Opsker Tweede bled PROVINCIALE ZEEUWSCHE van Dinsdag 25 Maart 1930 fêo. 71. Géén fantastisch, maar wel een ongewenscht plan. b. Iedere gemeente stelt den gasprijs voor particulieren in haar district vast, echter binnen zekere grenzen. (Quaker maakt het ontbijt tot den aangenaa maten maaltijd van den dag VIuyjkoA end is hei beste Havermout ÉAAG5CHE BRIEVEN, BINNENLAND KUNST EN WETENSCHAP KERKNIEUWS LANDBOUW van da Naar aanleiding van het bericht onder ket opschrift „Een fantastisch plannetje", dat wij Vrijdag j.l. uit de N. R. Crt. over namen, betreffende de centrale gasvoor ziening van Zeeland en een deel van Westelijk Noordbrabant, met hoogoven- gas uit Brussel, verstrekte men ons van alleszins bevoegde zijde nadere gegevens, omtrent de plannen ter zake van de „Im perial Continental Gas Association" zooals met weet de Maatschappij, welke deze regionale gasvoorziening ontworpen heeft en wil uitvoeren. Deze gegevens zijn gesteld in den vorm van een voor- loopig prospectus als we het zoo eens mogen noemen en zij zijn aan de ver schillende belanghebbende en/of mogelij ke belangstellende gemeentebesturen en kele dagen geleden verzonden. Aan dat geschrift ontleenden we de volgende nadere gegevens voor onder staand overzicht van dit plan. Waar reeds verschillende plannen voor de gasvoorziening van Walcheren, Zuid- Beveland en Westelijk Noord Brabant overwogen zijn aldus de inleiding (echter zonder dat men daarmede voor alsnog tot een gunstig resultaat is ge komen) heeft de Imperial Continental Gas Association nu een plan ontworpen, waarvan verondersteld kan worden, dat het alle partijen zal bevredigen, omdat het in de eerste plaats een 'billijken gas- prijs verzekert voor den verbruiker, ver der een groote mate van controle en een belangrijk aandeel in de winst voor de gemeenten en ten slotte een billijke ver goeding voor het kapitaal door particu lieren ondernemingsgeest verstrekt. Die ondernemingen welke op het oogenblik concessie hebben voor levering van gas in het hiervoren genoemd dis trict, zoomede de plaatsen welke een eigen gasfabriek exploiteeren, zouden tot eikaar moeten komen voor de oprichting eener distributie-maatschappij. De bezittingen welke ieder voor zich zal inbrengen, worden dan door de dis tributie-maatschappij overgenomen. Den inbrengers wordt de waarde van hun in breng door de distributie-maatschappij in contanten uitbetaald. Zoowel bezittingen ten dienste van het productiebedrijf als van het distributie bedrijf worden ingebracht en door de dis tributiemaatschappij overgenomen tegen taxatiewaarde. De verschillende gemeenten zullen daarna aan de distributiemaatschappij concessie verleenen voor de distributie van gas in het geheele district, volgens het principe van „belangengemeenschap" waarbij het gas in het groot („in bulk") wordt gekocht. De Imperial Continental Gas Associ ation zal het gas tegen zulk een prijs aan de dstributie-maatschappij moeten leve ren, dat zij, (de distributie-maatschappij dus) in staat zal zijn het gas in het dis trict te brengen tegen een lageren prijs dan de tegenwoordige productiekosten, Inbrengers in de distributie-maatschap pij zullen volgens dit plan zijn de gemeenten met een eigen "gasfabriek, te weten Middelburg, Goes, Wemel- dinge, Ierseke, de combinatie Krabben- dijke-Kruiningen, en Bergen op Zoom, zoomede de I. C. G. A. voor hare con cessie met Vlissingen en dorpen op Wal cheren. De distributie-maatschappij zal kapi taal noodig hebben, in de eerste plaats voor betaling in contanten van de over gekomen productie- en distributie-bedrij- rem, en verder: a. een gashouder te Putte; b. Ge bouw met toestellen voor het meten en persen van het gas; c. Woningen voor bedienend personeel van die toestellen te Putte; d. voedingleiding van Putte door Westelijk Noord-Brabant naar Bergen op Zoom en door Zuid-Beveland en Wal cheren, naar Vlissingen; e. voor uitbrei ding van het distributienet enz. in de plaatsen welke reeds van gas voorzien zijn; f. voor distributienet enz. ter gas voorziening van die .plaatsen in het dis trict welke nog van gas verstoken zijn. Dit kapitaal zal de I. C. G. A. ver strekken tegen een billijke rentevergoe ding". De toepassing van het principe der „belangengemeenschap" waaronder de distributie-maatschappij zal werken, zal volgens dit plan als volgt tot uiting die- n00ke komen: a, Aan de distributie-maatschappij wordt een zekere interest gegarandeerd van het kapitaal, dat zij in de onderne ming belegt, en wel de rente welke de Nederlandsche Bank berekent voor be leening op effecten, verhoogd met een derde gedeelte, omdat de distributie maatschappij zich zooveel mogelijk dient te dekken tegen verliezen uit dien hoof de. c. Een formule wordt samengesteld voor het bepalen van een kostprijs, d. i. levering in 't groot („in bulk") plus dis- tributiekosten, volgens welke veronder steld mag worden dat de distributie maatschappij zal werken. Mochten de resultaten in eenig jaar beter zijn dan de formule-uitkomst, d. w. z. wanneer de kostprijs der distribu tie-maatschappij lager is dan het for mule-cijfer, dan zal het verschil tusschen de werkelijke kosten en het formule- cijfer als volgt worden verdeeld: 45 pet. aan de gemeente; 10 pet. aan het per soneel der distributie-maatsrhappij en 45 pet. aan de distributie-maatschappij, d. Het verschil tusschen het formule- cijfer en den werkelijken gasprijs welke in de gemeente voor particulieren zal worden berekend, komt uitsluitend ten voordeele van de gemeente. De regeling van deze laatste bate be rust dus geheel en al bij de gemeenten. De werkelijke exploitatie der distribu tie-maatschappij in haar geheel, zal ge schieden door hen, die op de hoogte van de gasindustrie zijn, terwijl de gemeen tebesturen vertegenwoordigd zullen zijn in de commissie van controle. De interest over kapitaal, uitgegeven ten dienste van gashouder en andere toe stellen met gebouwen te Putte en de ge heele voedingleiding, zal worden omge slagen over de verschillende gemeenten; zij zal gebaseerd worden op het gasver bruik. Men zou kunnen zeggen aldus het geschrift dat het onbillijk is dat een stad zooals Bergen op Zoom dezelfde kapitaalkosten in voedingleiding enz, zal hebben te dragen als b.v. Vlissingen, wel ke plaats zoovele kilometers verder ge legen is, maar 't plan moet op den grond slag van gemeentelijke coöperatie zijn in gesteld. Indien een of meer der bestaande gasfabrieken niet in het plan zouden wil len deelnemen, dan zullen niettemin de overige deelnemers hun aandeel hebben te dragen in de lasten van het totaal uit gegeven kapitaal, onafhankelijk van het feit of andere gemeenten al of niet la ter zullen deelnemen. De groote toename van het gasver bruik moet, zoo meenen de voorstellers, van de industrie komen. De industrie verbruikers moeten dus worden aange moedigd door met hen speciale contrac ten met gunstige prijzen aan te gaan. Om die reden zal de distributie-maat schappij ook de vrije hand moeten heb ben in het vaststellen der gasprijzen voor de industrie; zij verstaat daaronder: ver bruikers welke een jaarverbruik van meer dan 18.000 M.:] gas garandeeren; verbrui kers van persgas en verbruikers van gas voor centrale verwarming. Een afzonderlijke rekening zal worden opgemaakt, welke rekening zal aantoo- nen de winst gemaakt op den verkoop van gas voor industrie. Deze winst zal gelijkelijk worden verdeeld tusschen de gemeenten en de distributie-maatschap pij. Uit haar winste zal de gemeente een afschrijving op de totale bezittingen der distributie-maatschappij hebben te be talen, echter niet hooger dan 4 pet. per jaar. De gemeenten maken zich eigenares van de distributie-maatschappij door een proces van geleidelijke afschrijving. De gemeenten krijgen het gas voor de straatverlichting tegen kostprijs, d.i, le vering „in bulk" plus distributiekosten. De distributie-maatschappij is absoluut zelfstandig gedacht, met betrekking tot den geregelden gang van zaken, maar een controle-comissie kan worden ingesteld als een schakel tusschen haar en de ge meenten. De wijze waarop kapitaal verkregen zal worden, berust echter geheel in han den van de distributie-maatschappij, wel ke natuurlijk zooveel mogelijk zal toe zien, dat zij voor zulke leeningen geen hoogere rente betaalt dan de gemeenten aan haar terugbetaalt. De toepassing van dit principe der „be- iangengemeentschap" zoo besluit het prospectus garandeert aan iedere ge meente: le. controle der gasprijzen; 2e. vrij heid van handelen voor wat betreft uit breiding van het buizennet enz, in haar gebied; 3e. een recht om de distributie- maatschappij's cijfers te coniroleeren; 4e. aandeel in de winst; 5e, een behoor lijke en bepaalde opbrengst van de waar de harer tegenwoordige installatie. Deze resultaten kunnen verkregen wor den zonder de tegenwoordige gasprijzen te verhoogen, le. omdat samenvoegen van distributie moet leiden tot groote bezuiniging en 2e. omdat gas „in bulk" zal gekocht worden tegen een lageren prijs dan de kosten waarvoor het op het oogenblik in de benoodigde hoeveelheid gemaakt zou kunnen worden. den prijs op lange afstanden in de gas houders te leveren. Wanneer we dus de betiteling fantas tisch terugnemen willen, dan rijst de vraag: hoe dan het plan te qualificeeren? En dan zouden we zeggen: het is een ongewenscht plan, welks verwezenlij king wij vooralsnog niet verwachten. In de eerste plaats is daar de quaestie van den kostprijs. Naar ons van bevoegde zijde verzekerd werd wij kunnen de ons genoemde cijfers uiteraard niet pu- bliceeren thans moet het wel alleron waarschijnlijkst geacht worden, dat de boven ontworpen distributie-maatschap pij het gas tegen lageren prijs in den gashouder alhier zou kunnen leve ren, dan onze gasfabriek het thans x n den gashouder levert. j Maar gesteld eens, dat zulks nog moge-i lijk zoude zijn dan rijst voor ons de vraag, of het gewenscht, ja zelfs geoor loofd, zal zijn de gasvoorziening van zoo ongeveer het oppervlak eener Nederland sche provincie uit Brussel, door een bui- tenlandsche maatschappij, te doen ge schieden. Naar wij vernemen, zou een aanvrage tot vergunning daartoe thans bij de Ne derlandsche regeering ingediend zijn en binnenkort in den ministerraad komen. En naar verluidde zou een der vorenge noemde gemeenten, als de regeering zegt: „het mag", wel ooren naar het plan heb ben Welnu: ons lijkt dat plan niet. Wij achten, ondanks onze welgezind heid tegenover onze Zuiderburen, de voorziening van Zeeland met Brusselsch hoogovengas ongewenscht, om verschil lende meest voor de hand liggende re denen. En wanneer de regeering zegt: het mag dan behoeft een gemeente nog niet te zeggen: ik doe het. Wij hopen en verwachten dan ook, dat men zal zeggen: we doen hét niet. Alleen eeht met dit Handelsmerk VERSTANDIGE huismoeders spreken niet over havermout, zij spreken over Quaker. Zij eischen Vlugkokend Quaker Havermout, omdat zij weten dat dit de beste soort ter wereld is. Tot zoover de plannen. Wij geven gaarne toe, dat een zooda- nig uitgewerkt voorstel op een anderen naam dan dien van „fantastisch planne tje" aanspi-aak mag maken. Het is algemeen bekend, dat regionale gasvoorzieningen in binnen- en buiten land aan de orde van den dag zijn en dat het slechts een quaestie is van het technisch en economisch mogelijk maken der distributie op lange afstanden, om gas, dat „aan de bron" zoogoed als niets kost, tegen billijken en toch nog loonen- (Van onzen Haagsclien correspondent). Na de conferenties de jubilea. De Wiener Operette. Cor Ruys. En dan het Hol- stad-tooneel. Hoe Cor van der Lugt Melsert en Annie van Ees gelukkig zijn. Behalve eenige conferenties liébbeinj v»e hier den laatsten ook een paar ju bilea gevierd en wel op looneelgebied. Eerst die van de Weensche operette, wier directeuren Frits Hirsch en Hugo Helm het Haagsche publiek volkomen 'hebben weten in te pakken, zoadat er bij de duizendste opvoering door hun ge zelschap geen plaatsje in den Princes- sieSchouwburg onbezet was. Daarna, in diienzelfden Princes seschouw'burg hel zil veren jubileum van Cor Buys onzen voiortreffelijken komiek, waar heiaas zeer vele plaatsen onbezet bleven. Dat hebben zeer vele tooneelliefhébbers ,en niet (gansch ten onrechte, gevloeid als een blamage voor het Haagsche publiek. En ten derde lieeft het HoMadtooneel zijn twaalf en een half-jarig bestaan in den (koninklijken schouwburg gevierd. Ex- wordt wel eens gemopperd tegen ko peren jubilea van tooneehnenschen, maar het bestaan van een gezelschap onder de tegenwoordige omstandigheden op tooneelgebied ,ma,g waarlijk wel gevierd worden. En er was onder het ge eischap wel reden lot een feestelijke sitemming nu het voortbestaan van heit Hofstadtoo- neel, dank zij den hernieuwden gemeen telijken steun weer voor drie jaar ver zekerd is. Wij Hagenaars voelen het Hofstadtoo- neel wel zeer sterk als ons eiigen too- {Icelgezelschap, we vinden dat we er recht op hebben en geen Hagenaar, die zich respecteert zou de gedachte kun nen verdragen dat hij Annie van Ees (we noemen haar in gedachten nog steeds bij haar meisjesnaam) niet zou kennen of Cor van der Lugt niet of den kleinen Cor. En daaraan was het ook te danken ,dat na 'ieder bedrijf van „De Keizer van Amerika", met welke pre miere het gezelschap^ jubileerde, meer bloemen ten tooneele Werden gedragen. Aan het slot kwam de huldiging van den 'directeur en zijn vrouw. Eerst sprak de directeur van den koninklijken sjchouw'burg, de heer Den Herlog, die namens het gemeentebestuur een krans aanbood .Daarna voerde de heer Schwab het woord namens het gezelschap en hjij deed dal allergeestigst, in den rol van rol van minister-president, Cor van der Lugt aansprekend mét sire. Maar wat hij zeide in zoo schertsenden vorm was wel heel ernstig gemeend. Hij releveerde hoe Van der Lugt driemaal tot vaste be speler van den schouwburg is gekozen door het Haagsche gemeentebestuur, hoe de Koningin hein onnderscheidde met de orde van Oranje Nassau en hoe hij, ten koste van veel en hard werken een eer ste plaats als tooneelleider heeft weten ta verwerven. Schwab wees er nog op hoe zes leden van het gezelschap' van den aanvang af hebben meegewerkt om het Hofstadtooneel tot 'bloei te brengen, lecfer op- zijn eigen wijize en volgens zijn krachten: Annie van Ees, Anton Roe mer, "Van Dommelhuiizen en Jan van Ees, als acteurs, juffrouw -Riicharts als be- heerschster van de financiën, en Jan Berkhout, de inspecienl. Na de toespraak van 'Schwab werden aan mevrouw Van der Lugt ,om nu eens niet te zeggen Annie van Ees, prachtige orchideeën in een mooie vaas aangebo den, terwijl Fie Carelsen een boek over handigde. Daarop heeft Cor van der Lugt Mel sert bedankt. Daarbij haalde hij o«k een zinsnede uit zijn rol van dien avond aan, die, wél bijzonder toepasselijk was.,, Dit /and heeft duizend tooneeldirecteuren voortgeDracbt, maar slechts enkelen, die het lang uithielden". Hij vond het veel gemakkelijker om opi 'het veld van eer te sneven ,dan om een zaak twaalf en een half jaar drijvende te houden. Maar een van de belangrijke lichtpunten, is do hernieuwde concessie die een bewijs is van het vertrouwen, dat het ge meentebestuur in hem stelt. „Ik geloof niet, dat ik over nog eens twaalf en een half jaar hier zal staan, zoo besloot Cor yan id-er Lugt zijn toespraak, maar ik wil hopen ,dat ik het deze concessie- ja nen nog kan volbrengen." v. T. DE YERDEELING VAN DEN ZENDTIJD. Het Comité tot behartiging van de ibelangten der luisteraars in den Algeinee- nen Omroep zonder v norkeur voor gods dienstige of politieke richting, heeft een adres .gericht aan den minister van Wa terstaat in verband niet de verdce'ing van den zendtijd. In dit adi'es wordt gepro testeerd legen een even'.uéele inkrimping van den zendtijd van de A.V.R.O. en wordt verzocht, de politiek uit den aether te weren. 1 DE WINKELSLUITING. Het hoofdbestuur van den Bond van Joodsche vereenigingen in Gelderland en 'Overij'sél, heeft aan de Ferste Kamer ver zocht te verwerpen het wetsontwerp' op de winkelsluiting, dat de Joodsche win keliers verplicht des Zondags hun zaken om1 2 uur te sluiten. DE GROOTHERTOGIN VAN OLDENBURG. De Groothertogin van Oldenburg, de zuster van Prins Hendrik, die ©enigen tijd ten Koninklijke Paleize gelogeerd heeft, keert hedenavond naar Duitsch- land terug. DE SCHEEPVAARTVERBINDING AMSTERDAM—RIJN. Op de vragen van den heer Ketelaar betreffende de indiening van een wets ontwerp inzake de scheepvaartverbinding 'van Amsterdam met den Rijn heeft de heer Reymer minister van Waterstaat het volgende geantwoord Het nader onderzoek omtrent de scheepvaartverbinding van Amsterdam met den Rijn ,da,t moest worden inge steld naar aanleiding van een nieuw voor deze 'verbinding aanbevolen plan, is in eersten termijn beëindigd. De studie, welke thans nog aan het vraagstuk wordt Igewijd loopt in hoofdzaak over de mo gelijkheid van een versnelde uitvoering van het werk welke factor mede in vloed heeft op' de keuze van den weg. DE UITBREIDING VAN DE ZEEHAVEN TE GENT. De bewering der ann'exioiiisten als zou het feit dat het zeekanaal GentTerneu- zen igedeel'elijlk1 over Nederland ch grond gebied loopt en tevens in de Nederland sche Zeeschelde uitmondt ,de ontwikke ling der haven van Gent belemmeren, wordt iederen dag door de werkelijkheid tegengesproken, aldus meldt de corres pondent van tie N. Rott. 'Crt. In het af- geloopen jaar nam de havenbeweging te Gent in zulke 'mate toe, dat onmiddellijk tot het graven van een nieuw zijdo'k 'moest worden besloten. Met dit werk is dezer dagen reeds een begin gemaakt. Vci-der zal binnenkort worden .overge gaan lot hel: verdubbelen der breed'e, op Belgisch grondgebied, v.an het 'kanaal Gent- Terneuzen. Deze breedte wordt op 200 tneler gébracht, wat het tevens mo gelijk' 'moet maken de diepte van 8 M. 50 op 10 M. te brengen. Op voltooiing van dit werk zal het kanaal GentTer- neuzen de andere Belgische zeekanalen verreweg overtreffen en zelfs een der voornaamste zeekanalen van de wereld zijn. Voor België zijn oo'k' de volgende cijfers, ter vergelijking, ongetwijfeld nog (Ingez. Med.) ge, breedte 70 M., diepte 8 M.; 'zeeka naal Brussel Willehroeck (Rupel en Schelde), breedte 60 !M|.. diepte 6„M. 50. De Kroniek. Het maandblad „De Kroniek" bevat wederom een Zeeuwsche lino van mevr. Rutgers van der Loeff-Mielziner: Praat- hoek Middelburgsche Markt. Het is een lichtelijk-humoristische visie op dezen praathoek, waarbij de warre lende marktdrukte door de drukke op gaande lijnen, goed gesuggereerd wordt. De koppen zijn knap getroffen en het geheel toont n verb enge inde vooruitgang zij het dan nog geen volmaking in de beheersching van het vlak en zijn verdeeling. Herdenking 125sten geboortedag van H. C, Andersen. De 12bste geboortedag van H. C. An dersen zal den 2e April hier luisterrijk worden gevierd schrijft men uit Kopen hagen aan de N. Rott. Crt.: Alle scholen hebben dien dag vrij en 70.000 schoolkinderen zullen opi het raadhuisplein hulde brengen aan de on- sLerfelijken kindervriend. 4 a 500 kinde ren zullen in keizerlijke en prinselijke kleeding. dan wel in de eenvoudige pak jes van varkenshoeder en sclio.oLstecnve ger alle figuren en figuurtjes van H. C. Andersen doen herleven. Burgemeester Hedelbal zal de kinde ren welkom 'heeleneerst in het Deensch ■en daarna met het oog op' de radio luisteraars in het buitenland, in het En- gclsch terwijl late,r burgemeester Ko per zich na de "kinde-ren in hun eigem taal te hebben toegesproken een en an der in het Duitsch zal herhalen. De radio wordt zoowel op Kopenhagen als Kalandborg ingesteld (golflengte 261 en 1153). -.1 SUtSERK Zondagmorgen werd de beroepen predikant bij de Ned. Ilerv. Gem. te Hans weert cand. A. v. Selins in het ambt bevestigd door ds. Diederiks van Hilversum, die een predikatie hield over Joh. 18:37. Na de bevestiging werd ds. v„ Selms door de nxeente toegezongen Gez. 267:6. In de middaggodsdienstoefening deed ds. van Selms zijn intrede met een predi katie over Hcbr. 12:2a. Den nieuwen leeraar werd toegezon gen Gez. 91:3. Bij beide kerkdiensten was hel' kerkgebouw tot in alle hoeken vol. Gerei. Kerk. Bedankt voor het beroep naar Grijps- kerke door G. Zeijl cand. te Sneek. Donderdagavond hield de landbouw- vereeniging te O, en W. Souburg in het café „Dorpzicht" haar algemeene jaarvei-gadering. De werkzaamheden der vereeniging zijn ook in het afgeloopen jaar aanmerkelijk toegenomen. De stand der landbouwgewassen in het afgeloopen jaar was zeer bevredigend. De prijzen van vele vruchten evenwel te gering. De ontvangsten bedroegen in 1929 30.219, de uitgaven ƒ34.172. Aan eigendommen bezit de vereeniging thans 3865. De kas van het musschengilde sluit met een nadeelig slot van 8.67, Na eenige discussie werd besloten met de mus- schenbeperking voort te gaan. Als afgevaardigden naar het Kringbe- stuur der Z. L. M. werden benoemd de heeren J. Kodde en W. Louwerse. Hierna hield de heer Jacques te O. en W. Souburg een bespreking over de Ver mogensbelasting. Van de gelegenheid tot het stellen van vragen hebben enkele leden gebruik ge maakt. Onder vrij veel belangstelling had Vrijdag te Wissekerke de eindles van den landbouwcursiïs plaats. Uit het gevraagde bleek dat de leerlingen met vrucht het onderwijs hadden gevolgd. De heer Hofstra, Rijkslandbouwleeraar, dankte het hoofd voor de gegeven les sen en wen schte de leerlingen geluk mét het behaalde succes. Hierna spraken nog interesisantzeekanaal Brugge—Zeebrug- de heeren S. J. de Regt als voorzitter

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 5