lïrotrinciale JJeeiuusdte
No. 12 9.
Twee bladen.
DONDERDAG 4 JUNI 1931.
Eerste Blad.
174e Jaargang
IN ONZE
3TATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Geldschietersbedrijf'
BINNENLAND.
DE SALARISSEN DER INDISCHE
AMBTENAREN.
HET VERDRAG VAN OSLO.
DE RADIO-CENSUUR.
Epictetus,
NEDERLANDERS IN BELGIE.
ZEELAND,
De moterveerboot voor de lijn
HansweertWalzoorden,
MIDDELBURG.
VLISSINGEN.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Vrouwenpolder.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeel'ingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daavoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
■scmmmmmgsMmmrmauimmemmm—mmKSKwmmmrHrv wfiiii—n w—mbmwwiii.U
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën; tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent.
Voortgezet werd de behandeling van
het ontwerp-v. d. Bergh tot regeling van
het geldschietersbedrijf.
De heer v. d. Bergh (s.d.) verde
digde het Engelsch-Amerikaansche stel
sel, dat meer dan het Duitsche stelsel
preventieve werking heeft en aan de
1 eenbehoefte voldoet, terwijl de leen-
ziekte bestreden wordt. Thans kan
iedereen geld krijgen, maar vraag niet
op welke voorwaarden! Dat is niet door
het Duitsche stelsel te bestrijden.
Het Engelsche stelsel laat echter nog
de mogelijkheid om kwade risico's in
hoogere rente te verdisconteeren, het
geen in spreker's voorstel is uitgesloten.
Daarom treft dit voorstel het kwaad der
leenziekte in het hart in plaats van het
aan te moedigen. Gemeenten en particu
liere instellingen moeten op dit gebied
samenwerken en de gemeente moet
geen volkomen vrijheid hebben. Een al
gemeen rentemaximum is niet vast te
stellen. Het hangt af van de administra
tiekosten, die hooger zijn, naar mate het
beheer degelijker is.
Wat redelijke winst is, is gemakkelijk
in verband met administratiekosten vast
te stellen.
De regeering is, aldus de heer v, d.
Bergh vrij, de wet al dan niet te con-
trasigneeren, maar weigert zij, dan moet
zij zelve met een voorstel komen.
Bij de replieken handhaafde de heer
Snoeck Henkemans (c.h.) zijn
bezwaren tegen het voorstel. De heer
De Wilde (a.r.) echter verklaarde, dat
zijn bezwaren niet van dien aard zijn, dat
hij zijn stem aan het voorstel zal ont
houden.
Dr. Vos (lib.) blijft aandringen op
fixatie van een maximum rente-percen
tage in de wet overeenkomstig het
Amerikaansche maximum-percentage.
Na nog eenige replieken en dupliek
werd overgegaan tot de artikelsgewijze
behandeling.
De heer Snoeck Henckemans
(c.hverdedigde een amendement om
het wetsvoorstel te beperken tot een
toezicht op het particuliere geldschieters
bedrijf, wat na bestrijding van den heer
v. d. Bergh werd ingetrokken.
Dr. Vos (lib.) wil instellingen
van liefdadigheid volgens de Armenwet
uitzonderen. Dit laatste nam de heer v.
d. Bergh (s.d.) over. Evenzoo had dr.
Vos (lib.) succes met een amendement
om ook de oprichting van een gemeen
telijke geldschietbank aan de goedkeu
ring van Ged. Staten te onderwerpen.
Tenslotte waren er nog eenige kleinere
amendementen, en een amendement-
Knottenbelt (lib.) om intrekking
van de toelating van een bank slechts
mogelijk te maken, als die binnen 5 jaar
voor de tweede maal is veroordeeld
wegens overtreding van een der bepa
lingen der wet.
De heer v. d. B e r g h (s.d.) ontried dit.
Heden voortzetting.
Aan het V.V. der Tweede Kamer over
het V/ets ontwerp tot goedkeuring!" van
de besluiten van den Gouverneur-Gene
raal van Ned. Indië tot' wijziging der In
dische begroeting 1931 hebben verschei
dene leden hun afkeuring te kennen ge
geven, ,daf de regeeiring gemeend hëieft
haar toevlucht te moeten nemen tot
een verlaging van de salarissen der In
dische .ambtenaren. Zij meenden, dat een
zoodanige maatregel slechts in aanmer
king (mag komen, wanneer alle andere
middelen om de tekorten te verminderen,
uitgeput zijn en naar hun meaning is dit
nog geenszins het geval.
De voorgenomen salarisverlalging legt
een onrechtvaardige buitengjewoon hooge
extra belasting aan de ambtenaren o,p,
waartegen schril afsteekt, tie weigering
tot (dusver van den minister pm de niet
onaanzienlijke olie-winsfein lijdelijk door
een uitvoerrecht iets zwaarder* te be
lasten. Door de salarisverlaging zal een
noodtoestand intreden als nog nimmer
het geval is geweest.
Verscheidene leden spraken del hoop
uit, dat de uitspraak van den Volksraad
den minister er toe zouden kunnen be
wegen, of 'geen andere middelen open
staan, om in de tekorten te voorzien.
Mocht dit niet het gevat zijn en mocht
in dit jaar no,g geen verbetering in den
rinancieelen toestand van het land zijn
ingetreden ,dan zou de regeering met de
ambtenaren en den Volksraad in over
leg kunnen treden omtrent eventueel© sa
larisverlaging in 1932.
Andere leden meenden dat de toesitarid
der Indische finantiën zoo ernstig I's,
dat de regeering Verplicht is tot ingrij
pende maatregelen wil zijl een alge-
meene débacle voorkomen. Uok de ambt-
tenaren zouden ten sloitite moeten in
zien, dat zij het grootste belang hebben
bij de saneering van de Indische finan
ciën.
Sommige leden vroegen, waarom niet
een grootere categorie van de laagsitbe-
zoldigde ambtenaren van salarisverlaging
is uitgesloten en waarom niet een pro
gressieve verlaging van de salarissen 'is
voorgesteld, waardoor de laagstbezoldig-
de in minder ongunstige omstandigheden
zouden 'bomen.
Bij de Tweede Kamer is een wetslont-
werp ingediend tot goedkeuring van het!
op 22 Dec. 1930 te Oslo gesloten ver
drag tot economische tjoenadering met
'nijbehoorend1 protocol tusschen België,
Denemarken, Noorwegen,, Nederland en
en Zweden.
In de Memorie van Toelichting wordt
er op gewezen dat het verdrag van Oslo
minder ver gaat dan de Haiidelsoivereen-
komst van Genève daar het geen ver
schillende groepen van Staten creëert},
maar alle staten gelijkelijk Dehandeltj en
niet als d,e Handelsovereenkomst de han
delspolitiek van sommige stalen vasttegt.
liet verdrag staat buiten den strijd om
verandering van handelspolitiek,, aange
zien de handelspolitiek niet door het ver
drag wordt gefixeerd en het verdrag een
wijziging, opdat aan de bedreiging wórde
weg zou staan.
Het is vreedzaam van aard en tegen
geen enkel land gericht. Ook ander© sta
ten kunnen tot het vreedzame systeem
van het verdrag toetoeden.
In art. 2 is duidelijk neergelegd het
'beginsel, dat de regeering, die haar be
langen door de maatregelen van andere
regeeringen bedreigd acht, het recht}
heeft concrete voorst|ellen te :<ben tot
wijziging, opdat aan de bedeiging worde
ontkomen.
Weggelaten is iedere gedachte aan on
derhandelingen, omdat men wenschte te
voorkomen, dat langs een omweg de ta
rieven der verdragsluitende partijen tlot
onderhandelingslarievein zouden worden
gemaakt.
Wat het protocol' betreft, zeggen de
regeeringen d,at zij ha,ar steun zullen ver-
leenen aan de internationale actfi© tot
vermindering van de handelsbelemmerin
gen en tot verbetering van het ruilver
keer dat zij hiertoe de in 1930 begonnen
samenwerking wenschen voort te zétten;
hier wordt gesproken van 'beveiliging van
gemeenschappelijke belangen, terwijl in
de préambule van het verdrag wordt ge
handeld over het ontzien van elkanders
belangen.
Bepaald wordt, dat de verdragsluitende
partijen de mogelijkheid zullen onderzoe
ken, om; 't principe van het verdrag ook
op andpre bepalingen toe te passen, die
haar onderlinge handelsbetrekkingen zou
den kunnen schaden.
Vermoedelijk zal dit punt een onder
werp van bespreking uitmaken op de
eerstvolgende conferentie.
De Radio-omroep-contröle-comm, had
de V.A.R.A. medegedeeld, aldus de N.
R.C., dat zij ook na het vonnis van den
president der Haagsche rechtbank be
zwaar bleef maken tegen de uitzending
der rede van mr. Duys, die hij gister
avond zou houden over het onderwerp:
„De 15de Mei in den Radio-omroep".
In een telefonisch gesprek met de
radio-censuur-commissie heeft de V.A,
R.A., naar de Voorw. meldt, zich op het
standpunt geplaatst, dat het vonnis van
den president der Haagsche rechtbank
een principieele uitspraak was. De V.A.
R.A. zou evenwel inplaats van Duys'
rede een speech uitzenden van den heer
Arend de Vries over het onder
werp: „De taak der V.A.R.A,",
De Radio-omroep-contröle-commissie
heeft den tekst van deze rede ter inzage
opgevraagd. De V.A.R.A. merkte hier
tegen op, dat toezending onmogelijk
was, doch de tekst te Hilversum ter in
zage lag,
De commissie heeft geantwoord, dat
zij zelf wenschte te bepalen, op welke
wijze zij haar taak wilde uitvoeren. De
Ontmoet gij smaad, zoo bezit dan
lankmoedigheid.
V.A.R.A. handhaafde hierop haar stand
punt, dat de Radio-omroep-contróle-
commissie voor kennisgeving aannam.
Telegrafisch heeft zij later medegedeeld,
dat zonder toezending van de rede van
den heer De Vries geen toestemming tot
uitzending kon worden verleend. En dat
bij uitzending desondanks deze zou wor
den afgebroken krachtens art. 18 van
het reglement.
Als protest tegen deze beslissing heeft
de V.A.R.A. gisteravond de uitzending
gestaakt gedurende den tijd, voor de
beide redevoeringen bestemd.
Het Tweede Kamerlid Lockefeer heeft
aan den minister van binnenlandsche
zaken en landbouw de volgende vragen
gesteld
1. Kan de minister meedeelen of de
verspreide berichten omtrent de uitwij
zing op groote schaal van Nederlandsche
arbeiders, die in België werken zonder
de aldaar verlangde arbeidsvergunning,
op waarheid berusten
2. Indien deze berichten juist blijken
acht de minister dan het oogenblik niet
gekomen, om alleen onder beperkende
bepalingen en met arbeidsvergunning
buitenlandsche arbeiders verlof te geven
in ons land te werken, ten einde daar
door de onrust op te heffen, die naar
aanleiding der buitenlandsche bekende
maatregelen heerscht onder groepen Ne
derlandsche werklooze arbeiders?
HET NEBERLANBSCH FABRIKAAT-
Het hoofdbestuur van de vereeniging
Nederlandsch Fabrikaat heeft besloten,
alle mogelijke medewerking te zullen
geven bij de uitvoering van de Neder-
landsch-fabrikaat-demonstratie 1932 te
Arnhem,
In overleg met den initiatiefnemer, mr.
J. Huges, te Arnhem, is besloten dat de
controle op de deelneming geheel in
handen wordt gesteld van het "bestuur
van de vereeniging Nederlandsch Fa
brikaat.
Het uitvoerend comité van de te
Amsterdam gehouden tentoonstelling
Rond de Zuiderzee ten bate van de tu
berculosebestrijding in de Zuiderzee
plaatsen, heeft nog een gift van Prinses
Juliana ontvangen.
(Ingez, Med.)
Ziooals men zich zal herinneren beslo
ten de Staten van Zeeland in hun verga
dering'\ran 16 Juli 1930 mét algemeen©
stemmen op voorstel van Ged. Staten om
niet alleen een tweede motor veerboot ie
doen bouwen voor de lijn VLHringen--
Brcs' <jn< maar ook een voor de lijn
Hans we© r' - Walzoorden, en wel volgens
het grootste van drie plannen door het
bureau Cornelissen te Amsterdam ontwor.
pen, wat neer komt op een ferryboot
met vóór- en achtereinden van symietri
schen vorm en elk voorzien van een
schroef en Oertz-roer en van de volgende
li oofd a f m e li nge n lengte over alles 47 m;
lengte op waterlijn 42 m; breedte op
waterlijn 8.50 m; idem1 op spanten aan
dek 9.40 in; idem op dek 12.25 m'., idem
rijdelt tusschen zij dekhuizen 7 m; holte
in de zijde 4i.30 m; diepgang uit o.lf.
Iriel met 30 Ton brandstof 2.65 m'; (kiel
0.13). De motor zal zijn een Compres-
soriooze Diesel (De.utz) van 600 E.P.K.
en de snelheid op den proeftocht zal
11.25 E.Z.M. per uur moeten bedragen,
De eerste klasse kajuiten zullen vol
gens het voorstel "van verleden jaar in
de zijdekhuizen worden ondergebracht,
voorzien van hardhouten betimmering. De
tweede klasse zal een kajuit onderdeksch
hébben met toegangen vanuit de zijdek
huizen, waaromheen ëen kleine dekka-
juit zal worden gebouwd. In elk der zij
den zijn 2 dubbele deuren voor zijlading
Ontworpen.
Een promenade- of sloepende'kr hoog
te 3.90 m is over 20 ni lengte gedacht
met trappen aan vóór- en achterzijde.
De dekvormen op de einden zijn pas
send genomen op de stootblokken der
landingsbruggen te Vlissingen en Bres-
kens, zware deuren van sluisdeur-con
structie sluiiten het rijd/eik af op de einden.
De bouwsom raamden Ged. Staten ver
leden jaar op! f 305.000 en verkregen zij
voor dezen bouw 'n crediet vapj f 3150001
Thans vernemen wij, dat de bouw van
dezg boot is opgedragen aan de N.V.
Kon. Mij. „De Schelde" te Vlissingen en
dus het werk in de provincie blijft en
althans eenigszins in de bestrijding der
werkloosheid kan te gemoet worden ge
komen.
De heer A. J. Petite opende gis
terenmiddag op de Markt,, in het huis
op den hoek van de Gortstraat een keu
rige, ruime salon voor scheren en haar
snijden. De heer Petrie mag zich bij' de
opening "dezer nette zaak in veler 'be
langstelling verheugen, wat bleek uit de
vele bloemstukken, die hij op den ope
ningsdag1 in ontvangst had te nemen.
Onder de jaarlijks terugkeerende
dagen, waarop Middelburg zich mag ver
heugen op een druk 'bezoek vooral ook
van de plattelandbewoners, ineemt de
Donderdag van de Paardenmarkt een, niet
weinig vooraanstaande plaats in. "Wil die
paardenmarkt blijven bestaan, dan moetj
ook de commissie, die zich jaarlijks met
bet honden van een. verloting be la rif,
haar werk kunnen voorlzettjeu en daarbij
steun van zeer velen heoben, die door
het koopen van een of meer loten het)
werk steunen en zich zelf een kans ge
ven op een grooleren of kleineren prijs.
Men zal wellicht neg niet alom beden
ken, dat reeds over 14' dagen, niril' op 18
Juni, de paardenmarkt wordt gehouden
en op 19 Juni de verloting plaats heeft.
Dit zal wellicht mede oorzaak zijn, dat
er nog vrij wat loten onverkocht' zijn,
Vandaar deze opwekking niet langer te
wachten maar om novengenoemde re
denen naar draagkracht loten te koopen.
B. en W. stellen nog voor aan den
heer A. A. Kulbterg qq. G. Timmei- te
verkoopen 988 m2 bouwgrond aan de
Kerkhoflaan, de Sottegemstraat en de
Duivendrechtstraat voor f 11890.
Dinsdag vergaderde dei raad onMei*
voorzitterschap van den burgemeester,
waarin de heeren Mesui en Dingemansej
afwezig waren met kennisgeving. Een va
cature.
De voorzitter opende de vergadering
op (de gebruikelijke wijze, waarna hij in
een. uitvoerige rede wel'kei staande door
de leden werd aangehoord, de verdien
sten van wijlen het raadslid de Vlieger
herdacht.
D'e voorzitter deelde, jnedei, dat ida
voorloopige uit keering ingevolge de wet
van 15 Juli 1929, voor het jaar 1931-'33
resp. jis vastgesteld op f 6078 en f 2550,
dat (de 'kosten van verpleging van een
prmlastige krankzinnige v,o,or het 2e
kwartaal 1931 door Ged. Stalten zijln vast
gesteld .op, f 151 dat de opbrengst van
het aandeel der gemeente in de gemeen-
tefondsbelasting voor 1931-1932 is ge
raamd op f 855, dat op de kohieren der
Jplersoneele belasting voor 1930 weigens
gem.-opcenten is uitgetrokken een bedrag
van f 749, dat ieder dea* kommen van de
gemeente voor de eleotrificatie als aparte
gemeente zullen worden beschouwd, dat
aan de gemeente Middelburg ovea* 1930
/een bijdrage in 'de kosten van Nijver
heidsonderwijs is verschuldigd van f137.
De 'mededeelingen werden allen voor
kenni sge ving /aangenomen
Z.h'.st. werd besloten tot het geven van
een medaille voor den door de Burger
wacht in de afd. Vrouwenpolder te hou}
den vierdaagschen schietwedstrijd.
Een verzoek van I. P. Brasser om een
bijdrage in de kosten van onderhoud van
een gedeelte van den Laüdschuurweg over
een lengte van 275 m werd verleend van
f 0.04 per strekkenden m.
Naar aanleiding van het verzoek van
'het gemeentebestuur van Veere om' een
bijdrage van f ,35 in de kosten van onl-
derhoud van een gedeelte van den Gat
pingschen weg van af de Bpschheul tot
de Bolhofheul (de helft van de jaarlijk-
sche kosten van onderhoud). B. en VA
stellen een jaar lij ksche bijdrage van f 15
rooi*, op grond dat het gemeentebestuur
van Veere bij het in goeden staat ver-
keeren van bedoeld wejgsgedeelte zeer
veel belang heeft, o.m. in verband met
het gebruik van de haven aldaar, waar
voor veel aan havengeld door Veere
wordt ontvangen, en waarin door de in
woners van Vrouwenpolder zeer veel
wordt hijgedragen. Na breedvoerig/© be
spreking werd aldus besloten.
De Voorzitter deelde mede, dat
de kantoorhouders van de hulptele
graafstations tot heden nog geen ver
goeding ontvangen voor het beschik-
baarstellen van hun woningen voor dat
doel. B. en W. stellen voor de gestelde
garantie ingaande 1 Januari 1931 met de
te geven vergoeding te verhoogen en
alzoo te brengen voor Vrouwenpolder op
f 130,20 en voor Gapinge op f 101.70,
alsdan zal aan ieder der Kantoorhou
ders een vergoeding van f 46,20 per jaar
worden uitbetaald. Na breedvoerige be
spreking werd m.a.st. aldus besloten.
De heer Lange'beeke bracht rap
port uit namens de Commissie be
last met het onderzoek der door het be
stuur van de Bijz. L. School in de afd.
Gapinge ingezonden rekeningen over het
tijdvak Jan. 1928 tot Dec. 1930, ten einde
te geraken tot de bij de L. O. Wet voor
geschreven drxejaarlijksche verrekening.
De Commissie meende te moeten op
merken dat het jaar 1929 een
groot verschil laat zien met de jaren
1928 en 1930, heigeen zijn oorzaak vindt
in het feit dat in 1929 nog al een aan
merkelijk bedrag is uitgegeven voor be
zoek van sollicitanten, de Commissie
was algemeen van oordeel dat dit wel
minder had gekund.
De heer K e s t e 1 o o meende, dat het
Schoolbestuur z.i. in de verkeerde rich
ting bezuinigd door voor bezoek aan sol
licitanten z i. veel te veel geld uit te
geven en op ander gebied voor een lut
tel verschil werkzaamheden aan een vak
man ontneemt, en doet uitvoeren door
ongeschoold personeel.
M.a.st. werd besloten tot goedkeuring
der rekeningen en tot vaststelling van
de over 1928 t/m 1930 uitgegeven bedra
gen van resp. f 635.651*, f 890.43 til en
f 632.46.
Besloten werd in de plaats van wijlen
de Vlieger tot lid van het Centraalstem-
bureau te benoemen de heer Dinge-
manse.
Van de N.V.P.Z.E.M. was een verzoek
ingekomen om van de gemeente 40 m2
grond te mogen koopen voor den bouw
van een transformatorhuisje in de afd.
Gapinge en B. en W. vroegen te dezer
zake van den Raad machtiging om met
voornoemde N.V. daaromtrent te onder
handelen, werd met aelg. st. verleend.
Daarna werd den Raad namens B. en
W. het verslag van den toestand der ge
meente over 1930 aangeboden. De
Voorzitter deelde mede, dat vol
gens verkregen inlichtingen van de Di
rectie van de P.Z.E.M. de kosten ver
bonden aan het leggen van een onder-
grondsch net ten behoeve van de elec-
trificatie der gemeente voor beide kom
men f 4260 zullen bedragen, vermeer
derd met een meerdere uitgaaf van f 575
voor de eventueele straatverlichting,
wat neerkomt op een totale uitgaaf voor
de gemeente van f 5017. B, en W. heb
ben ofschoon zij in beginsel voor het
leggen van een ondergrondsch net waren,
gezien de daaraan verbonden groote
kosten en de heerschende tijdsomstan
digheden geen vrijheid kunnen vinden
den Raad zulks voor te stellen en stel
len daarom voor te besluiten tot een
bovengrondschen aanleg.
De heer K e s t e 1 o o zegt, dat hij in
dezen toch voor het leggen van een on
dergrondsch net is, vooral daar een bo-
vengrondsch net altijd gevaarlijk blijft.
De heer Maas zeide dat even buiten
de bebouwde kom de leiding toch bo-
vengrondsch komt. De P.Z.E.M. zal toch
geen minder hechte materialen gebrui
ken. Met 3 tegen 1 stem, die van den
heer Kesteloo, besloten tot bovengrond-
sche electrificatie.
De plaats gehad hebbende metingen
en de andere voorbereidende werkzaam
heden hebben uitgewezen, dat de kosten
van verharding met klinkers van den
Slikweg 10, den Nieuwen weg 11, den
Slikweg 13 en het nog onverharde ge
deelte van den Melse's weg 14 in totaal
plus minus f 20.000 zullen bedragen. B.
en W. vragen machtiging om over te
kunnen gaan tot voorloopige uitvoering
der gemaakte plannen. Hiertoe werd m.
a.st. besloten.
Rondvraag. De heer Langebeeke
vroeg of het noodig is zand voor de
wegen uit een andere gemeente te laten
aanvoeren, nu de gemeente zelf over
