OEERSTE KW.
©VOLLE MAAK
O LAATSTE KWARTIER
NIEUWE MAAN
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 7 JANUARI 1931, No, 5.
AMERIKAANSCHE NOTITIES
Mrko^SAII
llii -
DOOR
ALICE CAMP&Et
£ing'
DE STERRENHEMEL 7—14 Jan,, 20 uur M.T.
ZUID
a
New-York, 19 December 1930.
Nooit een fiets, Koopt
zelden een motorfiets,
Wegen met minimum snel
heid voor auto's, Vier
maal meer bezitters van een
rijbewijs dan autobezitters,
Gevaren aan den heirweg.
t Wanneer ik me niet vergis is de ver
houding van f. etsers in ons land en die
van auto-bezitters in Amerika tot de lór
tale bevolking ongeveer dezelfde, n,l. een
.op de vijf. Met een klein beetje verbeel
ding1 kunnen mijn lezers zich voorstel
len hoe het er hier op dat gebied uit
ziet, maar waar zij zich geen idee van
kunnen vormen is, dat men hier nooit
een fiets ziet. De motorfiets, die zich )bij
ons in zulk een groote populariteit ver
heugt, wordt 'hier '.\oogst zelden bere
den door iemand voor zijn plezier. En
het gekke van het geval is, dat! men in
Amerika beter en goedkoop er met een
auto terecht kan dan met een motorfiets,
of zelfs een fiets! Voor twintig dollar is
een nieuwe fiets te krijjgen, maar ook
een derdehands auto en aangezien het
gemak den mensch dient, zoodat hij zit
ten kan en zich laten voortbewegen is de
keus niet moeilijk. Dat een jongen eens
af en toe op het trottoir fietst is heel
gewoon en toegestaan, zelfs zal een po
litieagent hem er op jagen, omdat hij
daar veilig is voor zien zelf en [bet gr00te
verkeer-. Natuurlijk spreekt het vanzelf,
dat dit [rijden heel kalm tussehen deimen-
scben toegaat, want dit is een vain' de
opzichten, waarin de Amerikaansche
jeugd de onze de ba;as is. Ik fheb nog
nooit anders gezien dan dat zij ophou
den met sneeuwballen gooien of een
gtewoon halspel, wanneer andere men-
schen aankomen en naroepen of soort
gelijke amusementen van onze vaderland
sche straatjeugd of jeugd -op straat zijn
onbekend aan de kleine Yankees. Ze
hebben het te druk met zier zelf ;te 'ver
maken en op te letten niet overreden
of ondersteboven geloopen te worden.
De Amerikaansche automobilist knarst
van woede op zijn tanden, wanneer hij
een evenmensch langs den weg ziet ped
delen, maar wanneer die den vorm aan
neemt van een motorfielser, dan trapt hij
Veiligheidshalve op- de rem, kijkt in elk
geval met een scheef oog naar zijn snel
heidsmeter. Want meestal zal hij een
beetje te vlug gaan en soms gaait hij te
langzaam. Er zijn n.l. wegen, waar Wij
tegen wil en dank jakkeren moeien,
maar dat zijn er ook wegen haiar. Van
de breedte van zes naast elkaar staa'nde
wagens, spiegelglad, met een uitzicht tot
*In de verte en geen hoeken of wegkrui-
slngen voor kilometers achter elkaar, ae
z.g, .speedways®. Noordelijk New-York
nil gaan Bijv. ae Boston Post Road, de
Bronx River Parkway, de King's Higway
en dergelijke heirbanen, waar men min
stens 50 KJVE per uur moet rijden om
niet bekeurd te worden. Deze maalregel
dient om liet k.olossale snelverkeer te la
ten opschieten en een auto, die langza
mer rijdt ,zou een neele processie achteir
zich vormen. Onlangs werd er een nieu
we groote brug geopend in Rhode Island
en daar moet minstens 60 per uur gere
den worden; de Holland Tunnel lusschen
Manhattan en New Jersey onder de Hud
son door is een andere plek, waar de
verkeersagenten staan te wenken: „Door
rijden r Harder een beetje! Anders be
keur ik je
Maar een gewoon mensch op een mo
torfiets heb ik in alle jaren geen drie
keer gezien. Een dergelijke vervoersont-
wikkeling is heel gewoon; in ons land
zoekt men het op tweewielers en op
het water, in Amerika was het oorspron
kelijk paard en wagen voor iedereen en
in de laatste kwarteeuw de car.
57.
„Typhus toxine". Het woord bleef haar
in de keel steken, de ontvanger gleed
haar uit de handen. Ze zal als verstomd
met drooge lippen en starende oogen.
Toen overweldigde haar op eens de
vreeselijke waarheid, die ze eigenlijk
van den beginne af had vermoed, neen
geweten. Voorvallen, motieven, alles
paste als een legkaart in elkaar, 't Was
alles zoo klaar, zoo duivels mooi in el
kaar gezet, de argelooze oude man, die
ten doode was gebracht door een heer-
schende ziekte, terwijl voor het uiterlijk
alles werd gedaan om hem te redden
Die eene fout, die door een toeval haar
was geopenbaard. En zij had de sleutel
in haar hand gehad en zij had niet het
besef gehad ze te gebruiken. Wat was
ze onnoozel geweest. Maar neen, toch
niet. De eerste inspuitingen waren staal
en arsenicum geweest, alleen de laatste
was het typhusgif, dat geen redding
meer mogelijk maakte. Als ze het toen
geweten had, had ze sir Charles toch niet
meer kunnen redden. Maar nu was er
Roger; moest hij ook een slachtoffer
Aangezien er nog vier maal zooveel be
zitters en 'bezitsters van een rijbewijs in
Amerika zijn dan autoeigenaars, kan men
veilig beweren, dat iedereen verstand
van een motor lieeft, in meerdere of
mindere mate. En dat lean zeer te pas
komen, wanneer de wagen het plotseling
om onbekende redenen opgeeft, terwijl
geen huis in ziclit is, zooals mij al eens
overkomen is. "Want er heerscht hier een
groote broederlijkheid onder de automo
bilisten; passeert men een wagen, waar
van de inzittenden kennelijk in moeilijk
heid verkeeren dan matigt een langsko-
mer zijn vaart in negen van de tien ge
vallen en vraagt of er soms hulp noodig
is. In het tiende geval zit er dan een
dame aan het stuur, die hel zejkere boven
hel onzekere verkiest en doorrijdt, want
ook liet gevaarlijkste geboefte ontmoet
men. Ter verdediging van de dames moet
ik wel vertellen, dat de gevaren van den
Amerikaanschen heirweg o.a. bestaan uit
liet simpele trucje van quasi gewond
aan den weg te gaan lig'gen of om iiuj.p
te roepen en dan den medelij deinden
automobilist neer te slaan, te berooven
en er met zijn car vandoor te gaan. Dal
zulke roovers ook „werken" met een
schoolmeisje aan de hand is nog een
nieuwtje voor mij, maar bij nader inzien
zou hel zoo gek niet zijn.
w
Een ander gevaar is liet afsnijden van
bochten op de stille buitenwegen, waar
de draai dikwijls niet door een bergkant
overzien kan worden. Weliswaav is de
weg door een breede witte streep in
tweeën verdeeld en mag men niet op
dc linkerhelft komen, in werkelijkheid
stoort men er zich er heel slecht aan en
het gevolg is de zoo gevreesde „head-
on collision", de botsing van voren, die
altijd met kwetsuren en erger afloopt.
Dan is er nog het niet-wachten bij het
inrijden of oversteken van hoofdwegen,
wanneer men zelf uit een bijweg komt,
bij inhalen tijdens het oprijden van een
heuvel, wat ook al streng verboden is,
maar waar velen zich niet aan storen.
Geen mensch behoeft ooit bang te zijn
gebrek aan water, lucht, olie of benzine
onderweg te hebben. Het aantal „filling
stations" is groot. Over een paar weken
is het weer tijd onze nieuwe nummer
plaat aan te vragen, waarbij we tevens
onze wegenbelasting over het komende
jaar voldoen, beginnend met 7.50 dollar
voor een Ford en stijgend naar mate
kwaliteit van den wagen. En van al die
millioenen wagens komen de millioenen
dollars, die gebruikt worden voor aanleg
en onderhoud van wegen, die, volgens
ingewijden, op de heele wereld nergens
hun weerga vinden dan op ons Java.
GEMEENTERAAD VAN GOES.
GOES. Gistermiddag kwam de Raad
in spoedeischende vergadering bijeen.
De voorzitter uitte voor den aan
vang zijn beste wenschen voor de leden
en hunne gezinnen, voor het reeds aan
gevangen jaar; het oudste Raadslid de
heer Eckhardt, beantwoordde dezen
gelukwensch.
De feitelijke nieuwjaarsrede van den
voorzitter zal vermoedelijk in de
volgende gewone Raadsvergadering ge
houden worden.
De voorzitter zegt nu, dat het
carillon thans volmaakt loopt.... nadat
een goed Lipsslot op de uurwerkkamer
was aangebracht
Nu zijn aan de orde de reeds ge
publiceerde werkloosheids-
voorstellen van die 7 Raadsleden,
welke deze vergadering gewenscht
hebben. De heer Simons, eerste on
derteekenaar van de voorstellen, geeft
thans een toelichting op een en ander;
hij klaagt er daarbij over, dat B. en W,
advies op advies vragen aan den griffier
der Staten te Middelburg, dusdoende,
worden? Was een nieuwe moordaanslag
voorbereid? Ze sprong op, opende de
deur en wilde de trap opvliegen, want
er moest gehandeld worden. Als hij zich
liet overhalen om die inspuitingen van
dié zoogenaamde anti toxine te krij
gen.
„O Chalmers"
Voor de tweede maal dien dag liep ze
tegen den knecht aan, die naar boven
„Chalmers, in Gods naam, vraag aan
mijnheer Roger of hij dadelijk hier komt;
ik heb hem iets heel belangrijks te
zeggen."
„Ja zeker zuster."
Zonder de minste verbazing te laten
blijken ging de knecht naar boven. Ze
bleef staan, een der Stuart stoelen om
klemmend. Waarom liep hij niet wat
harder? Maar ze had het nog bijtijds
ontdekt, alles zou goed gaan, Er be
woog iets achter haar en ze ver
moedde dat er iemand stond achter de
deur van de jassenkamer. Ze draaide
zich om, ten einde te zien wie het was,
maar ze was niet vlug genoeg. Een
breede hand legde zich op haar mond en
een sterke arm sloeg zich met ijzerei
greep om haar heen. Ze spartelde tegen,
stikte bijna, door panischen schrik over
meesterd. In haar bovenarm voelde ze
een scherpe prik, die door haar klee-
ren heen in het vleesch drong. Haar
hoofd duizelde, het werd zwart voor
haar oogen. Ze voelde niets meer.
aldus spr., kunnen de Raadsleden wel
volstaan met de adviezen van Ged. Sta
ten voor „accoord" te teekenen. Moge
lijk zijn in de toekomst dan alle Raads
vergaderingen wel overbodig! Spr. be
toogt verder, dat de gedane voorstellen
een Koninklijke beslissing gerust kunnen
afwachten.
Spr. oefent dan kritiek uit op de wijze
van bijeenroepen van deze spoed
eischende Raadsvergadering; hij be
toogt, dat het uitstel gebruikt werd om
enkele Raadsleden en een wethouder om
te praten'. De aangename verstandhou
ding wordt hierdoor z.i. n et bevorderd.
Spr. beveelt de voorstellen ten sterk
ste aan: de instellingen van weldadig
heid moet niet dié taak wiorden opge
legd, welke voor de gemeenten is
De heer Hol 1-e stelle zegt, van
meening veranderd te zijn; hij zal tegen
zijn eigen voorstel stemmen, omdat
aanneming schade voor de werkloozen
zou kunnen medebrengen.
De heer Crucq acht het een blaam
voor B. en W., dat deze vergadering,
noodig is; B. en W. trekken zich van
den Raad niets aan. Het niet uitvoeren
van de genomen Raadsbesluiten acht spr.
in strijd met de wet.
Als de burgemeester art. 70 toepast,
dan winnen wij het zeker, meent spr. De
Raad moet zich tegenover zijn dienaren,
dat zijn B. en W., en tegenover Ged.
Staten, thans handhaven. Het oorspron
kelijk voorstel van spr. en zijn partijge
noot ware beter aangenomen geworden.
Het Chr. dagblad „De Zeeuw" is óók
voor gemeentelijke werkverschaffing
evenais de bestuurdersbonden, chr. in
begrepen.
Wordt het voorstel der s.d.a.p. niet
aangenomen, dan zal spr.'s fractie voor
het voorstel-Simons stemmen; de hou
ding van B. en W., aldus spr., maakt dat
je tenslotte voor alles zult stemmer
Desnoods zal spr. het geval in de Twee
de Kamer doen brengen.
De heer Potter beschouwt nog
steeds de gemeente als de aangewezen
werkgeefster; spr. buigt zich in dezen
echter voor de macht van Ged. Staten.
(„Schande" roept de heer Crucq.)
De voorzitter zegt, dat B en W.
heel wat te hooren hebben gekregen,
maar: de zaak wordt hier onnoodig op
geblazen. Spr. verwijst den heer Simons
naar het Tijdschrift voor praktische
r.k. gemeentepolitiek, wat dat schrijft
over gemeentelijke steunregelingen en
crisiswerkloosheid.
He gaat er hier om: is het seizoen-
of crisiswerkloosheid? De heer Crucq
c.s. meent het laatste, B. en W. meenen
het eerste, steunende op uitspraken van
de Kroon,
De aanwijzing van hen, die in de
werkverschaffing worden opgenomen, en
de loon-normen, worden ingevolge de
Armenwet door de instellingen van
weldadigheid geregeld.
Met de aangenomen motic-Simotns wisr
(en B. en W. niets ,aan le vangen, zij 'kon
den er igeen louw aan vast knoopen.
Van verschuiving v«n den datum de
zer spoedeischende vergadering, aldus
spr., is geen sprake; raadsvergaderingen
worden uilgeschreven door den Voorzit
ter, niet door B. en W.
De heer Simons bestrijdt de op
vattingen, die de voorz. aan het aan
gehaalde tijdschrift ontleende.
\De heer Buis vraagt, waarom het ge
nomen Raadsbesluit inzake het vormen
van een commissie niet is uitgevoerd? Is
dat geen sabotage?
De Voorz.: neen, dal is hel niet, hel
voorstel was zoo slecht geformuleerd, dat
het niet uitvoerbaar was. En anders,
dan zou spr. art. 70 toegepast hebben,
wat spr. trouwens ook thans Van plan
is, zoo de aanhangige voorstellen aange
nomen zouaen worden.
De heer Simons: wanneer de voorz.
de wet zoo uiterst nauwgezet loepast
HOOFDSTUK XXVII.
Vijf minuten later kwam Roger in zijn
kamerjapon naar beneden, met oogen
gezwollen door koorts en slaap. Hij keek
de hall rond die ledig was.
„Waar is ze gebleven?" riep hij ten
hoogste verbaasd. Hij schelde en riep
Chalmers, die dadelijk kwam.
„Waar is zuster Rowe, Chalmers?"
Verrast zag de oude man rond. „Ik be
grijp het niet, mijnheer. Zoo even stond
ze er nog, ze wachtte op u."
„Was ze nog hier toen je beneden
kwaamt?"
„Dat kan ik niet zeggen mijnheer, ik
ging de achtertrap af. Misschien is bij
miss Clifford. Zal ik eens kijken, mijn
heer?"
„Ik zal zelf gaan."
Hij vond zijn tante met gesloten pogen
liggend op het kussen „Dido, heb je
zuster Rowe gezien?"
„Ja, beste jongen, een kwartier gele
den kwam ze afscheid nemen."
„Afscheid .nemen? U wilt toch niet
zeggen dat ze weg is? Wat beduidt
dat?"
„Ik ben even verwonderd als jij mijn
jongen. -Op theetijd gaf Thérèse haar
haar congé, zeggende dat ze haar niet
langer noodig had."
Roger liet een verbolgen uitroep hoo
ren.
„Gaf haar haar congé? Dido, geloof je
dat Thérèse lomp of ruw is geweest?
„Dat weet ik niet en ik durfde het
VENUS
MARS
JUPITER
SATURNUS
Bovenstaande sterrekaart stelt voor
een projectie van den sterrenhemel, zoo
als deze in Nederland zich thans op den
hierboven aangegeven tijd aan ons oog
voordoet. Men dient er daarbij evenwel
rekening rnede te houden, dat ten op
zichte van de richting Noord-Zuid, een
omwisseling van Oost en West .heeft
plaats gevonden; de bedoeling daarvan
was, te voorkomen, dat de sterrebeelden
in spiegelbeeld op de kaart zouden ko
men, waardoor de oriëntatie moeilijker
wordt.
Bezwaren heeft deze omwisseling van
O. en W. niet, omdat men toch niet der
geheelen sterrenhemel gelijktijdig kan
overzien. Wanneer men slechts dat ge
deelte van den hemel, waarnaar men zijn
blikken richt, op de kaart naar zich toe
draait zoodat b.v. hij, die het weste
lijk deel van den hemel wil bestudeeren,
de kaart draait, totdat „WEST" onder
aan is en hij beschouwt dan het vier
dedeel van de kaart, omsloten tussehen
het middelpunt, 't N.W. en 't Z.W. en
den horizont, dan is dat een getrouwe en
duidelijke afbeelding van den sterren
hemel in het Westen. Voor een ander
deel des hemels gelden dezelfde regelen.
De namen van de sterre beelden zijn
rechtop geteekend; de eigennamen vac
enkele der bekendste sterren komen op
dit kaartje het eerste van de nieuwe
maand in cursieve lettersoort getee
kend, voor.
De gebogen stippellijn, die door den
Zwaan, Cass'opeia, Wagenman, Orion,
de Tweelingen, den Kleinen en den Groo-
ten Hond loopt, duidt de ligging van den
melkweg aan; men noemt deze lijn den
galactischen equator.
De schijngestalten van de maan zijn
in Januari: V.M.: 4 Jan.; L.K.: 11 Jan.,
N.M.: 18 Jan. en E.K.: 27 Jan.
Venus in deze maand morgenster
in de Weegschaal, Schorpioen en
Ophiuchius; Mars staat tussehen den
kop van den Leeuw en de Kreeft; J u-
pJ t e r staat in de Tweelingen; Sa-
t u r n u s staat te dicht bij de zon, om
waargenomen te kunnen worden.
■i:
Er zullen in 1931 vijf eclipsen zijn,
I. Totale maaneclips op 2 April,
begin 18 h. 23 m. en einde 21 h. 52 m.
middelbare Greenwich tijd. De totaliteit
begint te 19 h. 22 m. en eindigt te 20 li
53 m. M. T. G. zichtbaar hier te lande
II. Gedeeltelijk zon-eciips op 17/18
April. Maximum bedekking is 0,51 pel
zons-middellijn. Het best te zien aan de
Noordpool; in Nederland is er niets van
te zien. Men kan er ook voor naar Mid-
den-China trekken!
III. Een gedeeltelijke zon-eclips op 12
September; de bedekking bedraagt min
der dan l/-'o zonsmiddellijn en voor den
amateur-astronoom is zij dus niet van
belang.
IV. Totale maan-eclips op 26 Sept.
Zichtbaar in Europa; verduistering 17 li.
54 m. 21 h. 42 m. M.T.G.; totaliteit
19 h. 5 m. 20 h. 30 m. M. T. G.
V. Gedeeltelijke zon-eclips op 11 Oc
tober. Maximum-bedekking 0.90 zonsmid
dellijn; in tegenstelling met II is deze het
best aan de Zuidpool te observeeren,
ofschoon het .op het Vuureiland misschien
ook r.og wel zou gaan.
Het laatste L.K. van de maan is op ons
kaartje juist in het Oosten boven den
horizont gekomen.
steeds, waarom past hij dan art. 24 nooit
toe?
De Voorz.: dal is muggenziften, uw
houding] is ongepast tegenover B. en W.
.De heer Van Poelgeest zegl, dal
de wet, inzake art. 24 steeds juist werdj
toegepast.
De heer Crue q zegt, dat de houding
van de heere'n Holleslelle en Potter hem
tegenvall, zij is ruggegraatloos. Spr. heeft
ook getelefoneerd met den griffier der
Staten, en die zeide, niet anders te we
ten, dan» dat het productieve werk in
bouwplan III door de gemeente geschied
de en niet door het Burgerlijk Armbe
stuur. Toch is dat laatste het geval. liet
niet te vragen. Zuster Rowe zeide niets,
maar haastte z'ch om weg te komen."
„En u hebt haar laten vertrekken
zonder dat ik haar gezien heb?"
„Je v/aart in slaap en we vonden het
beter je niet te storen. Maar ze gaat
Cannes nog niet uit, we zullen haar
weerom zien."
Onvoldaan fronste Roger het voor
hoofd. „Daar gaat het niet om Een
ocgenblik geleden zond ze me door
Chalmers een boodschap, dat ze me iets
heel belangrijks had te vertellen Ik
vlieg in mijn kleeren, hol naar beneden
en ze is weg,"
„Dat is gek; ik zou eens zien waar dc
dokter is, hij zou haar naar Cannes
bengen,"
„Ik zal hem zoeken."
Hij vond Sartorius in zijn slaapkamer
bezig om den inhoud van een zwart
lqeren tasch te sorteeren.
„Dokter, hebt u zuster Rowe gezien?"
vroeg hij op den man af.
Met zichtbare inspanning trok de man
zijn gedachten af van zijn werk. „Zus
ter Rowe?" zeide hij onverschillig, ,Jk
geloof dat ze kort geleden vertrok
ken is."
„Is ze niet met u meegegaan?"
„Ik had haar dit voorgesteld, maar ik
w'as nog niet klaar en toen heeft Holli-
day haar thuis gebracht."
„Holliday!" zeide Roger verbaasü.
„Weet u dat zeker?"
Ofschoon hij merkte, dat de dokter
zijn vragen vervelend vond ging hij toch
werk begon half December 1930, en voor
dat jaar moest hot nog dooi' de ge
meente geschieden, krachtens de begroo-
ting.
De motie-Simons had mogelijk nauw
gezetter geformuleerd kunnen worden,
maar alle voorstemmers bedoelden, dat
weet een ieder, „dat het zoo moest
blijven als verleden jaar".
Wanneer B. en W. het armbestuur
zouden moeten subsidie-eren, zoo
als in andere plaatsen, dan zouden zij
er niet aandenken, de gemeentegel
den in handen van een particuliere in
stelling te stellen. Wat luer gebeurt, is
een. unicum; in heel Nederland gebeurt
kalm door, de zaak grondig te onder
zoeken.
„Absoluut Mr. Clifford, Ik heb den
kapitein geholpen de koffer van mijn
auto op de zijne over te dragen en ik zag
ze wegrijden."
Dit scheen' afdoende; Roger bedankte
den dokter en ging weg, er niets van
begrijpende. Waarom had zij hem die
dringende boodschap gezonden, om weg
te vliegen voor hij beneden kon zijn. En
waarom had ze zoon haast om weg tc
komen dat ze Holliday's aanbod aan
nam. Zii had geen reden om een hekel
aan Arthur te hebben, maar he'. was,
zoo vreemd, zoo heelemaal niets voor
Esther. Hij zou een kwartier wachten en
dan lelefoneeren naar Pension Martel,
waarheen ze hem verteld had te zullen
gaan. De pensionhoudster vertelde hem
dat zuster Rowe er niet gekomen was;
er waren dien dag geen nieuwe gaste
opgenomen. Dit verwonderde hem niet,
daar het zoover af was. Esther had er
misschien nog niet kunnen zijn. I ater op
den dag probeerde hij het weer. en
kreeg hetzelfde antwoord. Ze zou over
een paar dagen opbellen; misschien was
ze van idee veranderd. Hij was onge
duldig om te weten wat ze hem te ver
tellen had. Met tegenzin ging hij naar
Thérèse, die te midden van vloeipapier
en hoededoozen, met behulp van Aline
zwarte hoeden oppaste.
iW«rdt vervolgd
