iprouinciale Zttumsche
DE STATENVERKIEZING 1931
N o, 9 5.
Twee bladen.
DONDERDAG 23 APRIL 1931.
Eerste blad.
174e Jaargsuif.
De nieuwe Stalen
De groote vette cijfers zijn van 1931 de kleine die van 1927.
Stad Middelburg
PARTIJ
1 Middelburg
Vlissingen
Zierikzee
Tholen
Goes
Sluis
Hulst
Totaal
BAUWEN3
(wild r.k.)
198
692
890
At Ra
4451
3880
2067
2174
4247
1052
2736
20706
S. D. A. Pa
2638
3556
2218
1151
2505
2231
2209
16508
S. 6. P.
1202
907
972
3007
2218
190
939
0435
R. K
659
1179
405
384
3632
3435
9559
19253
Ca Ha a
3138
3200
1667
2055
6269
882
2110
19321
C0MM
110
VAN DALSUM
(wild r.k.)
101
2133
2234
LIBERAAL
1270
1365
3161
1415
3014
2936
2043
15204
V. D
1539
1707
483
371
1045
672
214
6033
C0PPEN0LLE
(wild r.k.)
216
216
BOLIER
(wild chr.)
Totaal van
15.007
16.794
10.973
10.557
22.930
11.697
22.851
109.808
den Kieskring
Afzonderlijke Verkiezingsuitslagen.
MIDDELBURGSCHE COURANT
D* abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
ïf 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: M.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; «Ike refaf
meer 30 cent In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
■■aawnaej
Het was al in de kleine uurtjes van
den nacht, toen wij den voorloopigen
totaal-uitslag van de verkiezing voor de
Provinciale Staten van Zeeland aan de
zelfs toen nog voor ons bureau verza
melde belangstellenden konden mede-
deelen; hedenochtend is zij per bulletin
verder bekend gemaakt.
Alvorens ons in een beschouwing van
de resultaten dezer Statenverkiezing te
verdiepen, is hier een woord van warme
waardeering op z'n plaats voor allen,
die medegewerkt hebben tot dit opmer
kelijke resultaat, dat, in een geogra
fisch voor zulke zaken zoo lastige pro
vincie als de onze, 8 uren na het slui
ten van de stembussen een voorloopige
totaal-uitslag berekend en bekend ge
maakt kon wezen.
Daartoe hebben velen, ons bekenden
en onbekenden, con amore medegewerkt;
de P.T.T. die de grootst mogelijke be
reidvaardigheid toonde in het voldoen
aan soms oogenschijnlijk vergaande wen-
schen; de ambtenaren die rustig en wel
willend hun werk deden; de correspon
denten die hier en daar precies volgens
de gegeven opdrachten hunne berichten
inzonden; de met ons samenwerkende
redactiestaven van andere Zeeuwsche
bladen, waarop wederzijds gebouwd
moest en bleek te kunnen worden,
en tenslotte een aantal Oost-Zeeuwsche
burgemeesters, die wij noodgedwongen
te elfder ure een dringend telegram om
hulp moesten zenden, omdat een der
onder-commando's zijn stelling meende
te moeten prijsgeven, en die toen allen
met tot erkentelijkheid stemmende
promptheid aan ons verzoek gevolg ga
ven deze allen en nog verscheidene
zeer gewaardeerde tusschenschakels-
medewerkers meer, hebben ons tenslot
te in staat gesteld tot dit resultaat te
geraken. Daarvoor past dank, die hier
gaarne gebracht wordt.
Beschouwen wij thans den uitslag van
den jongsten stembus-strijd. Kort ge
zegd komt het hier op neerde
rechtsche meerderheid in de Provin
ciale Staten van Zeeland is met 2 zetels
versterkt; deze zetels vielen toe aan de
Staatkundig Gereformeerde Partij en de
Chr.-Historische Unie; zij ontvielen aan
de Liberale Staatspartij en aan de Vrij
zinnig Democraten, die bovendien nóg
een zetel verloren terwijl de S.D.A.P.
een zetel won. De R.K. Staatspartij
moest ter rechterzijde dan nog een zetel
afstaan aan den dissidenten R.K. Van
Dalsum,
De verhouding rechts-Iinks, voorheen
26—16, is dus thans gewijzigd in 2814;
de zetelwinst van S.G. en S.D.A.P. geeft
het recht te zeggen, dat de tegenstellin
gen verscherpt zijn door deze winsten
van uiterst rechts en uiterst links.
Dit is, zoo wil het ons voorkomen,
wel de juiste samenvatting van den stem
busuitslag. Eenige verandering in den
politieken koers van het politieke pro
vinciale scheepje zal wel niet uit deze
verkiezing resulteeren, al zal in de Sta
tenzaal de verschuiving naar den roo-
den kant in den toon der oppositie mis
schien wel ietwat meer nadrukkelijkheid
en politieke luidruchtigheid brengen.
Omtrent de nieuwe samenstelling van
het College van Gedeputeerde Staten
willen wij ons niet aan een voorspelling
wagen; het eenige wat we ervan zeggen
willen is dit: mocht de rechterzijde be
sluiten wederom één zetel aan de lin
kerzijde te gunnen, en mocht zij, met
ons, van meening zijn, dat voor een
vruchtbare samenwerking, die de facto
niet op het beginsel der evenredige sa
menstelling ook van Gedeputeerde Sta
ten gebaseerd is, maar die berust op een
soortement coalitie-college met één
„man van de overzijde", een liberaal te
prefereeren is boven een uiteraard nóg
verder van rechts afstaanden soc.-de
mocraat, dan lijkt ons buiten kijf, zonder
aan de voortreffelijke eigenschappen en
antecendenten van een der andere li
berale statenleden iets af of toe te doen,
d e aangewezen man voor dezen Gede
puteerden-zetel de heer Van Bommel
van Vloten uit Goes.
Natuurlijk zou een evenredige
samenstelling van het college van Ged.
Staten dezerzijds nog heel wat liever ge
zien worden; het zou dan bv., naar zetel-
of percentenvolgorde, dienen te bestaan
uit één A.R.; èèn C.H.; één R.K.;
één Lib.; één S.D.A.P, en één S-G.; dat
\vare toch nog 4 rechts tegen 2 links,
wanneer men den voorzitter er buiten
laat, en dat zou o.i. een juiste afspiege
ling van de tendenzen in de Staten ge
ven. Evenwel: dat is allerwaarschijn
lijkst gedoemd om schoone doch onver-
werkelijkbare theorie te blijven!
Terwijl de praktijk pas zal blijken,
wanneer de stemming heeft plaats ge
had.
Na deze enkele opmerkingen over de
nieuwe Staten, een paar woorden over
de stemmen cijfers, en wat die ons leer
den.
Daar is dan in de eerste plaats de stad
Middelburg, waarvan wij den uitslag per
stembureau gisteravond om ruim half
negen reeds aan ons bureau en elders
in de stad bulletineerden. Een gedetail
leerde uitslag, waarin vermeld is het
totaal aantal stemmen, dat elke c a n-
d i d a a t behaalde, vindt men elders in
dit blad.
Partij
Stemmen
1927 1931
Winst
Verlies
Procenten
1927 1931
Lib.
836
890
54
9,7
9J
V.D.
1505
1238
267
17,4
13,5
S.D.A.P.
2205
2271
66
25,6
24,7
A.R.
1914
1945
31
22,2
21,2
C. H.
1241
1807
566
14,4
19,7
S.G.
293
310
17
3,4
3,4
R.K.
552
622
70
6,4
6,8
Comm.
91
99
8
1,1
1,1
Totaal
8637
9182
Het totaal aantal geldige stemmen ia
onze stad (er waren stapels blanco en
van onwaarde!) is ten opzichte van 1927
met vijf en een half honderd vermeer
derd; wanneer men hiermede rekening
houdt, door het behaalde stemmencijfer
van iedere partij uit te drukken in pro
centen van het totaal aantal geldige
stemmen zoo ongeveer de eenige zui
vere methode van vergelijking! dan
blijkt, bij een vergelijking met de Sta
tenverkiezing van 1927, dat vrijwel
gelijk sbleven; Lib.; S.G.; R.K, en
Comm.; vooruit gingen de C.H. (met
566 stemmen of 5,3 en a c h t e r u i t
gingen V.D. (3,9 S.D.A.P. (0,9
A.R. (1
Dit beeld van verschuiving en veran
dering der stemmenverhoudingen veran
dert echter op belangrijke punten, wan
neer men den blik wendt naar den g e-
h e e 1 e n Zeeuwschen uitslag van 1931,
en die volgens dezelfde rekenkunstige
beginselen vergelijkt met dien van 1927
en van 1923.
Partij
Stemmen
1923 1927
1931
Verschil
1927-1931
Procenten der
totaal geldige
stemmen
1923 1927 1931
Zetels
'23 '27 '31
Liberaal V.B.
17.873
17.182
15.204
1.978
18,9
17,0
13,8
8
7
6
Vrijz. Dem.
7.444
9.541
6.030
-3.511
7,9
9,4
5,5
3
4
2
S. D. A. P.
9.499
11.487
16.504
5.017
10,1
11,3
15,0
4
5
6
Anti-Rev.
18.476
18.886
20.607
1.821
19,6
18,7
18,8
9
8
8
Chr. Hist.
14.853
15.938
19.321
4.383
15,7
15,8
17,6
7
7
8
St. Geref.
5.737
6.992
9.435
2.443
6,1
6,9
8,6
3
3
4
R. Kath.
17.849
19.076
19.253
177
18,5
18,9
17,5
8
8
7
R.K. v. Dalsum
(21.487)
(+2.411)
(19,6)
8
Totaal geldige
stemmen
94.412
101.204
109.808
8.604
4293
3856
1766
1925
4115
550
.2381
18.886
2497
2547
1477
561
1667
1007
1731
11.487
1145
827
815
1332
1983
82
808
6992
636
1068
390
262
3349
3505
9866
19.Ó7ê
2210
2509
13 38
1595
4714
1454
2118
15.938
102
(V. B.)
1046
1183
3892
2006
3229
3431
2395
17.182
1998
2228
751
548
2042
1224
750
9541
964
964
423
613
1036
13.927
14.218
10.852
8.842
21.099
11.253
21.013
101.204
Aanhoudende de volgorde der partij
en, zooals deze in de tabel voorkomen,
blijkt dan, dat de Liberalen van 18,9
der stemmen in 1923, terugliepen tot
17,0 in 1927 en 13.8 in 1931. Onze
voorzichtige stelling, dat Zeeland een
gevaarlijke provincie was om politie
ke voorspelling te doen, is dus wel op
voor de liberalen hoogst bedroevende
wijze juist gebleken. En ons politieke
verdriet over dit stemmen- en zetelver
lies wordt in geen enkel opzicht vermin
derd door het leed van den buurman
V.D., die het ditmaal nóg veel smade-
lijker moest afleggen. Dat 2 Statenze-
tels de V.D.-stroomingen in Zeeland
juist weergeeft, lijkt ons niet het geval
te zijn. De enorme stemmenwinst van de
S.D.A.P. viel wel te verwachten of te
vermoeden; zij verheugt ons slechts in
zooverre, dat men bij een sociaal-demo
craat zich niet behoeft af te vragen, of
hij visch of vleesch is. En het is ook van
den tegenstander goed te weten, waar
men aan toe is.
Ditzelfde kunnen we zeggen van den
stemmen- en zetelwinst der St. Geref.:
hoe ver deze in politicis ook van ons af
mogen staan, ze teekenen den toestand
niettemin en dwingen vaak ook anderen,
tot duidelijk kleur bekennen.
De groote winst der C.H. kunnen wij
ons slechts zoo verklaren: een V.D. die
naar S.D. overschakelt, lijkt ons „en
gros" niet licht te verwachten. Dan zul
len dus veel der verloren V.D, stemmen
naar de Liberalen zijn gegaan en wan
neer deze niettemin er leelijk op achter
uitgingen (wat volledig in confesso is!)
dan zal dit zoo te verklaren zijn, dat
nóg meer Liberalen het vaandel ontrouw
werden en C.H, stemden. Dat schijnt
trouwens steeds meer „du ton" te wor
den
Natuurlijk is de „losloopende" R. K.
Van Dalsum goedschiks gansch niet bij
de R.K. in te deelen; voorzoover ons be
kend is deze echter niet van zoodanige
of zoo hevige democratische gezindheid,
dat hij bij links te rekenen ware en als
regel zal hij dus wel rechts en wel in
de R.K. richting stemmen speciale
„dissidente" punten daargelaten.
Nöemt men hem er bij, dan bleven de
R.K. zichzelf vrijwel gelijk en hetzelfde
kan zoo min of meer van de A.R. gezegd
worden, die 0,1 vooruitgingen bij 1927,
maar 0,8 achter bleven bij 1923.
Gemeente Middelburg.
Lijst 2 A.R.: Van 't Hoff 1790, Bosse-
Iaar 16, van Andel 20, den Hollander
17, Heemskerk 22, Huizinga 35, Littooy
16, Louwerse 5, Voorthuyzen 5, Dron-
kers 19, totaal 1945,
Lijst 3, S.D.A.P.: Onderdijk 2187, de
Baare 15, Overhoff 4, de Pauw 8, Cats-
hoek 1, Bank 9, Snoeck 20, van Riel 12,
Cornelisse 10, de Kok 5, totaal 2271.
Lijst 4, Staatk. Geref.: Kodde 285,
Joziasse 6, Boender 1, v. Klinken 1, de
Feyter 1, van Fraassen 4, v. d. Wekken
2, v. d. Berge 2, Cysouw 2, Graveleijn
1, Ringelberg 0, Moens 4, Cysouw 1,
Coomans 0, totaal 310.
Lijst 5, R.K.: Edelman 467, Mes 150,
den Boer 5, totaal 622,
Lijst 6, C.H.: v. Dusseldorp 1584, v, d.
Feltz 125, Abrahamse 11, Castel 10,
Vermeulen 21, Janse 3, Boone 27, de
Vries 13, Nieuwenhuyzen 9, Stroo 4,
totaal 1807.
Lijst 7, C.P.: Fondse 99.
Lijst 8, V.B.: v. d. Minne 678, Por-
theine 87, Stofkoper 87, mevr. Evers
13. Beusekom 5, Veltman Fruin 20, to
taal 890.
Lijst 9, V.D.: Adriaanse 1094, Staver-
man, 36, mevr. Bergsma 19, mevr. v. d.
Broecke 29, Gerritsen 0, de Graaf 22,
Blaas 2, Karelse 1, Harts 7, Kik 2, de
Jonge 2, Peeman 24, totaal 1238.
Kieskring Middelburg.
In de gemeenten behoorende tot den
Kieskring Middelburg kregen de partijen
de achter hun naam genoemde stem-
mencijfers
Aagtekerke A.R. 123, S.D.A.P. 1, St.
Geref. 152, C.P. 1, C.H. 32, R.K. 1, V.B.
19, V.D. 5.
Arnemuiden: A.R, 293, S.D.A.P. 85,
St. Geref. 258, R.K. 10, C.H. 145, C.P.
5, V.B. 93, V.D. 23.
Domburg A.R. 146, S.D.A.P, 152, St.
Geref. 82, R.K. 4, C.H. 134, C.P. 1,
V.B. 51, V.D. 95.
Grijpskerke A.R. 290, S.D.A.P. 2, St.
Ger. 48, R.K. 0, C.H. 88, C.P. 0, V.B. 6,
V.D. 0.
Nieuw en St. Joosland: A.R. 114, S.D.
A.P. 40, St. Geref. 58, R.K. 0, C.H. 194,
C.P. 1, V.B. 54, V.D. 40.
Oostkapelle: A.R. 254, S.D.A.P. 15,
St. Geref. 103, R.K. 2, C.H. 198, C.P. 1,
V.B. 54, V.D. 40.
Serooskerke: A.R. 505, S.D.A.P, 3,
St. Geref. 58, R.K. 1, C.H. 174, C.P. 1,
V.B. 5, V.D. 12.
Sint Laurens: A.R.
St. Geref. 61, R.K. 0,
V.B. 20, V.D. 22.
Veere: A.R. 179, S.D.A.P. 45, St.
Geref. 40, R.K. 19, C.H. 96, C.P. 1, V.B.
48, V.D. 57.
Vrouwepolder: A.R. 319, S.D.A.P. 3,
St. Geref. 32, R.K. 0, C.H. 110, C.P. 0,
V.B. 30, V.D. 7.
Kieskring Vlissingen»
BiggekerkeA.R. 184, S.D.A.P. 12,
283, S.D.A.P. 21,
C.H. 160, C.P. 0,
