OEERSTE KW.
©VOLLE MAAN
3LAATSTE KWARTIER
^NIEUWE MAAN
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT
VAN WOENSDAG 14 JANUARI 1931. No. 11.
GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG
Nieuwjaarsrede,
llli
DOOÖ
ALICE CAMPbEh
BINNENLAND.
WINKELSLUITINGSWET EN WERK
TIJDENBESLUIT.
DE STERRENHEMEL 14—21 Jan., 20 uur M.T.
ZUID
DE REGEERÏNG EN DE SUIKER
INDUSTRIE.
RECHTZAKEN.
Politierechter te Middelburg.
y
De tekst van de nieuwjaarsrede, die
burgemeester P. Dumon Tak voorne
mens was hedenmiddag in de vergadering
van den gemeenteraad van Middelburg
uit te spreken, laten wij hieronder
volgen.
„Het is een oud gebruik dat in de
eerste bijeenkomst van het jaar Uwe
Voorzitter in het kort in herinnering
brengt wat het afgeloopen jaar voor
onze Gemeente heeft gebracht en welke
belangrijke besluiten door Uw College
zijn genomen).
Met deze traditie zoude ik niet gaarne
breken, en het is daarom dat ik voor
enkele oogenblikken uwe aandacht ver
zoek.
Het zal U duidelijk zijn dat ik in dezen
tijd van groote oeconomische depressie
geert vroolijk geluid kan doen hooren.
Ook onze Gemeente lijdt hieronder, zoo
wel hare inwoners als de gemeenschap
door b.v. het zeer groot aantal werk-
loozen, maar laat ons dit niet tot te
groot pessimisme leiden, want zeer zeker
zal deze golf van malaise toch ook weer
verdwijnen en zegt ons verstand ons dat
andere tijden zeer zeker op komst zijn.
Wij moeten dus wel ons beheer der ge-
meente-financin aan den zuinigen kant
houden, maar moge niet bepaald nood
zakelijke uitgaven uitstellen tot betere
tijden zullen zijn aangebroken.
Wij zullen ook met groote aandacht
hebben te volgen de finantieele resul
taten en de druk op onze gemeente
naren van de nieuwe finantieele ver
houding usschen Rijk en Gemeente, op
dat Uw College zal kunnen nagaan of de
vorige jaren inzake belastingheffing ge
nomen besluiten juist zijn geweest.
Van hetgeen vorig jaar in onze Ge
meente voor belangrijks heeft plaats ge
vonden moge ik vermelden dat de
werkverschaffing aan den Kleverkerk-
schen weg, vooral ook door de groote
toename der werkloosheid, in het laatst
van het jaar haar einde nadert. Wij zijn
reeds bezig aan het ontwerpen van een
plan voor nieuwe objecten voor werk
verschaffing.
In het afgeloopen jaar zijn voor het
eerst werkloozen uit onze Gemeende,
met steun der Regeering ,te Witleveen
in Drenthe te werk gesteld. Ook dit
jaar hopen wij dat hiermede weder zal
kunnen worden voortgegaan.
De nieuwe gemeentelijke Zwemgele-
genheid aan den Havendijk werd dezen
zomer in exploitatie gebracht. De zo
mer was niet gunstig en zal wel eene
schaduw1 op de exploitatie-rekening
werpen.
Het schoolartsen-instituut heeft dit
jaar zeer belangrijk werk verricht en het
is wel reeds voldoende gebleken dat
verschillende vraagstukken inzake de
hygiëne van hét schoolkind onze aan
dacht zullen vragen.
Ook met medewerking van Uw Col
lege werd de helft van den Middelburg-
Veerscben weg zeer belangrijk ver
nieuwd en verbeterd. Deze verkeersver-
betering is m.i. voor onze stad van groot
belang.
Het vraagstuk van de op te richten
barak voor besmettelijke ziekten, zulks
in verband met de nieuwe Wet, is nog
niet opgelost. Ik hoop dat in den loop
van dit jaar eene regeling met omliggen
de Gemeenten, psal kunnen worden de-
troffen.
Vorig jaar heeft door besluiten van
Uw College de reorganisatie van de
Brandweer haar beslag gekregen Wij
zijn nu bezig met de uitvoering daarvan,
en hopen de verder nog noodige voor
stellen spoedig aan U over te leggen. Ik
herinner er hierbij nog aan dat' door
gitten van de Burgerij het mogelijk is ge
weest dat de Gemeente een zeer doel
matige motorspuit heeft ten geschenke
63.
't Was gedaan met Esther's blijdschap.
Een nieuwe gruweldaad zou gebeuren.
Wat had die man nu weer in. 't zin?
Met ingehouden adem luisterdd ze. Ze
hoorde de s charmeren van de eikenhou
ten kastdeuren kraken en geklik van glas.
Met iets nieuwsgierigs in zijn stem vroeg
Hollidav: „Wat voor preparaat bedoel je;
toch niet iets van vergif?"
„Goede hemel neen, dat zou maar last
geven. Het moet een natuurlijke dood
zijn. Iets anders is buiten kwestie. Hier
is het."
„Wat is dat? Het ziel er zoo onschul
dig uit."
„Dood eenvoudig. Tetanus."
Esther dacht dat haar hart ophield
met kloppen. Tetanus! Ze werd wee van
angsl, maai* bedwong zich doodstil le
blijven liggen en ais in een droom hoor
de ze stem van den jongen man.
.„Tetanus, wel goede hemel, dat is de
iklem"
gekregen. Met dankbaarheid wil ik dit
hier vermelden.
De uitbreiding van de waterleiding
aan de Oranjezon is zoo goed als vol
tooid. Zeer zeker is onze stad nu voor
lange jaren1 verzekerd van overvloedig
en goed drinkwater.
Met ingang van dit jaar is de commer-
cieele boekhouding bij Gemeente-wer
ken ingevoerd.
Ik moge ook even in herinnering bren
gen) de schitterende feesten door „Uit
het Volk, Voor het Volk" terzake van
den 50en jaardag van H.M. de Koningin
georganiseerd en dat deze, dank zij de
medewerking van een ieder, zoo'n goed
verloop hebben gehad.
Tot mijn groot leedwezen moet ik ver
melden dat er nog steeds geen nieuw
ambtenaren- en werkliedenreglement be
staat. Ik hoop altijd nog van ganscher
harte dat een weg zal worden gevonden
om de principieele verschillen van. mee
ning tusschem de Raadspartijen tot el
kaar te brengen.
Ook dit jaar zullen belangrijke voor
stellen Uw College worden voorgelegd.
Heden hoop ik dat het vastrecht-tarief
voor electriciteit zal worden behandeld,
terwijl aan voorstellen tot onbewoon
baarverklaring en daarmede verband
houdenden bouw van woningen voor
weinig finantieel krachtige gezinnen, de
laatste hand wordt gelegd. Dit is ook het
geval met een voorstel tot oprichting
van een abattoir.
Ook zal het vraagstuk van eventueele
grenswijziging met de gemeente Koude-
kerke dit jaar onder het oog moeten
worden gezien.
De gezondheidstoestand was dit jaar
goed. Besmettelijke ziekten kwamen
zeer sporadisch voor. De kindersterfe
was niet hooger dan andere jaren.
Voor het vertrouwen dat Uw College
ons steeds schenkt en de prettige wijze
waarop wij steeds met U samenwerken
zijn wij U zeer erkentelijk.
Dat onze gezaipenlijke arbeid ook dit
jaar moge strekken ten nutte van onze
stad.
Ik moge eindigen met U allen en den
Secretaris met Uwe gezinnen veel heil,
zegen en voorspoed in dit jaar 'toe te
wenschen."
De heer HONDIU.S, het oudste lid van
den Raad zou als volgt antwoorden
„Mijnheer de Voorzitter
Als1 tolk van de Raadsleden wensch
ook ik getrouw te blijven aan de goede
gewoonte om bij de eerste zitting in een
nieuw jaar U hartelijk geluk te wen-
scbeni en een blik achteruit .en ook
vooruit te slaan.
Met dankbaarheid herinnert de Raad
dat Gij, Mijnheer de "Voorzitter, in het
verloopen jaar, met zooveel tact de
vergaderingen hebt mogen leiden.
Al kon 't soms niet uitblijven, dat in
den strijd over beginsel vragen de mee
ningen wel eens met elkander in botsing
kwamen, toch meen ik te kunnen con-
stateeren, dat over 't algemeen een goede
geest in onze vergaderingen heerschte,
dank zij uwe bekwame leiding.' een
enkele hamerslag of meer nog een
guitige kwinkslag waren voldoende
om de rust en de kalmte te doen weder-
keeren. Waar thans uw toespraak helaas
moest aanvangen met te wijzen op den
minder gunstigen toestand waarin onze
gemeente zich bevindt, tengevolge van
de algemeene economische depressie,
sluit zich de Raad gaarne aan bij uwe
opwekking om den moed niet te laten
zakken, maar desniettemin de zuinigheid
te beoefenen1 al mogen beslist noodzake
lijke uitgaven niet tot later worden uit
gesteld, te meer daar dit jaar een jaar
van onzekerheid is met het oog op de
nieuwe financieele verhouding tusschen
het Rijk en de Gemeente.
Met U hoopt de Raad, dat het ge
lukken moge nieuwe objecten te vinden
voor productieve werkverschaffing voor
de vele werkloozen:, liefst in den om
trek onzer stad.
De werkloozen moeten gehol
„Ja. de anti toxine is ontdekt, ik heb
haar ontdekt. Maar dat weel het publiek
niet, het is van zeer recenten datum."
Esther hoorde een diepen, sidderen
den zucht.
„,Maar hoe wil je dal doen, is het
niet gevaar-lijk?" „stamelde Hollidav.
,,'t Is heel eenvoudig, een buitenkansje
waardoor ik aan tetanus kon denken.
Al een week heeft Clifford rondgeloopen
met een open woud aan zijn duim. De
helft van den tijd is er geen verpand
om, hoewel ik hem voor infectie gewaar
schuwd heb. Vanmorgen vroeg zijn tan
te mij of ik er eens naar wilde zien en.
de duim goed verbinden wilde en dat zal
ik vanavond doen."
Er kwam een geluid alsof Hollidav
onpasselijk werd. Een stoei knarste over
den vloer, een getik als tegen glas.
„,Ga daar zitten en houd jc goed. Ik
wist niet, dat je zoo gevoelig waart."
Vreemde, benauwde geluiden volgden.
„Ik weet het niet, ik heb den kerel
nooit uit kunnen staan, maar dit.... en
buitendien is het allemachtig gewaagd."
„Waarom? Denk eens kalm na. Wie
kan uitmaken hoe hij de infectie kreeg.
Dat is immers nooit te bewijzen. Ieder
een weet, dat het zijn eigen schuld is
en dat ik hem gewaarschuwd heb. Neen,
neen, je zult het zien. E(n djajt je eigen
gevoel aangaat, die kinderachtigheden
moet je met je zelf uitmaken, dat gaat
pen worden, maar vooral door arbeids
gelegenheid, omdat geldelijken steun al
leen, demoraliseerend werkt op werk
willige arbeiders.
Moge- de aanhangige grenswijziging,
daartoe bevorderlijk kunnen zijn
Dat de bevolking in de laatste jaren
een dalende lijn aanwijst, kan tot be
zorgdheid aanleiding geven, maar is ten
deele te verklaren uit de toename der
bevolking in de aangrenzende ge
meenten.
Gaarne zal de Raad zijne medewer
king verleenen aan alle maatregelen die
in 't belang van oud en jong op hygië
nisch gebied dienen te worden geno
men. Dat onze gemeente bewaard bleef
voor epidemieën pleit voor den gezond
heidstoestand onzer stad en stemt tot
dankbaarheid.
Met instemming vernam de Raad de
aangebrachte verbetering in zake de
verkeerswegen tot de stad, moge dit
jaar ook het verkeer door de stad der
mate worden verbeterd, dat de veilig
heid der voetgangers beter gewaar
borgd worden.
Ten opzichte van de brandweer ge
troostte de Raad zich zware financieele
offers, daarbij gesteund door het parti
culiere initiatief. Moge het vraagstuk
van de bediening der bluschmiddelen
spoedig worden opgelost, opdat de bur
gerij in dit opzicht gerust de toekomst
moge tegengaan, opk met 't oog op onze
merkwaardige gebouwen.
Met u betreurt de Raad, dat het
vele goede, dat 't verworpen ambtena
renreglement bevatte om principieele
redenen, niet kon worden ingevoerd,
toch geloof ik, dat de voorbereidende
arbeid daaraan verbonden, niet ver-
geefsch zal zijn geweest en er een weg
zal kunnen worden gevonden, die tot
oplossing dezer kwestie leiden kan.
Met dankbaarheid herinnert de
meerderheid van den Raad zich de
feesten bij gelegenheid van den 50sten
jaardag onzer Koningin, waarbij op zoo
treffende wijze een hoogere eenheid der
bevolking aan het licht kwam te mid
den van zooveel dat scheiding maakt;
vooral de Vereeiyging „Uit 't Volk,
voor 't Volk" komt dank toe voor het
geen ze ter wille van het volk in al zijn
geledingen heeft gedaan; moge de goede
uitslag haar een aansporing zijn om op
dezen weg voort te gaan, verzekerd als
ze zich houden mag van de medewerking
van het grootste deel der bevolking.
Mijnheer de Voorzitter,
Het jaar 1931 zal ook voor den Raad
van groot gewicht blijken ten gevolge
van de aanstaande gemeenteraadsver
kiezingen, waardoor zeker andere per
sonen ten tooneele zullen treden, maar
wat ook verandere, de goede geest, die
steeds in onze vergadering heerschte
moge blijven voortduren, onder Uwe
bekwame leiding! Schenke God daartoe
de wijsheid, die u en ons noodig is!"
De hoofdbesturen van den Ned. R. R.
Bond van Handels-, Kantoor- en Win
kelbedienden „St. Franciscus van Assi-
sie' en van de Nederl Vereeniging van
Christelijke Kantoor- en HandelsPedien-
den, riclilten dezer dagen aan den Mi
nister van Arbeid, Handel en. Nijverheid
een schrijven, waarin wordt verzocht
om een datum vast Le stellen, waarop
de Rijkswettelijke Winkjelsluiiling in wer
king treedt.
Uitvoerig wordt in dil verzoek gemoti
veerd waarom de beide hoofdbesturen
zulks noodzakelijk, achten
Onder andere wordt er de vrees1 uitge
sproken, dat door sommige vertegen
woordigers in de gemeenteraden indirect
de spoedige invoering der wet zal wor
den tegengewerkt, door de voorbereiden
de werkzaamheden,, bestaande in het ju-
mij niet aan."
Korte stilte volgde, waarin Esther op
haar harde rustplaats met gebalde
vuisten de tanden vast op elkaar kiem
de. Zou ze flauw vallen? Ze voelde dat
ze luisteren moest, ze mocht geen woord
verliezen. Als in een boozeu droom ging
de koude, phlegmatieke stem door: „Ik
beschouw zonder vooroordeel de dingen
zooals ze zijn; er moet een besluit ge
nomen worden. Ben ik het offer van een
menschenleven waardOnpartijdig ge
sproken, weet ik niet of jij liet waard
bent, mijn goede vriend, maai' ik ben bet
wel waard. En dit uitgemaakt hebbende
ga ik mijn gang, eenige voorzichtigheids
maatregelen in acht nemende, zoolang
als een bijzonder individu boven de
massa staat. Ik aarzel niet te zeggen dat
het werk, dat ik voor de wetcinschap
doen kan, honderd of duizend Cliffords
waard is. 't Is belachelijk om het werk,
dat ik in de volgende twintig jaren doen
zal, in de weegschaal le stelten tegenover
dat van dekatoenfabrikanten."
„Ha, ha", lacht Holliday, zenuwachtig
geworden, „dat is een verduiveld goecle
mop."
„En we moeten ooik niet vergeten, dat,
als de jonge man uit den weg is, wij
tweeën er veel beter bij zullen varen.
Lady Clifford erft twee of driemaal zoo
veel. Ik ben dan goed af en kan de
rest van mijn leven, aan wetenschappe
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS
Van de bewegelijke sterren of plane- kaartje te zien; de Maan is er de ge-
ten zijn slechts Mars en Jupiter op ons heele week om 8 uur 's avonds nog niet.
dienen en wijzigen van de gemeentelijke
verordeningen op de winkelsluiting zoo
lang mogelijk op te houden.
Hel vaststellen van een datum, waar
bij een redelijken termijn voor het tot
standkomen der bedoelde wijzigingen kan
worden geslcld, zaL noodeloos langer uit
stellen van het in werking treden der
Rijkswet voorkomen.
In een ander adres aan den Minister
verzetten de organisaties zich tegen de
voorstellen tol wijziging van bet Werk
tijdenbesluit voor de winkels gedurende
den SI. Nicolaastijd van 28 November
tot en met 5 December) ingediend dooi
den Mjddonstandsraad.
In dit schrijven wordt uiteengezet
waarom de voorgestelde wijzigingen een
noodelooze verslechtering voor bet per
soneel zouden beteekenen.
Op 5 December j.l. heel'l de regeering
bij monde van den minister van Binnen-
lands.che Zaken en Landbouw verklaard,
dat zij bereid is de suikerbietenteelt;
met een wettelijken maatregel te helpen.
Bij aanvrage is de Mifiisbode van be
slist bebouwbare zijde gebleken, dat de
regeerjng nog steeds op hetzelfde stand
punt staat, en dal ,..de .besliste ver
klaring" van den minister: „De regeering
is bereid de suikerbietenteelt met een
wettelijken maatregel le helpen" nog
evenzeer geldig is als toen deze zes we
ken geleden afgelegd werd.
De krijgsraad te 's-Herlogenbosch
uitspraak doende in de zaak tegen J. L
P., uil Breda, opzichter van fortificatiën
2e ld. le Arnhem, beklaagd van smaad
ten opzichte van den eerst-aainwézend
ingenieur der genie, majoor v. Reenen
(met betrekking tol beweerde onregel
matigheden te Soesterberg) heeft verd.,
tegen wien een geldboete van f 100 was
igieëischtvrijgesproken.
Voor de rechtbank te Arnhem stond
terecht de 58-jarige E. E„ gedetineerd
vroeger directeur van de drukkerij „Cni-
lijke onderzoekingen wijden.
De klok sloeg beneden één slag. 't
Was dezelfde klok, die zoo luid likte
de eerste maal dat Esther dit huis be
trad. Ze zag de witte wijzerplaat met
de bronzen wijzers voor zich.
„Half zeven, ik moet weg om Clifford
fe pakken te krijgen. Die domkop heeftl
met hooge temperatuur (wee dagen
rondgezworven om dal meisje te zoeken.
Hij zou vandaag naar de politie gaan-
Een reden te meer om geen. tijd te ver
liezen. Het is wel niet waarschijnlijk dat
ze hier zullen komen, maar je kunt nooit
weten."
In Iiaar verlammenden angst deed het
Esther toch goed le hooren dal Roger
zoo ongerust was over haar verdwijnen.
Dus haar niet teleföheeren bad hem
gespeten. Ze wist nu ook hoe lang ze
hier was geweest. Als die twee nu maar
heengingen, dan kon zij ontvluchten. Hoe
gevaarlijk ook, zij zou liet wagen. Een
maal uil huis zou ze Roger telefoneeren.
Dal zou voldoende zijn. Als ze nu maai-,
gingen. Waarom draalden Ze zoo? De
vloer kraakte weer onder cle zware stap
pen, ze kreeg een beetje hoop, maar
hoorde den dokter zeggen: „Ik zal haar
nog een spuitje geven voor mijn vertrek,
dan is ze weer veilig voor een tijd. - Waar
is liet spuitje?"
„Hier op tafel."
Stilte. Toen de stem van Sartorius.
versurn" le Oosterbeek. Ilem was ton
laste gelegd in de jaren 1929 en 1930 in.
genoemde functie ten nadeelc van deze
drukkerij f 1100 te hebben verduisterd.
De officier van Justitie eisclite 8
maanden gevangenisstraf met aftrek der
_nrcv. hechtenis.
De rechtbank le Arnhem heeft
Th. J. B„ verdacht van moord op den
8-jarigen J. S. te Valburg op 17 Juli j.l.
na eerst met hem oneerbare foandelin-
gen te hebben gepleegd, ontslagen van
rechtsvervolging, doch gelastte plaatsing
in een krankzinnigengesticht voor den
lijd van een jaar, waarna beschikbaar
stelling van de regeering.
In de zljting van 13 Januari j.l. waren
de volgende personen gedagvaard
R. J. v. P., 48 j„ landbouwer le Koe
wacht wegens mishandeling van ,1. F. de
Rechter en C. M. de Gronchiel te Koe
wacht op 12 November 1930.
Eisch en uitspraak: 1' 20 of 20 d. ii.
Mej. mr. A. Bolle verdedigde den
verdachte en vroeg vrijspraak.
D. P v. II., 29 jaar, werkman te
Goes, wegen-; diefstal van een portemo-
naie inhoudende 3 bankniljelten van 1' R)
er eenig klein ge.kl, toebehoorende aan
M. J Jeremias'se 1c Goes op 11 Novem
ber 1930, subsidiair werd hem ten laste'
gelegd dal hij dat geld had ontvangen van
W. Harink die portemonaie cn geld ge
vonden had na door dezen le zijil ge
vraagd of hij een en ander verloren, was
en bevestigend iiad geantwoord en Op
deze wijze poriemonaie en geld heeft
verduisterd.
'Eisch bekrachtiging1 van het verstek-
vonnis. Uitspraak 1 maand gevang,
voorw. proeftijd 3 jaren.
J. van 't L„, 30 j.„ arbeider te Ovc-
zande wegens bedreiging van J. F. .Moer
man le Ovezand op 13 November j.l.
door mei opgeheven spade op Hem toé te
loopen en hem heeft toegevoegd: „wlL
ik jc nu maar doodslaan."
Eisch cn uitspraak f 10 of 10 d. li.
Pa. de K.. huisvr.. S. K., 38 j.. zonder
beroep le Serooskerke Schouwen) we
gens bedreiging' van Dirk Verboom te
Serooskerke S.) door met een mes in
zijne richting te steken, onder hel uit-
„Hm, je hebt baar niet alles gegeven,
er is nog wat in."
Dus daardoor was ze tol bewustzijn
igefcomenIronie van hel noodlot, Hol
liday had bewerkt dat ze niet onbe
wust voor goed was ingeslapen, maar
die foliering van het taaiste uur door
staan had. In een 'paar seconden zou ze
weer builen kennis zijn en de laatste
kans om Roger te redden zou verkeken
wezen. Zou ze worstelen en zoo ster
ven, of was hel beter zich bewusteloos
le houden en stil toe to laten dat de
naald haar een nieuwe bezwijming toe
voerde?
„Geef ine die kom eens aan," Water
uit de kraan plaste in de kom. 'Ze had
kunnen lachen om dien man, die nu bet
er niets loc deed, toch niet van zijn
gevoiiic afweek. 'I Was als zag ze
hem de naald reinigen en bel glas neer-
zeilen op het kleine tafeitje. Hij was
in aantocht, de prik, die haar wakker
zijn zou vernietigen, die haaiv zou ver
hinderen den man dien ze liefblgid van
een gruvzamen dood le redden. 'L Was
alles voorbij. Ze voelde hoe de adem
van den dokter haar ipaar bewegen deed.
Ze voelde de warmte van zijn lichaam.
Ze rook tabakslucht, nu dan, Agar
móóie blouse zou wel doorprikt zijn
met gEiatjes. Hoe jammer, het deed er
niets toe.
iWordt vervolgd.
