lïrotrinciale üceuuisrhe ËBBË VWIND VI9ËD I2!T3T T6? T9T T6tt9T N o. mass 2 4 2. Twee bladen. WOENSDAG 14 OCTOBER 193 1. Eerste blad. 174e Jaargang. Nog een spellingvoorstel m m BINNENLAND. IN ONZE STATEN-GENERAAL, ZEELAND. Stormachtig_ Bestendig MIDDELBURGSCHE COURANT Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen f 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg 18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën 30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven. UITG. N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT Lange St. Pieterstraat, Middelburg T elefoonnummers Redactie 269 Administratie 139 Postchèque en Girorekening 43255 Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f 2.10 elke regel meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of „Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent. Er ligt wederom een voorstel tot wij ziging varl de tegenwoordige spelling der Nederlandsche taal voor ons. Dit verheugt ons, in zooverre, dat hieruit kan blijken hoe brandend het vraagstuk, 'hoe hoog gestegen de nood thans wel is. Het verschijnen van deze brochure verheugt ons bovendien nog, omdat zij is van de hand eens dagbladschrijvers, dus van een man die, gelijk wijzelven, dag in dag uit de Nederlandsche taal hanteert, en die dus hij zij taalgeleerde of niet in elk geval als man van de praktijk, recht tot medespreken heeft, aanspraak op gehoor mag maken. Tenslotte is een derde reden tot ver heugenis, dat de schrijver van dit boekje stellig niet tot de die-hard De Vries Te Winkelaren gerekend mag worden; het voorstel van den heer C. J. J. Wes- termann, redacteur aan het Algemeen Handelsblad,*) is zeker de ernstige po ging van een goed-willenden, naar ver zoening wijzenden, vooruitstrevenden eenling. Maar met het vorenstaande is onze vreugde dan ook uitgeput. Want als de voorstellen van collega Westermann heel veel eerder gekomen waren, dan zouden zij wellicht der overweging waard zijn, maar in het huidige stadium van den spellingstrijd kunnen wij er niet anders in zien, dan ten hoogste een ge wicht mede in de schaal der noodzake lijke vereenvoudiging-überhaupt maar toch zeker niet een denkbeeld, dat tegenover de hand over hand toenemen de „Vereenvoudigde" van Kollewijn, en zich scharende naast de tevoren ook reeds tot mislukking gedoemde eenlings-voor- stellen van Frederik van Eeden, dr. Van Wijk, minister Terpstra e tutti quanti, ook maar een schijn van kans zou heb ben, ooit practisch verwezenlijkt te worden. Het stelsel-Westermann, waarvan men niet zal kunnen zeggen, dat het niet wei-overwogen is, lijkt trouwens heel veel op wat de tegenwoordige Kolle- wijnianen willen. Behoudens enkele uit zonderingen aanvaardt hij het enkele letterteeken voor a, u, o en e in open lettergrepen; zijn ie-spelling wijkt iets af van de Vereenvoudigde; de toonlooze klinker laat hij zooals deze thans is (dus de ij i der Kollewijnianen verwerpt hij); de s-klank wordt bij hem niet meer door sch voorgesteld, wanneer men geen sch hoort of zegt; uitheem- sche woorden laat hij net als bij de Vereenvoudigers zooals ze zijn, be halve wanneer ze als zuiver Neder- landsch beschouwd mogen worden, wat óók al weer is: tout comme chez nous. Zijn regel voor de samenstellingen is anders dan die van de Vereenvoudigde misschien zelfs wel beter. Maar: daaraan hangen de voorstanders der spelling-Kollewijn al evenmin als aan den „lik"-uitgang! Dat zijn, dunkt ons, meer onderhandelings-objecten voor lastige of bloode regeeringen Een buitengewoon belangrijk punt eigenlijk de zaak, waarom het den heer Westermann gaat is de verbui ging. Zijn regel die gelukkig de fictie van het sexueel-grammatische ge slacht reeds volmaakt laat varen komt nu, als we het wel begrijpen, in hoofdzaak hierop neer: dat de in onze taal (vermoedelijk: schrijftaal) bestaande en niet als onlogisch gevoelde verbui- ginsvormen gehandhaafd [mogen] wor den, waarbij „de grammaticus aan de schrijvers een groote mate van vrijheid -et toestaan." .„e^nu' wii aarzelen niet deze „oplos- S!"fi..,onaanvaarcibaar te verklaren, wijl zij .ïjkens de gegeven voorbeelden „om der wille van rhythme en accent" leidt tot een tolerantie van al of niet n-etjes, die ons, juist om zijn groote subjectivi teit, volmaakt ontoelaatbaar, immers tot anarchie voerend, toelijkt. O Wij kunnen ons oordeel samenvatten de, den collega, die bereid is in vele op zichten zóó ver te gaan, als in dit De spelling van De Vries Te Win kel; wijziging op enkele punten; voor stel tot een regeling inzake taalgeslacht en woordverbuiging, door C, J. J. Wes termann: met eene inleiding van dr. Ph. van Moerkerken en een beschouwing over school, spelling en taal van A. Ja ger J. B. W o 11 e r s, Groningen, Den Haag, Batavia. boekje wordt voorgesteld, slechts dezen raad geven: vermeerder de hopelooze wanorde, waarin heel onze mooie Ne derlandsche schrijftaal ten gronde dreigt te gaan, niet met nog een dissidenten stelsel, hoe goed dat dan ook bedoeld moge zijn, en hoezeer het dan ook vrucht van gedegen studie is. Want: ook de praktijk spreekt hier een woordje mee. De stroom van geschriften, disserta ties, romans, studieboeken, en wat al niet meer, in de Vereenvoudigde of Kol- lewijnsche spelling verschenen en ver schijnende, rijst met den dag Laat onze regeering de sluizen open zetten; de anarchie bestrijden met het doeltreffende middel: de zeer wel bruik bare vereenvoudigde spelling die er i s, toelaten En dan: uitsluitend deze. Of De Vries Te Winkel, voor wie daaraan wil vasthouden, óf de Vereenvoudigde. Dan is het saneeringsproces in een korte spanne tijds voltrokken, en dan kunnen allerhande particuliere spellingstelsels bij de andere curiosa op dit gebied wor den ondergebracht in een „Museum van den strijd om de vereenvoudigde". Gij geeft al veel, al geeft gij niets dan een goed voorbeeld. Seneca. ui TWEEDE KAMER. Diverse onderwerpen, Als nieuwe leden worden geïnstalleerd de heer en J. ter Laan (s.-d.) en J. H. Maenen (r.kl.) Besloten wordt het nieuwe ontwerp Lager Onderwijswet te verzenden naar een commissie van voorbereiding, waarin benoemd worden mejl Westerm'ao en de heeren Ketelaar, K. ter Laan, vain Wijn bergen, Beumer, Suring en Tilanus. De heer Wijnkoop (comm.) vroeg verlof te mogen interpelleeren over de politieke verhouding van Nederland tot Frankrijk naar aanleiding van menigvul dige politieke bezoeken hier en in Indië. Heden beslissing. Op voorstel van den Voorzitter trok de heer v. d. Waerden (s.-d.) zijn verzoek tot interpellatie over de uit gifte van Zuiderzee-gronden in, daar de kwestie behandeld zal worden bij' de be groeting van het Zuiderzeefonds. Het wetsontwerp inzalke voorbehoud van de 'bevoegdheid tot toetreding tot het ontwerp-verdrag betreffende de aandui ding van het gewicht op groote stukken, vervoerd per schip, wordt na eenige op>- mer'kingen van den heer Knottenbelt (libaangenomen z.h.s. Geldelijke uitkeering mobili satie-slachtoffers. Bij de wettelijke regeling inzake de gel delijke uitkeering aan mobilisatieslach[of fers (verhooging met f 200.000), diende de heer Ketel aar (v.d.) een motie in, het rapport der commissie te publireeren en de behandeling van het ontwerp aan te houden. Die publicatie dient nergens toe, vond minister Deckers, want het rapport diende uitsluitend ter vooiTch- ting van de regecring. De voorstellen in dit rapport nu wij1- !ken ver af van die der reigeerimg. Het 'wafs alleen voor de leden ter griffie neerge legd. Büjk'ens de memorie van antwoord zou overname er van twee en 'n half millioen gulden per jaar meer kois'en De heer Ketelaar had dan ook met zijn publicatie-voors'el geen succes Aangaande het eigenlijke ontwerp be toogde de lieer K. ter Laan 6sd.) dat de geneeskundige verzorg:mg van gemobl- liseerden slecht was, de slachtoffers heb ben dus recht op schadeloosstelling. Met de 2i/3 millioen meer zouden aan alle verplichtingen voldaan zijn. Waf praat ge van recht, zei de heer Duyma'er van Twist (a.r.) Er is (geen rechtsgrond aanwezig. Maar wel gaf deze afgevaardigde toe, dat er nu veel verbeteringen komen. Walt versfaat men precies onder een mobilisatieslacht offer, wensclite de heer Tilanus (e. h.i te weten. En hoe duur wordt het allemaal wei? De heer Schaepman fr.'k.) deed hef denkbeeld eener beroeps1- inStantie aan de hand. Heden voortzetting. DE BRAND IN HET NEDERLANDSCH PAVILJOEN TE VINCENNES. Men schrijft aan het „Handelsblad", naar aanleiding van een vroeger geuit protest dat geen onderzoek heeft plaats gehad door niet bij de zaak betrokken personen naar de omstandigheden waar onder de ramp te Vincennes is ge beurd, dat een dergelijk onderzoek w e 1 plaats 'heeft gehad. Er bestaat een rapport ter zake dat berust o.a. bij den hoofdcommissaris van politie te 's Gravenhage, doch niet bij het Nederlandsche comité. Het uitvoerend comité in Nederland kent dus officieel den inhoud van dit rapport niet. De „men" kan aan het blad mede- deelen, dat van eenige kwaadwilligheid van de zijde van communisten of ont slagen arbeiders geen sprake is. De oorzaak der catastrophe was overver hitting van het geheele net, door over belasting. Zeker is hier sprake van non chalance der met den aanleg van de electrische installatie belaste ingenieurs. Dit zou in bovenbedoeld rapport zijn vastgelegd. In deze quaestie treft z.i. den heer Moojen, den gedelegeerde van het Ne- derlandsch comité te Vincennes, geen schuld. Deze moest uit den aard der zaak vertrouwen op den ingenieur, die als zijn adviseur optrad. WERKLOOSHEIDSBESLUIT 1917. De gemeente Dalfsen is toegetreden tot de regeling, neergelegd in het Werkloos heidsbesluit-1917. Thans zijn duizend ge meenten tof deze regeling toegetreden en werken alle gem'eenten in de provin ciën Friesland, Groningen, Drente en Overijsel mede. De 77 nog niet toegetre den gemeenten liggen in de overige pro vinciën, waarvan het grootste aantal (19) tot de provincie Limburg behorajt. Daar op volgen Zeeland met twaalf, Noord- Brabant, Gelderland en Zuid-Holland met elf, Noord-Holland met zeven en Utrechjt imet zes gemeenten. NATUURMONUMENTEN. De vereeniging tot behoud van natuur monumenten in Nederland herdenkt 24 Oct. a.s. in een builengewone algfemeene ledenvergadering, haar 25-jarig bestaan. Zij wordt gehouden in de groote Aula van het Koloniaal .Instituut te Amsterdam. Over „Het werk' van Natuurmonumen ten 1906—1931" wordt er een voordracht gehouden door dr. Jac. P. Thijsse Or. J. Severijn heeft in verband) met zijn hoogleeraarsDenoeming bedankt voor het Tweede Kamerlidmaatschap, De burgemeester van Vriezen- veen heeft in verband met de sjtaking in de Weitermanslanden in die gemeente waar werkloozen uil verschillende Twent- sche gemeenten waren tewerk geslteld een verbod uitgevaardigd lo|t samen scholingen in Vriezenveen. Bij K. B,. is aan m!r. J. T. Linthorst Human, commissaris der Koningin in de prov. 0 r e n t e op zijn verzoek met in gang van 1 Nov. a.s. op de meest eervolle wijze uit gemeld ambt onltslag verleend, met dankbetuiging voor de vele en ge wichtige diensten door hem aan den lande bewezen. Steunt bij gelijken prijs en kwaliteit DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE Gij dient daarmede Uw land En ge bestrijdt de werkloosheid. Schoonen van tarwe. Het Tweede Kamerlid Kers'en heeft den minister van binnenla|ndsche zak'en en landbouw de volgende vragen gesteld: Is het den Minister bekend, dat door graanhandelaren in Zeeland geweigerd wordt den ges'elden prijs voor het schooi- nen van tarwe uit te betalen en wordt aangedrongen op het leveren van onge- schoonde tarwe, die door hen voor ge schoond geleverd wordt? Is de minister bereid maatregelen le treffen, dat dlandbouwers recht hebben tot schoonen, aangezien verschillende or ganisaties dure relnigingsmachine's heb ben geïnstalleerd? Kan de minister mededeelen we"k' per centage van den tarweprijs den han delaren ten goede komt? MIDDELBURG. De heer G. Mulder alhier is met in gang van 1 November bevorderd tot in specteur van politie tweede klasse. Hedenmorgen zal een lichte auto met kleurige opschriften zeker veler aandacht hebben getrokken en dit te meer, omdat er geen gewone ruiten in dien auto zijn, maar alleen spiegels. Men ziet niemand zitten en toch rijdt de auto als ieder andere. De oplossing is, dat het glas zoo geprepareerd is, dat men van binnen uit alles zien kan. Dit is ons gebleken, toen wij op verzoek van de agentesse der Chrysler automo bielen de firma Caljouw en Blaas, een rit naar Vlissingen en terug mede maak ten. Het ging echter niet om spiegels en ruiten, maar om te bewijzen hoe deze 4 cylinder wagen met zwevende kracht, fieewheeling, geruischlooze versnel lingsbaak en lest best hydralische rem men, in haar prijsklasse, in alle opzich ten aan de eischen van vlugheid, en veiligheid voldoet. Het ritje was zeer aangenaam, de auto schokt weinig, overgang in groote- re of mindere snelheid geschiedt op de meest eenvoudige wijze, waaraan de los hangende motor het zijne toe bij brengt. Maar wat ons vooral trof, was het spoedig stil staan van den wagen, ook bij een snelheid van 100 en meer km per uur. De productie van deze Chrysler-Ply mouth auto, bedroeg in Augustus 30.000 stuks. De firma Caljouw en Blaas geeft gaar ne inlichtingen over en demonstratie met dezen wagen. Zooals uil een publicatie in dit' num mer blijkt, hebben B. en W. de inwer kingtreding van het Ambtenarenreglement welks totstandkoming zoo veel voelen in de aarde heeft gehad, bepaald op Don derdag 22 October. VLISSINGEN, In verband met de opheffing van het ingeneursbureel der P. T, T, al hier is de bureelchef D. T. Schoufoer overgeplaatst naar Hengelo; de bureel ambtenaar C. Smits naar Arnhem, de schrijvers A. Krijger en M. Dekker, resp. naar Hengelo en Utrecht. Gisterenavond hield de afdeeling Vlissingen van de vereeniging tot be hartiging der belangen van slecht- hoorenden een bijeenkomst, waarin de heer L. A. Stofkoper, met succes enke le zijner schetsen door den groepstele foon vertolkte. Het abattoir te Vlissingen. Zooals reeds gemeld zullen door Ged. Staten thans verder geen stappen meer worden gedaan om te komen tot de op richting van één abbot loir, hetzij' alleen voor Vlissingen en Middelburg hetzij voor geheel Walcheren. Behoudens een kleine wijziging een artikel zou kunnen worden overgebracht in eene andere verordening bestaat te gen de vastgestelde verordening op het gebruik' van het coöperatief slachthuis geen bezwaar meer. Voorts hebben Ged. Staten zich ver- eenigd met de verordening, waarbij' de sialgers verplicht worden te slachten uit sluitend op het coöperatief slachthuis en hebben zij goedgekeurd de verordening, waarbij o.m. in Vlissingen iin te voeren vleescïi eln vleeschwaren aan een onder zoek' worden onderworpen en de keuring van het vee en vleesch zal geschieden in hel abattoir. Wij melden dit nogmaals iets uitvoe riger omdat ons bericht van Vrijdaig( j.l door de kortheid tot een verkeerde lezing aanleiding kan geven. WALCHEREN. Gemeenteraad van Biggekerke. In de Dinsdagmiddag gehouden Raads vergadering werd een verzoek van het I hoofdbestuur der vereeniging Rijwielpad Walcheren" om vergunning tot verlegging van het pad bij Klein-Valkenis -e op ge meentegrond, Lot wederopzegging toege staan. Naar aanleiding van hel rapport van de afdeeling „Walcheren" van den Zeeuw;s;chen B rand veerbond, spreekt de V o o r z. zijn bijzóndere tevredenheid I uit over de brandweer, die bij de laat ste oefening gebleken heeft ovier een flin ke vaardigheid le beschikken en door de oefeningen in klein verband, mede door de goede leiding, aanmerkelijk is verbeterd. Besloten wordt de straat erlicliting tot 14-X-'31; Dinsdag hoogste lucht- temperatuur 1634 °C (62 °F); laagste 11 °C (52 °F) Heden 9 h: 13 °C; 12 h: 14 °C. 0,1 mm regen of neerslag. Gisteren (nam.) Heden v.m. Barometer: 775 774 773 772 771 770 769 768 767 766 765 764 Wat de huiskamerbarometer zegt: Zware Storm' 'Zeer Schoon De Bilt (per radio): Geheel Skandinavië en Noord-Duitschland hebben buiïg weer met krachtige tot stormachtige N.W. winden, onder invloed van de af trekkende depressie in N. Skandinavië en het sterk toegenomen hooge drukge- bied over de Britsche eilanden, die ook hier te lande krachtige windstooten en een weinig regen brengt, De voortgaan de ontwikkeling en uitbreiding in N.O, richting van de hooge drukking, belooft afnemende bewolking, voorloopig met lagere temperatuur dan de vorige dagen overdag. Op de Britsche eilanden zal onder invloed van een nieuwe depressie op den Oceaan, die haar centrum bij IJsland heeft, de temperatuur weer gaan stijgen. In Z. Frankrijk handhaaft zich het fraaie herfstweer. Hoogste barometerstand 777.8 mm te Valencia; laagste 745.8 mm te Vardoe, Verwachting tot morgenavond Matige tot zwakke N.W. tot N, windt meest hall bewolkt, weinig of geen regen, weinig verandering in tempera tuur. Zon op: 6 h 23; onder 17 h 08. Licht op: 17 h 38. Maan op: 10 h 48; onder: 18 h 01. E.K.: 18 October. Hoog- en Laagwater te Vlissingen. Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later. (S springtij). October 1931. Wo. Hoogwater. Laagwater, 14 2.36 14.52 9.02 21.36 Do. 15 3.21 15.42 9.54 22.22 Vr. 16 4.08 16.36 10.45 23.07 Za. 17 5.01 17.33 11.38 half elf te laten branden en in de maap den Mei tot en met Augustus geen ver lichting te doen ontsteken. Uit een over gelegde 'berekening blijkt, 'dat hierdoor de verlichting op plrn'. f 425 per jaar kómt. De leden geven algjemleen hun groen te voldoening over de uitnemende verbe tering te 'kennen. Besloten wordt 'bij' de- Bank van Ne derlandsche gemeenten een geldleening aan le gaan yah; f 3100 a 41/2 pCt. Hoe wel getracht is, dit percentage te ver minderen, is dit niet gelukt. In verband met de circulaire van Ged. Staten inzake het beleggen van gelden tegea onderpand wordt besloten met de' Bank' voor Ne derlandsche gemeenten een rekenin'-Cou rant overeenkomst aajn te gaan. De begrooting voor 1932 wórdt hierna behandeld. Bij een voorstel om de brandt- hluschmiddelen te verzekeren tegen brand, zulks overeenkomstig den wensch Van Ged. Staten, staken de stemmen. De heer L a in pert vraagt of de post voor werkverschaffing van f 250 niet aan den lagen kant is, wia.arop de voor zitter antwoordt, dat ook' van het Burg. Armbestuur eenzelfde bedrag kan wor den gevraagd. De heer P. J a 11 s e merkt op, dat thans ook de aansluiting hij het Werldooshetfdsk besluit een verlichting geeft, doch drukt er zijn Spijt over uit, dal door de land arbeiders niet meer wordt gedaan, om hiervoor in de termen le 'koirnen. De be(- jgrootma wordt hierna vastgesteld: voor den gewonen diens' opj f 18.158 en voor

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1931 | | pagina 1