Elecp°,0X
Model
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 25 FEBRUARI 1931. No. 47.
ONZE LEZERS
over
Kapitein Waaevier's
2, Tocht naar x
Ras ia na -al
ft
pepermunt
KERKNIEUWS.
19
BET VRAAGSTUK
der
WERKLOOSHEID.
De weg tot opheffing der
werkloosheid is gelegen in
een loondaling) welke den
ondernemer in staat stelt) we
derom een grooter aantal ar-'
beiders in dienst te nemen.
Bij een onderzoek naar de oorzaken
der werkloosheid behoo"t te worden
uitgegaan van de wet der theoretische
economie, welke zegt, dat het arbeids
loon wordt bepaald door de grenspro-
ductiviteit van den arbeid, d.w z. door
het produkt dat verkregen wordt door
den laatsten tewerkgestelden arbeider.
Hierbij is op te merken dat deze grens
productiviteit des te grooter is naar
mate het aantal tewerkgestelde arbei
ders kleiner is (kapitaal etc. constant
ondersteld).
Voornamelijk door twee oorzaken
welke sinds den oorlog meer in het bi
zonder aan den dag zijn getreden, is het
loonpeil sterk opgedreven, n 1. door de
vakbewegings actie en de sociale ver
zekeringswetten, waarbij als derde fac
tor de wettelijke bekorting van den ar
beidsduur is te voegen. Men moet n.l.
bedenken, dat de premie die door den
werkgever betaald wordt voor sociale
verzekeringen, evenzeer deel uitmaakt
van het loon als het bedrag in contanten
dat de arbeider beurt. Door al deze
feiten heeft men den ondernemer ge
dwongen minder arbeiders in dienst te
nemen ten einde de grensproductiviteit
van den arbeid in overeenstemming te
brengen met het gestegen loon.
Sedert ongeveer een jaar heeft zich
hierbij gevoegd de invloed der economi
sche crisis waardoor de grensproducti
viteit van den arbeid een daling heeft
ondergaan en, aangezien de loonen zich
hierbij niet hebben aangepast, de werk
loosheid overeenkomstig is aangegroeid.
De oorzaken van deze crisis uit te vor-
schen, is natuurlijk niet mogelijk binnen
het kader van dit opstel. Wij zullen het
dus niet hebben over goudschaarschte
noch over het afhetalingssysteem Dat
o«k allerlei protectionistische maatrege-
leni dezelfde uitwerking hebben gehad, is
evidenlt. De werkloosheid heeft dan ook
een omvang aangenomen die ongekend
is in de economische geschiedenis.
j
Bovenstaande beschouwing geldt in
meerdere of mindere mate voor alle
landen en mag ook voor onze provincie
geacht worden haar beteekenis te
hebben.
Indien deze verklaring van de werk
loosheid juist is, volgt de herstelmaat
regel hieruit vanzelf. De weg tot ophef
fing is dan gelegen in een loondaling
welke den ondernemer in staat stelt
wederom een groot aantal arbeiders in
dienst te nemen. In tijden waarin de
grensproductiviteit van den arbeid daalt,
zooals in een economische crisis staan
de arbeiders voor de keus: öf loonsver-
laging of gelijkblijvend loon maar dan
werkloosheid.
Nu is 't uit 'n oogpunt van direct groeps
belang wellicht gemotiveerd dat de ar
beiders de voorkeur geven aan het laat
ste, met name wanneer de vraag naar
arbeid een geringe elasticiteit bezit, al
wordt op den duur het arbeidersbelang
door een dergelijke politiek niet ge
diend. Ook afgezien van depressietijden
laat deze taktiek zich denken, en dan als
een poging om een loonsverhooging door
te zetten ten koste van het ontstaan
van werkloosheid Maar het is m.i. af
keurenswaardig wanneer de Overheid
XVII.
De volgende dorpen tot aan de stad
Nevel toe waren zoo armoedig, dat ik
het niet der moeite waardig rekende
derzelver namen op te teekenen. Zij' wa
ren inderdaad, niets meer dan een ver
zameling van bedelaarshutten. In een van
dezelven echter vonden wij nog eene
menigte hoenders, waarvan wij eene lek
kere soep gereed maalden.
Dikwijls gebeurde het ook, dait de paarf
dea eenige dagen bij ons moesten blijj-
ven, wijl wij in deze armoedige slree-
ken geen (anderen krijgen konden. En daar
het den boeren slecht 'beviel, om zooi
ver van huis te gaan, kwamen zii' soms
de arbeiders gaat dringen) in deze
richting.
En dit gebeurt wanneer de publieke
kassen op ruime schaal voor werkloos
heidssteun worden beschikbaar gesteld.
De een&ge goede werkloosheidsverzeke
ring. heeft mej. mr. Van Dorp eens ge
schreven, is een zoodanige waarbij de
arbeiders onderling elkaar verzekeren.
ft
Het vaak vernomen argument tegen
loonsverlaging dat hierdoor de koop
kracht zou afnemen en daardoor de
werkloosheid nog zou stijgen, is onhoud
baar. Ten eerste houdt deze redeneering
geen rekening met de koopkracht van
niet-arbeiders. Ten tweede behoeft het
grooter aantal arbeiders dat tegen lager
loon tewerk gesteld is, in totaal geen
kleiner loonbedrag te verdienen dan het
kleiner aantal voordien tegen hooger
loon.
Hooge loonen zijn zeer wenschelijk,
doch alleen wanneer zij berusten op een
ook bij opname van alle arbeiders in het
productieproces hooge grensproductivi
teit van den arbeid, iets wat mogelijk is
bij sterke kapitaalvorming (moge de
heer Keynes mij vergeven) eni geringe
bevolkingsaanwas.
De scheikundige analyseert,
het publiek proefr
de aparte kwaliteit aan
(Ingez. Med!)
GEZONDHEIDSCOMMISSIE TE
MIDDELBURG,
Aan het verslag over 1930 van da
Gezondheidscommissie te Middelburg is
net 'vofgencle ontleend:
In de samenstelling der Commissie
greep in het afgeioopen jaar geen ver
andering plaats. Het lid mr. M. P. Sipkes,
dat op 1 Juli 1930 moest aftreden, werd
door den Commissaris der Koningin we
derom voor het tijdvak van vijf jaren,
dus tot 1 Juli 1935,' herbenoemd als lid
en tevens als voorzitter.
Er zijn 9 vergaderingen gehouden, en
wel in de maanden: Jan., Febr., Maart,
Mei, Juni, Sept., Oct.,-Nov. en Dec.
Ten einde de leden in staat te stellen
op gemakkelijker wijze een en ander nog
eens na te slaan uit de verslagen, bro
chures en tijdschriften, die in een voor
de Gezondheidscommissie gereserveerd
vertrek van de Provinciale Bibliotheek
worden gerangschikt en bewaard,, is met
medewerking van den concierge een ca
talogus daarvan aangelegd.
De gezondheidstoestand der gemeente
gaf geen bijzondere reden tot klachten.
In Oct. deed ziel? een enkel gevaL voor
van Paratyphus B, dat gelukkig door
geen ander werd gevolgd.
In het vorig verslag werd melding ge
maakt van een klacht van een bewoner
van den Veerschen weg, dat het gemeen
teriool de faecaliën in zijn woning te
rugspoelde. Nadat daarop van gemeen
tewege idle noo'dige maatregelen waren
genomen om dit euvel uit den weg te rui
men, bereikte de commissie in Fè'br.
wederom een klacht, dat de toestand
opnieuw onhoudbaar was, waarop door
onze commissie bij het College van B.
en W. ernstig werd aangedrongen, af
doende maatregelen te nemen, al zou
het der gemeente ook groote finantieele
offers kosten. Daarop is dan ook een
zoodanige verbetering aangebracht, dot
men hopen mag, dat dit bezwaar voor
goed is overwonnen.
Verscheidene klachten kwamen in,
op den inval, om des nachts sitil met
hunne wagens en paarden de terugreis
aan te nemen, wij hadden dan dikwijls
veel moeiie om nieuw transpor! Ie krij*-
gen.
Eindelijk kwamen wij den 13den in
het stadje Nevel, waar wij bij de burgers
geinkiwartierd werden. Hier bleven wij
11 dagen; wijl er niet eerder paarden of
wagens te bekomen waren. Dezen tijd
bragten wij grootendeels met wandelen
door. Op Zekeren tijd buiten de stad
wandelende, passeerde ik eenen buiten
plaats, welke niet onaardig gelegen was
en door een weduwe met hare beide
dochters bewoond werd. Op eenmaal
kwa,m mij een knecht uit naam der ei
genaresse vragen, of ik ook genegenheid
had om binnen te komen, wijl men ver
onderstelde dat ik een der gevangenen
was, die zig] thans in de stad ophielden-.
Ik! nam het aanbod met genoegen aan,
Dorp «ar
bfc06laars(mjttt!v
waaraan voor het meerendeel kon tege
moet gekomen. Door het bouwen van
woningen buiten de kom der gemeente,
traden eenige malen klachten op van
(stank door mestvaalten "öf pulpputten.
Daar de commissie hier niet kon ingrij
pen, omdat de daarop betrekking heb
bende politieverordening alleen gefdt lot
de ibinnen de kom staande woningen,
kwam dan ook eën uitbreiding dier kom
haar niet ongewenscht voor. In één dier
gevallen beklaagde zich een tweetal per
sonen over het feit, dal een mesthok
voor varkens werd gebouwd in de on-
middelijke nabijheid hunner woningen.
Daar de aannemer zich beriep op de
toestemming der Bouwpolitie; daar hel
hok huns inziens viel buiten de grens
lijn der kom, liet de commissie door
twee harer leden een onderzoek instel
len, omdat er ten deze bij haar eenige
twijfel gerezen was. Na meting bleek
het hok 3 Meter binnen die grenslijn
te vallen, zoodat het hok moest worden
afgebroken en nu, zeer ten gerieve der
klagers, geheel achter op het weiland
werd opgebouwd.
Dit had niet plaats gegrepen als de
Gezondheidscommissie niet als interme
diair lichaam tusschen de Overheid en
het publiek was opgetreden; een der
klagers zou dan zeer zeker in zijn be
drijf zijn geschaad geworden.
Dat de commissie dit simpele feit zoo
op den voorgrond doet treden, heeft ten
doen uitkomen: het goede bestaansrecht
der Gezondheidscommissies (wat meer
malen is betwijfeld) en wel juist als be
middelend, goeden ra id gevend Instituut
tusschen den vaak bescheiden klager en
de ambtenaren door de Overheid aange
steld. die, hoewel zeker ter wille, niet
altijd den tijd hebben de klachten in den
grond te onderzoeken en vaak ook niet
den durf met al die klachten de taak
van de Overheid te bezwaren.
Enkele klagers over stank uit pakhui
zen en lompenbergplaatsen moest onze
Commissie eenige malen verwijzen naar
het Commissariaat van Politie.
Uit verschillende deelien der gemeente
kwamen klachten over ratten, redenen
waarom de commissie zich tot het Col
lege van B. en \V. heeft gewend met het
verzoek: dc bestrijding hiertegen met
ernst ter hand te nemen, daar dit onge
dierte een besmettingsgevaar kan op
leveren, waarvan de draagwijdte niet te
berekenen valt.
Mede door den hevigen .brand, die dit
jaar in de gemeente woedde, bereikte
de commissie van B. en W. menig ver
zoek om advies inzake bouwen of ver
bouwen in afwijking van de Bouwveror
dening.
Ingevolge een van het kantoor der
Posterijen en Telegrafie ingekomen ver
zoek is in de Bouwverordening de be
paling opegnomen, dat het aanbrengen
van een brievenbus of sleuf verplichtend
wordt gesteld voor nieuw te bouwen
woningen. i
Het nieuw ingestelde Instituut van
Schoolarts gaat steeds voort tot groote
tevredenheid te 'functioneeren
Het aantal besmettelijke ziekten be
droeg voor: Roodvonk 13; Diphtheritis
1; Paratyphus B 1; Typhus abdomiua-
lis 2;(d;e drie laatste van buitenaf inge
voerd.
Door den Schoolarts werd een verzoek
gericht tot B. en W. om het aantal zieik-
ten, genoemd in de Politieverordening,
te willen uitbreiden met de navolgende:
Mazelen, Bof, Favus, Trachoma, Angina
contagiosa, Trichophytia, Lupus, Erysipe
las, erge Pediculosis, open Tuberculose
en Lues. De commissie betuigde hieraan
hare adhaesie.
Met het feit, dat de aangifte van som
mige besmettelijke ziekten door een "ken
nisgeving op de deur, thans is overgela
ten aan de prudentie van den hehande-
lenden geneesheer, kan de commissie
zich maar moeilijk vereenigen, daar het
haar voorkomt, dat in het niet aanbren
en binnen komende werd ik met grooje
vriendelijkheid ontvangen, welke niet
weinig] vermeerderde toen ik te kennen
gaf, dat ik een Hollander was. Dit bacl
ook ten gevolge, dal ik reeds dien dag
ter tafel geneodigd werd. Den 15 Mei
(zijnde mijn geboortedag) begaf ik mij
met eenigen mijner lat- en landgenooten
naar een herberg buiten de stad. Hier
kregen wij onaangenaamheden met eeni
ge Russische boeren, <jpn daar zij ons in
getal verre overtroffen, was het gevolig
daarvan, dat wij de deur uitgeworpen
werden. Daar wij ons nu te weer stelden,
viel er een hevig gevecht voor, waar
in behalve de vuisten ook tafels, stoe
len en banken hunne rol speelden. Mijn
stok, dien ik uit hoofde van mijne zwak
heid nog steeds bij mij droeg, deed ook
getrouw mede, doch werd eindelijk krijgs
gevangen gemaakt. Thans moest ik mij
op mijn Hollrndsche kneukels verlaten,
welke ook goed hun best deden. Eindelijk
nam het gevecht een einde. Wij waren
blijde van die ,'girap' af te zijn, en beloofde
ook heilig om nooit weer met Russische
boeren aan te leggen. Toen ik te huis
komende de sporen ontdekte, welke dezé
boerenoorlog op mijn aangezigt had ach
tergelaten, kende ik niet nalaten bij mij
zelve te denken, wie had mij ooit kunnen
voorspellen, dat ik op mjjnen 35sten ge
boortedag op een Russisch dorp met
vuistslagen zoude gefeliciteerd worden!
gen van genoemde kennisgeving o.a. bij
eën leurder, wiens woning was inge
richt als pakhuis van artikelen, die sterk
aan besmetting onderhevig waren, toch
aitijd een groot gevaar schuilt.
Met ingenomenheid ontving de com
missie in April een missive van het col
lege van B. en W. betreffende de op
heffing der voorzorgsmaatregelen tegen
de Ala trim.
Het in één der vergaderingen geopper
de plan in hel najaar tot een stelselmati
ge „ontmugging" over te gaan, behoefte
niet te worden doorgevoerd, omdat
slechts zeer sporadisch gevallen van Ma
laria voorkwamen.
Volgens de verstrekte maandstaten van
den loop der Burg. Stand bleek dat de
influenza dit jaar geen offers eischte, dal
daarentegen de kanker, tuberculose, hart
en nieraandoeningen en ook de arterio-
sclerose nog menig offer vergden.
Het keukenzoutgehalte (NaCl) van het
leidingwater, dat geregeld maandelijks
werd onderzocht, schommelde van 139
tot 80 mgr. per Liter.
Herhaaldelijk werd het water bacterio
logisch onderzocht n wel meestal uit
een kraan van de périphérie, maar ook
eenige malen aan de prise d'eaur
a. uit het kanaal; n. vóór het filter;
c. uit de reinwaterKelder.
Als résumé der resultaten uit de ge
zonden rapporten kan gemeld worden
dat het aantal bact. op Agar gekweeflet,
gemiddeld 2-3 colon, vormden en dal
de proeven naar M.C. ingesteld met 4
maal 12 CC water allen bevonden wer
den negatief te verloopen. In verband
met het voorkomen van een geval van
Paratyphus B deed de Burgemeester het
water aan een herhaald onderzoek onder
werpen.
Het water bleek daarbij niet veront
reinigd te zijn. Met voldoening mag de
Commissie vermelden, dat groote en kost
bare installaties ter vergrooting van het
filteroppervlak aan de prise d'eau zoo
goed als voltooid zijn en zij zou het dan
ook op hoogen prijs stellen, zoo in het
aanstaand verslag van den Hoofdinspec
teur van de Volksgezondheid gemeld
werd, dat de watervoorziening te Mid
delburg thans aan de hoogste eischen
voldoet.
Dit jaar werden geen bijzondere klach
ten vernomen over den slechten reuk en
smaak der melk, veroorzaakt door het
al te sterk voeren der koeien met bie
tenkoppen en pulp.
Middelburg, H. Segeerstr. H 9, Tel 377, ,l
(Ingez. Med
De Algemeene Synode der Neder-
landschc Hervormde kerk heeft ook' dit
jaar weder van de Koning'n twee giften
voor de Synodale fondsen ontvangen, t.w.
f 2000 ten behoeve van het Fonds voor
Noodlijdende kerken en personlen en
f 750 voor het Fonds ter voorziening in
de (geestelijke behoeften der geniteenfcfn,
waar eigen middelen ontbreken.
Vereeuigmg van Vrijzinnig Hervormden
te Middelburg,
Bovengenoemde vereenig'ng hield haar
igced bezochte jaarvergadering in het
kerkgebouw Lange St. Pieterslraat.
De voorzitter, de heer A. Heijboer,
heette de aanwezigen hartelijk welkom
en memoreerde vervolgens verschillende
voor de vereeniging belangrijke gebeur
tenissen in 1930.
De secretaris de heer A. J. Barto
Dracht zijn jaarverslag uil, waaraan wij
het volgende ontleeneii:
Het jaar 1930 bleek voor de vereeni
ging, zoowel wat de innerlijke al's de
uiterlijke versterking betreft, een buiten
gewoon goed jaar te zijn geweest. Velen
werkten met liefde en enthousiasme.
Naast de Commissie van Bijstand werd
hartelijk dank (gebracht aan den voorgan
ger ds. II. J. Kastein, aan wiens arbeid
mede de krachtige ontplooiing der ver
eeniging werd toegeschreven.-. In' harte
lijke bewoordingen werd ook in dit ver
slag van den voorganger afscheid ge
nomen wegens zijn vertrek naar Kam-
pen In het algemeen overzicht worclt
lang stil gestaan bjj de verhouding tot de
Ned. Herv. Kerk. Zeer betreurd wordt
het feit, dat niettegenstaande de open
hartige en eerlijke houding tegenover
de .rechtselie collegës, van eenig contact
nog niet kan worden gesproken. Vele
verzoeken werden tot de diverse colleges
jgerichtP waarop steeds een weigerend
<mtwoord werd onlvanieen. Aan het
eenige verrzoek dat aan cle Diaconie der
Ned. Herv. Kerk tot de Vereeniging werd
gericht, werd daarentegen onmiddellijk
voldaan. Men vraagt zich toch wel eens
af, aldus de sercetaris, of men in die
colleges nog oog heeft voor den nood
toestand der Ned. Herv. kerk, die men
door een laakbare behandeling van; eer,
Igrool deel goedwillende lidmaten nog
verergert. Onze cultuur behoeft meer
dan ooit een religieuse fundeerinjg, di!e
men door een starre afwijzende houding
«tegenover een deel van Wet .gehjejel'
nooit zal kunnen aanbrengen of 'verster
ken en waardoor men inplaals van leden
te winnen steeds meer menscheai van de
kerk vervreemd.
tjacli worden de. leden opgewekt den
moed niel te laten zakken.
Het bezoek der Godsdienstoefeningen
46 in getal, was tamelijk bevredigend,
het bestuur is hierover evenwel niet
tevreden en wekt tot grooter bezoek op.
Het aantal verhuurde plaatsen in de
kerk vermeerderde. Er werden 1 huwe
lijken ingezegend.
De door ds. Kastein gehouden ^"iüter
avonds amenkosten mochten zich in een
tamelijk bezoek verheugen.
Het aantal catechisanten bij ds. Ka
stein en mej. De. Meester bleef vrijwel
gelijk, 16 catechisanten werden te Ber
gen op Zoom aangenomen en bevestigd!
tot lidmaten der Ned. Herv. Kerk.
Het ledental, groeide aanmerkelijk. In
traden 111 leden toe, terwijl door over
lijden en vertrek 23 leden moesten wor
den afgevoerd, waardoor het ledental
steeg tot 150.
De financiecle lasten die door tie af
wijzende houding van Kerkvoogden, en
Notabelen der Ned. Ilerv. Kerk op ver
zoeken om restitutie van een deel der
door vrijzinnige lidmaten lie taald wor
dende kerkelijke belasting worden ver
zwaard, worden door de leden op voor
beeldige wijze gedragen, zoodat zelfs- nog
een klein batig saldo overbleef. De ont
vangen collecten overtroffen het bedrag
der raming.
Het maandblaadje „Mededccliugen"
valt bij de leden zeer in den smaak. Een
Den 24sten eindelijk onze reis voort
zettende, kwamen wij aan een gehucht,
waar bijna geen huizen waren', gefschikt
om in te overnachten. Wij namen dus on
ze boevlug't tot een soort ven schumr. Die'zc
was ruim en hoog, en wij dachten der
halve dat liet geen kwaad zoude kunnen
in het midden van dezelve vuur aan te
leggen om ons eten gereed te maken.
In den beginne ging dat goed, en wij lie
ten het vuur gerust branden. Dan op
eens ontdekten wij dat de vonken het
dak aangestoken hadden, en deze brand
nam zoo spoedig 'toe, dal wij nauwelijks
•tijd hadden om ons zeiven en ons kos!-
telijlcc eten le bergen. Wij retireerden
dus na,ar eene andere schuur, alwaar
wij gerust onze maaltijd hielden. Geluk
kig] dat het brandend gebouw van de
overigen afgezonderd stond, anders zou
den er grootere ongelukken uit zijn voort
gekomen. In het volgende dorp over
nachten ik bij eenen geestelijke, ons
eerste werk, wanneer wij ergens kwa
men was om eens naar levensmiddelen
te informeeren. Elier vonden wij niets
dan drie potten met melk, van verschil
lende grootte, hier werd om geraden of
jomgelstaan. Terwijl wij met deze broe
derlijke deeling bezig waren, werden wij
onverwachts (gestoord door de komst van
eenen Engelschman, hoe die vent hier
verzeild kwam, weet ik niet, maar wel,
dat hij stomdronken was. Hiji braakte
volgens de loffelijke- gewoonte der Brit
ten allerlei scheldwoorden tegen ons uit
en zeide, dal zoo hij eenen Iingelschman
onder ons ontdekte, die de l-'ransehen
gediend had, hij hem dadelijk den !\als
zoude breken. Wij sloorden ons echter
niet aan zijne dronkemanspraat
Na nog meer ellendige gehuchten ge
passeerd te zijn, waar wij moeite (genoeg
hadden om wat te eten te krijgen, kwar-
men wij eindelijk aan het dorp Us wad,
alwaar wij bij1 cle inwoners in huis gejr
le.gd werden. Hier werd ons een rustdag
verleend, dien wij igrootcndeels besteed
den, met onze versletcne plunje te her
stellen en ons linnen te reinigen. Dit'
moest ieder voor zich zeieven doen, en
wij deden dit ook zoo goed, dat men
zoude (gezegd hebben, dat wij van onze
jeugd af aan bet wasschen geleerd had
den, van stijven eb strijken] kwam er
echter niets inOok waren er onder
ons die het lappen van schoenen en
laarzen meesterlijk verstonden. Onze reis
daarna weder voortzettende, kwamen wij
den 23sten in de stad Willisch. Hier wer
den ons weder twee rustdagen vergund,
welke wij ons ook ten nutte maakten om
deze en :gene benodigdheden voor onze
volgende reis aan te schaffen, hetgeen
hier beter kon de geschieden dan op1 'n
dorp, namelijk wanneer men contanten
had
(Wordt vervolgd).
