iproirirtciale 55eeuuj0che
EELT^
No, 9 3.
Twee bladen.
DINSDAG 21 APRIL 19 31.
Eerste blad.
174e Jaargang.
ZEELAND.
BINNENLAND.
ft
MIDDELBUPGSCHE COURANT
D« abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiên
30 c?ent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Langs St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postckèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke rcgsf
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiên" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiên, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiên onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ceel.
Precies zoo bedoeld.
Het orgaan van de federatie Zeeland
van den Vrijzinnig Democratischen Bond
is ietwat uit zijn koers geslagen, Het
heeft daarbij een ontdekking gedaan,
een eilandje in den politieken oceaan
dat echter bij nadere beschouwing
slechts een luchtspiegeling zal blijken te
zijn.
Een van de advertenties, waarmede
de laatste dagen de Zeeuwen worden
opgewekt om liberaal te stemmen, luidde
i zooals men zich wellicht herinneren
zal als volgt
„Al te democratisch willen zijn, om bij
den kiezer in het gevlei te komen, heeft
dikwijls tengevelge, dat liberale wetten
in het gedrang komen. Wetten waarvoor
onze voorvaderen een harden strijd stre
den en die den grondslag vormden van
ons volksbestaan en onze vrijheden,"
Onze 'v.d. medeburgers zien hierin
en dat tot hunne niet geringe vreugde
waarschijnlijk, zoo pas voor den verkie
zingsdag ,,Een' eerlijke bekentenis,
maar niet zoo bedoeld Zij verklaren
dat als volgt
„De liberale wetten mogen dus niet
worden gewijzigd. Zij waren voor den
tijd, waarin zij gemaakt werden, meestal
zeer goed. Maar als dezelfde staatslie
den ze nu moesten maken, waren zij
zeker anders."
En daaruit wordt dan geconcludeerd,
dat de liberalen conservatief zouden zijn
en dat men „dus" niet liberaal, maar
vrijzinnig-democratisch zou moeten stem
men
Nu moet gezegd worden, dat deze ge
volgtrekking een slimmigheidje is om
het nu maar vriendelijk te zeggen dat
niet door den beugel kan.
Wanneer het geoorloofd is, om op
zulke wijze conclusies te trekken, dan
zouden wij omgekeerd wel kunnen zeg
gen: „De vrijzinnig-democraten zijn er
dus wèl voor om al te democra
tisch te doen, om bij den kie
zer in het gevlei te komen!"
Nu is dit laatste inderdaad min of meer
de grief der liberalen tegen de v.d.-ers
maar wij zouden uit hun artikeltje dit
toch niet als „een eerlijke, schoon niet
zoo bedoelde bekentenis", durven
destilleeren. Want al ware het er dan
naar den letter wellicht uit te halen
bedoeld hebben de heeren het toch stel
lig niet zoo en dus zeggen we dat óók
niet.
Daarom volge hier echter ook onzer
zijds de vermoedelijk juistere exegese
van den onderhavigen liberalen adver
tentietekst: Democratisch zijn is goed,
maar t e democratisch, a 1 te democra
tisch zijn, dus democratischer dan de
toestand des oogenbliks en het geweten
des mans veroorloven, enkel om. door
deze overdreven, dus schijn-democratie,
maar bij den kiezer in het gevlei te ko
men daarvoor past de liberaal, zoo
wel omdat hij werkelijksheidsmensch is,
als omdat liberale wetten, dat wil
niet^ zeggen „een halve eeuw oude wet
ten", maar: van den nog levenden libe
ralen geest doordrongen Wetten, dus
doende in het gedrang zouden komen,
z9n wetten, waarvoor onze voor
vaderen een harden strijd streden en d i e
en grondslag vormen van
ons volksbestaan en onze
vrijheden.
Komaan, zou het nu vrijzinnig en de
mocratisch zijn, de wetten „die den
grondslag van ons volksbestaan en onze
vrijheden vormen in het gedrang te
doen komen Wi, gelooven het niet,
maar als zulk een voor de hand liggende
rare conclusie uit het. artikeltje in „Houdt
Koers inderdaad getrokken moet wor
den, dan zou het nog een aanwijzing te
meer zijn om Liberaal te stemmen
Verdienste uitgereikt aan Prinses Juliana.
Verder werden verleend het Kruis van
Verdienste aan generaal-lmiajoor dr. J. C.
Diehl, tar. dr. A, Pi. N. Kooien, luitenanti
generaal P'. J. Munnekrede, Henry de
Jongh, imevr. C. C. A. PetitkGoede, W.
A. van der Scheer, C. Ringeling, W. van
Haselen H. de Bordes, J. Bjeintetola, C.
J. G. Kettler, ir, H. A. Ingen—Housz.
HET GRONINGSCHE BIOSCOOP
CONFLICT.
De Groningsche Gemeenteraad heeft
Maandagavond na uitvoerige besprekin
gen met 24 tegen 11 stemmen besloten
de vermakelijkheidsbelasting voor de
bioscopen te verlagen van 25 pet. der
bruto-ontvangsten tot 25 pet. der netto
ontvangsten. Tegen verklaarden zich de
rechterzijde, de neutrale en de commu
nistische partij.
Afgaande op hetgeen de bioscoopbond
heeft medegedeeld mag aangenomen
worden dat de bioscooptheaters te Gro
ningen gesloten zullen blijven.
DE RADIO-OMROEP.
Naar aanleiding van het Zaterdagavond
door Teun de Klepperman en zijn kor
nuiten voor de s.d. V.A.R.A. te berde ge
brachte, heeft het Landelijk Comité Be
langen Luisteraars den volgenden brief
gericht aan den minister van waterstaat:
Gedurende de radio-uitzending van de
V.A.R.A. op Zaterdag 18 April, des na
middags om' ongeveer 9.45, heeft de zoo
genaamde Teun de Klepperman op er
gerlijke wijze den spot gedreven met den
onlangs uit zijn land vertrokken koning
va,n Spanje. In dezen spot werd betrok
ken de in ons land gastvrijheid genie'-
tende ex-keizer van Duitschland, terwijl
er zeer duidelijk op> gezinspeeld werd,
dat een dergelijk gebeuren ook ons vor
stenhuis zou kunnen overkomen. Ten
slotte werd een en ander op belachelijke
wijze in verband gebracht met een maat
regel van B. en W. van een der Zuidl-
Hollandsche gemeente inzake werkloo-
zenondersteuning.
Wij meen en te mogen opmerken, dat
het ons ontoelaatbaar voorkomt, dialt al
dan niet gewezen staatshoofden van mlet
ons bevriende rijken op onkiesche wij
ze voor de microfooon belachelijk wor
den gemaakt, terwijl het o.i. evenmin
door den beugel kan, dat handelingen
van een besturend college op deze wijze
worden gecritiseerd. Beleefd vragen wij
Uwe Exc., hoe lang het nog duren mfoet,
dat de Nederlandsche luisteraar derge
lijke walgelijke uitzendingen zal moeten
aanhooren en verzoeken u onverwijld
[maatregelen te nemen, dat zulks in de
toekomst voorkomen wordt.
PRINSES JULIANA ONTVANGT HET
KRUIS VAN VERDIENSTE VAN HET
NED. ROODE KRUIS.
Maandag werd ten overstaan van het
dagelijksch bestuur van het Nederland
sche Roode Kruis door den Prins der
Nederlanden, als voorzitter het Kruis van
MIDDELBURG.
Op 56-jarig'en leeftijd is alhier he
den na langdurige ziekte overleden de
heer J. G. Stevense, sedert 1 Januari '26,
ambtenaar der Provinciale Griffie, belast
met het beheer der Provinciale fondsen.
Ook vroeger, toen die fondsen beheerd
werden ten kantore van den Rijksbetaal
meester, heeft de heer Stevense, die toen
d,aar werkzaam was, tal van jaren zijn
zorgen daaraan gewijd. Met hem is een
goed ambtenaar heengegaan.
S.D.A.P.
Gisteravond werd door de afd. Mid
delburg van de S.D.A.P. een openbare
vergadering gehouden in de kleine zaal
van het Schuttershof. Zij was geheel ge
vuld met belangstellenden, toen de heer
J. O n d e r d ij k de bijeenkomst met
een enkel woord opende.
Eerste spreker van dien avoftd was
het Statenlid, de heer L. O n d e rd ij k,
die aanving met op te merken, dat hij
alleen zou behandelen het werk in de
Staten zelf en al wat daaraan vast zit.
Na de vorige Statenverkiezingen was
juist aan de orde de Electriciteitsvoor-
ziening en men had het gedurfd onze
fractie uit den Raad van Advies te
weren. Er is ons echter later toch ge
noegdoening verschaft, door enkele on
zer daar toch in te kiezen. Uit de cijfers
van 1927 was gebleken, aldus spr„ dat
de publieke opinie de S.D.A.P. ver
trouwde.
Bij de zetelverdeeling in Gedeputeer
de Staten bleek wel, dat de coalitie nog
niet dood was; de zetels waren al ver
deeld toen wij binnen kwamen. Dat er
een democratische strooming was, stond
vast, maar daar werd absoluut geen
rekening mede gehouden.
Ten opzichte van de gezondheidszorg
in Zeeland deed men bijna niets. Groote
bedragen werden besteed aan den land-
Wilt gij dat uw vermaning waarlijk
nuttig werkt, leg er u dan op toe om
wat gij in anderen leelijk en afkeu
renswaardig vindt in u-zelven uit te
roeien. Of meent ge dat die anderen
blind zijn?
bouw; voor het vee werd gezorgd, niet
voor de menschen. Door ons is er op ge
wezen en nu is het zoo, dat er voor die
gezondheidszorg wel geld te vinden is,
al is het bedrag gering, want gemiddeld
wordt er besteed aan die zorg per in
woner 5cent.
Het blindenonderwijs was ook een
stuk maatschappelijke zorg. Dat was
dan ook de meening van Ged. Staten.
Niet echter van de Stat. Ger. Partij, die
het onder liefdadigheid wilde laten res
sorteeren, Niet de overheid, maar de
kerkelijke harmhartighèid moest hier
voor zorg dragen. Hetzelfde gold ten
aanzien van de Commissie voor Hygiëne
van Moeder en Kind.
Spr. behandelt dan de Schoolartsen
kwestie. Middelburg en Vlissingen heb
ben nu hun schoolarts en kleine plaatsen
kunnen natuurlijk elk geen arts hebben,
maar ons plan was, aldus spr., die ge
meenten te combineeren. Maar ook nu
werd weer afwijzend beschikt door Ged,
Staten.
Ons wordt aldus spr. een anti
christelijk standpunt verweten, maar
laten zij dat eens bewijzen. Wij leggen er
echter dan nadruk op, dat het conserva
tisme leeft in de Ged. Staten. Er is ver
deeldheid in de partijen, die op denzelf
den wortel des geloofs stoelen. Niet het
Christelijk beginsel zegevierde bij het
schoolartsenbesluit, maar het reaction-
naire.
Na 2 jaar zitting in de Staten werd
het ambtsgebed behandeld en de recht-
sche pers verweet ons weer, dat wij
anti-christelijk waren. Voorheen was er
echter nooit over gedacht het gebed in
te voeren, maar toen kwam de concur
rent, de Staatk, Ger. Partij, en de Anti-
Revolutionnairen werden bang kiezers te
verliezen.
Spr. zegt nu een en ander over de
Zondagsrust en komt dan aan het Werk
loosheidsvraagstuk. Ook wij, aldus spr,,
hebben de werkloozenzorg aangesneden,
iets dat nog nooit te voren was bespro
ken in de Prov. Staten, Wij hebben er
op gewezen dat Ged. Staten de zorg op
zich moesten nemen van de noodlijdende
gemeenten. Neen, zei men, dat is Ar
menzorg, aldus een circulaire, die heel
wat stof heeft doen opwaaien. Door ons
is een voorstel gedaan om f 15.000.
beschikbaar te stellen voor de werk
loosheid en dit voorstel kwam er door.
Men ziet hier toch uit, dat een kleine
fractie wel wat kan bereiken, Spr. leest
dan uit enkele verkiezingsbladen van
verschillende partijen voor, o.a. een po
litiek weerbericht en stelt daar tegen
over een weerbericht door hem samen
gesteld, waarin hij hoopt, dat tengevolge
van een orkaan een vloedgolf van roode
stemmen' een bres zal slaan in den dijk
van reactie en conservatisme.
Vervolgens besteeg de heer W. Drop,
lid der 2e Kamer, het spreekgestoelte.
Sprekende over wat er in enkele recht-
scbe verkiezingsblaadjes stond, zeide
spr., dat men zegt dat men opkomt voor
de Christelijke beginselen, doch men
voert echter een oppositie tegen het
socialisme. Er is bij alle andere politieke
partijen bij deze verkiezingen, een ge
mis aan een vaste politieke lijn. Het
gaat om drie groepen bij dezen stembus
strijd: S.D.A.P. tegenover de Prot. Chris
lelijke en Katholieke partijen gecombi
reerd of niet gecombineerd.
Er is niets meer in dezen tijd, geen
enkel groot vraagstuk of geestelijke
strooming, of de arbeidersbeweging
drukt daarop haar eigen stempel, en
spreekt daarbij haar eigen woord. Onze
strijd aldus spr., vloeit voort uit de ge
schiedenis van de arbeidersbeweging,
Dat is niet altijd zoo geweest, want er
was een tijd dat de arbeidersklasse daar
niet toe in staat was. De tijd heeft ge
leerd, dat in landen waar het kapitalis
tische productiesysteem eerder tot bloei
kwam. ook, het arbeidersproces zich
spoediger ontwikkelde.
Spr. schetste dan die ontwikkeling van
het kapitalistische stelsel vnl. in Enge
land. met haar vrouwen- en kinderar
beid. Niet de arbeiders zelf kwamen
daar het eerst tegen op, maar de geeste
lijkheid en kunstenaars; zoo ook in ons
eigen land, b.v. Heyermans,
Verandering is er evenwel gekomen,
mede door een sprekend feit: de spoor
wegstaking van 1903. Door tegenstanders
wordt ons dit nu verweten, aldus spr.
De tweede staking in April van dat jaar
werd verloren en daaruit hebben wij ge
leerd, dat er organisatie moest komen
met een sterke financieele basis. De
eerste staking is echter gewonnen, in
1903, doch dat zegt men er meestal
niet bij.
De offers, die de organisatie in den
loop der laatste jaren vroeg, waren wel
zwaar, maar het resultaat is nu, dat het
vermogen der vakvereenigingen mil-
lioenen telt. Het doel is niet het bezit,
maar om een weerstand te vormen bij
conflicten.
Maar, wanneer er een betere arbeids
regeling en hoogere loonen zijn geko
men, dan zijn wij er nog niet, dan moe
ten' wij vechten om dit te behouden, om
meer sociale verbeteringen te verkrij
gen. En dit kunnen wij slechts veroveren
op politiek terrein.
Het waren 30 jaar geleden ook nog
anderen,' die de ellende der arbeiders
zagen, o.a. dr. Kuyper, die stond tegen
over de liberale leer der staatsonthou
ding.
Maar wat is er na al die jaren bij hen
van terechtgekomen op politiek terrein?
Zij hebben niets kunnen doen, omdat er
geen eenheid heerschte in hun Christe
lijke leer.
De sociale wetten zijn gekomen mede
door den strijd der S.D.A.P. Spr. houdt
dan een beschouwing over Staatspen
sioen en de Ziektewet,
Een ander voorbeeld van Christelijke
politiek is het vraagstuk van oorlog en
vrede, zooals dat hier in Nederland voor
ons ligt. Het ontwapeningsvraagstuk
heeft in den grond der zaak een zede
lijke beteekenis. Zij, die critiek uitoefe
nen op het beleid van buitenlandsche
socialisten moeten niet vergeten, dat zij
overal een minderheid vormen.
De voormannen zijn de beste van onze
zonen. Menschen als Troelstra en San-
nes zijn niet gesneuveld voor eigenbe
lang, maar zij zijn geofferd aan de Ar
beidersklasse.
Het is niet genoeg als de gemeente
raad democratisch is, maar ook de Prov.
Staten moeten het zijn, want die kiezen
straks de leden der Eerste Kamer. De
wereldcrisis is een uitvloeisel van
het kapitalisme en de S. D. A, P.
staat op haar post om dat te
bestrijden waar zij kan. Als men met
die overtuiging de wereld ingaat, dan
dient men het socialisme.
Na deze beide redevoeringen sloot de
heer J. Onderdijk met een opwekking
om lijst 3 te stemmen, de vergadering
VLISSINGEN,
Gisterenavond sprak alhier voor de
Chr. Historische Kiesvereeniging, baron
van der Feltz uit Middelburg, die op zeer
duidelijke wijze de beginselen der Chr.
Hist. Unie uiteenzette.
Vervolgens sprak de heer W. de Rid
der te Vlissingen, die miettnoreerde heli-
geen, in de afgeloopen periode door de
Prov. en Ged. Staten 'was tot s tand
gebracht.
Maandag hield de Kampeervereeni-
ging „Luctor et Emergo" onder groote
langstelling alhier haar algemeene verga
dering'. Besloten werd o.a. een houten
loods te plaatsen, w,aar dje leden de ten
ten kunnen opbergen. Getracht zal wor
den zooveel mogelijk samenwerking te
krijg'en met z u s t e r ve r e e n i gi n g enTevens
werd besloten een weidie te huren voor
het houden van een Pinksterkamp. In die
maand Mei zM te Vlissingen een feest
avond worden gehouden toegankelijk
voor leden en genoodiïgden.
Het ledental is steeds stijgende.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Serooskerke,
SEROOSKERKE (W.) Maandagmid
dag werd een voltallige Raadsvegade-
ring gehouden. Enkele ingekomen stuk
ken werden op voorstel van B. en W.
voor kennisgeving aangenomen.
B. en W. dragen ter benoelmling van
een gemeentewerkman voor 1. P. den
Hollander, 2. G. van Keulen en 3. A.
Jause Az. Met algemeene stemmen wordt
de heer P. den Hollander gekozen, m/et
ingang van 1 Mei 1931. Zijn pensioen
grondslag wordt vastgesteld op f 800,
Een voorstel tot het verleenen van
eervol ontslag wegens opheffing der be
trekking met ingang van 1 >Mei 1931,
aan meji. J. Paauwe, imej. J. W. Zietse,
resp. onderwijzeres en vakonderwijzer-
es en, P. H. Broer se, aanmiaker der
kachels der openbare school, wordt z.h.
st. goedgekeurd. Eveneens 'n voorstel
om met ingang vafi 1 Mei 1931 Jbet (ge'
bouw der o.l. school in bruikleen af
te staan aan den Kerkeraad der Ned.
Herv. gemeente wordt z.h.st. aangeno
men.
Een verzoek van den heer A. West-:
dorp, om de heffing van personeele Ire-
lasting op zijn biljart, op zijnsinziens
billijkheidsgronden af te schaffen, wordt
in handen van B. en W. gesteld oxn prae-
advies. De voorzitter deelt voorts méde,
dat een schrijven is ingekomen, dat met
ingang van 1 Juni a.s. de Sta,atsleeninge
st ukken 1918, rente 5 .piCt. zal worden
afgelost. Mitsdien' stelt hij voor het vrij-
kto|m|end geld te bestemmen voor lee-
iningstukken '16 en of '17 rentende 4i/j
pCt. Z.b.s. wordt aldus besloten.
SCHOUWEN-BUIVELAND.
Het vliegveld bij Haamstede,
De voorzitter van bet Luchtvaart-co
mité Schouwen-D'uiveland deelt aan de
N.R.C. mede, dat luchtvarenden worden
gewaarschuwd niet vo-op 4 Mei a.s. de
dag van de officieele opening te landen
op het vliegveld West-Schouwen te Haatn;-
stede, daar- zulks, met het oog op de zich
op het vliegveld bevindende telefoonpa
len, levensgevaarlijk is. Deze palen zul
len eerst kort voor de opening van het
vliegveld worden verwijderd.
Deze waarschuwing geschiedt naar
aanleiding van het feit, dat Zaterdag jr.I.
een sportvliegtuig op het terrein is geland
en daarbij tusschen de telefoonpalen door
heeft moeten vliegen, hétgéen toevallig
goed is afgeloopen.
ZÏERIKZEE. Naar de Z. Nwsbv ver
neemt, is een vertegenwoordiger van het
Departement van Waterstaja't, hier ge
weest en heeft de-ze bet vliegterrein
„IWestschouwen" in alle opzichten goed
gekeurd. Het vliegveld is officieel gedoopt
„Westschouwen."
Het ligt voorts in de bedoeling van de
K.L.M. oiml een .ge regelden luchtdièn&t
tot stand le brengen tusschen Rotterdani
Haalmstede en Vlissingen en wel met 1
Mei 1932. De kwestie van het vervoer
der post per luchtvaartverbinding, is nog
in studie bij het Staatsbedrijf der Poste
rijen.
ZEEUWSCH-VL AANDEREN O. D.
Doodelijk ongeval aan de Amoniak-
fabriek te Sluiskil.
Dinsdagmorgen waren een 'tweetal ar
beiders in de Amoniakfabriek le Sluis
kil in een kelder der fabriek' afgedaald
lot het verrichten van werkzaamheden.
Toen zij na verloop vani eenigen tijd niet
terugkwamen, stelde men naar hun weg
blijven -een onderzoek in. Men vond bei
de menschen bedwelmd in den kelder
liggen, waarin zich gassen hadden opge
hoopt. Dr. van Looi te Sluiskil, die nog
trachtte de levensgeesten op te wekken,
kon na eenigen tijd slechts beider dood
coustateeren. De slachtoffers waren af
komstig uit Westdorpe en Axel.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D,
Land- en Tuinbouw-Tentoonstelling.
AARDENBURG. Van welingelichte
zijde vernemen vrij, dat verschillende der
voorbereidende maatregelen voor de in
Sept. a.s. alhier te houden tuinbouw
tentoonstelling flink vorderen. De belang
stelling voor deze tentoonstelling is bij
de Aardenburgsche burgerij algemeen
groot. Van tegenwerking van de zijde
van enkele vooraanstaande Aardenburg-
rsche personen zooals dezer dagen
iwerd ron/dgeslpooid is hoegenaamd
geen sprake.
WATERLANDKERKJE. In de Za
terdagavond' gehouden ledenvergadering
van tlje afdeeling' Wiaterlandkerkje van
het Groene Kruis heeft die secretaris-Pen
ningmeester rekening en verantwoording
gedaan, waarbij bleex dat te samen met
IJzendijke was ontvangen f 3.749 uitge
geven f 3.431. Door d.e verpleegster wer
den in 1930 te Waterlandlkerkje 755 be
zoeken afgelegd,.
Het bestuurslid, de heer R. de Jonge
aan de beurt van aftreden zijnde wensch-
te niet meer in aanmerking te komen.
In diens plaats werd g'ekozen de" heer
Iz. van de Berge.
Bij .dje rondvraag voerde een der aan
wezigen kritiek op het bestuur over de
weinige propaganda die er gemaakt w'as
voor het bezoeken van een T. B. C.
museum wat in Februari j.l. w'as ten
toongesteld te IJzendlijke.
Tegen Xe keren v. d. H. uit G r o e d e
is Zondagmorgen door den gemeenteveld
wachter van Zuiidzande prooes-ver!bta(al
opgemaakt omdat deze zich onrcchtmatifg
imet een jachtgeweer in hel jachtveld be
vond. Het jachtgeweer werd in beslag
genomen.
