^rouinriate Zeeuwsche
No. 4 5.
Twee bladen.
MAANDAG 23 FEBRUARI 193 1.
Eerste Blad.
BINNENLAND.
ZEELAND.
Kort Zeeuwsch Nieuws.
LANDBOUW.
174e Jaargang.
ONDERWIJS.
Verkeerswezen, Post en
Telegrafie.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vhssingen
'230, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. —-"De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
8ij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke rq-gvl
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven in
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
HET RADIOVRAAGSTUK.
Wijten,s het V. V. der Eerste Kamer
van de Postcrijen-bAgrooting 1931 hebben
eenige leden 's ministers beleid inzake
het radio-vraagstuk zeer ongelukkig en de
gtevolgen daarvan zeer bedenkelijk ge
maakt.
De fout v u den minister, zoo meen
den zij, lAg k» he' aanvaarden van de lei
ding der omroep.-rganisaties, waarvan aan
de NL 1! V. een veel te groot deel van
den zendtijd is toegestaan.
Naar him oordeel 'hjad de nrnisler eerst
moeten zoeken naar hetgeen vereenigt,
wat gelukk'g nog 'n zeer groot gemeen
schappelijk terrein 'beslaat, waarop men
door concentratie had kunnen komen tot
een zoo uitnemend moigelijken nationalen
omroep. De regeering behoort zoo werd
betoogd, den bouw van zenders ter hand
te nemen en gevraagd werd of de minis
ter dit zou willen bevorderen.
Sommige leden jiuichten de oprichting
van afzonderlijke omroep vereenigingen
toe. Dit behoeft eöhter samenwerking niét
uit te sluiten en zij spraken den wensch
uit, dat de minister deze samenwerking
zooveel mogelijk zou willen bevorderen.
Verscheiden leden verschilden mét den
minister van gevoelen over dé régeling
van de censuur. Vele andere leden daar
entegen achtten prevéntièvè censuur voor
den radio-omroep onmisbaar.
Eenige leden vroegen, of de minister
maatregelen zou willen nemen, opdat de
hinderlijke storingen van de stations Hil
versum en Huizen worden voorkomen.
VEILIGHEID DER WEGEN,
Volgens het V. V. der Eerste Kamer
over het Wegenfonds 1931 werden ver
schillende wenschen geuit met betrek
king tot de veiligheid op de wegen.
Sommige leden zouden gaarne verne
men, hoe de minister denkt over een al-
gemeene regeling van 't verkeer >n den
geest van de onlangs in werking getreden
wet in Groot-Brittar.nlë, terwijl mede
aangedrongen werd op scherper toezicht
op het naleven der bestaande verkeers-
voorschriften. Met betrekking tot dit
laatste vestigden zij de aandacht op de
vergelijkenderwijs lichte straffen, opge
legd aan bestuurders van motorrijtuigen,
die letsel of den dood veroorzaakten. An
dere leden konden dit laatste niet be
amen.
De Dempo.
De proeftocht van de „Dempo' die
Zaterdag zou plaats hebben, en. waartoe
reeds Vrijdagavond de 250 genoodigden
zich ter reede van Vlissingen had
den ingescheept is door het mistig weer
niet door kunnen gaan, althans niet dat
de meeste genoodigden mee konden. Tot
hen behoorden jhr. mr. Quarles van Uf-
ford, Commissaris der Koningin in de
provincie Zeeland, mr. F, J. Sprenger,
vice-president van het college van Com
missaris der N.V. Kon. Maatschappij „De
Schelde", de directeur dier N. V.,
de heeren W. Ruys Bzn„ Ha. Cromme-
lin, directeuren der Rotterdamsche
Lloyd, M. C. Koning, directeur der Stoom
boot Maatschappij Nederland te Amster
dam, L. A. van Woelderen, burgemees
ter van Vlissingen en vele anderen.
Om 8 uur 's morgens werd naar zee
gekoerst, doch de opkomende mist, deed
besluiten het anker neer te werpen. Te
gen drie uur 's middags klaarde het weer
op, doch toen was 't te laat om voor den
nacht nog in Rotterdam te komen.
Aan boord heeft mr. Sprenger het
schip aan den Rotterdamschen Lloyd
overgedragen. Spr. deelde onder luid ap
plaus van alle aanwezigen mede, dat het
H.M. de Koningin behaagd heeft den
heer W, Ruys te benoemen tot Ridder in
de orde van den Nederl. Leeuw,
Deze rede werd beantwoord door den
heer W. Ruys Bzn., die zeide, dat
hij ook zonder proeftocht het schip wil
overnemen. Hij dankte verder voor de
prettige samenwerking met „de Schelde."
en prees allen, van hoog tot laag, die aan
den bouw van dit schip het hunne heb
ben bijgedragen voor den door hen ge-
presteerden arbeid en complimenteert
deni heer Kromhout voor zijn bijzondere
manier van ontwërpen.
De Commissaris der Koningin Jhr. Mr.
W. Quarles van Ufford uitte
zijn beste wenschen voor de Zeeuwsche
industrie, i.e. „de Schelde", De heer
Koning, directeur van de Nederland,
zeide, dat de Zeeuwsche scheepsbouw
niet behoeft onder te doen voor die van
de overige werven in ons land.
De heer C. A. van Woelderen, burge
meester van Vlissingen, gaf in een zeer
geestig speechje uiting aan zijn wensch,
dat de goede verstandhouding tusschen
„de Schelde" en den Rotterdamschen
Lloyd nog langen tijd zou mogen aan
houden.
Zoodra de lunch geëindigd was, werd
door kapitein Ross het voorstel geop
perd de Reederij-vlag te gaan hijschen,
welke plechtigheid kort daarop, onder
het zingen van 't Wilhelmus door de
aanwezigen, plaats had.
De Dempo is om 5 uur Zaterdagmid
dag vertrokken, te 10 u. 40 in den Wa
terweg aangekomen en lag tegen 1 uur
Zondagmorgen te Rotterdam voor den
wal.
De brug over de Schelde
Blijkens het V. V. der Eerste Kamer
ojyer. de begrooting van het Wegenfonds
1931 hebben vele leden aainigedronlgeii
op (snellen bouw van bruggen over de
tiro o te rivieren en de hoofd verkeers
wegen en de vraag gesteld of ook' aan
bruggen over het Hollandsch Diep en
en de Schelde wordt gewerkt.
Liberale Staatspartij.
Op de morgenmiddag in „De Prins van
Oranje" te Goes te houden algemeene
vergadering van de Centrale Zeeland der
Liberale Staatspartij welke zal wor
den bijgewoond door het Tweede Kamer
lid mr. J. H. Knottenbelt zal, 'behalve
de vaststelling van de lijsten voor de
verkiezing van de Provinciale Staten, ook
aan de orde komen een bespreking van
de landbouwcrisis.
MIDDELBURG,
Het Was niet Jan, docli Jo den Toon
der, die Vrijdag bij Achillis is gehuldigd.
VLISSINGEN.
Voor een goed gevulde grooie zaal
van Britannia gaf de Vlissingsche Post-
fanfare Zaterdagavond een soirée, waar
aan medewerkten de Mondharmonica en
Tooneelvereeniging E.M.M. uit Middel
burg, die ook hier met de revue Is 't
een uitstapje" groot succes mocht be
halen.
WALCHEREN.
ST. LAURENS. Tengevolge eener hart-
aanjdoening is Zondagmiddag te S,t.
Laurens plotseling overleden, wethouder
J. Francke.
Hij was vanaf 20 November 1917 lid
van (dl en gemeenteraad, van 1919— 102J3
en wederom vanaf 1927 tevens wet
houder. De overledene was zeer gezien
en genoot algemeen het vertrouwen.
Domburgs Winterclub.
DOMBURG. Vrijdag j.l. sprak in de
Winterclub mejuffrouw M. Siegers uit
Klipheuvel, Kaapprovincie Z.A., thans
met verlóf te Vlissingen, over „Leven en
Literatuur in Zuid-Afrika". Op levendige
en dikwijls humoristische wijze gaf de
spreekster een indruk van haar ervarin
gen, als studente aan het College
te Oudshoorn en als jong onder
wijzeres midden onder de Boereni-
bevolking. Steeds wist zij aan
haar persoonlijke indrukken een alge-
meener karakteristiek te verbinden, ook
door de voordracht van verschillende ge
dichten in het Zuid-Afrikaansch, waar
door zij land en volk voor ons deed leven.
Het tweede en voornaamste deel van
haar voordracht wijdde spreekster aan
de literatuur. Zij deed daaraan vooraf
gaan eenige opmerkingen over de kunst
in Zuid-Afrika in 't algemeen.
Alle kunst staat daar nog in haar be
gin, toch mag reeds de schilderkunst ge
noemd worden. Bekend is o,a. de land
schapsschilder Peter Wenning, een Fries
van geboorte, bij wien zich de Nederland-
sche afkomst verraadt in zijn voorkeur
voor gedekter, somberder tinten.
Een merkwaardige figuur is ook de
portretschilderes mej. Laubser, die met
haar vele portretten van kleurlingen een
nieuwe richting insloeg, ook door het
medegevoel met deze lagen der bevol
king, dat uit haar werk spreekt.
Opmerkelijk is, dat de smaak der Zuid-
Afrikanen, hun gevoel voor kleur en lijn,
zich niet uit in de versiering der huizen,
doch wel in kleeding en liefde voor bloe
men. Gelijk het zonnige landschap is de
kleeding der vrouwen vroolijk, kleurrijk
en vol smaak.
Op muzikaal gebied is weinig te noe
men, men vindt veel gedichten, bestemd
om gezongen te worden, doch geen en
kel op een oorspronkelijke melodie; men
maakt veel muziek, doch de keuze der
stukken duidt niet op ontwikkel len
Alles zien en alles weten, is een
groote reden om alles te vergeven. Wei
nig zien en weinig welen is oorzaak, dat
menigeen onwillekeurig op den dwaal
weg eens onrechtvaardigen oordeels
wordt gelokt.
smaak, de concerten in de groote steden
hebben weinig belangstelling.
Anders is het met de literatuur. Ook
deze is jong, de tooneelkunst bestaat
nauwelijks, eerst de laatste jaren ver
schenen een paar goede romans in het
Zuid-Afrikaansch. Daarentegen heeft de
poëzie een bloei, waarover men zich ver
wondert, als men bedenkt hoe jong de
Zuid-Afrikaansche taal is en met hoe
veel tegenstand zij te kampen heeft ge
had. Toen omstreeks 1870 de eerste dich
ters zich opwierpen als verdedigers van
het Zuid-Afrikaansch, moesten zij 'pal
staan, niet slechts tegenover 't Engelsch,
maar ook tegenover het Nederlandsch.
Men schreef geen Zuid-Afrikaansch.
Het kenmerkt den toestand dat zelfs nu
nog de oudere Boeren geen preek in „die
kombuistaai" wenschen te hooren; het
was indertijd een daad van moed, Zuid-
Afrikaansch te durven neerschrijven.
Dat de eerste producten weinig lite
raire waarde hebben, is onder deze om
standigheden niet te verwonderen.
Rijker is de tweede periode, waarin
Leipoldt, Cellier en Dutoit optraden.
Veel patriotische poëzie vinden we hier,
waarvan spreekster een ontroerend voor
beeld gaf in Leipoldt's „Zeepkissie", een
gedicht over het leed in de concentratie
kampen. Doch daarnaast leven in deze
verzen natuurliefde en dierenliefde, een
fijne opmerkingsgave en kostelijke hu
mor. Welk een grootsch beeld van de
Afrikaansc.he vlakte gaf mej. Siegers ons
door haar voordracht van Cellier's „die
Vlakte", hoe geestig en raak wordt het
dierenkarakter getypeerd in Leipoldt's
„Verkleurmannetje" (de kameleon) en
Cellier's „Wachhondjes".
Een aparte figuur in de Zuid-Afrikaan-
sche literatuur is Van Langenhoven, de
advocaat-senator, fel nationalist, speu
rend naar „Hollandismen" in het Zuid-
Afrikaansch en met den naam van „Diet-
sche sap" bestempelend, wie niet zoover
gaat als hij. Langenhoven's poëzie is min
der belangrijk dan zijn proza. Een ge
dichtje als „die Renegaat" typeert hem
in zijn strijdlust.
Ook van de twee dichters Keet en
Wassenaar, die hun opleiding in Neder
land genoten, gaf spreekster verschil
lende gedichten: van den eersten het be
koorlijk „Amsterdam", 't geestige „Mus
kieten jach"; van den laatsten het krach
tige „Holland".
Afzonderlijk van deze staat weer dr.
Visser, in wiens poëzie het algemeen-
menschelijke op den voorgrond treedt:
met diens „Prinses van Verre" en^ het
naïef-humoristische „Grondmannetje" be
sloot spreekster haar mooie en boeiende
voordracht. Een woord van hulde aan
haar zoo duidelijke en vloeiende weer
gave van de Zuid-Afrikaansche poëzie,
die ons de gedichten deed begrijpen en
genieten, ons het melodieuze en frissche
deed hooren van deze jonge taal en
kunst.
Verschillende vragen getuigden van de
groote belangstelling der aanwezigen, die
zich met hartelijk applaus aansloten bij
den dank, door den voorzitter, den heer
L. J. van Voorthuysen, aan spreekster
gebracht.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
BRESKENS. De zeer actieve vereeni
ging voor Volksontwikkeling gaf Zater
dagavond in het hotel de Vuijst een
extra 'feestavond, die door velen be-
zocht werd.
Wegens afwezigheid van den voorzit
ster, »i en heer Salomé, opende de heer
Weij'kman den avond, waarna de dames
mevr. Spaanderman uit Vlissingen efn
mej. Stroeijbandt uit Brussel (heiden
zang), de pianiste mevr. Nurbel uit Brus
sel en de danseuse aan het Theatre de la
Monnaie te Brussel, mej. Janet, den be
zoekers van hun kunst deden genieten.
Langdurig applaus na elk nummer be
loonde den spelers, terwijl' vooral dei
dans De Stervende Zwaan het publiek
hijzonder in verrukking bracht.
Aan de uitvoerende dames werden
bloemen aangeboden.
Het Handelsblad van Antwerpen van
dezen Zondag deelt mee, dat uit Ant
werpen de derde nieuw gebouwde mo
torloodsboot naar Vlissingen is vertrok
ken. De Belgische loodsen hebben nu
3 nieuwe en 2 minder nieuwe motoij-
booten te hunner beschikking.
Vrijdagavond hield de Chr. Meis
jesver. „Martha" te Zoutelande de
jaarvergadering in de school. Na het af
doen van huishoudelijke zaken werden
er verscheidene samenspraken gehouden,
enl een memorisatiewedstrijd gehouden,
waarvoor drie prijzen beschikbaar waren
gesteld. Aan 't eind van den avond werd
het tableau vertoond: Kind'ren van één
Vader.
Zaterdagavond hield het muziekge
zelschap „Euterpe" te Heinkensizand
haar jaarvergadering. De ontvangsten be
droegen f 380, de uitgaven f 256. Goed
'slojt1 f 124. Tot bestuursleden werden her
kozen de heeren C. Griep en M. MaiHés-
koote en gekozen in de plaals van de
heeren J. Krenne en C. Impens de hep-
ren A. Mallekoole en J. Vermeulen.
De vereeniging Floralia te Bres-
kens hield haar algemeene jaarverga
dering in een der lokalen der openbare
lagere school I.
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren J. van Luijk (aftr.) en F. Vroon.
Getracht zal worden in samenwerking-
met de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer dit jaar een wedstrijd in gevel
versiering life houden.
De heer Hoolhorst, leeraar R.H.B.S.
hield een interessante lezing over de
Indische plantenwereld.
Voor het te houden A.V.R.Oj'-con-
cert door het omroeporkest onder leiding
van Nico. Treep, Ie houden te O oi s tV
b it, r ;g op 25 Februari as.., blijkt zoo
groote belangstelling te bestaan, dat de
igroote zaal geheel uitverkocht is.
Men meldt ons uit Aardenburig
dat de gunning van de vernieuwing v,an
den weg St. Kruis—Aardenburg vooiToor
piigl is uitgesteld.
Oneder voorzitterschap van den
heer H. A. Nijssen kwam de Veilings-
vereeniging Kapelle Biezelin-
g e enl Omgeving in algemeene ledenj-
vergadering bijeen.
Aan het jaarverslag kan worden ont
leend:
Waren het in 't najaar van 1929 meer
de landbouwproducten welke lage prij
zen opbrachten, ook de lage prijzen
werden in den. tuinbouw gevoeld.
Ofschoon tegen prijsdaling weinig is
te doen;, kan toch bij nauwere samen
werking heel wat worden bereikt. Dit
heeft men kunnen zien in de koolstreek
in Noord Holland waar alle handel over
de veiling gaat
Hier bestaat een groote stabiliteit in
de prijzen.
Ook hier wordt sterk gevoeld dat als
nu eens in geheel Zuid-Beveland of ge
heel Zeeland het fruit alleen op de vei
lingen werd verkocht en niet uit de
hand te koop was, de prijzen dan wel
beter zijn zouden en men meer kans had
te ontvangen wat er te verkrijgen viel.
Een tamelijk resultaat gaf het zach
te fruit als: aardbeien en kersen ook de
pruimen ging wel, de prijzen van appe
len eni peren alhoewel schaarsch waren
hoog, deze oogst was mislukt niet alleen
in onze omgeving maar in geheel West-
Europa. Ook werd gewezen op wat een
goede verpakking doet, welke wel
wordt betaald.
Gememoreerd werd het verworpen
voorstel tot verplicht veilen;.
Verzocht wordt om krachtigen steun
van de leden in deze zware tijden.
De aftredende bestuursleden de hee
ren1 H. A. Nijssen, L. J. Kostense en P.
J. J, Dekker werden herkozen.
Uitgeloot werden', 10 aandeelen van
f 25 en 15 aandeelen van f 100.
Bij de rondvraag zegt de heer J. Gan
seman dat het systeem van keuren veel
te wenschen overlaat^
De voorzitter zegt onderzoek toe,
De heer P. de Jager vroeg of het niet
mogelijk was om het percentage van 4
op 3 pet. te brengenv
De voorzitter ontraadt dit.
De heer C. van der Vliet acht de con
trole niet in orde en is niet tevreden
over de emballage, vooral wat het ar
tikel frambozen betreft. Tenlslotte vindt
hij de boxen heelemaal niet voldoen.
De voorzitter zegt dat met de aange
voerde w'enschen en eischen rekening
zal gehouden worden.
D.e heer D- Mallekote wijst op het
plaatsen van het elitefruit, soms tus
schen het minderwaardigste.
1WIII HUM win lüÉjgg
De secretaris wil gaarne aan verbe
tering mee helpen werken.
De heer jinrnooge vestigt de aan
dacht cp het fiu't. dat verkocht soms
twee dagers blijft staan,
De heer Eve sdijk zou willen zien dat
voor de aardbeien kleine veiling en
voor verplicht veilen teekendeH een
minder heffingspe-rentage geeischt werd
De voorzitter acht hiervoor ae tijd
nog niet 'ijp.
Zaterdag werd in de zaal „De
Zwaan" te Souburg een propaganda
avond gehouden van de afdeeling „Volks
onderwijs."
De zaal Iwas geheel bezet en na opening
der bijeenkomst door den voorzitter,
spraik de heem J. v. d. !P;eijl uit (Terneaizen
over: „Waarom de openbare school de
beste is."
Spr. betoogde dat de openbare school
de verdraagzaamheid en waardeermg
voor andersdenkenden aankweekt, iéders
beginsel eerbiedigt en ook de eenheid
des volks bevordert, iets wat scholen
op anderen grondslag niet kunnen geven,
daar deze de splitsing van het volk in de
hand werken.
De voorstanders van openbaar onder
wijs strijden eerlijk en met open vizier
en spreker wijst er op dat dit ook het
devies is van de vereeniging „Volkson
derwijs" met zijn meer dan 55000 leden.
De heer v. d. Peijl gaf nog eenige
staaltjes ten beste, boe in Zeeuwsch—
Vlaanderen onder zekeren drang open
bare scholen zijn opgeheven, waar nog
een aantal leerlingen boven hot wetflee
lijk minimum school igingen, zoo genaamd
om de bezuiniging, terwijl terzelfder tijd
een school van andere zijde was opgef^
richt, welke duizenden guldens kostte.
Spr. spoorde de aanwezigen aan pal te
staan voor de openbare school, daar
deze wegens zijn hechte ffundatie nooit
verdwijnen kan.
Van de gelegenheid tot debat werd geen
gebruik gemaakt.
Door de sciioolkinderen werden op
verdienstelijke wijze eenige zangnummers
ten gehoore gebracht en 'n tooneèlstukje
opgevoerd.
Mej. P. C. J. Brakman, onderwij
zeres te Wehl, vroeger te G r o e d e, is
met ingang van 1 April a.s. benoemd tot
onderwijzeres te Ooltgensplaat, Daar zij
met ingang van denzelfden datum in ge
lijke betrekking is benoemd te Medem-
blik, wordt door haar de benoeming te
Ooltgensplaat niet aapgenomen.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor het
voorloopig machinistendiploma, de heer
M. van der Werf, van Zie rik zee,
leerling van den machinistencursus, ver
bonden aan de Ambachtsschool te Mid
delburg.
Geslaagd te Den «laag voor cou-
peuse-leerares mej.. D. Krijger tc Sou-
b u r g.
Studiebelangen cf militaire belangen.
Naai- de Grondwet verneemt, heeft
de minister van Onderwijs K. ein W. een
schrijven verzonden aan directeuren van
van Hooger.e burgerscholen, lycea, rec
toren van gymnasia en hoofden van bij
zondere onderwijsinrichtingen, welke
rijkssubsidie ontvangen, waarin wordt
verzocht, medewerking te verleenen in
zake de opleiding bij het instituut van
vooroefening van leerlingen van hun ön-
derwij sinrich tingen
Gebleken i s toch, dat deze leerlingen
gedupeerd zijn, doordat hun geen gele
genheid werd gelaten de militaire oefe
ningen bij te wonen. Wel degelijk
wenscht de minister rekening te houden
met de studiebelangen van hen, die een
bewijs van voorgeoefendheid willen ver
krijgen, doch er zijn, voligens den mi
nister, enkele militaire belangen, die het
noodzakelijk maken, dat dc studiebelan
gen wijken, o.a verplichte militaire a'f-
standsmarschen.
Verlaging posttarieven naar het
buitenland?
Een N. T. A.-telegram uit Parijs d.d.
20 Febr. houdt in, dat een compromis van
de Internationale Kamer van Koophan
del de quaestie van een internationale
postovereenkomst heeft onderzocht, die
ten doel zou hebben binnen de grenzen
van Europa, een algemeene verlaging van
de posttarieven naar het buitenland te
bewerkstelligen.
