontwerpen, o.m. dat betref
fende tijdelijke heffing van een bijzon,
der invoerrecht op benzine en dat tot
het aangaan van een of meer geldlee-
ningen ten laste van het Rijk.
RIJKSWEGENFONDS EN TERTIAIRE
WEGEN.
De B. B. N,, Bond van Bedrijfsauto
houders in Nederland heeft aan de
Tweede Kamer verzocht te willen be
vorderen, dat voor financiering van het
Rijkswegenplan ten behoeve van de
verbetering en moderniseering van het
Nederlandsche Wegenstelsel een lee
ning met langen looptijd wordt gesHo-
ten. Mede wordt de mogelijkheid ge
vraagd, voor het in stand houden en de
verbetering van de z.ig. tertiaire wegen
bijdragen uit het wegenfonds te verlee-
nen.
Tot voorzitter van den Hoogen
Raad van Arbeid is als opvolger van
prof. dr, W. H, Nolens gekozen prof. mr.
P. J. M. Aalberse.
Hedenochtend is de staking van
de wevers bij de firma G. Jannink Zn.
te Enschede begonnen. Om half acht
is geen der ongeveer 450 wevers de fa-
briekspoort binnen gegaan. Alle overige
arbeiders der firma Jannink zijn rustig
aan 't werk gebleven. In alle fabrieken
waar de loonsverlaging van 5 pet. met
ingang van deze week is afgekondigd,
wordt gewerkt. De staking bij Jannink
gaat om loonsverhoog'ing wegens inge
voerde rationalisatie maatregelen,
Ook te Arnhem wordt thans Bel
gisch brood aangevoerd. Vrijdag arriveer
de de eerste zending van 2000 broo-
den, die per auto uit Luik werden aan
gevoerd
het geeft meer weerstand
tegen kouvatten
Doozen a 25, 45 en 65 ct$
(Ingez. M'ed.)
In Zeeuwsch-VIaanderen de dorsch-
plicht ingevoerd.
Thans is in Oostelijk en Westelijk
Zeeuwsch-VIaanderen de z.g. dorsch-
plicht ingevoerd, meldt het „D. v, N.
B."
Hiermede is voor het eerst in Neder-
land uitvoering gegeven aan een bepa
ling ingevolge de Tarwewet, waarbij zij,
TT 2atWe *e ^everen hebben aan de V,
I.T.A., verplicht kunnen worden de tar
we voor een bepaalden dag af te leve
ren waardoor het dorschen in een snel
ler tempo dan gewoonlijk moet geschie
den.
Door de najaarswerkzaamheden op
het veld, werd er in den laatsten tijd zoo
weinig tarwe afgeleverd dat niet kan
worden voldaan aan de aanvragen der
V.I.T.A.
Voor 30 November a.s. zal Westelijk
Zeeuwsch-VIaanderen nog ongeveer
300.000 kilo tarwe moeten leveren en
Oostelijk Zeeuwsch-VIaanderen nog on
geveer 1.000.000 kilo. Zonder invoering
van den dorschplicht was de kans groot
dat aan de opdracht niet tijdig gevolg
zou kunnen gegeven worden.
MIDDELBURG.
Zaterdag hadden alhier niet min
der dan drie aanrijdingen plaats en wel
ten ieerste een o(p dien hoek van de Korte
Heerengracht en de Noorüfrjloortstraat,
waar een motorrijwiel1 en een rijwiel
elkaar minder zacht aanraakten, waarbij
laatstgenoemd vervtoermiddel schade opi
liep. De tweede aanrijding had minder
goede gevolgen. Het betrof hier 'n reeds
bejaarde juffrouw, die met een kind
aan de hand den Dam overstak ko
mende uit de richting Korte De'lft en
met a'ls doel het plantsoentje. Zij w;erd
daarbij door een auto, die rond het
plantsoentje reed, geraakt en kwam te
vallen. Naar het politiebureau overge
bracht, klaagde zij over pijn in den rug
en werd zij op medisch advies per auto
naar het gasthuis vervoerd, Waar zij o.a.
een nierbekkenfractuur bleek te hebben.
Een derde aanrijding had plaats juist
over de grens onzer gemeente op den
Nieuwen VlissingSchen wejg, dus onder
Koudekerke. Hier werd een lichte mo
torfiets ia den flank aangereden door 'n
zwaar motorrijwiel, beide rijwielen wer
den beschadigd, doch slechts één van
de berijders licht gewond.
In al de drie gevallen stelt de po
litie in het laatste geval die van Kou
dekerke 'n nader onderzoek in naar
de schuldvraag.
VLISSINGEN.
De heer J. yan Bpven, sedert tal
van jaren vice-consul van Zweden alhier
heeft wegens het bereiken van de leef
tijdsgrens op de meeist eervolle wijze
ontslag als zoodanig gekregen en dit met
'een van groote waardeering getuigend,
schrijven namens de Zwieedische re
geering.
WALCHEREN.
Winterclub.
DOMBURG. Vrijdag j.l. trad in de
Winterclub alhier op mejuffrouw Th.
Schouten,, met het onderwerp: Lichtende
Organismen. Spreekster begon met eeni
ge preparaten te vertoonen van lich
tende bacteriën. Na vervolgens eenige
voorbeelden te hebben gegeven van or
ganismen waarbij lichten kan worden
waargenomen, preciseerde spreekster
dat onder lichten moet worden verstaan:
bioluminescentie: het lichtuitstralen van
levende wezens, tegenover schei- en na
tuurkundige verschijnselen, die licht ver
oorzaken en tegenover schijnbaar licht-
geven als gevolg van reflex, zooals we
dit waarnemen bij „lichtende oogen" van
katten, honden enz., en eveneens bij
sommige mos- en varensoorten. De voor
waarden waardoor lichtuitstraling wordt
bevorderd zijn: een zoutrijke omgeving,
vrije toevoer van zuurstof, gunstige tem
peratuur en mechanische prikkels.
Het lichten van doode visch en vleesch
is reeds door Aristotales waargenomen;
in de 16e eeuw beschrijft Fabricius het
nader en doet enkele eenvoudige proe
ven; door Home werd in de 18e eeuw
reeds de belangrijke waarneming ge
daan dat het lichten ophoudt als het rot
tingsproces begint.
In de 19e eeuw wint het denkbeeld
veld, dat het lichten veroorzaakt wordt
door bacteriën; in 1890 worden de eer
ste infectieproeven gedaan, d.w.z. het
lichtend vermogen wordt van het eene
dier op het andere overgebracht. De
bacteriën-theorie, welke door Molesch
werd verworpen, is door de nieuwste
onderzoekingen bevestigd.
Hierop gaf spreekster aan de hand
van een aantal mooie lichtbeelden, voor
beelden van een aantal lager en hooger
georganiseerde dieren, waarbij het lich
ten voorkomt. De laagst georganiseerde,
waaronder verschillende soorten één-
cellige diertjes, die het lichten der zee
veroorzaken, stralen in hun geheel licht
uit, o.a. de zeevonk in de Noordzee, de
Pyrocystis in zuidelijke zeeën).
Daarentegen nemen we op tal van
hooger georganiseerde dieren, als inkt-
visschen, sommige diepzeevisschen en te
land op vuurvliegen, lichtkevers, glim
wormen, lichtgevende organen waar, op
bepaalde wijze op het lichaam gerang
schikt. De moderne wetenschap ver
klaart het lichten der hooger georgani
seerde dieren als een verschijnsel van
symbiose: het samenleven van lichtende
bacteriën met deze dieren, waarbij van
weerszijden aanpassing plaats heeft en
waaruit beide voordeel trekken. De aan
passing der zoogenaamde gastheeren is
in deze gevallen zeer merkwaardig, daar
inderdaad lichtorganen gevormd worden
voor de gasten (lenzen en derg.) welke
het lichtgevend vermogen versterken.
Het vraagstuk wat de biologische be
teekenis is van het lichten is nog niet
geheel opgelost. Is het een toevallig ver
schijnsel bij de stofwisseling, of heeft het
unt voor het dier? Niet altijd is de doel
matigheid duidelijk, doch dikwijls kan
het lichten worden verklaard, o.a. als
verdedigingsmiddel, als bruiloftskleed
(glimworm) enz.
Het publiek toonde veel belangstel
ling voor het interessante onderwerp en
Slecht beheer kweekt velerlei el
lende; goed bewind bewerkt ordelij
ken zin, slaat onrecht in banden, ef
fent wat ruw is en doet den bloesem
van dwaasheid intijds verdorren.
Solon.
stemde van harte in met de woorden
van dank, door den voorzitter, den heer
L. J. van Voorthuysen, tot de spreekster
gericht.
Gemeenteraad van Vrouwenpolder.
VROUWENPOLDER. - Vrijdagmiddag
kwam de Raad onder voorzitterschap
van den b urge mee sier in voltallige vér-
gadering bijeen.
De Voorzitter deelde mede, dat aan
de gemeente Utrecht over 1930 inge
volge de Middelbaar N ij verheid sonder-
wijswet een bijdrage verschuldigd is van
f 9G; dat het gemeentebestuur van Mid
delburg de verpleiegprijs heeft bericiht
in de te 'bouwen barak voor lijders ;aan
besmettelijke ziekten, dat een schrijven
is ontvangen van de Directie der N.V.
P.Z.E.M. houdende bericht dat het tarief
voor licht in de afdeeling Gapinge voor
1931 is vastgesteld op 39 cent (per K.iW.Lt
dat van de Directie der N.V. P.Z.E.M. b|e-
richt is ontvangen dat de kosten van
aanleg der electrische straatverlichting
f 683 bedragen. Deze mededeelingen en
de sedert de vorige verga dring ingeko
men stukken werden alle voor kennis'ge*
ving aangenomen.
Overeenkomstig het voorstel van B. en
W. werd m.a.s. besloten afwijzend te be
schikken op liet adres van de „stichting
Landverhuizing Nederland" houdende
verzoek om 'n subsidie van, f 2 0 ipler 'jiajnr.
M.a.st. werd besloten het adres van W.
Huijbregtse met verzoek om afvoering
van den ligger der wegen en voetpaden
(van het voetpad 'loopendie1 van den Land
schuurweg naar den Molenweg in haindjen
te stellen van B. en W.
De Voorzitter deelde mede, dat
Bi. en W. nader oVerlegi hebben gepleegd
met de directie yan de P.Z.E.M. inzakt
de te stellen garantie vjoor eventueele
doortrekking van het etectriseh net in
de 'bebouwde kom der afdeeling Gapinge,
welk overleg lot resultaat heeft gehad
dat ,èn de gemeente èn de belanghebben
de aanvragers jaarlijksch in de te be
talen garantie zullen hebben bij te dra
gen een som Van f 10.15, die vervalt
als de aangeslotenen jaarlijksch geza
menlijk een .bedrag van f 108.75 aart
sittroom verbruiken. In verband met
de geringheid der garantie die gesteld
moet worden en in overweging nemende
dat dé 'bewoners van dat deel der be
bouwde koim te Gapinge ten achter zijn
gtesteld bij andere bewoners dier kom
doordat juist ten opzichte yan dat deeil
der bebouwde k-om, die kom vóór het
etectriseh net door een samenloop van
omstandigheden feitelijk te kort en be
krompen is vastgesteld, stellen Bi. en
W. voor in dit geval bij hoog© uitzonde
egn garantie Van gemeentewege te de
zer zake te stellen van f 10.15 per jaar.
Nadat de heer Kes te 1 oo heeft g|e-
Vraagd of nu geen straatverlichtingspunt
in bedoeld' gedeelte der bebouwde kom
Gapinge wordt aangebracht en de heer
Arendse of bijkomende aansluitingen
verlaging van de gesteldie: garantie ten
gevolge hebben, waarop de Voorzit-
t e r beide heeren in bevjsligendèn zin
had 'beantwoord,' werd het voorstel' van
Bi. en W. z. h. st. aangenomen.
Z.h.st. werd aangenomen het voorstel
vain B. en W. het verzoek van J. Kadd|e
en andere bewonjers van de in de afld.
Gapinge staande woningen van de wo
ningbouw af te wijzen, op grond dat fte
huur niet door den Ilaad, doch door
den Minister van A., H. en N. wordt
vastgesteld, en adressanten- te berichten
diat zij zich te dezer zake toi Wen Winistei
hebben te wenden.
J. Kodde en 13 anderen verzoeken in
aainmerking te mogen komen, hetzij in
werkverschaffing of anderszins, de aan
de in den Schellachschen weg te leggen
keiweg verbonden wjerkzaalmhed'en te mo
gen uitvoeren. B. en W. zijn omtrteutj ide
uitvoering al in overleg getreden met Hen
straatmaker Geldofr en waren toch voor
nemens het grondwerk door werkloozen
te doen uitvoeren en 't straatwerk aan
Geldof opi te dragen. Bij nader overleg
met adressanten is gebleken, dat zij gaar
ne het geheiele werk zouden willen uit
voeren, hetzij aangenomen, hetzij' de ge
meente 't werk in eigen beheer wenscht
uit te voeren.
De Voorzitter deelde
B. en IV. wel genegen zijn, zoo ;inogeIijk
t geheele werk door adressanten te doen
uitvoeren.
De heer Arendse wees er op, dat
de kosten van bedoeld werk voor het
grootste gedeelte door belanghebben
den en aangelanden worden gedragen
en zij het zeer op prijs zouden stellen
dat de kosten bij uitvoering op de ge
vraagde manier, niet hooger zouden ko
men dan anders het geval zou zijn. Spr.
wenscht dat nog dit jaar met de uitvoe-
voering van het werk werd begonnen
in plaats van in het voorjaar 1932.
De heer Kesteloo is van oordeel
dat men hier de werkloozen kan en der
halve moet helpen en men alles dient
in het werk te stellen om dit werk zoo
mogelijk door ingezetenen te doen uit
voeren.
De heer Dingemanse zeide, "dat
dit z.i. geen vakkundige uitvoering van
het werk is. Men is toch verplicht, ge
zien de aanvrage om bijdragen voor dat
werk aan belanghebbende aangelanden
en aan daarvoor in aanmerking'komende
lichamen, te zorgen, dat degelijk werk
wordt geleverd en men aansprakelijkheid
kan doen stellen voor een termijn van
onderhoud na de opleving van het werk.
Na nog eenige discussie werd z. h.
st. besloten het werk zoo mogelijk door
ingezeten te doen uitvoeren en werden
B. en W_ uitgenoodigd zich in deze rich
ting te bewOgen en nader voorstellen te
doen. Daarna ging de vergadering over in
eene met gesloten deuren.
Na opening der deuren werd met alg.
st. besloten de .slachtplaatsen der in de
gemeente woonachtige slagers Schoe en
van Maidegtem, zoodra die slachthuizen
overeenkomstig de daaromtrent gegeven
voorschriften in orde zijn gebracht, van
genoemde slagers voor het verrichten (van
zoowel gewone- als noodslachtingen v!an
gemeentewege te huren vjoor den tijd
va;n tien achtereenvolgende jaren tegen
den door de betrokken slagers bedongen
huur Van f 100.per jaar en per slacht
huis. Na 'breedvoerige bespreking werd,
nadat Ide heer D-ingemans<ei had Voor
gesteld voor net georui'k' van genoemde
slachthuizen een Vergoeding! te doen hef
fen van f 0.50 per slachting, welk voor
stel géén steun kreeg, m. a. st. beslo
ten de gewone- zoowel als de nood-
slachtingen gratis in de slachthuizen te
doen geschieden, doch Van Delangheb-
benden Voor -den schoonmaak na ge
bruik van het slachthuis een vergoeding
Van resp. f0.25 en f0 50 te vorderen.
Mede werd nr. a. st. besloten .het
gemeentebestuur van Serooskerke (W.)
te doen berichten dat men na 31 De
cember 1931 geen gebruik meer wenscht
te maken Van het slachthuis dier ge
meente.
De Voorzitter deelde mede, in
Verhand mét de te verwachten werk
loosheid in den landbouw in den a.s.
winter, nader overleg gepleegd' te heb
ben met Ir. Stevens te Goes en dat Bi
en W. in een volgende vergadering na
dere vjoor stellen, in verband met de be
strijding der werkloosheid hopen te
doen.
B|ij de rondvraag vestigde die heer
Kesteloo wederom de aandacht van
BienW. pp' den zi. slechten toestand van
ide zijkanten van den Gapingschen straat
weg. Hij vroeg dringend' verbetering van
dien toestand.
De heer Arendse vjroeg om even
als vorig jaar de grindweg in Schellach
Van gemeentewege- te doen schoonma
ken, hetgeen z.i. dringend noódig is.
De Voorzitter zegde Verbetering
toe, waarna de vergadering met dank
zegging door hem werd gesloten.
ARNEMUIDEN. De Christel. Zang-
vereeniging, die gedurende de zomer
maanden wegens onvoldoende (belang
stelling igeen repetities hiejld heeft deze
wederom hervat. Nu telt de vereeniging
18 mannelijke leden, de leiding berust
bij den heer J. Baaijens.
ZUID-BEVELAND.
WEMELDINGE. Zaterdag j.l. heeft de
marechaussee, alhier aangehouden den
57-jarigen schipper E. G. v. D. gedomi
cilieerd te Rotterdam, als verdacht van
het afleggen van een valsche scheeps-
verklaring voor een notaris te Kapelle.
D. is ter beschikking van de Justitie ge
steld.
Onder goedkeuring van Ged. Sta
te^ zijn de pachtsommen der gronden
a het Burgerlijk Armbestuur te Wol-
fa a r t s d ij k over 1931 verminderd van
16-XI-'31. Zaterdag en Zondag: hoog
ste luchttemperatuur 9% °C (49 °F);
laagste 4 °C (39 °F). Heden 9 h: 4K
°C; 12 h: 8 °C. Geen regen of neer
slag. is Zaterdag/Zondag; is Zondag/
Maandag.
Gisteren (nam.) Heden v.m. Barometer:
773
772
•••- 771
770
769
768
767
766
765
764
763
762
761
760
759
758
757
Wat de huiskamerbarometer zegt:
De Bilt (per radio). Een verbinding
van de-beide gebieden van hoogen lucht
druk in het N.O, en Z.W. over de Brit-
sche eilanden brengt een duidelijk uit
gesproken scheiding van een gebied met
diepe depressies en warme Z.W. Oce
aanwinden, die zomertemperaturen bren
gen in IJsland, en in het W. en in het
O. en Z. een gebied waar de luchtdruk-
verdeeling een continentale strooming
uit N.O, veroorzaakt, die betrokken en
in onze omgeving mistig en nevelig weer
brengt. Vorst komt echter nog alleen
voor in Noord-Zweden. Voorloopig blijft
de N.O.-strooming in onze omgeving aan
houden, met kans op vorst na heldere
nachten en overdag temperaturen boven
het vriespunt.
Hoogste barometerstand 769.2 mm te
Abisko; laagste 742.8 mm te Isafjord.
Verwachting tot morgenavond
Zwakke tot matige N.O, tot O. wind,
nevelig tot betrokken o! zwaar of half
bewolkt, waarschijnlijk droog weer, lich
te vorst des nachts, overdag weinig ver
andering van temperatuur.
Zon op: 17 h 23; onder 16 h 06. Licht
op: 16 h 36. Maan op: 13 h 36; onder:
22 h 21. E.K.: 17 Nov.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. v r o e g e r; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Ma. 16
Di. 17
Wo. 18
Do. 19
November 1931.
Hoogwater.
5.31 18.09
6.35 19.22
7.47 20.39
9.05 21.53
Laagwater.
12.06
0.22 13.05
1.32 14.22
2.53 15.38
20 pet. tot 30 pet, overeenkomende met
gemiddeld 27pct.
Vrijdag 20 en Zaterdag 21 Nov. a.si,
wordt in. het gymnastieklokaal der O. L.
i'School te K o r t g e m e een bazar ge
houden, uitgaande van de afd. Kort gene
yan den Bond van Christelijke Meisjes-
Vereenigingen.
Herkozen is tot notabelen der Ned.
Herv. Gem. te Colijnsplaat S. Vis
ser en gekozen C. J. Anemaet in de
plaats van L. v. d. Moer, die bedankt
had.
Luth, Gemeente,
Bedankt voor het beroep naar Mid
delburg'Vlissingen door W. J. Kooiman
te Deventer.
Voor het examen stenografie en
machineschrijven systeem Groote slaag
de o.a. de heer R. van Morrelglem tel
Sluis.
