:me, TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 5 NOVEMBER 1930. No, 260. DES «c, jent. 111) c tiaat- ïvaart g. vos NIEUWS UIT BELGIE, KERKNIEUWS. W0R ALICE CAMPbËkk LANDBOUW. DE STERRENHEMEL IN NEDERLAND IN DE WEEK VAN 5—12 NOVEMBER, DES AVONDS TE 8 UUR M. T. ZUID I ÊÏDEL in h. OEDEN rhanden, tbatalimg, ligt tegen zoning of huur op letter K, egenover ruim ge- voor de KLERK. ddelburg uin, huur te huur f 300 p. courant. otterdais atsen. V.. onboot MINA" irember. v. Roti Tm.- 8.— 8 - 8~ WotM- gen* o« gevaren te: ernemlaf RN. RHOUX fENHEE lea Boel (Van onzen bijzonderen correspondent.) De historische gebeurtenis van de Vervlaamsching der Gent- sche Universiteit. Een persschandaal. Het laatste nummer van de Belgische eeuwfeesten is de opening geweest van de vervlaamschte rijksuniversiteit te Gent. Voor de Vlariimingen is dit wel t voornaamste, want deze gebeurtenis is de bekroning van een sedert jaren ge- voerden strijd. Deze üimversiteit wordt het denkende hoofd van Vlaanderen en zal de sociale rol vervullen, waaraan zij sedert honderd jaar is te kort gekomen. In vele kringen was tandengeknars bij deze voor de Nederlandsche beschaving historische gebeurtenis. Al degenen, die zich in het Vlaamsche land van het volk hebben afgescheiden of de Walen, voe len den grond onder hun voeten wegzin ken en zullen tot den laatsten snik te gen de Vlaamsche herwording blijven strijden. Nóchtans is dit slechts een eerste stap op den weg naar rechtsherstel voor de Vlamingen, zooals vrijwel alle bladen in Vlaanderen hebben geschreven. Zoo b.v. zal het er nu om gaan het lager en middelbaar onderwijs volledig te ver- vlaamschen, wat nog maar gedeeltelijk het geval is. Op het oogenblik gaat de politieke strijd hierover. Het lot van de regeering is er aan verbonden. Dan volgt nog meer: de volledige vervlaamsching van het gerecht, van het leger in Vlaan deren, De Vlaamsche universiteit is ech ter een practische basis voor de verdere werking, want nu zullen de leidende krachten aan het volk worden verschaft die doordrongen zijn van Nederlandsche beschaving en wetenschap. Een feit van beteekenis is, dat de eer ste rector van de Vlaamsche universiteit een man is, in wien alle Vlamingen ver trouwen kunnen stellen: prof. Aug. Ver- meylen. Bij de opening van de univer siteit hebben zich enkele incidenten voorgedaan. Toen de Braban<;onne werd uitgevoerd, werd de Vlaamsche Leeuw aangeheven door de talrijke aanwezige studenten en later ook het Wilhelmus gezongen. Daarover is in de pers herrie ontstaan. Dit optreden vond onder de overgroote meerderheid van het Vlaam sche publiek geen goedkeuring. Men acht het misplaatst, wanneer een veel omstreden doel is bereikt, zooals het steeds zuiver is gesteld, daaraan betoo gingen te verbinden, die uiteraard de zaak, waarom het gaat, niet kunnen die nen. Het staat als een paal boven water dat de overgroote meerderheid der Vlaamschgezinden Vlaanderen niet stelt tegenover België, maar gelijkwaardig met Wallonië in België. De strijdlustige betooging in de aula van de Gentsche universiteit doet het voorkomen alsof al le Belgisch-gezindheid uit den booze zou wezen. De studenten zelf kunnen dit niet verantwoorden en men acht het in strijd met elke gezonde politiek, animo siteit op te wekken tegen een instelling, welke op velerlei gebied nog heel wat vooroordeelen heeft te overwinnen. De Belgische regeering heeft eindelijk een daad gedaan, waarvan de verwezen lijking als hoofdpunt op het programma stond van elke Vlaamsche partij. Zij heeft hiermee bewezen, dat zij de tee kenen des tijds heeft begrepen. Al dgeenen, die niet op het oog heb ben het uiteenvallen van den Belgischen Staat zijn van meening, dat dit van de zijde der Vlamingen een loyale behan deling verdient. Het was een van de zeld zame gelegenheden waar België juist niet tegenover Vlaanderen kwam te staan. De Vlaamsche leiders schijnen te gen deze verkeerde begrippen ernstig te zullen ingaan. Het feit van den dag is verder een fi nancieel schandaaltje in verband met de beruchte „Gazette du Franc" van Ma dame Hanau. Toen de krach van de „Gazette du Franc" de wereldpers vul de, had het niet veel gescheeld of de Bel gische spaarders waren ook reeds slacht offer geworden van deze energieke vrouw. De „Gazette du Franc" had n.l. de lokalen gehuurd, waar de Brusselsche persclub was gevestigd. Hiermee wou Madame Hanau duidelijk maken in wel ken vorm zij dacht de pers aan haar be langen dienstbaar te maken. Zij dacht België eveneens in haar operatiegebied op te nemen, maar gelukkig voor de Bel gische spaarders is zij tijdig ontmaskerd geworden. Nu heeft zij haar pogingen voortgezet om in België het geld te vin den, dat zij noodig heeft om uit haar ne teligen toestand te komen. Mevrouw Ha nau heeft een concordaat bekomen van haar schuldeischer, na verzekering, dat zij de volle honderd percent van haar schuld, die 87 millioen bedraagt, zou in lossen. Daarvan dient zij over enkele dagen 20 procent te betalen, hetzij 17.400.000 francs. Het actief van de „Ga zette du Franc" is belangrijk volledig in te lossen. Ten einde dit wel te kunnen werden twee financieele vennootschap pen gevormd, o. a, de Banque Europeen- ne pour le commerce et l'Industrie te Antwerpen. De Belgische vennootschap werd opgericht met een kapitaal van 3 millioen Francs, dat spoedig tot 10 mil lioen werd verhoogd, waarvan echter slechts het bij de wet voorziene minimum van 20 procent werd gestort. Plannen bestonden om het kapitaal tot 50 mil lioen op te voeren. Men verzekert dat de bedoeling was de aandeel-en op de Belgische mar ld le plaatsen, dus een be roep te doen op de Belgische spaarders, De twee banken hebben tot dusver slechts écn operatie Verricht., n.l. het concordaat van mevr.. Ilanau gewaar borgd tegenover de schuldeischers. Zij moeten mevr, Hanau uit den nood hel pen door te bezorgen, wiat zij te kort heeft. Dit is het zakelijke van de onder neming. Of zij gunstig of niet gluhstig kan worden geacht voor de eventueele aan deelhouders van de nieuwe banken kun nen wij in het midden laten. W|at bet „schandaal" vormt is het feit dat in den raad van beheer ook een directeur zitting heeft van een groot Anlwerpsch dagblad „Neptune", dat op opvallende wijze de zijde heelt gekozen van mevr.. Hanau, en ook zijn financieele rubriek zeer heeft uitgebreid. Men besluit er uit, dat dit dagblad de belangen van mevr. Hanau in België wil dienen. Deze onthullingen, hebbben in de perswereld groote be roering verwekt en zonder uitzondering komt men op yoor de noodzakelijke scheiding tusschen pers en financiën. De polemiek weljke paar aanleiding hiervan is ontstaan beeft de feiten nog niet op gehelderd. (Madame Hanau staat thans voor de correctioneele rechtbank te Parijs te recht. Zij en haar medebeklaagden ont kennen schuld. Red.) 6. „En wat zal nu het eind zijn", dacht Esther met verwondering, terwijl zij haar vertering betaalde en opstond om weg te gaan „Wie van deze twee vrouwen zal hem krijgen? Met innerlijk vermaak zag zij hoe de plompe dochter door een beroepsdanser werd weggehaald om de tango te dan sen, terwijl haar moeder opgewonden met den Engelschman praatte, nu en dan met haar mollige hand hem op den arm tikkend, terwijl haar zwarte oogen gebrande gaten leken in haar gepoederd gezicht. Toen verliet Esther het restau rant door den hoofdingang van het Ca sino, In haar hotel gekomen, werd zij ge roepen door den bleekneuzigen bureau list, toen ze zijn lessenaar voorb'j ging. „Miss, ik heb een briefje voor u, dat zoo even gekomen is". Ze scheurde het couvert open. Het briefje was er een van twee regels, in klein, slordig handschrift, op zwaar, glim- De vacalure van prediken t'-vonr- ganger der Heirv. Evangelisatievereeni- ginig „Uw Koninkrijk Koine" le Drachten die ongeveer 4 maanden heeft geduurd, werd Zondag weder vervuld dooir !de over komst van ds. H. van der Linde,, bot dui ver Ned. Herv. Predikant te KI ever s.- kerke. In ere miorigengodsdienstoel'ening werd ds. va;n der Linde- tot zijn arbeid ingeleid door ds. L. M. J. S. Herfkens te Delfzijl. Deze sprak maar aanleiding van 1 Gor. 3 vers 9. Des avonds verbond ds. van der Linde zich.aan de vereeniging met een predi katie. over 1 Tim. 1 vers 15. Aam het eind van zijm predikatie bracht de nienj- we voorganger -dank aan ds. Herfkens voior de wijze waarop deze hem- heeft mend papier. „Dr. Sartorius verwacht Zr. Rowe morgen. Woensdag, negen uur, bij zich". Ziezoo, dat was dat. HOOFDSTUK III. Esther had het heelemaal niet mis met te veronderstellen, dat de dokter bij voorkeur meer vorscher dan geneesheer was. Hij had zeer vele patiënten, bijna allen Engelschen of Amerikanen, touris- ten, welvarende menschen, Esther dacht dat hij door meer belangstelling te too- nen en meer man van zaken te zijn, zijn practijk grooter en winstgevender had kunnen maken. Zij vond bij hem het vaststellen van de juiste diagnose en ze wist genoeg om te zien, dat hij in me thode en Vennis niet bij zijn tijd ten achter was. .Zelfs zijn koele teruggetrok kenheid had de verdienste vertrouwen te wekken. Men voelde dat hij een kundig man was, die niet vriendelijk behoefde te wezen. Het was duidelijk te merken, dat zijn practijk niet nummer één bij hem was. Esther was nog geen week bij hem werkzaam of zij had dit al reeds be speurd. Elk vrij oojgenblik wijdde hij aan zijn proefnemingen; dan verwaarloosde hij al het andere, hij wilde dan niet ge stoord worden en meer dan eens kwam het voor, dat de pavtiënten langer dan een kwartier in de Sfombere ontvangka mer moest wachten, terwijl hij het een of ander werk afmaa kte. Het laborato- bevestigd ein richtte hij zich tot hipt bestuur en tot de gemeente. Hij werd -daarna toegesproken door den voorzit ter -d<er vercenigiug, den heer S. LinV debooni, op- wiens verzoek ds. van der Linde door de gemeente toegezongen werd Gez. 215 vers 4. peide malen was de ruime Kapel dicht bezet. De suikerbietencampagne in Zeeuwsch-Vlaanderen, Men meldt uit T erneuzen aan de Maasbode Ten gevolge van den aanhoudenden regenval en den even hardnekkig aan houdenden Westenwind dreigt geheel het uitgestrekte gebied van Zeeuwsch- Vlaanderen ernstige schade te lijden juist op het tijdstip van het jaar, dat mer er de hulp van de elementen ten zeerste noodig heeft. De suikerbieten-campagne, die thans in vollen gang is, zal zoo heet het indien de regen aanhoudt en de wind niet keert dermate in gevaar komen, dat de beide reusachtige fabrieken wegens onvoldoenden aanvoer van bieten stop gezet zullen moeten worden. Fabrikanten en arbeiders aan de eene zijde de boeren-bietenverbouwers aan de andere zijde dregien daardoor schade te lijden waarvan de omvang niet te overzien is. Wij hebben een kijkje genomen in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen en daar ons met moeite een weg banend, geconsta teerd hoe de waterstand daar inderdaad abnormaal hoog is. Bouwland blank, de hoornen tot 30 a 40 c.M. in het water, huizen gedeeltelijk geïnudeerd en het vee in schuilhoeken te hoop gejaagd. Vooral in het zeer lage land van Hulst. Doch ook bij Axel, Philippine en Sluiskil. Bemaling van de *p°Iders bestaat in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen niet en is hier onder normale omstandigheden ook overbodig, ofschoon het kanaal Sas van Gent-Terneuzen hooger ligt dan de pol ders, zoodat dus het land daarin geen afwatering vindt. Thans stuwt de aanhoudende Westen wind het zee- en Scheldewater tot overmaat van ramp het kanaal in. In West Zeeuwsch-Vlaanderen in het bijzonder in het z.g.n, vierde district is het al beter gesteld. Wel draait hier het moderne gemaal van Cadzand volop, doch de toestand blijft ook hier critiek, omdat de toevoerslooten ten gevolge van onvoldoende medewerking van de pol derbesturen veelal te smal en te ondiep zijn om bij een abnormaien regenval als thans, het gemaal te voeden in de mate, waarin het verzengende land dit behoeft. Biervliet en omgeving hebben het al even hard te verduren en ook hier ziet men naar het haantje van den toren of niet eindelijk de wind zal omdraaien. Wij vertoeven nog te kort in het be proefde land om een overzicht te geven van den omvang van de geleden en nog te lijden schade. Intusschen is de heer J. A. van Rompu het R.K, lid van Ged. Staten, eigenaar der N'.V. Suikerfabriek Sas van Gent zro vriendelijk geweest ons gisteravond laat nog een onderhoud toe te staan en ons zijn oordeel te zeggen over den in vloed van den regenval en de mogelijk funeste gevolgen daarvan voor de suiker industrie, en voor de voor een groot deel hiervan levende bevolking. Het aanhoudende water, aldus de heer Van Rompu heeft ons reeds veel schade gedaan in dien zin, dat de bieten ten gevolge van het vochtige weer dit jaar van 1 tot 1 lA pet. minder suikergehalte bevaiten als gewoon. Hierdoor lijden in de eerste plaats de z.g.n. speculatieve fabrieken, die de bieten per K.G. koopen. Maar ook de boeren voor zoover zij de bieten aan de rium, waarmede Esther spoedig ver trouwd geraakte, was boven in het huis, twee trappen op, een langwerpige ka mer, oorsprokelijk voor schildersatelier gebouwd. Door een schuin afloopend dak raam op 't Noorden viel een stroom van helder licht op de lange tafel, bedekt met al de gereedschappen voor wetenschap pelijk onderzoek. Er stonden twee gla zen kasten met flesschen van allerlei vorm en een eenvoudige eikenhouten kast met alle mogelijke instrumenten. Op den vloer een gevlochten mat; twee keu kenstoelen voltooiden het ameublement, maar in een soort alkoof, aan het eene eind van de kamer, waarvoor dikke roode gordijnen hingen, stond een veld bed met een tafel er naast en een latafel. Hier bleef de dokter dikwijls slapen, wanneer hij volgens Jacques, den knecht, tot diep in den nacht gewerkt had. Dan wierp hij zich soms om vijf uur 's mor gens op het harde bed, zoo in zijn boven- kleederen, met als dek een oude solda tendeken, en dan sliep hij een zwaren slaap tot Jacques hem wekte met een kop thee. Van Jacques hoorde Esther heel veel. Niettegenstaande zijn rooverachtig uiter lijk bleek hij vriendelijk en mededeel zaam te zijn, blijkbaar in zijn schik om dat hij nu iemand had om mede te pra ten, daar zijn meester altijd zoo zwijg zaam was. Op den derden dag vertelde hij aan Esther, dat de dokter geen OEERSTE KW. ©VOLLE HAAK LAATSTE KWARTIER NIEUWE MAAN VËNÜS MARS JUPITER SATUBNUS Bovenstaande sterrekaart stelt voor een projectie van den sterrenhemel, zoo als deze in Nederland zich thans op den hierboven aangegeven tijd aan ons oog voordoet. Men dient er daarbij evenwel rekening mede te houden, dat ten op zichte van de richting Noord-Zuid, een omwisseling van Oost en West heeft plaats gevonden; de bedoeling daarvan was, te voorkomen, dat de sterrebeelden in spiegelbeeld, op de kaart zouden ko men, waardoor de oriëntatie moeilijker wordt. Bezwaren heeft deze omwisseling van O. en W. niet, omdat men toch niet den geheelen sterrenhemel gelijktijdig kan overzien. Wanneer men slechts dat ge deelte van den hemel, waarnaar men zijn blikken richt, op de kaart naar zich toe draait zoodat b.v. hij, die het weste lijk deel van den hemel wil bestudeeren, de kaart draait, totdat „WEST" onder aan is en hij beschouwt dan het vier dedeel van de kaart, omsloten tusschen het middelpunt, 't N.W. en 't Z.W. en den horizont, dan is dat een getrouwe en duidelijke afbeelding van den sterren hemel in het Westen. Voor een ander deel des hemels gelden dezelfde regelen. De namen van de sterre beelden zijn rechtop geteekend; de eigennamen van enkele der bekendste sterren komen op dit kaartje het eerste van de nieuwe maand -in cursieve lettersoort getee kend, voor. De gebogen stippellijn, die door den Arend, Zwaan, Ceiplheus, Cassiopeia en Wiagenman loplpit, duidt de ligging van den Melkweg aan; inen noemt deze lij'n den galaclischen equator. De stand van den melkweg ten opzichte van den !bia(- schouwer verandert niet lipt uur en met den loop der seizoenen. De schijngestalten van de maan zijn deze maand: 6 Nov. V.M.; 13 Nov. L.K 20 Nov. N.M.; 28 Nov. E.K. Hij die voortdurend nauwgezet onze kaartjes, en de schijngestalten der maan daarop, heeft gevolgd, zal bemerkt hebben, dat wij de verandering van schijngestalte op onze kaartjes niet precies midden tus schen de boven opgegeven datums doen vallen. Dat schijnt willekeurig, doch heelt zijn goede reden. Immers: het eerste en laatste kwartier stellen wij ons voor te zijn: de halve maan verlicht door de zon. Daaraan moet niet teveel ontbre ken, dan is het niet „echt" meer. Daarom teekenen wij, zoo het feitelijke Laatste Kwarber op 13 Nov. valt, slechts 11, 12, 13, 14 en 15 Nov. de maan als L.K.; wat daar vóór ligt is dan maar (een min of meer onvolledige) volle maan en daar na een (dito) nieuwe maan. Astronomisch juist is dit niet heelefnaal toegegeven; maar: dan zou men voor iederen dag een min- of meer verlicht half bolletje moeten teekenen en dat gaat óók al weer niet. Venus is deze maand onzichtbaar: Mars komt deze maand om 10 uur, later omstreeks 9 uur op; hij staat in de Kreeft. Jupiter is den geheelen nacht zichtbaar; hij is echter deze week om 8 uur nog niet zichtbaar. Op de vol gende kaartjes vindt men hem in 't N.O. in de Tweelingen. Saturnus staat nog steeds in den Schutter; hij gaat evenwel al Om half acht, eind November al om 6 uur zelfs, onder. Van 1316 Nov. zijn er weer vallende sterren aan den hemel, ditmaal de Leo- n i d e n; zij hebben hun radiant of straai- punt in den 'L e e u w. Om 8 uur bevindt de Leeuw zich echter in zijn benedenste culminatie, in het Noorden dus, onder den horizont. andere fabriek te Sas van Gent hebben verkocht, de Coöperatieve, die de boe ren uitbetaalt, naar gelang van het sui kergehalte der bieten. Het is uiteraard moeilijk thans deze zaak in cijfers uit te drukken, doch dat ze van niet te onderschatten beteekenis zal zijn spreekt uit het reeds genoemde verschil in suikergehalte. Lijden dus de boeren en de leverancier aan de Coöperatieve fabriek schade, groot zal ook die zijn, welke de specu latieve fabrieken te boeken hebben. mensch was maar een machine. Werken, werken, dag en nacht, geen gedachte aan comfort, geen afleiding, geen ondeugden. Het was onnatuurlijk dat iemand zoo leefde, En wat kreeg hij voor belooning? „Luister eens, zuster, zeide de kleine man uit het Zuiden ernstig tegen haar, terwijl hij zijn hand op haar arm legde, „als de dokter maar half zoo hard werkte, maar half zoo hard, let op wat ik u zeg, dan kon hij een rijk man zijn, met een paleis, drie of vier auto's, een chauffeur, een huisknecht. Maar omdat hij altijd daar boven bezig is, daarom verdient hij zoo weinig." Esther wist, dat hij het bij het rechte eind had, maar zij begreep beter dan hij de onwereldsche bedoelingen van den man. Jacques had meer te vertellen. De dokter had de domheid, onbegrijpelijk in elk redelijk wezen, om, zoodra hij wat ruimer in zijn geld zat, het zaakje te sluiten en vacantie te nemen, zoodat hij zich den geheelen dag aan zijn onder zoekingen kon wijden. „Zuster begrijpt, dat is geen manier van doen zeide Jacques op droefgees- tigen toon. „De menschen denken, hij niet meer praktizeeren, zij nemen een anderen dokter. Heel dikwijls hij zoo patiënten verloren. Wat een domheid-" „Hij heeft zeker al lang gepraktiseerd om zoo'n goede pratijk te hebben", meende Esther. Immers deze betalen beduidend meer vracht dan onder normale omstandig heden n.l, tengevolge van de geweldige hoeveelheid klei, die aan de bieten kleven blijven. En zelfs de vervoerders, de schip pers maken een slecht jaar. De prijs per last van 80 ct, bedroeg het vorige jaar f 1.10. Tenslotte zitten de fabrieken met de moeilijkheid door het tien dagen latei- aanvangen van de campagne, die nor maal voor Kerstmis afgeloopen moet zijn, doch waarvoor men ook ernstig vreest, „O, ja, voor hem is het lang en ik ge loof, dat hij er nu ruim genoeg van heeft, zooals jullie dat in Engeland noemen. Ik geloof, dat hij morgen zijn heele practijk wel weg zou willen gooien, maar dat kan hij niet. 't Is in het volle seizoen en er zijn zoovele Engelschen hier. Misschien zal hij later, als het zomer is, wat rust nemen." Het déjeuner, dat Esther altijd alleen gebruikte in de eetzaal, was de tijd voor deze confidences. De eetkamer was veel vroolijker dan de salon, want ze lag aan den zonkant. De dokter, die het lunchuur gebruikte om op zijn laboratorium te ar beiden, werd altijd boven met een blad bediend. Het voedsel was uitstekend in de beste Fransche burgerstijl klaarge maakt en opgediend door Jacques, die met behulp van een werkvrouw 's mor gens al het huiswerk deed. Hij was wat in zijn schik als Esther zijn schotels eer bewees. „Wil zuster nog niet wat kalfslappen", kon hij zoo overredend vragen. „Het is heel lekker; ja, ik zocht zelf de cham pignons. De dokter daarboven eet alles wat ik hem voorzet! Het maakt voor hem niets uit of het maar brood met kaas is, maar ik heb tegen hem gezegd: De zuster moet goed gevoed worden." Jaques was het eenige menschelijke element in huis en zijn familariteit had niets beleedigends. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 5