NIEMEUEtfS
VOOR FIJNPROEVERS,
KUNST SN WETENSCHAP.
WEERBERICHT etc.
Kreymborg
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR DE ZEEUWSCHE
EILANDEN TE MIDDELBURG.
In de Maandagavond te houden verga
dering van bovengenoemd college ko
men de volgende punten aan de orde:
Steun vliegdienst.
De heer Cock herhaalt in een nader
schrijven, dat hij voor den vliegdienst
ten hoogste 5000 heeft gevraagd,
en deelt mede, dat de Kamer te Rotter
dam 1000 beschikbaar stelde. Hij ver
zoekt zijn eerste request nogmaals in
behandeling te nemen.
Zooals het bureau in zijn oorspronke
lijk voorstel reeds opmerkte, zou het
voor het beoogde doel wel voor een
betrekkelijk gering bedrag in het garan
tiefonds willen deelnemen, doch deed
het hiertoe geen voorstel aangezien deze
bereidwilligheid van weinig waarde toe
scheen in verband met het in totaal be-
noodigde bedrag.
Nu de adressant op de zaak terug
komt en uit zijn schrijven wel blijkt dat
hij een blijk van belangstelling dezerzijds
op prijs zoude stellen, stelt het bureau
voor in het garantiefonds voor een vlieg
dienst Schouwen en DuivelandRotter
dam v.v. deel te nemen voor een bedrag
van 200.
Etalagewedstrijd.
Van de vereeniging tot bevordering
van het Vreemdelingenverkeer te Zie-
rikzee kwam een verzoek in om voor
een aldaar te houden etalagewedstrijd
50 beschikbaar te stellen.
Gelet op vorige besluiten stelt het bu
reau voor het verzoek in te willigen.
Verbod invoer Russisch graan.
Door den heer Lindenbergh werd in
de laatste Kamervergadering bij de rond
vraag het volgende voorstel aanhangig
gemaakt.
„Ondergeteekende stelt voor, dat de
Kamer van Koophandel voor de Zeeuw-
sche Eilanden den Raad van Ministers
verzoekt den invoer van Russisch graan
te verbieden en adhaesie te verleenen
aan de circulaire van de Kamer van
Koophandel te Zwolle."
De Kamer vereenigde zich in meer
derheid met de opvatting van den Voor
zitter, dat het niet juist is, een dergelijk
belangrijk voorstel bij de rondvraag aan
hangig te maken en te behandelen zon
der voorafgaande schriftelijke beschou
wing.
Alhoewel lan het Bureau geen op
dracht werd gegeven, zijn gevoelen over
dit voorstel kenbaar te maken, meent
het toch, het niet zonder meer naast zich
te mogen neerleggen.
Het Bureau verzocht dan ook den
heer Lindenbergh, alsnog een onderhoud
ter zake te mogen hebben.
Na bespreking meende de heer Lin
denbergh, ondanks de door het Bureau
daartegen geopperde bezwaren, zijn
voorstel te moeten handhaven.
Het Bureau wil thans zijn standpunt
daartegenover uiteenzetten en erkent ze
ker ten volle, dat door den invoer van
Russisch graan tegen zeer lage prijzen
de landbouwers ten zeerste worden ge
schaad en de invoer derhalve onge-
wenscht is, maar het is nu de vraag, of
het juist zoude zijn, dat de Kamer van
In zijn volgende coupletten schildert
het lied verder de schoonheid des lands,
om in het zesde en slotcouplet ongeveer
aldus te eindigen: „En hebt ge dan het
„kleine Luxemburger land naar waar le
„geschat, en ge moet weer van ons he-
„nen gaan, dan kunt ge in uw Heimat
«zeggen: het geluk ligt nu juist niet in de
„grootte, want in dat land zijn gelukkige
„menschen." Eft dan verandert het ref
rein trotsch aldus:.... „Wij kunnen u
onze Heimat toonen, verheugt u naar alle
kanten henen, wij willen blijven wat wij
11
zijn.
Deze laatste woorden, in 't Luxem-
burgsch: „Mir welle bleiwe wat mir sinn"
zijn als het ware de nationale spreuk
van den Luxemburger geworden, en de
vele malen, dat de zoo vurig beminde
zelfstandigheid van het landje bedreigd
werd, hebben zij uit duizenden kelen als
een vreedzame gezongen strijdkreet ge
klonken niet het minst, toen na den
wereldoorlog-zich donkere onweerswol
ken samenspanden boven het rijkje, dat
tusschen drie mogendheden verpletterd
en opgeslokt dreigde te worden....
De uitdrukking van gepaste nationale
trots met de manifestatie van een ge
rechtvaardigd zelfstandigheidsgevoel en
den zedelijk dwingenden éisch, dat
deze zelfstandigheid onder alle omstan
digheden behouden moge blijven, dat is
het, wat „De Feierwön" tot een echt
volkslied maakte.
Hémécht en Feierwön zijn twee
volksliederen, het Wilhelmus is
het lied van het vorstel ij k huis.
In Nederland is 't Wilhelmus, ondanks
de voor dezen tijd verouderde en weinig
meer tot ons sprekende bewoordingen
van het bijna uitsluitend gezongen eerste
vers, niettemin geworden in de eerste
plaats tot ons volkslied, waarin wij
uiting geven aan ons gevoel van na
tionaal zelfbewustzijn en gepasten trots
op ons vrije Nederlanderschap; in Luxem
burg echter werd tot voor kort het Wil
helmus heelemaal niet gezongen,
doch enkel maar gespeeld, op 't orgel
of door de muziek-kapel, wanneer de
groothertogelijke familie in kerk of feest
zaal binnenschreed.
Dat is echter nu anders geworden.
Reeds de vorige groothertogin, Maria
Adelheid, had haren toenmaligen minis
Koophandel zich tot de regeering wendt
met een verzoek dien invoer te verbie
den.
Wanneer uit het buitenland een pro
duct wordt ingevoerd tegen lageren prijs
dan waarvoor het in ons land kan wor
den voortgebracht, kan het Bureau hier
in geen dumping zien, indien dit een ge
volg is van meer rationeele voortbren
ging in het buitenland. Z. i. is er eerst
van dumping sprake, wanneer de leve
ring door het buitenland tegen goedkoo-
pere prijzen door bijzondere maatregelen
in het buitenland mogelijk gemaakt wordt
of zulke maatregelen ten doel hebben de
voortbrenging in een ander land te be
moeilijken.
In den regel bestaan die maatregelen
in het belemmeren van den invoer door
het heffen van hooge invoerrechten en
het (daarenboven) verleenen van uitvoer-
premies, waardoor de buitenlander in
staat wordt gesteld in eigen land zeer
hooge prijzen te bedingen en in andere
landen tegen veel lagere prijzen te leve
ren dan die, waartegen de producenten
in die andere landen kunnen leveren.
Ook kan het zijn, dat de levering door
het buitenland tegen veel lagere prijzen
berust op abnormale arbeidsvoorwaar
den in het buitenland. Waar die lagere
prijzen geen gevolg zijn van meer ra
tioneele voortbrenging in het buitenland,
mag dan ook van dumping worden ge
sproken.
Nu wil het Bureau aannemen, dat wat
den invoer van Russisch graan betreft,
werkelijk van dumping mag worden ge
sproken, doch Rusland handelt op gelijke
wijze met hout en andere artikelen en
niet alleen Rusland dumpt, doch ook an
dere landen, met name Duitschland, ma
ken van dumping een gretig gebruik.
Reeds hierom kan het Bureau niet me
degaan met het voorstel van den heer
Lindenbergh, hetgeen zich tot de quaes-
tie van het Russisch graan beperkt.
Het Bureau heeft echter ook nog an
dere bedenkingen.
In de dumping van Russische zijde ziet
het Bureau toch geen handeling van han-
delspolitieken aard, doch van revoluti-
onair-politieken aard. Een maatregel
hiertegen zal alleen doel treffen, wan
neer zij door vele landen wordt geno
men. Naar de meening van het Bureau
ligt het echter niet op den weg der Ka
mer van Koophandel, hierop bij de regee
ring aan te dringen.
Een verzoek aan de regeering zal al
leen op zuiver economische overwegin
gen mogen rusten en dit zal alleen kun
nen zijn een verzoek om een invoerver
bod, doch wanneer met dit verzoekt ten
opzichte van Russisch graan, dan brengt
de consequentie mede, dat dit moet wor
den gevraagd voor elk ander product,
waarvoor de Nederlandsche producent
zich door dumping, van welke zijde ook,
ziet benadeeld.
Op zichzelf is dit geen bezwaar, in
dien maar vastgesteld kan worden, dat
er werkelijk van dumping sprake is.
Daargelaten nog dat het niet altijd
gemakkelijk zal zijn, dit vast te stellen,
en dat dit zoowel in het exporteerende
land als bij den importeur een nauwkeu
rig onderzoek zal eischen, zal het wapen
van invoerverboden voorzichtig moeten
worden gehanteerd, wanneer het geldt
ter van onderwijs, tevens een fijnzinnig
literator, prof. Nik. Weiter, verzocht
luxemburgsche woorden te maken op de
oude Wilhelmus-melodie, haar lievelings-
wijze. Aan dien wensch voldeed de dich
ter na het huwelijksfeest van haar op
volgster groothertogin Charlotte met
prins Felix van Bourbon en den 23 Janu
ari, bij het Tedeum ter eere van den ver
jaardag der vorstin, heeft het Luxem
burgsche dom-koor voor de eerste maal
gezongen „De Wilhelmus, en neit Lidd
op eng al Weis vum Nik. Weiter". De
lezer kent nu de landstaal al reeds vol
doende, om dat zelf te vertalen?
Later is de vorm van een gelegenheids
vers omgewerkt tot dien van een loflied
van het Huis Luxemburg-Nassau-Bourbon
en in dien vorm vindt men het nu in de
liederenverzamelingen.
Ziethier 't eerste vers van het Luxem
burgsche Wilhelmus; wie het zou willen
zingen, denke eraan, dat het de oude
wijze is!
Zwê Kinnekskanner, de' trei sech le'f
Ko men ausenanner weit an de'f
Zwê Kinnekskanner, de' trei sech le'f
Hu gebangt ob d' Glëck nach ble'e ge'f
Haut weisen si der ganzer Welt
An e n g p m Feld
d'Goldlilje mat dem Rode Kro'nele'w
Haut stêt ëm si voll Fred Hand an
[Hand
d'Vollek vun dem Letzeburger Land.
In onze taal beteekent dat ongeveer
Twee Koningskinderen, die trouw
[elkander beminnen,
Kwamen uit-elkander ver en diep
Twee Koningskinderen, die trouw
[elkander beminnen,
Hebben gevreesd, of het geluk nog
[bloesem geven [zou]
Heden toonen zij de gansche wereld
Op één veld
De gouden lelie met den rooden kronen
[leeuw.
Thans staat om hen, vol vrede, hand
[in hand
Het volk van het Luxemburger land,
De voorlaatste regels duiden op den
huwelijksband, tusschen het Huis Bour
bon (gouden lelie) met dat van Luxem
burg-Nassau (een roode gekroonde leeuw)
gesloten.
landen, waarmede Nederland handelsver
keer moet onderhouden, en het is dan
ook, volgens de meening van het Bureau,
aan twijfel onderhevig, of het gebruik
maken van het scherpe wapen van in
voerverboden steeds in het algemeen Ne-
derlandsch belang zoude zijn. Invoer met
een revolutionair doel terzijde latend, zal
vaak allicht op meer vreedzame wijze
voor de belangen van den Nederland-
schen producent, en dus ook van Neder
land, kunnen worden opgetreden.
Hoezeer ook overtuigd van de wen-
schelijkheid, dat maatregelen worden ge
troffen tegen dumping, dat deze alleen
den invoer van Russisch graan zouden
moeten betreffen, kan het Bureau niet
inzien en evenmin kan het zich op het
standpunt stellen, dat invoerverboden
het eenige aangewezen middel van ver
weer zouden zijn.
Op grond van al deze overwegingen
kan het Bureau zich niet met het voor
stel van den heer Lindenbergh vereeni-
gen.
Het wil echter hier tegenover aan de
Kamer voorstellen zich bij de regeering
te beklagen over de door andere landen
toegepaste dumpingsmethoden, waardoor
de Nederlandsche producenten ten zeer
ste worden benadeeld, en haar te ver
zoeken, hiertegen maatregelen te willen
treffen, en er bij te vermelden, dat naar
het oordeel der Kamer wel in de eerste
plaats aan de Russische graanquaestie
aandacht zal moeten worden geschon
ken.
Het maalgebod.
De heer Jeronimus heeft het volgende
voorstel ingediend:
„Ondergeteekende stelt voor aan de
bevoegde autoriteiten (Regeering en/of
Staten-Generaal) te verzoeken dat, wel
ke maatregelen na aanneming van het
wetsontwerp tot steun aan de inheem-
sche tarweteelt ter uitvoering daarvan
ook door de Regeering mogen worden
genomen in ieder geval de binnenland-
sche graanhandelaren in het behande
lingsproces blijven ingeschakeld."
10-18 cents per half ons
(Ingez. Med.)
Voordrachtavond Mevrouw Van den
BroeckeDe Man.
De bovenzaal der sociëteit St, Joris
was gisteravond vol belangstellenden in
wat mevrouw E. J. van den Broecke-De
Man, uit Aardenburg, zou vertellen over
en voordragen uit Ina Boudier-Bakkers
jongste werk, de groote Amsterdamsche
familieroman „De Klop op de Deur".
De avond ging uit van de Middelburg-
sche afdeeling der Nederlandsche Ver-
21 November.
Barometerstanden.
Hoogste: 762.5 te Toulouse en Mar-
fceille.
Laagste: 734.8 te Herwick.
Thermometer.
Hoogste en laagste temperatuur van
jgistermorgen tot heden middag 12 u.
Hoogste: 53 |gr.
Laagste: 47 igr.
Weersverwachting van het K. N. M. l.\
Meest krachtige, wellicht stormachtige
Z. tot Z.-W. wind. Betrokken tot zwaar
bewolkt. Tijdelijk regen. Later opklarend.
kYeinig veranderinjg in temperatuur.
Zaterdag 22 November.
Zon op 7.34; onder 3.,58.
Licht aansteken alle rijwielen, motor-
trfijtuigen en andere rij- en voertuigen
4.28.
Maan op 10.25 vjm.; onder 4 45 n.m.
Eerste kwartier 28 November.
HOOGWATER VLISSINGEN.
Middelbare tijd.
Saterdag 22 Nov. 2.05 14 19
4ondag 23 2.45 15
"aandag 24 3.23 15 43
Dinsdag 25 4.04 16.26
Woensdag 26 4.46 17.15
Donderdag 27 5,35 18 09
Vrgdag 28 6 30 19.15
Om der wille van de schoone Wilhel-
muswijze mogen wij hopen, dat dit lied
zich naast de andere twee volksliederen
een plaats moge veroveren; misschien
kan het tot de goede verstandhouding
tusschen Nederland en Luxemburg het
zijne bijdragen!
En nu de vermakelijke historie van
den Bokkenmarsch.
Het is een vroolijke kermiswijze, de
Bokkenmarsch, en men zingt er een liedje
op ook. Wanneer voor den kermisdag
de dorps- of stadsjeugd een geldinzame
ling houden wil voor een feestelijk doel,
dan gaat zij rond met muziek en
een versierd schaap, dat later als prijs
verkegeld zal worden. De muziek speelt
daarbij dan dit schoone lied:
1.
„De Bokkenmarsch, die is ons altegaar
[bekend,
Gedragen en geboren in het Luxem-
[burger land,
Hij heeft ook wel geschald,
In eens vreemdelingen oor
Die zich wel eens bevond bij ons
Hier op de Schoberfoor 3)
Is dat niet waar?
[Tsching Boem! komt er dan nog ach
ter.]
2.
Op Kermisdag, wanneer men 's mor-
[gens z'n koffie drinkt
Dan hoort men van verre, dat de
[muziek ergens klinkt
Met een hamel [mann.-schaap] komen
[ze d'r-an
Vol strikken en vol linten
Op zijne vette pels
Kokarden zonder tal
En door manvolk voortgedreven, etc.
En zoo nog een paar coupletten.
Alzoo.een lustige wijze, met een volks
gebruik samenvallend, allen Luxembur
gers bekend, maar oogenschijnlijk toch
van geen hoogere beteekenis, dan ons
„Alle eendjes zwemmen in het water,
falderalderliere"
Stel u nu voor: een Luxemburger be
vond zich eens aan boord van het s.s.
„Jamaique", onderweg van Lissabon naar
Tanger; de scheepskapel speelde de
volksliederen van de naties, waartoe de
verschillende passagiers behoorden, en
eeniging van Huisvrouwen, wier presi
dente, mej. M. Callenfels, het koperen
feest der afdeeling memoreerde. Vandaar
deze viering. Lezingen als deze aldus
mej. Callenfels, organiseert de afdeeling
anders niet dikwijls. Want lo is hier een
letterkundige vereeniging, en 2o laat de
kas het niet toe.
Mevrouw v. d. Broecke gaf ons eerst
een schema van het werk, van dit „met
liefde geschreven" werk. De hoofdfiguur
Annette Craets-Goldeweyn: als kind, als
opgroeiend meisje, als jong getrouwd
vrouwtje, als gevierde vrouw, als moe
der, als grootmoeder. Bij haar heeft de
schrijfster gegroepeerd alle denkbare ka
rakters: de ouders, (de grootouders zelfs
een oogenblik), de vrienden, het jeugd
vriendje, de echtgenoot, de kinderen en
kleinkinderen. Bij hen klinkt, wat de
spreekster zoo juist het Leitmotiv noem
de: de liefde.
Annette dus als middelpunt om vijf
generaties heen, met als achtergrond de
historische gebeurtenissen van de vijf
tiger jaren tot begin 1920. De continu
ïteit der geslachten, en continuïteit der
dingen, waardoor wij kunnen zien over
het leven heen in de Eeuwigheid. En in
die continuïteit telkens de Klop op de
Deur van 's menschen hart. De klop van
den tijd. We kunnen dien klop negeeren,
zij zal zich herhalen, tot zij zoo luid
toen het zijn beurt was, hoorde hij tot
z'n stomme verwondering plechtstatig
„De Bokkenmarsch" strijken en bla
zen!
Aan een grapje denkend, ging hij naar
den kapelmeester en zeide: laat me je
muziekboek eens zien. En waarlijk, daar
stond onder het wapen van zijn land:
„Hymne national du Luxembourg, ITam-
melsmarsch"! Het was een in 1889 te
Brussel uitgegeven verzameling volkslie
deren. 4)
De heer Leon Senninger, onderwijzer
te Münsbach, maakte een speciale stu
die van dit geval, en in een interessant
artikel „Luxemburgs erste Nationalhym-
ne5) brengt hij de oplossing van dit
raadsel. Als aardig stukje letterkundig
recherchewerk is het de moeite waard,
zijn uiteenzetting te volgen.
Uit een verhandeling van prof. Kuborn,
over de geschiedenis van de St. Sebas-
tianus-broederschap in Luxemburg, blijkt,
dat de optocht met een versierden ha
mel in die stad reeds voor 1678 plaats
vond. Telkenjare op Kermiszondag n.l.
organiseerde het St. Sebastiaans-schut-
tersgilde een schietwedstrijd en de hoofd
prijs daarvan was een versierde vette
hamel, die vóór den prijskamp in op
tocht door de stad gevoerd werd. De
Fransche revolutie wierp echter aan het
einde der XVIIIe eeuw met veel andere
zaken, ook dezen optocht onderstboven.
Dat duurde echter geen kwarteeuw,
want na 1815 is de optocht met het vette
schaap weer in eere hersteld. Alleen
werd toen niet meer om den prijs g e-
schoten, maar gekegeld en de we
derinvoering van dit oude gebruik kwam
niet op rekening van het schuttersgilde,
maar van het Luxemburgsche stadsbe
stuur, En de optocht vond ook niet meer
op een Kermiszondag plaats, maar op
den dag, dat de „Messe", de jaarmarkt
geopend werd. Dit was de 24e Augustus
en merkwaardige maar belangrijke
coïncidentie voor de oplossing van het
raadsel, dat ons thans bezighoudt dit
was de verjaardag van Willem I, koning
der Nederlanden en groothertog van
Luxemburg.
Men zal het nu begrijpen, aldus Leon
Senninger in zijn geciteerd artikel: „Het
jonge Luxemburg vierde den verjaardag
van den koning-groothertog, en omdat
het nog geen eigen volkslied rijk was
Hoeveel Kilometers
moesten de nijvere bijen
vliegen, hoeveel duizen
den bloemen bezoeken
om den grooten korf
te kunnen vullen met
puren gouden honing
De moeite en zorg om
iets tot stand te bren
gen tellen in den regel
weinig mee. Waardóór
onze nieuwste modellen
zoo welgeslaagd zijn
maakt voor U niets uit,
maar het feit, dat deze
fraaie elegante winter
jassen met Kreymborg-
Coupe iets bijzonders
zijn, daar dient U wel
op te letten, want U
draagt immers graag
een mooie winterjas 1
Het wordt nu wel hoog
tijd voor nieuwe winter-
kleeding, denkt er dan
om: Kreymborg-coupel
MIDDELBURG,
VLISSINGEN.
flngez. Med.l
klinkt dat wij moeten hooren. En dan
is 't menigmaal te laat!
Deze gedachten alzoo verwerkt in een
roman van drie geslachten, Amster-
damsch familieleven, meelevend, wel
haast gedwongen meelevend in wat zich
afspeelt in die tijden; de zijcoulissen: 't
historisch gebeuren, de ontwikkeling van
kunst, economie, het opkomend socia
lisme, de vrouwen emancipatie (daar
over hoeft nu werkelijk niets meer ge
schreven te worden, zei de spreekster,
en wij helpen 't haar wenschen!) En in
en door dat familieleven de overtuigen
de verheerlijking der ouderwetsche hu
welijksliefde. Al worden de conflicten
der anderen goed beschouwd, de schrijf
ster heeft ze terug willen brengen tot
hun juiste verhouding, tot de groote be
teekenis in een menschen bestaan.
Rustig verteld, kalm en klaar, worden
ons deze levens geschilderd. Zoo waarlijk
als een kind is Annette in haar onbe
zorgde jeugd, en haar vriendschap met
Stance Bremer met den jongen uit den
boekwinkel-in-de-buurt, Karei de Roos:
werd door een toeval, door traditie en
langjarige gewoonte (18151840) de mu-,
ziek van den „Bokkenmarsch" tot uit
drukkingsmiddel van zijn vaderlandslie
vende gevoelens!"
De commissaris van politie der hoofd
stad (18311850) was J. P. Gangier, die
als hoofdorganisator van het prijskegelen
met het gebruik van nabij bekend was
en deze heeft de boven-aangehaalde
woorden op den Bokkenmarsch gemaakt.
En uit die dagen stammen natuurlijk
de opgaven in buitenlandsche verzame
lingen van volksliederen: men moest, des
gevraagd, een Luxemburger volkslied op
geven; zulk een lied bestónd niet, maar
wel werd op den verjaardag van den
landsvorst door oud en jong de „Bokken
marsch" gespeeld en gezongen dan
moest, bij gebrek aan beter, dat het
Luxemburgsche volkslied maar wezen!
Totdat met Hémécht en Feierwón die
betere er kwamen toen geraakte het
kermisbed op de plaats, die hem rech
tens toekwam maar hij had z'n weg
in de buitenlandsche verzamelingen van
volksliederen gevonden en bleef daar nog
geruimen tijd voortbestaan misschien
wel tot op dezen dag!
Onze lezer weet nu echter beter.
Wie heden ten dage in de stad Luxem
burg komt, die zal van het carillon des
kathedraals, de Lieve-Vrouwenkerk, uur
in uur uit twee Luxemburgsche volks
wijzen hooren: sinds 1841 staat de „Bok
kenmarsch" erop en in 1898 is de „Feier
wón" er bij gekomen.
Maar het innige en 't meest tot het
hart sprekende lied „Ons Vaderland
dat bewaart de Luxemburger voor plech
tiger momenten zooals de Nederlander
zijn Wilhelmus!
1) Mundartliche und hochdeutsche
Dichtung in Luxemburg 1929; p. 188.
2) La chanson populaire luxembour-
geoise 1929; p. 230.
Van Schobermesse en foïre: kermis-
jaarmarkt.
4) Luxemburger Zeitung 15-X-'29,
Ibid. 25-XII-'29.