:N
Enorm Reuze. Fijn
en geen woord teveel
gezegd
O jullie mannen die
nog geen Chief Whip
je toch eens
wat je mist
De Beste voor Uw Gezondheid!
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 14 JUNI 193 0. No. 13 8.
BINNENLAND.
1.45
2.20
9.—
GROOTVADER'S GLORIE.
VIRGINIA
ZEELAND.
enst
9.-
1
9.—
Boei
UITVOER VAN UIEN.
'1 Itoigtediiend is eeln! wetsontwerp tot re
geling van den uitvoer van uien.
Het ontwerp is samengesteld in ver
band met de bepaling van art. 9 ider
Landbouwuitvoerweit 1929, volgtens welke
een algemeen© maatregel' van bestuur
uitgevaardigd krachtens art. 8 dier wet,
moet worden vervangen door een regie
ling blij! de wet. i
Met betrekking tot den uitvoer van
uien heeft genoemd artikel 8 toepia'sl
feinjg gevondeu bij K.B. van 11 April
1930. De innoud van dit besluit wordt
thans in wetsvorm overgebracht.
In verband met de verpakking van
uieni in balen of zaMeten kwam het' Wem|-
stehelijk voor, als voorwaarde voor uit
voer te stellen, dat de waar moet izijh
vergezeld van een certificaat, ten bet-
wij!ze, dat' zij voldoet aan de gjesteldja
eischen. De moeilijkheid der controle is
;bij gebruik van een certificaat, dat aan
de grens wordt ingehouden, niet te duch
ten .Intusschen is bij' de uitwerking van
deze materie de waarde van een merk
als reclamemiddel geenszins voorbijge
zien, zoodat de mogelijkheid van het
Jgebruik van een merk1 bij1 die zendingen,
waarvoor reeds een certificaat is afge
geven, is opengelaten. Niet het merk,
doch alleett het certificaat opent de deur
voor uitvoer. i
WIJZIGING DER JAVASCHE
BANKWET.
Ingediend is een wetsontwerp tot na
dere wijziging en aanvulling van de Ja-
iyas'che Bankwet 1922.
In de memorie van toelichting wordt
o.m. opgemerkt, dat ten einde de Java-
sche Bank geheel vrij te laten in haar
goudpoli tiek en de instelling niet te nood
zaken om ter voldoening aan haren wet-
Telijken betalingsplicht groote voorra
den teekenmunt aan te houden, een voor
schrift op te nemen ware, hetwelk de Ja-
vasche 'Bank de bevoegdheid verleent,,
om aan dengene die haar bankbiljetten
Tot een Tiooger bedrag dan een "bepaalde
som ter betaling aanbiedt, goud in baren
of gouden muntspeciën tér beschikking te
stellen.
Als grens is aangenomen een bedrag
van f 1650 zijnde ongeveer de waarde
van een baartje fijn goud met een ge
wicht van pl.m. 1 K.G.
Als basis voor de inwisseling in haren
of vreemde muntspeciën is vastgesteld
een bedrag van f 1653.44.
BROOD OP DE ONTBIJTTAFEL.
De vraag: Nuttigt het Nederlandsche
volk geen brood meer bij het ontbijt?
wordt van den kant der voorstanders
van de intrekking van het verkoopver
bod van versch brood vóór 10 uur 's
morgens, met groote stelligheid ontken
nend beantwoord.
De commissie bestaande uit vertegen
woordigers" van patroons en gezellen uit
het bakkersbedrijf, die zich bezig heeft
gehouden met te trachten den grondslag
te leggen voor een herziening van dat
deel der Arbeidswet 1919, dat op het
broodbakkersbedrijf betrekking heeft,
heeft zich ook met de vraag bezig ge
houden.
Uit haar verslag blijkt, dat men in de
betrokken vakkringen de beteekenis der
daling van het broodverbruik als gevolg
van de ontstentenis van versch brood bij
het ontbijt niet hoog aanslaat.
Bovendien heeft de Arbeidsinspectie
op een aantal scholen met bevolking
van verschillenden stand en leeftijd, be
nevens op een aantal fabrieken, onver
wachts en gelijktijdig een rondvraag ge
houden naar het voedsel, dat als ontbijt
HET VERHAAL VAN DEN
TIENDAAGSCHEN VELDTOCHT,
door
H. G. CANNEGIETER.
XXIV.
VAN EEN INHALIGEN BROUWER EN
EEN VREESACHTIG PASTOOR.
Den 26sten April 1832.
Ik had een slecht kwartier getroffen.
Ik woonde in eene donkere, sombere
kamer, met ouderwetsche meubelen, af
beeldingen van heiligen, crusifixjes en
ander kloosterwerk versierd. Ik sliep
op een slecht bed en werd bovendien nog
door een legio muizen en vlooijen op
eene onaangename manier in mijnen
slaap gehinderd. Mijne drie en zeventig
jarige hospita was ook eene slechte keu
kenmeid en hare lelijke dienstmaagd, die
bijna dagelijks met neusbloedingen was
aangehaald, verstond evenmin de kunst
om het eten smaakvol klaar te maken.
Een stuk spek, (dat zoolang ik er in
kwartier heb gelegen, dagelijks op tafel
kwam, tot Murk er een eind aan maak
te), eene tractatie bestaande in ellen
dig gebraden en mager Belgisch kalfs-
vleesch (brood en vleesch kwamen hier
meest uit het Belgische stadje Hamont,
•of uit Weert), roode aardappelen en
(Ingez. Med.)
genuttigd was. Deze enquêtte is Donder
dag, 22 Mei j.l. gehouden. Zij heeft zich
uitgestrekt over 55 openbare en bijzon
dere lagere, U.L.O.-, Hoogere Burger-,
Handelsscholen, Lycea, Gymnasia, Nijver
heids-, Huishoud-, Ambachts- en vak
scholen, benevens 1 Fröbel school en
voorts over 20 fabrieken van verschil
lende soort.
De rondvraag heeft zich uitgestrekt
over 19100 scholieren en fabrieksarbei
ders.
Van 17403 91.11 pCt. had het ontbijt
op Donderdag 22 Mei, uitsluitend uit
brood bestaan; 962 5.04 pCt. hadden
ontbeten met brood, benevens gort of
havermout; 620 3.25 pCt, hadden geen
brood genuttigd, doch zich uitsluitend
gevoed met gort of havermout, terwijl
115 0.60 pCt. ander voedsel genuttigd
hadden, doch in elk geval geen brood.
De enquêtte heeft dus het resultaat
opgeleverd, dat nog geen 4 pCt. der
school- en fabrieksbevolking geen brood
nuttigt bij het ontbijt; nagenoeg voor
ruim 91 pCt, der geheele bevolking in
haar breede lagen genomen, vormt brood
het uitsluitende ontbijtvoedsel; boven
dien bleek voor 5 pCt, der ondervraag
de personen brood een bestanddeel te
vormen voor een gemengd ontbijt, zoo
dat ruim 96 pCt. der geënquêteerde per
sonen brood voor hun eersten maaltijd
bleken te hebben gebezigd.
De bewering, dat door de werking der
Arbeidswetgeving het brood allengs van
de ontbijttafel der Nederlandsche bevol
king zou zijn verdwenen, kan hiermede
naar het rijk der fabelen worden ver
wezen.
De verkregen cijfers geven een aanwij
zing, dat onder de meer gegoede standen
het broodverbruik iets geringer, de bij
keelen (het loof van knollen) waren
mijne dagelijksche kost en hetgeen ik den
eenen dag niét gebruikte werd mij den
volgenden middag weer voor den neus
gezet, en óf ik al mooi praatte, óf raasde
en tierde, er zat geen veranderen op,
daar er in het dorp niets te krijgen was,
zoodat ik mij vergenoegen moest bijna
dagelijks restjes-dag te houden. Overi
gens waren de manschappen er beter
ingekwartierd als in vorige kantonne-
menten.
Mijn volk had hier echter zulk een
zwaren dienst te verrigten, dat het bijna
ondoenlijk was, zoodat ik aanvraag deed
om eene kompagnie versterking, met het
gevolg, dat mij de 4de kompagnie tot
ondersteuning werd gezonden. Alle
schutters sliepen in vier daartoe inge-
rigte schuren en eene geheele kompagnie
deed 's morgens de veld-ontdekking,
terwijl de andere kompagnie onder de
wapenen stond. Nu en dan zagen wij
's morgens ook de vijandelijke veld-ont
dekking en een paar malen kwamen wij
zóó digt bij eikanderen, dat wij, elk aan
een kant van de grensscheiding staan
de, met elkander konden spreken. Bijna
dagelijks had ik spionnen naar het een
groot half uur van hier gelegen Belgisch
stadje Weert.
De eerst volgende maanden wisselden
wij herhaaldelijk van kantonnement. Een
enkele maal ging ons vertrek met minder
prettige ervaringen gepaard. Zoo ge
beurde het 's daags voor wij Mierlo zou
den verlaten, dat wij om de rekening
vroegen, maar onze gastheer met zijn
voeding of andere voeding iets meer be
draagt dan in de andere lagen der bevol
king, doch de afwijkingen zijn op zich
zelf vrij onbeteekenend. Het blijft echter
de vraag, of die afwijkingen ook vóór
de invoering der Arbeidswet niet in
even groote mate aanwezig zijn geweest,
aannemende, dat er steeds pap-, gort-
of harvermout-etende kinderen en vol
wassenen waren, vóór de wet den ver
koop van het versche brood vóór 10 uur
's morgens verhinderde.
Waar gemiddelde 91.11 pCt. der
school en fabrieksbevolking uitsluitend
brood voor haar ontbijt nuttigde, blijft
alleen de bevolking der H.B.S.'en en
Lycea en Gymnasia met 87.24 pCt., de
huishoudscholen met 90.7 en de lagere
scholen met leerlingen uit den gegoeden
stand met 85.74 pCt. daaronder. Het
genoemde gemiddelde wordt voor alle
andere onderwijs-inrichtingen en ook
voor de fabrieksbevolking overtroffen.
DE OPENING DER DORTSCHE
ZEEHAVEN.
De feesten/ ter gtelegenheid van de
opening d©r Dordtsch© zeehaven, zullen
alléén op 25 September a.s. worden ge-
houdenl. i
ZUID-BEVELAND.
Installatie burgemeester van Borssele.
Woensdag beeft de installatie plaats
gehad van den burgemeester van Bors
sele, den heer H. C. Rutgers. De burgerij
heeft zijn burgemeester een feestelijke
ontvangst berid. Het Gemeentebestuur
beide reeds bejaarde, altoos sukkelende
zonen, maakte ons zulk eene verschrik
kelijke hooge rekening, dat wij dezelve
niet verkozen te betalen, hetgeen tot een
geheelen woordenstrijd aanleiding gaf.
Onze hospes rekende voor iederen dag
een gulden kostgeld, voor elke flesch
wijn vier en twintig stuivers, voor een
gast een gulden, voor ieder, die, al was
het slechts en passant, bij ons thee of
kof f ij dronk (en dat gebeurde bijna da
gelijks) een dubbeltje etc. Toen wij deze
rekening ontvingen, schreven wij er ook
eene en vroegen onzen waard, of hij
op deze billijke wijze (er kwam de
goede helft af) geld wilde ontvangen,
zoo niet, dat wij dan niet verkozen te
betalen. Den volgenden morgen kwam de
brouwer gesterkt door zijne beide zieke
zoons, waarvan de een het bestuur over
de huishouding op zich had genomen,
zoomede door de brutale meid, ons zeg
gen, dat hij de volle betaling eischte van
hetgeen hij vroeg, of dat hij ons in regten
zoude aanspreken, al zou het zijn geheele
vermogen kosten. De man maakte zich
schrikkelijk driftig, werd brutaal en be
gon te schelden (vooral op Alta, die trou
wens een ongemakkelijke gast in het
kwartier was). Wij daarentegen bleven
lang bedaard en phlegmatiek, hetgeen
een zonderling contrast opleverde. Lang
betitelden wij hen in onze woordenwis
seling met ,,mijn lieve menschen" en zij
ons met „beroerde bls", tot het
eindelijk te erg werd, als wanneer ook wij
harde woorden begonnen te spreken en
het zou tot dadelijkheden zijn gekomen,
begeleid door een ruiterstoet en het fan
farecorps haalden hem aan de grens der
gemeente af. Vóór het raadhuis heeft de
zangvereeniging „Tot Oefening en Uit
spanning" hem een welkomstlied toege
zongen, Daarna zetten de leerlingen der
openbare school het Wilhelmus in, dat
het talrijke publiek spontaan meezong.
Nu ging de optocht, waarin een praal
wagen, met eenige in het wit gekleede
meisjes, zeer de aandacht trok, het dorp
door. Na afloop van den optocht had de
officiëele ontvangst op het gemeente
huis en de installatie plaats. Alle ge
meenteambtenaren, de bestuursleden van
den polder, de predikanten van de ver
schillende kerkgenootschappen, de pas
toor van 's Heerenhoek, eenige burge
meesters en secretarissen van de omlig
gende gemeenten benevens de feestcom
missie waren daarbij als genoodigden
tegenwoordig.
Nadat de oudste wethouder, de heer
J. Bruinooge, den. heer Rutgers geluk had
gewenscht met zijn benoeming en hem
een hartelijk welkom had toegeroepen,
hing hij hem den ambtsketen om. Daarna
sprak de burgemeester tot den Raad den
wensch uit, met dit college in goede ver
standhouding tot hei) der gemeente te
zullen samenwerken. Spr. herdacht zijn
overleden ambtsvoorganger en velen der
aanwezigen waren ontroerd, toen hij
wees op het vele goede, dat deze in en
voor Borssele heeft gedaan. Hij gaf de
verzekering te zullen trachten zoo goed
mogelijk het opbouwende werk van den
heer Richel voort te zetten. Tal van per
sonen, te veel om ze allen te noemen,
voerden daarna ht woord. Eenige vrien
den van den burgemeester uit Barne-
veld waren mede aanwezig. De heer San
ders, reserve-officier uit Amersfoort,
zoo niet de geheele brouwersfamilie in
tijds onze kamer had verlaten, waarna
wij, zonder betaald te hebben, ver
trokken.
Op den 16den Julij trokken wij terug
op Mierlo, door de 3de en 4de kompagnie
afgelost wordende. Het spreekt van
zelve, dat ik nu mijn intrek niet weer bij
den brouwer 'nam, maar bij den pastoor,
die nabij de kerk, een half kwartier
buiten het dorp woonde. De pastoor was
een klein mannetje met zwarte door
dringende oogen. Ik logeerde in een klein,
zeer net voorkamertje en leefde niet en
familie, zooals ik gewoon was, maar af
gezonderd, Zoo at ik ook 's middags al
léén, om twee uur, terwijl de pastoor om
twaalf uur at. Den eersten middag dat
ik aankwam, kwam de pastoor, terwijl ik
zat te eten, bij mij met een flesch onder
den arm, om kennis te maken, hetgeen
mij al terstond voor hem innam. Hij was
ook, hoewel niet opgeruimd van humeur,
voor een pastoor een zeer geschikt man.
Hij had eene geweldige vrees voor
cholera en at daarom geen kersen, geen
kruisbessen etc, niets van dat alles, het
geen hij anders in overvloed in zijnen
grooten tuin had en waaraan ik mij, trots
alle cholera's heerlijk te goed deed.
Kort echter duurde mijn verblijf bij dezen
pastoor. Zaterdag den 21sten verspreidde
zich het gerucht, dat wij den volgenden
dag kampwaarts moesten trekken. Eenige
officieren, behoorende bij de 2de divisie,
trokken Mierlo door om kwartier voor
hunne troupes te maken te Asten, Zo
meren etc. en vertelden ons, dat het ge
sprak van het verlies, dat de vrijwillige
landstorm van de Veluwe lijdt door het
vertrek van zijn leider, den heer Rutgers;
de gemeente-geneesheer van Barneveld
noemde diens heengaan, een verlies voor
de gemeente. Beiden, en ook de huis
vriend van de familie Rutgers, de heer
Hartog uit Bergen op Zoom gaven de
verzekering, dat Borssele van zijn nieu
wen burgemeester veel goeds mag ver
wachten.
De heer Rutgers dankte tenslotte
ieder der sprekers afzonderlijk voor de
goede wenschen.
Borssele heeft nog den geheelen dag
feest gevierd. Allerlei volksspelen had
den plaats, 's avonds gaven het muziek
gezelschap en de zangvereeniging con
certen op het dorpsplein, dat a giorno
was verlicht. Er werd gedanst en gezon
gen, en eerst laat in den avond was de
rust op het anders zoo stille dorp terug
gekeerd.
SCHOUWEN-DUIVELAND.
BURGfH. In; den Woensdag j.l. ge
houden gemeenteraad werd behandeld
een (circulaire van den 'gewestelijken in
specteur der volksgezondheid inzakte de
stichting eener barak ter afzondering
en verpleging van lijders' aam besmet
telijke ziekten. Met een daarmee in ver
band staand schrjjven van den voorzitter
van het ziekenhuis te Noord/gouwe "tot
het collectief doen bouwen van een iba-
nalc voor Schouwen-Duiveland gaat de
raad accoord. De begrooting 1931 der
gezondheidscommissie in ontvang en uit
gaaf met f 1322 wordt z. hi. sit. goed
gekeurd.
In verband met de circulaire vamGed.
Staten omtrent herziening der jaarwed-
rucht liep, dat zij en de geheele 2de
divisie naar Maastricht zouden trekken
om levensmiddelen te escorteeren.
Over het geheel waren de tijdingen
sedert eenige dagen vrij wat oorlog-
zuchtiger.
Zooals wij wel verwacht hadden,
kwam dan ook 's middags de order om
den volgenden dag naar het kamp op te
rukken, waarvan wij anders gehoopt
hadden verschoond te zullen blijven.
Toen de brouwer hoorde, dat wij den
volgenden dag zouden vertrekken, liet
hij mij door mijnen lsten luitenant van
der Laan, die toen bij hem ingekwartierd
lag, weten, dat hij mij nog gaarne eens
wilde spreken. Ik, die om alle onaange
name en lastige gevolgen te vermijden,
gaarne eene geschikte gelegenheid aan
greep, om de onderhandelingen weder
aan te knoopen, kwam tot de ervaring,
dat, indien de onderhandelingen te Lon
den niet minder schielijk afgeloopen wa
ren, ons vaderland reeds lang het geluk
had mogen gevoelen van eenen gewensch-
ten vrede. Na wat over en weer gepraat
te hebben vonden wij eindelijk goed, dat
hij vrij wat van de rekening zou laten
vallen en wij er wat bij zouden doen,
namelijk bij onze gehalveerde rekening,
en zoo troffen wij, zonder veel gehaspel,
een accoord en betaalde ik hem, ook
voor mijnen collega Alta, waarna wij,
tenminsten in schijn, als goede vrienden
van elkander scheiden.
(Wordt vervolgd)
