provinciale JJeeuwsche
WEEI&fWIMD
m
GISTEREN^ HEDEMMl''(',ll,J
Twee bladen.
DONDERDAG 10 SEPTEMBER 19 3 1.
Eerste Blad.
174e Jaargang.
BINNENLAND.
DE RIJKSBEGROOTING 1932,
Herman de Man,
ZEELAND,
SlOGHACHTlG
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad ADonneznentsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeel'ingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daavoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Tèlefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen; van 17 regels 2.10; elke rege.'
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk-
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" aï
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent
No. 2 13,
DEFILé VOOR DE KONINGIN,
Op zijn doormarsch. naar de leger
plaats bij Oldebroek heeft het le Regi
ment Veld-artillerie in garnizoen, te
Utrecht veer de Koningin gedefileerd.
Dit défilé had, begunstigd door prach
tig weder plaats des morgens om half 11
op het Soerensche Veld benoorden Hoog
Soeren. De Koningin verscheen aldaar
met gevolg te paard en sloeg te paard
zittende het voorbij trekken der troe
pen gade.
Na afloop betuigde H.M. Hare te
vredenheid over het defileeren van het
(regiment.
DE ONTHULLING VAN HET
LORENTZ-MONUMENT,
Zooals bekend geschiedde de onthul
ling van het monument voor Prof. H,
Lorentz in het park Sonsbeek te Arn
hem door Prinses Juliana, namens de
Koningin,
Na de rede van dr. de Visser begaf
Prinses Juliana, begeleid door dr, de
Visser, zich naar het monument, waar
zij, terwijl de A. O. V. het Wilhelmus
deed hooren, het omhulsel van de figuur
verwijderde. Namens de Koningin legde
de Prinses daarna een grooten krans
aan den voet van de figuur.
Graaf van (Lynden van Sandenburg
legde "n 'krans namens 't Lorentzf-comité,
de burgemeester van Arnhem 'n namens-
de gemeente Arnhem. Verder werd nog
een krans gelegd namens den Leidschen
senaat en een palmtak door mejuffrouw
R. van Lonkhuyzen, een leerlinge van
het Lorentz-lyceum te Eindhoven, na
mens deze inrichting.
Nadat het kinderkoor weer eenige lie
deren had ten gehoore gebracht, volgde
een rede van prof, dr. A. D. Fokker uit
Leiden, die een overzicht gaf van Lo
rentz wetenschappelijk werk. Na Prof.
Fokker sprak de burgemeester van Arn
hem mr. S. J, R, de Monchy, die Lorentz
jongelingschap te dier stede, toen, op de
H.B.S. zijn fenomenalen aanleg reeds
bleek, memoreerde, en herdacht, dat Lo-
rentz op 19-jarigen leeftijd reeds candi-
daat in de wis- en natuurkunde was, en
24 jaar oud, professor te Leiden werd.
Het monument beeldt aldus xn!r.
de Monchy Prof. Lorentz' af
iads man van wetenschap tusl-
schen drie zijner voorgangers en drie
zijner geestelijke erfgenamen.
„Maar de beeldhouwer deed het naar
het mij voorkomt, ook spreken van den
beminnelijken, bescheiden mensch, die
Lorentz was. Mag ik, zeide spr., één
trekje van zijn karakter noemen, waar
bij onze gemeente betrokken was? Van
zijn vader had prof. Lorentz eenige een
voudige huisjes geëerfd, die de gemeente
op een gegeven oogenblik voor de uit
voering van een saneeringsplan wilde
aankoopen. Over de koopsom sprak hij
nauwelijks, maar wat hij het gemeente
bestuur wel op het hart bond, dat was
om toch vooral te letten op de belangen
van zijn huurders, die straks de huisjes
moesten verlaten."
Burgemeester de Monchy nam hierna,
namens de gemeente Arnhem het mo
nument in beheer en onderhoud over.
Het kinderkoor zong hierna het Wien
Neerlands Bloed, waarbij alle aanwe
zigen zich van hun zetels verhieven.
Hierna werd in het hotel Sonsbeek de
thee gebruikt,
De R.-correspondent van het Handels
blad meldt;
Van een zijde, die ten aanzien van
s lands financiën allerminst gebrek aan
ervaring heeft en zich voor den finan-
cieelen stand van zaken uit den aard
zijner positie bijzonder interesseert, ver
nam ik, dat het tekort op de komende
begrooting op ongeveer vijftig millioen
geschat wordt.
Daarvan zal men dan 35 millioen ho-
pen te vinden door verhooging van ons
tarief van invoerrechten en door een
benzinebelasting, terwijl dan verder
door bezuinigingsmaatregelen ten slotte
een verlaging der uitgaven met 15 mil
lioen bereikt zal moeten worden.
Of dit laatste resultaat echter reeds
in den loop van een jaar te verwezen
lijken zal zijn, staat nog zeer te bezien!
Men bedenke bv. eens, hoe de door mi
nister Colijn indertijd op Onderwijs aan
gebrachte netto-bezuiniging van 40 mil
lioen (nl. een daling van 204 tot 164
millioen, waarmee in 1923 werd aange
vangen pas in 1926 bereikt werd).
I'k! kan aan het bovenstaande nog toe
voegen, dat mijn zegsman te kennen gaf,
dat in zijn oogen de schatting van het
tekort heel wat te optimistisch was en
dat het in de praktijk eerder op 60 a
65 millioen zal neerkomen, zoodat men
in dat geval dus niet 15, doch 30 mill,
zal moeten bezuinigen
DE POLITIEKRUISER NAUTILUS AAN
HET VISSCHERIJTOEZICHT
ONTTROKKEN,
Het hoofdbestuur der reedersvereeni-
ging voor de Nederlandsche Haringvis-
scherij heeft het volgend telegram ge
zonden aan het Ministerie van Defensie
en van Binnenlandsche zaken en land
bouw.
Het hoofdbestuur reedersvereeniging
Ned. Haringvisscherij protesteert tegen
onttrekking van politiekruiser „Nauti
lus" aan het visscherijtoezicht in den
druksten tijd van de Noordzeevisscherij
zonder belanghebbenden daarin te heb
ben gekend; wijst er op, dat de Nautilus
het eenige Ned. politievaartuig is met
een behoorlijken radio-zender en alleen
daardoor reeds groote diensten kan be
wijzen aan de Ned. haringvisscherij wan
neer het zich tusschen de haringvloot be
vindt. Herinnert er aan, dat het schip
is gebouwd voor het visscherij-Loeziclit
en visscherijondcrzoek, dringt met klem
aan op terugzending van de Nautilus
naar de visscherijgronden om de Zuid,
eventueel op uitzending van een anderen
kruiser, voorzien van een sterken radio
zender naar de visseherij ten behoeve
van het Ned. haringvisscherijbedrijf.
Het bestuur ontving van den Minister
van Defensie het volgende telegram:
„In antwoord op Uw telegram bericht
ik U, iierugzendjing „Nautilus" niet in
voornemen ligt, aangezien de „Vulcanus"
volgens vaarplan heden uit Newcastle
naar vischterrein vertrekt.
BENZINEBELASTING EN
VERHOOGING VAN HET INVOER-
RECHTENT ARIEF
Naar de N. R. C. verneemt, ligt het in
het voornemen der regeering, ter be
strijding van het verwachte tekort op de
begrooting 1932, voorstellen te doen tot
invoering van eene benzinebelasting en
tot verhooging van het tarief van in
voerrechten tot een algemeen tarief van
12 pet.
Voorts verneemt het blad van andere
zijde, dat voorgesteld zal worden een
terugstorting van de batige overschotten
van vorige dienstjaren, hetgeen natuur
lijk beteekent, dat men voor die reeds
bestede bedragen zou moeten gaan
leenen. Ook zouden de stortingen in het
Invaliditeitsfonds worden geschorst en
zou er bezuinigd worden op de Zuider
zeewerken.
BEBOUWING AAN PROVINCIALE
WEGEN,
De provinciale Utrechtsche commissie
tot instandhouding en bevordering der
schoonheid van stad en land heeft aan
Ged. Staten der provincie Utrecht een
schrijven gezonden in verband met de
bebouwing aan den weg Amersfoort
Doorn, waarin bedoelde commissie ver
zocht zoodanige maatregelen te willen
nemen, dat de bebouwing langs en ter
zijde van dien weg zooveel mogelijk
worde beperkt en in het algemeen het
bouwen langs en terzijde van provinciale
wegen worde tegengegaan.
Mochten bedoelde maatregelen ach
terwege blijven, dan zal zich een krach
tige drang openbaren tot het bouwen
langs de fraai aangelegde, niéuwe of ver
beterde provinciale wegen, met het ge
volg, dat het nuttig effect van de daar
aan ten koste gelegde millioenen zeer
nadeelig zal worden beïnvloed.
OPHEFFING LOCOMOTIEF-DEPOT,
Naar de Maasbode verneemt heeft de
directie van de Nederlandsche Spoor
wegen besloten het locomotiefdepot tie
Schagen met ingang van den a.s. winter-
dienst (4 October) op te heffen. Hef
door dezen maatregel overcompleet ko
mende personeel wordt naar andere
standplaatsen overgeplaatst.
DE INTELLECTUEELE TOENADERING
TUSSCHEN NEDERLAND EN BELGIE,
De Nederlandsche afdeeling van ide
Technische Oommissie, bedoeld in het
verdrag betreffende intellectueele toe
nadering tusschen Nederland en België,
heeift de volgende Nederlandsche hoog-
1eer aren aangewezen om vóór de a.s.
Ke.rstvacantie voordrachten te houden
aan Belgische universiteiten: prof dr.
W. J. de Haas (Leiden) aan de uni
versiteit te Brussel; prof. dr. G. W.
Kernkamp (Utrecht) aan de universiteit
te Leuven; prof. dr. F. M. Jaeger (Gro-
In harre eenzaamheid kan 't nooit
goed zijn, want dat vormt geen groot
verband tusschen hunkerende men-
schen; ieder menschenhart dijt dan uit
tot een eenzame hooge woning van ver
langen, En zóó eenzaam alleen God te
dienen, dat is maar enkelen gegeven.
ningen) aan de universiteit te Brussel;
prof. dr. P. Zeeman (Amsterdam:) aan de
universiteit te Gent; prof. dr. J. van Gin-
neken (Nijmegen) aan de universiteit te
Luik; prof. dr. F. E. Scheffer (Delft)
aan de universiteit te Gent.
Over uitzending van een hooigleeraar
van de Vrije Universiteit te Amsterdam
worden nog onderhandelingen gevoerd.
Naar Havas uit Parijs meldt, heeft
de heer de Caslellane, oud-president' van
den gemeenteraad van Parijs, het insigne
van groot-officier van de Oranje Nassau-
orde ontvangen, ter herinnering aan het
bezoek van de Koningin aan Parijs.
De Indische Volksraad heeft met 45
tejgen 10 stemmen het onttwerp tot in
stelling van een vermogensbelasting aan
genomen.
In de gistermiddag gehouden verga
dering van den gemeenteraad le N ij m e(-
,gen werd het voorstel van B. en W(
om zonder voorwaarden le bewilligen in
de kostenverdeeling inzake den bouw van
de Waalbrug met 22 tegen 15 stemmen
aangenomen.
De aanbesteding voor liet eerste werk
aan den dijk bij Lent zal op 17 (September
a.s, plaats henben
Het Genootschap „Vrij Nederland"
heeft het college van B. en W. van alle
groote gemeenten in Nederland verzocht
bij de gemeenteraden een voorstel aan
hangig te willen maken, dat Lot strekking
heeft accumulatie van inkomens te voor
komen o.a. door het uitsluiten van de ge
huwde of (daarmee gelijk te stellen;)
vrouw voor igemeen'tehetrekkingen met
uitzondering van de kostwinnares voor
het gezin.
I-IET ONGEVAL OP DE
„ORANJE NASSAU" VOOR DEN
RAAD' VOOR DE SCHEEPVAART,
De Raad voor de Scheepvaart heeft
gistermiddag een uitgebreid onderzoek,
dat van half twee tot bij vijven duurde,
ingesteld naar de oorzaak van de onge
vallen, overkomen aan het s.s. „Oranje
Nassau" van de mij. „Zeeland
Eerst is behandeld het geval van den
kwartiermeester C. van der Kop, die bij
het schoonmaken van een boot over
boord viel en overleed. Er zijn sinds
dien maatregelen ter grootere beveili
ging van de bemanning bij zulk werk ge
nomen.
Toen is behandeld het ongeluk van
den 15en Aug., waaromtrent wij in ons
blad destijds uitvoerig berichtten.
De gezagvoerder, kap. A, Ouwe
hand, deelde mede, dat hij, op de brug
staande, stoom en vuil zag opvliegen.
Hij vernam toen van den hoofdmachi
nist, dat er ernstige ketellekkage was.
Appèl werd gehouden waarbij Van Zwe
den ontbrak. Even later werd hij boven
gebracht. De marinedokter was onder-
tusschen gearriveerd; denzelfden nacht
is de stoker in het marine-hospitaal
overleden. Hij was een 64-jarige man,
die binnenkort gepensionneerd zou
worden.
Twee maanden tevoren waren de
stoomketels nog gekeurd.
De hoofdmachinist van de
„Oranje Nassau" vertelde, dat de be
wuste ketel den vorigen dag een kleine
lekkage had gehad. De stoker vertelde
aan get., dat hij vermoedde, dat het een
klein, lek in de vlampijp was. Get. heeft
de lekkage gerapporteerd aan insp. Van
den Broeke van den technischen dienst
der „Zeeland", die den volgenden dag
een ketelmaker heeft gestuurd. Get. is
niet zelf naar de lekkage gaan kijken,
's Middags om 2 uur vulde de machine
kamer zich opeens met stoom, waarop
get. den kapitein de ernstige lekkage
heeft gerapporteerd. Get. heeft daarna
de deur van de machinekamer laten
openen; er was veel heet water op den
grond; op de stookplaat lag een massa
kolen enz. Reeds toen hij de eerste
maal bij den ketel kwam, had get. Van
Zweden al opgemerkt, die brandwonden
had, doch zich niet op een gevaarlijke
plaats bevond.
Het raadslid de heer W eydenaar
verbaasde zich erover, dat de hoofdma
chinist, zich den vorigen dag en den
ochtend van den 15den niet persoonlijk
van den toestand op de hoogte heeft ge
steld. Er is hier, aldus spr., een hoogst
gevaarlijk ongeluk gebeurd, het schip is
„door het oog van een naald gegaan".
Ongeveer 33 ton water is in ongeveer
tien minuten uit den ketel geblazen.
De heer J. J. van den Broecke,
inspecteur van den technischen dienst
van de Mij. „Zeeland", heeft wel twee
ketelmakers naar boord gestuurd, doch
ook hij is niet zelf den toestand gaan
opnemen.
De ketelmakers konden geen lekkage
vinden. Later is de baas zelf meegegaan
en werd een lekke steekbout ontdekt.
Get. merkte, desgevraagd, op, dat de
ketels van de Oranje Na'ssau goed onder
houden worden, maar.... ze zijn 2 2
jaar oud, wat zich in verschillende
gebreken openbaart.
De hoofdingenieur van het Stoomwe
zen te Dordrecht, schrijft het ongeval
o.m. hieraan toe, dat de ketel door het
alle dagen opstoken veel geleden
zal hebben. Het snelle opstoken op den
15den kan tot het ongeluk hebben bijge
dragen, maar volgens get. was het an
ders toch gebeurd. Om voortaan derge
lijke ongelukken te voorkomen, worden
alle steekbouten vernieuwd.
De hoofdinspecteur voor de Scheep
vaart, de heer F o c k, zeide, uit de ge
tuigenverklaringen den indruk te heb
ben gekregen, dat dit ongeval niet te
voorkomen is geweest.
Op verzoek van den inspecteur van
de „Zeeland" was een commissie be
noemd door de directie dezer maat
schappij, om een onderzoek naar den
toestand op de „Oranje Nassau" in te
stellen. Deze commissie heeft uitge
maakt, dat de ketels bruikbaar waren.
Uit de verklaringen van den techni
schen inspecteur heeft spr. de overtui-
ging gekregen, dat deze er al eenigen
tijd van overtuigd was, dat de ketels zeer
précair waren. Rekening ermee hou
dende dat de technische dienst de ver
zorging der scheepsmachines behandelt
als het schip aan den wal ligt, spreekt
de hoofdinspecteur toch zijn a f k e u
ring uit over het gebrek aan belang
stelling, dat de hoofd-machinist voor het
gebrek aan de ketels heeft getoond.
De wijze van stoomstoken in deze ke
tels noemt spr. niet oordeelkundig. Het
tempo, waarin gestookt werd, was on
gewoon en gevaarlijk. Dit zal tot het
ongeluk hebben bijgedragen. Met den
ketel, die thans bezweken is, was elke
drie maanden iets niet in den haak.
Spr. besloot met te zeggen, dat men
dankbaar mag wezen, dat het ongeluk
niet nog véél ergere gevolgen heeft ge
had, en hoopt, dat in den vervolge zulke
maatregelen worden genomen, dat der
gelijke ongevallen zoo weinig mogelijk
meer zullen vóórkomen.
Uitspraak later.
ÜMT HEDEN ONTVANGEN -?pg
groote zending
FALCONREGENJASSEN
f 7Q Sft. f Zd i -ÏQ
J. HOOFTMAN Jr.'- VLASMARKT.
(Ingez. Med.)
MIDDELBURG.
Men verzoekt ons, te willen mede-
deelen, dat de afd. Middelburg van den
Ghr. Bond van Kantoor- en Handelsbe
dienden morgenavond een beslissing
zal nemen, of zij zich alsnog met
het bekende, door ons uitvoerig ver
melde, adres inzake de verplichte Win
kelsluiting, tot den Raad onzer (gemeente
zal wenden.
Tiet was gisteren wel wat frisch
maar toch goed weer voor de Molenwa
ter uitvoering van het [Middelburgsch Mu
ziekkorps en velen zijn dan ook 'komen
luisteren. Genoten is er weer volop van
het muzikaal hoogstaand programma.
De heer Jac. J. Lampert had waarlijik
geen gemakkelijk debuut als piccolo-spr
list. Een technisch veeleisichiende, maar
dankbare partij„The deep; blue Sea"
van, M. Brewer.
De jeugdige musicus loonde het instru
ment volkomen te beheerschen, speel-
Middelburg, 10 September 1931.
In het vorige etmaal was de hoogste
door ons waargenomen temperatuur van
de buitenlucht 18 °C (64 °F); de laagste
was 10K °C (51 °F), Hedenvoormiddag
9 h wees de termometer aan 12 °C;
9 h wees de thermometer aan 12 °C;
buitenlucht 14 °C (58 °F),
De temperatuur van het water be
droeg aan de zwemschool: gistermiddag
te 2 h: 16)4 °C en te 7 h: 17 °C; heden
ochtend 9 h was zij: 16 °C (61 °F).
Er is van gisterochtend 9 h tot heden
ochtend 9 h hier ter stede geen regen
gevallen of neerslag waargenomen.
De barometer rijst langzaam en regel
matig; het verloop van den luchtdruk
was in het hedenmiddag 12 h afgeloopen
etmaal als volgt:
BfV5T t6T T9V T5T T6H9?
766
765
764
e®90®®9®763
762
Wat de huiskamerbarometer zegt
REGEN [VE
OF VIND
TJATOEBL
-i na r-
1
ülGOED
VEDER
bEsreiDiG
ZWA11E
3IÖRHS8
ZEER
E15CHGDI1
m
Het weer in Europa,
(Draadloos overzicht).
Heden vertoont het hoogedrukgebied
op den Oceaan versterking en het breidt
zich, in verband met een hooge Weste
lijke luchtstrooming, Oostwaarts uit, zoo
dat verbetering van de weersgesteldheid
in een groot deel van Europa te wach
ten is. Op de Britsche eilanden heerscht
kalm, droog weer, met betrekkelijk veel
bewolking.
Skandinavië heeft nog regenachtig
koel weer, waarbij in Stenséle 12 mm
neerslag viel. Op het vaste land viel al
leen in Hamburg regen van beteekenis
en de temperatuur begint er te stijgen,
terwijl Zuid-Frankrijk zoel weer heeft,
met kans op regen of onweer.
Hedenochtend was de hoogste baro
meterstand 766.6 mm te Malinhead; de
laagste 749.7 mm te Hernösand.
Verwachting tot morgenavond
Be Bilt (per radio): Zwakke tot matige
wind uit N. tot O. richtingen, meest licht
tot half bewolkt, weinig of geen regen
in het Noorden, in het Zuiden droog
weer, iets warmer overdag.
Zon op: 5 h 25; onder 19 h 28. Licht
op 19 h 58,
Maan op: 3 h 25; onder 19 h 08.
N.M.: 12 September.
Hoog- en Laagwater.
Onderstaande opgaven gelden voor
Vlissingen; Westkapelle is 28 min.
vroeger, Domburg 23 min, v r o e g er
en Veere 38 min. later. (S springtij).
September 1931. (Z o m e r t ij d).
Hoogwater.
Laagwater.
Do.
10
12.55
7.02 19.31
Vr.
11
1.27
13.38
7.46 20.17
Za.
12
2.06
14.18
8.29 21.03
Zo.
13
2.44
14.56
9.08 21.44
Ma.
14 S
3.25
15.36
9.46 22.23
Di.
15
4.08
16.20
10.29 23.04
Wo.
16
4.49
17.09
11.15 23.51
de vlot en, zuiver, een goede aanvAnst
alzoo voor ons Muziekkorps.
De ontvangst was hartelijk, een stevig,
lang- aanhoudend applaus, dat kennelijk
tot biseering' uitnopdigide, waartoe hefl
echter juist gezien, niet kwam.
Volgende week Woensdag heeft we
der een uitvoering op het Molenwater
plaats.
Het Dionderdagsche vreemdelingen-
jbez'oék duurt telken jare langer, en het
is nog wil nimmer voorgekomen, dat
op den tweeden Donderdag in Septem
ber zooals heden 2700 passagiers en
67 aiuto's van Breskens naar Vlissingen
Werden overgezet.
