er zijn nog nooit zooveel
Chief Whip gerookt als te-
genwoordig, Of dat logisch
iswant het is de beste voor
ieders gezondheid
VIRGINIA
Ook met kurk en ffoud
ZijnB Jg
luclitweoen
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 6 DECEMBER 1930. No. 287.
0
Don Quichote.
UIT RUSLAND,
L
Neen, de jonge Albert Hahn, hoe ver
dienstelijk illustrator hij ook hier weer
blijkt te wezen, heeft het diepste wezen
van dezen komisch-tragischen held uit
den beroemdsten roman van den Spaan-
schen schrijver Cervantes, die nu al vier
honderd jaar een kostbaar bezit is van
heel de beschaafde wereld, niet ver
staan! Prachtig zijn zijn platen in de kos
telijke uitgave van „De Torentrans", Kijk
maar eens naar die typeerende voorstel
ling van den ridder van de droevige fi
guur, zooals hij met zijn boerschen dik
ken dienstknecht Sancho Pansa zit op
het houten speelgoed-paard, met ver
vaarlijke oogen en tanden er op geschil
derd, En hij zit daar, de Spaansche Don,
lang en mager, met speer en schild, en
bepluimden hoed, ernstig, doch geblind
doekt, in zijn verbeelding rijdend door
den stikduisteren nacht rondom. Maar
het houten paardje komt niet vooruit
En dan klinkt zijn ernstig gesproken
woord tot zijn dikken kleinen dienaar,
schuilend achter zijn meester, en zie, hij
houdt met zijn hand het houten staartje
vast: „wij moeten al een grooten weg
afgelegd hebben"....
Ja, dat is kostelijk van humor. Wat
een belachelijke stumper! Maar Don
Quichote is toch nog iets meer. Don
Quichote is de teleurstelling die ons al
ler idealisme noodwendig te verduren
heelt in deze harde, nuchtere wereld.
Don Quichote is de onbetaalde rekening
die ons beste bedoelen en ons edelste
willen heeft aan te bieden aan het wree-
de leven, dat plannen en bedoelingen
vergruizelt als een stoomwals de kie
zels aan zijn voet.
En daarom voelen wij menschen vier
eeuwen lang reeds voor dezen komischen
ridder. Wij zijn dat zelf. En waar ook wij
zoo dikwijls vechten tegen windmolens,
daar brengt de oolijkheid van dit geval
ons wellicht weer de glimlachende be
rusting die op den duur alleen het leven
dragelijk maken kan.
Doch onder één voorwaarde.
Dat wij, als de held van Cervantes, en
als de Spaansche schrijver zelf, diep-in
overtuigd blijven, dat wat de wereld zoo
genoeglijk stukbreekt van ons beste be
doelen, tóch het allerbeste is in den he
mel en op de aarde! De menschelijke
idealen van waarheid en schoonheid en
goedheid, zij kunnen niet vergaan. Want
zij zijn in den Eeuwigen Wereldwil ge
grond.
Een moderne paraphrase van deze na-
middeleeuwsche doch algemeen-mensche-
lijke komisch-tragische figuur zien wij
in het nieuwe tooneelstuk van Walter
Hasenclever, „Napoleon greift ein", dat
in Berlijn dit laatste jaar, en ook reeds
in ons land, groot succes heeft gehad.
Daar is het de groote keizer. Maar nu
niet in zijn eigen milieu, doch echt mo
dern overgeplant in de hedendaagsche
wereld. In een vreesachtig, konkelend
groepje van Europeesche diplomaten, al
len getiranniseerd door een Amerikaan-
schen geldman, die met zijn dollars nu
eens eventjes Europa opnieuw in elkan
der zetten zal. En allen buigen voor hem,
hij is de baas. En hij weet het. Vlot non
chalant beweegt hij zich in het voor
malige keizerlijke paleis te Parijs, waar
de wereldconferentie tot reorganisatie
van het met schuld beladen en in crisis
krimpende Europa gehouden wordt, Jo
sephine, zijn „vriendin", Fransche kun
stenares, recipieert gracelijk.
Maar daar komt ook Napoleon,
Weggeloopen in het eerste bedrijf uit
het Panopticum waarin hij staat. Het ver
veelt hem daar. En hij wil nog wel
eensDan, in de conferentie, neemt
hij plots het woord, en verbaast een
oogenblik. Zijn groot woord over een
bevrijd, vereenigd, machtig nieuw Euro
pa! Maar spoedig komt men tot zich
zelf, en vergadert verder in een neven
zaal, en sluit de deur in zijn eigen
paleis! voor hem toe. Straks zal de
Amerikaansche zakenman hem het op
perbevel aanbieden over het nieuwe
Europeesche politieleger. 't Welk hij wei
ger t-en tilmmagnaat engageert hem om
^P?.le°n.te spélen, voor de film. Daar
I'.' t?aar meent, zijn eigent
rr< dl\hem bedriegt. In werkelijk-
Kl^jlf0S-e de tooneelspeelster. Hij
belandt in een gekkenhuis. Het eind is
t™\rWeeir Zlen, het Panopticum, en
daarin Napoleon als roerloos beeld.
Wel ook hier een ridder van de droe
vige figuur!
Gr°ote idealen - belachelijke werke
lijkheid.
Toch doet Walter Hasenclever ons be
seffen, dat het idealisme van een Napo
leon, zooals hij hem ons hier laat zien
méér waard is dan de nuchtere zakelijk
heid en de bange vrees die over Europa's
lot beslissen.
Zijn schildering van Napoleon is na
tuurlijk een illusie. Zóó was Napoleon
niet. Maar als wij ons hier in deze ge
stalte het algemeen-menschelijke idea
lisme denken, het geloof aan de idealen
van waarheid en schoonheid en goedheid,
dan zeggen we na het zien van dit ultra-
moderne tooneelstuk: „Hij heeft tóch ge
lijk! En met een glimlach van berusting
aanvaarden wij ook de komische ver
Kolossaal
CHIEF
WHIP
(Ingez. Med.)
brokkeling in dit alledaagsche leven:
Wat eeuwige levenskracht in zich draagt,
kan niet vergaan.
JACQBUS DE KLEINE.
(Nadruk verboden).
Het proces der Industrieels
partij, Voorbeeldige be
klaagden. Prof. Ramzits.
De Nep. De pjaliletka.
Het proces te Moskou tegen de 3 pro
fessoren, die terechtstaan onder beschul
diging van hoogverraad, trekt dé alge-
meene aandacht in de geheele wereld.
In dat proces is voor een Westerling al
les vreemd en onbegrijpelijk. In de akte
van beschuldiging wordt nadrukkelijk
verklaard, dat de organisatie, die zich
ten doel stelde met behulp van het bui
tenland het sovjet-regime ten val te
brengen, uit een paar duizend personen
heeft bestaan, wier namen de overheid
kent, en toch zijn voor de rechtbank
slechts 8 pesonen gedaagd. De beklaag
den bekennen niet alleen hun schuld,
maar bevrijden den oppersten aanklager,
Krylenko, den man, die het proces in
elkaar gezet heeft, van de noodzakelijk
heid iets te bewijzen, door telkens uit
voerige verklaringen af te leggen en
steeds juist in den geest, dien Krylenko
verlangt. Hun bereidwilligheid, om de
zwaarste beschuldigingen op zich te ne
men, gaat zóó ver, dat vele buitenland-
sche journalisten er versteld van staan.
Inderdaad, zulke „voorbeeldige" be
klaagden zult ge nergens ter wereld vin
den, De hoofdschuldige, professor Ram-
zin, las zijn verklaringen voor en dat
duurde eventjes zes uur. De president
hoefde hem geen vragen te stellen, hij
hoefde zich geen moeite te geven om
door een munitieus verhoor de toedracht
vast te stellen, den beklaagde te dwingen
de feiten mede te deelen en toe te lich
ten. Dat alles is alleen in het „rotte Wes
ten" noodig. In het land der sovjets leest
de aangeklaagde alles voor, nog voordat
de president hem iets vraagt. Er zijn
nog vele andere eigenaardigheden, die dit
proces te Moskou voor een vreemdeling
zoo opmerkelijk maakt. Voor een vreem
deling is de zaak inderdaad moeilijk te
ontcijferen. Wij willen hier daarom eeni-
ge glossen maken, die den lezer in staat
zullen stellen de tragi-comedie (overigens
meer tragedie dan comedie) in de recht
zaal te Moskou te begrijpen.
Zooals de lezer wel zal weten, heeft
Lenin zich gedwongen gezien het stelsel
van militair communisme op te geven en
de NEP in te voeren. Hij deed dat, om
dat de politieke toestand toen uiterst
dreigend was. Hij zei toen tegen zijn op
standige volgelingen het volgende: „Als
wij geen concessies aan het ontevreden
land doen, dan zal het sovjet-regime weg-
gevoegd worden," De NEP, een fantas
tisch mengsel van communisme en kapi
talisme, stelde de boeren in staat, na be
taling van de belastingen, hun graan op
de vrije markt te verkoopen. Tegelijker
tijd kregen de stedelingen verlof handel
en ambachten te beoefenen en hun goe
deren vrijelijk aan de boeren te verkoo
pen. Deze primitieve en voor een Wes
terling vanzelfsprekende vrijheid was
voldoende om in den loop van een paar
jaren den landbouw op het vooroorlog-
sche peil te brengen en den opbouw van
het land mogelijk te maken. De snelle
groei van het economische leven van
Rusland in dien tijd was het ge volg'van
het feit, dat de bolsjewiki zich wat min
der met het economische leven bemoei
den. En hoe minder zij zich daarmee
bemoeiden, hoe beter de toestand werd.
Dat belette natuurlijk den buitenland-
schen „deskundigen"., die in een paar
weken Rusland „bestudeerden", met
daarna te vertellen, dat de „politieke
en economische wijsheid" der bolsjewiki
in Rusland wonderen verrichtte.
De NEP was voor de bolsjewiki gevaar
lijk, omdat ze de mogelijkheid schiep tot
een geleidelijke evolutie van het com
munisme tot meer normale sociale ver
houdingen. Daarom besloot Stalin, de
nieuwe dictator, een einde aan het NEP-
regime te maken en tot het militaire
communisme van de eerste jaren na de
bolsjewistische revolutie terug te keeren.
De buitenlandsche „deskundigen" hebben
ook dat „geniaal" gevonden en verheer
lijkt. Hoe „geniaal" dat plan echter ook
was, het moest tot een snellen achteruit
gang leiden. De bezaaide oppervlakte
nam af, de productie verminderde. Er
moest dus iets bedacht worden, dat de
ze achteruitgang in een vooruitgang zou
veranderen en het communistische regi
me zou schragen. Zoo ontstond het in
dustrialisatieplan, de beruchte „pjatilet-
ka". In den loop van 5 jaar (later werd
de termijn verkort tot 4 jaar), zou Rus
land van een agrarisch land veranderen
in een industrieele mogendheid, die alle
industrieele staten, zelf het machtige en
rijke Amerika, ver achter zich zou laten.
Het plan, het arme en uitgeputte Rusland
in den loop van 4 jaar te veranderen in
een industrieel land, machtiger dan Ame
rika, was natuurlijk te dwaas om er ern
stig over te spreken. Voor eiken ernsti-
gen mensch was het duidelijk, dat zooiets
onvermijdelijk tot een vreeselijke cata
strophe zou moeten leiden. Dat belette
echter den Westerschen „deskundigen"
en vrienden van het sovjet-regime niet
opnieuw te roepen over de „genialiteit"
van de sovjet-leiders. Een Nederlandsche
deskundige heeft toen zelfs op een zeer
diepzinnige wijze „aangetoond", dat de
pjatiletka een succes was.
Stalin c.s. maakten op handige wijze
gebruik van dat onverantwoordelijke ge
schrijf van de buitenlanders, om hun
arbeiders tot een uiterste krachtsinspan
ning aan te zetten. „U z;et zelf, de bui
tenlanders, die het wel weten, zeggen
ook, dat de pjatiletka een succes wordt!
Als jelui je inspant en hard werkt, de
ellende van den overgangstijd met moed
en als mannen verdraagt, dan zijn wij
binnen 34 jaar door de moeilijke tijden
heen en dan komt er een periode van
ongekenden overvloed." Een het lukte
hun inderdaad op deze wijze bij de massa
enthousiasme te wekken. De hongerige,
in lompen gehulde Russische arbeiders
en ingen:eurs werkten als bezetenen. Het
gevolg was een vreeselijke, in de nieuwe
geschiedenis ongekende slijtage van men
schen. Maar Rusland is groot, er zijn
menschen genoeg en niemand lette op de
ontzettende verliezen aan menschen-
levens. Twee jaar duurde deze inspan
ning. Indien die twee jaren een minimale
verbetering in den toestand hadden ge
bracht. indien de massa eenige resulta
ten van haar sloopenden arbeid had ge
zien, dan zou de inspanning nog een poos
kunnen voortduren. De toestand werd
echter niet beter, maar steeds erger. Het
tempo, dat tot het paradijs moest leiden,
overtrof ver de krachten van het land.
De armoede nam met dén dag toe. De
buitenlanders, die onder leiding van
G.P.Oe.-agenten Rusland bereisden,
schreven over de successen: Die „succes
sen" waren echter van dien aard, dat om
den toestand eenigszins te verbloemen,
de sovjet-regeering het boekjaar met 3
maanden moest verlengen en het begin
van het derde jaar der pjatiletka van
1 October tot 1 Januari verschuiven.
Zulke kunstgrepen helpen echter niet
meer. De ontevredenheid neemt met den
dag toe. Er moest dus een verklaring ge
vonden worden voor het raadsel: Hoe
komt het, dat het schitterende plan, dat
zelfs bij buitenlandsche „deskundigen'
zooveel bewondering kon wekken, tot
zulke vreeselijke gevolgen heeft tfeleid?
Het antwoord is natuurlijk voor de hand
liggend, maar Stalin wilde niet toegeven,
dat het plan humbug was. Neen, bet
plan was inderdaad „geniaal", maar de
intellectueelen, de geleerden, die het
moesten doorvoeren, waren verraders en
saboteerden het werk. Zoo ontstond het
plan, een dergelijk proces te ensce-
neereri. Tegelijkertijd moest dat proces
de communistische massa, die den Iaat-
sten tijd ook opstandig wordt, overtuigen,
dat een militaire interventie- van de ka
pitalistische landen dreigt. De G.P.Oe.
kreeg bevel een dergelijk proces te en-
sceneeren en de schuldigen te vinden.
Krylenko, de niet geheel normale procu
reur-generaal van de Sovjet-Republiek,
kreeg opdracht een acte van beschuldi
ging op te stellen, die voldoende stof zou
leveren voor de propagandisten van
Stalin om alle moeilijkheden daarmede
te verklaren.
De G.P.Oe. wist, dat onder de leiders
van het economische leven, onder de
ingen:eurs en de geleerden, die in de
hoogste economische instellingen van de
Sovjet-Unie werkzaam zijn, veel men
schen waren, die begrepen, dat het tegen
woordige krankzinnige systeem Rusland
op den duur in een afgrond moet slee
pen. Er werd in d;e kringen gesproken
over de noodzakelijkheid, middelen te
bedenken, om het sovjet-regime ten val
te brengen en in Rusland een normale
regeering in te stellen. De G.P.Oe. wist
dat, omdat zij overal agenten heeft. Het
zou ons trouwens niet verbazen, als het
later blijkt, dat de ziel van de bewe
ging een agent-provocateur van de
G.P.Oe. was. Hoe dan ook, deze hoogge
plaatste intellectueelen waren in deze
richting werkzaam. Het is ook waar
schijnlijk, dat zij tijdens hun dienstrei
zen naar het buitenland contact zochten
met de leiders van de emigratie en met
hen besprekingen voerden over de moge
lijkheid, de bolsjewiki ten val te bren
gen. Als verstandige menschen begrepen
zij, dat er in dat geval een regeerng
klaar moest zijn, die onmiddellijk de
macht in handen zou nemen om den
chaos tot een minimum terug te bren
gen. Er werden dus lijsten opgesteld var.
personen, die, in het geval het sovjet
regime ten val gebracht wordt, een
nieuwe regeering konden vormen. Dat
alles kan als vaststaand beschouwd wor
den. Volgens de sovjet-wetten is dat
voldoende om de menschen ter dood te
veroordeelen. Daar de G.P.Oe., dank zij
haar agents-provocateurs, op de hoogte
was van al die besprekingen, zoo had zij
al lang die menschen kunnen „oprui
men". Dat had echter n et als een blik
semafleider kunnen dienen. En daarom
stelde Krylenko een acte van beschuldi
ging op, die meer op een avonturen
roman lijkt dan oo een juridische acte.^
De professoren,, zoo heet het in dat
merkwaardig document, voerden recht-
streeksche besprekingen met Poincaré,
Briand en andere Fransche en Engelsche
staatslieden. Frankrijk en Engeland wa
ren bereid een expedit e naar Rusland
tc sturen om het sovjet-regime ten val
te brengen. Naast deze phantastische
plannen en de beweerde interventie van
Polen, Rumenië, de Oostzee-Staten enz.,
deden dezelfde professoren, de leiders
van een phantastische „Industrieele
Partij", al het mogelijke om de pjatiletka
tot een mislukking te leiden. Zij wisten
overal n de sovjet-instellingen eigen
mannen te plaatsen, die de plannen zoo
opstelden, dat het geniale plan onvermij
delijk op een mislukking moest uitloopen.
De ellende is dus het gevolg van de
boosaardigheid van deze professoren, en
Stalin is onschuldig als een blanke duif.
Zoo ontstond om een zeer eenvoudig
feit een phantastische roman. Daarbij
Pet Krylenko als tusschenpersonen en
adspirant-ministers menschen optreden,
die al 6 jaar geleden gestorven zijn enz.
Daarna werden de slachtoffers gearres
teerd, aan onmenschelijke folteringen
onderworpen (een van hen werd zoo
vreeselijk gefolterd, dat hij niet in staat
is te loopen en in de zaal binnengedra
gen werd). Onder folteringen kunt ge de
menschen dwingen de meest onwaar
schijnlijke dingen te bevestigen. Wie ooit
iets over de middeleeuwsche processen
heeft gelezen weet, tot welke bekente
nissen de pijnbank iemand kan brengen.
Daar het veel gemakkelijker is op deze.
wijze 8 menschen te „prepareeren" dan
2000, zoo beperkte de sovjet-regecring
zich tot 8 slachtoffers.
Zoo tracht Stalin de schuld van zich
af te wenteléh en de 8 ongelukkige hoog
leeraren in de oogen van de woedende
massa tot de schuldigen te maken. Stalin
wil op het bloed van deze mannen zijn
regime bevestigen, hij wil dat bloed
tevens tot een kleefstof maken, die de
uiteenvallende bolsjewistische partij moet
lijmen. En misschien lukt dat hem ook,
althans voor een poos.
Dr. BORIS RAPTSCHINSKY.
Waag hei oordeel
het hoesten FLACON
maakt het slijm los liüo
brengt spoedig verlichting
el van Uw dokierl-Agenten FètLMeinaerano Dtn Haag
(Ingez. Med.)
