^Provinciale ifeeuuische
XX'EEU^
EE>DE mWED
t
No, 2 5 4.
Twee bladen.
WOENSDAG 28 OCTOBER 193 1.
Eerste Blad.
174e Jaargang.
BINNENLAND.
ZEELAND.
?6v T9? T3T T6T v9ï JZl
4
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
f 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG. N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f2.10; elke regel
meer 30 cent, In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent.
Verkeerde geestesgesteldheid.
Er is in Parijs een gedenksteen ont
huld voor de ruim 700 zonen van het
Nederlandsche volk, die in den wereld
oorlog aan Franschen kant gevallen zijn.
Op zichzelf is daar niets tegen.
Die jongemannen zijn gesneuveld bij
wat zij als de vervulling van hun plicht
zagen. Zij laten bij hun nabestaanden
een leege plaaats achter. Zij lieten hun
leven voor Frankrijk.
Dat daarvan met eerbied gewag ge
maakt wordt, dat men de herinnering
aan deze gebeurtenis op gepaste wijze
wenscht vast te leggen wij kunnen
het ons indenken.
Maar een vertooning in den trant van
de onthulling der oorlogshelden-gedenk-
teekenen bij een der voormalige strij
dende partijen, dat mag het niet wor
den.
Werd het dat dan?
Niet geheel want dan zouden wij
niet geschroomd hebben onze veront
waardiging daarover duidelijk uit te
spreken.
Maar van den Nederlandsche
geest ten opzichte van de vraagstukken
van oorlog en vrede was deze plechtig
heid, zoo wil het ons voorkomen, toch
ook niet doortrokken.
En met name de woorden van onzen
gezant, die, volgens het uitvoerige ver
slag van den correspondent van het
„Vad.", gesproken heeft van „de kalme
geestkracht, waarmede de Noorderzo
nen hun vurige jeugd ten geschenke ga
ven aan hun tweede vaderland, dat zij
zoo vurig beminden", die kunnen onze
instemming allerminst wegdragen.
Want dat is niet anders dan een holle
phrase uit vervlogen dagen, wellicht
vergeeflijk bij den meer rethorisch aan-
gelegden Franschman, maar niet te aan
vaarden uit den mond van een bedacht-
zamen neutralen Nederlander.
Het is erg vriendelijk van onzen ge
zant te Parijs, dat hij een beetje in den
Franschen toon heeft willen blijven,
maar een soberder wijze van expressie
ware toch verkieslijker geweest, dunkt
ons.
Dit riekt teveel nog naar de achter-
frontsche beschouwingswijzen; de .we
reld is echter sindsdien beter ingelicht!
UITBREIDING DER WARENWET,
Blijkens het V.V. der Tweede Kamer
nopens het wetsontwerp tot wijziging
der Warenwet hebben vele leden hun
instemming betuigd met de indiening van
dit wetsontwerp, waardoor tegemoet is
gekomen aan wenschen, die van ver
schillende zijden meermalen ter kennis
van den minister zijn gebracht. In het
bijzonder waren verscheiden leden inge
nomen met de strekking van het voor
stel om de mogelijkheid te openen de
controle ingevolge de Warenwet, die
thans beperkt is tot de deugdelijkheid
van waren, ook uit te strekken tot de
hoeveelheid, die geleverd wordt. Bij dit
voorstel staat sterk op den voorgrond de
bevordering van de eerlijkheid in den
handel en komen de belangen der volks
gezondheid slechts indirect in bepaalde
gevallen in aanmerking. Deze omstan
digheid deed de vraag rijzen of een der
gelijke wijziging wel past in het kader
van de Warenwet. Wanneer de Waren
wet ook wordt gebruikt om in meer al-
gemeenen zin oneerlijkheid in den han
del tegen te gaan, valt te vreezen, dat
de oorspronkelijke opzet der wet zich
met deze uitbreiding van haar doel
kwalijk verdraagt.
De leden, hier aan het woord, waren
nochtans bereid er toe mede te werken,
dat de Warenwet, binnen zekere gren
zen ook wordt gebruikt om het belang
van de eerlijkheid in den handel te be-
meenden dat bij zoodanige
uitbreiding van de werkingssfeer der wet
e commissie van bijstand in haar huidige
samenstelling, hoe voortreffelijk ook
voor het werk, dat zij thans te doen
heeft, niet voldoet aan redelijk te stellen
eischen.
Met het oog hierop is de instelling
eener tweede commissie gewenscht,
waarin vooral de stem van handel en
industrie zal kunnen klinken.
MOEILIJKHEDEN BIJ DE CREDIET-
V OORZIENIN G,
Het Tweede Kamerlid de heer Kor-
tenhorst heeft aan den minister van
Arbeid, H. en N., de volgende vragen
gesteld:
Heeft het de aandacht van den mi
nister getrokken, dat het onder de tegen
woordige omstandigheden voor vele
ondernemingen onmogelijk is geworden,
credieten te verkrijgen onder verband
van schepen en van onroerend goed?
Is de minister niet van oordeel, dat
het hierdoor in vele gevallen onmogelijk
is geworden, om zoowel in aanbouw
zijnde schepen en bouw- en aanverwante
werken te voltooien, alsook om nieuw
bouw ter hand te nemen, met gevolg
dat de werkgelegenheid in die bedrijven
in gevaar wordt gebracht en bovendien
aan vele andere daarmee verband hou
dende ondernemingen het voortbestaan
onmogelijk wordt gemaakt?
Is de regeering bereid, in overleg te
treden met de directie der Nederland
sche Bank en met de daarvoor in aan
merking komende bankinstellingen, ten
einde te bevorderen, dat een tijdelijke
organisatie in het leven wordt geroe
pen, waardoor deze soort van crediet-
verleening weer mogelijk wordt ge
maakt
DE GEMEENTEN EN DE MALAISE,
Naar het Hbld. van welingelichte zij
de verneemt, hebben de ministers van
Binnenlandsche Zaken en L. en van Fi
nanciën zich tot Ged. Staten der ver
schillende provincies gewend met het
verzoek een rapport in te dienen over
den financieelen toestand van de onder
hun college ressorteerende gemeenten.
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE.
De boottrein van het thuisvarende
mailschip Insulinde d.d. 29 October a.s.
te Marseille verwacht, zal Vrijdag 30
Oct. a.s. om 7.16 uur te Roosendaal, te
8.31 uur te Rotterdam D.P1., en te 9.28
uur in Den Haag H.S.M. arriveeren.
HULP VAN RIJKSWEGE AAN NOOD
LIJDENDE GEMEENTEN.
Naar verluidt zou men binnenkort de
indiening kunnen verwachten van een
wetsontwerp, beoogende uit 's Rijks kas
op korten termijn gelden beschikbaar te
stellen, ten einde onder deze buitenge
wone omstandigheden de gemeenten,
welke daaraan beroefte hebben, aan
kasgeld te helpen, onder bepaalde voor
waarden, door het rijk te stellen.
Het wetsontwerp zou een tijdelijk ka
rakter dragen.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot
iglnoot-officier in de Orde van Oranje-
Nassau mr. J. T. Linthorst Homan, Com-
|nissaris der Koningin in de prov.
Drenthe.
De gemeenteraad van W ij h e be
sloot gisteren, op voorstel der S. D>. A. P.
een motie te z enden aan den voorzitter
van den ministerraad en den voorzitter
van den Volkenbond te Genève inzake
het internationale petionnement voor
ontwapening. Dit is de eerste gemeenife
raad die een dergelijk besluit neemt.
Volgens ingekomen bericht heeft de
Polrtugeeschc reigeering aan de Ned.
Maatschappij voor Havenwerken 'toege
wezen den bouw van een golfbreker in
d© haven van Leixoes (Oporto) tot een
bedrag van rond 7i/2 millioen gulden.
De uitvoering van dit werk zal vijf
jaren duren en geschieden in samen
werking met een Emgelsche firma.
MIDDELBURG.
Een Ringers Film,
Het was zeer vol in de Schuttershof-
zaal toen gisterenavond de heer L. J.
Vroon als voorzitter van de af deel ing
Zeeland van. de Nederlandsche banket
bakker svereenigimg namens die afdeeling
allen welkom heette en. mededeelde, dat
toen de heer Ringers aanbood de film
van zijn bekend bedrijf te vertoonen voor
de leden van de afdeeling, men meende,
dat dit niet in klein comité moesl ge
beuren, maar dat men de clientèle moest
uitnoodigen, waarmede de heer Ringers
geheel accoord ging. Spr. heette dén
Het is onze plicht het kind te hou
den in 't gezinsverhand.
heer Ringers ook welkom en verzacht
hem het woord te nemen.
De heer Ringers begon met er op te
wijzen, dat men van hetgeen men dage
lijks gebruikt of consumeert veelal heel
weinig weel, over samenstelling en fa
bricage. Dil is ook het geval met cacao
en chocolade, die dan ook nog dikwijls
verward worden. Direct of indirect ver
dienen duizenden hun brood met deze
industrie en Nederland is het vierde in
zake de cacaoproductie.
Spr gaf verder een beschrijving van
de wijze van groei en oogst van de cacao
boon, die twee maal geoogst wordt, waar
hij de zom'eroogst de beste is. Het aantal
merken, zeer verschillende in type en
kwaliteit, is legio. Spr. gaf dan een
historisch overzicht, waaruit bleek, dal
de Spanjaarden de cacaoboonen aantrof
fen bjj de ontdekking van Amerika en het
eerst in Europa de productie ter hand
namen, maar in den loop der eeuwen is
'l door andere landen gevold en overtrof
fen. Daarbij kwam ook; spoedig Neder
land en het was voornamelijk Zeeland
waar men zich op chocoladcfabricaigie
toelegde en opr. herinnerde aan de bij
velen nog bekende 'bittere Zeeww'sche
chocolade in labletvorm van de merken
A, AA, AAA enz. In de 18de eeuw ging
deze industrie in. Nederland vrijwel te
niet, doch in 1828 oegon zij op te leven,
loen de heer Van Houten zijn ontdekking
deed cacaoooter aan de boonen le ont
trekken. Daardoor kon men tot het ma
ken van de tegenwoordige chocolade ko
men door toevoeging van cacaoboter, die
voor den cacaopoeder was onttrokken
aan de boonen. .Men kon daardoor tol
allerlei vormen van chocolade komen en
in de Ringers fabrieken alleen worden
nu meer dan. 1000 verschillende soorten
bonbons vervaardigd. Spr. wijst op 'net
gevaar voor de kwaliteit door te scherpe
concurrentie, men kan beter een groote
order laten loopen dan kwaliteitsvermin
dering toe te passen.
Spr. zeide ten slotte, dal zijn fabriek
nu 25 jaar geleden begon te Rotterdam
in een gebouw van 100 m2 oppervlakte
en met 5 personen, nu heeft de fabriek
ie Rotterdam een oppervlakte van 3500
en die le Alkmaar een van 7000 m2 en
werken er bijna 500 personen'
Na deze duidelijke uiteenzitting1 heefl
een goede en door hei er doorheenwe-
ven van een eenvoudig verhaaltje, niet
zaaie film het heele bedrijf van boon lot
cacao, chocolade en alles wat er van
gemaakt kpn worden doen zien en was
ieder onderdeel voor velen geheel nieuw,
men kreeg zeiler een heet duidelijkèn
kijk hp© het in zulkeen fabriek zindelijk
en vernufligd toegaat. Wat er voor heer
lijks gemaakt wordt, bleek toen lusschen
de bedrijven vriendelijke jonge dames
een Ringers oubli of kersenbonbon aan
boden.
Een tweetal kluchten uit de oude doos
waren toegift.
De heer Vroon sprak dan ook zeker
uil aller naam toen hij den heer Ringers
hartelijk dank bracht voor het geen hij
geboden had en terecht noemde de voor
zitter het voor de afdeeling een goed ge
slaagden avond.
Gisteravond heeft in de zaal van
den den heer de Boer, Lange Giststraat,
de heer A. Pruijsen uit Rotterdam,
secretaris-penningmeesLer van den Neu
tralen Bond van Personeel in de Voe
dingsmiddelen, een causerie gehouden
over het bakkersbedrijf. De heer Pee
man, die, daar hier geen afdeeling van
genoemden bond bestaat, als voorzitter
van den Neutralen Walcherschen Be-
stuurdersbond de bijeenkomst leidde,
verwelkomde spreker, en sprak er zijn
blijdschap over uit, hier zooveel jonge
ren te zien.
De heer Pruijsen zeide, eens echt te
zullen „bakken". Hij ging terug tot den
zoon van het eerste menschenpaar
Abel, die graan offerde. En thans, nu
de aarde bevolkt is door vele millioenen,
nu wordt er in Amerika graan ver
stookt op de machines. Dus ook thans
nog overproductie.
Spr, vertelde dan een en ander van
het ontstaan van het broodd; de tarwe
gemalen tot bloem; de tarwe, die
gluten bevat, waardoor het geschikt is
om tot brood te worden verwerkt. Het
bakkersbedrijf heeft veel te danken aan
het station van bakkerij en maalderij te
Wageningen. Het zou een studenten
school voor bakkers kunnen zijn, er is
dan ook wel eens getracht dat station
uitgebreid te krijgen, doch men is niet
verder gekomen dan een rapport.
Plet broodbakkersbedrijf heeft spr.
geleerd op een kleine plaats, daar werd
a.h.w. „eeuwig" gewerkt. Op geestige
wijze schetste hij de toenmalige toe
standen. Hij besprak daarop de toestan
den te Rotterdam, Had men vroeger
den oven, die met takkebossen of met
krullen werd gestookt, thans heeft men
den heeten luchtoven, den heetwater-
oven en den gasoven. In Rotterdam treft
men dien aan o.a. in de Korenschoof,
een bedrijf, waar alle methoden van
hygiëne worden toegepast. De heer
Pruijsen gaf een uitvoerige beschrijving
van dit bedrijf, hoe alles hier klopt als
een bus. Toch gelooft spr. niet, dat de
gasoven zoo'n ingang zal vinden als de
heete luchtoven. De nieuwste soort oven
met toekomst is, naar spreker meent,
de patrijn.
Spr. behandelde een ander groot bak
kersbedrijf te Rotterdam van v. d. Meer
en Schoep, een bedrijf dat is opgeklom
men tot 1200 man personeel. Voor Rot
terdam dreigt een moeilijkheid als de
firma Jamin brood gaat leveren, doch
niet meer langs de huizen, zoodat de
broodbezorgers overbodig worden, en
het brood goedkooper wordt. Andere
bedrijven zullen dit systeem dan wel
moeten volgen. Toch is 't mogelijk dat
de beide genoemde groote firma's elkaar
zullen vinden op dit punt. Hij gelooft
niet, dat de menschen elkaar zullen
blijven beconcurreeren.
In Amsterdam zijn de bakkerijen meer
kleinbedrijf, meer slijtersbedrijf.
Spr. liet tenslotte voor de pauze een
monster van een nieuw praeparaat T 52
zien, en wat men er allemaal door kan
verkrijgen. Even behandelde hij de
tarwewet en den invoer van Belgisch
brood, zooals ook reeds te Rotterdam
gebeurt, wat groote schade en onrecht
voor d© bakkers brengt. De heer
Pruijsen heeft een en ander nog eens
verduidelijkt met een serie lichtbeelden,
zoo b.v. de samenstelling van een tarwe
korrel. Vele soorten brood werden ver
toond en de eerste bakkerij in de Zui-
derzeeprovincie.
Na het vertoonen der plaatjes was er
gelegenheid tot het stellen van vragen
waarvan druk gebruik werd gemaakt,
en waardoor een aangename gedachten-
wisseling volgde.
WALCHEREN.
VROUWENPOLDER. Maandagmiddag
vergaderde de voltallige raad onder
Voorzitterschap van den heer J. Lou
werse Wzn., burgemeester.
De voorzitter deelde mede dat B. en
W. tot plaatsvervangend burgemeester
hebben aangewezleii wethouder L. Maas
dal de boeken en 'kas van den gemeen
teontvanger op 18 Sept. j.l. zijn opgeno
men en in orde bevonden.
De mededeelingen van den voorzitter
en de sedert de vorige vergadering inge
komen stukken nam de raad allen voor
kennisgeving aan. Naar aanleiding van
het schrijven van den Minister van Ar
beid Handel en Nijverheid inzake de
mogelijkheid van de vaststelling van een
aanvullinigsvetrordening op de winkelslui
tingswet, sleilen B. en W. voor niet tot
vaststelling van zoodanige verordering!
over te gaan, omdat is gebleken, dal geen
behoefte aan een aan v ul li ngs vc r o r d en ing
bestaat, welk voorstel de raad z. h. st.
aannam. Met a. st. besloot de raad tot
vaststelling eener verordening rege
lende het beroep ibedoeld bij de artt. 7
en 9 der Woningwet en toL intrekking
van eenige artikelen der Bouwverorde
ning. Na bespreking besloot de raad m.
a. st. overeenkomstig het voorstel van
B. en W. alsnog adhaesie te betuigen aan
het door het gemeentebestuur van Ber
gen op Zoom verzonden adres inzake de
overbrugging van het Hollandsch Diep
nabij Willemstad. Overeenkomstig het
voorstel van B. en W. besloot de,
raad afwijzend te beschikken op het
adres van den A.NAV.B. Toeristenbond
voor Nederland, houdendje verzoek om
de gemeente als buitengewoon lid van
dien bond te doen Inschrijven. De heer
Kesteloo gaf, gezien het vele n ultig©
werk dat de A.N.W.B;. verricht, in over
weging aan dat lichaam een jaarlijksche
subsidie te verleenen van f 10, te begin
nen met 1932, welk voorstel de heer
Arendse steunde „en de raad met 6 tegen
een stem aannam. Met 6 tegen 1 blanco
stem benoemde de raad, ter voorziening
in de vac.-Mesu, Lot onbezoldigd ambte
naar van den burgerlijken stand, den
heer L. Maas die verklaarde: die benoe
ming aan te nemen. Ter voorziening' in
de vacature-de Vlieger werd tot lid van
de Schattingscommissie voor de R. 1.
Belasting benoemd de eer A. van DiSj,
28-X-'31. Dinsdag 'was de hoogste
luchttemperatuur 814 °C (47 °F); de
laagste 1 °C (34 °F); hieruit blijkt hoe
plaatselijk vorst kan optreden (De
Bilt 8 °C). Heden 9 h: 3V« °C; 12 h:
9 °C. Geen regen of neerslag.
Gisteren (nam.) Heden v.m. Barometer:
770
769
768
767
766
765
764
763
762
761
760
Wat de huiskamerbarometer zegt:
MVêcler
Stormachtig,
Zware Storm-;
.Bestendig
-Zeer Schoon
De Bilt (per radio)
De depressie in het N. trok dieper
wordend naar de Noorsche kust en
vormde een uitlooper over de Noordzee,
die een onderbreking van het fraaie
herfstweer zal meebrengen, welke na
•enkele dagen betrokken of mistig weer,
wellicht door nieuwe opklaring wordt
gevolgd. Er kwam een einde aan de
vorstperiode in Skandinavië en zware
neerslag in Noorwegen, matige regen in
Ierland en Schotland. Terwijl in Duitsch-
land de vorst afnam, is zij in ons land,
België en Frankrijk nog toegenomen en
werd tengevolge van windstilte, helder
heid en droogte te De Bill met een
minimum van 7.8 °C vorst de laagste
vroeger daar in October bereikte tem
peratuur van minimum 6.9 °C overtrof
fen. Winden van Z.W. oorsprong zullen
in W.-Europa thans weer zachter weer
brengen.
Hoogste barometerstand 770.1 mm te
Memel; laagste 741.1 mm te Andanes..
Verwachting tot morgenavond
Zwakke tot matige wind uit W, tot N.
richtingen, nevelig tot zwaar bewolkt,
wellicht eenige regen, aanvankelijk veel
zachter.
Zon op: 6 h 48; onder 16 h 39. Licht
op: 17 h 09. Maan op: 16 h 58; onder
9 h 07. L.K.: 3 Nov.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
October 1931.
Wo. 28
Do. 29
Vr. 30
Za. 31
Hoogwater.
2.03 14.10
2.36 14.44
3.05 15.18
3.40 15.58
Laagwater.
8.21 20.46
8.55 21.18
9.32 21.47
10.10 22.24
die verklaarde die benoeming! te aan
vaarden.
De voorzitter deelde mede, dat B. en
W. naar aanleiding van het adres van
A. de Nood Azn., houdende verzoek om
een bijdrage van gemeentewege in dé
door hem gebraakte kosten van verbete
ring van het wegeling nabij den Veer-
schen weg, den raad voorstellen adres
sant over de jaren 1931 tot en met 193:3
een subsidie te geven van f 0.04 per
strekkende Meter over een lengte van
360 Meter. Z. h. st. werd aldus besloten.
Naar aanleiding van het adres van de
Geitenfokvereeni,gin|g in de afdeeling Ga
ping© houdende verzoek om subsidie,,'
werd overeenkomstig het voorstel van B.
en W. m. a. st. besloten een subsidie te
verleenen van f 10 en van af 1931 voor
de jjaarlijks te houden premiekeuring
van gemeentewege een premie béschik-
öaar te stellen van f 5.
De voorzitter deelde vervolgens mede,
dat het door B. en W. met den provin
cialen waterstaat gehouden overleg in
zake de te stellen minimum eischen aan
het plan tot verharding met klinkers van
den Slikweg 10, den Nieuwen weg 11,
den Sliicweg 12 en den Melse's weg 14
van den ligger der wegen en voetpaden^
geen bevredigend resultaat heeft opgele
verd en men onverbiddelijk vasthoudt
aan de bij het wegenreiglement voor zoo-
daaige weigsverharding gestelde eischen,
waarom B. en W. op grond dat de
autoriteiten aan het uitvoeren van dat
