lïrotrinciale üceuuisrhe
ËBBË
VWIND
VI9ËD
I2!T3T T6? T9T T6tt9T
N o.
mass
2 4 2.
Twee bladen.
WOENSDAG 14 OCTOBER 193 1.
Eerste blad.
174e Jaargang.
Nog een spellingvoorstel
m
m
BINNENLAND.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL,
ZEELAND.
Stormachtig_ Bestendig
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
f 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG. N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
T elefoonnummers
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f 2.10 elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent.
Er ligt wederom een voorstel tot wij
ziging varl de tegenwoordige spelling
der Nederlandsche taal voor ons.
Dit verheugt ons, in zooverre, dat
hieruit kan blijken hoe brandend het
vraagstuk, 'hoe hoog gestegen de nood
thans wel is.
Het verschijnen van deze brochure
verheugt ons bovendien nog, omdat zij
is van de hand eens dagbladschrijvers,
dus van een man die, gelijk wijzelven,
dag in dag uit de Nederlandsche taal
hanteert, en die dus hij zij taalgeleerde
of niet in elk geval als man van de
praktijk, recht tot medespreken heeft,
aanspraak op gehoor mag maken.
Tenslotte is een derde reden tot ver
heugenis, dat de schrijver van dit boekje
stellig niet tot de die-hard De Vries
Te Winkelaren gerekend mag worden;
het voorstel van den heer C. J. J. Wes-
termann, redacteur aan het Algemeen
Handelsblad,*) is zeker de ernstige po
ging van een goed-willenden, naar ver
zoening wijzenden, vooruitstrevenden
eenling.
Maar met het vorenstaande is onze
vreugde dan ook uitgeput. Want als de
voorstellen van collega Westermann
heel veel eerder gekomen waren, dan
zouden zij wellicht der overweging waard
zijn, maar in het huidige stadium van
den spellingstrijd kunnen wij er niet
anders in zien, dan ten hoogste een ge
wicht mede in de schaal der noodzake
lijke vereenvoudiging-überhaupt maar
toch zeker niet een denkbeeld, dat
tegenover de hand over hand toenemen
de „Vereenvoudigde" van Kollewijn, en
zich scharende naast de tevoren ook reeds
tot mislukking gedoemde eenlings-voor-
stellen van Frederik van Eeden, dr. Van
Wijk, minister Terpstra e tutti quanti,
ook maar een schijn van kans zou heb
ben, ooit practisch verwezenlijkt te
worden.
Het stelsel-Westermann, waarvan men
niet zal kunnen zeggen, dat het niet
wei-overwogen is, lijkt trouwens heel
veel op wat de tegenwoordige Kolle-
wijnianen willen. Behoudens enkele uit
zonderingen aanvaardt hij het enkele
letterteeken voor a, u, o en e in open
lettergrepen; zijn ie-spelling wijkt iets
af van de Vereenvoudigde; de toonlooze
klinker laat hij zooals deze thans is (dus
de ij i der Kollewijnianen verwerpt
hij); de s-klank wordt bij hem niet
meer door sch voorgesteld, wanneer
men geen sch hoort of zegt; uitheem-
sche woorden laat hij net als bij de
Vereenvoudigers zooals ze zijn, be
halve wanneer ze als zuiver Neder-
landsch beschouwd mogen worden, wat
óók al weer is: tout comme chez nous.
Zijn regel voor de samenstellingen is
anders dan die van de Vereenvoudigde
misschien zelfs wel beter. Maar:
daaraan hangen de voorstanders der
spelling-Kollewijn al evenmin als aan
den „lik"-uitgang! Dat zijn, dunkt ons,
meer onderhandelings-objecten voor
lastige of bloode regeeringen
Een buitengewoon belangrijk punt
eigenlijk de zaak, waarom het den heer
Westermann gaat is de verbui
ging. Zijn regel die gelukkig de
fictie van het sexueel-grammatische ge
slacht reeds volmaakt laat varen
komt nu, als we het wel begrijpen, in
hoofdzaak hierop neer: dat de in onze
taal (vermoedelijk: schrijftaal) bestaande
en niet als onlogisch gevoelde verbui-
ginsvormen gehandhaafd [mogen] wor
den, waarbij „de grammaticus aan de
schrijvers een groote mate van vrijheid
-et toestaan."
.„e^nu' wii aarzelen niet deze „oplos-
S!"fi..,onaanvaarcibaar te verklaren, wijl
zij .ïjkens de gegeven voorbeelden „om
der wille van rhythme en accent" leidt
tot een tolerantie van al of niet n-etjes,
die ons, juist om zijn groote subjectivi
teit, volmaakt ontoelaatbaar, immers tot
anarchie voerend, toelijkt.
O
Wij kunnen ons oordeel samenvatten
de, den collega, die bereid is in vele op
zichten zóó ver te gaan, als in dit
De spelling van De Vries Te Win
kel; wijziging op enkele punten; voor
stel tot een regeling inzake taalgeslacht
en woordverbuiging, door C, J. J. Wes
termann: met eene inleiding van dr. Ph.
van Moerkerken en een beschouwing
over school, spelling en taal van A. Ja
ger J. B. W o 11 e r s, Groningen,
Den Haag, Batavia.
boekje wordt voorgesteld, slechts dezen
raad geven: vermeerder de hopelooze
wanorde, waarin heel onze mooie Ne
derlandsche schrijftaal ten gronde dreigt
te gaan, niet met nog een dissidenten
stelsel, hoe goed dat dan ook bedoeld
moge zijn, en hoezeer het dan ook vrucht
van gedegen studie is.
Want: ook de praktijk spreekt hier
een woordje mee.
De stroom van geschriften, disserta
ties, romans, studieboeken, en wat al
niet meer, in de Vereenvoudigde of Kol-
lewijnsche spelling verschenen en ver
schijnende, rijst met den dag
Laat onze regeering de sluizen open
zetten; de anarchie bestrijden met het
doeltreffende middel: de zeer wel bruik
bare vereenvoudigde spelling die er
i s, toelaten
En dan: uitsluitend deze. Of De
Vries Te Winkel, voor wie daaraan
wil vasthouden, óf de Vereenvoudigde.
Dan is het saneeringsproces in een korte
spanne tijds voltrokken, en dan kunnen
allerhande particuliere spellingstelsels
bij de andere curiosa op dit gebied wor
den ondergebracht in een „Museum van
den strijd om de vereenvoudigde".
Gij geeft al veel, al geeft gij niets
dan een goed voorbeeld.
Seneca.
ui
TWEEDE KAMER.
Diverse onderwerpen,
Als nieuwe leden worden geïnstalleerd
de heer en J. ter Laan (s.-d.) en J. H.
Maenen (r.kl.)
Besloten wordt het nieuwe ontwerp
Lager Onderwijswet te verzenden naar
een commissie van voorbereiding, waarin
benoemd worden mejl Westerm'ao en de
heeren Ketelaar, K. ter Laan, vain Wijn
bergen, Beumer, Suring en Tilanus.
De heer Wijnkoop (comm.) vroeg
verlof te mogen interpelleeren over de
politieke verhouding van Nederland tot
Frankrijk naar aanleiding van menigvul
dige politieke bezoeken hier en in Indië.
Heden beslissing.
Op voorstel van den Voorzitter
trok de heer v. d. Waerden (s.-d.)
zijn verzoek tot interpellatie over de uit
gifte van Zuiderzee-gronden in, daar de
kwestie behandeld zal worden bij' de be
groeting van het Zuiderzeefonds.
Het wetsontwerp inzalke voorbehoud
van de 'bevoegdheid tot toetreding tot het
ontwerp-verdrag betreffende de aandui
ding van het gewicht op groote stukken,
vervoerd per schip, wordt na eenige op>-
mer'kingen van den heer Knottenbelt
(libaangenomen z.h.s.
Geldelijke uitkeering mobili
satie-slachtoffers.
Bij de wettelijke regeling inzake de gel
delijke uitkeering aan mobilisatieslach[of
fers (verhooging met f 200.000), diende
de heer Ketel aar (v.d.) een motie in,
het rapport der commissie te publireeren
en de behandeling van het ontwerp aan
te houden. Die publicatie dient nergens
toe, vond minister Deckers, want het
rapport diende uitsluitend ter vooiTch-
ting van de regecring.
De voorstellen in dit rapport nu wij1-
!ken ver af van die der reigeerimg. Het 'wafs
alleen voor de leden ter griffie neerge
legd. Büjk'ens de memorie van antwoord
zou overname er van twee en 'n half
millioen gulden per jaar meer kois'en
De heer Ketelaar had dan ook met
zijn publicatie-voors'el geen succes
Aangaande het eigenlijke ontwerp be
toogde de lieer K. ter Laan 6sd.) dat
de geneeskundige verzorg:mg van gemobl-
liseerden slecht was, de slachtoffers heb
ben dus recht op schadeloosstelling. Met
de 2i/3 millioen meer zouden aan alle
verplichtingen voldaan zijn.
Waf praat ge van recht, zei de heer
Duyma'er van Twist (a.r.) Er is
(geen rechtsgrond aanwezig. Maar wel
gaf deze afgevaardigde toe, dat er nu
veel verbeteringen komen. Walt versfaat
men precies onder een mobilisatieslacht
offer, wensclite de heer Tilanus (e.
h.i te weten. En hoe duur wordt het
allemaal wei? De heer Schaepman
fr.'k.) deed hef denkbeeld eener beroeps1-
inStantie aan de hand.
Heden voortzetting.
DE BRAND IN HET NEDERLANDSCH
PAVILJOEN TE VINCENNES.
Men schrijft aan het „Handelsblad",
naar aanleiding van een vroeger geuit
protest dat geen onderzoek heeft plaats
gehad door niet bij de zaak betrokken
personen naar de omstandigheden waar
onder de ramp te Vincennes is ge
beurd, dat een dergelijk onderzoek w e 1
plaats 'heeft gehad.
Er bestaat een rapport ter zake dat
berust o.a. bij den hoofdcommissaris van
politie te 's Gravenhage, doch niet bij
het Nederlandsche comité.
Het uitvoerend comité in Nederland
kent dus officieel den inhoud van dit
rapport niet.
De „men" kan aan het blad mede-
deelen, dat van eenige kwaadwilligheid
van de zijde van communisten of ont
slagen arbeiders geen sprake is. De
oorzaak der catastrophe was overver
hitting van het geheele net, door over
belasting. Zeker is hier sprake van non
chalance der met den aanleg van de
electrische installatie belaste ingenieurs.
Dit zou in bovenbedoeld rapport zijn
vastgelegd.
In deze quaestie treft z.i. den heer
Moojen, den gedelegeerde van het Ne-
derlandsch comité te Vincennes, geen
schuld. Deze moest uit den aard der
zaak vertrouwen op den ingenieur, die
als zijn adviseur optrad.
WERKLOOSHEIDSBESLUIT 1917.
De gemeente Dalfsen is toegetreden tot
de regeling, neergelegd in het Werkloos
heidsbesluit-1917. Thans zijn duizend ge
meenten tof deze regeling toegetreden
en werken alle gem'eenten in de provin
ciën Friesland, Groningen, Drente en
Overijsel mede. De 77 nog niet toegetre
den gemeenten liggen in de overige pro
vinciën, waarvan het grootste aantal (19)
tot de provincie Limburg behorajt. Daar
op volgen Zeeland met twaalf, Noord-
Brabant, Gelderland en Zuid-Holland met
elf, Noord-Holland met zeven en Utrechjt
imet zes gemeenten.
NATUURMONUMENTEN.
De vereeniging tot behoud van natuur
monumenten in Nederland herdenkt 24
Oct. a.s. in een builengewone algfemeene
ledenvergadering, haar 25-jarig bestaan.
Zij wordt gehouden in de groote Aula
van het Koloniaal .Instituut te Amsterdam.
Over „Het werk' van Natuurmonumen
ten 1906—1931" wordt er een voordracht
gehouden door dr. Jac. P. Thijsse
Or. J. Severijn heeft in verband) met
zijn hoogleeraarsDenoeming bedankt voor
het Tweede Kamerlidmaatschap,
De burgemeester van Vriezen-
veen heeft in verband met de sjtaking
in de Weitermanslanden in die gemeente
waar werkloozen uil verschillende Twent-
sche gemeenten waren tewerk geslteld
een verbod uitgevaardigd lo|t samen
scholingen in Vriezenveen.
Bij K. B,. is aan m!r. J. T. Linthorst
Human, commissaris der Koningin in de
prov. 0 r e n t e op zijn verzoek met in
gang van 1 Nov. a.s. op de meest eervolle
wijze uit gemeld ambt onltslag verleend,
met dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten door hem aan den
lande bewezen.
Steunt bij gelijken prijs en kwaliteit
DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE
Gij dient daarmede Uw land
En ge bestrijdt de werkloosheid.
Schoonen van tarwe.
Het Tweede Kamerlid Kers'en heeft
den minister van binnenla|ndsche zak'en
en landbouw de volgende vragen gesteld:
Is het den Minister bekend, dat door
graanhandelaren in Zeeland geweigerd
wordt den ges'elden prijs voor het schooi-
nen van tarwe uit te betalen en wordt
aangedrongen op het leveren van onge-
schoonde tarwe, die door hen voor ge
schoond geleverd wordt?
Is de minister bereid maatregelen le
treffen, dat dlandbouwers recht hebben
tot schoonen, aangezien verschillende or
ganisaties dure relnigingsmachine's heb
ben geïnstalleerd?
Kan de minister mededeelen we"k' per
centage van den tarweprijs den han
delaren ten goede komt?
MIDDELBURG.
De heer G. Mulder alhier is met in
gang van 1 November bevorderd tot in
specteur van politie tweede klasse.
Hedenmorgen zal een lichte auto
met kleurige opschriften zeker veler
aandacht hebben getrokken en dit te
meer, omdat er geen gewone ruiten in
dien auto zijn, maar alleen spiegels.
Men ziet niemand zitten en toch rijdt
de auto als ieder andere. De oplossing
is, dat het glas zoo geprepareerd is, dat
men van binnen uit alles zien kan. Dit
is ons gebleken, toen wij op verzoek
van de agentesse der Chrysler automo
bielen de firma Caljouw en Blaas, een
rit naar Vlissingen en terug mede maak
ten. Het ging echter niet om spiegels en
ruiten, maar om te bewijzen hoe deze
4 cylinder wagen met zwevende kracht,
fieewheeling, geruischlooze versnel
lingsbaak en lest best hydralische rem
men, in haar prijsklasse, in alle opzich
ten aan de eischen van vlugheid, en
veiligheid voldoet.
Het ritje was zeer aangenaam, de
auto schokt weinig, overgang in groote-
re of mindere snelheid geschiedt op de
meest eenvoudige wijze, waaraan de los
hangende motor het zijne toe bij brengt.
Maar wat ons vooral trof, was het
spoedig stil staan van den wagen, ook
bij een snelheid van 100 en meer km
per uur.
De productie van deze Chrysler-Ply
mouth auto, bedroeg in Augustus 30.000
stuks.
De firma Caljouw en Blaas geeft gaar
ne inlichtingen over en demonstratie
met dezen wagen.
Zooals uil een publicatie in dit' num
mer blijkt, hebben B. en W. de inwer
kingtreding van het Ambtenarenreglement
welks totstandkoming zoo veel voelen in
de aarde heeft gehad, bepaald op Don
derdag 22 October.
VLISSINGEN,
In verband met de opheffing van
het ingeneursbureel der P. T, T, al
hier is de bureelchef D. T. Schoufoer
overgeplaatst naar Hengelo; de bureel
ambtenaar C. Smits naar Arnhem, de
schrijvers A. Krijger en M. Dekker, resp.
naar Hengelo en Utrecht.
Gisterenavond hield de afdeeling
Vlissingen van de vereeniging tot be
hartiging der belangen van slecht-
hoorenden een bijeenkomst, waarin de
heer L. A. Stofkoper, met succes enke
le zijner schetsen door den groepstele
foon vertolkte.
Het abattoir te Vlissingen.
Zooals reeds gemeld zullen door Ged.
Staten thans verder geen stappen meer
worden gedaan om te komen tot de op
richting van één abbot loir, hetzij' alleen
voor Vlissingen en Middelburg hetzij voor
geheel Walcheren.
Behoudens een kleine wijziging een
artikel zou kunnen worden overgebracht
in eene andere verordening bestaat te
gen de vastgestelde verordening op het
gebruik' van het coöperatief slachthuis
geen bezwaar meer.
Voorts hebben Ged. Staten zich ver-
eenigd met de verordening, waarbij' de
sialgers verplicht worden te slachten uit
sluitend op het coöperatief slachthuis en
hebben zij goedgekeurd de verordening,
waarbij o.m. in Vlissingen iin te voeren
vleescïi eln vleeschwaren aan een onder
zoek' worden onderworpen en de keuring
van het vee en vleesch zal geschieden
in hel abattoir.
Wij melden dit nogmaals iets uitvoe
riger omdat ons bericht van Vrijdaig( j.l
door de kortheid tot een verkeerde lezing
aanleiding kan geven.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Biggekerke.
In de Dinsdagmiddag gehouden Raads
vergadering werd een verzoek van het
I hoofdbestuur der vereeniging Rijwielpad
Walcheren" om vergunning tot verlegging
van het pad bij Klein-Valkenis -e op ge
meentegrond, Lot wederopzegging toege
staan.
Naar aanleiding van hel rapport van
de afdeeling „Walcheren" van den
Zeeuw;s;chen B rand veerbond, spreekt de
V o o r z. zijn bijzóndere tevredenheid
I uit over de brandweer, die bij de laat
ste oefening gebleken heeft ovier een flin
ke vaardigheid le beschikken en door
de oefeningen in klein verband, mede
door de goede leiding, aanmerkelijk is
verbeterd.
Besloten wordt de straat erlicliting tot
14-X-'31; Dinsdag hoogste lucht-
temperatuur 1634 °C (62 °F); laagste
11 °C (52 °F) Heden 9 h: 13 °C; 12 h:
14 °C. 0,1 mm regen of neerslag.
Gisteren (nam.) Heden v.m. Barometer:
775
774
773
772
771
770
769
768
767
766
765
764
Wat de huiskamerbarometer zegt:
Zware Storm'
'Zeer Schoon
De Bilt (per radio): Geheel Skandinavië
en Noord-Duitschland hebben buiïg
weer met krachtige tot stormachtige
N.W. winden, onder invloed van de af
trekkende depressie in N. Skandinavië
en het sterk toegenomen hooge drukge-
bied over de Britsche eilanden, die ook
hier te lande krachtige windstooten en
een weinig regen brengt, De voortgaan
de ontwikkeling en uitbreiding in N.O,
richting van de hooge drukking, belooft
afnemende bewolking, voorloopig met
lagere temperatuur dan de vorige dagen
overdag. Op de Britsche eilanden zal
onder invloed van een nieuwe depressie
op den Oceaan, die haar centrum bij
IJsland heeft, de temperatuur weer gaan
stijgen. In Z. Frankrijk handhaaft zich
het fraaie herfstweer.
Hoogste barometerstand 777.8 mm te
Valencia; laagste 745.8 mm te Vardoe,
Verwachting tot morgenavond
Matige tot zwakke N.W. tot N, windt
meest hall bewolkt, weinig of geen
regen, weinig verandering in tempera
tuur.
Zon op: 6 h 23; onder 17 h 08. Licht
op: 17 h 38. Maan op: 10 h 48; onder:
18 h 01. E.K.: 18 October.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
October 1931.
Wo.
Hoogwater.
Laagwater,
14
2.36 14.52
9.02 21.36
Do.
15
3.21 15.42
9.54 22.22
Vr.
16
4.08 16.36
10.45 23.07
Za.
17
5.01 17.33
11.38
half elf te laten branden en in de maap
den Mei tot en met Augustus geen ver
lichting te doen ontsteken. Uit een over
gelegde 'berekening blijkt, 'dat hierdoor
de verlichting op plrn'. f 425 per jaar
kómt. De leden geven algjemleen hun groen
te voldoening over de uitnemende verbe
tering te 'kennen.
Besloten wordt 'bij' de- Bank van Ne
derlandsche gemeenten een geldleening
aan le gaan yah; f 3100 a 41/2 pCt. Hoe
wel getracht is, dit percentage te ver
minderen, is dit niet gelukt. In verband
met de circulaire van Ged. Staten inzake
het beleggen van gelden tegea onderpand
wordt besloten met de' Bank' voor Ne
derlandsche gemeenten een rekenin'-Cou
rant overeenkomst aajn te gaan.
De begrooting voor 1932 wórdt hierna
behandeld. Bij een voorstel om de brandt-
hluschmiddelen te verzekeren tegen
brand, zulks overeenkomstig den wensch
Van Ged. Staten, staken de stemmen.
De heer L a in pert vraagt of de post
voor werkverschaffing van f 250 niet
aan den lagen kant is, wia.arop de voor
zitter antwoordt, dat ook' van het Burg.
Armbestuur eenzelfde bedrag kan wor
den gevraagd.
De heer P. J a 11 s e merkt op, dat thans
ook de aansluiting hij het Werldooshetfdsk
besluit een verlichting geeft, doch drukt
er zijn Spijt over uit, dal door de land
arbeiders niet meer wordt gedaan, om
hiervoor in de termen le 'koirnen. De be(-
jgrootma wordt hierna vastgesteld: voor
den gewonen diens' opj f 18.158 en voor