moeilijke wegen
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MÏDDELBURGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 14AUGUSTUS 1930.No. 190
BRIEVEN UIT BERLIJN.
WIENER'S HERBOUW.
LANDBOUW.
(Van on^en correspondent).
Zelfs dr. Marx kan geen recht
krijgen. Het geval van
Cuvelier. Sadistisch ver
worden rechters. Haten
de de republiek en Frankrijk,
Een „Vertrauenskrise der
Justiz"!
Berlijn, 9 Augustus.
Zoo nu en dan merkt men weer eens,
in welk een kwaad gerucht niet bij
het buitenland, maar bij de Duitschers
zelf de inheemsche justitie staat.
Terecht
Uw briefschrijver Roland is niet de
instantie om dit te beoordeelen.
Maar het ziet er toch naar uit, alsof
zij die over een al te partijdige Duitsche
justitie klagen, niet geheel en al ongelijk
hebben. Dat men zulks als buitenstaan
der constateeren kan, is dunkt mij, reeds
een veeg teekeh. Dat de bekende ex-
Rijkskanselier dr. Marx, zelf vroeger
rechter geweest en een goed rechter op
den koop toe, eenige jaren geleden (toenj
hij nog kanselier was openlijk ver
klaard heeft ,,ik wend me, als ik in
het openbaar beleedigd word, niet meer
tot de justitie, omdat ik de ondervin
ding heb, dat ik daar toch geen recht
kan vinden" zooiets zou stellig de
deur dicht doen. Indien het niet toch nog
een te eenzijdigen kijk op de dingen
geeft. De krantenschrijver moet voor
zichtig zijn, waar tienduizenden paar
oogen zijn producten onder de loupe
plegen te nemen en waar hij, dit vooral,
nu eenmaal weet, dat vele andere le
zers de gewoonte hebben, alles voor
juist te aanvaarden, wat in de krant ge
staan heeft,
Neen ik mag zelfs met de getuigenis
van een Duitschen Rijkskanselier en
rechter als rugdekking niet neerschrij
ven, dat men in Duitschiand geen recht
kan vinden. Maar ik mag dingen con
stateeren, die sinds 1919 dat zijn dus
thans elf jaren, en een voldoend lange
periode om een niet oppervlakkig oor
deel te distilleeren onomstootelijk
vast zijn komen te staan. En ik doe dat
naar aanleiding van twee gebeurtenissen
van den allerlaatslen tijd.
De eene is de behandeling in hooger
beroep van een klacht, dcor een Duit-
scher tegen een Franschman ingediend,
de „zaak-Cuvelier", die zich in Zuid-
Duitschland afgespeeld heeft. Men kent
waarschijnlijk de bijzonderheden. Fran-
sche zwemmers komen in Duitschland
uit en gaan na afloop met Duitsche meis
jes ,,een straatje om", Duitsche radicale
nationalisten winden zich daarover op,
schelden, trachten de meisjes uit dit
„slechte gezelschap" weg te krijgen. Een
outsider krijgt een, overigens ongevaar-
lijken, steek met een mes. De Duitsche
rowdy's beschuldigen een der Fransche
zwemmers, Cuvelier en deze wordt
door den Duitschen rechter zonder een
schijn van bewijs tot 4 maanden gevan
genisstraf veroordeeld. De Franschman,
een openhartige jongeman, die in het
minst niet haatdragend is en dat zelfs na
het tweede vonnis niet zal blijken, gaat
in hooger beroep, omdat hij zich vol
komen onschuldig voelt. De hoogere in
stantie vindt wederom geen schijn van
bewijs en bevestigt het vonnis, ofschoon
het O. M. ditmaal slechts een geringe
geldboete gevraagd had. Maar bij de be
handeling blijken nog de wonderlijkste
dingen. Een schrijver, bij de Duitsche
rechtbank aangesteld, speelt den ver
klikker tusschen zitting en rowdy's op
den gang, wordt ontdekt en uit de zaal
gezet. Het „opperhoofd" der radicale
„nationale socialisten" blijkt door ver
schillende officieele instanties van den
gang van het proces op de hoogte gehou
den te zijn. En het is verdacht genoeg
36
DOOP
H.AMTOhSEM.
Aan het graf stonden Dick en Joyce,
l'10* ,T ie^en bloemen, die hij zoo
Altgea t -5ad' een krans had gevlochten,
j 01 ers' t°t den laatsten toe, al
de oude vrouwtjes, leunend op haar stok
alle buren mannen zoowel als vrouwen
kwamen den heuvel af in hun werlc
kleeren, om hem de laatste eer te be
wijzen. En toen de laatste schop aarde
op de kist gevallen was, keerden ze terurs
tot hun werk en lieten hem alleen achter
Dick en zijn zuster bleven bij het graf
staan, totdat de anderen vertrokken wal-
ren. Tot op dat o ogenblik had Joyce
geen traan gelaten. Het scheen, dat' ze
het zich niet kon voorstellen,, dat Frank
was heengegaan en dat ze hem nooit
meer terug zou zien. Maar toen de .aarde
dof op de kist neerplofte en de 'blóef-
men van den krans kneusde, sidderde
ze, alsof haar eigen hart geraakt w|a-s'.
Al de smartelijke gevoelens, die ze in
haar ziel had trachten te smoren van
het eerste oogenblik af, dat ze hem gep
rien had, tot op dat allerlaatste -schalij-
dat onder zulke omstandigheden een
jury tot een veroordeeling komt.
Een uur na dit tweede, hoogst won
derlijke vonnis begint in Duitschland
en bij Duitsch-Fransche conflicten, ook
in Frankrijk onvermijdelijk de hooge
politiek zich opnieuw met de „zaak Cu
velier" te bemoeien. En ofschoon de
Fransche correct genoeg is om niet aan
een officieele interventie te denken,
wordt zij toch in de zaak gemengd, om
dat de organisatie der Fransche sport
clubs er over vergaderen wil, of nu tot
nader order Fransch-Duitsche sportont-
moetingen zullen uitblijven. De Fran-
schen hebben, en dat was van goede
sportslui niet anders te verwachten, het
besluit genomen, toch weer in deze
maand naar zwemwedstrijden in Neu
renberg te gaan, en verstandige krin
gen in Duitschland, die de groote meer
derheid van het Duitsche volk uitmaken,
verheugen zich natuurlijk over dit be
sluit.
Slechts de radicale politici in beide
landen en.... de Duitsche justitie zijn
door dit besluit in het verdiende licht
gesteld. Wij sportmenschen aldus ver
klaarden de Franschen hebben met
dat vonnis, juist of onjuist, rechtvaardig
of onverdiend, niets te maken. Wij heb
ben uiterst vriendschappelijke betrek
kingen met onze Duitsche sportcollega's
en die laten we door politiek en justi
tie niet bederven,
Het is een verfrisschend stortbad! Een
wonder ook, als watersportlui er mee
gemoeid zijn.
De politici, met wie ik mij in deze
brieven (gelukkig niet te bemoeien heb,
mogen er het hunne van denken. Ver
standiger zullen ze er waarschijnlijk niet
door worden.
De justitie echter mag gerust weer
even achter het beeld van Vrouwe Jus-
titia, wier blinddoek in Duitschland be
denkelijk scheef is komen te zitten, weg
schuilen. Want haar vonnis in de zaak
Cuvelier is tweemaal opvallend partij
dig geweest en is zeker niet minder af-
stootend dan soortgelijke „vonnissen",
die in de jaren der vreemde bezetting al
te vaak door Fransche militaire rech
ters geveld zijn in het Rijnland en in
het Ruhrgebied
De pot, die den ketel een verwijt
maakt
Stellig. Al kan er in Frankrijks voor
deel vastgesteld worden, dat veel van de
partijdige vonnissen, die op Fransch
conto komen, zijn uitgesproken door mi
litaire rechters, die onder deze omstan
digheden wat al te zeer onder den in
vloed van klasse-mentaliteit en als juri
dische halve leeken hun ondankbare
werk deden.
In Duitschland leven wonderlijke,
reactionnaire, achterlijke, niet met hun
tijd meegekomen, in sommige gevallen
bijna sadistisch-verworden rechters, die
de reputatie van „opgemelde Justitia" al
heel wat kwaad gedaan hebben. Daar
woont zulk een type in Lübben, niet ver
van Berlijn, in het beroemde Spreewald.
Meneer en mevrouw hebben een acht
tienjarig dienstmeisje uit de buurt. Kind
met eerlijk gezicht, eerlijken oogopslag,
brave oppassende ouders. Zoo was het
nog verleden week. Zoo is het hoogst
waarschijnlijk heden. Met die beperking,
dat het dienstmeisje niet meer onder de
levenden is.
De zaak zit zoo
Mevrouw merkt de vorige week, dat
een bankje van honderd mark zoek is.
Zij vertelt het aan meneer, die rechter is
En die weet niets beters te doen dan het
dienstmeisje te verdenken alweer
zonder een spoor van bewijs en het
arme kind te laten arresteeren. Maar
hoe Hij geeft haar een paar agenten
mee, die opdracht hebben, het kind met
een grooten omweg door de meest be
volkte straten van het stadje te voeren
v/aar bovendien nog marktdag is. Vol
gens de middeleeuwsche methode, toen
misdadigers op een kar rondgereden
werden of in een ijzeren kooi of aan den
schandpaal werden tentoongesteld.
Natuurlijk kan men het kind niets be
wijzen en men laat het meisje weer in
vrijheid. Maar in zulke jaren is het eer
gevoel vaak in hooge mate overontwik-
keld. Het arme schaap schrijft een af
scheidsbrief aan haar moeder, dat ze
zulk een schande, door de politie langs
alle bekenden gevoerd te zijn, niet over
leven kan, werpt zich onder den trein
en is oogenblikkelijk morsdood.
Niet alleen de bevolking van Lübben
is in opwinding. Opnieuw richt zich de
volkswoede tegen de justitie, die hier
door zulke wonderlijke exemplaren ver
tegenwoordigd wordt.
Sinds jaren wordt hier te lande van
een „Vetrauenskrise der Justiz" gespro
ken en geschreven. Dat zou niet gebeurd
zijn, als er niet overvloed van materiaal
aanwezig ware, dat bewijst, dat onder
de Duitsche rechters en ambtenaren van
het Openbaar Ministerie al te veel kaf
onder het koren schuilt.
Men vraagt zich af, hoe dit mogelijk is
Het is een overblijfsel van den „ouden
tijd" en een gevolg van den „nieuwen"
Een groot deel van de Duitsche rech
ters behoort tot die klassen in Duitsch
land, die der republiek een onsterfelij-
ken haat gezworen hebben en die hun
kinderen, die voor de rechterlijke macht
bestemd zijn, in dezen geest opvoeden.
Al te veel Duitsche universiteiten helpen
met alle macht mede, om zulke plannen
tot een goed einde te brengen. De rech
ter voor zoover hij niet of werkelijk
neutraal en onpartijdig, dan wel tevens
(of uitsluitend) republikeinsch of zelfs
socialistisch georiënteerd is voelt zich,
bewust of onbewust, medestrijder in de
machtige worsteling van het vooruitstre
vende deel van het Duitsche volk met
de andere groepen, die terug willen naar
monarchie en klassenstaat. Daarbij hoort,
dat hij antisemiet is en in Frankrijk den
„erfvijand" ziet, hyper-nationalistisch
denkt en voelt, en eiken „Auslander" (en
hier heb ik helaas ook bitter persoonlijke
ervaringen moeten opdoen) bij voorbaat
met andere oogen aanziet dan den „treu-
deutschen" man, dien hij voor zich
krijgt.
We hebben dezen misstand vast t
stellen, ook al gaat zij ons ten slotte niet
al te veel aan. Maar in deze schetsen
van het leven onzer oostelijke buren
hoort het beeld van een justitie, die niet
meer beantwoordt aan de zeer hooge
eischen, welke men in andere beschaafde
Europeesche landen gewoon is te stellen
aan rechters, die onder de geblinddoekte
Justitia zitten,
De strijd tegen partijdige rechtspraak
in Duitschland in de Duitsche openbaar
heid is vinnig, en niet van vandaag oi:
gisteren. Die strijd beperkt zich niet tot
subalterne rechters, die wellicht onder
den invloed staan van de bedompte at
mosfeer van kleine gemeenten, maar
maakt niet halt zelfs voor het „Reichs-
gericht" in Leipzig, dat eens de reputat'e
had van een der meest voortreffelijke
rechtbanken ter wereld.
Is dat alles een gevolg van abnormale
tijdsomstandigheden
Zeer zeker.
Want voor den oorlog waren klachten
over frappant-partijdige vonnissen uit
zonderingen, terwijl ze nu helaas rege
zijn.
Het wantrouwen van het Duitsche volk
in de eigen justitie past bij de veront
waardiging over ambtelijke corruptie en
over politieke partijen, die het eigen be
lang hooger stellen dan het heil van den
staat.
Onze vlijtige, dappere en veelbeproef
de Duitsche huren maken moeilijke jaren
door
Wie onzer zonder zonde is, werpe den
eersten steen., „v.
ROLAND
dingjs,moment toe, 'kwamen 'boven met
onweer.sLaanbia-ay gewald. 'Zij 'kon, er n-iet
langer teigen op. Bevend, met de handen
slap langs het lichaam hangend, stond
ze, te snikken of haar ha,rt breken zou,
terwijl haar lippen vergeeI'sche pogin
gen deden om zijn naam te stamelen. Ze
was zich nauwelijks 'bewust van haar
eigen 'bestaan, nog minder van ha,ar
omgeving Ze bemerkte niet, dat allen
het kerkhof verlaten hadden 'behalve Dick
en zijzelf. Ze voelde niet, dat Dick '.zijn
arm oim haar heen geslagen had en
haar ondersteunde. Ze wist niet anders
dan dat Frank dood was... dóód.... dóód,
Dick stond te, trillen als een 'blad, toen
hij bemerkte, hoe diep en vreeslelijk
haar verdriet was. Het verschrikkelijke
van het geval lag voor hem niet zoozeer
hierin, dat Turnibull gestorven was, als
wel hierin, dat Joyce alleen achterbleef...
Joyce, wier liopeloöze liefde haar bijna
in zijn armen deed bezwijmen. Hopeloos:
Nog nimmer te voren had hij de af
schuwelijke be'Leekenis van dat woord
zoo diep doorvoeld. Hij had durven den!
ken, dat de liefde tusschen hem en
Audrey hopeloos was. Hóe dwaas. Nu
leerde hij een liefde kennen, die niet
dood was, die nooit sterven 'kon... een
liefde die, uiteengereten, door zou 'blij
ven bestaan, jaren lang 'in volslagen ho
peloosheid. In de liefde is alleen de
dood iets onherstelbaars.
Uit den aard der zaak zal er bij velen
een gerechtvaardigde nieuwsgierighe d
bestaan naar den vorm, waarin de maga
zijnen van Wiener Co. uit hun asch
zullen herrijzen. Hierboven een teeke-
ning van den voorgevel, zooals deze in
de Langedelft, naast de fa. Kaan, komt.
Wij ontvingen er nog de volgende toe
lichting op
De architect heeft oorspronkelijk een
ontwerp voor dit gebouw gemaakt, waar
bij de gootlijst lager, 't dak hooger en van
pittige dakkapellen voorzien was. Op
die wijze zou een levendiger silhouet
werking bereikt zijn. In verband met
de te verwachten hoogte der belendin
gen, heeft hij echter het ontwerp zoo
danig gewijzigd, dat de gootlijst thans zoo
hoog is geprojecteerd, dat het gebouw in
de toekomst niet door z'n belendingen
zal worden gedrukt. Bij de vormgeving
stond de ontwerper voor de groote
Nederlandsch vee naar België,
De invoer van herkauwers is na,ar
de Brusselsche correspondent dei'
Maasbode meldt vanaf heden weer toe-
gelalen langs het ,grenska.ntoor va,n Sant-
vliet. Daarentegen is de invoer van her
kauwers tot nader bevel verboden la,n,g|
de igrens'kantoren Esschen station e'it
dorp.
XXI.
I onden in Augustus. Snikheet,, stoffig
en benauwd. Dick ondervond het dag! aan
dag, een heele week lang. Om tien uur
'smprgens begon hij en keerde met den
trein van zes uur naar huis terug. Iedere
dag leek hem een nachtmerrie, waarin
heeren in jaquet met beleefde manie)
ren op een belletje d ruikt en en iemand
verzochten hem uit. te laten, na hei ra
verzekerd te hebben, dat het hun ten
zeerste speet, maar dat hij te oud of'te
jong, of te hoog Ontwikkeld of te dit
of te dat was voor hun kantoor. Toch)
hield Dick vol uit dezelfde vasthoudend
heid of koppigheid, ihoe men Wet noemen
wil, die hem gedurende elf maanden aan
het schrijven had gehouden. Hij volgde
een vast systeem. Hij zocht uit de acty-
vertenties een lijsljje van kantoren^ die
dicht bij elkaar gelegen waren, om zoo
dra de deur van het eene. achter hjetaii
gesloten was, naar het volgende te gaan.
Hij ging naar bankinstellingen, assuran
tiekantoren, groothandelaars in veiliigj-
heidsscheermessen en schoenveters maga
zijnen van speelgoed, kleenein of glas- en
aarde werk', in één woord n aar alle mo
gelijke en onmogelijke zaken.
Maanden geleden had hij tegen Joyce
verklaard, dat hij naar werlc verlangd-a
en zijn plaats wilde zoeken in den strijd
om het bestaan. Nu was hij er Irneeijbte|zig
en hij kwam lot de ontdekking,) dat (hij
voor dien strijd minder goed tegerusii
was, dan de eerste de beste loopjongen
Zijn universitaire opleiding, waarop hij
(zich een paar maal beroepen had, loen
men hem vroeg, wat hij tot nogloe (gek
daan had, gaf slechts aanleiding lol glimV
lach(jes en afwerende bewegingen. Hij
had toen dat woord maar uit zijn woon
de nschat geschrapt.
Hij was tot de conclusie -gekomen,
dat hij veel beter zegge,n kon: niets".
Het resultaat was toe h hetzelfde en het
kostte- minder tijd om het te zeggen. De
overtuiging drong zich aan hem op,
dat -een jongste bediende, die; twaalf gul
den in de week een genie moes-t we
zen,, en dat een gestudeerd man niet
veel meer dan een ezel was, die niets
kon en nergens verstand van had
en in igieen geval bruikbaar was.
Hij had vijf pond geleend van Joyce-,
van haar huishoudgeld,, en die waren
geweldig aan het slinken. Die reis na,ar
Londen en terug 'kostte h-ern per dag
vijf shilling en daar kwam dan 'bij het
geld VQ.or 'b-u-si of tram,, ^voio-r een stuitje
eten en wat tabak', waaraan hij nog meier
'belhoefte gevoelde dan aan el-en
Soms stond hij op de harde stoejj-
stecnen van een kantoor, waar men heini'
zoo juist de deur had gewezen, met op
eengeklemde tanden, razend tegen paj-
tro-on-s-, die er zich geen steek! van aan!
trokken, die nauwelijks 'begrepen, dat hij
broodgebrek leed. Wp-edend, -omdat al
les scheen samen te spannen, om hem
moeilijkheid een, men mag gerust zeggen
„klein warenhuis",, dat een modern
gegeven is, te doen passen in de sfeer
en in de verhoudingen van de Lange
Delft. Het gebouw diende dus eenerzijds
te zijn een winkelgebouw, dat aan de
tegenwoordig te stellen eischen zoo
wel door inrichting als uiterlijk zou
voldoen; dat wil dus zeggen, een mo
dern gebouw, anderzijds aan de eischen
welke ten aanzien van het passen in ds
omgeving, in een provinciestad, rijk aan
architectuurmonumenten, gesteld moeten
worden.
Hij heeft zich als taak gesteld, niet
tegenstaande hij de toepassing van mo
derne vormen en materialen geboden
acht, dezen zoo te kiezen, dat, na de
voltooiing, blijken moge, dat aan boven
bedoelde eischen het volle recht is ge
geven.
Accijnsvrije suiker voor bijenhouders.
Evenals vorige jaren heeft de Regeei-
rin,g wederom aan de vereienigoig tot Be
vordering) der Bijenteelt iin Nederland loe|-
sleraming verleend, aain leden en niel-
leden der vereeniging accijnsvrije suiker
te verstrekken en wel tot een maxi
mum van 71/2 K.G. per te overwinLeron
'bijenvolk. Bij wijze van proef heeft de
regeering ook toegestaan, zulks -o-p aan
dringen van den Rijksbijen te|el tconselen t
iedere betrekking onmogelijk te maken
Op andere oogenMaikkem was' hij be
angst. Hij' was een werklo-oizeq di-e langs
de straat naar werk loopt te vraganj,
met schijnbaar even weinig kans om
het te krijgen, als die groote massa van
werklo-ozen, di-e in lompen gekleed de
monstraties hielden op het Trafalgar
Siqaare. Ze schenen hem toe slechts
enkele schreden lager le slaan op den
maalschappelijk'en ladder dan hij zelf.
Londen was wreed en ongevoelig. Wie
lette er op als, ©en man,! die nuttig (en
werkzaam burger zou kunnen wezen, ver
treden en vertrapt werd.
Maar ten laatste scheen er een k'rui-
melljje van de tafel voor hem te 'val'lien
Llij; kwam in een ouderwelsch assuran
tiekantoor terecht in de Lombardstraat
waar men tijdelijke hulp te kort kwam.
Het was vacantietijd en bovendien waren
twee bedienden ziek. Zijn goede uiterlijk
bezorgden hem het baantje. Hij zag er
uit als een heer -en zoo werd liij jnaj Deel
wat besprekingen ©n formaliteiten aan
het copieeren van 'brieven -gfe'zel en het
plakken van postzegels -o-p brieven van
des morgens negen tol 's middags zes
uur,, met een uur vrij o-m te gaan '-lun
chen. Als salaris voor dil belangrijk©
werk' ontving hij- de kapita,le som van
één pond per week.
Wordt vervolgd.