Plasregen I
Behoed Uw kind
tegen kou
met
warm Quaker
DERDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VA N ZATERDAG 15 NOVEMBER 1930. No. 269
BINNENLAND.
ZEELAND
Dagelijks moeten zij door die plas-'
KUNST EN WETENSCHAP-
Verkeerswezen, Post en
Telegrafie.
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
LEGER EN VLOOT.
DE NEDERLANDSCHE REIS-
VEREENIGING.
Het Corresp. Bureau meldt:
Naar aanleiding van tendentieuse be
richten deelt het hoofdbestuur der Ne-
derlandsche Reisvereeniging mede, dat
van 1 Januari tot 5 November 1930 be
dankt hebben 6895 leden, waarvan 1552
uit Den Haag. Hiertegenover staat, dat
het aantal nieuwe leden over hetzelfde
tijdvak 15.587 bedroeg.
Ofschoon de malaise en de bestaande
verwikkelingen in de N. R. V. natuurlijk
van eenigen invloed zijn geweest op deze
cijfers, verschillen deze toch niet aan
merkelijk van het gewone verloop in
vorige jaren en geven zij tot verontrus
ting niet de minste aanleiding.
DE ONTPLOFFINGSRAMP TE
GRONINGEN.
Hel rapport betreffende de ontplof-
fingsramp in de sleepboot „Onderne
ming" op 20 December j.l. bij de Bonte-
brug te Groningen zegt omtrent de oor
zaak der ramp:
Het bewijs, dat te hooge stoomdruk in
den ketel is aanwezig geweest, is niet
te leveren, echter tqaken de getuigenver
klaringen het wel tamelijk waarschijnlijk
dat de veiligheidskleppen vóór hel onge
val waren vastgezet; verdere onderzoe
kingen wijzen op een zeer hoogte tem
peratuur, van het materiaal op den ach
terwand, tijdens het ongeval, mogelijk
ten gevolge van ketelsteenvorming' of an
dere vervuiling.
Als voornaamste oorzaak van de ramp
wordl aangegeven een veel te 'hooge
stoomspanning, ontstaan gedurende het
wachten voor de brug in 't Winschoter-
diep en mogelijk geworden door het
vastzetten der veiligheidskleppen.
MIDDELBURG.
Vele ouders, die een boek voor
hun kinderen willen kioopen, zitten wel
eens moeilijk met de 1-qeuze. Ze willen
een goed boek en deze eigenschap staal
er aan den buitenkant niet op. Vooral
in de dagen voor St. Nioolaas zullen ve
len weer zoeken en tensljotle maar ne
men zonder bepaalde zekerheid. Om de
ze personen eenigszins tegemoet te ko
men heeft de afd. Middelburg van den
Bond van Nederl. Onderwijzers toestem
ming gekregen om in de Openbare Lees
zaal een lijst met aanbevolen boeken ge
recenseerd door de Commissie voor Kin
derlectuur uit die Yereeniging neer "te
leggen. Een ieder die titel, prijs en uit
gever wilt weten en tegelijk iels over
de geschikheid van het boek en voor
welken leeftijd bestemd, kan daar te
recht.
Door de Christelijke Jongemannen
Vereeniging, wordl met medewerking van
haar afdeelingen een feestavond georga
niseerd in hel Schuttershof op W|oensdag
26 Nov. ,a.s.
Het programma beval nummers van
de mondorgelaideeling „Musica", Rek en
Vrije oefeningen door de M. T. V. Wlil-
helmina, en blijspel „In hel Cachot" een
Panlomine door de leden van de jongens
clubs, eenige speten door de padvinders,
terwijl de heer C. Tabak algemeen secre
taris van het Ned. Jongelings-Verbond
hoopt te Spreken over „Jeugd en
Vreugd".
Men zie voor bijzonderheden de ad
vertentie in dit nummer.
Gisterenavond werd in een der za
len van de Soc. St. Ioris een propaganda-
vergadering gehouden ter versterking van
de Christel. Vakbeweging, uitgaande van
den Chr. Besturenbond. Na opening met
psalmgezang, gebed en een welkomst
woord v,an den voorzitter, den heer P.
Meliefste, spraken achtereenvolgens de
heeren L. Kurpershoek uit Den lla,a;g
hoofdbestuurder van den Chr. Ambten.
Bond, en de heer Joh. fScbajafsma, te
Utrecht, evenzoo van den Christel. Bouw-
arb. Eond resp. over de onderwerpen:
„De prioriteit van ons beginsel" en „On
ze laak in dezen tijd". Beide sprekers
hadden een aandachtig gehoor, hetwelk
bijna de geheele zaal vulde. Ter afwisse
ling zong het koor vjan de Chr. Nat.
Geheelonth. Vereeniging op zeer ver
dienstelijke wijze een zestal 'liederen,
waarmede haar directeur, de heer Bos
dijk uit Arnemuiden alle eer inoogstle.
Na een slotwoord van den voorzitter en
een opwekking de November-propaganda
krachtig te steunen eindigde de heer
Kurpershoek met dankjgebed, nadat
staande was gezongen het tweede cou
plet van het „Lutherlied."
Nazorg.
„Nazorg". U weet wat dit is, na
tuurlijk. Er is al zooveel over gesproken
en geschreven. Maar besèft u 't ook?
Hebt u zich wel eens ingedacht wat het
beteekent voor hen, die „Nazorg" helpt,
ben, de reconvalescenten, zij, die niet
meer ziek, en nóg niet gezond zijn, die
terug moeten in de maatschappij, die
eischt: werk, prestatie, en dat met to
tale overgave van kracht en ijver, als
van een gewoon mensch, kracht die nog
niet ten volle in het lichaam is weerge
keerd, ijver, die nog niet geheel mag
gegeven worden. Het is die periode na
krankheid, die wij allen wel eens door
gemaakt hebben: als wij zoo graag den
ijd vooruit willen loopen, als wij ons
gansch genezen wanen, tot óf onze arts,
óf ons physitk ons herinnert aan
waar we jirst liever niet aan denken.
Reconvalescent zijn, o zeker, heerlijke
tijd van zich met den dag krachtiger
oelen, van weer kunnen en mogen ge
nieten, weer kunnen en mogen werken.
Mits met mate! In welke mate?
De Nazorginrichtingen te Gennep wij
zen 't haar protégé's (wij willen dit
woord nu eens gebruiken, want 't zijn
eigenlijk niet meer „patiënten", en nog
geen „gasten"). Zij worden het sanato
rium uit, en langzaam aan de maatschap
pij in geleid. Het sanatorium, waar ze
agen werkloos, de maatschappij, waar
zij hard arbeiden moeten. Daartusschen
ligt de schakel: het komen tot den ar
beid, den voor hen geschikten arbeid.
Arbeid, die betaald wordt, die hen dus
alleen maakt tot een weer bruikbaar
mensch, maar ze dit ook doet voelen!
Fie hun levenslust hergeeft, levens
illusies in uitzicht stelt. Hoe dikwijls
volgde vroeger na genezing door te
spoedigen terugkeer in het dagelijksch
leven instorting
Wilt u hen helpen? U kunt 't: Me
vrouw Peppelman van Kampen, zal u in
het zoo bekende huis „In de Steenrotse"
aan de Dwarskaai gastvrij ontvangen, en
u toonen, wat er in dien nazorgtijd ge
presteerd kan worden!
U zult verstelt staan van wat hier aan
weef- raffia- en pitrietwerk ligt: tasch-
jes, reiszakjes, teacosys, toiletétuis. Gaat
u eens kijken en denkt dan eens aan
de naderende St. Nicolaas- en Kerst
dagen. Hier liggen juist „geschikte" ca
deautjes, waarover u gepeinsd hebt ('t
is soms zoo moeilijk „iets" te vinden,
niet waar?). U zult heusch niet miskocht
zijn. U zult er anderen plezier mee doen,
en u zult een héél, héél nuttig werk
steunen. Dit weet u nu wel.
De tentoonstelling is geopend tot en
met 25 November, van 10 tot 5 uur.
ZUID-BEVELAND.
WOLPillAARTSDIJK. In de vergade
ring van-hel Burgerlijk Armbestuur al
hier werd met algemeene stemmen be
sloten de "pachtsommen tier landerijen
'ènz. van voor hel jaar 1930 met 25
pet te verminderen een en ander be
houdens nadere goedkeuring van hoo
igere colleges.
THOLEN.
SINT MAARTENSDIJK. Hel Weezcu
Algemeen Armbestuur heeft besloten, aan
pachters van gronden dier instelling
voor hel pachtjaar 1930, 10 pet. korting-
toe te staan op de pachtsom, zulks in
verband lnet de lieerschende crisis op
landbouwgebied.
HET ABATTOIR TE VLISSINGEN.
B. en W, van VI is sin gen hebben
thans een voorstel 'gedaan aan den ge
meenteraad naar aanleiding van 't ver
zoek van het bestuur der Goop. Ver. tot
exploitatie van een openbaar slachthuis
om de rente en aflossing te garandeeren
van f 60.000 voor heit slichten van een
spoelinrichling bij het slachlhpis en voor
Gezc vereeniging borgtocht te verkleinen
ten behoeve van het Rijk voor de beta
ling van den erfpachtscanon voor het ter
rein Hen bedrage van f 920.
B en W. brengen in herinnering het
besluit van 25 Mei 1928, waarbij op
verzoek van de Vlissingjsche Slajgerspa-
troonsvereeniging, werd ingetrokken bet
lynselbeshiit van den raad d.d. 26Augs
1927 Hol het stichten van een gemeen
telijk openbaar slachthuis, in samenwer
king met Middelburg. B. en W. nemen
nog hel standpunt in, dat z ij dit konden
voorstellen, nu belangtiebbenden zelf de
handen ineen sloegen, en zij wenschen
dil te herhalen nu de heer De Meij
hij de behandeling van de begrootin!g
wenschen uitte, om alsnog van gemeen
lewege over te gaan tot den bouw van
een abattoir. Nog herinneren "B. en W..
ia(an het verzoek van de heeren De
Meij c.s. aan de -kroon om het besluit
van 25 Mei 1928 als zijnde in strijd met
art. 121 der Gemeentewet te vernieligten
wait niet geschied is. Destijds werd toege
zegd, dat de noodige verordeningen zou
den worden vastgesteld om bet mogelij'l,
te maken, dat te Vlissingen uxtsluMend
in hel abattoir zou mogen worden ge
slacht, dat het in de gemeente bijgevoerd
vleesch aan een onderzoek zou wordem
onderworuen óf sederl de keuring kt de
gemeente van uitvoer nadeeligje verande
ringen zijn opgetreden en daarvoor rech
ten te heffen en dat de gemeten, Ije lie re id
was mede te werken aan de totstandko
ming t an een regeling, waarbij zij zich
voor een aantal jaren verbindt geen
^gemeente-abattoir te stichten ein lè tex-
ploiteeren, zoolang naar lie'l oordeel van
den raad, het Coop-, slachthuis op1 een
-behoorlijke wijze aan zijn doel beant
woordt.
Sedert heeft h'et bestuur der slagers-
uereeniging niet stil gezeten om plannen
voor te bereiden om zoo spoedig moge
lijk lot den bouw van een abattoir te
kunnen overgaan, daar volgens een be
slissing van den Hoogen Raad alle slach
terijen ojt 24 Sept. aan de wettelijk ge-
regens. Geef hun weerstandsvermogen
met een bord warm Quaker haver
mout. Uw kinderen vinden het heerlijk
en dokters verklaren, dat het ver
sterkend en gezond is.
uaker
Dil is het origineele rood,
Wmmi en gele Quaker pak
(Ingez. Med
Slelde eischen moeten voldoen. Reieds
voor de oprichting der Coop, vereeniging
'kwamen R. en W. mei bet bestuur der
ellajgersvereeniging overeen omtrent de
wijze waarop het gemeentebestuur metten
zeggenschap zon verkrijgen ten aanzien
van de exploitatie van het abattoir, walt
voor de gemeente van groote waarde is
in verband niet nauwkeurige naleving
van alle voorschriften in hel belang! van
cle openbare gezondheid. O. a. zal een
'reglement voor de exploitatie door den
•xaiad worden vastgesteld en zal voor
een ontzetting uit het lidmaatschap het
recht van beroep op het college van 53.
en W. toegekend worden. Voor de be
noeming van een leider moet de uit '2
personen beslaande voordracht door B.
en W. worden .goedgekeurd, de bedrijfs
leider zal zich moeten gedragen naar de
bevelen van de ambtenaren v'an den keu-
ijnigsdiensl en van B. en W.
De wethouder van finnaciën zal ambts
halve gedelegeerde bij de vereeniging zijn
en liet recht hebben alle vergaderingen
bij te wonen, alle bescheiden in te zien
en adviseerende slem uit te brengen.
In overleg met het bestuur leggen B.
en \Vi. eene verordening op het gebruik
van bet slachthuis ter vaststelling over,
bij de tot stjandkoming waarvan de zorg
voor de openbare gezondheid h. i. op
afdoende wijze geregeld is. Als sl'acht-
recht met inbegrip vjan hel voorkoelhuis
en hel koelhuis is vastgesteld voor een
rund f 9.75; een k|a(lji:' f 4.50;-een nuch
ter kalf f 1.75, een varken f 4.50, een
schaap f 1.75, een paaard f 10 en' een
geit f 1.75.
Wat betreft liet in hel Leven roepen
van eene verordening om liet mogelijk
te majken, dat te Vlissingen uitsluitend
iu liet abattoir zou mogen worden ge
slacht, is door de S.IXA.P.-fractie reeds
meermalen betoogd, dat een zoodanige
verordening in strijd zou zijn met de wel.
B. en W:. meenen dit te mogen betwisten.
Zij meenen dat liet noch met de wet,
noch met het algemeen belang in strijd
is. De onderwerpelij'ke verordening vindt
steun in de Hinderwet!, waarvan art. 4
o.in. zegt, dat de gemeenteraad bevoegd
is in 't belang der openbare orde, veilig
heid of gezondheid te verbieden eene
slachterij enz. te hebben of te gebruiken,
als in dc gemeente 'n inrichting aanwezig
is, waarin belanghebbenden het bedrijf
kunnen uitoefenen, De vraag of dit ook
geldt voor het niet slachten in de ver
schillende slachtplaatsen doch in een
algemeen abattoir, moei volgens B. en
AVbevesligend worden beantwoord. Al
moeten deze slachtplaatsen straks vol
doen aan de wettelijke eischen, dan nog
zal hel verre de voorkeur verdienen, dat
hel slachten van vee in één goed inge-
riclil abattoir geschiedt, clit is ook de
bedoeling van den wetgever geweest,
toen hij in 1901 uitdrukkelijk deze be
voegdheid van den Raad in de Hinderwet
neerlegde. Al heeft cle wetgever toen ver
moedelijk gedacht aan genreen lelijke
slachthuizen, toch slaat cr duidelijk' dat
de raad hel oprichten of gebruiken van
slachterijen kan verbieden, indien in de
gemeente eene Inrichting aanwezig is
waarin belanghebbenden het bedrijf kun
nen uitoefenen. De wet spreekt niel
van een gemeentelijke instelling, hel is
voldoende, dat in cle gemeente een ahat
loir aanwezig is. De vleeschkeuringswet
gaat verder en spreekt zelfs ook, van
eene naburige gemeente, en deze wet be
vat geen enkele verplichting voor cle ge
meenten om een abattoir te stichten
Niemand zal loch zeker ontkennen de
bevoegdheid van cle Vlissingsche slagers
om een abbaloir te bouwen en te ex-
ploitecren. Waar hel B. en W. is, ge
bleken, dat liet slachthuis, waaraan nóg
wel een koclinrichting verbonden wordt,
aan behoorlijke eischen zal voldoen on
gemeente cle waarborgen heeft gekregen
dat aan dc hygiënische eischen wordt
voldaan, clan mogen B. en W|. zich loch
wel verheugen, dat op het gebied van
dezen lak cler volksgezondheid zulk een
verbetering lot stand komt. En waar op
deze wijze gehandeld wordt in den geest
en naar den letter cler Hinderwet en der
VJeeschkeuringswel, daar ligt liet toch
zeker op den weg van de gemeente, om
ter bereiking van het doel, hare volle
medewerking en steun te verteenen.
Na verschillende stukken van ter zake
deskundigen te hebben aangehaald, wij
zen Burg. en Weth. er op, dat omtrent
deze materie nog nagenoeg geen juris
prudentie bestaat. De gemeente Soest
heeft in 1929 voor het openbaar slacht
huis, hetwelk eveneens door de slagers
is gesticht en geëxploiteerd wordt, de
zelfde verordening, als thans door Burg.
en Weth. wordt voorgesteld in het leven
geroepen, Ged. Staten van Utrecht heb
ben deze verordening bekrachtigd, doch
goedkeuring van een dergelijke verorde
ning door de Kroon, zooals meermalen in
den raad beweerd is, is onjuist.
In Gorinchem, alwaar ook een coöp,
slachthuis bestaat, heeft men ten
aanzien van de monopoliseering van het
bedrijf een anderen weg bewandeld, door
in 1928 eene verordening vast te stellen,
waarbij een kring is getrokken om het
terrein van het abattoir, met verbod om
elders slachterijen c a. op te richten en
te gebruiken. Deze bevoegdheid steunt
op een ander wetsvoorschrft dan het
hierboven bedoelde en wel op art 4 eer
ste lid, 2e der Hinderwet. Dit achten
Burg. en Weth, echter niet de juiste weg,
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben
deze verordening rechtsgeldig verklaard,
en dit deed ook de rechter, doch op ver
zoek van een belanghebbende, heeft de
kroon de verordening vernietigd, als
zijnde in strijd met het algemeen belang,
omdat zij de concurrentie door even
goed geoutilleerde slagerijen verh'-nderi.
Het ligt niet op den weg van Burg. en
Weth. deze Kon. beslissing te beoor-
deelen. Het heeft daarom geen zin, om
dat het hier eene andere verordening
geldt en de verhouding tusschen de ge
meente en het slachthuis van geheel an
deren aard is. Zij weten niet, hoe de re
geering over de door hen voorgestelde
verordening denkt. De in 1929 te Soest
vastgestelde verordening is nog steeds
van kracht. De Minister van A„ H. en
N. deelde mede, dat het thans niet op
zijn weg lag de verordening aan de wet
te toetsen.
Nog stellen Burg. en Weth. voor te be
palen, dat het onderzoek van uit andere
gemeenten ingevoerd vleesch aan het
abattoir zal geschieden tegen eene ver
goeding van 2 cent per K.G. voor het ge
bruik van deze inrichting, of totaal 4
cent.
De Gezondheidscommissie besloot
le adviseeren over de ontwerp-verorde-
ningen. Verder behandelen Burg. en
Weth. het verzoek inzake de garantie en
deelen mede, dat het voor den b.ouw van
het abattoir benoodigde kapitaal door de
leden van de slagersvereenigingen bijeen
is gebracht, toen het in de bedoeling lag
geen koelinrichbng er aan te verbinden.
Thans is dit veranderd en kan de ver-
eenging daarvoor f 60.000 te leen krijgen
van de Vlissingsche Nutsspaarbank tegen
4 "A pet. rente en aflossing van f 2000 per
jaar, mits de gemeente zich garant ver
klaart voor rente en aflossing.
Het gebouw zal worden gesticht op
het haventerrein en wel op 4400 vk, M,
grond die van het Rijk in erfpacht kan
worden verkregen tegen f 920 per jaar,
ais de gemeente zich borg stelt. Burg. en
Weth. stellen voor, gez en de ontwerp-
exploitatierekening de garantie te ver
kenen, wat nog een financieelen band
legt tusschen het Coöp. slachthuis en de
gemeente. Ten slotte stellen Burg. en
Weth. voor te bepalen, dat de gemeente
in 30 jaar geen gemeente-abattoir zal
stichten en exploiteeren, mits het abat
toir op een behoorlijke wijze aan zijn
doel beantwoordt.
zusters van den Zeeuwschen cursus.
Geslaagd zijn de zusters van Leeuwen
le Terneuzen. Kruithof te Axel, Kwaak
le Haamstede en religie use zusters Maria
IBenghmans le Koewacht, Wilheïma te
Sluis, Eugenie le Hoofdplaat en Brigitta
te Kwadendamme.
Zr de Goeijcr wijkzuster le Vlissingen
slaagde voor het praktisch gedeelte.
De examencommissie bestond uit de
iheereri: mr. Zaaijer le Goes!, dr. van
Gils seer. N.C.V. te Den Haag en den
districts cons, bureau -arts Hoorweg.
Benoemd Lot onderwijzeres met
(hoofdacte aan de O. L. school He S t a-
venisse mej. Mol te Middelbands.
Benoemd tot onderwijzer aan de
Chr. school He Krimpen aan tie Lek de
Jyeer A. J. van t Leven le K c r k-
w e r v e.
De heer J. Kooman, thans onder
wijzer aan de Bijz. school te B r u i n i s-
s e, is benoemd als onderwijzer aan de
bijz, school te Leerdam.
Nathan heeft Mazzel.
Met een enkel woord herinneren we
aan de opvoering, op Dinsdag 18 Nov.
a.s., van het blijspel „Nathan heeft Maz
zel" door het Ensenvble- Bouiier in den
Schouwburg alhier. Blijkens het oro-
gramma onderscheidt 't stuk zich fri gainsti-
gen zin van de meestal vrij oppervlakkige
Amerikaansclie blijspelen, door den die
peren zin, welke door alle jiddische gijn
heen, zich haan breekt.
Nobelprijs voor chemie.
De Zweedsche Academie van Weten
schappen heeft Donderdagavond den No
belprijs voor Chemie toegekend aan
Prof. Hans Fischer van de Technische
Hoogeschool te München, voor zijn wer
ken over de constitutie der bloed- en
bladkleurstoffen en voor de synthese
van haemin.
Ned. Herv. Kerk.
Ds J. Jellema te St. Piancras (N. H
is beroepen le Ierseke.
Dc lieer K. van Munster hoofd der
O L. school le Bath, komt als zooda
nig als no. 1 voor aan een gelijke school
He Nichlevegl.
Cand. J. Tjebbes te Maarssen heeft
het beroep (toez.) aangenomen naar
Vrouwepolder-Gapinge.
Het Leger des Heils.
Het wereldcongres van het Leger des
Heils te Londen heeft besloten dat
voortaan alle generaals van liet Leger
gekozen zullen worden.
In Goes werd op 13 en 14 Nov.
hel examen voor huisbezoekster bij de
tuberculosebestrijding gehouden voor de
Ind. Stoomvaartlijnen.
Chr. Huijgens (uitr.) 14 1e Genua.
P,atria (thuisr.) 14 Nov. van Marseille.
Tjerimai (uitr.) 14 (5 n.m.) van
Southampton.
Johan de \VHilt, 15 (12 midd.) van Ba
tavia te Amsterdam verwacht.
Stoomvaartlijnen op N-Amerika.
Volendam Rolt. n. Havana T l v. San
tander.
Veendam, 12 Nov. van N.-York naar
Bermuda.
Blijkens bij het departement van
defensie ontvangen bericht is het smal-
deel-Australië den 12den dezer van
Brisbane vertrokken op de terugreis
naar Nederlandsch-Indië.
De nieuwbenoemde luitenant ter zeej
3e 3d. L. van Hengel word't 17 dezer
'beëindigd en in functie gesteld op> Hr.
Ms. mijnenlegger Douwe Aukes le Vlis-
,6; 1 li ig e n.
Herziening Militaire verlofreglementen.
Aneta meldt uit Buitenzorg d.d. 12
Nov.: Ingesteld is een commissie, welke
lot taak zal hebben der regeering van
raad le dienen nopens de herziening
le. van het reglement op hel verlee-
nen v.an verloven naar Europa aan of
ficieren van het leger in Ned. Indië.
2e. het reglement op hel verl'eenen van
verlof na opzending naar Nederland min
militfairen beneden den rang van onder
luitenant van het leger in Ned. Indië.
3e liet reglement op heL verlecnen v,an
verlof na opzending via Nederland naar
Suriname en Curasao aan militairen be
neden den rang van onderluitenant van
het leger in Ned. Indië, al'smede nopens
de naar het oordeel der commissie hier
mede verbandhoudende aangelegenhe
den.
Benoemd is tot voorzitter dier commis
sie J. A. Luymes, kolonel der intendance.
