k
WEET U
ÉW
Groote sorteering in elk formaat
HENNING'S FOTOHANDEL
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE
MÏDDELBÜRGSCHE COURANT VAN MAANDAG 1 DECEMBER 1930. No. 282.
Om den Middelburgschen
Raadskelder.
t ,/p Mr
DOOS b-
AL1CE. CAMPbm
BINNENBAND.
dat wij een PRACHTIGE COLLECTIE OUD
KOPEREN LIJSTJES hebben.
Deze VOLDOEN BIJZONDER rond een BRUINE
FOTO en blijven beslist goed.
MIDDELBURG, Markt C 14 VLISSINGEN, Badhuisstr. 63
IV.
Nadat de man, die 2ijn oog op Middel
burgs Vleeschhal had laten vallen, ten
einde daarin te verwezenlijken wat tot
voor kort nog een lachwekkend planne
tje had geschenen, zijn belangen had ver
dedigd, hebben wij den heer Jan van An-
rooy, den artistieken leider der reeds be
staande Raadskelders, gevraagd wat hij,
zoo 't er eens van zou komen, zich voor
stelde van de oude Vleeschhal dan te ma
ken.
De heer Van Anrooy begon toen, met
op te merken, dat voor het inrichten
met name van een echten, dus onder-
grondschen Raads kelder een ont
heffing noodig is van de eischen, welke
de Drankwet stelt ten aanzien van hy
giëne, licht en lucht.
De „Raadskelders" te 's-Hertogen-
bosch, Utrecht en Maastricht aldus de
heer Van Anrooy voldoen dan ook
niet aan de gestelde eischen, doch
hiervoor werd ontheffing verleend, om
dat, zooals de formuleering luidt, „de
bouw van den Raadskelder van zoo groo-
te beteekenis is, dat men deze niet aan
de belangstelling van het publiek mag
onthouden, en deze een geweldige stads-
attractie vormen."
U zult begrijpen, dat deze kelders (en
wat Maastricht betreft, de bovenbouw
van het „Dinghuis") hooge aesthetische
eischen stellen wat de inrichting betreft.
Daarom werd dan ook, op aanraden van
den geestelijken vader van het Bossche
Raadskelderplan, mr. F. J, van Lanschot,
burgemeester van Den Bosch, een prijs
vraag uitgeschreven voor de inrichting
van den Bosschen kelder aldaar, In de
jury waren vertegenwoordigd; het ge
meentebestuur, gemeentewerken en Mo
numentenzorg. Mijn plannen werden ge
kozen en de uitvoering voldeed aan de
verwachtingen, zoodat mij ook de inrich
ting en beschildering werd opgedragen
van Utrecht en Maastricht. Het artistie
ke gedeelte van de exploitatie van de
Raadskelders moet op wensch der ge
noemde gemeentebesturen, berusten in
handen van een deskundige, zoodat de
directie der Raadskelders mij benoemde
als „Artistiek leider".
Ik vertel u dit slechts, om aan te too-
nen, datde exploitatie dezer bedrijven
niet zoo eenvoudig is als menigeen zou
denken.
Hoe staat het nu met den Middelburg-
schen Raadskelder?
Eenigen tijd geleden kreeg ik opdracht
hiervan een studie en voorontwerp te
maken, in afwachting van de beslissing
van het gemeentebestuur. Ik kende van
vroeger reeds de prachtige hal, die nu
in gebruik is als fietsenbergplaats
Deze staat als voorbeeld van Gothie-
ken halbouw vrijwel eenig in de
wereld, nadat in den grooten oorlog
de prachtige lakenhal te Yperen werd
verwoest en met den grond gelijk ge
maakt. Wel werd de Yperensche hal ge
reconstrueerd, maar aan deze recontruc-
tie valt toch uit den aard der zaak gee
nerlei historische waarde meer toe te
kennen. Ook de fijnheid en gevoeligheid
van den oorspronkelijken Gothieken
vorm is in onzen tijd niet meer te bena
deren.
Het is nu, naar mijn meening, uit aes-
thetisch oogpunt bezien, een vereischte,
dat daarom de prachtige hal in het stad
huis te Middelburg voor het publiek
wordt opengesteld.
Natuurlijk dient er vooraf een schoon
maak gehouden, en een restauratie, waar
deze noodig blijkt.
Het Rijk, de gemeente, Monumenten
zorg en de op dit gebied bestaande ver-
eenigingen hebben hun handen vol aan
de uitwendige restauratie onzer monu
menten. Zij kunnen om financieele rede
nen als regel geen aandacht schenken
aan het interieur.
-AIM i W
28.
Zijn verschijnen bracht verandering in
de situatie. Hij zag hoe de verpleegster
met slanke vingers haar mutsje weer op
zette en de haren gladstreek. Ze zag er
weer bescheiden en keurig uit, en de
zijdelingsche blik, die ze op hem wierp,
scheen hem in de grap te willen betrek
ken. Hij begon de zaak dan ook wat an
ders te beschouwen en hoorde haar tegen
Holliday zeggen; ,,U hebt mij hoogst
waarschijnlijk voor iemand anders aan
gezien, ik ben nog maar kort in Cannes."
Een deur ging open, alle drie zagen om
en daar stond lady Clifford in avond
toilet. Esther hield haar adem in. Ze her
innerde zich wat de dame uit Chester
over de mooie Thérèse had gezegd, zoo
iets van een filmschoonheid. De Fran-
9aise droeg een avondmantel van chin
chilla op een manier die Esther nooit
zou kunnen imiteeren, zelfs niet al had
ze zoo'n chinchilla mantel in haar bezit.
En daaronder waasde iets van licht
groen en zilver, van blanke huid, paarlen
en een groote diamanten broche. En bo
Op het oogenblik is de oplossing voor
dit geval m. i. dan ook alleen te vinden
door deze hal te verhuren aan de di
rectie der Raadskelders of een derge
lijke, financieel sterke, onderneming, die
tevens over menschen beschikken kan,
welke de zaak naar behooren kunnen
aanpakken.
De Raadskelders-centrale nu pacht mo
numenten, die in verwaarloosden toe
stand verkeeren, en door niemand on
derhouden kunnen worden. Zij restau
reert die vervolgens voor eigen rekening,
en laat ze, met behoud van hunne archi
tectonische schoonheid, inrichten tot
café-resturant. Hier gaan dus bij goede
exploitatie, waarop het gemeentebestuur
toezicht dient te houden, twee belangen
samen: de gemeente krijgt een herboren
monument terug, en de pachter verdient
er zijn bestaan.
En nu Middelburg.
Was.het mogelijk om een zelfde gun
stige uitkomst te krijgen door het bu
reau voor vreemdelingenverkeer in de
hal onder te brengen, dan verdiende dit
naar mijn meening de voorkeur, als dan
ook de vreemdelingen ervan zouden kun
nen genieten. Dit lijkt mij echter onmo
gelijk, daar door inrichting tot kantoor
de prachtige ruimtewerking naar mijn
meening geheel verloren zou gaan. Thans
is het daar een ongeorganiseerde rommel-
boel dan werd het een georganiseerde
rommelboel.
Wil men dit onderdeel van eén onzer
schoonste bouwwerken voor het publiek
openstellen, dan dient het te worden ge
restaureerd en schoongemaakt en daar
voor ligt er nu een zeer voordeelig aan
bod klaar.
Wil men om de een of andere reden op
dit aanbod niet ingaan, dan wachte men
tot er zich iets anders voordoet, maar
men ga er nooit toe over om deze prach
tige hal te versnipperen, en ze voor goed
te bederven door er kantoorlokalen in
onder te brengen.
Hoe ik mij de inrichting tot Raadskel
der, of, wil men dit woord liever, tot
„stadstaveerne", denk?
Langs de wanden komt een eenvoudige
pl.m, 1.70 M. hooge lambrizeering van
zwaar eikenhout, in den vorm van boxen.
De vloer wordt van roode en blauwe te
gels. Als verlichting komen er drie groote
gesmeed-ijzeren kronen. De ramen wor
den, waar dit noodig is, gerestaureerd en
voorzien van gebrandschilderde medail
lons. Het gewelf wordt beschilderd en
de gele knoppen van hun verflaag ont
daan. Op de wanden komen wandschil
deringen, voorstellende episoden uit de
geschiedenis van Middelburg en Zeeland.
In de lambrizeering zullen triptieken ge
vat worden van de hand van hedendaag-
sche Zeeuwsche schilders. Op de lam
brizeering komen antieke voorwerpen,
voornamelijk tin, aardewerk en Delftsch
blauw.
De kosten dezer restauratie en inrich
ting begroot ik op ongeveer 50.000.
Waar er ook nog gesproken is over
brandgevaar, wil ik u wel vertellen dat
ik de opdracht tot inrichting, mocht hier
toe besloten worden, zou weigeren, in
dien blijken mocht, dat hierdoor een ver
hoogd brandgevaar zou ontstaan voor het
stadhuis.
Tot zoover, wat de mannen van het
plan, onze Middelburgsche vleeschhal tot
Raadskelder of stadstaveerne in te rich
ten, ons te vertellen hadden.
DE BEGROOTING VAN FINANCIEN.
Aan de Memorie van Antwoord op
het V. V. der Tweede Kamer van den
m'nister van finantiën ontleenen wij
Vermindering van het inkomen
van landbouwers als gevolg van
den ongunstigen toestand, waarin hun
bedrijf verkeert, brengt vanzelf mede,
dat de betrokkenen tot een lager bedrag
in de inkomstenbelasting zullen worden
ven dat alles uit het fier gedragen hoofd
met het goudblonde haar, alles van vol
maakt moderne schoonheid. Thérèse zag
er stralend uit, jonger dan Esther haar
ooit had gezien. Haar grijze oogen, over
schaduwd door lange wimpers, glansden
als sterren, waren van verblindend
koude zuiverheid,
„Klaar?"
De stem van Holliday was even non
chalant als altijd. Het verbaasde Esther,
dat deze bekoorlijke verschijning hem
zoo onverschillig liet, evenals Roger.
Van wat voor stof waren die twee man
nen gemaakt?"
„Heb ik je lang laten wachten?"
Iets scherps in den toon van haar stem
deed Esther naar lady Clifford opzien.
Het verwonderde haar te bemerken, dat
de grijze oogen haar nauwlettend aan
zagen, terwijl de vraag tot haar metge
zellen was gericht.
„Neen, ik stond te praten met zuster
Rowe", anhvoordde de jonge man ach
teloos en hij zag Esther aan met een
veelzeggenden glimlach, die een com
plotje tusschen hen deed vermoeden.
Had hij dat nu maar niet gedaan, dacht
ze. Er kwam een niet te misduiden uit
drukking op lady Clifford's gezicht.
Goede hemel, was het mogelijk, dat deze
wonderschoone vrouw ook maar een
oogenblik jaloersch op haar kon zijn?
Ongeloofelijk en toch was het zoo, zooals
zij instinctmatig voelde. Ze begreep, dat
ze nog heel wat levenswijsheid op moest
aangeslagen. Geleden verliezen zullen,
indien en voor zoover zij niet in minde
ring kunnen worden gebracht van het
geen andere bronnen van inkomen over
het verliesjaar hebben opgeleverd, ver
rekend kunnen worden bij de vaststel
ling van het inkomen voor het volgende
of de beide volgende belastingjaren (art.
17 der wet op de inkomstenbelasting)
De vraag of de regeling van de rech
ten van schenking wegens verkrijgingen
door instellingen van algemeen belang
herzien behoort te worden, b.v. door een
gewijzigde redactie van art. 82, no. 5,
der Successiewet, maakt reeds eenigen
tijd een punt van overweging uit.
De minister kan ook nu geen termen
vinden tot het indienen van een voor
stel tot afschaffing van de grondbe
lasting.
Omtrent de heffing van personeele be
lasting voor bedrijfslocaliteiten als win
kels, koffiehuizen, kantoren e.d., is nog
kort geleden beslist bij de behandeling
van het wetsontwerp omtrent de finan
cieele verhouding tusschen rijk en ge
meenten. De minister ziet geen reden
daarop thans terug te komen.
Tegen het denkbeeld, rijwielbe
las t i n g m e r k e n na een zeker tijd
stip in het belastingjaar tegen vermin
derden prijs verkrijgbaar te stellen, of
het belastingjaar in twee tijdperken te
verdeden en voor elk dier tijdperken be-
lastingmerken tegen het halve tarief be
schikbaar te stellen, bestaat bezwaar,
'omdat toeneming van ontduiking hiervan
het gevolg zou zijn.
Van tijdelijke afschaffing van het bij
uitvoer van hun producten geheven
statistiek recht zouden de Ne
derlandsche land- en tuinbouwers een,
in verband met het lage heffingspercen
tage ad 1 per m 11e der waarde, slechts
gering voordeel kunnen genieten. Het
recht, geheven bij den invoer van bui
tenlandsche land- en tuinbouwproduc
ten, geeft hun daarentegen een, zij het
even onbeteekenende, bescherming.
Op hetgeen met betrekking tot de
zakelijke bedrijfsbelasting
werd opgemerkt, heeft de minister de
aandacht gevestigd van den minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, on
der w en deze aangelegenheid ressor
teert.
Over belastingbetaling op
postkantoren zegt de memorie;
De minister, die steeds geneigd is het
den belastingschuldigen zoo gemakkelijk
mogelijk te maken, is gedurende het af-
geloopen jaar meermalen in de verleiding
gebracht, een stap verder op den inge
slagen weg te doen. Immers het geroep
om in de gunst van de postbetalingen te
deelen, was nauwelijks van de lucht.
De minister legt een reeks van desbetref
fende aanvragen voor.
De minister heeft op alle verzoeken
afwijzend bcsch'kt, maar stelt zich voor,
de postbetalingen in 1931 uit te breiden
tot alle gemeenten, ressorteerende onder
in steden gevestigde kantoren. Voors
hands zou hij nog niet verder willen
gaan, doch hij acht het ondenkbaar dat
de weldaad van het betalen van belasting
op postkantoren op den duur aan het
platteland zal worden onthouden.
Van 1 Januari j.l. tot en met 30 Sep
tember j.I. bedraagt het totaal aantal
postbestellingen: in het geheele land
1.575.020, te Amsterdam 591.564, te
's-Gravenhage 203.913 en te Rotterdam
141.671.
Er is een reorganisatie van
den belastingdienst in over
weging.
Deze zou leiden tot een afzonderlijken
dienst der invoeiTrechten en accijnzen
naast een dienst voor de overige Rijks
belastingen (directe en indirecte belas
tingen).
Vooralsnog kan niet de noodzakelijk
heid worden erkend om aan de vastge
stelde klar'ngsuren te H a n s w e e r t
uitbreiding te geven.
doen. Een paar dagen later hierop te
rugziende, bedacht ze dat het gedrag van
lady Clifford tegenover haar veranderd
was.
Ook Roger had den korten bl'k op
gevangen. Het viel hem op, dat Arthur
verbazend handig was, hij zorgde er voor
dat een vrouw nooit zeker was van zijn
affectie. Terwijl hij hierover nadacht,
wendde Thérèse zich, zooals ze wel meer
deed, met iets smeekends en peinzends
in haar wezen tot hem:
„Wil je me vergeven, dat ik den eer
sten avond van je verblijf hier wegloop?"
vroeg ze zacht. „Maar ik geloof, dat het
me kalmeeren zal eens iets anders te
zien. Au revoir mon cher, a demain."
Ze wierp hem een kushand toe en
daalde langzaam de trap af, gevolgd door
haar onvei-schilligen minnaar. Toen de
voordeur dicht sloeg, zeide Roger:
„Dus u hebt dien vent meer ontmoet?"
Waarom hij sprak van dien vent wist
hij niet.
„Hij kwam eens kijken bij den dok
ter", vertelde Esther, en toen met een
ondeugend lachje, „hij denkt dat hij me
vroeger al eens gezien heeft en daar pie
kert hij over."
„Zoo inderdaad", zeide Roger.
„Ja, maar hij kan zich niet herinneren
Waar het was en ik ben niet van plan het
hem te vertellen. Het was in het restau
rants des Ambassadeurs. Ik zat aan een
tafeltje naast het zijne."
„Ja, dat begrijp ik."
(Ingez. Med.)
Wat betreft de verpachting van
domeingronden, deelt de minister
mede, dat tegenover pachters, die in
deze moeilijke tijden op grond van de
slechte uitkomsten van het landbouwbe
drijf vermindering van pachtsom vragen,
een tegemoetkomende houding wordt
aangenomen.
Dat de vaartuigen, welke dienst doen
voor het toezicht op de Zeeuwsche
stroomen, n'et meer aan de te stel
len eischen zouden voldoen, doordat zij
van een verouderd systeem motoren
voorzien zijn, kan niet worden toege
geven. Een behoorlijke uitoefening van
dienst is met de tegenwoordige motoren
verzekerd.
STUKKEN
VOOR DEN GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
Overeenkomst met de Gods
huizen.
Thans is nog ingekomen het rapport
der commissie van financiën inzake de
nieuwe overeenkomst met de: Godshui
zen omtrent dc behandeling via.n 'der
de klasse patiënten in het Gasthuis. De
commissie vereênigl zich met het' vioór-
slel, indien hel bestuur meent op dit
oogenblik en op ueze wijze in de ïiondige
[geneeskundige hulp te kunnen voorzien.
De commissie meent dat een tijdelijke
benoeming meer moeilijkheden zal ople
veren dan vroeger het geval was, omdat
er destijds twee hier wonende genees-
heeren voor chirurg, en internist in aan
merking kwamen, die geen andere po
sitie beboerde op te geven. Als nu waar
schijnlijk iemand van elders wordt be
noemd, d an zou die een vaste betrekking
moeten opgeven voor een tijdelijke. Maar
als men zoo "iemand vast benoemt, is liet
onbillijk tegenover den chirurg dip hier
reeds jaren lol volte tevredenheid werk
zaam is, en tijdelijk is benoemd. De voor-
beide vastgestelde instructies zijn verder
van dien aard, dat op dit oogenblik een
lijdelijke overeenkomst niét meier noodig
is. De gemeente stelt toch ook niet an
dere ambtenaren in steeds lijdelijk ver
hand aan, wanneer liet vast shatal, dat
hun diensten bij voortduring! noodig zijn.
Gemakkelijk zou het voor dc gemeente
zijn, maar alLes overwegende raadt
de commissie op dit oogenblik een vaste
benoeming aan. De commissie wil in af
wachting van een beslissing over het
adres inzake de behandeling der derde
klasse patiënten overigens dc ovtereen-
jhonist goed keuren.
B. en Yv'. ga,an met de commissie ac-
coord en zijn bereid in dien geest het
voorstel le wijzigen.
Rooiïng van boomen.
De commissie van financiën vereemgt
zicli met het voorstel' inzake hel rooien
van 87 iepen en essclien.
Hoe het zij, deze uitlegging deed Ro
ger's geprikkelde zenuwen aangenaam
aan.
„Komt u aan tafel?" vroeg hij, berouw
gevoelend dat bij haar verkeerd beoor
deeld had.
„Ja, maar ik wilde me eerst ver-
kieeden.
„Ik zal op u wachten."
Waarom hij dit zeide wist hij ook niet,
het ontviel hem. Bespottelijk, dat hij
zoo'n belang stelde in dat meisje, dat hij
voor dien morgen noo t gezien had. Ja,
hij verlangde naar haar gezelschap en
zou graag weten of hij haar weer zou
kunnen doen blozen. Het hinderde hem,
dat ze voor Holliday had gebloosd; dat
gedierte was het niet waard. Hij stak
een sigaret op, liep naar het raam en
keek naar buiten. Door het dichte ge
bladerte van de accasia's zag hij de
kleine sikkel van de rijzende maan hel
der en scherp als een mes. Hij trok een
leelijk gezich; hij had de wassende maan
gezien door glas en boomen heen. Ge
lukkig, dat ik n:et bijgeloovig ben, dacht
hij, maar toch had hij een gevoel van
angst dat hem irriteerde.
Vlak bij hem kraakte een zware tred
en zich omwendend zag hij dr. Sartorius.
De ernst van het groote gezicht, met het
schuin weghellende voorhoofd, deed
hem schrikken. „Is er iets niet goed
dokter?" vroeg hij snel.
„Neen, er is niets, maar ik beloofde
aan uw vader u te zeggen, dat hij graag
Grenswijziging met Koudekerke,
Onder de ingekomen stukken voor de
Woensdag le houden raadsvergadering
bevindt zich een schrijven van Ged.
Stalen waarbij is gevoegd een ontwerp-
vvet tot wijziging van de grenzen tus
schen dc gemeenten Middelburg en Kou
dekerke, dal voor zoover wij het op- dit
oogenblik kunnen overzien, groote over
eenkomst vertoont met dat walt enkele
jaren geleden is verworpen. Evenals toen
zal ecu groot deel van Koudekerke, voor
namelijk hel deel, dal bekend slaat als 't
't Zand en ook hel deel aan,de andere
zijde .j an tiet kanaal bij Middelburg wor
den gevoegd, omvattende samen ongeveer
1500 inwoners. Evenals toen worden
<de enclave van 12 II.A, grond in het
(grondgebied van Koudekerke en behoo-
rende aan dc gemeente Middelburg!,
veel heter ^politietoezicht, heter houw
en woningtoezicht, ziekenhuis, riolecring1,
(«ndevwiis enz. als motieven voor deze
annexatie'" aangevoerd. Gewezen wordt
er o a. op ,dal Middelburg dan ver
moedelijk omstreeks 20.000 inwoners zal
lellen cn recht heeft op 19 raadsleden en
3 wethouders, terwijl het aantal raads
leden van Koudekerke van 11 op 7 zal
komen. Koudekerke zal gedurende 10
jaar recht hebben op1 een uilkeering v.pr
Middelburg en zal o.a. besparen koslén
van presentiegeld van 4 raadsleden, een
ambtenaar ter secretarie en een veld
wachter.
Andere ingekomen stukken.
Van B. en W is ingekomen een over
zicht van de kosten van hoL' in eigen
beheer uitvoeren van de vergooiing dei-
openbare zweminrichting aan 'den 11a-
vendijk. Geraamd was destijds f (1500 en
de minste inschrijvingssom was f 6591,
in eigen beheer is het werk uitgevoerd
voor f 5928,78 of f571.22 beneden de
ranuhg. Dis is o.a. mogelijk geweest om
dat voor het benoodigde hout is ge
raamd 1' 3132.35 en goed houl kon wor
den verkregen voor f 2449.50. Verder is
voor spiegels enz. uitgegeven f 91, voor
zwcmondcrrichl- en reddingsiwaleriaal
f 180.61 en voor wachtdiensten f 50,
welke sommen niet in cle raming waren
begrepen. Totaal is dus ongeveer f 10Ü0
bezuinigd.
Verder de adressen van Handelsbe
lang en van de Chr. Middenslandsver-
ccniging teg'en het vestigen van een
raadskelder in de voormalige vleeschhal
iu liet Stadhuis.
Ten slotte het adres van het Middel-
burgsch ziekenfonds over dc behandeling
van derde klasse patiënten in het Gast
huis o-ok door specialisten, aan welk
adres het ziekenfonds „Helpt Elkaar"
in oen adres adliaesic betuigt.
Invoering vastrecht-tarief
clectriciteiL
Nog is verschenen een voorstel van
B. en W. inzake invoering van een vast
had dat ge morgen iets voor hem deed
voor ge uitgaat. Ik geloof, dat hij u in zijn
safe wil laten gaan, om de copie van zijr.
testament te krijgen."
„Van zijn testament?" vroeg Roger
uit 't veld geslagen.
„Er is geen reden voor ongerustheid.
Hij wil zijn geheugen opfrisschen, lk zou
maar met hem meepraten. Ik geloof, dat
er iets is dat hij met u wil bespreken."
„Best, ik zal dadelijk na het ontbijt
komen."
En geheel vanzelf kwam de gedachte
bij hem op, dat de oude man voelde dat
hij sterven ging.
HOOFDSTUK XIII.
Na een laat ontbijt ging Roger den
volgenden morgen naar de kamer van
zijn vader. Hij vond den ouden man stil
en zwak te bed liggende, de temperatuur
was gedaald. De verpleegster, met boe
zelaar en mutsje vlekkeloos wit, was
bezig de kamer gezellig te maken.
Lachend knikte ze Roger toe, want hij
was nu geen vreemde meer; ze hadden
den vorigen dag lang zitten praten bij
hun kopje koffie en hadden met miss
Clifford bridge gespeeld.
„De dokter sprak mij gisteravond over
uw wensch om de safe te openen", zeide
Roger na een praatje van een paar mi
nuten, waarin het punt in kwestie niet
was aangeroerd.
(Wordt vervolgd),
