MHIMU
Me fernlh See
51A °/o obligaties
4600
Adverteert iaditBIacL
Complete
Dankbetuiging.
BOUWLAND
Keukenuitrusimgen
1. v. I0H tl B. i. 11!H
DENEVERS FRÊRES
Nu ZEEUWSCHE
V. CREDÏETBANK
Algemeen
Advertentieblad
Advertentie n;
B. v. d. ENDE.
Te pachten bij inschrijving
ongeveer 4 Gemeten
OlMMEH.
MARIA WINTER
Fa. A. KUFKENS
a 100
HUIS AAN HUIS
te Si. Jan 12, zure id. 10, Clap'ps 11
18, zomeraagl 8, kroetperen 10—121,
pruimen 12—59, Domenisca 11—13, Ce
line 12 roode bessen 21,5—22,5, kruis
bessen 10—12, przikap'peJ 21 spinazie
1719, postelein 20, princes.sen *6—23,
dubbele princessen 13, Wagenaars 3—
8, stamsnijboonen 2—10, stoksnijfboonen
11—23 alles per k,g; kipeieren 46—49
per 10 stuks; roode kool 4—8, savoije-
kool 27, bloemkool 2—13, sila 1.1,5,
komkommers 2—4, netmeloenen 30—50,
suikermeloenen 40—35, abrikozen 1,5
3 alles per stuk; radijs 3—4, selderie
.3—5, prei 9, uien 4—5, peen 5—10, ra
barber 1/4—^2) karoten 4—6, rammenas
3,5—5, rapen 4—5, (gladiool 3,5—11,
dahlia's 3—5 alles per bos; andijvie
4470, kervel 811, peterselie 1—17,
per kist; dubbele begonia 18, ooileus 5
—7, begonia semper 14, vetplanten 8,
bladbegonia 19, blauwe aardappelen 41
—48, witte aardappelen 34, late blauwe
4348 per 100 kig.
Goes, 14 Augs. Veilingsvereeniging
Zudd-Beveland.
Groen ten veiling. Stqksnijboonen 9—20,
stamsnijboonen 4—8, stokprincessen 20,
perfectboonen 7—18, dubbele princes-
(Van onzen letterkundigen medewerker.)
F. V. Toussaint van Boelaere,
Barceloneesche Reisindrukken, ge
ïllustreerd met titelplaat en lettrines,
in hout gesneden door Henri van
Straten.
(Uitgevers-Maatschappij „Lumière".
Antwerpen).
De Vlaamsche literatuur heeft waar-
ia ch tig niet te 'klagen over de Holland"
sche belangstelling, en toch is er, voor
mijn gevoel, aan die belangstelling steeds
iets geweest, dat niet heelemaal in orde
was. Ja zeker, het is en blijft maar al
jte waar, dat het werk. der Vlaamsche
dichters en schrijvers in Holland wordt
uitgegeven, in Holland wordt gekocht en
gelezen; en w,an!neer ge eens met éen
der nu reeds weer oudere Vlamingen
spreekt, met Vermeylen, Streuvels of
(Teirlindk', en er worden herjjnneringein
opgehaald van vóór een dertig jaren,
'dan bemerkt ge, hoe, vooral om1 wat er
in dien eersten moeilijks leln tijd gebeurd
is, de harten nog trillen van voldoening
en vreugde. Want welk een verlossende
overwinning was het toen voor de jonge
•Vlaamsche kunstenaars: zij, die in hun
eigen land zich genegeerd zagen of uit
gelachen,, werden in Holland onmiddel
lijk door de toonaangevende kritiek en
door de groote pers niet alleen zéér
ernstig genomen, maar ook in allerhoog)-
sten zin gewaardeerd, hunine arbeid
zelf in den herbloei zijner literatuur had
werd geplaatst naast, dikwijls zelfs bo
ven het meest voortreffelijke dat Hollands-
voortgebracht. Doch deze royale erken
ning vanwege de Noord-Nederla|ndsche
collega's is nog iets anders dan de be
wonderende belangstelling van het Hol-
landsche volk'. Deze richtte zidhl eigen,-
lijk' slechts op een paar Vlamingten, ett
ze bleef daarbij veelal hangen in bijzon
dere omstandigheden of eigenschappen
welke met de literaire kunst weinig*-of-
niets te maken hebben. Daar i® bijvoor
beeld Guido Gezelle. Ik zeg niet dat bij1
geen gfoot dichter geweest is, hij was
zelfs een zéér groot dichter voor den
kleinen Nederlandscben Stam, maar
het blijft de vraag of bet HoUandscTnje
volk' hem zoo gretig geaccepteerd zou
hebben, wanneer zijn dichter figuur niet
omhangen ware geweest met de, nu eens
prikkelende, dan weer sentimenteele bij
zonderheden van zijn nobel priesterschap
zijn miskenning, zijn jarenlang zwijgen;
zijd plotseling ontdekt worden, enzoo-
voort.
Erger is 'het met Streuvels en Timmer
mans, de eerste vajpl knapper dan de
tweede, maar beidt? toch zeer ixuiten-
wone talenten; zij kwamen bij de.
massa van het Noord-Nederlandsche
volk tot een groote reputatie voorname
lijk doordat zij iets hadden wat wij in
eenzijdige waardeering als typeerend-
.Vlaamsch plegen te bewonderen: Streu
vels de romantische visie op het boeren-
ven en de naïef-geidealiseerdei uitbeelding
daarvan, Timmermans het „sappige"
en „leutige'', het spetterend natuurkracli-
tige, dat zich versymholiseerde in zijn
Pallieter. Men behoeft de waarde van
dit alles niet voorbij te zien om toch
in de overstelpend-groote bewondering
er voor een element van oppervlakkig
heid en van aesthetische onzuiverheid
te ontdekken. Karei van de Woestijne is
als kunstenaar en als mensch veel groo-
ter, rijper, belangwekkender geweest dan
Streuvels of Timmermans (met alle
respect voor beiden) ooit zullen kunnen
worden, en toch is alle arbeid van Van
de oestijne, zoowel zijn proza als zijn
poëzie,, bij de ziel van het Noord-Na-,
derlandsche volk langs gegleden zonder
er een stevig hou-vast in te vinden. De
ingewijden, de kenners en} de fijnproevers
hebben hem gewaardeerd e,n waardeuren
hem nog als een der allergrootsten, maar
hij is aan de massa vreemd gebleven,
iaat staan dat hij er bewonderd en be
mind werd gelijk de fortuinlijke Felix.
Wij zoeken in de Vlaamsche) literatuur
te veel het Vlaamsche, en dan nog \wel
het Vlaamsche dat een zekere (vercli-
cheerde) renommée bij ons heeft. En wij
zijn daartegenover een beetje ontoegan
kelijk voor wat ons gebracht zou kun
nen worden door de wijdere, breedere,
meer universeele gteesten van Vlaandé-
ren. Van de Woestijne was verre boven
Vlaanderen uitgegroeid; /hij was een
Europeaan, een. modern Europeaan,
maar toch tevens van klassiek-Grieksche
geesteshouding. Zulk een kunstenaar zal'
nooit den „commun reader'' kunnen be
vredigen, zal dus nooit tot eenige popu-
sen 68, ren tegie vers 13, groene boonen
4—6, Rheinische spekboonen 3, spinazie
8, sjalotten 4, augurken 2, aardappelen
4—4.30, pootuien 3—4, tomaten 26,
blauwe druiven 70—71, frambozen 20,
20, alles per 100 log; meloenen 31—56,
witte komkommers 1—4, groene xd. 2
3, augurken 0.25—0.34, kropsla 1.201
1.30, andijvie 2.20, kassnijboonen 0.30,
karoten 0.40, bloemkool le soort 9—19, I
id. 2e 3— 6, roode kool 2—3, groene sa-
voijekool 3—4, alles per 100 stuks; ixlqe-1
men II per 100 pot; bloemen 1—2, prei
1, wijnpeen 1, pootuien 2.60, seldei-ij*
ljlO alles per 100 bos.
lariteit komen, ookj niet in Holland wan
neer hij Vlaming is. Hij blijft uit den
aard van zijn kunstenaarschap en van
zijne menschelijkheid slechts waardeer
baar voor de weinigen, maar toch ge
loof ik (en de .oorzaakj hiervan schuift
bij óns) dat die weinigen in Holland
méérderen geweest zouden zijn, indien
Van de Woestijne, in plaats van in ihet
Vlaamsch, bijvooroeeld in het Fransch
had geschreven.
De oorzaak hiervan schuilt bij óns',
zeide Ik met nadruk, en ik haast mij er
aan toe te voegen, dat het niet is dooif
dat wij den stamverwanten nabuur niet
volledig in al zijne goede en schoo|nte
qualiteilen zouden willen erklelnnen, maar
het ontstaat eenvoudig hlérdoor, dat wij
te zeer gewend geraakt zijn in de liltieras-
tuur van Vlaanderen bijna uitsluitend het
eigenaardig)-Vlaamsche te zoeklen en te
waardeeren. Aan een figuur als Fernand
Toussaint van Boelaere is dat nog dui
delijker waar te nemen dan aan Karet
van de Woestijne. Toussaint van Boet-
laere is een der fijnste en meest merk
waardige geesten der tegenwoordig
Vlaamsch schrijvende Belgen, een bui
tengewoon kunstenaar óók, die al niet
jong meer is, en wijzen kia]n op eten reeds
vrij omvangrijk oeuvre, en toch kent
Holland hem eigenlijk zeer slecht. Het
komt alweer doordat voor de massa van
het Rollandsche volk Toussaint niet....
Vlaamsch genoeg is'; hij is, evenals van
de Woestijne te Europeesch, en daarbij
ook' le verfijnd en te modern om' een
naar Vlaamsche leute en Vlaamsche sap
pigheid speurend HoUandsch 'klein-bur-
gerdom te kunnen bevredigen. Maar de
weinigen en de beteren onder ons, die
daar boven uit gegroeid zijn, bewonderen
hem des te meer en plaatsen hem gaarne
vooraan onder de allerbeste Vlaamsche
schrijvers van dit oogenblik.
Reeds dadelijk in zijn eerste werk
^landelijk' Minnespel" (uitgegeven bij Van
Dishoeck) verried Toussaint, zooals niet
volledig, dan loch zeer duidelijk, wie hij
(was naar ziel en geest. Het kostelijke
boe'kske is nu welhaast reeds twintig
Jaren oud maar 'ktent ge bet nog? De
invloed van Stijn Streuvels iiS er niet in
te miskennen. Toussalint inleende toen
blijkbaar ook, dat alle heil der VlaamJ-
sche literatuur lag in de boeren-novelle,
en in zijn verhaal trilt dan ook danig de
geheele ziel van den Vlaamschen buiten
met de deugd-doemde wieelde van zon en
land en het hard gelabeur der primitieve
menschen. Er vaart door al die bladz'ijdejn
een rinzige 'geur van mest en er klinkt
het bronstig gehinnik van een hjengslt.
Maar net is toch iets geheel anders dan
de novellen van Streuvels of van Teir
lindk u't dien tijd. Toussaint bleek hel
geide,aliseerd-romant'sche van den een
evenmin te kennen als het symboliek-
visionaire van den ander; hij' wasi hev
dachtzamer, kaliber, nuchterder, intelled-
tueeler, en levens precieser, keuriger,
verfijnder. Een geheimzinnig wonder is
dat boekje, en er schuilt een zekere
tweeslachtigheid in, waaruit tenslotte mis
schien de impopulariteit er van ten dee-
le kan worden verklaard. Want deztei
geheele liefdesgeschiedenis zindert en
trilt van primitief-heftig, warml-bloedend
leven, een animale bronstigheid olm-
druipt het en slaalt er soms in fel-noode
vlammen uit op, het is één brok re-
delooze oerkracht, niets dan natuur in
oorspronkelijkste en hevigste drift, en
toch ontkomt ig|e geen oogenblik aan de
gedachte, dat het u alles voorgetjooverd
wordt door een mensch van zeier voor
name, verfijnde cultuur en scherp on
derscheidend intellect. Zelfs moet ge,
wanneer ge het cynische voor- en na
spel nog eens rustig gaat herlezen, even
twijfelen of de schrijver niet een subtiieï-
iron'sclxe grappigheid 'heeft uitgehaald,
toen hij de rauwe Werkelijkheid zóó
brandend fel en echt (beschreef met zul
ke keurig-prec'ese, welhaast teeder-geci-
selerde woorden. Nu achterna geloof ik,
dat het eigenlijk alleen maar een jteug|-
dige vergissing van Toussaint geweest iis:.
Hij had namelijk met zijn meest-eigene
en beste krachten zich gewaagd aan een
literatuur-genre, dat toen in Vlaanderen
voor het eenig ware en goede gold, maar
dat allerminst bij zijn kxinstenaarschapi
paste. Desondanks was er op deze wijze
toch een boekje ontstaan, dat op den
huidige» dag behoort tot de beste mo
derne literatuur van Vlaanderen, en dit
is wel een heel Sterk' (bewijs voor Tous
saint'® buitengewone gaven.
In zijne volgende publicaties ziet ge
Toussaint van Eoelaere steeds meer
heengroeien en rijpen tot een eigén
artistieke geaardheid; zijn intelleclu-
eele, preciesheid, zijn bijna précieuse
verfijning, zijn sceptische subjectiviteit,
zijn drang naar eigen bewustmaking, die,
door een broeiende sensualiteit heen,
aldoor naar boven woelt, het werd van
boek op Doek steeds sterker en duide
lijker. Kent ge de novellenbundel „De
Bloeiende Verwachting"?, kent ge
„Het Gesprek in Tractoria'',, dat wel zeer
aan modern Fransch werk verwant
schijnt. Dit is het verhaal^van een .dik
ken ineneer, die als ambtenaar over de
zedelijkheid te waken heeft en die geen
grooter genot 'kent dan 't verzamelen van
exotische prenten. Ge ziet, hoever Tous
saint hier van de Vlaamsche boei*en-novei
le is afgedwaald; hier leeft de innerlijke
verscheurdheid van den modernen
mensch, die het eigen dieper wegen
vermomt achter gemoedelijkheid en the
oretische correctheid. We hebben nie
mand in onze Nederlanden, zeide Em
manuel de Bom terecht, die de precieste
beschrijving van zulk een algemeen ge
val zóó kalm-gteniepig en keurig-vijlend
kan Volhouden als Toussaint van Boe
laere.
Iets dergelijks kan men waardeeren in
Toussaint's laatste publicatie: de hier
aangekondigde „Biarceloneesche reisin
drukken''. Het is naar het uiterlijk niets
dan het verslag eener reis naar Blarce-
lona, Ier gelegenheid der daar gehouden
ïwtereld-tentoonsHelling den vorige n zo
mer. Maar het is als met het „Lande
lijk Minnespel"ge leert meer den schrij
ver kennen dan het land, de stad1 of de
expositie, die hij bezocht.. De laatste trou
wens, die wereldtentoonstelling, negeert
hij bijna heelemaal, en ik wil eei-jijk. be
kennen, dat hij daarin een prachtige ke-
rel-naar-mijn-hart is. Hij zegt er niets
anders Vain dan dat het Was „als1 alle ten
toonstellingen een onbelangrijk samen
raapsel van duizenden zaken, die elk: op
zichzelf misschien aandacht verdienen,
doch u 1,hans tot gteeuwensi toe vervelen".
En even later verzucht hij nogmaals/:
rustende verveling".
„Tentoonstellingen zijn oorden van be-
Aldus laat hij zich geen oogenblik ver
leiden om belangstelling te veinzen voor
dingen die hem geen steek kunnen sche
len, en ook door al het andere dat hij
in het vreemde land ziet, hoort en ondier)-1
vindt, laat hij zich voor niet een duim
breedte van zijn eigen individualiteit af
voeren. Toch is het merkwaardige dit,
dat ge desondanks wel degelijk ook Span}-1
je te zien krijgt of liever: ge krijgt
een Spanje te zien, waarin ge gelóóven
kunt. En dat is toch maar bij elke reis
beschrijving de hoofdzaak.
Het is vooral het vólksleven dat hem
interesseert; hij wordt u naar de achter
buurten, naar de kleinere restaurants
en theaters, naar de menigten in kerk
en arena hij vraagt uw aandacht voor
de overtalrxjke schoenenpoetsers, voor
de priesters, de politiemannen, de vrou
wen van de straatIn weinige, pre-
ciese woorden van diepe plastische
kracht ontwerpt hij beeld op beeld,
maar ook alle bewegingen van zijn eigen
innerlijk komen daarbij los, zijn enthou
siasme, zijn rustige, fijne vreugde, zijn
verontwaardiging, zijn humor en zijn
ironie.
Het hoogtepunt van het geheele boek
ligt in de beschrijving van .een stieren
gevecht. Het is een geweldig waagstuk
om in Nederlandsche of Vlaamsche taal
nog een stierengevecht te willen uit
beelden, omdat natuurlijk steeds de ver
gelijking met Jac. van Looy zich aan den
lezer opdringt. Maar Toussaint heeft deze
vuurproef schitterend .doorstaan. Ik
dacht bij hem aanvankelijk heelemaal
niet aan Van Looy, om de eenvoudige
reden dat Toussaint het zoo geheel
anders doet. Van Looy is bijna zuiver
objectief en gaat aldoor van het gebeur
de zelf uit; hij vereenigt en verinnigt
zijn lezers er langzaam en zeker mee,
noemt de namen der matadors en verle
vendigt zijne voorstelling met stukjes
dialoog. Toussaint daarentegen blijft
hevig subjectief, gevoelt eigen waarne
ming als middelpunt van al het gebeu
ren, zelfs bij de hevigste scènes in de
arena. Natuurlijk neemt hij er aan deel,|
innig en fel, maar.... op een afstand;
hij aanschouwt het alles zooals de
goden moeten hebben neergezien op den
strijd in de vlakte van Troje, en met
voorzichtig gekozen woorden weet hij
diezelfde hoogvoorname, en toch niet
oppervlakkig-belangstellende wijze-van-
zien ook zijin lezers eigen te maken.
De ruimte ontbreekt mij voor een mooi
citaat, dat gemakkelijk te vinden zou
zijn. maar alleen reeds om de beschrij
ving van het stierengevecht moet men
dit boekje lezen. En wie het nog niet
weten, kunnen hier tevens leeren welk
een knap kunstenaar Fernand Toussaint
van Boelaere is,
Herman Poort.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid onze geliefde Dochter,
Zuster en Tante
RIKA GOEDHART,
na een geduldig gedragen lijden
in den jeugdigen leeftijd van
ruim 18 jaren.
Hare diepbedroefde Ouders:
L. GOEDHART.
P. GOEDHART—RIJKSE.
P. VAN WAARDE—
GOEDHART.
C. VAN WAARDE
en Kinderen.
S. DEN HOLLANDER-
GOEDHART.
D. DEN HOLLANDER
en Kind.
JOHa. GOEDHART
en Verloofde.
Ga. GOEDHART.
Eth. GOEDHART.
Le. GOEDHART.
Ja. GOEDHART.
Middelburg, 14 Augustus 1931.
Heden morgen overleed
mijne geliefde man
PIETER JACOBUS
DE MUYNCK
in den krachtigen leeftijd van
ruim 28 jaar na een ernstige
ziekte.
Zijn bedroefde Vrouw
B. M A DE MUYNCK—
Claeijs.
en verdere familie.
Middelburg, 15 August. 1931.
Korte Delft F 12.
De Gehuwde Ringrijders van
Koudekerke brengen langs dezen
weg hun welgemeenden dank aan
allen, die hebben bijgedragen tot
het welslagen der Ringrijderij op
Zaterdag 8 Augustus jl.
DE COMMISSIE.
Voor de vele bewijzen van deel
neming, ondervonden bij het over
riden van mijn geliefden Man, den
Heer J. J. VAN DER WEEL,
betuig ik injjn oprechten dank.
Wed. J. J. VAN DER WEEL—
Maas.
Middelburg, 15 Aug. 1931.
Voor de vele bewijzen van deel
neming, ondervonden bij het over
lijden van onzen lieven Vader,
Behuwd- en Grootvader, den Heer
J. J. VAN DER WEEL, betuigen
wij onzen opreehten dank.
Uit aller naam,
LIES VAN DER WEEL.
Middelburg, 15 Aug. 1931.
Ondergeteekende maakt het ge
achte publiek van Middelburg en
omstreken bekend, dat hij met in
gang van 17 Augustus a.s. zijn
Brood-, Beschuit- en Kleingoed-
bakkerij heeft OVERGEDAAN aan
den Heer B. V. d. ENDE.
Dankend voor het zoo ruim
schoots genoten vertrouwen, be
veelt hij zijn opvolger minzaam aan.
C. DE WOLFF,
Korte Noordstr. L 80 Middelburg
Verwijzende naar bovenstaande
advertentie deel ik het geachte
publiek van Middelburg en omstre
ken mede, dat ik de Brood-, Be
schuit- en Kleingoedbakkerij van
den Heer C. DE WOLFF heb
OVERGENOMEN.
Hopende door een vlugge en
nette bediening het vertrouwen
hetwelk mijn voorganger genoten
heeft, waardig te maken, beveel
ik mij minzaam aan.
Korte Noordstraat L 80.
achter de Hofstede „Driewegen",
nabij den Schroeweg te Middelburg.
L Briefjes worden ingewacht uiter-
vijk 27 Augustus 1931 ten kantore
an Notaris STRUVE te Middel
burg, alwaar nadere inlichtingen
verkrijgbaar zjjn. ||s
■HBMMiÉli
Vóór U zich vestigt in
het land van de palmen
vóór uw vertrek naar
Indië.... uw leven ver
zekerd bij de
Irrspecfeur G.DE LOOZE
*9 L.5!- Pieterstraat A.64
MIDDELBURG. Telef. 6IÖ
•■k tl
Zij die willen medewerken aan
de oprichting van een elub, wor
den uitgenoodigd tot bijwoning van
de Vergadering, te houden op Maan
dag 24 Aug as. des avonds te
8.30 uur op de bovenzaal van den
Heer W. REIJNIERSE, Melksalon
Markt. Eenige Damliefhebbers.
In diverse kleuren. Speciale prijzen
Ziet de Etalage. Aanbevelend,
Haard- en Kachelmag. en -Smederij
Langeviele 219 M'burg Tel. 330
Uw adres voor Gas- en Wasch-
artikelen.
de groote Duitsche propagan
diste voor de belangen der vrouw,
heeft voor gehuwde Dames
een zeer belangrijke brochure
geschreven, waarvan de Hol-
landsche vertaling op aan
vrage gratis wordt toege
zonden door
Qelderschekade 7 Rotterdam
ONTVANGEN
der Firma DE BRANSAC
Deze droge Fransche Vermouth
is de fijne Vermouth voor de
kenners. Zeer geschikt voor
cocktails per literflesch f 1.85
Alleen verkrijgbaar bij. de Impor
teurs
LANGEDELFT.
Middelburg, Lange Noordstraat C18
ONZE te controleeren oplaag
van ruim 4600 ex. (ruim
4600 betalende abonné's) waar
borgt dat Uwe advertentie
in dit deel van Zeeland de
grootst mogelijke publiciteit
heeft. Betrek in Uw reclame
campagne dus ook het
voor Westelijk Z.-Vlaanderen.
Uitgave
N.V. Boekh. en Drukkerij v/h
FIRMA A. J. BRONSWIJK
OOSTBURG
NAGENOEG
