EEFT HET
ALLERBESTE
VIERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 29 NOVEMBER 1930. No. 281.
KUNST EN WETENSCHAP.
RECHTZAKEN.
Wilt U Uw verwan»
ten of vrienden wer
kelijk iets bijzonders
geven met St. Nico-
laas?
Geeft dan een Philips
2811, 2601 of 2511 en
eiken dag opnieuw,
jaren lang, zullen
Uw keuze en Uw
smaak gewaardeerd
worden.
GEMEENTERAAD VAN O. EN W.
SOUBURG.
Vrijdag vergaderde de raad.
Voorzitter de "burgemeester jhr. H. A,
van Doorn,
Verklaring.
De heer GOEDBLOED zeide, dat tus-
schen hem en den heer S, de Pagter niet
die samenwerking is die gewenscht is. De
heer De Pagter heeft voor de vrijzinnige
kiesvereeniging bedankt; deze stelt op
zijn raadslidmaatschap geen prijs meer.
De heer DE PAGTER protesteert te
gen deze mededeeling. Hij heeft zijn ge
gronde redenen.
De VOORZITTER meent dat dit debat
in de kiesvereeniging thuis hoort, en sluit
Hp Hiqpiiccip
De heer DE PAGTER: kwajongensstre
ken, dat was de reden, dat de samen
werking is opgehouden. Ze zijn nog niet
van me af!
Gemeentebegrooting 1931.
Daarop werd met de behandeling van
de begrooting voortgegaan.
De heer JANSSEN zou den grond in
de Buteuxstraat wel willen verkoopen,
doch te trachten dat complex te bebou
wen met gemeentewoningen. Spr, stelt
voor, dat B. en W, plannen beramen om
daartoe te komen. Door de forensenbe
lasting zijn destijds velen vertrokken naar
Vlissingen, hoewel ze liever hier waren
gebleven. Nu is er die belasting niet
meer. Ook met het oog op het havenbe
drijf zal 't voor velen voordeeliger zijn
hier te wonen.
De heer DE PRIESTER betoogt dat er
geen woning leeg staat die verhuurbaar
is. De particuliere bouw voorziet daar
niet voldoende in. Vandaar het voorstel-
Janssen.
De heer MELIS is geen voorstander
van grond in eigen beheer. Spr. zou wil
len verkoopen. Van eigen bebouwing en
verhuring verwacht hij geen voordeel.
De heer JANSSEN betoogt dat de ge
meente grooter strop zal hebben. Hij
verdedigt nog eens eigen exploitatie, en
vraagt nog eens een plan van B. en W.
De heer CIJSOUW is tegen woning
bouw.
De heer SUURMOND is alleen voor
gemeentelijke woningbouw, als er een
noodtoestand is. Anders moeten particu
lieren hierin voorzien, Spr. .gelooft niet,
dat die noodtoestand er is. We moeten
ook rekening houden met de rentabili
teit, Hij meent, dat met uitbreiding van
het woningbedrijf de gemeente er nog
meer op inschiet. Bovendien is 't wer
kelijk zoo'n belang meer inwoners naar
Souburg te halen? Alleen de natuurlijke
aanwas is een gezonde ontwikkeling der
gemeente, niet de kunstmatige.
De heer DE PRIESTER betoogt dat
't hier alleen maar gaat om de overwe
ging van de mogelijkheid van gemeente
lijke woningbouw. Spr. vindt dat de
noodtoestand al jaren bestaat. Trots
overvloed van bouwgrond, bouwt geen
enkel particulier ondernemer. Huurwo
ningen zijn er niet. Laten wij dus in ieder
geval een onderzoek instellen.
De heer MELIS heeft geen bezwaar
eens berekeningen te maken, doch weet
vooruit, dat die niet zullen kloppen. We
zullen er dus niet veel mee opschieten
Verstandiger lijkt de particuliere onder
neming te bevorderen door straten met
rioleering aan te leggen.
De VOORZITTER zegt dat er toch
geen man over boord is eens plannen te
beramen. De raad kan dat aan B. en W.
overlaten.
De heer SUURMOND wenscht stem
ming.
Het voorstel-Janssen wordt verworpen
met 6 tegen 5 stemmen.
Bij het hoofdstuk openbare werken
wijst de heer JANSSEN op uitbreidings
mogelijkheid. Daar kan niet aan begonnen
worden dan met hooge kosten. Wij moe
ten van gemeentewege straten aanleg
gen opdat woningbouw tot stand kome
Spr. stelt voor een besluit te nemen om
grond bouwrijp te maken.
De heer SUURMOND is voor de
f 5000 (verhooging ioonen gemeente
werklieden) voor gem. openbare werken,
doch los van de toelichting. De heer DE
PRIESTER vroeg wat hier de bedoeling
van is. De heer CYSOUW is tegen loons
verhooging; de heer GOEDBLOED' voor.
De heer DE PRIESTER verdedigt de
ter sprake gebrachte jaarwedden. De
loonen kunnen nog geen aanspraak ma
ken öp een behoorlijke belooning.
De heer MELIS vraagt zich af of nu
direct stratenaanleg gewenscht is. Hij
heeft niet bedoeld er direct mee te be
ginnen. Spr. is voorts tegen de vernoo-
ging der bedoelde jaarwedden; de tijd
er niet naar, thans. Spr. waarschuwt
verder tegen het invoeren van nieuwe
dingen met het oog op de financiën.
De heer SUURMOND acfhtte 't 't beste,
dat de post jaarwedde van het personeel
volgens het voorstel van B. en Wi. bleef,
daarom zal hij voor stemmen. Doch hij
is wel legen de verhooging' als zoodanig.
opr. zou er alleen voor zijn, dat de
eerste werkman f 50 kreeg voor zijn
fiets. Hij is niet tegen een pkan van
stratenaanleg om het particulier initiatief
te helpen, docih wil nu geen besluiten
nemen voor een bepaalden statenaain-
leg.
De heer MARIJS wil den eersten
werkman een verhooging geven van
f 100. f
De heer LORIER heeft ook bezwaren
tegen loonsverhooging om finantieele re
denen voor de gemeente.
De heer DE PRIESTER wijst op de
salarisverhooging van de hoogere ambte
naren en verdedigt nogeens de loons-
■erhooging. Hij laakt de vastkoppeling
an allerlei toeslagen.
Spr. waarschuwt verder tegen het ver-
ichuifsysteem betreffende den straten-
anleg.
De heer MELIS wil het stratenplan
wel eens onder de oogen zien, doch
we moeten ons nu niet binden. Spr. toont
nog eens aan de weinige wenschelijkheid
thans de jaarwedde der gem. arbeiders
te verhoogen. De vergoeding van de fiets
komt den eersten werkman toe.
De VOORZ. betoogt, dat het idee van
B. en W. was de loonen van drie te
verhoogen tot f 23, de eerste moest daar
boven gaan. Voorgesteld is dus voor
hem f 25.
De post werklieden-jaarwedde waarin
verwerkt de bovengenoemde verhooginig
werd verworpen met 7 tegen 4 st.
Er is nu een voorstel-Suurmond f 50
vergoeding eersten werkman Voor de
fiets, de heer LORIER wil die ook aan
den tweede geven.
De heer DE PRIESTER betoogt bij
iedere mogelijke gelegenheid terug te
zullen komen op een loonsverhooging
voor de gemeentearbeiders. Hij acht dat
loon thans een schandaal. Hij zal ook
voor iedere vergoeding stemmen.
De heer SUURMOND' meent, dat wij
nu toch heel voorzichtig moeten zijn met
loonsverhooging. Het indexcijfer voor de
werklieden is ook dalende.
'Na nog eenige discussie wer'd het voor
stel (beide werklieden een fietstoeslag
te geven) verworpen met 6 tegen 5st.
Het voorstel-Suurmond (eerste werk
man f 50 rij wiel toeslag) werd aangeno
men m. a. st.
De heer DE PRIESTER wil den Viso-
weg wel bestraten, als 't vast staalt, dat
die nog voor de reiniging gebruikt blijft.
Hierover ontstond een ifitv'oerige dis
cussie. De heer GYSOUWi, betoogt dat de
toestand van den weg onhoudbaar is.
De heer JANSSEN zou den betreffenden
persoon een contract willen doen teeke
nen. De heer SUURMOND wil ook de
garantie, dat die bestrating noodig is. De
VOORZ. zegt maatregelen toe, dat 't in
orde komt.
De post blijft gehandhaafd, mits voor
minstens vier jaar geteekend wordt.
De veerman bij de Abeele wordt her
benoemd. B. en "W,. zullen met een plan
komen voor het bouwrijp maken van
grond, wordt den heer Janssen toege
zegd.
De heer JANSSEN stelt bij het hoofd
stuk onderwijs, een post voor van f 100
voor schoolreisjes voor kinderen der o.l.
school. Die mogen even goed een uit
stapje hebben als kinderen van bijzon
dere scholen, aan wie de kosten worden
vergoed.
De heer DE PRIESTER staat hierbij
aan de zijde van den heer Janssen.
De heer SUURMOND betoogt, dat er
bij de schoolreisjes voor de bijz. scholen
ook een fonds is van ouders en particu-
l'eren.
De heer JANSSEN: Bij de openb.
scholen wordt alles door ouders en par
ticulieren betaald. Laten wij de kinderen
van het openbaar onderwijs ook wat
gunnen.
De heer SUURMOND zegt, zijn stand
punt reeds te hebben aangetoond. Het
schoolreisje van de school m. d. Bijbei
wordt bijna geheel uit eigen middelen
bekostigd.
De heer CIJSOUW acht het beter, dat
de schoolreisjes betaald worden door
particulieren.
De heer DE PRIESTER zegt, dat het
stemmen vóór den post schoolreisjes
voor de o.l. school, geheel in de lijn ligt
van de gelijkheid van o.l. en bijz. on
derwijs.
Het voorstel-Janssen (f 100) wordt
aangenomen met 7 tegen 4 st.
De heer DE PRIESTER zegt, dat nu
de post voor het nieuwe Gemeentehu s
verworpen is, er ook geen verbetering
komt voor een nieuw voorbereidend
1. onderwijs, want het oude gemeen
tehuis had goed kunnen dienen ten
behoeve van het bewaarschoolonderwijs,
Voorts wijst hij op de verplichting van
het onderwijs in de lichamelijke oefening,
waarvoor een lokaal komen moet.
De heer MARIJS is niet tegen de mu
zieksubsid:e, doch vraagt of zij bij een
serenade f 0 50 leges moeten betalen.
De VOORZITTER zegt, dat wij daar
aan vastzitten.
De overige hoofdstukken worden
z.h.st. goedgekeurd.
De heer DE PRIESTER stelt voor den
post onvoorzien f 5000 met f 2000 (de
niet toegestane post voor de motor'
spuit) te verhoogen.
Aldus besloten.
De begrootmg wordt in zijn geheel
goedgekeurd met algemeene stemmen.
Burgerlijk Armbestuur.
Aan de orde is benoeming van twee
leden van het Burgerlijk Armbestuur.
Benoemd werden de heeren F. Goed
bloed (aftr.) en F. Leenhouts.
Rondvraag.
De heer DE VISSER wijst op het
modderig gedeelte tusschen den rijweg
en het voetpad van den O. Vlissingschen
weg.
De VOORZITTER zegt onderzoek toe
Geschied- en Letterkundige Vereeniging.
Voor de geschied- en letterkundige
vereeniging sprak Vrijdagavond in de
kleine concertzaal de heer Huib Lens
over Velazquez en zijn werk.
Tevoren herdacht de voorzitter dr
L. A. J. Burgersdijk het feit, dat in het
najaar van 1905 eenige inwoners te dezer
stede besloten tot oprichting der ver
eeniging, die dus thans 2 5 jaar be
staat. Al die jaren is mejuffrouw M.
Jungius secretaresse geweest. Een ver
eeniging als deze drijft als het ware op
haar penvoerster; zij is er de spil van.
Spr. dankte mej. Jungius voor hef vele,
dat zij in het belang der vereeniging heeft
gedaan, en bood haar een vaas met bloe
men aan. Een hartelijk applaus toonde de
instemming van het tamelijk talrijk pu
bliek.
De heer Huib Luns liet daarop
eerst projecteeren portretten der drie
grootste schilders van de 17de eeuw, den
tijd der Barok Rubens, Rembrandt, ten
slotte van den grooten Spaanschen kun
stenaar, den allergrootsten onder de
grootsten, als spr. hem noemde, Velaz
quez, den naturalist, den schilder, die
uitsluitend schildert, wht hij ziet, die
niets van het exuberante der Italianen,
niets van dat „Zuidelijke" heeft, en ons
daarom zoo nastaat.
In het kort gaat spr. Velazquez leven
na, die in Juni 1599 te Sevilla werd ge
boren; den invloed van zijn leermees
ters: het naturalisme, dat al spoedig
bleek in zijn „keukenstukken", waarvan
spr, er ons eenige liet zien. Het beroemd
ste uit dien tijd is „de drinkers",
In 1623 kwam hij in Madrid, en van
toen dateeren zijn beroemde portretten
toen hij de gunst verworven had van den
Koning, die hem aan het Hof verbond.
Deze portretten zijn zoo geheel ver
schillend ook weer van het Italiaansche
in het strakke, eenigszins stijve met den
Castilliaanschen hoogmoed. Wij zagen
een jeugdportret van Philips IV.
Door Rubens, die in diplomatieke zen
ding te Madrid verblijf hield, aangemaand
Italië te bezoeken, reisde hij daarheen
in 1629. Uit dien tijd zijn eenige land
schappen. En daarna, wat spr. noemde,
het schoonste historische schilderwerk:
De lansen, de overgave van Breda in
den 80-jarigen oorlog, zooals hij die van
Spinola vernomen had. Spr. liet ons hier
ook eenige détails van zien, tot goed
begrip van de groote waarde.
Na de Italiaansche reis begon de peri
ode der ruiterstukken (Philips, Olivarez,
Balhtasar Carlos) zijn jachtstukken. Uit
dien tijd is ook een portret van den pri
maat van Spanje.
Tijdens de tweede Italiaansche reis (in
opdracht van Philips IV, een groot lief
hebber van schilderijen) heeft hij geschil
derd het beroemde portret van Paus In-
nocentius X, dat spr. uitvoerig behan
delde.
Er zijn ook eenige religieuse werken
van zijn hand, een Christus aan het Kruis,
o.a. Ook rustig, beheerscht en strak, zon
der de religieuse vervoering van b.v,
Greco.
Vele portretten hèeft hij geschilderc
van zijn koning Philips IV, en diens twee
de echtgenoote Marianne van Oosten
rijk.
In de latere jaren zijn beroemd geble
ven de „Hofdames", een tafereel bij het
poseeren der Koningin. Vele details liet
spreker ons hiervan zien daarop de
Spinsters.
Velazquez was toen hofmaarschalk
hij overleed in 1660.
De voortdurende illustratie dezer le
zing (heel iets anders dan een lezing met
lichtbeelden) gaf het auditorium een on
getwijfeld blijvenden indruk van dit ge
nie uit de 17de eeuw, wiens werk groo-
tendeels bewaard is gebleven in het Pra-
do te Madrid. (De bekende Balthasar
Carlos bevindt zich in het Mauritshuis
te Den Haag).
En door deze explicatie zagen wij ook
de kleuren: de warm-roode tinten er in
De spreker oogstte een langdurig
dankbaar applaus.
APOTHEKEN.
Zondag en de nachten der volgende
week is te Middelburg geopend de
iapotheek van mevr. wed. J. C. v. d
iHarst (Korte Delft).
Donderdag werd voor de Bredasche
rechtbank o.m. behandeld de zaak tegen
G. E. v. d S., chauffeur te Oud-Vos-
slemeer ,die als bestuurder van een
Vrachtauto in den avond van 16 Augs.
j.l. zoo roekeloos en hard rijdende over
den afgeslechten dijk reed, dat hij ten
slotte na eerst een telefoonpaal omver
gereden te hebben van den dijk reed
en de sloot inrolde.
De bestuurder kwam er betrekkelijk
goed af, doch de 15-jarige koewachter
B., die evenals zijn broertje mee mocht
rijden, werd ernstig aan een der beenen
gewond.
Er werden in deze zaak een vijftal ge
tuigen gehoord. Verdachte vertelde van
niets af te weten, 't Was dien avond juist
alsof hij in een nevel reed, want kort
voor den noodlottigen rit had hij nog
eenige glaasjes bier jgedronken ter eere
van zijn verjaardag. Verder veflelde hij
nog dat hij pas tot zijn positieven was
gekomen toen hij gewond aan handen en
gezicht in h et ziekenhuis lag.
Jlierna was het woord aan den offi
cier van justitie, die verdachte aan het
hem ten laste gelegde feit schuldig acht
te. Daar de man als een onvoorzich
tig rijder bekend staat, meende de offi
cier een strenge straf te moeten re-
Philips 2811, de zeld-
zaam-gestaagde combi
natie van radio, aramo-
foon an luidspreker in
ién luxueus stijlmeubel.
0
Philips 2511, de Philips Trium-
phator, het toestel waaraan
vorsten en andere vooraan
staande persoonlijkheden da
voorkeur hebben gegeven.
(Ingez. Moa.)
quireeren. De eisch luidde dan ook 3
.maanden hechtenis en 6 maanden ont
zegging van het recht om motorrij tuigen
te besturen.
Uitspraak 11 December e.k.
Hooger beroep.
P. A. V„ 40 jaar, schilder te Goes, heeft
hooger beroep aangeteekend tegen het
vonnis van den kantonrechter te Goes,
waarbij hij wegens dronkenschap en vloe
ken in het openbaar is veroordeeld tojt
15 of 15 dagen hechtenis en 2 maal 5
of 2 maal 5 d. h.
Idem E. V., 57 jaar, koopman te
's-Gravenpolder, door den kantonrechter
te Goes veroordeeld tot 25 of 25 d. h.
ter zake van overtreding Leerplichtwet.
Idem A. v. d. G., 31 jaar, vrachtrij
der en chauffeur te Driewegen, door
den kantonrechter te Goes veroordeeld
tot 25 of 10 d. h. en ontzegging van de
bevoegdheid om motorrijtuigen te bestu
ren voor den tijd van 3 maanden en be
taling van 50 schadevergoeding wegens
overtreding van de Motor- en Rijwielwet.
Arr. Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van 28 November j.l. wer
den de volgende zaken behandeld:
L. A. V., 25 j., tramconducteur te
Middelburg, werd ten laste gelegd dat hij
van omstreeks Juli tot October 1930 in
het Arrondissement Middelburg opzette
lijk 121 tienriltenkparlen van f,1, 86
tienrittenkaarten van f 0,75 en 2 tienrit-
tenkaarten van f 0,25, of wel de gelde
lijke opbrengst daarvan, in total f 186,
welke kaarten hij onder zich had om te
verkoopen, zich heeft toegeeigend.
Eisch 6 maanden gevangenisstraf voor
waardelijk, proeftijd 3 jaar en met bij
zondere voorwaarden.
Mr. W. F. Adriaanse vroeg bij ver
oordeeling eveneens een voorwaardelijke
straf.
K. L., 26 jaar, pensionhouder te Zou-
telande werd verdacht dat hij op 20 Sep
tember 1930 te Zoutelande opzettelijk
een rooster van een rioolput heeft ver
nield.
Eisch 5 of 5 d. h.
J. H. P. B., 37 jaar, ingenieur te
Sluiskil (thans te Brusssel) werd be
klaagd dat hij omstreeks October 1930
in het Arrondissement Middelburg een
geldsbedrag van f 50, toebehoorende aan
F. J. van Kerkvoorde, welk bedrag hij
had ontvangen op voorschot voor een te
leveren Radiotoestel, doch waarvan de
levering niet doorging, heeft verduisterd.
Eisch 1 maand gev. voorw., proeftijd
3 jaar en bijzondere voorwaarden.
I. de R., 22 jaar, timmerman, te Mid
delburg, werd verdacht dat hij op 6
September 1930 in het Arrondissement
Middelburg de opbrengst van 25 fleschjes
bier en 25 fleschjes limonade, welke goe
deren hij had ontvangen van J. F. Pie-
ters, heeft verduisterd.
Eisch 4 maanden gevangenisstraf.
J. Wi., 35 jaar, werkman, te Sluis,
was door den Kantonrechter te Oostburg
op 7 October 1930 veroordeeld ter zaïkc.
van dronkenschap bij herhaLing tot 'i
weken hechtenis en plaatsing in eene
Rijkswerkinrichting voor den tijd van
één jaar. De verdachte was in hooger
beroep gekomen.
Eisch bevestiging van het vonnis van
den kantonrechter,
H, V., 44 jaar, koopman, te Wissen -
kerke, was door den kantonrechter te
Goes op 17 October 1930 veroordeeld te
zake dat hij op 14 September 1930 in d>;
gemeente Wolphaartsdijk als bestuurder
van een vierwielig motorrijtuig op den
openbaren weg te Oud-Sabbinge heeft
gereden terwijl hij verkeerde onder zoo-
danigen invloed van het gebruik van al
coholhoudenden drank, dat hij niet in
staat moest worden geacht het motor
rijtuig naar behooren te besturen, tot
25 of 25 dagen hechtenis, met ontzeg
ging van de bevoegdheid om motorrijtui
gen te besturen voor den tijd van écu
jaar.
De verdachte was in hooger beroep
gekomen.
Eisch bevestiging van het vonnis va i
den kantonrechter.
Mr. Goedbloed uit Goes verdedigde
den verdachte en vroeg bij veroordee
ling een voorwaardelijke straf toe te pas
sen.
I. d. B„ 25 jaar, arbeider te Nisse, was
op 17 September 1930 door den kanton
rechter te Goes terzake van het als be
stuurder van een rijwiel daarmede rijden
over den openbaren weg te Nisse op 21
Juni j.l. en niet de rechterzijde van den
weg houden in een bocht van den weg,
is veroordeeld tot 10 of 10 d. h„ tegen
welke veroordeeling hij in hooger be
roep was gekomen.
Eisch bevestiging van het vonnis van
den kantonrechter.
J. d. W„ 25 jaar, landbouwer te Nieuw-
dorp, was door den kantonrechter te
Goes op 24 October j.l. terzake van het
berijden van een kunstweg met een voer
tuig, waarvan de wielen niet van klei en
modder waren ontdaan te Ovezande op
14 October j.l., veroordeeld tot 7.50 rf
5 d. h.
De verdachte was in hooger beroep
gekomen.
Eisch bevestiging vonnis van den kan
tonrechter.
J. C. S., 38 jaar, kreeftenhandelaar te
Ierseke, was op 17 October j.l. door den
kantonrechter te Goes veroordeeld tot
25 of 25 dagen hechtenis en ontzeggin
van de bevoegdheid om motorrijtuigen te
besturen voor den tijd van 6 maanden,
wegens het rijden met een vierwielig
motorrijtuig langs den Provincialen weg
