KOPER
föe&cfo&iAnt
en, %e*vuMïen'
Ubuv&v teiynd&i&Ms
7leemt Koffie, focuq!
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBÜRGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1931. No. 196.
INDISCHE BRIEVEN.
De Kon. Paketvaart opent
Indië nieuw uitzicht. Indië
en Zuid'Afrika.
MORICE GEDARD
BINNENLAND.
DE BRAND VAN HET
NEDERLANDSCHE PAVILJOEN.
HET UITSTAPPEN
VAN TRAMPASSAGIERS.
BEZUINIGINGEN BIJ
„DE VORSTENLANDEN".
DE DIENSTREGELING BIJ HET
MOERDIJKSCHEVEER.
Alle grenskommiezen in
uniform
(Ingez. Med.)
VOOR KLEINE TUINEN.
Voorbereidende werkjes voor den winter.
ZEELAND.
De Prov. Stoomvaartdienst op de
Ooster-Schelde.
MIDDELBURG.
V reemdelingenbezoek.
ZUID-BEVELAND.
(Wordt vervolgd.)
(Van onzen Kolonialen medewerker.)
Hoezeer de Kon. Paketvaart-Mij. zich
bewust is van haar roeping, de w'el-
vaart van Oost-tndië te dienen en le
bevorderen, heeft zij onlangs wederom
getoond door een van haar groote sche
pen, de „Houtman", te zenden naar
Zuid-Afrika. Het was met recht een
proefvaart, ten einde le loonen wat Indië
kan leveren en te zien, hoe men in het
zuidelijk deel van het zwarte werelddeel
de Indische waren beoordeelt. De uit
slag was verre van ongunstig, zooals de
K.P.M. trouwens op goeden gronden
•verwachtte Haar proefvaart was niet
maar een probeersel een avontuur, doch
lang vooraf overwogen en voorbereid.
Het is nu vier joor geleden, dat een van
de directeuren mij het voornemen der
maatschappij meedeelde, dte vaart op
Zuid- en 'Oost-Afrika ter "hand le nemen
en bij welslagen van de eerste proeven
een geregel'deti maandelijkschen dienst
in te stellen.
Zoo zien wij stap voor stap de K.P.M.
de groote en leidende reederij worden
voor heel Zuid- en Oost-Azië, terwijl zij
Australië en nu ook Zuid-Afrikp daarin
betrekt. Zij doet haar stappen als een
ervarene en met een koopmanschap van
de goede soort, kiezend het juiste tijd
sstip en maatregelen nemend, waardoor
de handel èn de toerist van het vreem
de gebied wordt gelokt. Indië heeft zijn
critiek op de wijze, waarop de K.P.M.
haar Indische paketvaart ten uitvoer
brengt, nietioinder stoelen en banken ge
houden en met name de vrachtbere
kening ,cp verscheidene lijnen gegispt
veelal zonder alle eischen en omstan
digheden in rekening te brengen maar
het zal nu ten volle waardeeren, dat de
K.P.M. uit eigen beweging een kost
bare daad verricht, om aan de welvaart
van het land een nieuwe bron te openen,
een kostelijke daad ook, wanneer de
verwachte gevolgen verschijnen in den
vorm van nieuwe handelsbetrekkingen.
Op de proefvaart van de „Houtman"
zijn, dank zij de onmisbare medewerking
van handelshuizen, ondernemingen en
staatsdiensten, nagenoeg alle producten,
welke Indië kan leveren, meegegeven en
vertegenwoordigers van den handel zijn
meegetrokken een herhaling in de 20e
eeuw van hetgeen de Oostinjevaarclers
vier eeuwen geleden wel deden onder
een ander bestek;, Andere vormen en
andere omstandigheden. 'Er is niet meer
een kleine .oorlog voor noodig! om zich
een plaats -te verzekeren; in onze be
schaafde wereld is de bewapening er
eene met qualiteit van waren en kaliber
van prijzen. Hel hout van Indië was in
Zuid-Afrika al lang .geen onbekende, want
vroeger werden altijd dwarsliggers voor
de spoorbanen geleverd. Evenwel kan
het Indisch hout voor lal van andere
doeleinden worden gebezigd en men mag
verwachten, dat /de monsters op de
„Houtman" zulks hebben, aangetoond. De
thee en de koffie kunnen daar evenzeer
als elders om geur en zuiverheid wor
den geprezen en het zal blijken, clat de
prijzen naar verhouding van qualiteit
zéker niet hooger zijn dan men er tot
dusverre bij invoer van andere gebieden
betaalde. Het moet wel zijn gebleken, dal
Indië, zeer wel kan mededingen.
De ontluiking van nieuwe handelsbe
trekkingen. zal niet nalaten aan het eco
nomisch en commercieel vermogen van
DOOR
Langzamerhand ;verliet; Manson pijn
huisje al meer en meer. Hij was een
groot deel van den nacht afwezig en
ondernam jllikwijls langdurige tochten,
waarvan hij het doel niet wilde zeggen,
Vooral na zijn terugkeer van deze toch
ten over het water was George goed bij
kas. Dan bracht hij voor zijn vrouw en de
kleine Alice geschenken mee, die meer
moesten hebben gekost, zooals Margaret
wel wist, dan zij in vroeger dagen ooit
hadden kunnen betalen. Het kind was
natuurlijk verrukt, maar de moeder
wenschte die geschenken naar den
bodem van de zee.
's Nachts lag ze te peinzen over al dat
geheimzinnige en was benieuwd te weten,
wat het toch wel te beteekenen had en
welken loop hun leven zou nemen.
Een scheidingsmuur was tusschen de
twee zielen opgetrokken, die tot dusver
één waren geweest. Margaret was te
verstandig om haar echtgenoot door ver
wijten of zelfs door vermaningen te be-
leedigen.
Zij had alleen haar uiterste best ge-
Indië een wending te geven. Men moet;
daarbij niet uitsluitend letten op dé po
ging in Zuid-Afrika, doch op het uitzet
ten van de betrekkingen in heel Zuid- en
Oost-Azië. Juist zulke, pogingen voeren
naar een zekere zelfstandigheid, veeleer
dan alle geredekavel over parlij schap en
program, zooals men tot weewordens toe
kan lezen in bladen en hooren in verga
deringen. Het eigen zaken doen ontwik
kelt en geelt zelfbewustzijn. Het initiatief
van de K.P.M. en de krachtige deelne
ming van den groothandel hebben een
beteekenis, die \er uit gaat boven het
toekomstig gewin in geld. Als dat zoo, is,
moet men niettemin geen stoute droom en
kweeken. Want in handelsbetrekkingen,
die het vermogen van een volk onderhou
den en verhoogen, is het niet uitsluitend
de vraag, wat men kan geven, doch wat
men kan nemen. Dat afnemen nu hangt
weer niet alleen samen met het völkscij-
fer. Indië kan veel en veel meer geven
dan nemen. D,e voortbrenging! van het ge
bied is door Westersche leiding en
Westersch kapitaal zeer ruim geworden,
maar de koopkracht is betrekkelijk ge
ring. Alle bevolkingen, samen ongeveer
60 millioen, zijn niet in staat de. afnemer
van beteekenis te worden voor vele ar
tikelen. Men kan er afzet vinden voor
katoentjes en enkele andere zaken, zoo
ruim, als bij een 'bevolking van 60 mil
lioen is te verwachten, maar bij die
enkele houdt het dan ook op. D|e Indisdhe
volken toch zijn zoo. gelukkig weinig
behoeften te hebben: daarenboven is de
koopkracht van de Indische volken ge
ring. Het equivalent, dat in de handels
betrekkingen van volken wordt gevraagd,
kan Indië met eigen volken niet bieden;
het biedt dit echter door bemiddeling van
Westerlingen .onder Nederland'sche lei
ding, die daarmee haar onmisbaarheid
-wet 't krachtigst bewijs. En 'n daad van
zco voorname strekking als die der K.
P.M. behoort zeker ook te worden ga-
degesiagen met verblijding over het per
spectief en zonder het tc miavattjen of
le overschatten.
De Parijsche correspondent van de
„Msb." meldt aan zijn blad, in verband
met de afwikkeling van de schadever
goeding van den brand van het Neder-
landsche Paviljoen dat, naclal de ver
zekering onmiddellijk een eerste uitbe
taling had gedaan, waardoor het commis
sariaat van de tentoonstelling de beschik
king kreeg over drie millioen francs vooi
den herbouw, thans een tweede uitbe
taling is geschied, weike wederom drie
millioen francs bedraagt.
De A.N.W.B. en de K.N.A.C. hebben
zicji gewend tot den Inspecteur-Gene
raal der Spoor- en Tramwegen met het
verzoek maatregelen te bevorderen,
waarbij de veiligheid zoowel van het
wegverkeer als van de trampassagiers
meer dan thans wordt verzekerd; omdat
geen algemeen geldende bepaling be
staat of de trampassagiers aan de linker-
of aan de rechterzijde van de tram moe
ten uitstappen. Het verkeer langs den
weg kan daarom niet vooruit weten of
het al dan niet m'oet stilhouden bij het
stilhouden van tramrijtuigen, ten einde
te voldoen aan het bepaalde in artikel
83 paragraaf 3 letter K van het Tram
wegreglement, waarbij het is verboden
tramrijtuigen, welke stilhouden tot het
in- en uitlaten van passagiers voorbij te
rijden aan de zijde, waar moet worden
inen uitgestapt, tenzij aan die zijde
langs de trambaan een vluchtheuvel aan
wezig is. Deze bepaling geeft tot veel
verwarring aanleiding omdat bij de in-
terlocale trams geen algemeene eenvor
daan om met haar vrouwelijke hulpbron
nen het huis zoo gezellig mogelijk te
maken voor haar man, als hij terugkeer
de. Zij stelde bewust haar invloed tegen
over dien van Adam Ducros. In haar
hart was een bitter gevoel van misluk
king, In weerwil van hun groote liefde
en den wederzijdschen band van het
kind, had de vreemdeling meer macht
over George dan zij.
Ook in een ander opzicht was de ge
wezen mijnwerker een bron van angst
voor mrs. M'anson, Zij wist zeker, dat
hij van plan was, en al zeer spoedig, haar
zuster Delia ten huwelijk te vragen. Deze
was gevleid door zijn attenties, en zoo-
als bij George van invloed was geweest,
verleende zijn welgesteldheid een zekere
mate van gewicht aan zijn persoon. Mar
garet haatte de gedachte, dat haar zus
ter, van wie zij zooveel hield, en die haar
liefste vriendin was, in de macht van
Ducros zou komen.
De gave, karakters te kunnen beoor-
deelen is in het geheel niet algemeen.
Ze is ons ongetwijfeld van groot nut, daar
zij vele vergissingen voorkomt, maar ze
is niet zelden 'n bron van angstj voor hen,
die haar bezitten, Margaret kon noch
haar man noch haar zuster door haar
helderziende oogen laten kijken.
Zij letten niet op haar waarschuwin
gen, omdat zij niet in staat waren ze te
begrijpen.
Zoo stonden dan de zaken, toen Mar-
mige bepalingen bestaan. Bij sommige
trams b.v. 'wordt juist uitgestapt aan de
zijde, waar geen verhooging of perron
aanwezig is, op een andere lijn rijden
trams van verschillende maatschappijen,
waarbij verschillende bepalingen in dit
opzicht bestaan, elders wordt weer, in
dien een tram oponthoud heeft het weg
verkeer gestremd omdat niet mag wor
den doorgereden voordat de tram in be-
weging gaat, enz. Vandaar het boven
bedoeld verzoek van de groote verkeers-
bonden.
Naar de „Java B.ode" verneemt, over
weegt de Cultuur Mij. „D.e Vorstenlan
den" ingrijpende bezuinigingen op de
personeelsformatie bij de suikerfabrie
ken. Volgens de inlichtingen van het
blad zouden alle pensioengerechtigden,
administrateurs en employe's gepension-
neerd worden. Hun aantal is vrij belang
rijk.
Naar aanleiding van een door den
A.N.W.B, en de K.N.A.C. aan den Minis
ter van Waterstaat gericht adres om
voor den vervolge de versterkte dienst
regeling van het veer te Moerdijk in
stede van op 1 Mei op 1 of medio April
te doen ingaan, desnoodig dezen maat
regel te doen beperken tot de Zater
dagen en de Zondagen der maand April,
ontvingen bedoelde vereenigingen thans
van den Minister van Waterstaat 'be
richt, dat te zijner tijd zal worden over
wogen in hoever een versterkte dienst
regeling op Zon- en Feestdagen ook in
de maand April voor het verkeer over
dat veer wenschelijk en economisch ge
rechtvaardigd is.
(Van onzen Aardenburgschen
correspondent.)
Sedert eenigen tijd is men ook hier
begonnen met het invoeren van unifor
men voor de grensbeambten bij den
dienst der in- en uitvoer. Daar echter
nog steeds niet alle commiezen in dit
uniform verschijnen, zijn we eens op in
formatie gegaan, en daarbij bleek ons,
dat het ook niet in de bedoeling van den
dienst ligt, om alle commiezen uniform
te laten dragen.
Aan het grenskantoor Sluis en de daar
onder ressorteerendè vaste post aan den
weg en trambaan van Knocke naar Bres-
kens, te Retranchement, dragen alle be
ambten uniform. Te Eede daarentegen
draagt alleen de vaste commies uniform,
doch zijn plaatsvervangers niet, zelfs niet
eens een uniformp e t. Ook aan het
tramstation te Middelburg (B.) dat onder
Eede ressorteert, verschijnen de com
miezen in burger,
Dit lijkt ons gevaarlijk en principieel
onjuist.
Zoo gebeurde het onlangs te Eede, dat
een buitenlandsch automobilist zijn trip
tiek ter inzage aanbood aan een aldaar
toevallig aanwezigen kantonnier (weg
werker) in zijn veldgroen uniform, ter
wijl hij den plaatsvervangenden commies,
die in burger was, voorbij keek.
Wat echter te doen, wanneer men
onderweg wordt gesommeerd te stoppen
door één of twee in burger gekleede
commiezen, wat in de grenszone kan
voorkomen? Moet men stoppen, met het
inderdaad niet denkbeeldige risico van
berooving, of doorrijden met risico van
bekeuring of beschoten te worden?
Het is ons overkomen, dat we op
pl.m. 5 km van de grens moesten stop
pen voor een commies in burger en
dat de wagen werd onderzocht op verbo
garet op de winderige klip naar buiten
trad om Ducros van aangezicht tot aan
gezicht te ontmoeten.
Deze was een man van ongeveer vijf
tig jaar. Zijn oorspronkelijk knap gelaat
was getaand en verweerd door het leven,
dat hij had geleid, blootgesteld aan weer
en wind gedurende zoovele jaren.
In zijn ooren droeg hij dunne zilveren
ringen. Het kwam ongetwijfeld door haar
vooroordeel tegen den man, dat de
vrouw deze oorringen meer verafschuw
de dan eenig ander uiterlijk kenmerk,
Adam was al meer dan een maand
niet op „De Klippen" geweest. Margaret
voelde zich koud worden. Zij was
nieuwsgierig naar de reden van zijn be
zoek en vreesde deze tevens.
De gewezen mijnwerker raakte met
de hand aan den rand van zijn ronde
hoed bij wijze van groet.
Neem me niet kwalijk, mrs, Man
son, ik zoek Uw man.
Hij is in de baai bezig naar makreel
te visschen, antwoordde Margaret met
een lichte trilling in de stem, die zij te
vergeefs beproefde te bedwingen.
Weet U, wanneer hij terugkomt?
Als de visch bijt, komt hij niet, zoo
lang het nog licht is, denk ik.
Hm, dus tegen achten, opperde
Ducros.
Margaret antwoordde niet, Haar ge
dachten gingen snel door haar geest.
Dagen en nachten had zij er over ge-
den vervoer van suiker of alcohol, ter
wijl een handelaar uit Eede, op klaar-
lichtendag, omstreeks 3 uur, op Belgisch
grondgebied door 2 burgers (de Belgi
sche commiezen dragen alle uniform)
werd gesommeerd te stoppen, waarbij
berooving voorzat, Hij reed echter
door, zoodat de 'aanslag mislukte; de
boosdoeners zonden hen echter nog een
kogel na, die langs zijn hoofd door de
voorruit ging.
Het is ten zeerste gewenscht, dat alle
commiezen in de grenszone uniform dra
gen, al kan het dan ook best een beetje
eenvoudiger dan thans!
Nog gaan we door met het uilplanlen
van Andijvie. De eerste geplante hoeveel
heid is nu al flink aan den groei. Dooi
de vele negens der laatste dagen Is de
grond tusischen de planten dicht gesla
gen, ,e!n dit belemmert den groei. Maak
daarom met schoffel of hark de grond
weer spoedig los. Het is nu oolr tijd voor
hel zaaien van veldsla en daar deze
groenten tot het voorjaar op "het veld
blijft zaaien we .op een terzijde liggend
grondstuk opclat we bij het spitten en
mesten in het vroege voorjaar, dit sluik
later afzonderlijk kunnen behandelen. Öp
een soortgelijk gedeelte zaaien we ook
winlerspinazie. Beide groenten soorten
worden voor opvolgenden oogst in Septem
ber nog eens gezaaid. Uit de 'volie-
grondsehtomaten hebben we de koppen,
boven de 4e tros reeds uitgebroken. Nog
steeds snijden we geregeld aile zij scheu
ten zorgvuldig weg. We plukken nu tie
eerste vruchten; 'de laatsten zijn pas ge
zet en zuhen een heelë toer hebben om
nog rtjp te worden. In onze bakken
kunnen we nu kropsla zaaien voor win
tergebruik. Deze cultuur is niet eenvou
dig en eischt veel zorg.
Bij voorkeur gebruiken we de afge
dragen meloenen of komkommerbak'ken
waarin de grond flink wordt losgespit.
We kunnen direct ter plaatse zaaien en
leggen dan op afstanden van 25 cm tel
kens eenige zaadjes waarvan we straks
een plantje behouden. De afstand tus
schen grondopparvlakte en igllas magniel
[groote r zijn dan noodig is opdat de sla
zooveel mogelijk Jicht ontvangt. De eerste
tijd blijven de ramen hoog op- lucht
totdat omstreeks begin October bij hel
komen der koele nachten de ramen ge
sloten worden. Bij invallende, koude
moet zorgvuldig worden gedekt. We
zaaien nu ook bloemkoo'lplanten, zooge
naamde weeuwen, welke onder glas wor
den overwinterd en ons in het vroege
voorjaar plantenmaleriaai leveren voor
glas- en vollegrondsch cultuur. D.e jonge
zaaiingen hebben spoedig te lijden van
te veel nat, daarom zaaien we in den
bak, zoodat we e:r hij veel regenval een
raam ever kunnen leggen. We verspee-
nen de jonge planten in een bak op. een
afstand van 8 tot 10 cm of wel, we
pk: at sen ze in kleine potjes welkte we
in den bak ingraven. Bij strenge koude
'moeten deze bakken worden gedekt,,
overigens zorgen we dat de planten ste
vig opgroeien cn luchten daarom zooveel
mogelijk. A. G.
peinsd of het eenig nut zou hebben op
den man zelf een beroep te doen. Zij was
zelve een te goede vrouw om er aan te
twijfelen, dat in ieders gemoed een aan
leg tot goedheid en naastenliefde is, als
men die maar te voorschijn kan roepen.
Nu had zij de gelegenheid. Zou zij er ge
bruik van maken? Haar eenige vrees
was, dat Adam het aan haar man zou
vertellen en deze er boos over zou wor
den.
Vreemd, hoewel zij al zes jaar ge
trouwd waren en toch wel verschil van
meening hadden gehad, zooals in ieders
leven onvermijdelijk voorkomt, had Mar
garet George nooit werkelijk boos ge
zien.
Eindelijk beslisten Adam's eigen woor
den de zaak.
Zou het erg vrijpostig zijn, mrs.
Manson, te vragen, waaraan U denkt?
vroeg hij glimlachend, waardoor een
open plaats in zijn gebit, veroorzaakt
door een tand, die hem uitgeslagen was,
zichtbaar werd, zoodat de glimlach een
leelijke grijns geleek.
Zij stonden nu dicht bij elkander.
Margaret legde haar hand op de mouw
van haar bezoekers jas.
Ducros, zeide ze, ik wilde, dat U
mij vertelde, wat U toch van mijn man
verlangt. Oh! haar stem werd luider
ik wilde, dat U hem aan mij terug gaf,
zooals hij was, voordat U hier kwam!
Ducros stak zijn vingers in zijn vest-
Aangezien het bij de aanlegsteigers te
Wolphaartsdijk en Kortgene voorkomt,
dat laaggebouwde auto's moeite hebben
bij het op- en afrijden van de veerboot
bij hoogen of lagen waterstand hebben
de A.N.W.B. en de K.N.A.C. aan de
Directie van den Provincialen Stoom-
bootdienst op de Ooster-Schelde ver
zocht aan dit bezwaar zooveel mogelijk
tegemoet te komen.
Van de directie van bedoeld veer werd
de toezegging ontvangen dat strenge or
ders zijn gegeven te waken voor schade
aan motorvoertuigen bij het op- en af
gaan van het veer, terwijl bij Gedepu
teerde Staten zal worden aangedrongen,
dat er zoo mogelijk verbeteringen aan
de steigers te Kortgene en Wolphaarts
dijk zullen worden aangebracht.
Een tijdvak van 5 jaar is om vopr
meni weet en hot lis dan ook haaüt niet
te begrijpen, dat het reeds 'weer 5 jaar
geleden is, dal wij s'chreven over den
heer H. Alberge, reiziger bij de firma
E. II. Boasson on Co. alhier, die toen
.40 jaar in die zaak werkzaam was.
Dezer dagen was 't dus 45 jaar eu nog
steeds is de jubilaris, die lhan|si te Amf
sterdam woont, met denz'elfden ijver werk
zaam in hel engros bedrijf van Boasson
onder den Luifel. De tijdsomstandigheden
achtte men minder geschikt voor een
feestelijke viering, docli de tegen woord ige
eigenaar der zaak heeft zijn groote vaar-
deering voor den trouwen helper door
een geschenk in enveloppe getoond.
Niet alleen de ruim 2800 personen,
die Walcheren per prov. boot bereikten,
hebben het gister iweer [gezellig druk' doen
zijn in de stad, maar ook deden dit de
ruim 500 personen, die niet een goieid-
koopen trein uit Den Haag en Rotterdam
herwaarts waren gekomen.
I;n verh'and met .de op a.s. Donderdag) ,le.
houden ringrijderij in de Abdij komt dien
dag weer zulkeeu goedkoope trein naar
hier en kunnen degenen, die van dien
trein gebruik maken, evenals andere be-
jsoekers dan van het aardige volksspel in
de passende omgeving genieten.
GOES. De gemeenteraad alhier ver
gadert Donderdag 27 Augustus te half
drie. De agenda vermeldt de heëedigiing
van den heer mr. J. A. A. Fransen van
de Putte als raadslid'; ingekomen stukr
zakje.
Dat klinkt nog al kras. Mag een
man,' omdat hij getrouwd is, zijn eigen
vrienden niet kiezen? Als het een vrouw
was, waartegen U bezwaar had, zou ik
het kunnen begrijpen.
Hij lachte ruw.
Ik heb niet veel van een vrouw,
geloof ik.
Ik wou dat U er iets van had, ant
woordde Margaret. Ik geloof, dat alle
goede mannen iets vrouwelijks in zich
hebben. Ze hebben dat zeker van hun
moeders.
Wel, ik ben te oud om nog te ver
anderen, zelfs om U genoegen te doen,
mrs. Manson. Bovendien zou ik wel
eens willen weten, wat U op mij tegen
hebt. Ik drink niet. Ik neem Uw man
niet mee naar „Het Blauwe Zwijn" om
hem te helpen zijn geld op te maken, zoo
als sommigen van zijn vrienden zouden
doen. Niemand kan zeggen dat ik mij
ooit aan sterken drank te buiten ben ge
gaan,
Dat weet ik, gaf zij toe, maar
Ducros boog zich naar haar toe en
zeide op zachten toon, die haar nog meer
afkeer inboezemde dan zijn ruw stem
geluid:
