DERE bbmge:/7~ TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 23 OCTOBER 1931. No. 250. DE STAATSBEGROOTING VOOR 1932. Leeuwarden KWART VOOR NEGEN. ZEELAND. j rtttasn In de beide vorige bijdragen onder denzelfden titel hebben we eerst een overzicht gegeven van de sedert de laatste jaren zoo sterk gestegen eind cijfers der uitgaven, welke volgens de begrootingen kwamen ten laste van den Staat. In onze vorige bijdrage hebben we de cijfers gegeven van de voor 1932 geraamde inkomsten, met een opgave van de verschillende bronnen, waaruit deze middelen in de Staatskas vloeien. We beginnen met te memoreeren, dat het totaal bedrag der uitgaven voor den gewonen dienst geraamd wordt op f 593.656.079 en dat der inkomsten op f 544.268.092, zoodat er een geraamd te kort is van ongeveer vijftig millioen. Van verschillende zijden is er reeds op gewezen, dat in het jaar 1932 naar alle waarschijnlijkheid de inkomsten nog verder bij de uitgaven zullen achter blijven. De heerschende crisis en de daardoor geleden en nog te lijden ver liezen zullen zich wel manifesteeren in een mindere opbrengst der verschillen de belastingen en heffingen. Het geraamde tekort, dat precies f 49.387.987-beloopt, moet natuurlijk ge dekt worden. Daartoe worden door den minister verschillende middelen aan de hand gedaan als: ingrijpende besnoeiin gen op de uitgaven: een conversie van de zes percents leening 1922; vertraging van den vlootbouw; opschorting van de verdere Zuiderzee-inpolderingswerken; reductie van de bijdrage aan het In- validiteitsfonds; korting op de salarissen van vijf percent met zekere mitigaties voor wedden tot f 1000 en gehuwden; tariefsverhooging op invoerrechten van acht op tien percent; benzinebelasting van drie cent per liter en gedeeltelijke aanwending van het overschot van het dienstjaar 1929 (het beroemde stoot kussen, bestemd om den stoot van de magere jaren op te vangen. Het spreekt wel vanzelf, dat niet al leen de minister van Financiën en diens adviseurs de eenige geneesheeren zijn, die dokteren over de kwaal van het tekort. Van verschillende zijden werden nog andere middelen aan de hand ge daan als: een sterke besnoeiing van de begrooting der militaire uitgaven. Geen wonder, dat ook de Onderwijsbegroo- ting werd aangewezen als een terrein, waarop nog wel een en ander tot een flink bedrag te bezuinigen zou wezen. Geen wonder zeggen we, omdat deze verre uitsteekt boven alle andere be grootingen. Haar totaal cijfer bedraagt f 165.893.853; ongeveer een vierde deel der begrooting wordt dus gereserveerd voor Onderwijs, Kunsten en Weten schappen. Zou daar niet op te bezui nigen vallen en dat te meer, omdat dit bedrag, niettegenstaande het bezuini gingsmes, slechts weinig minder is dan verleden jaar, nl. f 13.009? Het groote bedrag voor onderwijs, kunsten en wetenschappen per hoofd in Nederland (8 millioen zielen) ongeveer f 20, deed de vraag stellen, of daarop niet wat te bezuinigen zou vallen? Van daar, dat we hier een kort uittreksel uit deze begrooting willen geven. Allereerst merken we op, dat deze begrooting niet alleen directe onderwijs uitgaven bevat. Zoo wordt voor kun sten en wetenschappen gevraagd ruim drie millioen gulden; voor bepaalde pen sioenuitgaven ruim twaalf millioen; voor de kosten van het departement ruim zes ton; voor-overige uitgaven bijna 2 ton; m cijfers uitgedrukt f 17.174.770, maar alleen dit bedrag is al drie mil lioen meer dan dat der inkomsten van onderwijs, kunsten en wetenschappen. •Uit een en ander blijkt, dat de onder wijskosten voor 1932 geraamd worden op. Hooger Onderwijs f 13.074.974; Voorbereidend Hooger en Middelbaar Onderwijs op f 13.777.293; Nijverheids onderwijs op f 15.190.437, en het Lager Onderwijs op f 106.686.379, Dit alles zijn cijfers, die klinken als klokken. Enkele detailcijfers volgen: De Rijks-Universiteiten en de Tech nische Hoogeschool te Delft vragen sa men f 12.844.803, waarbij dan nog moet gevoegd worden voor de Bijzondere Universiteiten f 82.400, terwijl in dit be drag ook begrepen is hetgeen de Han- dels-Hoogeschool te Rotterdam ontvangt. De duurste universiteit is Leiden (f 4.060.147), terwijl daar ook het aca demisch ziekenhuis het duurste is (f 1,536.364). Daarna komt Utrecht met f 3.774.432 met voor het ziekenhuis f 856.100; dan de Technische Hooge school in Delft met f 2.710.418 en dan de Rijks-Universiteit van Groningen met f 2.268.406 met voor het ziekenhuis f 802.322. We komen tot het Gymnasiaal en Mid delbaar Onderwijs. Voor de Gymnasia is uitgetrokken f 1.934.374; voor de Hoo- gere Burgerscholen en de Lycea f 10.194.419 en voor de Handelsscholen f 1.396.000. Ter bezuiniging heeft de minister afgezien van zijn voornemen om dit jaar de in uitzicht gestelde ver laging van de minima-getallen leerlin gen, aan de handelsscholen vereischt, in toepassing te brengen; bovendien wer den geen nieuwe subsidies voor Open bare of Bijzondere Gymnasia, Lycea, Hoogere Burgerscholen, Handelsscholen of -Cursussen aangevraagd. Het Nijverheidsonderwijs vraagt in totaal f 5.889.884, waarvan voor het Rijks-Nijverheidsonderwijs iets meer dan drie ton; voor het teeken- en kunstnij verheidsonderwijs vier en een kwart ton; voor het middelbaar-technisch en tex- tielonderwijs ruim één en een kwart millioen en voor het zeevaart-, visscherij- en schippersvakonderwijs iets meer dan één millioen gulden. We komen aan het Lager Onderwijs. Het totaalcijfer gaven we reeds, dat f 1.376.000 meer is dan 't vorig jaar. Ilier volgen enkele posten: opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen bijna vijf millioen gulden; de Lagere Scholen van het Rijk bijna f 44.000; het Open baar Gewoon en Uitgebreid Lager On derwijs f 40.575.617 en het Bijzonder f 57,627.017 (de leerlingenverhouding is ongeveer 40 60); het Buitengewoon Lager Onderwijs kost f 2.173.800; het Bewaarschoolonderwijs ruim f 24.000. Het Openbaar en Bijzonder Lager Onderwijs vraagt f 1.292.000 meer dan in 1931, als gevolg van het natuurlijk leerlingen-accres en de toe te kennen periodieke salaris verhoogingen. Het kostte Julie werkelijk] heel veel moeite den vrede niet te verstoren door in een verachtelijken lacli uit te barsten. Gelukkig wist zij haar tong in bedwang te houden en bleef stilletjes zitten m:et( de oogen op haar bord gevestigd. Welnu, vriend! Oom! <Si speelde even met zijn bril. Vier-end win tig gul den? Graag of niet! Wat zeg je er van? Willem zei 'niets, maar glimlachte eenigszins verlegen tegen Julie. Zij beant woordde dien blik dadelijk met een heel boos gezicht, waar hij de beteekenis ech ter best van begreep. Er was geen. ander middel dan haar oogen te gebruiken om hem aan te 'rladen niet te spoedig aan Oom Si te verteilen, dat het stukje aan haar toebehoorde. Willem, die geen domoor was als hij zijn verstand wilde gebruiken, begreep dit draadlooze telegram'. Hij begon dus er wat om heen te draaien en deed dat op een heel eigenaardige, 'manier. Welk verschil denkt u dat het ma ken zou, mijnheer, als dit meesterstukje onderteekend was? De oude man keek zijn assistent aan i DRAISlrlA-vAN-VALKmBURG'S- e A -'i LEVERTRAM (Ingez. Med.) Bij Koudekerke kreeg de rit altijd iets benauwends en 's Maandags kwam daar dan nog het weinig opbeurende ge voel van de lange schoolweek in 't voor uitzicht, en dat na anderhalven glori- euzen dag in de duinen van Westkapelle en Domburg, bij. Bij Koudekerke, onge veer, lag zoo de mystieke grens tus- schen het vrije gebied van Westkapelle en Domburg eenerzijds en de gevaarlijke sector van merkwaardige producten, de hoeken van een driehoek, terugkaat sing in een hollen spiegel en boire, bu- vant, bu, je bois, je bus, anderzijds. Als het onvergetelijke stoomtramme- mbt een blik, bijna bavenmenschelijk. van voorzichtigheid. Wat zeg je? De vraag werd herhaald. Dat hangt af van wien het is, klonk het gemelijke antwoord, dat weet je even goed als ik. A'ls( het een Hobbema was, ja, dan zou het geld waard zijn misschien. Het is geen Hobbema. O, zei S. Gedge, interessant oim1 dat te weten. Als hij goed met zijn nichtje geweest was zou hij haar een knipoogje gegeven hebben. Nu móest hij zich ver genoegen met een sarcastischen blik op het tafellaken. Maar hoe weet je dat? voegde hij er achteloos bij. Dat kan iedereen duidelijk zien.. Er was iemand, die niet duidelijk kon zien dat het geen Hobbema was en dat was op dat oogenblik' een grief van den ouden man. En noch mijnheer Thornton, noch zijn vriend, mijnheer Finch wisten zeker dat het geen Hobbema was; zij hadden zelfs idéé dat het er wel een was, maar bij gebrek aan bewijs hadden ze geen lust er geld aan te wagen. Hoe bedoel je dat, jongen, dat men kan zien dat het geen Hobbema is? Die glinstering van zonlicht, mijn heer. De stem van Willem klonk als mu ziek in Julie's ooren. Ik twijfel er aan of Hobbema dat had Liquidatie in Parijs. Hoewel besloten is de oorden des vermaaks op de Parijsche Koloniale Tentoonstelling tot 15 November, moge lijk zelfs, zon en weder dienende, tot 1 December a.s. open te houden (en zulks omdat de concessionaris door het slechte zomerweer zoo'n strop had) toch begint men hier en daar de liqui datie te zien aankomen. Dit wordt dan een liquidatie, die nog heel wat voeten in de aarde zal heb ben.... Wie moet dat koopen, wat moet men met de enorme gebouwen be ginnen, waarvan 't meerendeel ongeveer evenveel kosten voor afbraak zal mee brengen als voor den bouw? De lang zamerhand beroemd geworden Soukhs staan hier en daar reeds op het punt 'n te vallen, de kleinere restaurants, die geen al te goede zaken deden, zijn ver waarloosd en de dansers en slangenbe zweerders van Hindoestan staan in Europeesche winterjassen gehuld, tan denklapperend op hun tam-tam te slaan om het publiek naar binnen te lokken. Want al schijnt het zonnetje, het is toch scherp koud op sommige uren van den dag, en wat zwart is en gewend aan een brandend koperen zon is niet meer te Vincennes op zijn plaats. De Balineesche dansers mogen zich gelukkig prijzen, dat zij droog en warm in het oude vaderland zijn teruggekeerd. De stakkerds hebben het toch al hard genoeg te verantwoorden gehad gedu rende de paar maanden winterigen zo mer, die ze hier hebben doorgebracht. Maar nog steeds komen er menschen naar het Balineesche theater om hen te zien dansen en teleurgesteld gaan ze terug, wanneer ze te hooren krijgen, dat er thans een bioscooptheater van is ge maakt. En toch is dit fout, want watj was de Daily Mail wat laat en we had van een tasch vol boeken en atlassen, heb ik een cabine vol met de Engelsche ochtendbladen, maar dezelfde onrust is er.... ik passeer Koudekerke; het be wuste bruggetje en kijk, ditmaal van bóven de boomen, op den Langen Jan. Dan zie ik om, gerustgesteld, in de ca bine. Op de stoeltjes zitten de schim men van Jo, Zus, Frits en Frans. Ik lach ze bemoedigend toe. „Maak je niet dik, jongens! Er liep ditmaal géén koe op de rails maar in Croydon den tegenwind't is v ij f minuten over negen!" A. Viruly. Holland daar weer te zien geeft, is Hol land volkomen waardig. Joris Ivens, de kundige jonge Hollandsche cineast, die thans voor een zestal maanden naar Rusland werd geroepen, draait daar op het oogenblik zijn bekende film van de j drooglegging der Zuiderzee, een film, I die inderdaad de moeite waard is op de 1 Hollandsche tentoonstelling te worden gedraaid, zij het dan ook dat zulks riet MIDDELBURG. een direct koloniaal belang is. Evenwel is het juist gezien om deze film op de j Woensdag hield het Middelburgsch Hollandsche afdeeling te vertoonen en Homoeopatisch ziekenfonds zijn jaaiver- het publiek, geïmpressionneerd door den gadering onder voorzitterschap van en gigantesken omvang van dit werk, toont heer H. Oldeman. zich zeer enthousiast. Daarnaast ver- financieele toestand van he on s toont men de film van Mullens over Ne- ma§ ®ullsti8 genoemd worden, daar een derlandsch-Indië, eveneens een zeer bati® sak*° kon worden geboekt, mooi werk, ofschoon cineastisch van be- j ^en 1°op van het jaai was nog een duidend minder beteekenis. A. P. regeling getroffen met den specialist ze- nuwarts dr. W. A. Schuurman, terwijl ook voor de Röntgenoloigische behande ling in het gasthuis met dr. Orbaan een regeling' is getroffen. De vergadering herkoos den aftreden den secretaris de heer J. J. Cappon, bij Wandelaar: „Veel gevangen?" Hengelaar: „Och.... 't gaat nogal. Als ik dat baarsje daar vang, die juist bijt en dan nog maar vijf, dan heb ik acclamatie, al een half dozijntje bij mekaar!" tje (gebroken ruiten kostten 8 en dat liep op, op den duur!) Biggekerke gepas seerd, ging je die grens al voelen in je buik en de tot daartoe bestaande zeker heid dat je er immers vanochtend wel wéér door zou rollen en tusschen den middag de natuurkunde en het Engelsch zou kunnen doen, ging je verlaten. Daar om zat, Koudekerke gepasseerd, ten slotte wel iedereen te vossen; Jo, Zus, Frans, Frits en ik: altijd hetzelfde stel letje onder den invloed van dezelfde plichtsverzaking van den vorigen avond. Het leertempo placht toe te nemen on geveer omgekeerd evenredig met ihet kwadraat van den afstand tot Middel burg; als het trammetje het bruggetje bij den Vlissingschen Weg tenslotte pas seerde, jachtten je oogen over de stik stofformules, terwijl je lippen de litanie van „Aexte, Banke, Braute, Fauste, Früchte, Krafte, enzoovoorts" prevel den; in je hand had je het spiekpapiertje voor natuurkunde en dat was eigenlijk het eenige, waar staat op te maken zou zijn in de ure des gevaars. Die ritten met de stoomtram Walche ren waren gulden ritten, en dat Jo, Zus, Frans, Frits en ik tenslotte aan onze eindexamens toe gekomen zijn, is aan haar dienstregeling voor het grootste deel te danken geweest. Niet alleen, dat je in de tram nog zoowat kon lee- ren, wat je den vorigen avond verzuimd had, maar de daarbij geboden kans, dat je het nog niet eens behoefde op te zeggen, was bovendien nog een niet ge ring voordeel op den weg naar het suc cesvolle overgangsrapport. Eiken och tend was het aankomstuur een bron van wilde speculatie. Officieel moest de tram meestal zoo ongeveer kwart voor negen aankomen; als je dan niet al te over dreven snel naar de St. Pieterstraat holde, waren de beurten van 't eerste uur meestal al een eind op streek en je had een faire kans, daarbij gespaard te blijven. Maar met een paar te ran geeren suikerpeeënwagons in Zoutelan- de, een koe op de rails bij Boudewijns- kerke of een op Donderdag aan te ha ken extra-wagon in Koudekerke, had je daarvan de zekerheid. Hoe minder kunnen schilderen. Ja, je hebt mooi praten,' zei dei oude man.Maak dat anderen wijs. Toch wist hij wel, dat hij Willem' niet moest ont moedigen en hem liever 'laten zeggen hoe hij er over dacht. Want de jonge 'm'an gaf menigmaal een bewijs, dat hij zoo goed op de hoogte was en een verklaring Icon geven van moeilijke en afgetrokkjen kwesties, dat zijn baas er versteld van stond. i Heb je misschien een anderen! naam zien staan? Zijn toon was half spottend zooals gewoonlijk. Ja, mijnheer, ik geloof het wel. zei Willem dood kalm en natuurlijk. Werkelijk? In de koele stem' kwam eensklaps eenige opgewondenheid. Wan neer heb je hem' gevonden? Een half uur geleden misschien. Is het werkelijk waar! zei de oude man. De kalme, doodgewone toon van den zonderlingen jongen m'an was bijzonder verbijsterend. Waarom zou hij excuus maken, omdat hij den naam van "den schilder ontdekt had, terwijl dat juist een zaak van het grootste belang was? De eenige mogelijke verklaring van het ge heim' kwam den listigen man eensklaps in de gedachte. Dan veronderstel ik dat je een dwaas geweest ben. Als je de ondertee- kening van Hobbema niet vinden kon, beurten, hoe meer kans op een vol doende op 't rapport. En als in 't eerste uur een repetitie viel, was je principieel a 11 ij d te laat en kon je het negatieve resultaat grootendeels schuiven op den rug van het kwartier, dat je korter dan de anderen had kunnen werken. Even voor je aankwam, kon je door de boomen heen op den Langen Jan kijken; als ik op mijn tachtigste jaar daar nog voorbij zal komen, zal ik er nog automatisch naar de klok zien. Van vijf minuten vroeger of later kon er je lot, je toekomst afhangen. Jo, Zus, Frans, Frits en ik zitten nu over drie werelddeelen verspreid, maar geen van ons zal ooit meer rustig tegen kwart voor negen in een stoomtram kunnen zitten. Een jaar of tien, twaalf zijn die ritten geleden, maar kwart voor negen blijft een uur van magische be teekenis. En wat ik nu maar zeggen wilde, is dit: dat het leven, ons leven toch vaak zoo bijzonder knap en verrassend regis seert. Dat het' leven zoo aardig is. Jo, Zus, Frans en Frits wonen ver spreid tusschen Washington D.C. en Ba tavia Centrum, maar ik vlieg den vracht- dienst van de K. L. M. op Londen, El- ken middag om half twee van Schiphol, koers 219°, dan recht op den vuurtoren van Nieuwe Sluis aan; van Nieuwe Sluis een paar streeken over stuurboord en langs het strand tot Calais en dan van Calais onder 300° op Croydon aan. Den volgenden ochtend om vijf uur porridge, tea, toast en grape-fruit en in den ochtendschemer weg over Kent. Bij het Kanaal staat de zon al hooger, bij Ostende is de wereld wakker. Bij Cadzand roep ik Rotterdam op, meld de positie, vraag naar het weer aan de Waalhaven en op Schiphol. En als dan de koers verandert en het de Schelde overgaat, op Dishoek aan, krijg ik dat vreemde gevoel om mijn maag en moet automatisch gaan uitturen naar den Langen Jan. Ben ik te vroeg? te laat? Inplaats havermouth, thee, geroosterd brood en vruchten. had. je het recht niet de ond er tee ken i n.g van een ander te zoeken. Willem voelde nu waarlijk geen grond meer: hij begreep er niels: van. Hij kon zijn meester alleen met verbijsterde oogen aanzien. Maar met Julie was dit niet het gevai. Zij paste echter weit op, dat ze Oom' Si niet aankeek'. Zij keelc alleen op haar bord. Maar zij huiverde even alsof zij ergens pijn had. Oom' Si was zulk een s'limmerd: zij schaamde zich haast dat zij voelde hoe s'tim! hij was. Ik begrijp u niet, mijnheer, zei Wil lem op een toon zooals hij alleen kon spreken. Jongen, zei Om' Si, je vermoeit mij. In sommige opzichten ben je heel knap maar op andere terreinen berai je de dom ste idioot, die er ooit op de aarde heeft rondgeloopen. Ik dacht dat ieder kind kon begrijpen dat als dit ding geen stuk van Hobbema is, het niets ter wereld is. HeL beste wat ik je kan aanraden is gauw naar boven te gaan en dié handteekening uit te wisschen. Heb ik dan niet goed van u begre pen dat het stukje zonder onderteekening heelem'aal geen waarde heeft. Neen, dat heeft het ook niet, dwaze jongen. Maar er zijn 'misschien menschen, die denken dat het wel een stukje van Hobbema is. En als die er zijn, dan moeten wij hun dat niet uit het hoofd WALCHEREN. RITTHEM. De openbare gemeente raadsvergadering, die Woensdagnamid dag werd gehouden, werd wegens ziekte van den burgemeester, geleid door den fwaarnemenden burgemeester den heer P. J. de Pagter. Het ingekomen verzoek van de eige naars der perceelen, waarover het Zout manvoetpad ligt, om dit voetpad van den ligger van wegen en voetpaden af te voeren, werd aangehouden voor nader onderzoek. Uit het ontvangen rapport omtrent het ongeluk van den heer K. Louwerse bleek, dat de marechaussee hierin geen schuld had. Besloten werd, dat de sloot bij de per ceelen van Cornells en Osté moet wor den gedempt, en dat de gemeente de helft der kosten van de putten en de buizen voor haar rekening zal nemen. Aan B. en W. werd gemachtigd het dem pen door werkloozen te doen geschieden. De heer H. M. van der Putte keurde het af, dat bij de electrificatie der gemeentegebouwen niet eerst de Raad is gehoord. De begrooting van het burgerlijk Arm bestuur over 1932 werd goedgekeurd. Daar de inkomsten van dit bestuur de uitgaven niet meer kunnen dekken, werd besloten een subsidie van f 300 aan deze instelling te geven. Met alg. stemmen werden de volgen de subsidies verleend: Aan de afd. Sou burgRitthem der kinderherstelling- en vacantiekolonies f 10.aan de Wijk verpleging f 100.aan 't Groene Kruis f 25.aan de T.B.C. bestrijding f 5. Na eenige bespreking werd met 5 tegen 2 stemmen (Van de Putte en Wisse) besloten aan de muziekvereeniging een subsidie van f 25.te geven. Verder werd de jaarwedde van den correspon dent der arbeidsbemiddeling gebracht van f 75 op f 125. ZEEUWSCH-VLAANDEREN W, D. CADZAND. De raad dezer gemeente kwam Woensdagmiddag j.l. in voltalligie vergadering bijeen. Een verzoek van eenige inigiezetenen,i wonende aan den Mariaweg II, tot plaat sing van een straatlantaarn, werd afge wezen; eenzelfde lot onderging het ver- pralen. Juüe luisterde ademloos naar ieder woord, dat gesproken werd. Zij zag Wil lem1 'langzaam en ernstig] het hoofd! schud den. Maar iedereen kan zien dat het niet van Hobbema is. Neen, dat kan niet iedereen, zei de oude man. Mijnheer Thornton bij voorbeeld, en hij is toch in. den regel' een vrij goed kenner. Mijnheer Finch' aarzelde meer 'dan hijmaar toch zou hij er geen eea op willen doen. Willem' schudde het hoofd. Jongen je bent een dwaas,'Je wórdt veel te knap, je groeit boven je vak: uit. Ga nu maar dadelijk naar boven om dien naam uit le wisschen wat er dan ook staan im'ag, tenzij het den naam van Hob bema is, dan geef ik je f 25 voor het ding, zooals het daar staat. Vijf-en-'twin- tig gulden uitbetaald. Willem schudde het hoofd wat kracjh- tiger zelfs dan zooeven. Ik moet de boomen nog te voor schijn roepen, zei hij, en het water ©n die wolk, en die glinstering van de zon voordat ik aan de onderteekening begin nen kan. Wat meen je? Het is een Van Roon, zei Willem! met zoo zachte stem, dat men zou denken dat hij tot zich zelf sprak. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1931 | | pagina 5