DabolFarquhar TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 16 JULI 1931. No. 165. WAT WIL MEN VEREENVOUDIGEN DE AVONTUREN VAN DOOR BERTA RUCIC Financiëele Berichten Het abattoir en het platteland. Vlug en beter i gefriseerd! ZWARTKOP SHAMPOON ZEELAND. taal en Spelling. IV. door Dr. J. JE. WARTENA, Rector van het Gymnasium te Winschoten. De e en o op het eind van een lettergreep, De ie- klank. De toonloze klin ker, De sch en h- Nu heb 'k u wel in de twee vorige stukjes toegelicht, waarom er in de spel- vereenvoudigd moet worden en wat het is in het algemeen, en dat de voorstellers volkomen bevoegd zijn, maar nu moet ik nog wel meedelen, wat men dan precies vereenvoudigen wil. Wellicht is dit voor menig uwer over bodig, die dan kan dit vervelendste stukje wel overslaan, maar voor menigeen ook kan het welkom zijn en 't is in elk geval noodzakelik voor de volledigheid.. Men wil dan, in de lijn van de heren de Vries en te Winkel, van hun spel ling uitgaan, en die op acht onder delen meer in overeenstemming bren gen met de beschaafde spreektaal. Punt 1 en 2. De e en o worden op het ■eind van een lettergreep niet dubbel ge schreven, behalve de ee op 't eind van een wóórd. Maar krijgt men dan geen verwarring tusschen kolen en kolen, beren en beren, delen en delen? Immers nee, er is toch ook geen verwarring bij 't s p r e- k e n van die woorden? de bedoeling 'blijkt uit het verband. Of hebt u ooit last ervan gehad, dat u met de Vries en te Winkel patroon schrijft, steeds presies gelijk, of u 'n patroon van werklui bedoelt, of 'n patroon voor een geweer, of een patroon om te knippen?En als •u een artikeltje gaat lezen over: „Onze Armen", voelt u dan verlegenheid, of 't over de arme mensen zal gaan of over lichaamsdélen? Zo ja, dan heeft een enkele blik op de inhoud u uit de ver legenheid gered. Maar ik denk, u zult dat bezwaar in uw leven zelden of nooit gevoeld hebben. Die gelijke spelling van 2 of zelfs 3 woorden in de spelling de Vlies en te Winkel geeft géén bezwaar, waarom dan wèl bij de Kollewijnse? Maar, zegt menig onderwijzer, zou verdubbeling van de vrije ee niet prak- tieser zijn voor 't kind? Ja, ik denk, enige weken of maanden lang wèl, maar dan niet meer. V ereniging met één e is wat lastiger dan met twee,zeker,maar kontroleert u uzelf eens, hebt u zoveel last gehad met woorden als v e r e d e- ling, berekening?, die toch bij de Vries en te Winkel ook al één e hebben? En gesteld, men wou om die geringe last de dubbele ee gaan schrijven, dan moest men toch ook liefst dat syteem volgen met de o, en toch ook met de a en u, wat Frederik van Eeden in zijn partikuliere spelling dan ook doet b.v, klaagen, vermaanen, duuren, uuren, huuwelijk. Daarin is evenwel niemand hem gevolgd. En in elk geval zou men de bastaardwoorden, als Oceaan, metaal, demokratie, enz. als die eens niet meer als vreemde woorden gevoeld zullen worden, dan moeten gaan spellen als: Ooceeaan, evenals centim e e ter, meetaal, deemookraatie, eenergie, eemail, geeneraal. Nee, dat lijkt mij veel groter bezwaar Ik kan me zoo voorstellen, dat u altijd buitenshuis in de zon toeft, voort durend in beweging en uw krachten oefenend. Dat is toch heel wat beter dan zich binnenshuis te verkniezen En daarop liet Sheila een paar woorden vol gen, waarop ze berouw gevoelde zoodra ze had gesproken. Maar ze waren over haar lippen vóór zij het zelf goed wist: Wel zoo aangenaam b.v. dan in een vunzig kantoor te Londen. Veel aangenamer, beaamde Furqu- har vriendelijk, terwijl hij inwendig vloekte. En is u dat reeds lang doejnde? Sedert eind Augustus of begin Sep tember. Nu, dat is nog niet erg laïng, vindt u niet? merkte Sheila op, terwijl er voor haar eeuwen lagen tusscheln dien tijd en dit oogenblik. Inderdaad, men kan dit niet lang heetjen. !W,eer een oogenblik stilte, dat dreigt de een einde te maken aan djiit gesprek, waarbij de vrouw als aanvallende partij1 optrad. Sheila voorkwam dijt dpór te Nu, ik zou niet gedacht hebben, te geven, veel groter dan de enkele spelling, zoals nu al bestaat in ver- edelen, berekenen, rekenles en tutti quanti. Punt 3. De klank i e wordt op 't eind van 'n lettergreep door i e (niet door i) aangeduid: b i ezonder met ie; muz i e- kant met i e evengoed als muziek; hier verschil te maken naar de klemtoon is even lastig als overbodig. De Vries en te Winkel doen het ook niet in koff i e- kan, olie fles, die narès en meer zulke. In bastaardwoorden vermijden we de i e spelling, als in maximum, minimum, individueel, liniaal, piano. Hierover straks meer. Punt. 4. De toonloze klinker wordt in de uitgangen van de Vries en te Winkel 1 ij k en I ij k s met een i aange duid; d e g e 1 i k evengoed als monnik. Ja, dit punt heeft heel wat beroe ring gebracht en tegenstand uitgelokt; gespot van de tegenstander: „vin jullie al dat gel i k op papier zo mooi?" be antwoord met „vin jullie al die 1 ij- k e n op papier dan mooier?" Nou, van biezonder prakties belang is dit punt niet, maar het zou het aantal spellingen voor de z.g. stomme klinkers met één verminderen en wel met de alleronhan digste, met ij, en de Transvalers doen het al jaren lang, evenals de oude Sta tenvertaling van de Bijbel, alsook het Fries, Punt 5. Alleen dan wordt een sch ge schreven, wanneer men na de s een ch zégt: schip, school, maar niet in vis, mens, tusssen, enz. Ook vervalle de h in tans, altans, tee. De firma Van Heel Co. Gisterenmiddag kwam de rechtbank te Middelburg in raadkamer bijeen ten ein de de aanvrage der firma van Heel en Co. te Goes om1 surséance van betaling te behandelen. Voor deze zitting waren ook de crediteuren der firma tof een aantal van ongeveer 1400 opgeroepen. Verschenen waren naar schatting een 400 tal personen, terwijl vele anderen •zich bij volmacht deden vertegenwoordi gen. De zitting had plaats in de grooite gehoorzaal, waar anders de strafzitting plaats heeft. Maatregelen wiaren genomen om bij nog grooteren toeloop naar het Schuttershof te gaan, doch men bleef nu op het Hofplein, al moesten velen zich ook met een staanplaats tevreden stellen. Uit het rapport van de beheer ders en de accountants kwam naar vo ren, dat de voornaamste oorzaken van de moeilijkheden waarin de firma 'geraakt is, zijn het jgroote crediet van ongeveer 11/2 millioen, dat verleend is aan een conservefabriek te Breda en de malversa ties van den beheerder van het kantoor te Tholen tot een bedrag van f 69.000. Nog bleek uit het rapport dat thans ongeveer 50 lot 60 pCt. van de schulden der firma gedekt zijn. In alphabetische volgorde werden de aanwezige crediteuren geboord en voor het overgroote deel verklaarden zij zich voor het verleenen van de surséance van betaling. De uitspraak van de rechtbna'k volgt later. Ik behoef er niet op te wijzen, dat een van de oorzaken der wereld crisis de last is, welke door den wed loop in de bewapening op de volken wordt gelegd. (Hoover). dat (hier in den zomer zooveel igasitjeh zou den zijn om aa|n een temnisleeraar druk werk te bezorgen! iMaar ik ben hier niet i{n den zomer geweest. Ik was in den tnazomër in Frankrijk1 verklaarde hij kortweg. (Heeft men geen afdoende recïen om anders te handelen, waarom dain maar niet rond weg voor de geheele waarheid uilt te komen? Er zullen wel niet heel veel menschen zijn, die haar zullen gelooven wanneer zij baar hoor en. Waaj'schijn- lijk omdat de waarheid hun slechts zel den wordt gegeven). Ik verbleef toen in Bretagne, bij defn graaf. L.afers ging hij voort, steeds alsof hij met een vreernï- de sprak, die zich interesseerde voor de zen werkkring tefn dienste van de weelde, heb ik nog eewigep: tijd aan de Rivilera doorgebracht. Uit het diepst van zijn hart kwaim! de wensch bij hem1 op, dat Wij belangrijk veel langer aan de Riviera had doorge1- bracht. Waarom had hij dat niet gedaan, toen hij het er zoio1 opperbest had? Hij had er dadelijk groot succes gehad. Tal van vroegere leerlingen had hij er terug gevonden. Zij hadden hem1, zonder ook maar één oogenblik tegen te pruttelen, aangenomen tegen zijn oude tarief van honderd francs per les, zonder er om te denken, dat zij voor een kwart vam dat bedrag elders les had kunnen nemen. Kapitein Farquhar was een aantrekkelijk heid voor het hotel geworden. Sinds hjj door de ervaring wijs was geworden, had hij zich' nog meer dan vroeger ge De bedoeling van de Vleesch keuringswet is niet, de keuring als een verkapte gemeentelijke slachtaccijns te ^oen werken) maan enkel: keuren óm de keuring, niet om de dub-1 beitjes. j De heer J. W. van 't H o f f, burge meester van St. Laurens, schrijft ons: Nu de uitvoering van de Vleeschkeu- ringswet, voor wat betreft het oprichten van een slachthuis te Middelburg in de laatste weken zoozeer de aandacht van uw blad heeft, wil ik over deze belang rijke aangelegenheid gaarne ook een en ander mededeelen, nl. hoe de bewoners van het platteland van Walcheren er tegenover staan Het is bekend ik verwijs slechts naar de Raadsverslagen van verschillen de buitengemeenten dat de besturen van de plattelandsgemeenten steeds met buitengewoon groote belangstelling het verloop van de z.g. „abattoirkwestie" hebben gevolgd. Niet om het al of niet oprichten van een abbattoir op zichzelf, maar om de bijkomende factoren. Wij zullen ons niet inlaten met vragen of bv. een gemeentelijk abattoir te Middel burg wel door de Wet geëischt wordt; of een abattoir noodig is; of het gerecht vaardigd is, dat de Overheid aan de sla gers verbiedt aan de bepalingen van de Vleeschkeuringswet te voldoen om daar door een abattoir mogelijk te maken, enz., enz. Dit alles laten wij rusten, om dat wij ons zoolang mogelijk willen ont houden van inmengen in een aangelegen heid die Middelburg zelf heeft te regelen en ons dus niet aangaat. Dat we er toch zoo'n belangstelling" voor aan den dag leggen, spruit voort uit de omstandigheid, dat de abattoir kwestie een andere in het geding heeft gebracht en die raakt op geweldige wijze de belangen van het platteland. Het is de kwestie van het heffen van invoerkeurloonen. Wat wil dit zeggen? Artikel 8 van de Vleeschkeuringswet geeft aan de gemeenten de bevoegdheid vleesch, dat in een gemeente wordt inge voerd, nogmaals te doen keuren, doch uitsluitend met het doel om na te gaan, of sedert de keuring in de gemeen te van uitvoer veranderingen zijn opge treden, waardoor het vleesch voorwaar delijk goedgekeurd of afgekeurd moet worden. Al is dit een eenigszins gevaarlijk arti kel, aangezien er doer gemeenten een schromelijk misbruik van kan worden gemaakt; dit artikel is noodig, omdat men het recht moet hebben vleesch, dat bv. van ver wordt ingevoerd, nogmaals te kunnen keuren, want vooral in den zomer is het zeer goed mogelijk, dat tij dens het vervoer veranderingen zijn op getreden, die maken dat het vleesch voor de consumptie niet meer geschikt is. Hiertegen kan geen bezwaar worden in gebracht, integendeel, deze bepaling moet worden toegejuicht. Maar En nu komt het misbruik dat van dit artikel kan worden gemaakt. Want wat dunkt U van het weder doen keuren endushetvoordetweedemaal betalen van keurloon van vleesch dat uit de naaste omgeving in Middelburg wordt ingevoerd? Om eens een voorbeeld te geven, 's Morgens om 8 uur wordt te Nieuw en Sint Joosland een koe goedgekeurd (kosten ƒ4); deze koe wordt onmiddel lijk per vrachtauto naar Middelburg ver voerd en wordt daar ongeveer half ne gen opnieuw gekeurd (nogmaals 4 reserveerd getoond tegenover zijn vrou welijke leerlingen, zoo dat alle diabolische vrouweninmenging; in zijn leven was uit gebleven. Tot op een avond de lijst van nieuw aangekomen vreemdelingen in zijn hotel hem een veelzeggiendten naam onder de ooigen bracht en hij op zlijin balkon .staande een zekere slanke, wit geschil derde Isotto Frascnini met een neger chauffeur opmerkte, wel'ke hem bekend voorkwamen. Nu Farquhar zijn intrek had genomen in dit hotel, zou h jj dus een vrouw pmtooefcen die hij liever uit den weg gjn|g. Dat was de vrouw, die [helm in den afgelojopen zomer een dasspeld van een zwarte parel had doen toekomen en aan wie hij deze had teruggezonden, gestoken op een visitekaartje vam hem1. Was zij hem naar de Riviera achterna gereisd? Het kon een toeval zijn, maar zoodra Farquhar hlaar van zijn balkon af in de gaten had gekregen, bjad hij zijn tenniscostuuims weer in zijn koffer ge pakt en den eersten trein naar Zwitser land genomen. Hij gjaf er de voorkeur 'aan te deserteeren, dam in dezelfde plaats te vertoeven als die vrouw. Voor de IWeef de maal in zijn leven had kapitein Far quhar voor een vrouw de vluch$ ge nomen. Maar nu vroeg hij ziclu toch af, of die ontmoeting niet te verkiezen ware geweest boven wat er nu gebeurde. Hij geeft, geen kwaad vermoedend, gevolg aan een uitnoodiging tot een diner e(n ontmoet dan wie hij h$t minst v,an alle menschen verwachtte, het meisje, dat hij verantwoordelijk stelde voor de misluik- keurloon) en dat misschien nog wel door dezelfde keurmeesters, want Middel burg, Nieuw en Sint Joosland, Arnemui- den, Sint Laurens, Grijpskerke en Veere vormen te zamen één kring voor den vleeschkeuringsdienst met één hoofd van dienst, éénzelfde corps ambtenaren, enz. Maar, zal een onbevooroordeeld le zer zeggen: Middelburg zal toch nim mer een dergelijke- dwaze maatregel trachten in te voeren! Ja, Middelburg wil "dat juist doen. En hier nu ligt het zwaartepunt van de bezwaren van de buitengemeenten. Want waarom wil Middelburg invoerkeurloonen heffen? Niet uit een hygiënisch oogpunt, maar omdat, zooals het luidt in het voorstel aan den Raad „invoerkeurloo nen noodzakelijk zijn voor het bestaan van het abat- t o i r". Men weet, dat een abattoir, ondanks de veel hoogere slachthuistarie ven dan de thans geldende, nl. 10.50 voor een rund en 5.50 voor een varken enz. niet kan bestaan. Gaat men nu in voerkeurloonen heffen, dan verwacht men, dat de thans op het platteland plaats hebbende slachtingen voortaan in het abattoir zullen geschieden om de in voerkeurloonen, die het slachten op het platteland (onnoodig) duurder maken, te ontgaan. Het gevolg zal dan zijn, dat het slachten op het platteland ten gronde gaat, dat dus ook deze bron van inkom sten, deze tak van industrie aan het platteland zal worden ontnomen. En dat alles, ondanks de meermalen gedane toe zeggingen van Middelburg, dat voor vleesch afkomstig uit den kring Middel burg nimmer invoerkeurloonen zouden worden geheven. Om het bestaan van een abattoir mogelijk te maken moet een middel gevonden worden om het aantal slachtingen in Middelburg te vermeerde ren en dat middel is het heffen van in voerkeurloonen ten koste van het plat teland. Dit platteland krijgt dus of dub bel keurloon, of dure slachthuistarieven. Een ander gevolg zal ook zijn, dat de in gevolge de wettelijke bepalingen in de buitengemeenten gebouwde slachthuizen bijna ongebruikt komen te staan en dus door die gemeenten in de toekomst slechts met groote verliezen geëxploi teerd kunnen worden. Is het wonder, dat de besturen der plattelandsgemeenten zich met kracht tegen iets dergelijks verzetten en alles wat in hun vermogen is doen om invoer keurloonen tegen te houden? Hun stand punt is, dat een abattoir te Middelburg op eigen risico moet worden gesticht, echter niet ten koste van het platteland. Vooral thans is het niet de tijd voor on- noodige verhooging van kosten en ver zwaring van lasten. Daarom zullen de plattelandsgemeenten er op blijven aan dringen, dat hier recht wordt gedaan. Een recht, dat niet wordt gevraagd uit eenige onzuivere bedoeling, want dan zou het geen recht zijn. Maar een recht, dat geëischt mag wor den, omdat het platteland niet het slachtoffer mag worden van het planne tje eener stedelijke overheid om iets te stichten ten koste van deze nijvere plat telandsbevolking wier lasten niet onnoo dig mogen worden verzwaard en die eerder in deze benarde tijden meer dan ooit gesteund moet worden in haar po gen om te behouden datgene wat een van haar levensvoorwaarden is. Aan deze kwestie zit nog veel meer vast, teveel om in een kort bestek te be schrijven. We laten het echter hierbij, omdat de bedoeling van dit schrijven slechts is, haar ook eens van een andere kant.nl. van de zijde van het platteland te belichten. Pasgewasschen haar zit dik wijls niet goed. Spoelt het na met Zwartkop Haarglans. Het versterkt Uw haar oo- genblikkelijk, op natuurlijke wijze. Het trekt het tezamen en maakt het daardoor glanzend, frisch en goed zittend, zooals U het misschien nooit ge kend hebt! Haarglans is aan elk pakje Zwartkop Shampoon toegevoegd. HET HAARGLANS Voor Nederland en Koloniën: C. F. VAN DIJL ZOON, Dordrecht. (Ingez, Med.) king van zijn leven. Dat was een slag in het gezicht, vond! hij. Hij achtjte het toch wel het toppunt van tegenspoed, haar hier aan te treffen ia bigt gezelschap van die vriendelijke mevrouw Power en van zijn goeden vriend Jean. En toegerust met een onbeschaamdheid, neen maar. Ze groeit er bepaald in, dacht Mj, het meisje heeft er eenvoudig een dui- velsch plezier in, om1 mij hier iin deze positie aan te treffen en met mij oyer (mijn broodwinning te praten. En daarbij weet zij opperbest, dat ik haar niets kan terugdjoen. Wat een bijdehande kaf! Ze gnuift er in mij eens goed te kunnen doen gevoelen, dat ik met sport de Kost moet opnalen en dat zij, zoolang zij op vrije voeten blijft, aan het langste eind treat. Nu, vopr het ooigenMiik! is dat ook het geval, overwoog Farquh(ar, ter wijl zich weer een krach'twoord tus schen zijn overdenkingen mengde, maar ik zal er wel donders goed voor zorgen-, dat zij niet aan -de weet komt, dat ik zoo'n stommeling ben (geweest me ter wille van haar doodarm te maken! Diw-ajas driedubbele dwaas, die ik toch geweest ben! Zijn woede deed hem' een oogen blik vergeten, welk een afschuw hij koes terde voor tralies en hij zeide in zi'chi zelf: B'ij den hemel, ik wou dat ik zoio verstandig was geweest haar te doen aanhouden Het voorwerp van zijn overpeinzingen roerde intusschen hear kofffje om, terwijl zij zickzelve afvroeg1: Wat zou hij MIDDELBURG. Niettegenstaande het gure zomer weder waren er gisterenavond nog vrij wat vreemdelingen en stadgenooten naar de Markt gekomen om te genieten van d© belichting van het stadduis, welke een enkel oogenblik uitgezonderd weder uit stekend tot haar recht kwam. De donkere lucht maakte dat dit maal bijzonder mooie schaduwweerkaatsingen van den stadhuistoren waren waar te nemen. Bij mooi weder zal de belangstel ling de volgende keeren zeker nog groo- ter zijn. - j WALCHEREN. VROUWEPOLDEBWoensdag hield de Raad, onder voorzitterschap van den Burgemeester een voltallige vergaderingv De Voorzitter opende de vergadering op, de gebruikelijke wijze, en wensch te den heer Mesu, die sedert October wegens ziekte verhinderd was geWoest de verga deringen hij te wonen, geluk met het herstel zijner ziekte. De geloofsbrief van den heer L. Du- vekot Szn., die tot Ld van den Raad benoemd was verklaard in de vacature ontstaan door het overlijden van den heer de Vlieger, werd onderzocht en in orde bevonden, waarna m.a.st. tot zijn toelating als raadsLd werd besloten. De heer Du vekot legde in handen van den Voorzitter de voorgeschreven eeden af, waarna de Voorzitter nem welkom heette in de vergadering: en hem de belangen van de gemeente aanbeval. Sedert de vorige vergadering was o.a. ingekomen een schrijven van den Mi nister van B'nnenlandsche Zaken en Landbouw, betreffende voo-rloopige vast stelling van de u'tkeering van de kosten der 11e Volkstelling op! f 51.85. Voorts deelde de Voorzitter mede, dat het definitieve bevolkingscijfer dei-ge meente is vastgesteld op 1037 inwoners, dat van de Besturen der in de gemeen te aanwezige Bijzondere Lagere scho len die verklaring als bedoeld hij de L. O.-wet 1920 is ontvangen en dat de door het Centraal Stembureau benoemd ver klaarde Raadsleden allen hunne benoe ming hebben aangenomen. Alle ingekomen stukken en mededee- lingen werden voor kennisgeving aange nomen. Overeenkomstig het voorstel van B. en W. werd mfa.st. besloten voor ken nisgeving aan te nemen 't verzoek' van *t iCtentraal Archief om toetreding als lid en het schrijven van 't Gemeente bestuur van Bergen op Zoom inzake ad- haesiebetuiging aan het door dat Ge meentebestuur aan den Ministerraad ver zonden adres betreffende de overbrug ging van het Hollandsche Diep nabij Wil lemstad. M.a.st. werd besloten tot vast- wel denken ,dat ik hier kwam doen? Toen hij mij leerde kennen was ik de slecht betaalde kantoorjuffrouw van die stijve harK van een oom van '.item en de laatste maal, dat we elkander hebben ge zien, joeg hij miij de deur uit. Ik were} weggetrapt uit de zaak zonder eeniig ge tuigschrift en dat door hipmi! Nu ben, ik hier, (afgestapt in dit hp tel en vertoon mij in dit costuum. Zou hij misschjien denken dat iemand me een fortuin heeft nagela ten? Of dat ik de gezelschapsjuffrouw ben van mevrouw Rower? Wat zou hij wel van mpj denken'? Wat zou inderdaad Farquhar onder de gegeven omstandigheden van bjpar den ken? Na den eersten blik op haar ge worpen te hebben, Had hij twee gedach ten in zich voelen opkomen. De eerste was: „Dat meisje heeft vast nooit de parels .gestolen. Men kan het baar aan zien! Met zulk een gelaat is zij naar mijn overtuiging niet in staat om die parels te stelen." Maar de tweede indruk was: gKijk, die maaik't goede sier met de op brengst van de gestolen parels en nu ia zij weer op het dievenpad!" Maar uiterlijk was niets aan hem' te bemerken en kalm z,at hij naast dat meisj- je, dat er knapper dan ooit te voren uit* .zag, terwijl hij in zijn binnenste de een© verwenschingüija de andere in ziek voelde opkomen. (Wordt vervolgd)»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1931 | | pagina 5