DE NEDERLANDSCHE
BANK.
LEGER EN VLOOT.
GEMENGD NIEUWS.
BURGERLIJKE STAND.
NX-
S»
'tt
voor den aanstaanden winter te zijn ge
slaagd, doch kunnen nog niet met zeker
heid zeggen welke kosten daaraan ver
bonden zzijn,
Op 1 September :.s voorloopige ver-
hiooging met f 2500 van het nog beschik
bare crediet .voor steunverleening! aan;
werkloozen toegestaan en zeig|den B. ien
W. toen toe nader een definitief voorstel
te dier zake te zullen doen. Zij meenen
po dat noig f 10.000 noodig zal zijn voor
istieunvexleemng. Als het voor werkver
schaffing beschikbare bedrag is! uit'ge-
Igavejn, nog nieuw werk kan wonden uit-
(gevoerd, dan vragen B. en W. machti
ging een bedrag van den eenen post'
oip een anderen over te schrijven. Er
is tiu noig wel een belangrijke som op
dein begirootingspost voor werkverschaf
fing beschikbaar, maar daarvan moet
eein zeer groot gedeelte gereserveerd
worden voor bekostiging van het gemeen
telijk aandeel in de uitgaven voor
uitzending van werkloozen naar Drenthe.
Op dit moment is voor steunverleening
nog f 6000 beschikbaar en dit bedrag zal
(vermoedelijk toereikend zijn tot einde
Oclobe;r 1931. Als er in Nov. en Dec.
eeinigszins aan werkverschaffing kan
worden gedaan, zal naar de meening van
R en ~W. nog in f 10.000 moeten wor
den voorzien. Hierbij is gerekend op de
xerwachtimg, dal in November vele arbei
ders uitgetrokken zullen geraken. 'Met
de f 10.000 erbij is dan f 00.500 voor
steun beschikbaar gesteld. Van het rijk
zal naar de berekening van B'. en Wj.
f 9900 daarvan worden terug ontvaini-
igen jen waar tot nu toe f 6750 is ge
raamd, kam nog f 3150 worden verwacht.
Ten koste der gemeente blijft dus zuiver
f 20.600.
Door beëindiging der seizocn-ncdrijven
(bouwvakken, landbouw} zal het aantal
werkloozen in de eerstvolgende weken
vermoedelijk stijgen tot 550 a 575 in de
wintermaanden.
Erfpacht.
Overeenkomstig het verzoek der fir
manten x an de firma F. Bi. den Boer
stellen B. en W. voor de overeenkomst
van 30 November 1859 inzake .erfpacht
voor den stoep rond' het hoekhuis Lange
Delft—Lange burg te ontbinden en dien
'grond voor het tijdvak 1 October 1931—
31 December 1981 in erfpacht te ge
ven tegien den geldenden canon van f 11
per jaar.
Nadat het voorstel reeds naar de Com
mission om: advies was verzonden, heb
ben Bi. en W. nader besloten voor fte
stellen den canon te bepalen op} f 4 (16
X- f 0.25) en voorts, in het ontwerp-be
sluit eene bepaling op, te nemen, luidende
als volgt:
„De erfpachtsgbond mag uitsluitend' ge
bruikt worden voor het leggen en gelegd
houden van een stoep, zulks onder zoo
danige voorwaarden als Bi. en W. nood
zakelijk zullen oordeelen".
II.
De meest belangrijke bepaling in de
Bankwet is, dat de verhouding waarin
het totaal bedrag van bankbiljetten,
bankassignatiën en rekening-courant
saldo's door munt of muntmateriaal
(baren en vreemde munt) moet zijn ge
dekt, bij Koninklijk Besluit, op voor
dracht van de Directie der Bank, wordt
bepaald, welk besluit in het Staatsblad
wordt geplaatst en telkens voor wijzi.
ging vatbaar is.
Deze verhouding is bij Kon. Besluit
van 16 April 1864, gewijzigd 1880, vast
gesteld op 2/5 of 40 pet.
De verplichte metaaldekking voor de
bankbiljetten, assignatiën en rekening-
courant saldi is dus 40 pet., trekt men
dit bedrag af van den aanwezigen me
taalvoorraad, dan houdt men het be
schikbaar metaalsaldo over, hetwelk
den grondslag vormt voor de opeisch-
bare schulden der Bank.
Ze kan de laatste uitbreiden met een
bedrag gelijk aan 5/2 maal het beschik
baar metaalsaldo; deed ze dit in werke
lijkheid, dan zou haar geheele voorraad
metaal verplichte dekking geworden
zijn en er zou geen beschikbaar metaal
saldo meer aanwezig zijn.
Verminderde de Bank dus in het on
derhavige geval den metaalvoorraad,
dan, dan zou ze de opeischbare schulden
met 5/2 maal zoo groot bedrag moeten
verminderen, om aan de wettelijke voor
schriften te voldoen en dan zou het be
drijf vastloopen.
De balans van 1914 moge als voor
beeld voor bovenstaande strekken. Zij
luidde
Bankbiljetten
in omloop f 312.856.620.—
Bankassignatiën
in omloop f 1.864.880.77
.Rekening-courant saldi f 8.988.143,74
Totaal der opeischbare
schuld f 323.709.644.51
Waartegenover stonden:
Munt f 73.270.537.085
Muntmateriaal (baren
en vreemde munt)f 96.410.342.48
Metaalvoorraad f 169.680.879,56r
De verplichte metaal
dekking was 40 pct„
dus 2/5 maal
f 323.709.644.51 of f 129.483.857.80
Bijgevolg het beschik
baar metaalsaldo
De C. v. Fab. deelt mede, dat zij zich
met het ontwerp-besluit niet vereenigl\;
zij meent dat bedoelde grond niet in erf
pacht moet worden uitgegeven en, gelei
op den prijs die Bl en Wi. voorstellen 'is
dat ook niet de bedoeling. Een prijs van
f 1 voor erfpacht van 16 m2 grond ,aan
de Langedelft/Lange Biurg is immers bij
de thans geldende tarieven veel le laag
Moet hier niet eerder worden gespro
ken van het heffen van een recognitie
van f 1.voor inneming van gemeente
grond? Zoo dat eigenlijk de bedoeling
is moet het ontwerp-besluit worden ge
wijzigd.
Wanneer bedoeld perceelsgedeelte
voor 50 jaren in erfpacht wordt gegeven
kan dat bezwaar opleveren, wanneer de
gemeente t.z.t. daarover zou willen be
schikken om een trottoir aan te leggen.
Het rapport der Commissie zal mon
deling door ons in den Raad worden be
antwoord.
De C. v. Fin. deelt mede, dat zij zich
met het voorstel vereenigt.
Echter wenscht zij de vraag te stellen
of het niet wenschelijk is aan de erf
pachtsuitgifte de voorwaarden te ver
binden dat bij eventueelen aanleg van
trottoirs in de Lange Delft, de firma
of haar opvolger verplicht zal zijn de
stoep in den trottoiraanleg te doen op
nemen.
Uitbreiding leerplan Huis
houdschool.
Het bestuur der Industrie- en Huis
houdschool deelt mede, dat het wensche
lijk gebleken is aan het leerplan ook de
vakken boekhouden en natuur en schei
kunde toe te voegen, die mede aan an
dere soortgelijke scholen onderwezen
worden en voorkomen in het reed's door
den Minister van O, K. en W. .goedge
keurde lesprogramma. Bi. en W. willen
hieraan gaarne hunne medewerking ver-
Ieenen en stellen den raad voor zich uit
le spreken, dat de bovenvermelde toe
voegingen aan het leerplan noodig wor
den geacht.
De 2e schoolcompagnie van het re
giment kustartilerie uit VTissingen
zullen op 6 en zoo noodig op 7, 8 en 9
dezer schietoefeningen met geschut hou
den op den westelijken oever van de
marinehaven aldaar en ten Zuiden van
het lici't van Kaapduinen.
Woensdagmiddag heeft de luitenant
kolonel Donck voor het front der troepen
en in tegenwoordigheid van militaire en
burgerlijke autoriteiten het commando
over de school voor reserve-o'fficieren
te Kampen overgedragen aan den nieu-
f 40.197,021,765
waaruit blijkt,, dat pl.m. 52 pet. der op
eischbare schuld door metaal is gedekt,
In den aanvang der geldcrisis van
1914 werden groote bedragen bankpa
pier tegen munt verwisseld en men ver
wachtte een groote credietvraag. Ge
volg was, dat bij Koninklijk Besluit van
31 Juli 1914 werd bepaald, dat de ver
plichte metaaldekking in plaats van 40
pet. werd gebracht op 20 pet. en de
metaalvoorraad kon dus de helft kleiner
zijn. Doch men achtte 'het gevaar nog
groot, dat door de inwisseling van bank
biljetten tegen zilver de metaalvoorraad
enorm zou slinken, vandaar, dat de wet
van 3 Augustus '14 bepaalde, dat inge
val van oorlog of oorlogsgevaar bij Al-
gemeenen maatregel van Bestuur de
verplichting der Bank tot betaling harer
biljetten kon worden opgeschort, doch
van die bevoegdheid heeft de Regeering
toen geen gebruik gemaakt.
Bij diezelfde wet werd, ter bescherming
van den goudvoorraad, de uitvoer van
gouden munt en gouden muntmateriaal
verboden, behoudens de gevallen, waarin
de Koningin ontheffing van dat verbod
zou verleenen; intusschen zij' hier op
gemerkt, dat van 25 Juli '14 tot 1 Au
gustus '14 de zilvervoorraad was ver
minderd met f 7.586.189 en dat van 1
Juli '14 tot 31 Maart '16 f 35.000.000
aan zilver door het publiek werd op
genomen.
Met het uitvoerverbod van gouden
munt en muntmateriaal beoogde men te
vens te beletten, dat het buitenland
(speciaal de Russische Bankten) voortging
met zijn tegoed bij de Nederlandsche
Bankten op te vragen.
In gevallen van openbaar belang, b.v.
gouduitvoer ter betaling van. gekochte
granen en uitvoer van zilveren haren,
werd ontheffing verleend.
Door de verlaiging der metaaldekking
van 40 pCt. op 20 pCt. 'kon de Bank
haar opeischbare schuld door uitgifte
van bankbiljetten nog met ruim 320 mil-
lioen vermeerderen. Het laagste percen
talge der dekking is geweest 32,59 pCt
op 16 October '14, 12 December '1'4 be
droeg het weer 40 pCt.
Gedurende den oorlog werd de goud
voorraad der Nederlandsche Bank ge
stadig door goudzendimgen uit de oor
logvoerende landen en de Vereenigde
Staten verhoogd, met name Duitschland
en Oostenrijk-Hongarije zonden veel goud
naar Nederland, de be.talingsbjalans van
Duitschland was ongunstig beïnvloed
door de sterkte vermeerdering van invote.
ren naar dat 'land en vermindering van
de uitvoeren uit het landv men miste daar
bovendien de inkomsten uit het scheept-
vaarthedrijf, de renten uit buitenland
sche beleggingen hieven daar achterwie-
ge en de vorderingen op vijandelijke lan
wen commandant, luitenant-kolonel J. H.
Fruijt van Hertog.
DE NOODLOTTIGE BRAND TE ROT
TERDAM. Vrijdagmiddag is ook de vrouw
de 27-jarige mej. C, Koenen aan dtel beko
men brandwonden overleden. Deze, brand
heeft in een kort oogenblik vijf slacht
offers igeëischt.
Een kennis van den gister overle
den man heeft hem nog even in het zie-
kenkhuis gesproken, aldus de Maasb.
De ongelukkige heeft aan dien ken
nis verteld dat hij bezig was geweest
de was te smelten. Zijn vrouw zat diclil
bij hem aan tafel de krant te lezen. Toen
hij met zijn werk klaar, was wilde hij hel
petroleumstel uitdraaien ,doch zijn vrouw
vroeg hem daarmee nog even te wachten
omdat zij waschwater wilde opzetten. Hij
heefl toen het pannetje met kokende was
van het stel afgenomen en daarbij mors
te hij een paar druppels die plotseling
ontvlamden. De vlam sloeg oogenblik-
kelijk in het pannetje en meteen stond
de 'kamer in lichte laaie.
Hij is dlaarop naar de bedstede gesneld
en heeft zijn twee oudste kinderen, ieder
onder een arm gteno'mfen. Toen hij naai
de deur liep, struikelde hij' echter over
een stoel en naoat hij zich weer had op
gericht, bleek tot overmaat van ramp
de deur in het slot te zijn gevallen. H'iji
moest de kindteren weer in de bedstede
leggen. Inmiddels was het vuur zoo aan
gewakkerd dat hem en zijn vrouw niets
anders overbleef dan te vluchten. Bleider
kleeren hadden vlam gevat en er was
geen andere uitredding mogelijk. Zijln
vrouw is eerst de trap afgeioopen. Hij; is
er afgevahten en bewusteloos op straat
terechtgekomen
Men heeft hun niet durven vertellen
welk een vreeselijk lot hun kinderen ten
deel was gevallen. De man is gestorven
in de overtuiging dat zijn kinderen gered
waren en ook de vrouw heeft men de
waarheid bespaard.
Het echtpaar had geen familie in de
stad wonen.
VEERPONT IN BOTSING MET RIJN
AKEN; HACHELIJKE MOMENTEN.
De kustvaarder „Straszbourg" die Dins
dagavond op de Waal voor N ij me gen
aan den grond geraakte, is Woensdag
avond door sleepbooten vlot gebracht.
Donderdagmorgen passeerde weesr een
zeeboot langs Nijmegen, thans de „Phae
dra" uit Bremen. Op dezelfde plaats,
waar de „Straszbourg" had vastgezeten,
liep deze boot thans aan den grond. Het
schip ligt in de bocht van de Waa'l'i
midden voor ;de stad en midden in
het vaarwater.
Dit is oorzaak geweest van een bui
den en op landen, waar een algemeen
betalingsuitstel (moratorium) was afge
kondigd, waren oninbaar.
De invoer van goud naar ons land
was een afspiegeling van de groote in
komsten, die ons land genoot door uit
voer van producten tegen hooge prijzen
naar oorlogvoerende landen.
De wissels, ter verrekening van die
uitvoeren getrokken, werden aan de Ne
derlandsche Bank' en andere banken ver
disconteerd, dus verkocht, om zich op
deze wijze betaling te verschaffen voor
het geicverde, de verkoopers ontvingen
daarvoor Bankbiljetten of werden voor
die bedragen in rekening-courant goed
geschreven.
Voor die verkochte wissels werd later
tgoud ingevoerd bij de Nederlandsche
Bank en andere banken; die andere ban
ken; die andere banken verkochten op
hun beurt dat goud weer aan de Neder
landsche Bank, die voor baren goudf
evenals vóór den oorlog, een laagsten
prijs van f 1648 per K.G. fijn betaalde.
Bij de Nederlandsche Bank kwam dus
een bedrag aan igpud binnen gelijk
staande met het totaal van:
a. Het aankoopbedrag der door haar
gekochte wissels, hetwelk zij in Bank
biljetten had uitbetaald;
b. De koopsom van de, wisselsl bij an
dere banken ten verkoop aanigeiboden, die
het aan hen gezonden goud aan de
Nederlandsche Bank verkochten;
c. De rekening-courant saldi, waad-
voor zij, die wissels aan de Nederland
sche Bank verkochten, doch daarvoor
geen directe betaling verlangden, wer
den goedige schreven.
Gevolg van de opeenhooping van goud,
ontstaande bij de Nederlnadsche Bank
was stijging van het dekkingspercentage
van de opeischbare schulden der Neder
landsche Bank.
Nemen we als voorbeeld, dat de me
taalvoorraad f 400 millioen ls en de op
eischbare vorderingen der Nederland
sche Bank f 500 millioen bedragen, dan
is de dekking wordt de metaalvoor
raad door igoudinvoer grodter, b.v. f 500
millioen en blijken de opeischbare vor
deringen gelijk ,dan is de dekking gelijk
aan 1; worden de opeischbare vorde
ringen f 600 millioen, dan is de dekking
5/6, in de beide laatste gevallen is het
dekkingspercentage dus grooter.
Met het vorenstaande is in hoofdzaak!
het wezen, de strekking en de werkkring
der Nederlandsche Bank belicht.
Onmiddellijk daaraan sluit zich Bet be
grip „disconto".
Het disconto der Nederlandsche Bank,
het 'z.g.n. „bankdisconto", vormt in het
algemeen den grondslag voor crediet-
zaken, naar dat disconto wordt meestal
ook de rekening-courantrente geregeld.
tengewoon gevaarlijk avontuur met de
Nijmeegsche pont. Een sleepboot met
vier groote Rijnaken, die twee aan twee
aan elkaar gekoppeld waren passeerde.
De pont, volgeladen met auto's en voer
tuigen en waarop zich zeventig pas
sagiers bevonden, lag aan den Nijmeeg-
schen kant. De sleep had niet voldoende
ruimte om' te passeeren en dreigde de
pont le verpletteren. Door het koelbloe
dig optreden van het bedienend perso
neel werd evenwel een ramp voorkomen.
Oogenblikkelijk werd de verbinding met
den wal verbroken en met volle kracht
werd van den wal af gestoomd, ten
einde 1e trachten dte sleep te onl'vl uchUein.
Ongteveer 100 m uit den wal kwam' de
pont terecht tusschen de sleepboot en
de aken. Het gevaar was groot, dat
de stalen kabel, waarmedte de aken aan
de sleepbooten verbonden waren, het dek
van de pont zou schoonvegen. Met groote
behendigheid wist de stuurman van de
pont dit gevaar echter te voorkomen.
De pont kwam toch in aanvaring mtetj een
van de aken. Inmiddels! waren de pont^en
de sleep tusschen de pijlers van de
spoorbrug terecht gekomen. De situatie
werd nu uiterst critiek, daar de pont
groot gevaar liep tusschen de pijlers van
de brug en de .Jeep verbrijzeld te wor
den. Ook dit gevaar werd echter, dank
zij groote inspanning van de opvarenden
van de pont en van de sleep, voorkomen.
De zeventig passagiers hebben benauwde
oogenblikken doorgemaakt, doch hebben
hun kalmte weten te bewaren. Van het
gebeurde is proces-verbaal opgemaakt.
INBRAAK IN DE VLASFABRIEK TE
DINTELOORD. Onder de gemeente
Steenbergen hebben dieven door inklim
ming langs een raam in den afgeioopen
nacht kans gezien door te dringen tot de
kantoren van de Coöp. Vlasfabriek te
Din tel oord.
Met een breekijzer hebben ze de
brandkast geforceerd, waarna zij door
openbreking van de geldkist zich een be
drag van ruimi f 700 konden toeeigenen.
Langs een raam zijn ze weer uit het
gebouw gekomen van de daders is nog
geen spoor gevonden.
GRUWELIJK EINDE. Te Villa San-
lina bij Udine is de wouw van een
houtzager op gruwelijke wijze aan haar
einde gekomen. De machinekamer van
den houtzagmolen, die door waterkracht
wordt gedreven be vindt zich in het huis
van den molenaar. Toen de vrouw dezer
dagein 's middags om vier uur uit wilde
gaan ging' zij door de machinekamer.
Daar werden haar rokken gegrepen door
de as van de machine, tengevolge waar
van zij werd rondgeslingerd. Er was
niemand in de machinekamer en pas om
(kwart voor vijf zag een werkman, die
toevallig langs kwam, het wreede
schouwspel. Hij zette dadelijk de ma
chine af, maar van de ongelukkige vrouw
was niets anders dan een bloederige
onherkenbare massa overgebleven.
Het bankdisconto hangt af van het be
schikbaar metaalsaldo; de Bank verhoogt
het disconto als het metaalsaldo dooi/
aabvragien van goud voor uitvoer of
door verwisseling van veel biljetten te
gen munt sterk vermindert
Door de verhooging van dat disconto-
tarief worden dan minder wissels voor
aankoop (disconteering) aan haai* aan
geboden tengevolge van den boogaren
renteaftrek.
Ook past de Bank discontoverhooging
toe als de biljettenuitgifte tengevolge van
meer credietaanvragen sterk vermeer
dert, want het beschikbaar metaalsaldo
vermindert door verhooging der bank-
biljettenuitgiftte, evenals het dit deed
door vermindering' van het beschikbaar
metaalsaldo zelve door gouduitvoer.
Stijgt daarentegen het beschikbaar me
taalsaldo sterk, b.v. door vermindering
der credietvraag of afloopen van oude
credieten, dan verlaagt de bank haar
disconto; gevolg hiervan is, dat meer
wissels haar voor aankoop (discon
teering) worden aangeboden en de cre
dietvraag zal door die verlaging ook ver
meerderen. Men zegt, al naar gelang dis-
contoverlagiog of verhooging, plaats vindt,
dat hetgeld goedkooper of duurder wordt.
Wat de inwisseling van biljetten tegen
munt betreft, waardoor discontoverhoo
ging kan ontstaan als gevolg van het
slinken van het beschikbaar metaalsal
do, dient men het volgende in het oog
te houden: in een land, dat den gouden
standaard heeft, moet de Bank biljetten
tegen goud wisselen, bij landen met den
hinkenden standaard bestaat die ver
plichting niet, doch zal ze, buitengewone
gevallen uitgezonderd, den verkoop van
goud tegen biljetten niet weigeren, indien
het goud voor uitvoer wordt gevraagd,
dus voor betalingen in den vreemde.
Voor den binnenlandschen omloop
geeft de Bank meestal geen goud af,
omdat dit in crisistijden zou worden op
gepot en dus in tijden, waarin de Bank
het juist noodig heeft om betalingen in
den vreemde te doen en haar bankbil-
jettenomloop uit te breiden, voor haar
verloren zou zijn. Bij een geldcrisis wis
selt dus de Bank hare biljetten alleen
tegen zilver in.
Behalve door verhooging van het dis
conto kan de credietvraag worden ver
minderd door verhooging van de rente
voor gewone en korte beleeningen,
waarbij het onderpand kan bestaan in
effecten, goederen of specie (gouden ba
ren of vreemde munt) en door verhoo
ging der rekening-courant rente, welke
maatregel juist in crisistijden van be
lang is.
Voorts kan de Bank nog een middel
Goud en zilver Red.
Middelburg.
Van 30 Sept.2 Oct. Ondertrouwd:
J, M, v. d. Lek, 24 j. en P. M. van
Zweden, 25 j.
Getrouwd: Th. Bakker, 24 j. en C. M.
van Moolenbroek, 23 j.
Overleden: D. J. Klaassen, 75 j., geh.
met E. C. Helm. J, A. Baljeu, 69 j.,
geh. met K. P. Keulemans.
Vlissingen.
Van 24 Sept.1 Oct. Ondertrouwd:
F. W. Kegge, 21 j. en M. Sebus, 22 j.
J. A. de Back, 29 j. en R. S. M. Decrop,
32 j. I. Th. Geelhoed, 27 j, en J,
Janle, 27 j. E. Th. Corveleijn, 34 j.
en P. Swennen, 25 j. W. Bleijenberg,
21 j. en J. J. Roelse, 21 j.
Getrouwd: I, Dattin, 28 j. en A. van
den Berg, 24 j. J. S. de Klerk, 31 j.
sn A, S. van de Woestijne, 25 j, K,
W. Witte, 24 j. en S. van der Merk,
24 j. W. G. Hajen, 20 j. en W. J. C.
van Oers, 19 j. R. F. H. L. Sondag,
31 j en H. J. Fagel, 32 j. N. P. Ja
cobs, 25 j. en E. M. Baljé, 30 j.
Bevallen: A. J. Evelaar, geb, Baljéj
z. J. Dasbach, geb. Colijn, z. J, P,
de Klerk, geb. Leunis, z. J. A. Kloeg,
geb. Schrier, z.
Overleden: A. van Gemert, z., 3 mnd.
L. Mieremet, 85 j., man van J. A.
Koene. L, Mieremet, 52 j., man van
G. Bode.
Souburg.
Van 24 Sept.1 Oct, Getrouwd: G.
van Sorge, 25 j. en M. van Sorge, 25 j.
Bevallen: J. P. S. van Eijkeren, geb.
La Grand, d. W. Suurmond, geb. Gij-
selman, d.
Overleden: M, A. Suurmond, d., 4 j.
Koudekerke.
Van 1630 Sept. Ondertrouwd: C>
Broerse, 23 j. en L. P, Wisse, 23 j.
W. Reijnierse, 33 j. en S. P. Polder
man, 26 j.
Getrouwd: J. van der Heijden, 23 j.
en L. Wielemaker, 23 j. J. van Tuil,
31 j. en W. de Priester, 29 j.
Bevallen: J. Vader, geb. Franqois, z.
W. Bosschaart, geb. Alewijnse, d.
C. S. Mol, geb. Ingelse, z.
Overleden: I. Pattenier,, 81 j., m'an
van C. Maas.
Vrouwenpolder.
Van 130 Sept. Bevallen: M. Lange-
beeke, geb. Dobbelaar, z. W. C. Tjeb-
bes, geb. James, z.
toepassen om groote vermindering van
het beschikbaar metaalsaldo tegen te
gaan door bij hooge wisselkoersen, ter
bescherming van haar goudvoorraad een
deel van haar buitenlandsche wissels te
koop aan te bieden, z.g.n. „prima bank-
accepten", geteekend door aanzienlijke
bankiershuizen, welke zijn te beschou
wen als rentedragend goud.
Zijn de wisselkoersen hoog, dan zal
hij, die schulden in het buitenland moet
betalen, in plaats van wissels te koopen,
bij de Bank goud koopen, voor goudzen
dingen naar Londen sovereigns of voor
zendingen naar andere landen Ameri-
kaansche, Fransche of Duitsche gouden
munt, welke daar voor gouduitvoer be
waard blijven.
In dat geval kan de Bank tot bescher
ming van haar goudvoorraad een deel
harer buitenlandsche wisselportefeuille
verkoopen om zoodoende stijging van
den wisselkoers tegen te gaan.
In het begin van den oorlog gaf de
Bank wissels op Engeland af, daar de
koers op dit land veel was gestegen»
omdat Engeland op ons land tengevolge
der handelsbetrekkingen groote vorde
ringen had en zoodoende te Amsterdam
groote vraag naar wissels op Engeland
ontstond, tengevolge van de gunstige be
talingsbalans van Engeland ten aanzien
van ons land. Later evenwel, toen En-
gelands betalingsbalans zich ten ongun
stige wijzigde, trad daling van den pon
den koers in.
Om te voorkomen, dat de Nederland
sche Bank den handel in buitenlandsche
wissels te veel uitbreidt, bepaalt de
Bankwet, dat de som van in buiten-
landsch betaalbaar papier belegde gel
den ten hoogste gedurende 14 dagen
het bedrag van het beschikbaar metaal
saldo mag te boven gaan.
Is de belegging in buitenlandsche wis
sels dus tot het maximum opgevoerd, dan
moet de Bank een deel dier wissels te
gelde maken als het beschikbaar metaal
saldo vermindert, welke vermindering
tot oorzaak kan hebben uitvoer van me
taal of uitbreiding der disconteeringen
en beleeningen; de Bank voert die be
legging in buitenlandsche wissels even
wel nooit tot het maximum op, daar
overhaaste verkoop dier wissels den
koers zou drukken.
't Bovenstaande geeft in het kort weer
hetgeen zich op het operatieterrein der
Nederlandsche Bank voordoet en het kan
den lezer in deze crisistijden wellicht
van dienst zijn tot het begrijpen van
hetgeen zich op dit terrein afspeelt.
Middelburg, 30 Sept. 1931.
H.
