fWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE
MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 3 DECEMBER 1930. No. 284.
DOOR
ALICE CAMPbEtC
DE STERRENHEMEL 310 Dec., 20 uur M. T.
ZU10
PROVINCIALE STATEN VAN
ZEELAND.
In de Dinsdagmiddag gehouden verga
dering van da Staten van Zeeland, wa
ren 38 leden aanwezig.
Afwezig de heeren Welleman, Dumo-
leijn, Overhof en Catshoek.
Ingekomen was een verzoek om sub
sidie van het hoofdbestuur der vereeni-
ging tot bevordering van de vakopleiding
van handwerkslieden in Nederland in de
kosten van het houden van een nationaal
congres in 1931.
Dit werd in handen gesteld van Ged.
Staten om advies.
Reglement op de wegen en
voetpaden.
Het eerst behandelde voorstel was dat
lot wijziging van hel reglement op de we
gen en voetpaden in Zeeland, zoodat on
beschermde sterkstroomgeleidingen met
tage spanning 4 M. en op kruisingen 5
M. hoven den grond moeten hangen en
met Iioo,ge spanning resp. 6 en 7 Mv ter
wijl hel aanleggen van werken ook bo
ven den grond wordt onderworpen aan
de (goedkeuring van B. en W.
v Inzake gladheid van wegen wordt als
oorzaak daarvan naast ijzel ook ijs en
Sneeuw opgenomen. Verder wordt be
paald dat een voertuig of de lading niet
liooger mogen zijn dan 3.70 M. boven den
weg.
Naar aanleiding van In de af deeling on
(gjemaalde opmerkingen ihiselt de hoofd
ingenieur gerapporteerd, dat er geen re
den is en dal het ook niet gewenscht is,
p;ok voor beschermde geleidingen ge
noemde hoogte voor te schrijven, dat
er geen bezwaar is om in plaats van
trekdieren te lezen dieren, opdat ook rij
paarden en dekhengsten onder de bepa
lingen vallen voor gladheid van wegen
en dat het gewenscht blijft evenals tot
nu toe de bepalingen niet te doen gel
den voor voertuigen komende uit andere
provinciën of rijken, als zij aan de daar
bestaande voorschriften voldoen.
Met dit rapport kunnen Ged. Staten
zich ten volle vereenigen.
Het voorstel werd zonder discussie of
hoofdelijke stemming aangenomen.
Afkoop tollen.
Het volgende voorstel was dat om te
bepalen, dat de tollen op wegen van
het Provinciaal wegenplan op verzoek
der tolgerechtigden worden afgekocht te
gen een hun te betalen afkoopsom ten
bedrage van het drie vierde gedeelte van
de gekapitaliseerde waarde der gemid
delde jaarlijksche bruto-opbrengst van
den tol over de aan het jaar, waarin de
afkoop geschiedt, onmiddellijk vooraf
gegane kalenderjaren.
In de afdeelingen of bij de beantwoor
ding van het algemeen verslag, wijzen
Ged. Staten er nog op, dat het hier geldt
tollen, die verdwenen moeten zijn alvo
rens voor de betrokken wegen Rijks-
steun kan worden verkregen; dat thans
de tolgelden veelal niet voldoende zijn,
om de wegen naar behooren te onderhou
den, dat Ged, Staten alleen rekening
houden met den eigenaar van den tol en
deze zich met zijn eventueelen pachter
moet verstaan, Het geldt nog 5 tollen,
waarvoor concessie is verleend en deze
zijn te onderscheiden van de gemeente-
tollen, die eer als belasting-object zijn te
beschouwen.
De heer KODDE ziet in de voorgestel
de regeling een onbillijkheid tegenover
hen, die vroeger bereid waren af te doen
koopen voor de helft, terwijl nu drie
vierden moet worden betaald. Zij, die
vroeger afkochten, blijken nu de provin
cie geholpen te hebben.
De heer VAN DER WEIJDE verdedigt
het voorstel van Ged. Staten, omdat de
toestand door het provinciaal wegenplan
geheel is veranderd; de verbetering der
wegen is er nauw mede verbonden.
De heer KODDE zegt, dat dit toch
voor andere wegen, die vroeger tolvrij
werden, ook geldt.
30.
01 het kwam door haar vast besluit,
of foor het vooruitzicht van 't ritje ui
den namiddag, maar zij zette de zaak uit
haar gedachten. Ze was blij om eens wat
v: n de omstreken te zullen zien en blij-
der nog omdat Roger Clifford haar ge
vraagd had mede te gaan. Door onder
vinding wist ze, dat een man nooit zoo
iets vraagt uit plichtsgevoel.
Juist had ze haar patiënt klaar ge
maakt voor zijn middagdutje, toen Ro
ger, warm en verbrand door de zon,
binnenkwam.
„Maakt u zich vlug klaar, laten we
van de zonneschijn genieten; maar trekt
u eetl warme mantel aan, want de auto
is open,"
Na hen minuten zat ze naast hem in
ae. eme Citroën, glijdend over gladde
buitenwegen. Na haar lange opsluiting
us door haar werk vond ze de fris-
scne wind en het mooie uitzicht op de
ler^en heerlijk en opmonterend,
bent zeker al in Nice en Monte
Carlo geweest?"
„Ik, neen, ik ben nog nergens geweest.
Het voorstel wordt z. h. s, aangeno
men.
W egenbelastingverordening.
Het voorstel om te bepalen, dat van ten
hoogste 50 pet. bijdrage voor wegsverbe-
tering in bijzondere gevallen door Ged.
Staten kan worden afgeweken, gaf een
lid in een afdeeling aanleiding te wen-
schen, dat dan 60 pet. wordt bepaald,
doch andere leden en ook Ged. Staten in
hun antwoord, hielden zich aan een vrij
heid van handelen door Ged. Staten, die
de zaak beter kunnen beoordeelen dan
de Prov, Staten.
De heer KODDE kan zich met het
voorstel niet vereenigen, omdat er nu
geen maximum meer in de verordening
staat; wat z. i. ook voor Ged. Staten
makkelijker zou zijn.
De heer YAN DER WEIJDE meent,
dat dit laatste niet juist is, maar spr. kan
verzekeren dat Ged. Staten zeer voor
zichtig van hun vrijheid zullen gebruik
maken.
Het voorstel wordt z, h. s. aangenomen.
Kinderbescherming.
Ged. Staten stelden voor afwijzend t
beschikken op het verzoek van het Be
stuur van het Bureau voor Kinderbe
scherming te Amsterdam om subsidie uit
de Provinciale kas.
Bij de behandeling in de afdeelingen
wilden sommige leden wel steunen, een
met f 200, een ander noemde f 50 of
f 100, en wel omdat het bureau voor het
geheele land adviezen geeft. Andere
leden meenden, dat men nu eens moet
afwachten wat het bureau, dat voor het
eerst subsidie van het Rijk en de ge
meente Amsterdam krijgt zal prestoeren.
Nog werd aanmerking er op gemaakt,
dat niet alle gegevens aan de leden der
staten zijn toegezonden, doch alleen ter
visie gelegd, waartegen Ged. Staten in
hun antwoord opmerken, dat in het on
derhavige geval de toelichtende beschei
den tamelijk omvangrijk waren en zich
daaronder een boekwerk bevond, terwijl
zij meenen, dat het lidmaatschap der Sta
ten niet in die mate beslag legt op den
tijd der t'tularissen, dat niet in enkele
gevallen verwacht zou mogen worden,
dat voor het nemen van inzage den
noodigen tijd kan gevonden worden.
De heer DE BAARE meent, dat het
hem makkelijk wordt gemaakt dit voor
stel te bestrijden. Reeds in 1925 wordt
zeer waardeerend over dit bureau ge
schreven, en dit later eveneens door ver
schillende vooraanstaande doktoren. Het
nut erkennen trouwens Ged. Staten
eveneens; maar een verschil met sprekei;
is er over het nut voor de provincie.
Ieder kan inlichtingen bij het bureau in
winnen, en dit bestaat reeds van 1917
als afdeeling van den B, v. N. O. en
sedert 1929 is het een afzonderlijke in
stelling, wat o.a. een anderen finanti-
eelen toestand heeft geschapen.
Spr. noemt Nd.-Holland en enkele ge
meenten die subsidie geven en spr, hoopt,
dat Zeeland dit voorbeeld zal volgen en
stelt voor 100 te geven, Spr. acht het
niet overdreven te vragen naar de me
morie, natuurlijk moeten boeken niet
worden overgedrukt.
De heer VAN DE PUTTE zegt, dat
niet alles wat nuttig is, kan gesteund
worden. Te meer is dit hier het geval,
omdat men uiterst voorzichtig moet zijn
met n'euwe subsidies. Alle stukken lagen
toch ter lezing. Spr. verdedigt het voor
stel van Ged. Staten.
De heer DE BAARE begrijpt niet, dat
men bij 100 zich op zuinigheid beroept
en bij 100.000 niet.
Het voorstel-De Baare wordt verwor
pen met 31 tegen 7 stemmen, die der
S.D.A.P., V.D. en van den heer Reilingh
Restauratie kerk en toren te
Goes.
Ged. Staten stelden voor af te wijzen
het verzoek van Burg. en Weth. van Goes
en de Kerkvoogdij der Ned. Herv, Ge
Ik kwam hier met een patiënt en precies
een week daarna was ik bij dr. Sarto-
rius,
„Dan is alles nog nieuw voor u. Ik
wou dat ik u eens veel kon laten zien.
Als die plaatsen nu maar wat dichter bij
waren. Maar wanneer mijn vader her
stellende is, moeten we zien wat we
kunnen doen."
„Dat zou verrukkelijk zijn; er is niets
aan om alleen te gaan. Ik weet natuur
lijk niet wat de dokter zeggen zou als
ik zulke tochten ging maken. Hij zou het
n'et goed vinden."
„Moogt u hem graag lijden?" vroeg
haar metgezel plotseling.
„Dr. Sartorius?' vroeg ze met ge
fronste wenkbrauwen, „dat weet ik niet.
„Ik houd niet van hem en ik heb ook
geen hekel aan hem. Ik bewonder hem
zeer; ik geloof, dat hij heel knap is, èn
als medicus èn als man von de weten
schap."
,,Ja maar als mensch?"
,,Ik geloof niet dat hij een mensch is",
antwoordde zij lachend. ,,Ik kan hem
nooit als mensch beschouwen."
„Dat vind ik ook. Maar niemand is
zoo phlegmatiek als hij schijnt; hier of
daar moet er toch een vonkje enthou
siasme gloeien."
„O, maar dat vonkje is er?" Weet u
dat niet? Hij leeft geheel voor zijn on
derzoekingen, dat is het eenige wat hem
interesseert. Hij practiseert om in zijn
levensonderhoud te voorzien, maar elke
vrije minuut is voor het vorschen naar
meente aldaar om eeen bijdrage in de
kosten van restauratie van den dakruiter
en het torenuurwerk met klokkenspel
der St. Maria Magdalenakerk aldaar.
Daar blijkens het algemeen verslag,
een groot deel der leden van oordeel
blijkt te zijn, dat de Provincie, niettegen
staande zij reeds een, voor haar doen
aanzienlijk, bedrag heeft geofferd voor
het herstel der kerk, ook in de kosten
van herstel van den toren een bijdrage
behoort te geven, zijn Ged. Staten be
reid, een voorstel in d en geest te doen,
Evenwel zal die bijdrage zich naar» hun
oordeel, behooren te bepalen tot den
toren, uurwerk en klokkenspel, daarge
laten de vraag, of deze van den aanvang
af in den toren aanwezig zijn geweest,
vormen in elk geval niet een integree
rend deel van het kerkgebouw, hetgeen
vrel van den toren gezegd kan worden.
Uitgaven hiervoor zijn in zekeren zin als
weelde-, niet al onontkoombare uitgaven
te beschouwen en het schijnt redelijk,
dat wie een dergelijke weelde wenscht,
voor de daardoor veroorzaakte uitgaven
zelf opkomt, doch niet bij derden om
steun aanklopt. Is evenwel het herstel
van den toren te beschouwen als een
onderdeel van het herstel van het kerk
gebouw, dan volgt hieruit, dat de te ver-
leenen bijdrage niet meer kan bedragen
dan 5 pet. van het benoodigde bedrag,
derhalve ten hoogste f 1200, en stellen
Ged. Staten nader voor in dien geest te
besluiten.
De heer VAN DER WART wil eerst
een misverstand uit den weg ruimen, de
kerkvoogdij heeft met den toren niets
anders te maken, dat dat zij wettelijk
eigenares is, wat alleen blijkt uit het be
talen van de brandverzekeringspremie,
Het is een zuiver burgerlijk belang. Spr.
spreekt dan ook niet als voorzitter der
kerkvoogdij, niet als Goesenaar, doch als
Statenlid.
De toren is niet te scheiden van de
kerk, evenmin als te Tholen of te Hulst.
Spr. verzekert, dat het uurwerk wel de
gelijk onder de restauratie moet vallen,
omdat de werkzaamheden er mede ver
band houden. De toren is er op gebouwd
om er klokken in te hebben, maar spr.
geeft toe, dat het uurwerk een nieuwig
heid zou zijn in de subsidieering.
Spr. stelt voor 10 pet, te geven tot een
maximum van 2400.
De heer ADRIAANSE zegt dat de fi-
nancieele toestand van Goes van dien
aard is, dat het voorstel van Ged. St.
ver genoeg gaat.
De heer VIENINGS vindt het zeer goed
niet voor het carillon te betalen.
De heer STA VERMAN meent, dat het
een onderdeel der kerk is, en men niet
alleen voor den toren 10 pet. moet geven.
De heer VAN DER WART meent, dat
men aan Tholen reeds gaf en in Hulst zal
geven voor den toren.
De heer VAN DE-PUTTE zegt, dat
als men direct ook voor den dakruiter
gevraagd had, men het zeker zou hebben
gekregen.
De heer SONKE zegt, dat een toren
of een dakruiter heel iets anders is.
Het voorstel-Van der Wart wordt ver
worpen met 27 tegen 11 stemmen.
Dat van Ged, Staten werd z, h, st.
aangenomen.
Herstel Raadhuis Veere.
Ged. Staten stelden voor ten behoeve
van het herstel van het Raadhuis aan
de gemeente Veere f 10.000 toe te ken
nen, n.l. 1 4000 in 1931 en de rest vre-
deeld over de drie volgende jaren.
Naar aanleiding van in de afdeelingen
gemaakte opmerkingen, hebben leden
van Ged, Staten er tegen gewaarschuwd,
om ten behoeve van Veere een af
zonderlijken post op de begrooting te
brengen. Men begeeft zich dan op een
hellend vlak, omdat er dan bij latere aan
vragen wel weer voorstellen in die rich-
ting gedaan zouden kunnen worden. Wil
men den begrootingspost in het algemeen
anti-toxines."
„Ja, heusch? Mijn tante stelt hem hoog
en ik ben blij dat u dat ook doet. U «v
oordeel heeft veel waarde.
Aan hun horloges merkten ze, dat de
tijd verbazend snel voorbij ging.
„Moet u dadelijk teruggaan?" vroeg
Roger, toen hij de auto weer huiswaarts
stuurde.
„Ik ben niet graag zoo laat", zeide zij
met een zucht, ,,'t Is mijn eerste verple
ging hier, ik moet me netjes gedragen
Maar daar schiet me iets te binnen. Is
het erg om, als we gingen naar de villa
van den dokter in de Route de Grasse?
Ik heb er mijn Fransche spraakkunst
laten liggen en zou die graag ophalen.''
„Dat gaat heel gemakkelijk, als u het
huis maar aanwijst."
Ze kregen de villa spoedig in het oog;
alles zag er even gewoon en keurig uit
als toen zij er eenige weken geleden voor
de eerste maal kwam. Licht uit de auto
springend, trok Esther aan de schel en
wachtte op den vriendelijken Jacques om
open te doen, Maar.er kwam niemand.
„Is er iemand in huis?" vroeg Roger.
„Ja, de knecht van den dokter, maar
hij is misschien uit." Ze belde weer; van
uit de ver afgelegen keuken hoorde zij
de schel langdurig luiden.
,,'t Ziet er verlaten uit", zeide Roger,
de gesloten vensters langs kijkende. Met
een verlegen lachje begon Esther in haar
taschje te zoeken en vischte er een huis
sleutel uit op.
„Wat ben ik toch dom, Ik vergat dat
EERSTE KW
©VOLLE HAAN
C§ LAATSTE KWARTSER
NIEUWE MAAN
VENUS
MARS
JUPITER
SATÜRNUS
Bovenstaande sterrekaart stelt voor
een projectie van den sterrenhemel, zoo
als deze in Nederland zich thans op den
hierboven aangegeven tijd aan ons oog
voordoet. Men dient er daarbij evenwel
rekening mede te houden, dat ten op
zichte van de richting Noord-Zuid, een
omwisseling van Oost en West heeft
plaats gevonden; de bedoeling daarvan
was, te voorkomen, dat de sterrebeelden
in spiegelbeeld op de kaart zouden ko
men, waardoor de oriëntatie moeilijker
wordt.
Bezwaren heeft deze omwisseling van
O. en W. niet, omdat men toch niet den
geheelen sterrenhemel gelijktijdig kan
overzien. Wanneer men slechts dat ge
deelte van den hemel, waarnaar men zijn
blikken richt, op de kaart naar zich toe
draait zoodat b.v. hij, die het weste
lijk deel van den hemel wil bestudeeren,
de kaart draait, totdat „WEST onder
aan is en hij beschouwt dan het vier
dedeel van de kaart, omsloten tusschen
het middelpunt, 't N.W. en 't Z.W. en
den horizont, dan is dat een getrouwe en
duidelijke afbeelding van den sterren
hemel in het Westen. Voor een. ander
deel des hemels gelden dezelfde regelen
niet verhoogen, dan zou de bijdrage voor
Veere verminderd moeten worden, doch
het is geen bez'waar om het jaarlijksche
bedrag te verhoogen, omdat er niet zoo
veel gebouwen meer over zijn, die voor
een bijdrage in de restauratiekosten in
aanmerking komen, zoodat verwacht mag
worden, dat binnen afzienbaren tijd geen
aanvragen meer zullen binnenkomen en
de begrootingspost kan vervallen.
De heer DE BAARE acht de wijze van
financieele regeling minder gelukkig.
De heer KODDE zou het aangenaam
vinden als het voorstel werd gedaan bui
ten verhooging van den betrokken be
grootingspost.
De heer VAN DE PUTTE zegt dat
Ged. Staten er bezwaar tegen haddén in
eens 10,000 extra voor Veere uit te
trekken en beter den post in het alge
meen wilden verhoogen.
De heer DE BAARE zegt, dat men nu
voor buiten Veere maar 1000 meer
heeft. Men moest het niet samen kop
pelen.
De heer KODDE meent, dat er zuivere
stemming moet 'plaats hebben, en wil
niet bepaald vastleggen de jaren waarin
wordt uitgekeerd.
ik de sleutel nog had; eiken dag wilde ik-
haar aan den dokter teruggeven, maar
op het goede moment dacht ik er nooit
aan."
Zij stak den sleutel in het Yaleslot en
het volgend oogenblik stonden beiden in
het schemerachtige voorportaal. Op
den grond lagen eenige c;rculaires, de
geboende parketvloer was met een laag
stol bedekt. Aan den kapstok hing een
hoed en een jas, in de salon tikte luid
een klok,
„Somber is het hier", zeide Roger, een
blik werpend in de kille, nette kamer.
,,'t Doet me denken aan een begra
fenis."
„Die kamer ziet er altijd zoo uit; ze
wordt alleen gebru'kt als wachtkamer
voor de patiënten."
Ze deed de deur van de salie a man
ger open en trad binnen, doch bleef op
eens staan en zag rondom zich. ,,'t Lijkt
wel of Jacques hier zijn vrienden heeft
getracteerd", zeide zij, wijzende naar een
collectie flesschen op het buffet en een
syphon met een flesch whisky op de
tafel.
„Waarachtig, het lijkt er naar."
Roger las de opschriften van de fles
schen: „Noully, Pral, Gordon jenever,
Angostura, Bacardi's rhum, absinthe, dat
is nog van voor den oorlog. Als Jacques
al die dranken door elkaar drinkt...."
„Ik heb Jacques nooit iets anders zien
drinken dan gewone landwijn", zeide
Esther hoofdschuddend. „Maar er zijn
twee personen geweest, want er staan
De namen van de sterre beelden zijn
rechtop geteekend; de eigennamen van
enkele der bekendste sterren komen op
dit kaartje het eerste van de nieuwe
maand in cursieve lettersoort getee
kend, voor.
De gebogen stippellijn, die door den
Arend, Zwaan, Cassiopeia, Wagenman en
vervolgens tusschen Orion en de Twee
lingen loopt, duidt de ligging van den
melkweg aan; men noemt deze lijn den
galactischen equator.
De schijngestalten van de maan zijn
in December: 6 Dec. Volle Maan; 12 Dec.
L. K.; 20 Dec. Nieuwe Maan en 28 Dec.
E. K.
Venus is deze maand morgenster in
Libra of de Weegschaal; Mars
die op dit kaartje nog niet voorkomt
staat tusschen Kreeft en Leeuw;
Jupiter vindt men de geheele maand
in de T w e e 1 i n g e n en S a t u r n u s,
die vlak bij de zon staat, is in het begin
van de maand nauwelijks, later heele-
maal niet meer waarneembaar.
Het schoone sterrebeeld Orion is
om 8 uur in het O. al geheel boven den
horizont; later komt deGrooteHond
er achteraan.
De heer VAN DE PUTTE zegt, dat
Ged. Staten hun voorstel geheel handha
ven.
De heer ADRIAANSE ziet in het voor-
stel-Kodde een groot gevaar voor de ge
meente Veere, die nu niet zeker is van
de subsidie.
De heer VAN DER WART weet hoe
alles op losse schroeven staat, als men
niet weet wanneer men het geld beslist
uitgelceerd krijgt.
De heer KODDE wil alleen in dezen
tijd niet meer geld voor zulke zaken uit
geven.
De heer VIENINGS kan met het voor
stel. van den lieer Kodde niet medegaan.
Het voorstel-Kodde wordt verworpen
met 32 legen 6 stemmen, die der SI.
Gcref. en S.D.A.P.
Subsidie proeftuin Haamstede.
Het volgende voorstel was om aan de
Vereeniging tot bevordering van Tum-
bouw-onderwijs op Schouwen-Duiveland
voor de kosten van een proef- en de
mons tratietuin alsnog voor eenmaal een
aanvullende bijdrage te verstrekken van
ten hoogste f 1.313.07.
Slechts n een der afdeelingen was
twee glazen."
«Al pratende nam zij de tumblers van
de tafel en bezag ze met aandacht. In
een was alleen nog maar wat spuitwater,
waarin een sigarettenpuntje dreef, een
rood puntje, dat losliet door de vocht.
Het deed haar de wenbrauwen fronsen
en ze ging naar de boekenkast om haar
boeken te zoeken, die ze bad zien liggen
onder een stapel medische bladen. „Hier
zijn ze, zullen we gaan?"
Roger bekeek de tumbler, die ze juist
neer had gezet, „Jacques schijnt ook
van fijhe sigaretten te houden; rare
kerel."
Plij zag naar den vloer, die vol siga
retteneindjes lag, met hier en daar een
rood puntje er tusschen,
„Jacques rookt alleen die goedkoope
Marylands, die in blauw papier zijn ver
pakt", antwoordde Esther lachend. „U
ziet, ik ken al zijn gewoonten". Neen,
ie geloof niet, dat Jacques hier bezig is
geweest, 't is net alsof...."
Ze zweeg en bukkende raapte ze van
het haardkleedje een klein voorwerp op.
„Het was een vrouw, want hier is een
haarspeldje."
Het was een dun dingetje, een van de
onzichtbare soort. Daar ze niet begreep
hoe er een vrouw in huis kon zijn, draai
de ze het speldje om en om. Toen be
merkte ze dat haar metgezel met ge
rimpeld voorhoofd naar het plafond
staarde,
(Wordt vervolgd).
