amice-
VIRGINIA
ik heb er aan moe'
ten gelooven! Je kunt
dien prachtsmaak en
kwaliteit van Chief
Whip nu eenmaal
niet weerstaan
De Beste voor Uw Gem
LONDON
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 12 JULI 193 0. No. 162.
BELGIE NA HONDERD JAREN.
ARDATh
ZEELAND
EEN EXCURSIE VAN NEDERLAND-
SCHE JOURNALISTEN.
Door het land van feesten, licht en
tentoonstellingen.
(Eigen correspondentie),
I.
Onder Koning Willem I hebben de kei
zers, koningen en ministers, die toen aan
de touwtjes van Europa trokken, bepaald,
dat Noord-Nederland en België voortaan
één rijk zouden vormen.
Zij deden dat uit staatkundige en
krijgskundige overwegingen: er moest
een groot rijk ten Noorden van Frank
rijk komen, opdat er een waarborg tegen
mogelijke nieuwe Fransche Napoleonti
sche oorlogsneigingen zou zijn.
Maar ziet: dat gaat zoo maar niet.
Men kan wel kaartjes in stukken knip
pen en weer aaneenlijmen, zooveel men
wil, maar wanneer de innerlijke saam
hoorigheidsgevoelens aanvankelijk niet
aanwezig zijn en wanneer het gevoerde
regeeringsbeleid er niet in alle opzich
ten op gericht is, zulk een omschakeling
van de geestelijke instelling te bevor
deren, dan kan het zeer wel mis loo
pen. En zoo liep het mis. Het Noord-Ne-
derlandsche geschiedenisboekje spreekt
dan, zooals nu eenmaal te doen gebrui
kelijk is, van den Belgischen „opstand'
en het Belgische geschiedenisboekje even
natuurlijk van den „vrijheidsoorlog"
evenzoo als onze 80-jarige oorlog in de
Spaansche geschiedenisboekjes als de
„opstand der Spaansche Nederlanden"
vermeld wordt. Het is allemaal even be
grijpelijk enhet kan geen kwaad
meer, zoolang men het volkomen emotie
loos als „geschiedenis" beschouwt. Wel
ke Nederlander zou er nu nog aan dén
ken, een Spanjaard boos aan te zien
vanwege den 80-jarigen oorlog?
Welnu: de weMÉge nog levende Ne
derlanders die nu nonderd jaren zijn, la
gen nog in de windselen ten tijde van den
10-daagschen veldtocht; de persoonlijke
gevoelens zijn in deze zaak dus beider
zijds volkomen verdwenen en wie zou
dus nu nog den euvelen moed hebben
België's eeuwfeest met leede oogen aan
te zien? Neen dan heeft burgemeester
Van Cauwelaert gelijk, sprekende op het
galadiner te Antwerpen tot de Neder-
landsche journalisten: „men moet bij de
herdenking van België's eeuwfeest niet
in de archieven duiken en de oude grie
ven van 1830 tegen elkaar weer ophalen
en ten toon stellen, doch veeleer moeten
gij en wij ons afvragen, wat België in
die honderd jaar tot stand gebracht heeft
en als het daarop recht kan doen gel
den dan moeten we voor dat in een
eeuw tot stand gebrachte waardeering
hebben."
Dit lijkt ons ook het eenig juiste stand
punt in deze en de Nederlandsche, met
name in Antwerpen, verhoudingsgewijs
heel groote inzendingen op de Belgische
eeuwfeesttentoonstellingen bewijzen, dat
ook Nederland er zoo over denkt. Im
mers, dat is de nieuwe geest die door
Europa waait: vrede, vriendschap, ver
zoening en onderlinge waardeering? En
nu weten we heel wel, dat alles nog niet
precies geregeld is tusschen ons en onze
zuiderburen, maar dat komt op eenigerlei
wijze stellig ook wel terecht, terwijl de
vriendschapsbanden die in dit Belgische
feestjaar gelegd worden tusschen Noord
en Zuid, er vermoedelijk ook het hunne
toe zullen bijdragen om, met volkomen
behoud van eigen inzicht en eigen vast
houden aan wat als recht en rechtvaar
dig gevoeld wordt, te geraken tot beter
begrip aan beide kanten en tot waardee
ring voor anderer oprechte inzichten.
Waaruit het welslagen geboren kan en-
moet worden.
Voor hare drie eeuwfeesttentoonstel
lingen maakt België uiteraard reklame:
wie ondernemingen van zoo geweldigen
omvang op touw zet als Antwerpen en
Luik, die moet ook alles doen wat maar
mogelijk is, om te slagen. Tot de midde
len welke dat welslagen kunnen en zul
len bevorderen, behoort de medewerking
Van de d^bladpers en nadat al enkele
landen ons waren voorgegaan, hebben op
uitnoodiging van de Belgische regeering
een 15-tal vertegenwoordigers van Ne
derlandsche dagbladen dezer dagen een
excursie door het honderdjarige België
gemaakt. Zij zijn daarvan opgetogen te-
rugge eerd en hebben na afloop van gan-
scher harte verklaard: wij zijn in België
op onover refhaar hartelijke wijze ont
vangen, men heeft ons goed gedaan en
verzorgd op een wqze, die de inses
de erwt tevreden Zcm hebben doen zijn,
kortom, men heeft ons op allerlei wijze
doen bjijken, dat het bezoek van de Ne
derlandsche persbroeders hartelijk od
hoogen prijs gesteld werd. v
De Belgische regeering, de Nationale
Spoorwegen en haren inspecteur tevens
onzen charmanten mentor, de heer E. Pi-
ton, de uitvoerende tentoonstellingsko-
miteiten en allen anderen autoriteiten,
die het hunne tot 't zoo bijzonder wel
slagen van deze excursie bijdroegen, past
het hier een woord van oprechten dank
te brengen.
Men zal niet van ons verlangen, dat
wij met naam en toenaam verslag zullen
uitbrengen van de onderscheidene co
pieuze maaltijden, ons gracieuselijk geof
freerd, noch van de autoriteiten welke
daarbij aanzaten en de vooraanstaande
mannen, die er het woord voerden. Ge
noeg zij, dat den eersten avond een
stijlvolle galamaaltijd in de imposante
ontvangstzaal van Antwerpens Raadhuis
plaats vond, waarbij de uitstekende ora
tor burgemeester Van Cauwelaert een
zeer toegejuichte redevoering hield; dat
den tweeden dag in Brussel de Ned.
zaakgelastigde a. i„ Ridder Huyssen van
Kattendijke, een gezellig dejeuner aan de
landgenooten offreerde, dat dien avond
in Hotel Métropole een banket werd aan
geboden door de Belgische collegae,
waarbij o.m. baron Lippens, minister van
vervoer, aanzat en een sympathieke rede
uitsprak, terwijl den volgenden dag in
Luik aan het diner, door het tentoonstel-
lingsbestuur aangeboden en voorgezeten
door een der schepenen van de stad, ook
zeer welwillende woorden zijn gespro
ken.
In de perioden welke daartusschen la
gen is ook wel eens een woordje ge
sproken aan een goeden maaltijd maar
dat was dan toch als regel van meer
onderlingen aard.
Den eersten dag kwam men tot Ant
werpen, met als verblijfplaats het nieu
we Century-hotel. Mag ik ook hem, die
daar niet loigeeren mocht, ten zeerste
aanraden een verfrissching te gaan ne
men in het restaurant, dat zich op de
13e verdieping van dit torenhuis be
vindt? Hij zal er zeker voor beloond
worden door een kostelijk ruim en wijd
uitzicht over de huizenzee van deze groo
te havenstad. (In Brussel is er een der
gelijk restaurant boven het Residence
Palace, waar het uitzicht evenzeer de
moeite loont).
De avond van dien eersten dag wijd
den de collegae, welke oud-België nog
niet kenden, aan een bezoek aan dat
prachtige oude stadje, de neerslag van
haast alle mooie oud-Belgische architec
tuur, waarvan 't is haast ongelooflijk
een Amerikaansche courant schreef,
dat men „de tentoonstelling wel heel
mooi vond, maar dat men niet kon be
grijpen, dat men dat oude rommelige
stadswijkje bij den ingang nu maar niet
meteen opgeruimd had"!
Den tweeden dag is des morgens een
zeer instructief bezoek aan Antwerpens
haven gebracht, welke in z'n heele uit
gestrektheid doorvaren werd: vele mooie
schepen lagen er lossende en ladende,
maar door het dokkenstelsel en het ont
breken van de groote scheepswerven
midden in de haven doet Antwerpen niet
zoo levendig aan als onze groote havens,
oppervlakkig gezien natuurlijk. De klei
ne 200 lijnen die er op varen, zeggen
overigens genoeg voor de belangrijkheid
van deze geheel door de gemeente geëx
ploiteerde havenbedrijven.
Dien middag vond onder de hoogst des
kundige leiding van prof. Mounts Sabbe
en den heer Charles van Nyen een be
zoek aan de Vlaamsche Kunstafdeeling
plaats, daarna nog aan het Nederlandsche
en andere gebouwen.
Maar het mooiste en nog niet geziene
vond ik toch wel de verlichting met name
van de stad, het stadspark en 't stadhuis
met de gildehuizen. Dat is sprookjesach
tig mooi; Zeeuwen: gaat dat zien! De
verlichting is aan des Zaterdags, Zon
dags en Donderdags,
S
CHIEF WHIP
(Ingez. Med.)
gr*
GEMEENTERAAD VAN
O. EN W. SOUBURG.
Gister vergaderde de raad.
Voorzitter de burgemeester Jhr. H.
A. van Doorn.
Afwezig: de heer Jobse.
Ingekomen stukken en
mededeelingen.
Een schrijven van de Ned. Spoorwegen
dat de kwestie Souburg1 als halte laats
voor den benzinetrein in behandeling is
genomen.
Medegedeeld wordt, dat de rvedrating
van het Marnixplein aan de N. zijde
is uitgtesteld met het oog op de oestr a ting
van de Vrijburgstraat. De Tij,gok men
steenen kunnen daar worden genruikl
Jaarverslagen.
Nieuw gemeentehuis'
Bij d at van den toestand der gemeente
zegt de heer JANSSEN, dat 't hem ge
noegen doet, dat dit verslag aan duide
lijkheid niets te wenschen laat. Zoo is
't nog nooit geweest. Spr he art in dit
verslag gelezen dat het geimieentehi.'A niet
meer aan eenig' te stellen eieh voldoet
In 1922 mbet reeds1 het initiatief zijn ge
nomen te komen tot een nieu|w', in 1926
is 't nog' eens te berde gebracht. Wiordï
't nu niet meer dan tijd, dat B. en WIJ.
opdracht krijgen eens te zien opi welke
wijze een beter gemeen tehuis tot stand
kan kouten. Spr. zou willen, dat de raad
een crediet voor onderzoek verleende.
Spr. behandelde den toestand der fröbel-
schoob Ook daar is de toestand erger
lijk. Aan de Kanaalstraat is' toch grond
gekocht.
De VOORZITTER zegt, dat 't in het
gemeentehuis inderdaad een w'anhopige
toestand is. Er zal in. de toekomst iets
moeten gebeuren. Spr. hoopt niet in al te
verre toekomst.
De heer DE PRIESTER betoogt, dat
B. en \V. de zaak rijpelijk' besproken: heb
ben; zij hebben dit in het jaarverslag'
nieergelegd. 't Is niet voldoende dit tel
kens weer te constateeren. Er moet iets
gedaan worden. Opknappen van het be
staande gemeentehuis zou weggegooid
geld zijn. Er dienen eindelijk eens plan
nen gemaakt voor een nieuw gemeente-
uliis. Ook mei het oog op de snelle uit
breiding idjer gemeente.
Er is veel werk op de secretarie dat
stagneert door den toestand van het ge
meentehuis. Laat de raad dus de con
sequenties aanvaarden, en een crediet
toestaan voor een plan. Ook met de frö
belschool is dit het geval. Er is terrein
voor beschikbaar.
De heer GYSOUW| zegt dat na het 'toe-
zoek van den Commissaris' der Koningin
in princiepe besloten is tot een nieuw
gemeentehuis, 't Is echter Steeds afge
stuit op de kosten. De financieel© toe
stand is nog' niet veel heler. Als spr. eens
aan andere gtemeenlen denkt, dan gaat
't nog al.
Wat de fröbelschool aangaat, 't is af-,
gestuit op de bijdrage aan Rehoboth.
Wellicht is in die richting nog een op
lossing' te vinden.
De VOORZITTER zegt, dat w!at het ge
meentehuis betreft, daar wtel een leening
voor te sluiten is op Langen duur. Het na
geslacht profiteert er ook Van.
De heer GOEDBLOEDj gaat accoord
met het betoog van den heer Janssen.
De heer SUURMONDi vraagt zich af of
men Voorstellen kan doen n. ,a. v.. pun
ten in het jaarverslag1. In 1922 heeft de
raad in principe al besïfcileii tot verbe
tering of vernieuwing'. Ornl er n u een
voorstel van te maken :iis> een punt
vreemd aan de orde van den dag, vindt
spr.
De heer MELIS zegt, dat mén op den
duur met het gemeentehuis niet verder
kan. Ook met de fröbelschool is dit liet
geval, 't Is echter de vraag óf we met
de nieuwe regeling van de fin. verhou
ding veel vooruit zijn gekomen.
De heer DE PRIESTER vindt de
kwestie van 'n nieuw gemeentehuis zeer
zeker niet vreemd aan. de orde van den
dag. Men moet de gevolgen uit het ge
meenteverslag aanvaarden. B. en Wi. kan
toch de gelegenheid gegeven, w'orden de
zaak rustig te 'bekijken, en de diverse
mogelijkheden te overwegen. Met alleên ér
over praten komen, we niets verder.
Wat betreft Rehoboth geschikt te ma
ken voor de fröbelschool: spr. betoogt
dat dit er nooit geschikt voor te kna
ken is.
Spr. zou willen, dat B. en Wl. den raad
achter zich voelen als zij' onderzoeken op
welke wijze de gemeentehuiskwestie na
der te behandelen is. Het jaarverslag
wordt met alg'emeene stemmen goedge
keurd.
De VOORZITTER zegt, dat 't hem
het beste lijkt, dat B .en W|. n'. a. V. heli
gesprokene in een volgende vergadering
eens met een en ander omtrent de ge
meentehuiskwestie komen.
Aldus besloten.
Bij het jaarverslag van de commissie
van toezicht op het 1. o. zegt de heer
CYSOUW, dat er niels in voorkomt over
de vroegere klacht van weinig bergruimte
in de Mamixschool. Nog steeds' is; er geen
verbetering', sinds de in 1928 geuite
klachten.
De heer JANSSEN zegt dat het jaar
slag ook melding maakt van geneeskun
dig toezicht. Zien de schoolbesturen daar
van nu ineens de wenschelijkheid in?
Laten B. en W. dat eens nader onder
zoeken.
De heer DE PRIESTER betoogt, dat de
Mamixschool met verzoeken moet komen
als er te weinig bergruimte is.
Aan de schoolbesturen is destijds ge
vraagd om medewerking aan geneeskun
dig toezicht. Er is toen ontkennend geant
woord. 't Lijkt spr. goed n.a.v. he$
verslag de kWelstie weer eenls aahhjanr
ginig te maken.
De heer MELIS betoogt dat de school
besturen 't eerst moeten vragen wat
ze wenschen of noodig achten. En niet
de commissie van toezicht dat aan den
raad moet kenbaar maken.
De heer DE PRIESTER meent dat vol
gens -de wet .gehandeld is'. In ieder geval
(dient uit het rapport de consequen-
tie gehaald^ dat de kwestie van medisch
schooltoezicht opnieuw moet worden aan
gepakt.
Het verslag alsmede, overige verslagen
worden m. a. st. goedgekeurd.
Waterleidingbedrijf-
Aangeboden wordt de. verordening opi
het waterleidingbedrijf.
Z. h. st. goedgekeurd.
Aansluiting gem. gebouwen
ender Waterleidingbedrijf.
Voorgesteld wordt het gemeentehuis',
de bewaarschool en de 'openb. lagere
j lagere school aan te sluiten op de water-
leiding. Alleen in de bewaarschool is
jsilechts1 één pomp aanwezig, zoódat de
kinderen hun handen njet kunnen rei-
j niigjen, terwijl geen drinkwater verstrekt
kan worden.
De kosten hiervan kunnen uit den ge
wonen dienst bestreden worden.
Verder wordt voorgesteld de nood-
slachtplaats aan te fluiten, waarvan do
kosten worden begroot op' f130. Die moet
trouwens aangesloten worden.
Teil behoeve van diet gemeentelijk wo
ningbedrijf wordt voorgesteld een bedrag
van f742 te vertrekken voor de aanslui
ting van de woningen van dat bedrjijf
op welk bedrag die aansluiting is begroot.
Oolc deze kosten worden voorgesteld
te verstrekken uit den gewonen dienst.
De heer D;E. VISSER kan zich niet yer-
eenigen met die f 742 voor 't gem, wjo,-
nYnigbedrijf.
"De. SUURMOND bespreekt diverse pos
ten uit de begrootinig van de aanslui
ting, f 239 voor aansluiting voor helt
igameentejhuis lijkt spr. zeer hoog. Hij is
daar principieel niet tegen, doch zal aan
een aansluiting voor zoo'n hoog bedrag
zijn stem niet geven. Een eenvoudige zal
rPisschien 'n vierde deel kósten' "Sprj-
is ook niet legen aansluiting van de
school .doch 't is. weer zeer hoos voorge
steld (f370). Eenvoudiger kan 't even
ü'ded. 't Zelfde 'geldt voor het bewaar--
schoolonderw'iis. Ook dit kan wèl eenvou
diger. -
De VOORZ. zegt dat B. en W. den
toestand op de school hebben onderzocht
Het [i s zoo zuinig mogelijk' opgemaakt^
betgeen spr. uitvoerig aantoont.
Na nog eeniige discussie wordt het
voorstel met 7 tegel* 3 'st. aangenomenjj
lejgen de heeren Loricr, de Paigter en
Suurmond.
Uitbreiding waterleiding.
Voorgesteld wordt rver te gaan tot het
leggen van leidingen in den Zuidbeiek1-
schen weg, den Padweg, en in den Abeel-
■schen Zandweg, Ier lengte van reis.p.
rond 25, 200 en 500 Meter en de posten
daarvan, begroot op totaal f 4500 te
bestrijden uil het overschot van de voor
de waterleiding gesloten geldleening en
overigens uit een t.z.t. te leenen hedrag.
Het voorstel wordt aangenomen met
altgemeene stemmen.
Rechtstoestand gem, ambtenaren.
Aan de orde is de verordening! regel eb
de den rechtstoestand der gemeenteamb
tenaren. I
De heer LEENHOUTS vindt de veror
dening over 't algemeen een prachtig
stuk' werk, en' heeft alleen op onderden-
len wat aanmerkingen. Spr. stelt eeni.ge
redactiewijzigingen voor, en voorts omi
'bij overlijden aan bloed- of aanverwan
ten een som uit te keeren, gelijk tiab bet
glenoten salaris van drie maanden (voor-
iglesteld was één maand).
Dit wordt aang|enomen met 9 tegen)
1 stem1 (de heer Lorier); voortsi om de op
zeggingstermijn voor den tijdelijk amb
tenaar voor hem zelf en den werkigef-
ver gelijk' te doen zijn (2 maanden). Diitj
wordt aangenomen met 9 tegen 1 st.
(dei heer Melis).
Spr. wil de bepaling; om de ongehuw!-
dle ambtenares, die in staat van zwan-
igjerschap verkeert, eervol uil haar 'be
trekking te ontslaan, schrappen, even
als het ontslag der gehuwde onderwijl-
'zeres, al gelooft spr. niet, dat het eerste
hier op iemand toegepast zou moeten
worden
De heer MELIS is le;gfen deze schrap
ping. Nu er vrouwelijke burgemeester1!
kunnen komen naast een mannelijke' se
cretaris zou mem toestanden krijgen, die
niet te overzien zijn (gelach).
De heer JANSSEN verdedigt méde
het voorstel-Leenhoul's.
De heer SUURMOND zegt, dat het ar
tikel er in is gebracht voor den goeden
gang van zaken. Een ambtenares met
een kleine heeft een verdeelde attentie.
