Vlf/X
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 7 OCTOBER 1931. No, 236.
ijgenten
OLLEN
Maat-
ïvaart.
g. vos,
rn.
:rhout
'enhek.
den Bot»<,|
DE STEM DER VROUW
VOOR ONTWAPENING.
INFLATIE.
ZEELAND.
DE STERRENHEMEL, 7—14 OCTOBER, 20 h M, T.
£(JIP
amen van
anketbak-
onder No,
L'dam.
ïtbetaling
ERSCHE
JOODJE
kdig.
O SS,
oon 179-
af 9 uur
LSTRAAT
|er thans
1st
larastraat
aat) voort-
,g-
|SS,
79.
Lotterdam
Ilaatsen.
v. Rott.
1 vm.
8.—
r
8.—
8.—
t Woeni-
rgens om
gevaren.
;n te:
erneminj
door j
Emmy J. Beliniante.
Na de schitterende demonstratie ten
gunste van ontwapening, door ons voik
door bemiddeling van de Ned. Dagblad
pers te Genève gehouden, zou men bijna
geneigd zijn, te zeggen, dat ons geheele
volk in al zijn gelederen medevoelde
voor de groote beweging, welke èn uit
pacifistisch èn uit economisch oogpunt
van zoo veel beteekenis is voor de arme
menschheid, die nog steeds gebogen gaat
onder de naweeën van den oorlog. En
van de vrouwen, over het algemeen be
kend als meer idealistisch en minder
critisch dan de mannen, verwacht men
zeker in de eersLe plaats, dat a'llen ,het
devies „De wapens neer" zullen huldigen,
dat reeds zoovele jaren geleden werd
verkondigd door een voorgangster.
De vrouw is en blijft het wezen, .dat
bewust of onderbewust behoefte heeft
aan vriendelijk gezinsleven, aan een
warm interieur, aan de bindende krach
ten van de liefde. Van nature moet zij
dus tegen oorlog, tegen het uitstrijden
van geschillen met de wapenen zijn, al
moge zij sterker zijn in haar uitingen
van sympathie en antipathie) dan de m'an,
feller in haar gevoelens van wraak en
verbittering. Geen wonder, dat de in
ternationale vrouwen-organisaties te Ge
nève hebben gemeend, dat vrouwen
moesten kunnen deelnemen aan d'e ont
wapeningsconferentie, en dat nu het zoo
ver is, dat, in spijt van mannen als
Lord Robert Cecil, die meende, dat) vrou
wen hier met konden oordteelen, de
vrouwen hier eenige stem zullen krijgen,
ook de vrouwen elders opnieuw haar
stem willen doen hooren, oim als het
ware den zusters in Genève haar me
deleven te doen gevoelen.
Het bestuur van den Nationalen Vrou
wenraad van Nederland heeft de vrou-
wenvereenigingen, die maar eenigszins
hiervoor in aanmerking kwamen, door
haar omvang of haar bekende werkkwijze
op gebied van den vrede, uitgenoodigd te
overleggen, hoe men binnenkort een
actie zal voeren, om de ontwapeningsleu-
ze te doen doordringen in alle kringen
van het land, om de Nederlandsche] vrou
wen te vjereenigen in hetzelfde verlangen:
een einde te helpen maken aan deindruk,
waaronder de wereld gebukt gaat.
Besloten is tot een vredesmeeting op
groote schaal in de residentie, in de stad
van 't Vredespaleis, wie weet misschien
wel in het Vredespaleis? Men heeft ge
sproken van een geheele ontwapenings-
week, van ontwapeningsvergaderingen in
•andere plaatsen, waar wellicht de bin
nen- en buitenlandsche sprekers, die in
den Haag waren opgetreden eveneens
het woord zullen voeren. Men heeft het
gehad over de radiomen was geest
driftig en toog aan het werk. Dadelijk
werd besloten tot het benoemen van
een uitvoerend comité, waarvan de pre
sidente van den Vrouwenraad, mevrouw
Doorman—Kielstra, voorzitster werd
Of het 'n succes zal worden? Dat
zal afhangen van zooveel. Van de finan
ciën, van de geestdrift der vrouwen, die
moeten helpen en die van haar, diq niets
hebben te doen, dan door haar aanwe
zigheid, of haar luisteren aan de radio
haar instemming te bewijzen, om dan
later weer anderen te vertellen, wat zij
hoorden, wat zij verwachten.
Of het dan niet overbodig is', 11a de
Nederlandsche stem te Genève? Ik zou
zeggen, het kan daarbij aansluiten. Men
moet het vuur brandende houden. Wij
neutralen van den oorlog, die wat minder
hebben geleden, wat objectiever hebben
kunnen oordeelen, en nu tenslotte- toch
BEMOE/T
JZ/C/iEQMEE
Laat ze naar den drommel loopen,
wat komt ze nu in eens doen! Waarom
komt ze niet liever vanmiddag als de
jongen thuis is Maar dat is weer net
iets voor een vrouw
Voor de derde maal hoorde hij zijn
naam roepen.
S. Gedge, ongeschoren, op pantoffels,
met een bril op zijn neus, kwam lang
zaam uit de duisternis van het schuurtje
te voorschijn in den lichten winkel. Hij
werd begroet door een persoon met een
uiterlijk, dat hem in alle opzichten tegen,
stond.
Het was een jong meisje met een
vroolijk, frisch gezichtje, In een oogen-
blik van zwakheid had hij iets gedaan,
dat hij zich zelf nooit vergeven kon: hij
was zoo onverstandig geweest aan te
bieden dat meisje bij zich te nemen. Zij
had haar vader eenigen tijd geleden ver
loren en nu onlangs haar moeder. Kruier
Paterson had haar koffer met pakkist
gelijk uit Ipswich meegebracht, een feit,
dat hij zich nu herinnerde.
Indien S. Gedge een oog had gehad
voor iets anders dan antiquiteiten, zou
hij dadelijk gezien hebben, dat zijn
nichtje een heel aantrekkelijk jong
ook werden meegesleurd ia de na-ellende
welke bezorgdheid bracht in de geheele
wereld, schijnen nu eenmaal geroepen,
om te verbinden, wat nog ver van el
kaar staat, bruggen te bouwen en kloven
te dempen en vooral alles te bevorderen
wat vrede en veiligheid kunnen geven
aan de geheele wereld. Wij kunnen het
door ons voorbeeld en door ons ver
trouwen. En onder die neutralen heeft
Nederland een bijzondere taak ais het
land van het permanente Hof van Ju
stitie, waar de nieuwe methoden van be
slechting van geschillen werden ingewijd
waar ook een eeregerechtshof voor Jour
nalisten, dat internationale persgeschillcn
vreedzaam wil beslechten, zal worden
geïnstalleerd, waar de eerste vredescon-
ftirenlies werden gehouden en het Vre
despaleis ons in de geschenken van al
lerlei landen herinnert aan de mogelijk
heid van samenwerking' der volken, in
plaats van Moedigen strijd tusschen hen
En van het Nederlandsche volk is het
weer de Nederlandsche vrouw, die in. het
land, waar een vrouw regeert, moet voor
gaan. Van de Nederlandsche vrouwen
zal het afhangen, of de stem der wouw
zoo luide zal klinken, dat zij ook elders
wordt gehoord.
Evenals ten tijde van den oorlog van
'14 hoort men thans spreken van inflatie
(inflate opblazen, uitzetten), zelfs
door hen, die dat woord als een angst
uitdrukking gebruiken, zonder zich vol
doende rekenschap te geven van het
begrip zelve en in aanmerking te nemen,
dat de huidige crisistoestand van geheel
anderen aard in oorzaak en gevolg is
dan het tijdgebeuren van 1914.
Ter verduidelijking hiervan diene het
volgende Inflatie is een kunstmatige
sterke toeneming van 'het banktegoec
en van de staatsschuld, de vervanging
van werkelijk kapitaal (d.z. goederen
door schijnkapitaal (d.i. papiergeld, dat
niet tegen goud inwisselbaar is), dus het
scheppen van kunstmatige koopkracht.
In normale tijden geeft de Staat zoo
veel uit als ze zich verschaft door op
brengst van leeningen, die alleen voor
productieve doeleinden dienen en ze
aan belastingen ontvangt.
De oorlog van '14 bracht hierin ver
andering, men was in de oorlogvoe
rende landen verplicht met geld te be
talen: „hat man keins, so macht man
eins"; de regeeringen dier landen ver-
schaften zich evenals ieder partikulier
geld door uitschrijving van wissels; over
de tegenwaarde dier wissels beschikte
de staat in bankpapier of banktegoed,
hetwelk alsdan voor oorlogsdoeleinden
diende.
Begrijpelijkerwijze kwam daarvan
bijna niets terug, terwijl daartegenover
geen voldoende inkomsten stonden.
Als gevolg hiervan stegen de prijzen
der goederen, die de regeering in de
vrije markt kocht, de koopkracht van
hen, die tegen hooge prijzen verkochten
sloeg over naar andere klassen der be
volking en het gevolg was inflatie van
prijzen en winsten.
Daaraan paste de inkomensstandaard
zich aan, arbeidsloonen stegen, daar
door moest de hoeveelheid ruilmiddelen,
benoodigd voor de circulatie, toene
men, de prijzen der goederen stegen en
zoo ontstond de vicieuse cirkel, die een
wedloop is tusschen prijzen en loonen
Het proces der inflatie in de oorlog
voerende landen was hiermede vol
trokken.
De omstandigheden, die destijds oor
zaak der inflatie in de oorlogvoerende
landen waren, doen zich in de huidige
crisis niet voor, allerminst in ons land,
waar de goudpositie der Nederlandsche
Bank sterker is dan ooit te voren daar
de huidige gouddekking onzer bankbil
jetten plm, 65 pet. bedraagt, dus 25 pet,
boven het door de Bankwet voorge-
meisje was. Ze was negentien jaar oud,
droeg een 'heel net zwart pakje, dat
goed gemaakt was en een zwarten hoed,
die van overleg en goeden smaak ge
tuigde. Ze was vrij lang, had een goed
slank figuur en een zeer goede houding.
Heldere, pittige, vroolijke oogen. In die
oogen was een opgewekte glimlach,
toen ze S. Gedge langzaam uit de ach-
terverblijven zag te voorschijn komen.
Het meisje had een reismand in de
hand en zette die voorzichtig neer op
een tafeltje met een gedraaid pootje,
waar een kaartje aan hing, waarop ge
schreven stond: een echt koopje.
Daarna omhelsde ze dapper haar oom.
Hoe gaat het, nichtje?, zei de oude
man hijgend. Hij beschouwde die be
groeting als een beleediging aan de
waardigheid van den man.
Dank u, oom Si, uitstekend, zei het
jonge meisje en ze deed haar best hard
op te lachen; dat zou niet gepast ge
weest zijn.
Een goede reis gehad?
O ja, dank u.
Ik had je niet zoo vroeg verwacht.
Maar je koffer is gekomen, O ja, hoe
heet je ook weer? Dat ben ik vergeten,
1 Ik heet Julie.
Julie? Eén van die nieuwerwet-
sche namen zei hij op boozen toon.
Waarom heet je niet December en daar
mee uit
O, t is mij goed als u dat liever
wilt, zei Julie heel vriendelijk. Maar 't
schreven minimum van 40 pet.; brengt
men daarbij in aanmerking de zilverdek
king en de buitenlandsche wisselporte
feuille, dan zou de totale dekking onzer
bankbiljetten zelfs plm, 90 pet. be
dragen.
Het earmarked goud, d.i. het edel
metaal, dat zich bij de circulatiebank be
vindt voor rekening van derden en ten
allen tijde op aanvrage van dezen voor
uitvoer moet worden afgegeven speelt
bij bovenstaande beschouwing geen rol
Inflatie is derhalve onder de huidige
omstandigheden voor ons land niet te
duchten, H.
[Deze beschouwing is gebaseerd op
de vorige weekstaat van de Neder
landsche Bank. Red.]
WALCHEREN.
AAGTEKERKE. In de Maandagmiddag
gehouden vergadering van den gemeen
teraad was een verzoek' ingekomen van
het Bestuur der Yereeniging „Diaconie
school" aldaar om beschikbaarslelling van
gelden voor het aanschaffen van nieuwe
banken. B. en YV. zijn van, oordeel dal
daarmede hooge bedragen zullen getofoeid
zijn, met het oog vtooral opi de slechte
tijden zouden zij willen voorstellen om
nog eens met het bestuur dier schob 1
te overleggen of deze ban'klen nog ;nïet
eenigen tijd 'kunnen worden gebruikjt
De heer C. de Visser zegt dat schil
deren dezer banken wel zeer noodig is
worden deze thans ge'sehilderd en het
volgend jaar afgekeurd dan zou dit zeer
onvoordeelig zijn.
De heeren P. de Visisler en Kodde
voelen veel voor overleg met het school,
bestuur. B. en YV. worden nu uitgenoo,
digd 0111 in overleg unlet dat bestuur 'te
treden. Uit overweging dat de 'kosten
daarvan te hoog zijn, stellen B. en YV
voor niet toe te treden als buitengewoon
lid van den A.NAV.Bi. De hieer Kodde
Waardeert 'zeer hetgeen de A. N. YV. B.
voor het verkeer doet, speciaal door de
wegwijzersook de Voorzitter is van
meening dait deze borden een groo't ge
mak' zi0n zelfs voor de kleinste plaatsen,
van hetzelfde gevoelen zijh oiolk de hee
ren Wisse en G. de Visser.
Op voorsteil van den heer Kodde
wordt 111. a. st. besloten een subsidie
van f 5 p. jaar te verleeren aan den A.N.
W. B. Van het Staatstoezicht op die Volks
gezondheid is een leiddraad ontvangen
voor het samenstellen van een verordej-
ning op de heffing van besmettellijke
ziektengelden. De vaststelling! eener ver
ordening wordt nog! aangehouden tot zal
zijn beslist ibij welk ziekenh,uis de ge
meente zich zal aansluiten, ook' ideze
laatste, kwestie wordt nog aangehouden
tot eenige meerdere gegevens bekend
zijn.
Na ee,n toelichting van den voorzit
ter wordt, op voorstel van B. en W'. be
sloten het gemeentehuis buitenom te
doen schilderen.
De, gemeen lebegrootingl voor 1932
komt daarna in behandeling. De heer
Wisse meent dat de jaarwedden van
burgemeester, secretaris en veldwachter
voor den tegen woordiiglen tijd te hoog1
zijn. De heer Oorré is van hetfeelfde ge
voelen., h.oewel er misschien geen direct
practisch resultaat van de verwachten
is meent hij dat toch een poging tot ver
laging moet worden gewaagd. Ged. Staten
weten dan in allen gevalle de meening
van den jraad.
De voorzitter wijst iet op dat zelfs
wanneer in deze gemeente eenig ver
laging werd toegepast de begroeting daar
van weinig invloed zou ondervinden,
daar het rijk bijdraagt zoodat slechts
14 van de vermindering ten goede der
gemeente zou komen, waartegenover de
heer Corré opmerkte dat wanneer in
alle gemeenten de jaarwedden werden
verminderd dit toch toch wel ten goede
is zoo lang W|at dunkt u van De, of
van Cem of Ber?, dat is wat korter.
Ach, het doet er niet toe. Wat be-
teekent een naam? Ik vind het alleen
wat.hoe zal ik het zeggen, wat nieu-
werwetsch.
Julie keek den ouden S. Gedge aan
met dienzelfden glimlach in haar oogen.
Hij zag dien glimlach niet. Hij zag al
leen haar en zij was iets waar hij ernstig
over moest nadenken,
HOOFDSTUK II.
S. Gedge keek zijn nichtje wat vra
gend of twijfelachtig aan. Hij hield niet
van vrouwen en vooral niet van jonge
vrouwen. Maar één feit stond vast: hij
had het zich zelf op den hals gehaald.
Bij deze bittere gedachte spande hij zich
in om te bedenken, wat zijn beweeg
reden geweest was. Hij kende zich zelf
zeer goed en wist zeker, dat er een
reden voor geweest was en een goede
reden ook voor zulk een ernstig ver-
vergrijp. Plotseling herinnerde hij zich
de werkster en zijn gezicht klaarde een
weinig op.
Laat mij je eens goed aankijken,
nichtje. Als een havik naar een winter-
loninkje, zoo was de blik, dien hij door
zijn brilleglazen op Julie wierp.
Groot en sterk lijk je mij. Ik hoop
dat je niet opziet tegen hard werken,
Ik zie nergens tegen op, Oom Si,
zei het meisje op beslisten toon,
MAAN
3 LAATSTE KWARTIER
#NIEUWE MAAN
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS
Dit kaartje is een afbeelding van den
sterrenhemel, zooals deze in Nederland
op den aangegeven tijd te zien is. Hij
die aan gewone geografische kaarten ge
wend is, zal opmerken, dat Oost
en West hier juist andersom staan dan
daar. Dat heeft zijn goede reden: wan
neer men namelijk de sterrekaarten vol
gens dezelfde beginselen zou con-
strueeren, dan kwamen de sterrebeel-
den er in spiegelschrift op te staan
en dat bevordert een gemakkelijke
oriënteering niet
Trouwens deze omwisseling is niet
hinderlijk, wanneer men 'slechts in het
oog houdt: le. dat alle hemellichamen in
het Oosten opkomen, in het Zuiden
hun hoogsten stand bereiken en in het
Westen ondergaan en 2e, dat men
slechts dat deel van de kaart voor zich
moet nemen, dat overeenkomt met den
hemelstreek, waarnaar men het oog
richt. Dan klopt de zaak precies en is
alles duidelijk.
De namen van de sterre beelden
zijn in dit kaartje het eerste van de
nieuwe maand met druk letters ge-
teekend, terwijl de namen van enkele
der bekendste vaste sterren met
s c h r ij f letters zijn aangegeven.
De lijn, die N. van den Schutter, door
Arend, Zwaan, Cassiopeia en Wagen
man loopt, heet de galactische
der belasting zou 'komen. De heer K o ri
de vroeg' verder nog of het ook,moge
lijk zou zijn dat hel schooljaar bij de
twee bijzondere scholen op een verschil
lend tijdstip aanving zülk's in verband
met de uit de Leerplichtwet voortvloei
ende verplichting o'm de kinderen, tot hun
13 jaar op school te doen gaanDe
Voorzitter was' van meening, dat op
verwezenlijking van dit denkbeeld niet
veel kans bestond, ook al omdat waar
schijnlijk geen der 'lagere scholen zou
bereid zijn het schooljaar op een veel
later tijdstip, bijv. in September te doen
aanvangen. Nadat door den voorzitter
nog enkele vragen waren beantwoord
werd de beg'rooling voor 1932 met alge-
meene stemmen vastgesteld in ontvang
en uitgaaf op f 17.689.65.
De heeren Corré, YV. de Visser ejn^YVjs-
se wilden, om principieel© redenen ge
acht te hebben gestemd tegein d'e posten
„verzekering''. i
Nadat de heer Moens nog verbe-
Je hoeft niet te antwoorden, zei
S. Gedge kortaf. Als je hier blijven wilt,
dan moet je op je tellen passen en wer
ken voor de kost. Hij zuchtte en trok
met ongeduldig gebaar den bril van zijn
neus. Dat had ik gedacht. Ik kijk je aan
met mijn verkoopersblik. Maar voor dit
karweitje heb ik mijn koopersoog
noodig.
Vader is dood, Oom Si. Er was
een toon van afkeuring in Julie's flinke
stem. En het was een heele goede man.
Een beter vader dan vadertje is er
nooit geweest,
Ja, een goede man zal hij wel ge
weest zijn, Hij heeft zijn vrouw nauwe
lijks genoeg nagelaten om zijn begrafe
nis te betalen.
Het was vader's schuld niet, dat hij
ongelukkig was in zijn zaken.
Ongelukkig? S. Gedge gaf een flin-
ten duw aan zijn „koop"bril. Ik voor
mij geloof ook niet aan geluk.
U niet?, zei Julie op eenigszins
uitdagenden toon.
Daar geef ik geen antwoord op.
Oom Si hield een waarschuwenden
vinger op, Wat jouw geluk zal wezen is
dat je niet tegen werken op ziet. Als je
hier blijven wilt, dan moet je je best
doen.
Julie erkende op nederigen toon, dat
zij haar best zou doen.
S. Gedge bleef haar aanstaren. Het
was hem duidelijk, dat hij een ontzet
tende verantwoordelijkheid op zich ge-
equator; zij duidt de ligging van den
melkweg aan.
Het is Zondag 11 Oct, Nieuwe Maan;
Zondag 18 Eerste Kwartier en Maandag
26 Volle Maan.
Ook deze maand is aan de plane-
t e n niet veel vreugde te beleven in
den avond; Venus (m 3.4) is
avondster in Maagd en Weegschaal,
vlak bij de zon en dus niet waarneem
baar; Mars, (m 1.9) in de Weeg
schaal, verkeert in dezelfde conditie;
Jupiter (m r= 1.6) is morgenster in
de Leeuw en tenslotte Saturnus, die
nog op den rand van onze kaartjes voor
komt (m 0.7) is laqg ip het Z.W. mis^
schien onder gunstige omstandigheden
te zien.
Des avonds om 8 a 9 uur kan men nu
in het Zuiden Fomalhaut, de heldgps
ster van de Zuidervisch, zigrj. En later
op den nacht kunnen de amateur-waar
nemers, die wat verder in het vak ge
vorderd zijn, zich wagen aan helder,
heidsschattingen van M i ra de verwon
derlijke, de grillige onder de sterren van
veranderlijke lichtsterkte. In het O.N.O.
komt Al de bar an, de helderste ster
van de Stier, weer „boven water". Men
noemt dat groepje sterren ook wel de
H y a d e n, terwijl 'het kleinere hoopje
aan den staart, meestal bekend als ze
vengesternte (al zijn he| er héél wat
meer dan 7 de P'l e j a d e n heet.
lering door de aangelanden Van eenige
gedeelten weg had gevraagd, de heer YV.
de Visser de aandacht van Bi. en YV. ge
vestigd had op versc'hillende hoornen
die 'dooi' de iepziekte zijn aangetast en
de heer YV i s se nog' inlichtingen had' ge
vraagd over het onderhoud Van den
Kloosterweg, werd de vergadering ge
sloten.
ZUID-BEVELAND.
Het museum voor Zuid- en Noord"™"
Beveland geopend.
GOES. Heden is het voor de stad
Goes en de eilanden Zuid- en Noord-
Beveland een belangrijke dag. Na langen
tijd van voorbereiding wordt het mu
seum voor deze beide eilanden geopend,
Twee jaar geleden werd op initiatief
van den burgemeester van Goes, den
heer G. A. Hajenius, een vergadering
gehouden van tal van belangstellenden
nomen had. Een levendig, scherpzinnig
meisje, negentien jaar oud, zoo'n echt
moderne ondeugd van een kind, met een
eigen opinie over alles, zou het leven
voor hem doen veranderen. Het diende
nergens toe dit feit onder stoelen of ban
ken te schuiven, maar een verstandig
man had dit eerder moeten bedenken.
De werkvrouw heeft een dag vrij,
zei hij, een einde makende aan zijn ge
peins. Ik zal je dus maar een handje
helpen met je koffer. Dan kun je een
andere jurk aandoen en aan het werk
gaan. Als je je wat moeite geeft voor
je werk, dan kan ik de werkvrouw mis
schien wel missen. Die vrouw is maar
een lastpost, zooals trouwens alle vrou
wen. Maar zij is er een van het ergste
type, en ik heb al tien jaar lang mijn
best gedaan van haar af te komen.
Stilzwijgend volgde Julie Oom Si naar
de keuken en trok in dien tijd een paar
zwart glacé handschoenen uit. Hij hielp
haar een koffer, die alles bevatte, wat
ze op de wereld bezat, een steil, smal
wenteltrapje zonder looper op te dra
gen naar een klein zolderakmertje, dat
door een beschot van een grootere
kamer was afgescheiden en licht ont
ving door een vuil dakraampje. Er was
een bedstede met een matras, een latafel,
een waschtafel en een kapotte spiegel,
(Wordt vervolgd.)