TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE M1DDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 11 MAART 1931. No. 39.
KUNST EN WETENSCHAP.
POHUL
(Ingez. Med.)
Handel, Nijverheid en Visscherij
RECHTZAKEN.
WEERBERICHT eic.
Thermometer.
HOOGWATER VLISSINGEN.
Middelbare tijd.
1.11
DE STERRENHEMEL 11—18 Maart, 20 uur M, T.
11
ZUID
LANDBOUW.
De groei der gebergten.
Vanwege het Natuurkundig Gezel
schap heelt prof. dr H A. Brouwer uit
Amsterdam een lezmg gehouden over de
groei der gebergten.
De laagsgewijze bouw der gesteenten
wijst er op, dat deze lagen oorspronke
lijk horizontaal zijn geweest en door het
water zijn afgezet.
De aardkorst is m voortdurende tl li
ling tengevolge van spanningen. Aard
bevingen zijn gevolgen van extra groote
spanningen, die breuken veroorzaken,
Diezelfde krachten doen de geoergten
groeien. Vulkanen zijn bokaal bergen,
die ontstaan door erupties en krachten
in vertikale richting. De meeste geberg
ten echter zijn breuk- of plooiïngsge-
bergten. Horizontale krachten, die ge
woonlijk koppels vormen, leveren als
secundaire werking rijzing van den bo
dem en de gesteldheid van dien bodem
kan nu van tweeëerlei aard zijn, n,l.
zoodanig, dat er plooien ontstaan of
dat het gesteente breekt, Er ontstaan
dus niveauverschillen, die in den loop
der jaren groote afmetingen kunnen aan
nemen en een gebergte doen ontslaan.
Voor den geoloog wordt de hoogte van
een berg bepaald door de hoogte boven
den zeebodem. Zoo is dus de hoogte
te bepalen door die boven den zeespie
gel op te tellen bij de zeediepte daar
ter plaatse, Zoodat de Japansche ber
gen, als gelegen bij een diepliggenden
zeebodem geologisch tot de hoogste be-
hooren, als zij dit niet ten opzichte van
den zeespiegel. Terwijl deze
groeikrachten werken, werken
gelijktijdig de krachten, die de bergen
doen afslijten, n.l. water en wind. Het
water voert de bergen weer naar de
zee en eerst als de nivelleerende wer
king is afgeloopen en! het zeewater de
nieuwe vlakte weer kan overstroomen
is de tijd aangebroken voor de geboorte
van nieuwe bergen. Een geologische cy
clus is voltooid en kan weer een nieuwe
beginnen. Zooals in de jaarringen van een
boom de klimatologische verschijnselen
van zijn levenstijd zijn geschreven, zoo
levert de doorsnede van de aardkorst de
geschiedenis van de geologische cycli.
De gebergten op aarde zijn in twee
groote groepen te verdeden n.l. in een
groep die West-Oost loopt van de Pyre
neeën over de Alpen, Kaukasus, Hima
laya naar de Oost Indische Archipel en
de circum pacifische groep langs de
Westkust van Amerika en de Oostkust
van Azië.
De jura vertoont rechte plooien, die
misschien later zich verder tot scheeve
kunnen vervormen, De Andes hebben
scheeve, die dus over elkaar gaan, maar
nog niet zijn gebroken. Dit laatste is het
geval met de Alpen, die zoo sterk ge
plooid zijn, dat ze afkomstig moeten zijn
van een vlakte, die 12 a 20 maal zoo
breed is geweest. Deze sterkere plooi
ing van de Oost-Westketen wordt toege
schreven aan de beweging van Eurazië
naar den evenaar, de zoogenaamde
poolvlucht.
In den carboontijd zijn Europa en
Afrika begonnen elkaar te naderen en
de tusschenliggende zee is verdwenen.
De Alpen vormen het litteeken van de
verdwenen „wonde". Later is de Middel-
Iandsche Zee als rekspleet ontstaan,
zooals thans de Roode Zee met de onge
veer in het verlengde der Roode Zee
gelegen Oost-Afrikaansche meren een
dergelijke rekspleet in wording voor
stellen, die het gevolg is van een bewe
ging van Arabië en een stuk van Oost-
Afrika ten opzichte van het overge deel
van Afrika.
De beweging van Australië naar het
t.Pv t.e|w,over die van °ost-Az:ë naar
het Zuid-Westen vormen de horizontale
plooi in de Oostelijke eilanden /an den
XXIX.
Baar zij van de reis komende, koud
en hoiigerjg Avaren (hetwelk ik zelf zoo
menigmaal ondervonden had) vroeg ik
deze drie krijgsmakkers, of zij met mij
naar mijn hut Avilde gaan, Avaar ik hen
hij mijne kameraden zouden brengen, en
waar zij A'leesch, brood en brandewijn
zouden vinden. Zij namen dit aanbod
met blijdschap aan, en Avij keerden dus,
met mijne gasten naar de woning terug.
Zij Averden door allen hartelijk verwel
komd en alles Avat onze keuiken! en kel
der opleverden dadelijk te vioorschjjn
gebragt. Hoe streelde het niet ons hart,
dat wij in ons ongeluk nog andere opg'e-
lukkigen verkwikken konden. Ook ver
smaden zij het geringe niet, en ik zag
met genoegten, dat zij gretig toetasteden.
Deze sobere maaltijd AA'ierd gekruid door
gulle vrindschappelijke gesprekken waar-
in wij elkander over en Aveder onze
lotgevallen en ontmoetingen A'erhaalden,
en over ons toekomend lot onze ge
dachten mede deelden. Ouder het ge
sprek bemerkte ik aan zekere beweging
dat een der drie officieren (Schulz ge
naamd, en luitenant der artillerie) tot
de broederschap der vrijmetselaren be
hoorde, en het vermeerderde niet Aveinig
de hartelijkheid van onzen omgang. Daar
Oost-Indischen Archipel, die waarschijn
lijk een Alpengebergte in wording voor
stellen.
De delta's, die de groote rivieren in
zee vormen, bestaan uit erozie-produc
ten van de bergen. Sydney ligt aan een
door de zee overstroomd rivierdal, einde
van een geologische cyclus, dat tevens
de haven dezer stad is.
Ook wind met voortgedreven zand
slijt alles af wat boven het aardniveau
zich verheft. De eigenaardige vorm van
tafelbergen, waar de hardere gesteenten
langer weerstand bieden en zoodoende
aanleiding geven tot grillige tafelvor-
mige gedaanten, zijn erozie-producten.
Watervallen ontstaan daar waar het
gesteente bizonder hard is, zoodat de af
slijting langer duurt dan bij de om
geving.
Plateaugebergten als de Vogezen kun
nen in horizontale richting discordantie
van lagen vertoonen, waarlangs dan de
erozie het gemakkelijkst begint.
Bij Japan komen rijzingen en dalingen
van plateau's voor. Men vergelijkt Ja
pan wel bij een slecht ingepakte blok
kendoos.
Koraaleilanden wijzen op sterke rij
zing van den bodem. De koralen zijn
onder den zeespiegel ontstaan, de dieren
sterven als ze er boven komen, zoodat
het bestaan van de eilanden de rijzing
aantoont.
Sedert den laatsten ijstijd (50.000 jaar
geleden) is de zeespiegel 50 M. gerezen.
Zoo is onze moeder Aarde steeds
bezig rimpels te vormen, die echter
weer worden glad gestreken, zoodat ze
eeuwig jong blijft.
En wat is een menschenleven tegen
over een geologische cyclus ,,Weil
schneller als der Blüthe am Baum
erwelket und verschwebt," Bedenken
wij echter dat de menschelijke geest zich
van eigen kleinheid, zoowel als van het
bestaan van de oneindigheid bewust is,
dan draagt hij gelaten het besef van zijn
nietigheid
„Der sich're Schatz in meiner Brust
ist dennach ewig mein."
Het groote aantal lantaarnplaatjes ver
duidelijkte de voordracht en zij zullen
de hoorders in staat stellen bij even-
tueele reizen in een gebergteland de taal
der geologie in den vorm der lagen te
lezen.
De zeer duidelijke, boeiende voor-
dracht oogstte een dankbaar appiaus,
Winterhanden
Wintervoeten
Winterteenen
Doos 30 cent.
(Bij Apoth. en Drogist.
Faillissementen.
Het faillissement van D. L. Lansen,
koopman te Goes, curator m!r. Ph. R.
Huigenlxoltz te Goes, is geëindigd met een
uitkeering a'an 4.39 pCt. aan de concur
rente schuldeischers.
Het faillissement van J. J. P. C. Baa*-
telse,toloemist te Goes, curator mr. H. C.
J. Zaaijer te Goes, is geëindigd met een
uitkeering van '4.398 pCt. aan de con
currente crediteuren.
De rechtbank te Arnhem heeft
surséance van .betaling verljeeaid1 voor
den tijd van één jaar aan de bankiers
firma C. E. Engelberts en Go. te Arn
hem.
ik hemgedurende ons gesprek onzen be
narden toestand (want Avij hadden toen
nog geen geld ontvangen) had afge
schetst, Avas dit zijne opmerkzaamheid
geenzins ontglipt, schoon ik daar mede
geene idle inin.de bedoeling had gehad.
Nadat zij du., den avond bij ons genoegp-
lijk hadden doorgebragt en wederzijds
onzen treurjgen en eentoonigen leeftrant
niet Weinig hadden veraangenaamd, bragt
in hun naar de hut, Avaar zij zouden ver
nachten. Hier verzocht gemelde Schulz
mij liem het genoegen te doen om hem
s'anderen daags voor zijne afreizen nog
eens te komen zien, het Avelk ik 'belbof-
die.
Toen ik dus des morgens bij hem
kwam, om afscheid van hem te nemen,
vond ik hem reeds voor zijn strooletger
opgestaan en hij bood mij een glas bran
dewijn aan. Ik sloeg het morgein sljokjje
niet af, intusschen zag ik, dat hij een
een klein kLtje of doosje open maakte,
waarin een klein boekje of almanac lag.
Hier uit nam hij zonder dat ik het be
merkte, een papier van vijf roebels. Ik
had volstrekt geen gedachten dat het
voor mij bestemd was, maar hoe was ik
aangedaan, toen lnj bij mij kwam, en mij
met hartelijkheid de hand drukkende,
zeide, mijn Avaarde lotgenoot en broe
der, gisteren heb ik uit uaV verhaal ver
nomen, dat gij gebrek lijdt, en niet regel
matig betaald wordt. Wij ontvangen ons
gald op don dag. Morg»* is h»t -waar
11 Maart.
Hoogste: 7706. te Akureyfi.
Laagste: 743.1 te Wisby.
ftcfbgste en laagste tamparatuur van
gisterenmorgen tot hedenmiddag 12 u.:
Tloogste: 38 gr.
Laagste28 gr.
(Weersverwachting van hel K. N. M. I.:
Meest 'matige N.-W. tot Wi. Avind. Ge
deeltelijk bewolkt. 'Sneeuwbuien. Lichte
tot matige vorst des nachts. Overdag tem
peratuur om het vriespunt.
Donderdag 12 Maart.
Zon op 6.25; onder 5.56.
Licht aansteken alle rijwielen, motor
rijtuigen en andere rij- en voertuigen
6.26.
Maan op 3.54 v.m.onder 10.83 v.ra.
Nieuwe maan 19 Maart.
donderdag 12 Maart 7.24 20.07
Trgdag 18 9 02 21.48
Saterdag 14 10.80 28 01
iondag 15 11.40
daandag 16 0 01 12.29
Jinsdag 17 0.41 18 05
Woensdag 18
13 85
Politierechter te Middelburg.
In de zitting van 10 Maart waren de
volgende personen gedagvaard:
C. S., 22 jaar, timmerman te Oost-
burg, Avegens het aannemen als geschenk
van geldsbedragen vahq f J-O en' U|5 van
S. C, d. R., Avelke gelden van ^Rfstal
■afkomstig warenj gepleegd in Sept. èl.
te Oostburg.
Eisch en uitspraak 14 dagen h.;
Fr. van .H., huisvr. A. de B., 55 jaar,
zonder beroep te Sas van Gent, wegens
opzettelijke beleediging van R. E. de
Smet te Sas van Gent op1 14 Febr. '31.
Eiseh en uitspraak f10 of 10 d. h.
A G. J huisvr. P. II.. 44 ja,ar, "werk
vrouw te Zaamslag, wegens opzettelijke
(beleediging van C. J. Jansen fe Saam
slag op 7 Febr.
Eisch en uitspraak f 10 'of 10 d. h.
G. O., 33 jaar, granielwerke'r, Mid
delburg, Avegens mishandeling, van R.
Casetta te Middelburg op 10 Feb. 1931.
Eisch en uitspraak f 15 s. 15 d.h
P. B., 65 j!., werkman Vlissingpn, we
gens mishandeling van A. C. van Sbaedel
te Vlissingen op 11 Februari 1931.
Eisch en uitspraak! f 15 s. 15 d.h.
,A. IW.., 32 jj&ar, koopman Le Goes, we
gens beleediging A'an den agent van po
litie Contant, die surveilleerde te Goes
op 12 Februari 1931.
Eisch en uitspraja|k( f 1.5 s. 15 d.h
A. S., 36 jaar, metselaar, Hulst, Ave-
igtens mishandeling van zijn echtgenoole
J. Pauwels ite Hulst in het laatst van Ja
nuari 1931.
Eisch en uitspraak 1 week gjevange-
nisstpaf.
N. K., 60 jaar, werkman, Middelburg,
wegens diefstal van een ijzereln ha
mer, .toebehoor end e aan J. Koole, op
2 .Febr. 1931.
Eisch en uitspraak 110 of 10 d. h.
P. de V., 38 jaar, timmerman, Vrou-
fwepolder, Avegens verduistering van 2
'ijzeren klemmen, voor het vangen van
konijnen, Avel'k'e bij in de duinen gevon
den had, en die toebehoorden ,aanL.
Schoe te Yrouwepolder in 1929 en "'30.
Eisch en uitspra^kf f >15 of 15 d.h.
betaaltijd. Deze 5 roebels heb ik niet
noodig, neem die van mij aan. Eij dit
zeggen Avas iiij zeer aangedaan en ook
mijne oogen Avaren vochtig'. Echter be
dankte ik hem, voor dit vriendschappelijk
en broederlijk aanbod, hean te kennc
gevende, dat ik dooi' den bijstand, van
eenigen mijner lot gen ooien, die nog iets
hadden, niet geheel hulpeloos Avas, en
hem dus niet van zijn laatste eigendom
wilde berooven, hetwelk hem mogelijk
naderhand nog wel le pas zoude komen.
Men een geroerd Iiarle Zeide ik dezen
edelen vreemdeling vaarwel, die zijne
reis naar Toloeks voort zette. Van daar
heb ik nog eens eenen brief van hem
gehad, dien ik ook beantwoord heb,, doch
sedert heb ik niets meer van herd Ver
nomen. Dat het hem 'eeuwig rnoige wel
gaan. is mjjn hartelijken iwensch. Waar
lijk het is geen van de geringste voor
deden der A'rije Metselarij, in een
vreemd land, duizend mijlen van zijn va
derland verwijderd, in eenen vreemde
ling, dien men" nooit gezien heelt, eenen
vriend te ontmoeten, die om' ons uit
den nood te helpen, zijnen laatsten pen
ning edelmoedig opoffert.
Terwijl ik hier met mijnen ledigen
Lijd geen raad Avist, was ik er altijd' op
uit, als er iets bijzonders te zien was.
Onder anderen woonde ik meermtölen
een trouwplechtigheid bij, volgens de
gebruiken der Russische Kerlf, waarvan
ik hier een beschrijving zal geven. De
vaders en moeders van heidie zijden,
ho dia nog in 't leven zijn, of anders de
OEERSTE KW.
©VOLLE MAAN
CU' LAATSTE KWARTIER
©NIEUWS MAAN
VENUS
MARS
JtJPBTiR Q>
SATURNUS
Dit is een maanloos kaartje: Selena
verlicht onze nanachten nu. In het O.
komen de Maagd en de Ossen-
hoeder boven den horizont.
H. W., 30 jaar, handelaar ie Sas van
Gent, was door den .politierechter op
10 Febr. 1931 veroordeeld tot 1 m. gev.
straf en 9 maanden intrekking. A'an het
rijbewijs Ier zake dat hij op 14 Januari
en 15 Januari 1931 te Sas van Gent
met een door hem bestuurde auto heeft
gereden, niettegenstaande hem bij vonnis
der rechtbank de bevoegdheid tot bestu
ren was ontzegd. Verdachte was in ver
zet gekomen.
Eisch en uitspraak bekrachtiging van
het verstekvonnis, behalve de opgelegde
stral t 40 of 40 d. h.
A. N., huisvr. T. S., 52 jaar, zondier
beroep te Duivendijke Avas gedagvaard
wegens beleediging van Wilhelmina van
Ast, te Duivendijke in November 1930.
Eisch: f 1 of 1 d- h. Uitspraak: vrij
spraak.
B. van O., 34 jaar, werkman, Ridder
kerk, wegens vernieling van een ruit in
de woning van Willem Bom1 te Yerseke
op 8 Februari '31 te Yerseke.
Eisch en uitspraak f 10 of 10 d. h.
P. H. K., 23 jaar, landbouwersknecht
te OuAverkerk, wegens diefstal van een,
haas te O uwer kerk op '19 December
1930. -
Eisch en uitspraak: Vrijspraak.
A. J. F. V., 38 jaar, schippersknecht
te Rotterdam, Avegens het niet vertoonen
■van een geldig bewijs van aanmelding
voor de Inkomstenbelasting, te Ter Neu
zen, aan boord van het schip ..Zelo" op
22 Februari 1930.
Eisch: f 15 b. s. 6 d. hecht.; uitspraak
f 5 !b. s. 3 id. h.
EEN STIKSTOFMEST VOOR DE
KLEIGRONDEN.
II.
Men schrijft ons
Deze kalkhoudende salpetermest be
vat 15.5 pet. stikstof en ongeveer 28 pet.
kalk; rekent men deze kalk om tot kool
zure kalk, zoo komt dit ongeveer over
een met 50 pet. koolzure kalk. Zoowel1
stikstof als kalk zijn twee voor de be
naasten bloedverwanten, geleiden den
bruidegom en de Bruid haar de kerk, al
waar de trouwplechtigheid zal verrigt
worden. Deze is, schoon op den helde
ren dag, door éen menigte Avaschkaar-
sen verlicht. De priester leest de mis,
terwijl de bruidegom en bruid voor een
altaar geplaatst zijn en bidden. Nadat de
mesting zeer belangrijke bestanddeelen,
waarvan de stikstof zeer speciaal den
groei bevordert en de kalk niet alleen
als planten'voedsel van groot belang is,
maar ook op de structuur van den grond
een zeer gunstigen invloed uitoefent.
Het bevat geen spoor van bijmengsels, die
voor de planten schadelijk zouden kun
nen zijn. De landbouwers weten reeds
bij ervaring, hoe deze meststof verpakt
is; de nieuwe, speciale zakken, die van
„ooren" voorzien zijn, geven veel gemak
bij het transport en de verdere behan
deling op de boerderij, terwijl de zakken
zonder beschadiging gemakkelijk kun
nen worden geopend. Indien Kalksalpeter
IG op een droge plaats wordt opge
slagen, blijft het uitstekend strooibaar,
zoodat malen overbodig is. De tegen
woordige korrelvorm, waarin Kalksal
peter IG wordt geleverd, maakt, dat het
uitzaaien zoowel met de machine als
met de hand zeer gemakkelijk geschiedt.
Het blijkt, dat niet alleen kleine bedrij
ven, maar ook de groote bedrijven hier
in aanleiding hebben gevonden, om in de
afgeloopen jaren groote hoeveelheden
van deze goedkoope salpetermest te
laten uitzaaien.
Bij het beantwoorden van de vraag, of
het thans gewenscht is stikstof, bijvoor
beeld Kalksalpeter IG, uit te zaaien, of
niet, diene men het volgende in aanmer
king te nemen: Granen, die gebrek aan
stikstof hebben, groeien ijl op, leveren
weinig stroo en slecht gevulde aren. Dat
niet alleen; maar een slecht met stikstof
bemeste akker levert veel onkruiden,
wat gelijk staat met hooge onkosten voor
het schoonhouden. Bij een .slecht gewas
is daarom de kostprijs per H.L. zeer
hoog, de kans op winst dus zeer gering.
Bij een goeden oogst worden de uitga
ven over een grooter aantal H.L. omge
slagen, zoodat de kostprijs veel lager is
em men de beste kans op winst heeft.
Ook bij de bemesting van aardappels en
bieten dient men zich ernstig af te vra
gen, of een verminderde bemesting wel
voordeel en minder risico zou kunnen op
leveren' men komt dan tot de slotsom
dat ook bij deze gewassen een goede
stikstofbemesting met achterwege mag
blijven
mis geëindig't is, nadert de priester het
jonge paar, en zet hun ieder eene kroon
van koper of blik op het hoofd'. Het haar
der bruid hangt haai- in lange vlechten
los op den rug. Vervolgens neemt hij
haar beiden de ringen van de vingers
en verwisseld de zeh'e. Daarna gaan al
len driemaal al biddende om het altaar.
Eindelijk geeft de priester hun den ze
gening en het husvelijk is voltrokken.
Ogenblikkelijk verschijnt nu de moeder
(of naaste vrouwelijke bloedverwante),
vlecht het haar der jongetrouwde bij
elkander en Avindt er eenen fraaien zij
den doek, zoodat het zelve geheel be--
dekt is, Avant eene Russische vrouw mag
haar haar niet bloot dragen.
Op zekeren dag, bi het laatst van No
vember. pp de straat zijnde, Averd ik
door eenen edelman aangesproken, die
mij op eene minzame Avijze, in de Fraa-
sche taal, aansprak en mij vroeg of ik
ook tot de krijgsgevangenen behoorde
en Avat ik Avas. Ik beantwoorde deze
vraag met ja, er bijvoegende dat ik of
ficier was. Daar hij nu behagen in mij
scheen te vinden, en de plaats niet ge
schikt was om ons gesprek voort te zet
ten (Avant er lag veel sneeuw en het
was zeer koud) verzocht hij om mede
te gaan naar het huis van eener zijner
vrienden
(Wordt varvolgd).
