MOBILISATIE eux« m enz*; VOOR KLEINE TUINEN. KUNST EN WETENSCHAP. Handel, Nijverheid en Visscherij Verkeerswezen, Post en Telegrafie. AFLOOP AAiNBESTEDINGEN MARKTBERICHTEN. INGEZONDEN STUKKEN BEKENDMAKINGEN. KORTGENE. Maar een afdoende verklaring is dat niet, •want ware het oude tempo van school stichting bewaard dan zouden er in het tijdvak 1919-1929 een 1200 doch nooit ruim 2100 nieuwe scholen bijgekomen zijn. Door deze versnelling van het tem po van schoolstichting daalde dan ook het gemiddeld aantal leerlingen per school van 173 tot 151. Hc is nu die groole toename van 't aantal scholen te verklaren? Wij geven aan de hand van de uitvoe rige inleiding der onderwij s-statistiek vijf redenen. Vooreerst werden in 1920 groepen, die vroeger niet in staat waren een school naar haar keuze op Ie richten, daajrfcoe in de gelegenheid gesteld. Verder werd het ambulantisme van de hoofden der openbare scholen afgeschaft. Deze moesten onderwijs geven aan een klasse en kpinden daardoor niet belast blijven met het bestuur van groote scho len. Dientengevolge werden groote open bare scholen gesplitst. Schoolsplilsing werd verder veroor zaakt door het, thans vervallen, voor schrift, dat een school niet meer dan 100 leerlingen mocht tellen. De sterk opklimmende schaal, waar naar het aantal leerkrachten der school, dat voor Rijksvergoeding in aanmerking kwam, werd bepaald, werkje eveneens de schoolsplilsing in de hand. Een school met 300 leerlingen ontving Rijksvergoe- ding' voor 8 onderwijzers, twee scholen met 150 leerlingen elk voor 5 onderwij zers d.i. dus samen 10 onderwijzers. Eindelijk werden, naar wettelijk voor schrift, de m.u.l.o. scholen gereorgani seerd elk tot twee scholen, een voor g.l.o. en een voor u.Lo. Meestal bleven deze beide scholen onder één hoofd vereenigd. De inleiding van de statistiek van het lager onderwijs behandelt het vraagstuk, dat ons bezig houal, nog' op een geheel andere wijze. Er werd' een berekening gemaakt van het gemiddeld aantal scho len per 10.000 leerlingenen wel voor elk der 6 grootste gemeenten afzonderlijk en voorts voor vier groepen van kleinere gemeenten binnen elke provincie. Wijl de bezetting van een bepaald gebied met scholen in nauw verband staat met de bevolkingsdichtheid van dat gebied, werd voor dezelfde gemeenten en groepen van gemeenten nagegaan hoeveel schoolgaan de kinderen per kjm.2 komen. Deze beide factoren „scholendichtheid'', en „leerlin- gendichtheid1'' werden in onderling ver band gebracht. Men moet eigenlijk het werk zelf een,-, raadplegen om het be langwekkende resultaat te zien, zooals dat in een grafische voorstelling in beeld werd gebracht. Wij kunnen er alleen nog nil van vertellen, dat er verscheidene ge meen tegroepen naar voren zijn gekomen, nie opvallen door een groot aantal scho len. Dat zijn bijvoorbeeld de kleinste ge meenten in Friesland en Groningen. Gun stig steekt daartegen Noord-Brabant af en de groep gemeenten met 20.000 tol 50.000 inwoners in Gelderland. Maar nog maals, men bestudeere de statistiek en haar inleiding zelf. A. Louis de Vries. Naar de N.R.C. verneemt heeft de t? Parijs zetelende Société Universelle du Théatre besloten, den tooneelspeler Louis de Vries te benoemen tot lid van het permanent» Comité International, dat deze vereeniging onlangs in het le ven heeft geroepen. In deze kwaliteit zal de heer De Vries ons land vertegenwoordigen op het con gres der Société Universelle, dat den volgenden zomer te Rome gehouden zal worden. door F. de H u 11 u. 3). Het wachtje op da diekje tusschen de viertoren en Breuker was nog zoo slecht nie. In de keète bie Breuker was de wacht, s Morgens vroeg kregen m'a de koffie van de vrouwe, 'k En 't wè g'had, dan k pas een paor kommen koffie ge- droenken ao bie Breuker, dan daodelijk om zes ureij °P post en dan stoeng je dao pas, of dan kwam dao zoö'n vrindlijk vrouwtje mie 'n ketel koffie en dan most je d'r, of je d'r zin in ao of nie, nog een paor groote kommen drienken. Dee je 't nie, dan verpottekroesden je 't voo je kammeraots voor een volgende keèr. Je droenk dus wee mao, da je d'r biekans kwaolk van wier. 't Was me toch 'n tied 'k Dienken d'r nog zoó dikkels om. En wa kropen die uren, as je daor in die lange nachten op post stoeng. Dan liet je je gedachten gaon en dan docht je an je vrouwe en an je kinders en dan wier 't wel eès weèk van binnen, vooral as je dao soms eèle nachten da dunderen van de ka Het opbergen van niet winterharde groenten. De moestuin vertoont nu een echt na jaarsbeeld. De laatste andijvie wordt nu spoedig geoogst, wat nog te velde staat is opgebonden en wat nog niet volgroeid is werd reeds overgebracht naar de bak ken. De boonenstokken worden nu op getrokken, schoongemaakt en aan een hoop gezet. Laat ze niet den geheelen winter staan, het is lang.geen fraai ge zicht, bovend en verrotten de punten der stokken en het belemmerd u bij sommige win.erwerkzaamheden. Al het leeggeko men land wordt goed schoongemaakt, waarbij wortelonkruiden en zaaddragen de onkruiden naar den brandstapel ver huizen; de rest gaat naar de compost- hoop. We rooien nu ook onze kroten, winterpeen, koolrapen en schorsenee- ren. Van de kroten draaien we het loof af, van peen, koolrapen en schorsenee- ren wordt het afgesneden. De wortels worden schoongemaakt en nadat ze wat zijn opgedroogd, ingekuild, waarbij we voor voorloopig gebruik zooveel afzon deren, dat we gedurende de eerste maan den den kuil niet behoeven te openen. Ook rooien we nu knolselderij, waar van we de volgroeide bladeren en de fijne wortels afsnijden, de knollen plaat sen we in den bak, liefst in zand, opdat ze gaaf blijven. Het jonge loof groeit dan nog eenigszins door en levert ons soepgroente. We rooien nu ook de wor tels van Brussels Witlof. Het loof snij den we eenige cm boven den wortel hals af; van de wortels snijden we het dunne gedeelte en mogelijke zijwortels weg waarna we ze zoodanig opkuilen, dat de wortelhals gelijk is met de grond- oppervlakte. Bij vriezend weer dekken we de wortels met een laagje droog blad of turfmolm, daar anders de koppen be vriezen. Een gedeelte kunnen we di rect al opplanten in een bak of anders zins, om deze te forceeren. Zooals men weet wordt dan een laag van 30 cm turf molm, zaagsel of lichte aarde boven de wortels aangebracht, waarin zich de kropjes zullen ontwikkelen, welke geen daglicht mogen zien, daar ze anders groen en ongenietbaar worden. Door den bak te omgeven met een wal van blad, stroo of ruige paardenmest en de ramen bij vriezend weer flink af te dek ken, wordt de groei der kropjes aanmer kelijk bevorderd. Het is niet wensche- lijk alle wortels tegelijk op te planten. Door dit met tusschenpoozen te doen, kan men opvolgend oogsten. De groei der oesters. Men meldt aan de N.R.C. uit Zeeland, De groei van de oesters is in het,.af- geloopen seizoen niet zoo goed geweest als bij de vorige campagne, terwijl' de broedval op de collecteurs ook niet ge weest is, wat voor het voorzien in toe komstige behoeften benoodigd wordt ge acht. Een en ander laat zich misischieiU verklaren uit de droevige weersomstan digheden gedurende de zomermaanden, die den landbouwers alles behalve voor deel brachten, maar die ook den oester kweekers niet ten dienste waren. Wat echter de zaak nog minder voordeelig maakt is, dat er een enorme sterfte is geweest op de perceelen, waardoor liet zoogenaamde tarrapercent een ongeken de hoogte heeft bereikt voor sommige perceelen. Dit is natuurlijk van enormen invloed op het kwantum dat voor afzet bestemd is. Evenwel ernstige klachten verzending hoort men niet, zonder er toch, voor zoover dit met de voorraden overeenstemt, aftrek is. nonnen oorden of as t'r weèr eès van die spannende daogen waoren, zoöas zoó dikkels is gebeurd. Dan vreèsden je, da je vandaog of mèrgen ook in den oorlog zou zitten en da je dan groote kans liep om deu zoö'n granaot of zoó iets uut mekaore gescheurd 't oören. Dan begon je pas te voelen, oeveèl 'n mènsch van z'n leven oudt en dan verlangden je toch zoo nao 't einde van dien oorlog. Dan voelden je je n'eigen zoó kleine en zoo nietig, dan blikten je soms op nao dien oógen emel mie z'n duzende foenkelende stèrren, dan zocht je de poolstèrre en den ellewaogen, de melkweg en de klei ne beer en dan docht je, daorachter, dao weunt God, Die al da moorden ziet en dan gieng je bie je zelf dienken, dat is noe allemaol 't gevolg van de zonde, Waoren d'r geèn zonden, dan waoren d'r geèn wonden! Je docht an den eès- ten doodslag op de wèreld van Aobel deu Kaoin, 'n doodslag, die deu miljoe nen is gevolgd. En vanzelf kwam j'in 'n teère stemmieng en je gieng bidden, echt bidden in 't olie van d'n nacht, of God in den emel tusschenbeie wou kommen en de volkeren toe bezinnieng wou brien- gen, of ons volk mocht bluven gespaord voo 't allerverschrikkelijkste, dat t'r over een land kommen kan. En je docht ook an je zelf, as me d'r eès in eès inzaoten en je wier dao geplaotst voo de Duit- schers of d lengelschen, zoodat 'r veè kans bestoeng, da je doodgeschoten wier, wat dan? Dan zoó in eès in d'eèuwig- heid. Die gedachte kon je fel angriepen en je vroeg vergiffenisse en je zocht ver- zoenieng voo de schuld, die je drukten en 't gebeurden dan wè, da je weer op Wij ontvingen de voligende boeken: „Krullebol, Kaalkop en Klein Broertje", een groot verhaal voor kleine kleuters door M. C, van Oven-van Doorn met platen van Lida von Wedell. (G. B. van Goor Zn. Den Haag). „Reinaart de Vos" door W. Kuhfus, met platen en omslag van Verhagen, eveneens van denzelfden uitgever. „Het groote Kabouterboek", ver zameld door Willy Pétillon geïllustreerd door E. M. ten Harmsen van der Beek. (Van Holkema Warendorfs U. M., Amsterda m). Eveneens van denzelfden uitgever „De trompetter van Krakau", een ver haal uit de vijftiende eeuw door Eric P. Kelly, vertaling van A. B. van Tien hoven en geïllustreerd door Jan Wieg man. Met ingang van 1 Januari a.s. zal bij Nijgh en Van Ditmar N.V. te Rotter dam een nieuw maandschrift voor kunst en letteren verschijnen onder den naam van „Forum" geredigeerd door dr. Men- no ter Braak, E. du Perron, Maurice Roelants met als secretaris Everard Bouws, waarin voornamelijk de jongere Nederlandsche en Vlaamsche schrijvers aan het woord zullen komen. Het blad krijgt een omvang van ongeveer 800 bladzijden per jaargang. Wij ontvingen een exemplaar van het boek „Het Raadslid"', 2e druk. Deze was noodzakelijk tengevolge van de herziening der gemeentewet in 1931. De nieuwe uitgaaf is niet alleen bijge werkt maar ook uitgebreid. Thans is ook de tekst van de gemeentewet op aenomen. Het wegenvak door den Caterspolder. Men schrijft onsi: Zooals bekend richtten de A. N. W. E.. en de K. N. A. C. zich eenige maanden geleden met een adres tot den Miaislejr van Waterstaat, waarin zij mededeelden dat de weg door den Caterspolder, wel ke de eenige verbinding vormt tusschen Noord-Brabant en Zuid-(Beve land en Walcheren sedert jaren slechten toestand verkeert, omdat de ou de keibestrating veel te smal is voo,r het over den weg gaande verkeer en de bennen bij regenweer zoo zacht zijn, dat de voertuigen er in wegzakken, terwijl zich in dezen, weg "bovendien eenige ge vaarlijke bochten bevinden (bij het sta tion Woensdrecht), en dat wel is waar enkele voorloopige verbeteringen zijn aangebracht, doch deze geenszins als af doende kunnen worden beschouwd, wes halve verbetering van dezen on'misbbaren schakel voor het belangrijk,® interprovin ciale verkeer tusschen Noord-Birabant en Zeeland in hooge mate urgent woirfd't geacht. Aangezien deze urgentie *al ge- ruimen tijd geleden is gebleken, daar op de Wegenfonds begroe ting voor het jaar 1928 reeds gelden werden toegestaan (f 95.000) voor den aanleg' van een nieuw wegvak door den Caterspolder, welke gelden niet of nagenoeg niet werden ver werkt, verzochten genoemde vereenigin- gen het daarheen te willen leiden, dat op de Ontwerp-Bleggooting voor het We genfonds 1932 de noodige gelden zuljleu worden opgebracht hetzij voor afdoende verbetering van de huidige verbinding in den Caterspolder, dan wel voor den aanleg van een wegomlegging: en dat de daarvoor uitgetrokken bedragen ook in derdaad voor dit doel zullien worden gebruikt. Hierop werd bericht ontvangen, dat in verband' met andere noodzakelijke werken in 1932 geen gelden te chikbaar zijn voor verbetering van de verbinding tusscl en Noord-Brabant en Zee.aud dóór den Caterspolder, weshalve aan het ver zoek met kpn worden voldaan. Thans ontvingen de A. N. W. Bi. en de K. N. A. C. bericht van het (College van Gedeputeerde Staten van de Provin cie Zeeland, dal hel zich tol den Minis- ier van Waterstaat heeft gewend met een j dringend verzoek een zeer spoedige ver- netering van het bedoelde wegvak zoo- 1 veel mogelijk te willen bevorderen, om dat dat de eenige recfitstreeksche verbin ding vormt van het hart van dat gewest, zoomede van heL zuidelijke deel der pro vincie met de overige deelen van het land en het niettemin in een zoodanigen toe stand verkeert, dat hel naar het oordee van dat (o egt geenszins beantwoordt aan de aan een dergeiijken prima,ire,n weg redelijk te steilten verkeerseischem, zulks mede in veroand met den ge vaarlijken toestand bij het station te Woensdrecht. De Rijkswaterstaat heeft het teren van een deel van den Rijksweg onder Rilland-Bath en van den Schoorschen Zouteweg bij overeenkomst opgedragen aan den heer A. A. de Wilde aannemer te Middelburg, voor 8375. ZSVttMlHftUhCi&MKmfE keek nao dien floenkerenden emel, dat die sombere stemming eèlemaol wejf was en dat die vreès plaots maokten voo stille rust. En dan waoren d'uren om, voo da je d'r èrg in ao. Dan gieng je wee mie meèr moed de toekomst in, omda je 't noe wee meèr bewust was, dat 'r zonder den wil van je n' emel- schen Vaoder geèn aor van je n' oöfd vallen zou. Zoo kropen de daogen en de weken voort. Den eènen dag was a vérre eèn- der as den anderen. Kuieren nao de Groe of Sintepier of langs 't strand nao Bres- jes. Excerceeren en loópgraoven maoken of prikkeldraodversperriengen en al die diengen meèr. Biezondere diengen gebeurden d'r nie, balven eèl in 't begin van den oorlog, 't Was over dag. Daor oorden me een slag, afijn as 'n kanonschot, neè vee arder nog. Me verschrokken d'r allefliao- le van. Wa was da? Daodelijk wieren m'opgetrommeld. Eèl de zaok was ze nuwachtig. Geèn mènsch wist 'r, wa t'r gebeurd was. Mie gelaojen geweren mos ten m' op den diek kommen. De kaptijn stoeng t'r ook a voo klaor. Me mosten gaon liggen tegen den diek, dan me d'r net boven konnen kieken, de spuit ge- reèd, om te kunnen schieten. Verscheie van ons „knepen" ze. Ze dochten dat d'Iengelschen lrwaomen. En wa zaogen me noe as m'ons oöfd eventjes boven den diek staoken? Op een duzend meter afstand in de zeè niks as een eèle groöte rookwolk, die as uut 't waoter opkwam. Me begrepen d'r niks van. Mao toen die rook zoö'n bitje weggetrokken was, zag je dudelijk 'n schip en as je goed keek, Middellburg, 29 Oct. Op de fruit veiling werden de volgende prijzen be steed Peren: Winter bergamotten 25, Jo- idenpeer 35, Rietpeer 11, Dorothea Roval 7 Nouveau Poiteau 314, Soldat Laboureur 7, Beurré Alexander Lucas 23 id. Clairgeau 2—18, id. Durandeau 4—7 id. Die! 23, Comtesse de Paris 10— 18 Doyenne de Comice 45, Joséphine de Malines 23—24, Gieser Wildeman 49, Winter Louwtje 4, Pondsperen 68, kilei- peer 3—5, afvalperen 4, alles per kg. Appels: Goudreinetten 123, Gronin gen kroon 4—15, Paradijsappel 8, winter Hondsmuil 2—6 Kattebellen 4, zoete Bellefleur 27 zure id. 1'14, zoete Erm,gaard 3—6 jgrauiwzoet 10—12, 10 zoet 10—12, Campagne zoet 5—7, zoete Hollart 24, Huismans—zoet 2>4, No- tarisappe.1 1017, Groot Hertog Frede- rich van Baden 7— ll,Jpeperappel 1—4, pompernetten 7, Sterappel 4—13, ap pels afval 1—6 alles per kg. Diversen tomaten 12—21, druiven, Alicante 25—37, heide per kg, noten 69—70 per 100 stuks. Goes, 29 Oct. Yeilingsvereeniging Z.- Beveland. r Exportveiling: zure kroetappels 0.50 per 100 kg. Kleine veiling. Peren: Beurré Bache- lier 11. Nouveau Poiteau 12—18, Com tesse de Paris 10—18, Josephines de Malines 20, Triumphe de Jodoigne 8, Delice d'Hiver 7—13, winter Louwtjes 6—7, id. Suikerijen 5—7, Gieser Wilde man 6 —9 Kleiperen 6—8, Pondsperen 6, afval- en kroetperen 0.50—5, alles per 100 kg. Appels: Goud Reinetten 11—32, Cox's Oranje Pippin 21, Sterappels 10—14, Groninger Kroon 8, Present van Lun te ren 13—18, Golden Noble 6, Koolappel 7 Hondsmuilen 4—5, zure Bellefleur 4 11. Rembour Mortier 34, Court Pendu 4, Reinette d'Or 3, Lady Hennv- ker 4—5, Geldersche Ilolaart 7, Pomme d'Oranje 10, afval- en kroetappels 0.50 4, alles per 100 kg. Diversen: blauwe druiven 34—40, to maten 18—20, mispels 6.10, alles per 100 kg; patrijzen 0.57 per stuk. Z i e r i k z e e 29 Oct. Chevaliersgerst f 5.50 ..bruine boonen 9.50—10.50, erw ten (schokkers) 10—20, witte Eigenhei mers 2.50, bonte en blauwe aardappelen 2.75—3 op monster; Bevelanders 2.50, uien groote bruine en witte 2. Aanvoer en vraag tamelijk. Kipeieren, groothandelprijs 7.50. Boter ÖJ36—0.71 per 3> hg. Aanvoer c.a. 3000 eieren. zag je, dat 't langzaom begon te zakken en dat 'r ienkele mannetjes een bootje nao benejen lieten, d'r in sproengen en an 't roeien giengen, Noe begrepen me 't! 't Was een bóót, die op een mijn geloö- pen was en daodeu uut mekaore was geslogen. In tied van ienkele menuten was 't schip gezoenken en bleven alleèn de masten boven steken. Een boot uut Vlissieng'en eit de mannetjes opgepikt. 't Waoren dus gelukkig geèn lengel schen! Laoter oorden me, dat 't 'n Noorsch schip was gewist, mie èrts ge laojen en dat er nog ienkele mènschen mee nao de diepte gegaon waoren. Dat is zoó wat d'eènige biezondere affaire, die 'k op de Sluze meegemaokt èn. Eindelik dan veruusden 'k nao Bres- jes. Wao zou 'k noe terecht kommen? 'k Aon 'n goed oöge op 't Keipad. Dao was daor een famielje, die me biezonder antrok en deur 'n bitje smoezen wier ik daor ingekwartierd. Da vergeet 'k van m'n leven nie. Ik kreeg daor 'n schoon •slapkaomertje mie 'n tweèpersoönsledi- kant, een waschtaofel, nachtkasje enz. Op de vloer propere matten en een ta- piet. Een flienk raom in de frontespies gaf uutzicht op de „Komme". Toen 'k den eèsten aovond op da kaomertje kwam, draoiden 'k 't elektriek an en gieng 'k de zaok eès inspecteeren. Een schoöne spreie lei eèlemaol over 't bed. Aogelwitte laokens, mooie wolle deken en an 't voetènde nog een gestikten, ze ker tegen dan 'k kouwe most kriegen 's nachts. Most ik in da bed? Was da voo mien, die de leste maonden in 't stroö ao ge legen of op 'n vule stroözak? Wi je wè liugez, i*ied.). DE ZENDINGSWEEK. Het bestuur van den Walcherschen Zendingsraad doet hierbij graag nog eens een uitdrukkelijk beroep op allen, die op welke wijze dan ook, in staat zijn, om er toe mee te werken, dat de Zendings- week slaagt. Juist in dezen moeilijken tijd heeft de Zending ons aller hulp drin gend noodig, en wordt elke poging om te steunen dubbel gewaardeerd. Van harte hopen wij dan ook, dat nie mand zal achterblijven en de uitkomst de verwachting zal mogen overtreffen. Het besluur van den W.Z.R. E. H. BI.AAUWENDRAAD, Voorzitter, B. DE JAGER, Secretaris. Vl ssingen, 31 October 1931. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Middelburg maken bekend: dat bij hun besluit van heden aan K. J. VAN LOO, te Middelburg, en zijne rechtverkrijgende voorwaardelijk ver gunning is verleend toi uitbreiding ma chinale houtbewerkersinrichting in per ceel, kadastraal bekend gemeente Mid delburg in Sectie D no. 2913, plaat selijk gemerkt wijk L no. 127, gelegen aan den Penninghoeksingel alhier. Middelburg, 27 October 1931. Burgemeester en Wethouders voorn,, P. DUMON TAK, Voorzitter. M. VAN DER VEUR, Secretaris. WEEKMARKT IN KIPPEN EN KONIJNEN. Burgemeester en Wethouders van Middelburg brengen ter openbare ken nis: dat zij, ingaande op Donderdag, 5 No vember 1931, vcp - het houden der week markt in kippen en konijnen hebben aan gewezen de Koemarkt en, wanneer de ruirnjte aldaar niet toereikend mocht zijn, ook de Varkcnsmarkt. Middelburg den 27 October 1931. Burgemeester en Wethouders voorn,, P. DUMON TAK, Voorzitter. M. VAN DER VEUR, Secretaris. Abonnementen en Advertentiën voor dit bl_d worden aangenomen door den Agent K. DE VOS. gloöven dan 'k er biena nie in durfden. Mao, 'k èn 't toch gedaon en je kun nie gloöven, wa voor een dankbaor gevoel of t'r deu m'n lief stroomden, toen 'k goed en wel in da zochte bed lei mie die ruusende laokens en die schoöne deken, 'k Was t'r ingekwartierd mie de kost. 'k Dienken nie, da ze voor ulder 80 cènt per dag veel an me zullen verdiend èn, mao dao was 't de goeje menschen ook nie om te doen. 'k En 't in dienst nérgens en noöit zoö g'had. De kost was t'r rojaal. 't Waoren vrindlijke mènschen. As 'k op wacht was op de Schoöndieksche wegt of op de kaoie, dan brocht ze me voo den nacht een pak mie wèrme beschuutbollen mie witte suker d'r op en een veldflessche vol mie sukelaode. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1931 | | pagina 7