^Jrouinciale Jfentiusche
4 -
No. 3 1-
Twee bladen.
VRIJDAG 6 FEBRUARI 193 1.
Eerste Blad.
174e Jaargang.
BINNENLAND.
PERSKRONIEK.
ZEELAND.
f3 VADERLANDSCHE BANK 1
IVoor Belaste Waarden, Den Haag,
Kort Zeeuwsch Nieuws,
ONDERWIJS.
KUNST EN WETENSCHAP.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Oe abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone adverteniiën
30 een» per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent. per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Adverientiën" worden, mits ipt-
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 reggit
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" pi
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
INDISCHE BEGROOTING 1931.
Aan de Memorie van Antwoord op
hei Vöorloopig Verslag der Tweede Ka
mer inzake de Indische begrooting 1931,
ontleen/en wij
Het ligt in de bedoeling, om voortaan
bij het bepalen van de financieele poli
tiek in meerdere mate dan voor som
mige diensten thans reeds placht te ge
schieden, gebruik te maken van werk
plannen, loopende over meer dan één
jaar. Te dien einde zullen werkplannen
worden opgemaakt voor het tijdvak
1932—1936.
Tegenover een tegemoetkomende ge
dragslijn ten aanzien van elk emancipa
tie-streven van evolutionnairen aard,
heeft de Landvoogd evenzeer getoond,
krachtig té kunnen ingrijpen bij extre-
roistisc# drijven van volksleiders zoodra
zij van de hun aanvankelijk in ruime
rnate gela,en vrijheid misbruik maken.
De koers der algemeene politiek zal
moetei blijven gaan in de richting van
een rustig streven naar ontwikkeling in
breeder. zin, met eenparige samenwer
king van alle bevolkingselementen. Eer
ste voorwaarde voor zoodanige ont
wikkelingspolitiek is, dat het gezag on
der alle omstandigheden krachtig ge
handhaafd wordt.
Ook de minister acht de benoeming
van revolutionnaire elementten in den
Volksraad ongewenscht.
De wederkeerige bezoeken aan de
omringende landen hebben geenszins
de bedoeling gehad om te komen tot on
derlinge samenwerking ter bestrijding
van nationalistische gevoelens der ge
kleurde rassen.
De minister deelt de zienswijze van
de leden, die den al ge meen en econoiiii-
scüen toestand ongunstig beoordeelen.
Een der het meest de: aandacht trekkeni-
de feiten in de economische ontwikkeling
van Ned.-Indië gedurende de laatste de
cennia is, dat dit gebied in sterker ma
te dan voorheen werd opgenomen in het
wereldverkeer en de wereldhuishouding.
Bevordering van kapitaalvorming on
der de inheemsche bevolking heeft de
aandacht der Regeering, het behoeft ech
ter geen betoog, dat de tegenwoordige
situatie der voor export werkende cultu
res allerminst de mogelijkheid daartoe
begunstigt.
Ook de minister betreurt het, dat In-
dië als afzetgebied voor de Nederlandl-
sche industrie aan heteekenis verliest.
De bevordering van de hij deze aange
legenheid betrokken belangen van 'de
Nederlandsche industrie en den Neder-
landschen handel behoort in de eerste
plaats tot de bevoegdheid van den mi
nister van Arbeid, H. en N., weshalve hij
de ter zake in het Verl. Vers. gemaakte
opmerkingen onder de bijzondere aan
dacht van dien Bewindsman heeft ge
bracht. Dat het in Indië op dit gebied
ontbreken zou aan samenwerking tus-
schen de departementen van Landbouw
Nijv. en H. en van Binnennl. bestuur, is
den minister niet gebleken.
«t fr
Aan de geregelde luchtverbinding met
Indië worden thans geen moeilijkheden
in den weg gelegd.
Ten aanzien van de radio-omroep in
Ned.-Indië, waaromtrent ten vorige jare
eene ordonnantie werd vastgesteld, meent
de minister voorhands een afwachtende
houding te moeten aannemen.
Eene wettelijke regeling van de po
sitie der Europeesche vrouw, die met
n Mahommedaasc i Inlander is gehuwd,
is in overweging.
In overeenstemming .- de gedachte,
welke bij den opzet der oestuurshervorf-
ming reeds bestond, zal de voortschrij
ding der nieuwe taakverdeeling steeds
meer tot inkrimping leiden van de sterk
te van het Europeesci bestuursperso-
neel. Plet aantal residentiën opi Java en
Madoera zal mede belangrijke verminde
ring ondergaan.
EEN. WETSONTWERP TOT
STRAFBAARSTELLING VAN GODS
LASTERING IN VOORBEREIDING.
Op een vraag van het Tweede Kamer
lid van Wijnbergen of de minister bereid
is mee te deelen of de nadere over
weging van de bij de behandeling der
jongste Justiiiebegrooting zoowel schjrif-
telijk als mondeling gehouden gedacH-
tenwisseling over strafbaarstelling van
godslastering, beschouwd in verband met
het sindsdien voorgevallene, reeds tot
een bepaalde conclusie heeft geleid, heeft
de minister van justitie geantwoord:
In de memorie van antwoord der Ju-
(stitiebegrooting 1931 heeft de minister
meegedeeld, dal, indien men in de uitiiy-
gen, zooals die destijds reeds enkele ma
len moesten worden gesignaleerd, niet
met een incidenteel verschijnsel te doen
had, de in de vraapi bedoelde aangele
genheid ook, naar zijn oordeel, de aan
dacht van den wetgever verdiende. Eenir
ge .voorvallen van den laatsten tijd schij'-
nen er op te wijzen, dat hét even'bedoelde
voorbebjoud niet langer kan geldén. Dé
minister heeft dan ook een ontwerp van
wet in voorbereiding genomen
DE PACHTWETTEN.
Het Koninklijk 'Nederlandsch Landt-
bouw-Comité heeft een adres verzonden
aan de Eerste Kamer betreffende het
wetsontwerp regeling pacht en regeling
pachtcommissie. Na een uitvoerige uit
eenzetting over de. op het gebied van
de pacht bestaande misstanden en de
wijze, waarop het wetsontwerp hierin
voorziet, komt het comité resumeeren-
de tot de conclusie, dat alleen in tijden
van opgaande conjunctuur de pachter
met het continuatie-recht zal zijn ge
haat, omdat het ongemotiveerd opdrij
ven der pachtprijzen wordt voorkomen.
Niét alleen wordt betoogd, dat de
pachter met het gewijzigde ontwerp-re-
geling pacht niet zal zijn gehaat, daar
naast zegt adressant, dat het voor den
verpachter vele schaduwzijden lieeft en
noemt als belangrijk punt, dat de grond
eigendom minder aantrekkelijk zal wor
den, omdat wettelijk ingrijpen den
eigenaar steeds hoven het 'hoofd zal
hangen. Ook dit bezwaar wordt nader
toegelicht en tenslotte verzoekt het co
mité het ontwerp-regéling Pacht te wil
len erwerpen.
DE NEDERLANDSCH-DUITSCHE
ECONOMISCHE
VOORBESPREKINGEN.
Over de op hél Ministerie van Buiten
land sche zaken lusschen de Nederland
sche en Duitsclie delegaties gehouden
economische voorbesprekingen wordt
medegedeeld, dat deze dienden lot uit
wisseling van de gedachten over de
vraag wat in bijzonderheden als on
derwerpen der later te voeren onderhan
delingen over en weer gewenscht werd.
Afgesproken werd dal de voorzitter der
Nederlandsche delegatie, dr. Colijn, eer
lang een opgave van afzonderlijke 'Ne
derlandsche wenschen aan den voorzit
ter der Duilsche delegatie, dr. Posse zal
doen toekomen. Verder kwam men 'tot
t>vereenstemming dal het bepalen der
tiïotgende bijeenkomst zal worden afge
wacht tot na het bekend worden "der
resultaten van de besprekingen op 24
Maart 1930, zoowel als van de reeds be
gonnen Duitsch-Enigelsche onderhande
lingen
De Belgen en Van Speijk.
In het „Handelsblad van Antwerpen'
treffen) we een beschouwing aan van
„Taxander" (den hoofdredacteur Jan van
Mentenj waarin op merkwaardige wijze
bevestigd wordt hetgeen wij gisteren
over Van Speijk schreven.
Wij citeeren
„Het verblijf van dit Hollandsch es
kader was een bestendig voorwerp van
onrust voor onze bevolking, want ieder
een wist dat deze schepen niet alleen
een grooten voorraad oorlogstuig en
munitie inhielden, maar ook bemand
waren met flinke mariniers, die de al
oude faam van dapperheid van het Ne
derlandsche zeevolk eer aandeden."
Verder, na het in de lucht vliegen van
Van Speijks schip beschreven te hebben:
„De daad van Van Speijk werd bë-
zield door de gedachten die toen loo
pende munt waren bij de officieren van
elke marine; wie toen niet handelde,
zooals hij, zou door zijne gelijken uitge
sloten zijn geworden als hebbende ge
faald aan alle beginselen van eer en
plicht.
Vandaag willen wij ons gaarne aan
sluiten' bij de hulde die Nederland brengt
aan den jongen held, wiens verminkt
bovenlijf enkele dagen na de ontplof
fing teruggevonden en begraven werd in
de Nieuwe Kerk te Amsterdam."
De schrijver besluit:
„Nog eens. we waren toen vijanden,
maar we hebben respect voor kranige
kerels, en dat waren werkelijk Van
Speijk enl Koopman en al hunne Jan
maats."
Naar de spellingsanarchie.
Over het Maastrichtsche initiatief, tot
het voorschrijven van een, van de spel-
Jing-Terpstra afwijkende, schrijfwijze
De grondslag van alle philosophie is
spraakkunst.
Bolland.
onzer Nederlandsche taal, oordeelt „De
Nieuwe Koerièr" (r.k.):
„Dit is een onderwerp, waarin geen
enkele gemeente voor onze provinciale
hoofdstad zal behoeven onder te doen.
En het artikel kóst 'niets. De belasting
behoeft met geen cent te .worden ver
hoogd.
Plattelandsbesturen, die van meening
zijt, dat uw kinderen maar al te veel met
spel- en taalregels worden lastig geval
len, aan 'i vereenvoudigen! Met z'n
drieën, B. en W., hebben ze het heele
geval in hun hand.
We hebbenj nooit geweten, dat de
autonomie der gemeenten zoo ver ging,
dat haar dagelijksche besturen zelfs kun-
nen| worden losgelaten op onze goede,
geduldige Nederlandsche taal,
We zouden evenwel haast wenschen,
dat zij in grooten getale hun taalgevoel
gingen botvieren.
Dan kwam er eindelijk eens een re
geering, die niet zeide: zoo mag je spel
len, maar je kunt het ook laten,, maar
gebiedend voorschreef: dat is de Neder
landsche spelling en niet anders, om
daardoor onze speiling-anarchie uit de
wereld te helpen.
Het woord is aan de B. en W 's van
Lutjebroek, Koedijk en overal, waar
men wee wil doen aan het verhaspelen
van onze beklagenswaardige taal
MIDDELBURG,
Op aansporing en met finaticieelen
steun van de Vereenigirug tot instandhou
ding van oude gebouwen, heeft de
eigenaar van den fraaien en beiangrij-
ken 'trapgevel in de Brakstraat O 274,
dezen doen restaureeren. Met oud ma
teriaal werd de gevel hersteld, zooveel1
mogelijk sparend wat nog mee kon;
slechts aan de zandsleenen waterlijsten
zijn enkele nieuwe stukken toegevoegjd.
Ook werd de gevel ontdaan van verf
en vuil, die hem hier en daar bedekten.
Het belangrijkste van den gevel, naast
zijn rijzigen Hap yan 9 treden, zijn de
bogen boven de ramen, gemetseld in gelen
steen; op de eerste verdieping twee kitel
bogen, op de tweede, boigen met een
(versiering die aan de Gothische drie-
pasvulling doet denken, en een) Tudor
boog boven het top venster. Een een
voudig, doch aantrekkelijk staal van oude
metselaarskunst is hierdoor behouden.
ZUID-BEVELAND.
Poging tot moord?
OVEZANDE. Donderdagavond omstreeks
9 uur werd in de woning van den: koster
van de R. K. kerk, B. aldaar, diens' vróuw
aangetroffen met een ernstige schot
wonde in den hals terwijl het geweer
Waarmede het schot zou zijn gelost, in
hare nabijheid lag. Bij een door de po
litic ingesteld onderzoek, wees de vrouw
•haai- man als den dader aan, terwijl
ook moet zijn gebleken, dat tie vrouw
inderdaad het schol zelf niet kan heb
ben gelost. Dr. Iluese verleende de eer
ste hulp; terwijl de vrouw daarna naar
hel; ziekenhuis te Goes ter verdere be
handeling is overgebracht. Koster B. ont
leent hel feit te hebben gepleegd, doch
dc politie heeft blijkbaar termen gevon
den B. in arrest te stellen. De justitie uit
Middelburg vertoefde heden ter plaatse.
IERSEKE. De gemeenteraad vergader
de Donderdagavond.
De Voorzitter sprak de gebrui
kelijke wenschen voor het nieuwe jaar
uit, daar het de eersite vergadering was
van den Raad, die de heer C. Hartoog
beantwoordde. Ingekomen was een schriji
Ven van den Transportarbeidersbond afd.
Ierseke, waarin gevraagd werd om werk
verschaffing of a nders uitkeering van
steun in voldoende mate.
Uitvoerig werd een en ander behan
tield. Het plan is spoedig eenige open
'bare werken uit te voeren in eigen, be
heer om daar arbeiders aan het werk
te kunnen stellen.
Tl. en W. stellen voor het adres van
den raad der gemeente Arnmuidèn om
adhaesie van liet bende verzoek aan de
Koningin, inzake de verdaging der beken
de onderwijswetten, voor kennisgeving
aan te nemen.
De heer Willemse wil adhaesiè be
tuigen. Na discussie wordt besloten met
algemeene stemmen adhaésie te betuigen
Tot lid der schoolcommissie werd be
noemd dc heer A. Willemse met 7 stem/
men. Nu komt aan de behandeling do
onderhandsche verkoop van de voorma
je onderwijzerswoning aan de Damt-
straat aan den heer Nijssen voor f 4.555
Een strookje grond aan de Dam were
verkocht aan den lye er P. Hoogstrat
voor1 f 30 de roede.
'Bij de rondvraag vestigde de heer
Cornelisse de aandacht op gaten na
den aanleg van gas. Deze zullen gedicht
W-orden.
THOLEN.
ST. ANN AL AND. In de Dinsdag a.s.
igehouden raadsvergadering werd mede
gedeeld dal het bestuur der Bijz. school
over 1929, als voorschot te veel had
ontvangen f545.65, welk bedrag zal wor
den iafgeliouden van de in 1931 te ver-
leenen rijksvergoeding en volgens Voor-
loopige raming de gemeente ïn 1931
zal ontvangen: Aandeel in de grond
belasting f3800, opcenten daarop f1700.
Aandeel hoofdsom personeele belasting
f 3200, opcenten daarop 2660.
Het voorstel van B. en W. tot aanslui
ting 'bij liet werkloosheidsbesluit 1917
werd aangenomen met 5 tegen 2 stem
men (de heeren M. J. Heijboer en G.
Goedegebuur.)
Op het adres van de Vereeniging
Landbouwbelang, om, ofschoon dit jaar
een herziening zal plaats hebben van de
thans geldende tarieven, nu reeds tot ver-
Laging daarvan over te gaan, werd mede
op voorstel van B. en W. afwijzend be
schikt met 5 tegen 2 stemmen, (de hee
ren J. W. Elenbaas en C. M. Elenbaas).
Nog werd besloten adhaesie te be
tuigen met het bekende adres van den
gemeenteraad van Amemuiden.
ZEEUWSCH VLAANDEREN O. D.
Raad van Sas van Gent.
SAS VAN GENT. In de Dinsdagavond
gehouden Raadsvergadering sprak de
burgemeester een Nieuwjaarsrede
uit, waaraan het volgende ontleend is
De scheepvaart gaf in opvaart
2818 stoomschepen, 9 zeilschepen. In
afvaart 2815, waarvan 59 stoomschepen
voor de in onze gemeente gevestigde
industrie, zeilschepen 9. Binnenvaart:
Stoomschepen in opvaart 7281, in af
vaart 7005; zeilschepen in opvaar. 5998,
afvaart 5502, Geloste en geladen schepen
in onze gemeente 2099, waarvan 59 zee
booten. De aanvoer der suikerbieten
bereikte voor 1930 het liooge cijfer van
91.000.000 K.G.
In- en uitklaringen, Aan de
landzijde: inklaringen 14,760, uitklarin-
geni 2250, aan de rivierzijde: inklaringen
14.707, uitklaringen 14.804. Per spoor
inklaringen 5622, uitklaringen 8020.
In de fabrieken vinden 2099 arbeiders
werk. Onze gemeente, tellende rond
3100 inwoners, zou men mogen aanne
men, dat werkloosheid niet kon voorko
men, zelfs meer vraag dan aanbod bij
de arbeidsbeurs zou genoteerd zijn.
Doch wij moeten het aanzien, dat meer
dan 100 werkloozen zich dagelijks naar
de gemeentelijke arbeidsbeurs begeven
vragende om arbeid. Werkloosheid zou
ter plaatse zijn buitengesloten wanneer
naast iederen buitenlander, in Sas van
Gent werkzaam, ook maar één inwoner
zou geplaatst worden. Dit moge blijken
uit het aantal werknemers arbeidende in
drie bedrijven, alwaar op 975 arbeiders,
niet minder dan 653 buitenlanders
werkzaam zijn.
Het oudste Raadslid, de heer V e r-
schaffel, heeft op deze toespraak
geantwoord.
Met 43 stemmen aanvaardde de
Raad het voorstel van B. en W. om beide
stadsreinigers een vergoeding van f 50.
per jaar toe te kennen voor hunne hon
den. Een. door de heer De Leux inge
diend amendement, om den tweeden
stadsreiniger een vergoeding toe ie ken
nen van f 100 voor het eerste jaar en
f 75 voor het tweede jaar en' voorts f 50;
dit om het z.g.n. onrecht weg te nemen',
daar hij minder verdient dan de eerste
stadsreiniger werd verworpen.
O.m, aanvaardde de Raad vervolgens
het voorstel tot wijziging van het stroom-
leverings.contract met de P.Z.E.M. voor
de wijk Zandstraat; in plaats van 55 cent
zullen de bewoners nu slechts 38 cent
per K.W.U. dienen te betalen en dit met
terugwerkende kracht tot 1 Januari
1931.
Het erfpachtrecht van Cl, Remery te
Westdorpe, voor den loods G. de Smetj*
wordt verminderd onder rumoer op de
fkOl tegen beurskoers B
P g OBLIGATIï N a IJ fij I
m#»t* inarl nitlntinn m
(Ingez. Med.)
tribune verminderd van 15 oo 10 et.
per vk. Meter
Besloten wordt tot vernieuwing be
strating Wilhelm'nalaan en Emmalaan
en tot het aangaan van een 4pet.
geldleening van f 30.000 voor aanleg
straten, stoepen en riolen.
Op het verzoekschrift van de R.K.
Bouwvereenignig Volksbelang om 1500
vk. meter grond in erfpacht en een voor
schot van f 22000 voor het bouwen van
10 woningen nabij de Flankstraat,
wordt, in het belang van de verbetering
der volkshuisvesting, in beginsel gunstig
beschikt.
Een voorstel van den heer J. jle Leux,
om f 150 uit te trekken .voor aanschaf
fing van kruiwagens voor de werkver
schaffing wordt met 42 stemmen aan
genomen.
Daarna ontstaat een door den voorz,
aan de orde gestelde vraag of men, we
gens de malaise, dit jaar niet zal begin
nen het carnaval af te schaffen. De
Raad blijkt daarvoor niet te gevoelen.
Toen de torenklok middernacht sloeg
opende de heer De Leux nog een dis
cussie over het a~utbast.uur en daarna de
heer Stouthamer nog eentje over de aan
staande verordening op de stoepen.
t Was bij half één, toen de gemeente
belangen genoeg behartigd waren
Onder leiding van den heer M,
Evertse gaf Woensdagavond ji.l. de korf-
balvereenigïug .,8. S. S.", afd. gymnastiek
te Haamstede een goedgeslaagde uit
voering.
In de gehouden algemeene verga
dering der m uz i akver eeni.gi hg ..Een
dracht" te Scherpenisse is besloten
om binnenkort voor geen financieel te
kort te staan, de muziektent te verkno
pen.
De heeren .Tan Keur Dz., M. A. Kie
vit en L. C. van Doorn te Sc h er pcuiis-
s e hebben ontslag aangevraagd als lid
van het burgerlijk armbestuur resp. als
voorzitter, secretaris en lid'.
Mej. Baart heeft tegen 1 Mei <i.s.
eervol ontslag gevraagd als onderwijzeres
aan de O. L. schooi te Soherpenis-
s e
Te Heerlen slaagde voor h(et exa
men kraamvrouwenverpleegster mej'. P.
Trijes te H u 1 s t.
Raimond Kimpe,
Naar wij vernemen is dc te Mid
delburg woonachtige en thans hier in
hei Kunstmuseum exposeerendc Vlaain-
sche schilder Raimond Kimpe door de
Leipzi'ger Kunstvereiii uitgenoodigd om,
ter {gelegenheid der Leipziger Mess. 'in
het Kunstmuseum aldaar een deel zijner
werken tentoon te stellen. Een 20-tal
doeken zal daar na 15 Februari gehan
gen worden.
Een letterkundig geheim van
Marjcrie Bowen.
De „Daily Telegraph" onthult een „let
terkundig geheim", gelijk hiel blad het
zelf noemt.
Marjorie Bowen, de ook hier te lande
bekende schrijfster, die, naar men weet,
eigenlijk Gabrielle M. Long heet 'ze is
gehuwd met den heer Arthur Long),
schrijft nog onder twee andere pseudo
niemen: romans onder den naam van
George Russet Preedy, en kronieken, over
Oukl-Londen onder dien van Robert
Paige.
De schrijfster heeft ver lel aard, dat zij
deze twee laatste pseudoniemen heeft
aangenomen omdat ze wenscht dat haar
