ZENUWPIJNEN
PHOSFERINE
Oeerste
©volle maan
3 laatste kwartier
©nieuwe maan
RING
25
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 25 MAART 1931. No. 71.
BINNENLAND.
HET VERTREKSEIN VOOR DE
TREINEN.
ZEELAND.
MIDDELBURG,
Smoutwerk oud en nieuw.
ZUID-BEVELAND.
NOORD-BEVELAND.
DE STERRENHEMEL 25 Mrt.-l Apr,, 20 uur M. T.
2UID
venus
mars
jupiter
saturnus
pepermunt
KERKNIEUWS,
Ned. Herv. Kerk,
KUNST EN WETENSCHAP.
Mooi landelijk Zeeland-
|Brj de Xedei'landsche Spoorwegen be
staat het voornemen een belangrijke wij
ziging in het vertreksein van de treinen
op de stations te brengen.
Tot op heden vertrekken de treinen
wanneer de d.d. chef de ver trek stat' (z.g.
pannekoek) opsteekt, welke 's avonds
groen licht vertoond.
De wijziging bestaat liierin dal de d.d
chefs uitgeschakeld worden en de trei
nen zullen vertrekken op een automatisch
sein dat uit de seinhuizen op de sta
tions bediend wordt.
Is de irein op een station gereed, dan
verschijnt automatisch het trèhmunimer.
Wi.it Voor den hoofdconducteur, machb
nist of wagenvoer der het sein is, dat de
trein kan vertrekken
'Bij avond wordt hel Ireinnummer ver
licht en wordt bovendien noig1 een groen
licht vertoond.
Een zeer interessante causerie over
reisherinneringen in Z. Afrika hield me
juffrouw Ena Reyse voor de hier gevest
tigde afdeeling van het algemeen Neder
landsch Verbond. De spreekster gaf voor
de pauze een uitvoerig overzicht van de
geschiedenis van Z. Afrika van de landing
van Bartolomeus Dias (1486), bij de tegen
woordige Mosselbaai, lot op heden, daar
bij dus vanzelf memoreerend de nederzet
ting der O. I. Compagnie, het ontstaan
der verschillende steden, de verkoop der
Kaapkolonie aan Engeland, de „groote
trek", den boerenoorlog, de in de jong
st en groote wereldkrijg onlstanen rassen
haat tusschen B-peren en Britten.
Spr. eindigde deze inleiding tot haar
eigenlijke voordracht met te constatee-
ren dat toch veel goeds voor de Boeren
is tot stand -gekomen: in den nieuwen
eenheidsstaat bekleedt de Afrikaner geen
verachte positie en bovendien heeft de
Afrikaansehe taalbeweging voor de Afrij-
ka,ansche taal de volte rechten veroverd.
Daarop na de pauze heeft mej,
Ileyse ons veel verteld van haar reis
die zij met een klein gezelschap- sluden
.ten (Duitsche, Engelsche, Xederland-
sche, Luxemburgsche en één uit Liech
tenstein) heeft gemaakt, als gasten Van
de Afrikaansehe studenten. Zij roemde
zeer de overal ondervonden tegemoet
koming en gastvrijheid in dit gebied, dat
zoo weinige kennen, en waar de Neder-
landsche stam toch zooveel belangen
heeft!
Door de talrijke folo's en door het
geen de spreekster ons vertelde van
tochten, en van, dikwijls grappige er
varingen op die tochten, kregen wij
een indruk van land en volk: van Kaap
stad. 'van het Kaapsche schiereiland,
(een tocht als langs de Riviera), van
.Stellenbosch. Spr. meende dat de toe
stand van den Afrikaner gunstig is door
de regeering-Hertzog. Iedere beambte
moet „tweetalig" zijn. Wat de bevolking
aangaat: Kaapstad is Engelscli en Af
rik,a anseli, half om half; men hoort
er beide talen; Stellenbosch meer Af-
rfkaansch; Port Elisabeth, Engelscli, en
ook vreemd genoeg - Pieter Maritz-
burg.
In Pretoria spreekt 80 pet. der stu
denten (er zijn in Z. Afrika vier uni
versiteiten: te Kaapstad, Johannesburg,
iStellendam en Pretoria) Engeïsch, hoe
wel 't vaak volstrekt 'geen Engelschen
zijn, meer uit „deftigheid".
Het gezelschap had een toc-ht naar
het Oosten gemaakt (Natal). Wij zaïgen
vele kiekjes van het Natal nationaal
park, met zijn mooie kleinere bergen en
kopjes: bezochten Durban, een welva
rend groote plaats; Pretoria, waar de
zetel is van het administratief bestuurt
Johannesburg, imeer de groote geldstad,
(tusschen beide is de animositeit groot);
ook de goudmijnen in deze streek.
Sur. behandelde even 't arme-blanken
Kapitein Wagevier's
Tocht marA
f^ctsiana
XL VI.
Nu vloog alles naar het dek om
hem te zien, zijn vonnis was weldra gef-
veld, en eer; een uur verlopen was,
had hij reeds de reis na,ar onze maag
aangenomen. Nimmer heb ik, dat durf
ik gerust te zeggen, lekkerder gegeten,
want na zoo'n langen itijd zulk een edel
vaderlandsch geregt w-eer te proeven, dit
fwas voor mij eene zaligheid. Intusschen
werd het visschen voortgezet en wij vin
gen 14 kabeljauwen, 1 lenige en 5 haij-
en. Dc kabeljauwen en lenge werden ge
sneden en ingezouten. De matrozen trok
ken de haijen het vel af en hingen het té
drogen, wijl het veel geld waard is, ook
sneden zij er de ruggestreng uit en
droogden die. Zij zeiden dat die vrij goed
smaakt.
Nu kregen wij een stijve koelte uit
den Z. Z. W. en onze kaptein voorspelde
ons, dat wij weldra de vaderlandsche
kust in het gezigt zoude hebben. Den 30
sten, des morgens 'te 4 $gren seinde wij
„Ik leed geregeld tot gek wotdens toe aan zenuw
pijnen in mijn gezicht, waardoor ik zeer ruste
loos was en slecht sliep, totdat men mij den
raad gaf Phosferine te ptobeeren. Binnen een
zeer korten tijd voelde ik een merkbare ver
andering. Phosferine heeft deze pijnen geheel
doen verdwijnen. Ik voel mij nu een heel ander
mensch en kan daarom Phosferine sterk aanbe
velen aan iedereen die aan dezelfde pijnen lijdt."
„W. W.
Origineeic brief ligt ter inzage).
HET ALLERBESTE VERSTERKINGSMIDDEL
Vanaf het eerste oogenblik dat U Phosferine gebruikt
zult U beter slapen, zelfvertrouwen en uithoudings
vermogen herwinnen. Het laat U beter eten en
U zult er even gezond uitzien ais U zich gevoelt. Phos
ferine wordt ook met succes aan kinderen gegeven.
In Teblet- en Vloeibaren vorm in drie grootten
verkrijgbaar; f 1f 2.35 en I 3.75, de
grootere verpakkingen zijn zeer voordeellg.
Neemt een proef met Phosferine Health Salt.
Het versterkende zout dat versterkt terwijl het reinigt.
FabrikantenPHOSFERINE (ASHTON PARSONS) Ltd
LUDGATE HiLL, LONDON, ENGELAND
(iDgez. Med.)
vraagstuk, dat mede bemoeilijkt wordt
doordat het laagste werk steeds door
kaffers wordt verricht, en nooit door
blanken. En de toestanden onder de
zwarte arbeiders, thans veel verbeterd.
Zij eindigde liaar vlotte, boeiende cau
serie met enkele foto's van de Victoria-
fwalervallen.
Dr. 'Burgersdijk, de voorzitter der af-
deeling, die de spreekster had ingeleid,
dankte haar namens de aanwezigen.
Voor de afdeeling Middelburg—Ylissin-
jgen van den Ned. Chr. Grafischen Bond
heeft gister-avond in het Militair Tehuis
alhier de heer J. Schipper, namens
de vaktechnische commissie van dien
B.cnd, een lezing gehouden over „Hel
smoulvverk in ouden en nieuwen vorm".
De spr. werd ingeleid door den secre
taris, den heer A. S. Roone.
Het kan uiteraard niet in onze be
doeling liggen, een verslag daarvan voor
onze lezers te geven daartoe is het
onderwerp tezeer van. technischen aard.
Maar er is toch ook een andere kant aan
die zaak: en daarom ware het zoo goed
geweest, ais inplaaits van- enkele typ.o's
en aan het vak verwante genoodigden,
een heele zaal met nied-typogpafisch*' on
derlegde of aangelegde burgers naar de
interessante uiteenzetting van den spre
ker had kunnen luisteren en vooral: van
de mooie voorheelden van goed drukf-
vverk had kunnen genieten en aan de dito
van slecht en onlogisch drukwerk had
kunnen zien, hoe het vooral niet mjoet
"Want smoutwerk o argelooze lezer
is drukwerk, en dan niet zooals wat
gij thans leest want dat heet „plat"-
zetsel in der 'typografen tale maar wjat
gij vindt op onze advertentiepagina, atan
het hoofd van brieven, op circulaires en
folders, balboekjes en concerlprogramf
ma's quitanties en catalogus-omslagen. De
moderne stijl Leteekenf daarin vaak, zelfs
meestal, een groote vooruitgang op den
verleden tijd en het ware wenschelijlc,
dat de opdrachtgever lot het vervaardi
gen van drukwerk iu dezen soms wel
eens wat meer leidzaamheid loonde dan
thans vaak nog hel geval is: de typograaf
van dezen lijd verstaat als regel zijn met
liefde beoefend vak zóó wel, dat hij u
eenen Texelsche loods, die terstond op
ons aanstuurde en weldra aian boord
kwam. Hij plaatste zich dadelijk aan het
roer. Wij warren natuurlijk zeer begerig
naar nieuws uit het vaderland en be
stormden hem niet allerlei vragen, die
hij ook zooveel impigiélijk beantwoordde.
Onder alle deze (gesprokken hield de loods
gestadig het oog op mij gevestigd, even
als of hij mij herkende en ik verbeelde
mij ook hem meer gezien te hebben.
Eindelijk vroeg ik hem, waarom kijkt
gij mij zoo aan? Mijnheer, zeide hij, daar
heeft in 18'10 een kaptein Wagevier bij
ons op het Oude Schild gecommandeerd
en daar lijkt gij raagtig veel op. Wel nu,
antwoordde ik, wat zoud gij wel zeggen,
als ik u zeide, dat ik dat zelfs was. Hiep-
mede was de goede man zeer in zijn.
schik, hij (greep imij de (hand en heette mij
hartelijk welkom en wjj moeiten dadeljj#
een glaasje rum samen drinken. Ik had
dus reeds, eer ik nog in mijn vaderland
was, weder een oude kennis (gevonden,
want deze man woonde op helt Oude
Schild naast de herberg de Moriaan,
waar ik toen gelogeerd was, en ik had
menige pijp met hem gerookt. Het deed
mjj dus groot vermaak hem hier zoo on
verwacht aan te treffen.
werkelijk wat -moois kan leveren als
ge hem z'n gang maar la-at gaan.
De vefc jongeren die aanwezig waren,
zullen met het -gesprokene en getoonde
ook zeker hun voordeel doen
GOES. Maandagavond hield de Chr.
Besturenbond voor Goes e. o. zijn jaar
vergadering in de Chr. Bewaarschool al
hier.
De voorzitter de heer A. de Lange,
opende de bijeenkomst op de gebruike
lijke wijze en wees in zijn openingswoord
op de crisis, die vooral in Zeeland ook
ernstig wordt jgeyoeld. Sgjr. kon echter
ook constaleeren een toenemend organi
satie-besef onder de werknemers. Het
aantal afdeelingen van den Chr. Landar-
beidersbond is in deze o-mgeving sterk'
toegenomen. En in Go-es zelf zijn tweo
nieuwe organisaties lot sLand gekomen,
n.l. voor de bakkersgezellen en voor het
personeel in publieken dienst. Het aan
tal Chr. Besturenbonden is in Zeeland
en wel in Zeeuvvsch-Vlaandereii uitge
breid.
De secretaris, de heer C. K. Maarten-
se, deelde in zijn jaarverslag mede, dat
het aantal leden is gestegen van pl.m.
380 tot hoven de 400. De secretaris
dankte den voorzitter voor zijn propa-
ganda-arbeid in het belang van den Chr.
Landarbeidersbond. Ten slotte wekte hij
allen op tot toetreding tot hejti t. b. c.-
fonds „Draagt Elkanders Lasten" dat iu
1930 f 38.000 aan steun heeft uilgei-
keerd.
De heer J. Westrate te Schore hield
vervolgens een causerie over .(de geva
ren der vakbeweging". Spr. zag twee ge
varen: de overschatting en de gering
schatting der vakbeweging. De Chr. vak
organisatie wil trachten beide klippen te
ontzeilen.
De avond werd verder gevuld door
gezamenlijk gezang, door voordrachten
en declamatie der familie Hekhuijzen te
Hansweert en door piano- en vioolmu
ziek van de dames De Meij en Zuidema.
HOEDE;KENSKERK,E. In de Maan
dag gehouden vergadering van den raad.
'wnren alle leden tegenwoordig.
Aan de commissie tot werkverruiming
in N.- en Z.-Beveland werd m. a. st.
een subsidie van een cent per inwoner
toegekend. Als object voor werkverschaf
fing zal worden .gewezen op verbetering
san den Oud-Yreelandschen dijk van een
gedeelte weg onder den zeedijk loopen-
de, en zal worden aangedrongen op be
spoediging van vernieuwing van den weg
Iloedekeiiskerke—'s-GravenpoIder, welke
weg oor verbetering in het rijkswegen-
plan is opgenomen.
iMel 6 legen 1 stem, die van den lieer
Johs. Boone, werd de noodzakelijkheid
uitgesproken om in deze gemeente een
cursus in landbouwhuishoiudkunde te ge
ven. De kosten voor de gemeente daar
uit voortvloeiende worden op ongeveer
'f 120 geschat.
Afwijzend werd beschikt op een ver
zoek van enkele havenarbeiders en
'vrachtrijders om het machinaal lossen
van schepen bij verordening 'te verbie
den, daar 'hiertegen met de wet in de
hand geen maatregelen zijn te nemen.
Dc schattingscommissie v'oor de rijks-
ijiikomslenbelasting welke per 1 Mei '31
periodiek rnoesL aftreden ,vverd 'herbe
noemd mei uitzondering van den heer
M. Walraven, die voor een herbenoe
ming niet meer in aanmerking vvenschle
te komen en in wiens plaats als zoo
danig werd aangewezen "dhr. M. Steijn Jr.
B. en W. werden gemachtigd een nieu
we standplaats voor woonwagens aan
te wijzen, die gemaakt zal worden op
een terrein gelegen aan den Waa(rdvveg.
,De heer J. Louisse besprak nog de
Jhoogc tarieven van de waterleiding
maatschappij, liij verzocht B. en W. in
verband mei het feit dat siteeds nieuwe
aansluitingen plaats vinden én het be
drijf zich zelve thans bedruipt pogingen
aan te wenden dit verlaagd Le krijgen.
WISSENKEIiKE. Maandag trad voor
den Chr. B. en T. bond in hotel De
Kroon op de heer Chr. van den Heuvel
Eindelijk zagen wij den 30 September
des nachts iten één uren het vuur van
Kijkduin, laveerde met een O.N.O. wind,
met een mooye koelte en heldere lucht;
naar de rede van Texel, en passeerde 's-
mor.geus ten 6 uren cle eerste hu ben
ton van hel Z ui dergat. Er ging een
vreugdefeest onder ons op en 'toen wij
de vlaigi van het fort Erfprins zagen wap
peren, en ons verlangen om aap wal
te zijn, vermeerderde in eene omijèkéen-
de reden van den afsLand. Eindelijk lie
ten wij het anker vallen op de reede
van Texel, en praaiden dadelijk een
Texelsche boot om ons aan wal te zet
ten. Na afscheid van den schipper en
stuurman genomen te hebben, verlieten
wij het schip, waar op wij 32 dagen ge
weest waren, en kwamen weldra in Nierf-
vvediep aan wal. öns omgeduid om aan
land te komen, was zoo groeit, dat wij
nauwelijks wachten koude lot dat de
schuit vast lag1. Wij sprongen van boord
en nu stonden wij weder op den vadert-
landschen grond, dien (grond, dien wij
voor meer dan twee jaren verlaten, en
menigjvverf gevreesd hadden, nimmer te
zullen wederzien. O, welk een onuitspre
kelijk gevoel overmeesterde ons. Wij
drukten elkaar sprakeloos de hand, ên
Drie maantjes op dit kaartje; den 27en
staat het E.K. elak bij Jupiter, den 28en,
zooals ons kaartje laat zien, passeert 't
maantje Mars. Even na 8 uur komt de
helderste ster van de Maagd „Spica" ge-
heeten, in 't Oosten op. Ze staat nog nèt
niet op dit kaartje.
P. J. te B. Wanneer gij den glaskant.
van het door u te bouwen foto-atelier
precies naar het Noorden gericht
wenscht te zien, dan is de weg daartoe,
dat ge aan de hand van ons wekelijksch
sterrekaartje, de Poolster opzoekt
(de laatste staartster van Jen Kleinen
Beer). Practisch gesproken staal deze
altijd in het Noorden.
De „naald" van een zonnewijzer
waarmede ge bedoelt de staaf, die de
schaduw werpt, waarvan men den tijd
afleest, moet gericht zijn naar den
Noor d-h emelpool. Deze bevindt
zich echter heel dicht bij de Poolster;
op ons kaartje is de N.H.P. aangegeven
door het middelpunt van het cirkeltje, bij
dc Poolster. Dis is liet
Noorden.
zuivere
(lid der Tweede Kamer), met het on
derwerp „In Crisistijd". Na een inleidend
woord van den voorzitter begon spr. zijn
rede met op le sommen liet ontslaan,
van de crisis en noemde als zoodanig
de periode 1924—'28. Hij noemde het in
wording zijnde bielenwelje een bymrid-
dellje, het vergelijkende met iemand die
op liet punt staat in zwijnt te vallen
maar door het ingeven van een drankje
overeind blijft. Spr. noemde als ^genees
middel. een andere handelspolitiek in
Nederland en trachtte de aanwezigen le
overtuigen van het nut om georganiseerd
in den Chr. B. en T. Bond de regeering
en volksvertegenwoordigers le "beïnvloe
den.
De vergadering was tamelijk oezocht
9 personen gaven zich als lid op.
De scheikundige analyseert,
—het publiek proeft
de aparte kwaliteit van
(Ingez. Med.)
Benoemd lot pastoor le Z u i d -
dorpe kjjfen ZeerEerw.heer G. F. J.
Konings; tot kapelaan, te Koewacht
den Weleerw.lieer F. Smit priester van
het seminarie. Hoeven.
Ds. W. B. Onnekes le Wedde (Gr.) is
beroepen te Rénesse—Noordwelle.
onze tranen vloeiden. Dadelijk 'gingen wij
den dijk over naar den Helder, alwaar
wij ons bij den commandant van liet
fort vervoegden en onze namen opga
ven. Na in liet logement, .waar de post
wagen afrijdt, eeniige ververschingen ge
noten te hebben, vertrokken wijr dien-
zelfden dag naar Alkmaar. Hoe klopte
mij hel hart, toen ik deze stad weer
aanschouwde, maar een onbegrijpelijk
,gevoel beklemde mijne borst. Ik' had
tpenen broeder en "twee zusters in liet
vaderland achtergelaten en een duister
Voorgevoel zeide mij, dat ik ben niet
allen zoiule wederzien. Mijn oudste zus
ter woonde te Amsterdam, de jongste
to Alphen. Ik begaf mij dus eerst naar
mijnen neef, die dichtbij den Dam woon
de, om beriigtcn omtrent lien in te win
nen. Hoe verbaasd stonden dezen men-
iselicn van mij weder Le zien, dien zij
dachten, dat reeds lang niet meer in
het land der levenden was, want op dc
lijsten van gevangene officieren, die uit
Pietersburg gekomen waren, had men
mij onder dc dooden geplaatst.
Eindelijk vroeg ik liun, of mijne zus
ters en broeder nog leefden en beeft
de om hun antwoord te vernemen. Zij
zeiden mij, dat mijne zusters no;gl leef-
De vreemdeling en de Nederlander,
zij weten het beide wel, dat er in Zee
land veel moois te zien is.
Doch al te zeer wordt de blik daarbij
op de steden gericht.
Zeker: Zierikzee en Middelburg, Goes
en Vlissingen en Hulst, zij bieden den
voor stedenschoon en oude sfeer toe-
gankelijken beschouwer veel, dat tol oog
en hart spreekt, veel dat zich leent voor
een foto of een ets....
Daarvan heeft indertijd en onder an
dere getuigenis-afgelegd een fraai plaat
werk, dat bij Scheltema en Holkema te
Amsterdam verscheen: Zeeland in Beeld
I, bevallende ruim 200 voortreffelijk ge
reproduceerde foto's van Zeeuwsch
stedenschoon.
Thans heeft dat werk echter gelukkig
zijn noodzakelijk complement gevonden
in een tweede werk, bij denzelf len uit
gever verschenen als onderdeel van
„Landelijk Nederland in beeld". Dit ver-
volg-plaatwerk biedt zijn bezitter een
rijkvloeiende bron van landelijk schoon
uit onze provincie en dat niet alleen:
het is hem ook ten gids bij het ontdek
ken van nieuwe schoonheid.
Reeds dadelijk verrukt ons het groote
aantal foto's van dat romantische slot
Moermond te Renesse: juweeltjes elk
van foto- en reproductietechniek. En
zoo gaat het heel het boek door: onze
duinen en onze wijde wateren, onze
steeds weer anders gevormde kerken on
kerktorens en ons landelijk schoon, onze
molens en boerderijen, maar bovenal:
onze o, zoo mooie, kleederdrachten
Van een voorwoord door mr, A Loos-
jes voorzien vormt dit royaal uitgevoer
de plaatwerk een begeerenswaard bezit
voor iederen Zeeuw, die van zijn pro
vincie houdt.
den, doch dal mijn broeder reeds voor
8 maanden 'begraven was. Dit berigt trof
mij geweldig en mijn voorgevoel was
dus 'werkelijk 'bewaarheid. Men besloot nu
mijne zuster, die te Amsterdam woonde,
en die mij voor, dood hield, voorzigk>
lijk op mijn 'komst Voor le bereiden. Ik
verlangde onuitsprekelijk naar hel oogen
blik, waarop ik haar weder zoude zien,
en toen ik liet eindelijk niet langer uif
konde houden, begaf ik mij naar lia|a.r
woning. Ik vloog in hare armen en wij
konden beide van blijdschap niet tot be
daren komen. Eindelijk zeide zij, o, Ka
rei, nu is het wel, nu heb ik toch eenen
broeder weer, want Willem, is reeds
dood. Ik vroeg liaar jvaarpm zij nog rou\v(-
klederen droeg1, da,ar toch de rouw over
liem reeds lang uit was. Dit is over u,
zeide zei, want men had ons berigt, dat
ge dood waart. Met de hartelijkste blijd
schap ontdeed zij zich nu dadelijk van
haar rouwgewaad. Ik bragt nu bij haar
een gelukkigen dag door en lie,gaf mij
's anderen daags naar" Alphen. Ook mijn
jongste zuster was niet minder verblijd
over het wederzien' van den reeds dood
geloofden- moeder.
(Slot v'olgt.)
