Bezuiniging?
bezuinigt
DERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1931. No, 227.
PERSKRONIEK.
DE DAG DER KINDEREN.
ZEELAND.
DE NIEUWE MARGARINE
De weg uit de werkloosheid,
In „Maatschappij-Belangen", het tijd
schrift van de Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel, van
September schrijft de redacteur, Mr. J.
Bierens de Haan, onder bovenstaanden
titel een artikel, waarin gewezen wordt,
op de noodzakelijkheid, dat een andere
geest de verhouding tusschen werk
gevers en arbeiders bepaalt: de geest
van begrip voor de wederzijdsche moei
lijkheden, erkenning van de werkelijke
verhoudingen ,niet slechts op economisch
maar ook op psychologisch gebied.
Wederzijds zullen offers gebracht
moeten worden. Hoe zwaar deze voor
vele ondernemingen reeds zijn blijkt
iederen dag duidelijker. Dat echter aan
de arbeiders de algemeene daling van
prijzen en inkomen zou voorbijgaan, zal
ook door hen zelf niet geloofd worden.
Zij zullen daar waar dit tot nieuwe
werkgelegenheid kan leiden een offer
van loonsverlaging, wellicht van werk
tijd-verlenging moeten brengen, omdat
er slechts één oplossing mogelijk is ter
overwinning van de werkloosheid: meer
voortbrengen. Dit beteekent: meer koop
kracht scheppen, meer arbeiders in het
productieproces inschakelen, de beschik
bare goederenvoorraad vergrooten.
Er is nog aan allerlei verbruiks-goederen
een schrijnend tekort.
Van het offer, aldus de schrijver, dat
hier gebracht zal moeten worden is de
psychologische zijde de belangrijkste. Dit
offer zou natuurlijk op den duur ook
met strijd afgedwongen kunnen worden:
steeds sterker dwingen de onverander
bare economische verhoudingen er toe
Maar hier staan tegelijkertijd waarden
op het spel, die van nog grooter belang
zijn dan de arbeidsvoorwaarden. Het
gaat hier om het leven der gemeenschap
dat, al wordt het ook gevormd in den
strijd en de conflicten van iederen dag,
toch in den grond alleen kan berusten
op den wil tot gemeenschap, den wil tot
samenwerking, en niet op een alles on
dermijnende verdeeldheid. Ons econo
misch-maatschapelijk leven kan niet
meer gebouwd worden op strijd en wan
trouwen en groepsbelangen, die bereid
staan elkaar te vernietigen. Noodig is:
een arbeidsgemeenschap, welks leden
weten, dat ze niet werken voor anderen,
maar voor eigen belang; dat zij in hun
eigen belang offers hebben te brengen,
maar ook t.z.t. de vruchten daarvan zul
len plukken. Noodig is: een gemeen
schap waar ook bij de massa der minst-
bevoorrechten de overtuiging kan leven,
dat het algemeen belang niet dat is van
een kleine bevoorrechte klasse, maar
ieders belang. En waar ieders belang in
werkelijkheid alléén ondergeschikt is
aan: het algemeen belang.
Hiertoe zullen wederzijdsche offers
moeten worden gebracht. Aan de zijde
van de arbeiders zal de verstarde, de
onwrikbare irrieele houding in den
strijd tegen loonsverlaging opgegeven
moeten worden. Maar aan de andere
zijde, aan de zijde die de arbeiders zien
als „de klasse van ondernemers en ka
pitalisten", zal alles gedaan moeten
worden wat mogelijk is om de arbeiders
de overtuiging te geven, dat het belang
der onderneming hun belang is; dat ze
niet slechts de lasten mee moeten dra
gen, maar ook in de voordeelen zullen
deelen. Geleidelijk moet bij de arbeiders
de overtuiging kunnen groeien, dat ze
niet zijn de namelooze massa, wier
kracht en beteekenis in de eerste plaats
gelegen is in de strijdkracht hunner or
ganisaties, maar dat ze zijn menschen,
die als menschen erkend worden, dat zij
als mensch een plaats innemen in het
bedrijf, waaraan ze iederen dag hun
werkkracht geven. Dat de levensbeper
kingen, die zij hebben te aanvaarden,
niet voortspruiten uit de willekeur of het
eigenbelang van personen of groepen,
maar een onafwendbaar gevolg zijn van
de zakelijke, onveranderde economische
verhoudingen, waaraan ieder lid der ge
nieenschap op zijn wijze onderwor
pen is.
^e toepassing hiervan zal niet ge
makkelijk zijn: hiervoor is geen alge
meen schema te geven. Het zal finan-
cieele offers kunnen kosten: van baten
(Van onzen Stockholmschen
briefschrijver).
Ergens in dén wondermooien sche
ren archipel tusschen Stockholm en de
Oostzee, m dat wereldje van breede,
altijd door den wind gekruifde wateren
en rotsige, met dennen en berken be
groeide eilanden ligt, door blanke bran
ding omkranst, groot met golvende wei
den en akkers tusschen de bosschen,
mooi met bonte, weeldige natuur, het
„Eiland der Kinderen". Dat is de va-
cantiekolonie van de groote stad, daar
brengen duizenden bleekneusjes eiken
zomer een groot deel van hun vacantie
door, om er bruin te branden in de zon,
die hier in de scheren altijd feller lijkt
te schijnen dan op het land, om een
flinke dosis gezondheid en kracht op te
doen voor den zes maanden langen win
ter, wanneer zij moest leven in de duffe,
donkere kamertjes van de huurkazernes,
Waaraan Stockholm zoo bijzonder rijk is.
die in beter tijd den arbeid zullen moe
ten toevloeien, waar ze vroeger naar
elders vloeiden. Het zal offers eischen
aan beginselen en rechten, die tot nu
toe als van zelf sprekend werden be
schouwd. Het zal echter vooral ver-
eischen persoonlijke eigenschappen en
persoonlijke verhoudingen, die het ver
trouwen van den arbeider, den wil om
mede te werken en de bereidheid een
offer te dragen, kunnen doen groeien
die hem ook grond moeten geven voor
de zekerheid, dat het zijn zaak is, die hij
dient, dat in beter tijden ook zijn belang
in de onderneming gewaarborgd is. Het
eischt de bijzondere kwaliteiten van een
leider niet slechts van een industrieele
onderneming, maar een leider van een
levende gemeenschap. Het is in iedere
gemeenschap, ook die der onderneming,
niet alleen het systeem, maar meer nog
de menschelijkheid, waarmee het uitge
voerd wordt, die den geest bepaalt; en
het komt vóór alles op dezen geest aan.
De vraag waarom het nu vooral gaat
is: hoe kan op grond van de bestaande
verhoudingen de economische en maat
schappelijke dreiging, die over onze
samenleving hangt, overwonnen worden
voordat de vernieling nog verder
gaat? Hiertoe is vóór alles noodig: de-
derzijds de werkelijkheid te zien en te
aanvaarden. Dit eischt eenerzijds erken
ning van de dwingende economische ver
houdingen, die geen macht van organi
saties of politiek kan veranderen. Maar
het eischt anderzijds erkenning van de
mentaliteit, die een zeer belangrijk deel
van ons volk bezielt, die, voor wie zich
indenkt in het standpunt der arbeiders,
verklaarbaar is en waaraan door ratio
nalistische economische redeneering
zeker niets te veranderen is. De econo
mische en de psychologische realiteit
zullen beiden wederzijds erkend moeten
worden en op grond van deze twee zal
getracht moeten worden het afbrokke
lende economische- en maatschappelijke-
leven opnieuw op te bouwen. De voor
deelen, die hiermede verkregen zullen
worden, zijn waard, dat hiervoor eenige
nadeelen aanvaard worden.
Het gaat nu, wederzijds, niet meer
om gelijk hebben, niet om phrases en be
ginselen, het kan alleen nog maar gaan
om het erkennen van de werkelijkheid,
om het aanvaarden van nieuwe verhou
dingen, die deze oplegt. Om het inzicht,
dat al het leven groei is en verandering
ook dat der samenleving; en dat
andere tijden een andere geestelijke in
stelling vereischen. Alleen in deze we
derzijdsche volkomen aanvaarding der
werkelijkheid kan de weg gevonden
worden, die zal leiden uit de werkloos
heid kan het materiaal gevonden
worden, dat benoodigd is voor hechter
opbouw onzer economische samenleving,
voor den opbouw van de gemeenschap
van ons volk.
MIDDELBURG.
De Arbeidsbeurs in 1930.
Aan het verslag' over 1930 van den
Dienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling (tevens Districts-Ar-
beids'beurs voor de gemeenten tusschen
Ooster- en Wlester-Schelde) is het vol
gende ontleend:
Het jaar 1930 zette slecht in, voor
zooverre hel de plaatselijke arbeidsmarkt
betrof. De „Vitrite Wlorks" ging over tot
vrij regelmatig ontslag, terwijl ook uit
andere landsgedeelten Middelburgsche
werklieden wegens slapte terugkeerden.
Ook uit België kwamen een aantal ar
beiders haar hier terug. De ijzergieterij'
der firma Boddaert en Co. werd in de
maanden Maart en April wegens gebrek
aan orders gedeeltelijk stop gezet, en
konden de werklieden slechts om de
week werken. Gelukkig voindl deze fabriek
met Mei weer uiteer werk, terwijl ook fin
die maand in de bouwvakken een op
leving viel waar Le nemen. Diaar tegen
over stond échter dat d'e Meelfabriek den
9 Mei wederom stop werd gezet. Ook
in andere bedrijven deed de crisis zich
meer en meer voelen, zoodat het aantal
werkloozen beduidend toenam, vooral
ook omdat de ingetreden verbetering in
Het heele eiland is één groote vacan-
tiekolonie. Er staan groote en kleinere
landhuizen en in elk daarvan wonen 's
zomers eenige tientallen kinderen en
een paar geleidsters. De oudsten helpen
wat mee in het huishouden, er wordt
lang geslapen, er wordt veel in de open
lucht gespeeld, er wordt veel gegeten,
als het weer het toelaat loopen de kin
deren den halven dag in zwempakjes en,
waar het water zoo nabij is, wordt er
natuurlijk ook gezwommen en gebaad.
De stadskinderen doen gezondheid met
lepels op en als in September de scho
len weer beginnen en op het Eiland der
Kinderen de luiken voor de ramen gaan,
dan hebben er vijfduizend paar voetjes
over de wegen en paadjes getrippeld,
dan zijn er vijfduizend magere stadst-
kindertjes tot stevige jongens en meisjes
gezonde, bruine peuters veranderd.
Maar.... wie moet dat betalen?
Wel, een speciaal voor dit doel opge
richte vereeniging brengt jaarlijks onge
veer 250.000 kronen bij elkaar en de
gemeente Stockholm geeft een subsidie
de bouwbedrijven van korten duur bleek
te zijn. De plaatselijke werkverschaffing
aan den Kleverskerkschen weg kon niet
in die mate worden uitgebeid', dat allen,
die daarvoor in aanmerking kwamen,
geplaatst konden worden, zood'at naar
andere middelen moest worden uitgezien
Na overleg met liet Departement van
Binnenlandsche Zaken werdein den 1G
Juni 36 werkloozen uit deze gemeente
geplaatst bij de Rijkswerkverschaffiug te
Wiilteveen. Den 14 Juli gingen deze, men
schen in staking, terwijl z'ij den 28 Juli
d.a.v. wederom naar Du-en te vertrokken.
In het laatst van Augustus werden
bij de Kon. Maatschappij „De Schelde"
le Vlissingen een aantal losse werklie
den, timmerlieden en schilders ontsla
gen.
In September werden door de „Vi
trite Works" weer enkele arbeiders aan
genomen, terwijl half November de
Meelfabriek weer 'begon te draaien.
Met ingang van 1 December werd de
Rijkswerkverschaffing te Witteveen tij
delijk stop gezet, terwijl ook de ijzer
gieterij opnieuw tot ontslag moest over
gaan.
Zoo eindigde 1930 met een buitenge
woon groot aantal werkloozen, terwijl
1931 zeer slechte vooruitzichten bood.
De slechte toestand op de plaatselijke
arbeidsmarkt weerspiegelt zich ook in
de bemiddelingscijfers. Het aantal aan
biedingen van werknemers steeg van
2173 op 2759, terwijl de werkgtevers-aan-
aanvragen daalden van 1420 op 1331.
Met inspanning' van alle krachten wist
de directie het plaatsingscijfer1 te vergr.oo-
ten en te brengen van 1037 op 1129.
Evenals het vorige jaar kwam de z.g.
„kleine Commissie" regelmatig bijeen om
de aanwijzing voor dc. werkverschaffing
te regelen. De uitzending naar de Rijks-
werkverschaffing' in Drente had, na me
dische keuring, plaats in overleg met de
vertegenwoordigers van de Bestuurders-
bonden.
Door de buitengewone drukte zag de
directeur van den Diiensjt zich genood
zaakt oim ontslag te tiemten als secretaris
dier Vereeniging. Aangezien hij echter
bestuurslid 'bleef, kon de nauwe samen
werking bestendigd olijven.
De Provinciale Emigratie-Commissie
hield een algemeene vergadering le Mid
delburg, onder voorzitterschap van mr.
Van Dusseldorp, lid van Ged'. Staten.
Deze vergadering was bezocht door
een grool aantal Gemeente-bes turen lé
den der Commissie en correspondenten
der Arbeidsbemiddeling.
Alhoewel het secretariaat aan een aan
tal personen inlichtingen heeft verstrekt,
kwam er van daadwerkelijke emigratie
weinig, voornamelijk door de inmiddels
ingetreden inzinking op lalnd- en tuin
bouwgebied in Canada en andere over-
zeesclie gewesten.
Tijdens dit verslagjaar werdén dooi
den Dienst 92 arbeiders buiten de ge
meente geplaatst.
In liet begin van het jaar mocht de
directie er in slagen een 11-tal onge
schoolde arbeiders in België le plaat
sen, die echter in het laatste halfjaar ge
deeltelijk naar Middelburg terug kwa
men. In Frankrijk plaatste z'ij 1 melker-
veeverzorger, terwijl door tusschenkomsl
van de arbeidsbeurs in Oberhausen 3
melkers geplaatst werden in het Rijnland.
Zeer duidelijk bijkt uit den betreffeo-
den slaat dat de werkloosheid iu de
plattelands-gemeenten, behoorende tot
het district, veel grooter afmeting had
aangenomen dan in de vorige jaren.
Deze toename is in hooldzaak le wijlen
aan de crisis in den landbouw. Regel
matig hadden besprekingen plaats met
verschillende Gemeente-besturen, cor
respondenten der Arbeidsbemiddeling en
het Bestuur dec Zj. [L. M. Gelukkig kon
de beurs verschillende personen plaatsen
bij de Zuiderzee-werken en Wiieringer-
meerpolder. Men hoopt in de toekomst
door de speciale vakafdeeting Landbouw
nog meer resultaat te bereikekn voor de
plattelandsbevolking. Onbegrijpelijk en
jammer dat sommige Gemeentebesturen
nog steeds niet het nut inzien van 'een
behoorlijk funclioneerend correspondent
schap.
Een vergelijking met liet vorige jaar
doel zien, dat er in de samenwerking dei-
correspondenten nogal wijziging kwam.
In tegenstelling met het vorige jaar
van 85.000 kronen. Maar dat is nog lang
niet genoeg. Nu is liet hier in Zweden
zoo langzamerhand bijna gewoonte ge
worden, dat rijke lieden, als zij hun zes
tigsten verjaardag vieren, hun kapitaal
met eenige tonnen verminderen ten be
hoeve van instellingen van liefdadig
heid, terwijl anderen in hun testament
bepalen, dat hun heele bezit tot een
fonds gemaakt wordt, waarvan de op
brengst een dergelijke instelling ten
goede komt, hetgeen niet zelden neefjes
of nichtjes er toe brengt een proces te
beginnen, om het testament ongeldig en
hen tot erfgenamen te laten verklaren.
Er zijn nu vier fondsen, twee van een
half millioen en twee van 400.000 kro
nen, waarvan de geheele opbrengst voor
het Eiland der Kinderen is bestemd.
Maar omdat men ook dan nog niet ge
noeg heeft vijfduizend kinderen kun
nen heel wat op heeft men den der
den Zaterdag van September tot „Dag
der Kinderen" gemaakt, een dag, waar
op men op alle mogelijke manieren de
hoofdstedelingen geld uit den zak tracht
►0253H
(Ingez. Med.)
daalde het aantal verzekerde arbeiders
en wel van 1605 op 1573.
Het aantal werkloozc dagen steeg van
14.315 op 26.134; dat der uitkeeringsda-
gen van 11.496 op 18.539, terwijl in 1930
uitgekeerd werd f 37'.DOil legen/ f 21.983
in 1929.
VLISSINGEN.
yTn de Vrijdagmiddag gehouden
raadsvergadering waren de heeren Paap
en Huson afwezig.
De voorzitter deelde mede, dat de
heer Edelman zijn benoeming tot wet
houder heeft aangenomen en weinsclïte
hem geluk, waarna dc heer Edelman de
hoop1 uitsprak dat hij de krachten, die hij
nog heeft, mag besteden aan hel waar
achtig heil der gemeente.
Overgelegd werd het verslag der ge
meente over 1930, en medegedeeld, dat
Bi. en W|. besloten hebben tot opschorten
van hel eervol ontslag aan den heer H.
G. de Wit, hulpkeurmeester bij den vee-
en vleeictikeuringsdienst tot uiterlijk 1
December 1932.
Samengesteld werden de commissies
van bijstand uit den raad.
ToL lid van de commissie van. toezicht
op hel L. O. benoemde de raad' mtet 13
stemmen den heer M. L. Kerpestein, te
gen 2 op den heer P. Zwaai en 2
blanco. Achtereenvolgens vereenigde de
raad zich z. li. s. met de voorstelljen.
lot reorganisatie van liet vervolg onder
wijs, waarbij de heer Van Hal hierover
zijn tevredenheid betuigde; tot beschik
baarstelling van de benoodigde gelden
voor het aanschaffen van leermiddelen
ten behoeve van de Oranjescliool en de
Chr. Ulo-school.
De verschillende reeds vermelde re
keningen van instellingen werden goedge
keurd en die Van de gemeente voorloopig
vastgesteld.
Hierna vereenigde de raad) zich met de
voorstellen tot wijziging van de rooi
lijn van den Singel, tot aankoop van een
gedeelte sloot aldaar van den Slaat, en
tot opzegging van de pacht vandweep er-
ceelen grond nabij de Steenhuisstraat.
Bij de aangenomen voorstellen tot ver
koop van grond wenschte de heer Van
Oorschot geacht Le worden le hebbenn
tegengestemd, omdat hij voor uitgifte
van grond in erfpacht blijft en daarop
bij de begrooting hoopt terug te komen.
Nog werden aangenomen de voorstel
len Lot aankoop van grond, aan de Kerk
hoflaan; tot wijziging der verordening op
het grondbedrijf, lol het verleenen van
pensioen ais wethouder aan den heer
M. Laernoes en lot het verleenen van. het
bouwcrediet aan Goed W|onen voor voor
21 woningen, nadat de heer Woltering
nog opgemerkt had zulkeen voorstel toch
in financiën zou moeten worden behan
deld, wat de voorzittei- ten volle be
aamde, maar het gold hier een spoedge
val.
Biij de rondvraag deed de heer Van
Oorschot enkele klachten hopren over
te kloppen ten bate van het werk op
het Eiland der Kinderen.
Dit is wel de gezelligste, de vroolijk-
ste, de leukste dag van liet geheele
Stockholmsche jaar. Overal vlaggen,
overal drukte, overal wat te doen. De
voornaamste geld-uit-de-zak-klopperij is
de groote tombola. Weken van te voren
is die al aangekondigd met groote doe
ken over de straten, met doeken aan
alle brugleuningen, met reclameborden
om de lantaarnpalen, met overal groote
aanplakbiljetten waarop je, tenzij je er
met je neus vlak bij gaat staan, alleen
de getallen van de hoofdprijzen leest:
50,000, 40.000, 25.000. En op alle mo
gelijke en onmogelijke plaatsen, op
schuttingen, op winkelruiten, op lan
taarnpalen, vind je kleine affiches, ge-
teekend door de beste Zweedsche cari-
caturisten, met vermakelijke voorstel
lingen van heeren, die droomen dat ze
te laat komen om nog een lot te be
machtigen, van menschen die den eer
sten prijs gewonnen hebben, van heertjes
begraven onder zakken vol goud, enz.
het gasthuis nu hij van de regenten
daarop geen antwoord ontving. Ten eer
ste moet ondeugdelijke visch verstrekt
zijn, ten tweede moet een meisje ont
slagen zijn, dal ziekte zou simuteeren,
doch spoedig1 wel degelijk ziele bleek le
zijn en nu/ f 50 schadevergoeding heeft
gekregen, ten slotte moet de verhouding
tusschen den vader en de moeder en 't
personeel' nimmer goed zijn.
Een onderzoek werd toegezegd even
als naar klachten van den heer v. d.
Beke Callenfels over het onderhoud van
de begraafplaats Vredehof en over het
onderhoud van den Spuiboezem door
den polder Walcheren.
Naar aanleiding van een schrijven van
den heer Huson, dal hij ontslag neemt
als regent van het Gasthuis bracht de
voorzitter dank voor alles wat de heer
Huson als zoodanig heeft gedaan en
sloot hierna de vergadering.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
AXEL. Donderdagavond vergaderde de
vereeniging „Ambaichtsbelang" aldaar
Het jaarverslag over 1930 luidde gun
stig. Er waren 29 leerlingten en de des
sen hadden een goed' verloop. Het aan
tal donateurs bedraagt 39. Ook de pen
ningmeester had een gunstig verslag. Er
werd in 1930 begonnen met een batig
saldo van f 908.44, (terwijl de inkom
sten f ,2.476 bedroegén, waarvan) f 151.40
voor schoolgelden, subsidie van hel Rijk
f 1000, id. van de gemeente f 537 en
contributie honoraire leden' f 58. De uil-
gaven bedroegen f 2.276 w. o>. f 11272)
voor jaarwedden der onderwijzers en de
rest aan leermiddelen en algemeene on
kosten. Er is dus een batig saldo 'van
f 1.108.
Als onderwijzer voor den aanst. cursus
werden benoemd de heeren J. II. Iloebé,
J. R. de Jonge, D. v. d. Berg en J. de
Ridder, allen te Axel.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
Gemeenteraad van Aardenburg.
AARDENBiURG. Vrijdag kwam de raad
in fspoedeischende vergadering bijeen.
Als eenig punl der agenda, werd! behan
deld een voorstel van Bi. en W'. om
over le gaan tot aamslchaffing van een
Mercedes automobiel motor brandspuit
van de N.V. voorheen firma A. Bikkers
en Zoom le Rotterdam, op voorwaarde,
dat de firma de kleine motorspuit terug
neemt, en om een leening aan te gaan
van f «2000, af le Jiosisten in 10 jaren.
Z. h. sl. werd dit voorstel goedgekeurd.
De heer Catsman, acht "het ook
wenschelijk om tegelijk uniformlen aan te
schaffen met jas, broek en pet en wat
verder nog noodig mocht zijn.
Spr. steh voor, om voor alle man
schappen, 10 in getal, aan te schaffen
een korte jas, een leeren muts, die ook
den hals goed bescnermt, broekspijpen
en (voorzoiover noodig, gummilaarzen.
Verder, zegt de heer Catsman zit op de
affiches, die alle stimuleeren, een lot te
koopen vóór het te laat is. En dan ver
schijnen op een goeden dag op hoeken
van straten, bij tramhaltes, op pleinen,
op alle plaatsen waar maar veel men
schen komen, kleine stalletjes met
groene trommels, waarin groene lootjes
zitten, waarin voortdurend menschen
van allerlei slag grabbelen om dan ver
stolen, met een van verwachting klop
pend hart, even gauw te kijken of ze
een winst-lot dan wel een niet-lot heb
ben. Op een winst-lot kun je een eigen
huis of 25.000 kronen of een auto, een
motorboot, een paard, een ameublement,
een cadeaubon voor een waarde van
enkele duizenden kronen of van ten
minste vijf kronen, krijgen. En met een
niet kun je 50.000 of 40,000 of een land
huisje of 10.000 of een cadeaubon van
ten minste 50 kronen winnen. En boven
dien heb je met een niet-lot voor de
helft van den prijs toegang tot biosco
pen en schouwburgen, krijg je in een
groot aantal winkels 10 procent korting,
zoodat iemand, die handig is met zijn
